Responsive Ad Slot

Hmasawnna Thar | 30 September, 2015

No comments

Wednesday, September 30, 2015

Tuolsung Headline
ADC team in JAC kuomah  inzinna report an pek
CCPur: Tribal movement fe mek le inzawma Delhi­a official tum tum inhmupui dinga ADC member iemanizat inzin hai laia M. Gouzamang Guite, EM; G.Thangkhosuanmung,EM, T.Khaikhomang, Chairnan Finance Sub Committee hai chu CCPur an hungtlung kir ta a, zanikhan KKL COmplex a JAC thuoituhai hmaah Chairman ADC/CCpur Langkhanpau Guite inrawinain report an pek. Delhi inzin ve Grace Zamnu, Genneikhup EM le CT Lian MDC hai ruok chu an la hung tlung nawh.
   

Mr Langkhanpau Guite chun, JAC, JPO le  ADC le a dang dang hai ei thangruol naw chun ei movement a hrat naw ding thu, district pumpui sawr thei ding a ni leiin thangruol a ngai thu hrilin ei movement thua ADC hai hmalak dan ding JAC chu direction pe dingin a ngen. Delhi a ADC member fe han Meghalaya Governor in Manipur Governor sin a chelsa ding thuah zanikhan MDC member han Meghalaya Governor inhmupui an tum a, sienkhawm Sept. 30, 2015­a Manipur a hung ding leiin an kansel thu, Sept. 30 in Imphal­a an inhmupui ding thu, ADC han District Council 6 hai kuomah Tribal movement a ni dan awareness pek tumin an singsa mek a, Bills 3 passed hai President kutah a um mek a, Organisation a tam thei ang takin Delhi ei pan a ngai a, a bikin lal hai President hmaa inlang thei inla a that a ring thu a hril.
   
M.Gouzamang chun, Manipur Tribal Forum Delhi inrawinain India President, Union Minister tum tum hai an inhmupui thu, Ashok Prasad in CCpur a hung sir hnung khan darkar 3 sung an inhmupuiin tribal hai harsatna an hrilpui thu hrilin mi pawimaw tum tum an inhmupui huna inthuruolna (unity) tha taka humhim dingin an min thla a, hi lei hin ei inthuruolna humhim tum seng ei tiu. Ei buoina hi national chau ni lovin international level chena mi tam tak in an hriet theina dingin The Hindu Chanchinbu Sub­Editor khawm inhmupuiin thil um dan fel taka hrilhriet a ni thu a hril.
       
G.Thangkhosuanmung chun, Anti Tribal Bills 3 thua President an inhmupui huna Bills 3 hai    India constitution kal a ni thu, Manipur sawrkarin Manipur­a tlangmi hai bohmangna dinga a passed a ni leiin remtipuina (assent) apek ngei ngei chun mi tam lemin thina an tuok ding thu President an inhriettir thu a hril a, President khawmin tha taka hung enzui dingin a mi tiem tiin a hril.

ZC Chairman a ninaa inthawk an ban
CCPur: Mr L.B. Sona, Chairman, Zomi Council (ZC) chu September 28, 2015 nia Inpui pali­  Zomi Council, Hmar Inpui, Mizo People Convention le Kuki Innpi/CCPur han joint meeting an nei huna mithi hai October 6, 2016 chena vui ding tia proposal an siemna thuah mipuiin nasa taka an sawisel leiin thutlukna laka a umna thuah a thawsuol hle nia inhriein, thuoitu a nina angin moral ground in Sept. 29, 2015 khan a nina (ZC Chairman) a inthawk inbanna Speaker, Zomi Council kuoma a pek. An banna copy hi Presidents, KIC, HI, MPC le Chief Convenor, JAC hai kuoma khawm copy a pek ve.

ATSUM inrawinain joint meeting nei
CCPur: All Tribal Students Union Manipur (ATSUM) inrawinain zanikhan Manipur tlangram  district tina hnam thuoitu le pawl tum tuma thuoitu han Tribal movement fe mek le inzawmin joint meeting an nei a, United Naga Council, Kuki Inpi, Zomi Council, MPC, Hmar Inpui, KSO, ANSAM, ATSUM, ZSF, CDSU, ZHRF, Naga Peoples Organisation hai thangin Hills District tum tuma tribal leader hai an thang. Hi huna hin Central leaders hai inhmupui dinga Joint Delegation an rang thei ang taka tir ding, Chu zovah hmatienga hmalak pei dan ding (future course of action) hril tan chau ding tiin an rel niin ei thu dawngna chun a hril. Hi meeting a hin Manipur Tribal Frorum, Delhi (MTFD) hai khawm an hung thang a, MTFD team hi vawisun hin CCPur district­ah hung an tih.

JAC Fin. Committee ah ralna a lut zing
CCPur: JAC Agianst Anti­Tribal Bills hnuoia Finance Sub­Committee in Martyrs hai ralna dinga in tina Rs. 100 le a chungtieng dawl dinga inhriettirna a lo siem ta angin ralna sum a lut zing a, zanikhan khuo 20 haia inthawk JAC Finance Sub­Committee kutah Rs. 2,92,600/­ hmu a nih. Zanita ralna sum lut hai chu Hill Town, Lamka block Rs.25,100/; Ramthar, Tuibuong block Rs.8,700/­; Mission Compound, Lamka block Rs. 3,700/­;Tuibuong, Henglep block Rs.1,300/­; Kangathei, Henglep block, Rs.2,500/; Zomi Colony, Lamka block Rs.19,900; Manniang Veng, Lamka block Rs.4,300/; Lamjang,Lamka block Rs.7,600/; L. Phainuom, Tuibuong block   Rs.3,200/; Pangen, Thanlon block Rs.4,100/;Tallian, Thanlon block  Rs.3,300/; Leijangphai, Thanlon block Rs.14,400/; Phainuom, Thanlon block Rs.900/; Mualpheng, Thanlon block   Rs.3,100/; Dailon, Thanlon block Rs.1,000/; Rengkai, Lamka block Rs.1,51,200/; Headquarter Veng, Lamka block Rs.33,000/; B.Munpi, Thanlon block Rs.1,300/; Maite, Thanlon block   Rs.1,900/ le Mualkui, Thanlon block Rs.2,100/­ hai a nih.

Nehemia Prayer Mountain­ah tawngtairuolna
CCPur:  October 1, 2 le 3, 2015 hai khin Nehemia Prayer Mountain, Muolvaiphei­ah “Hung ro Lalpa kuomah kir ei tiu” ti thupui hmangin sun le zan haiah tawngtairuolna nei ning a tih. Hi huna hin thang ding in Krista ta dinga mi huoisen ama ta dinga tuor le chan ngam hai hung suok dingin Convenors Ms May Rose le James Lalremruot han fielna an siem.

Ex­-Servicemen han rally an nei
CCPur: Manipur Assembly in Anti­Tribal bills 3 a passed hai dodalnaa tribal movement fe mek le inzawmin Ex­Servicemen League, CCPUr District inrawinain zanikhan Ex­Servicement member han Peace Ground, Tuibuong­a inthawk KKL Complex, IB Road chenin lampui hrawna (rally) an nei. Rally an nei huna hin “Ibobi Singh Tribals Enemy” ti inziekna Placard an chawi bakah “Long Live Tribal Unity” le “Zero Ibobi Murdabad” ti haiin an khek tawl.
   

KKL Complex­ah Ex­Servicemen han TK. Simte, MCS, AC to DC/CCPur fethlengin Anti­Tribal Bills an dodalnain India President kuomah Memorandum an pek. An memorandum a chun Bill pathum hai repeal a ni hma chuh Ex­Servicement League/CCPur chun JAC inrawinaa nuorna fe mek tawpsan a ninaw ding thu an ziek. India sawrkar ta dingin an that lai (youthful days) popo an hmang a, India ram humhimna dinga an sinthawnaah Sena Medal, Gallantry Award le chawimawina dang dang an dawng thu khawm an hril.

Naupang han rawngbawlna ropui tak an nei
CCPur: HWA, Saikawt Unit member mi 80 hai bakah naupang 45 hai chun zanikhan District Hospital, CCPur hmuna Tribal martyrs hai puolin condolence meeting (morgue duty) hun an hmang a. Hi huna hin thil danglam tak a tlung a, Pathien thlarauin sin a thaw a naupang 4 haia inthawk tulaia Manipur­a Anti­Tribal Bills passed leia buoina le inzawmin Pathien in thu a pekhai an hril. “Suol, suola thungrul lo ding. Thil indiknaw thawtu hai tawngtai pek ding, Pathien lung insenna inkien lem ding, ma lovin tawngtai ei ta, ei thil dit chu Lalpa’n a mi pek ding, Indona chu Lalpa indona a na, hnena chu Lalpa ta a nih” tia hrilin tap zawi zawia tawngtaiin Pathien thu an h ril tawl a, mipui lungril a tawk hle.
           
Hi huna hun vawngtu chu Pi Lalrempui, Section Commander a ni a, hun hawng tawngtaina Pu Lalhuolhim F. Tusing, Adviser in a nei a, Rev. & Dr V. Lalnghakthang Khawbung, Adviser in Pathien thucha hrilna a nei bawk.  (LRS Puruolte)

Hospital­a inthawk suok tah
CCPur: Tribal Movement leia a kawng bul lai hliemna a tuok leia Imphal Christian Hospital­a enkawl Mr Thangminlun Baite (20) s/o Janglet of B. Phaicham chu a damfel ta leiin zanikhan hospital­a inthawk a suok ta a, zanikhan JPO hotu han District Hospital­a JPO Information Centre­ah an lo lawmlut.

Nagaland Kuki Inpi in ralna an hung pek
CCPur: Nagaland­a Kuki Innpi thuoitu mi iemanizat hai chu zanikhan an Vice President inrawinain CCPur­ah hungin District Hospital­a JPO kutah Tribal martyrs 9 hai tuomnain puon 9 le ralna Rs. 10,000/­ an pek. Hi zo hin IB Road, CCPur a KKL Complex­ah JAC thuoituhai an inhmupui. Tuta CCPur districta thil tlung hi CCPur district mipui chau ni lo tlangmi hai popo huom a ni thu, thina tuok hai an sunpui zie inentirna ralna an hung pek a ni thu Kuki Innpi Nagaland chun an hril. Geographical boundary in mi thedar sienkhawm Manipur­a tlangmi han harsatna an tuok laiin Nagaland­a um hai khawmin imu kan intuo thei bik naw a, hi thil hin pumkhat ei nina a suklang a nih tiin an hril.


JPO in ralna Rs. 1,98,960/­ an hmu
CCPur: Martyrs hai ralna le thangpuinain District Hospital­a JPO donation box a chun zanikhan  mimal le pawl tum tum 19 haia inthawk Rs. 1,98,960/­ le tuomna puon 61 an dawng. Sept. 1, 2015 a inthawk tuchena JPO in ralna le thangpuina an hmu chu Rs. 48,85,188/­ a tling ta bakah tuomna puon  sanghni chuong a nitah.
   
Zanita CCPur district puotienga inthawk hung raltuhai lai­ Naloh Local Church Rs.10,000/;puon  9 le thing (fire wood); Thangkhul Baptist Pastor Assn. Manipur Rs.30,000/­ le puon 9; Union Bapstist Church, Ukhrul Rs.2,000/; NTBC, Checkon,Imphal Rs.10,000/; EBCC National Game Village, Imphal Rs.10,000/; Upa Thawnzalam, Natl. Games Village, Imphal Rs.100/; Ukhrul Dist Kuki Inpi & Ukhrul Dist KSO  Rs.50,000/­ le puon 9; KCC Church, Haijang, Sadar Hills  Rs.10,000/­; Kuki Inpi Nagaland Rs.10,000/; le puon 9; Kuki Christian Khanglai Kiloikhom, Sadar Hills Rose par 29; KCC Women Haijang Village, Sadar Hills puon 16 le bufai bag 3  a thang.

Vawisun Manipur Governor 17­na dingin V. Shanmuganathan in sesamna a nei ding
Imphal: Manipur Governor thar dinga ruot V. Shanmuganathan chun vawisun 4:00PM hin Raj Bhavan, Imphal­a Durbar Hall­ah Manipur Governor 17­na dingin sesamna nei a tih. Manipur Governor sin chel lai Dr Syed Ahmed September 27, 2015 a Lilavati Hospital, Mumbai­a Cancer natna leia a thi leia India President in Meghalaya Governor V. Shanmuganathan hi Manipur Governor sin chelsa dinga a ruot a nih. Manipur Governor thar ding ruot a ni hmakhat Manipur Governor sin hi a lo chelsa ding ti a nih.
           
V. Shanmuganathan hi Thanjavur, Tamil Nadu a cheng, thiemna tieng Post­ Graduate, M.Phil (Political Science) a nih. Kum 1962 in Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS) a zawm a, kum 2003 khan Delhi­ah an sawn a, BJP National Headquarters ah Pabhari of the Defence and Research and Documentation Cells a chel a, chu zova BJP Parliamentary Party office­ah  Additional Secretary le Prabhari for BJP Overseas Affairs a chel. Tamil tawngin lekhabu 3 a ziek a, English in lekhabu 2, “Karyakarta Nirman” le “The Remarkable Political Movement” a ziek bakah Tamil le English tawnga insuo Newspaper le magazines haiah articles 600 lai zet a lo ziek ta a nih.

Sawkkhe Rs. 2 crore manhu leh man
Imphal: Sept. 28, 2015 khan 24­ Assam Rifles han Moreh a inthawk Imphal pana fe Maruti Van MN06L­7498 sukchawla an dapnaah Mrs L. Heikho (40) d/o S. Jauglsun Haokip of S. Moljol, Chandel district chu Sawkkhe grams 215, Rs. 2 crore manhu leh an man a, Forest Department, Imphal kutah an peklut.  Sawkkhe hi GI Pipe sunga thup a nih.

Science Laboratory hawng
Imphal: Zanikhan Assam Rifles Public School, Mantripukhri hmuna Lieutenant General HJS Sachdev, AVSM, Director General, Assam Rifles in Science Laboratory thar a hawng a, HJS Sachdev hi a nuhmei Mrs Vandana Sachdev in a uop ve. Mrs Vandana Sachdev hi Delhi­a School pakhata principal sin thaw a nih.

Cabinet thurel thenkhat
Imphal: Sept. 28, 2015 nia Manipur Cabinet meeting huna DA sukpung dinga rel a ni baka khan kum 10 le a chungtieng thawk ta hai ta dingin Assured Career Promotion (ACP) sukpuitling pek ding, VDF le Home Guard hai hlaw Rs. 6000 ni ta dingin a thua remti pek, casual, muster roll le work charge thawktuhai suknghet pek dinga ngenna ngaituo pek ding ti hai an rel sa. Oct. 1, 2015 a inthawk DA/DR 29 percent pending a la um hai laia 17 percent peksuok le 6 percent dang la u m chu April 1, 2016 a inthawka peksuok dingin state sawrkar chun a remti pek bawk.

Electric in Ch. Upendra a man hlum
Imphal: District & Session Judge, Manipur hlui Chanemban Upendra  Singh (85) chu zani zing dar 5:40 vel khan a chengna Sagolband Moirang Leirak, Imphal West District­ah electric in a man a, RIMS panpui nghal a ni a, sienkhawm damzo lovin zani zing dar 6:30 vel khan a thi.  Ama hi thiemna tieng MA, LLB, kum 1960 a inthawka Advocate sin thaw le 1992 a District & Session Judge a pension a nih.

Pistol le a mu tam tak dapdawk
Imphal: September 27, 2015 zan dar 10:30 vel khan Lamphel Police han Laimayum Kunjeshore Sharma of Naoremthong Khulem Leikai in an dap a, 9mm Pistol 1 le a mu 226, magazine 2, .75 silaimu 16 le stablizer pakhat dapdawkin an man niin Police thusuok chun a hril.

Naxalites 24 Police kutah an inpe
Kondagaon: Zani hmasa khan nuhmei 4 thangsain Naxalites helpawl 24 hai chu Chhattisgarh state a Kondagaon district a Kondagaon Police station huong sunga SP, Kondagaon district hmaah an inpe. Naxalites helpawl  inpe hai laia mi 12 hai chu sawrkarin luman Rs. 1,00,000­Rs. 5,00,000 neia a puong ta sa an nih. Naxalites thuoituhai chun Andhra Pradesh state ah inbikrukna an nei niin Police chun an hril. Naxalites helpawl hai hi Baster, Kanker, Narayangarh le Kondagaon district haiah an che ngun hle a hril a nih.

Maoist han Police constable 1 an thuoihmang
Raipur: Zani hmasa khan Chhattisgarh state a Bijapur District­a Farsegarh Police Station huop sunga ramhnuoia inthawk Police constable Pandu Ram Kudiyam chu Maoist han manin an thuoihmang a, a umna chin hriet lovin a um. July 14, 2015 khawm khan Bijapur District a hin Police constable 4 Maoist helpawl han an lo thuoihmang ta a, July 15, 2015 khan a thisaa an ruong hmu a nih.

NEHU VC tharin a sin a chel tan
Shillong:  North Eastern Hill University (NEHU) Vice Chancellor (VC) thar dinga ruot Prof. Sri Krishna Srivastava chun a sin thar hi September 28, 2015 a inthawk khan a lo chel tan tah. Prof. Srivastava hi IIT, Kanpur a inthawka M.Sc. le Ph.D zo, kum 1983 a kha Manipur University hnuoia Chemistry Department­a lo thawk tan, kum 1995 a inthawka Professor (Chemistry) sin chel tan, University of Bristol, UK a post­doctoral research work thaw le Commonwealth Academic  Staff Fellowship lo dawng ta a nih.

Somnath Bharti Police han an man
New Delhi: Delhi Assembly a AAP MLA, Somnath Bharti chu Supreme Court in Court hmaa inpe dinga thu a pek angin zani hmasa zan khan an pe a, zani zingkar dar 4 vel khan Delhi Police han an man ta tiin Dependra Pathak, Joint Commissioner of Police (Southwest) chun a hril. Somnath Bharti hi a nuhmeiin domestic violence Act le tuolthat tum tia a hek leia haptakar khat zet inbihmang a nih. IPC Sections 307, 420, 406, 417, 313, 324, 498 le 506 hai hmanga case siem khum a nih.

Engineering students 3 tuiah an tla hlum
Raipur: Zani hmasa khan Engineering student 3, Manyank Sahu, Dinesh Dhurandhar le Ravi Lodhi hai chu Chhattisgarh state a Raipur district sunga Kurud Stop Dam tuiah an tla hlum. An tui insilnaa changsuola tuia tla hlum an nih. Mayank Sahu hi M.Tech inchuklai le Dinesh le Lodhi hai hi B.E. inchuklai an nih. Students 3 hai ruong hi hmu le laksuok anni tah.

Nuhmei pasal anga um mi 80 CAT Exam­ah
Coimbatore: Common Aptitude Test (CAT), 2015 a hin nuhmei pasal anga um mi 80 zet thang dingin exam form an fill up. Indian Institute of Management, Ahmedabad a inthawk CAT exam a thang dinga hming pelut mi an tam tak nia hril a nih. Supreme Court chun kum 2014 a inthawka kha hiengang mihai hi CAT a an thang a lo phal pek ta a nih.

China in tuolthattu 5 thi dingin a rel
Beijing: China rama Ningxia Hui Autonomous Region­a Shizuishan City Intermediate People’s Court chun zanikhan mi 5 hai chu lungmeihawl chodawkna hmuna sinthaw mi 5 thatna le a thi hai sunghai nia inhrila US dollar 360,000 laa intumna le inzawmin thi dingin an chungthu a rel.   

India mi 39 hai damin an la um
New York: ISIS pawlin an man India mi 39, Iraq lungin a sie hai chu damin an la um niin Ministry of External Affairs thusuok chun a hril. India mi 39 hai hi Mosul a building bawlna a inhlaw anni a, hrentanga an umna hi kum khaat a chuong tah. Dam le him taka insuo anni theina ding lampui dap mek a ni a, hi thua hin zanikhan PM Modi in Palestina President Mehmoud Abbas an hmupui a, India mi 39 hai hi sansuok an ni theina dinga hma lapui dingin Modi chun Abbas a ngen.
------------------------------------------------------------------------------------------------------
VAWISUN THUPUI
Chuleiin, Krista Isu, Lalpa chu in pawm ang khan amaa chun um ro. Amaa zung kei le, rem sang deu deua umin, an inchuktir ang cheu khan, lawmthu hrilna hauin, in ringnaa chun dettakin um ro.  ­ -Kolossa 2:6­7

Editorial
MLA hai an in ennawn ngei nuom a um

Manipur Assembly in August 31, 2015 nia JCILPS ngenna anga anti­Tribal Bills 3 an passed hai leia Manipur tlangram district a bikin Churachandpur District sunga buoina leia nundan pangngai hmang thei lo, schools le offices hai khara um chu vawisun hi ni 30 a tlingna a ni ta a. Buoina boruok hi chik taka ei thlir chun tuta anga ei fe pei chun a rik in a khir deu deu ding niin an lang a. Hnam thuoitu le Organisations tum tuma thuoitu hai khawm an bei a dawng thawkkhat ta hle niin an lang. Ei buoina boruok tuchena inkieng zai rel thei lova a umna hi Manipur Assembly in Bills 3 a passed hai hnukkir dinga nawrna el chau ni lovin mipuiin an aiawtu dinga an thlanglal MLA Bills passed naa thang hai inban dinga mipui phutna tuchena a la puitling naw lei a nih ti inla ei hril suol taluo ring a um nawh.
   
Ei hriet angin Manipur tlangram district haia mipui cheng hai hi mi  harsa le pasie te te ei ni a, a hausa le khawsa thei chu tiemkhawp chau an nih. Hi lei hin ni 30 sung zet el nundan pangngai hmang thei ta loa ei um hin mi tamlem ta dingin harsatna namenlo takel an tlun ta ding zie chu hril ngai lova chiengsa a nih. JAC in inban dinga thu an pek hnunga khawm inban lova an um leiin All Tribal Students Union Manipur (ATSUM) chun September 30, 2015 chena inban dingin thutawp an pek a, chu chu vawisun hi a ni ta a. Hi chena MLA han inbanna an la peknaw a ni chun iengang buoina le harsatna am ei tuok ding ti hi hriet phak a ni nawh. Nundan pangngai tak hmang thei lova mipui ei um hi ni 30 lai a ni ta leiin mi tam tak ei tam tan mek a, mipui phingtam lungsen puokdar chetna leia buoina ei tuok ding hi ngaituoin lungzing a um takzet.
   
MLA a inthawka an inban leia tuta ei buoina po po chingfel ding chu ninaw tawp a tih. Sienkhawm mipui phutna angin mipui thlanglal anni anga mipui harsatna le khekri hi hriea, an  umdan inennawn a, mihriemna thil ngaituoa an nina (MLA) a inthawka inbanna an pek chu a awm ta hle a nih ti chu mipui hai ngaidan le ditdan a ni tah. Inban nuom lova an umzing a ni chun mipui lungsen control zo loa um leia buoina nasa tak a hung tlung a, thina le hliemna tuok an hung um nawk a ni chun mipui thisen maw an phur ngam chie dim ti dam hi an ngaituo nuom a um. Bills 3 hai chu passed a lo ni ta a, President kuom a tlung ta bawk. A liem ta chu a liem ta a ni a, tu ngirhmuna dinga mipuiin inban dinga an phutna zuk sukpuitling pek el chu iengleia an ngam naw am ning a ta? Iengleia MLA hai hieng lawm lawma inban an rin el am a nia? ti hai hi mipui tam tak indawnna a nih.
   
Fak le dawn le khawtlang thilah nundan nasa taka a tawkbuoi el chau ni lovin Kristien hai ta dinga hun pawimaw September beiruol khawm hmang mumal thei lo le hmang thei loin ei um pha der ta a, hi thil khawm hi ringtu hai ta ding chun tuornat a um hle a. Tuhin ‘BER’ thla ei hung chuongkai nawk der ta a, sawtnawte hnung Kristien hai nipui le pawimaw tak, khawvel sandamtu hung piengni champha Krimas ei tlung nawk el ta ding a ni a. Hi hun pawimaw ei tlung hma ngeia ei buoina boruok an kieng ngei theina dinga MLA hai hin mipui nuorna  thlemdeina dinga hma an lak a tul tak zet. September beiruol ei hmang thei tanaw hnunga Krismas hun chen buoina a hung nang a ni chun mipui hai hin awlsam taka an ngaidam thei ring a umnaw  a nih.
           
Hieng a ni lei hin MLA hai hi an inennawn a tul takzet. Ram le hnam le mipui hmangaitu intia mipui ta dinga rawngbawl dinga inpe an ni tak tak chun tlawm a tul le tlawm a, ngaidam inhni a tul leh a thlanglaltu mipui hai hmaa ngaidam an inhni chu an thaw ding makmaw a nih. Thil pawi thawa an lo inngai naw a ni khawmin MLA hai ta ding chun tuhi mani thieminchang­a thiemthu hril hun a ni nawh ti hi an hriet tlat a pawimaw bawk. Mipuiin hieng khawpa an dodal leia mi 9 zetin hringna an chan le In tam tak raw le an mipui han harsatna namen lo tak an tuok zing hnung khawma inban nuom lo le an bau ka lova an la um el hi an kut khittu annawleh an bau huptu an um el am ti chu mipui hriet nuom em em le mipui lungril sukhimawtu tak a ni bawk. Faro anga lungril ngar insuoa hienganga an fe pei chun ei buoina boruok hin re tieng a pan naw ding niin an lang. Tukhawm hin hotu hai chunga lungawinaw le ninginnuor chen an hung um ta niin an lang leiin buoina nasa lem ei tuok ding a nih. Hi lei hin MLA hai hin lungril fim tak puta mipui lungsen thawidam a ni theina dinga an umdan an ennawn a tul tak zet a nih. Mipui hai khawm hnam buoina annawleh intheidana intlun thei ding zawnga tawngbau nei annawleh internet social networking sites haia thu post ei fimkhur hle a tul. Tribal movement fepui nia ei inngai lai hin ei insungah buoina nasa tak suok thei ngirhmuna um zing ei nih ti ei hriet a tul.


Memo submitted to JAC by families of Martyrs

No comments
To,

The Chief Convenor
Joint Action Committee
Churachandpur

Subject: Complain against the resolution (sl.No. 3) passed by the four Innpi's (The Mizo People Convention (MPC), Hmar Inpui (HI), Kuki Innpi, Churachandpur (KIC) and Zomi Council (ZC) on the 28th September 2015 in connection with the deadline/Last rites of the nine martyrs.

Sir,
We, the members/parents of the nine victim's families had an emergency meeting on the 29th September 2015, regarding the resolution adopted by the four innpi's on the 28th September 2015. In connection with the deadline given by the innpi's for burial of the nine MARTYRS, we wholeheartedly and solemnly adopted the following resolutions for your immediate actions.

1. We the families of the nine Martyrs had never change and will never change our stands in connection with our nine sons who are declared MARTYRS by the JAC on the 2nd September 2015. In order to prove the fact that we enclosed our past stands submitted to you on the 8th September 2015 and 16th September 2015 and also before the Centre Observer, Shri Ashok Prasad (Internal Security, Ministry of Home Affairs, GOI) on the 22nd September 2015.

2. We resolved that the dead bodies of the NINE MARTYRS be buried according to the consent and approval of the general public. Since we handed our dead bodies to the public through the JAC on the 8th September 2015 and not to the four innpi's.

3. It is our sincere request to the JAC that if the dead bodies of the Nine Martyrs have to be buried without any results or all our demands are not fulfilled; please hand over the dead bodies of the nine martyrs to their respective families.

4. To confirm and re-affirm the wills of the victim's families, we the victim families hereby put our signature as below:
i) Mrs Vungching, M/O Thangzalian, Tipaimukh Road, Hiangtam Lamka
ii) Mrs Haulianching, M/O Pausuanlian, Vengnuam, New Lamka
iii) M. Khaikhothang, F/O Henlalson, Headquarter Veng
iv) (L). Thianlal, F/O Paulianmang, Dorcas Veng, New Lamka (signed by Ngaikhaching)
v) (L) V. Vungkhozam, F/O Robert V. Jamminthang, College Veng, New Lamka (signed by V. Lamzagin)
vi) (L) Haukhothang, F/O of Khaizamang Touthang, Bijang (signed by Nemneilhing)
vii) Kamkhenthang, F/O Khamthianmuan, Pearsonmun
viii) K. Ginzalian, F/O Lamkhenthang, New Lamka
ix) S. Nangzachin, F/O Enkhankhup, LV Lane, New Lamka

Manipur Tribals Movement/Revolution Day-31: Manipur Tribal-ha’n Social Media hmang thiem ei pawimaw

No comments
Manipur Tribals Movement/Revolution Day-31:
Manipur Tribal-ha’n Social Media hmang thiem ei pawimaw; The Hindu Chanchinbu Sub-Editor ADCC ha’n an inhmupui

“Media hi mipui ngaidan siemtu chau nilovin ei ram sie le á¹­ha hrietna vengtu an nih” tiin Pu, Dr. Manmohan Singh, Former PM of India chun a lo ti hiel a. Andik tak zet.

Khawvela lal ropui, ral hrat le che thei tak tak hai khawma an á¹­i le an inza huoi huoi chu media hai an ni rawp hlak. Ral rel thiem le hrat Napolean á¹­awngbau khawm tulai chena media thil thaw thei zie hrillang a ni hun haia hrillangsa rawp a ni hlak. Napolean khan sipai 1,000 neka media a á¹­i lem zie a lo hrillang hiel a ni kha.

ADC team in JAC kuomah an inzinna chu report zani Sept. 29, 2015 khan KKL Complex, CCPur hmuna JAC Ṭhuoituhai hmaah Chairman, ADCC inrawina hnuoiah report an pek a. Pu M. Gouzamang Guite EM/ADCC chun Manipur Tribal Forum Delhi (MTFD) inrawinain India President, Union Minister tum tum hai an inhmupui thu, Pu Ashok Prasad Secy., Internal Security, MHA (Central Observer) in CCPur Sept. 22, 2015-a a hung sir hnung khan darkar 3 sung an inhmupuiin Tribal hai harsatna an hrilpui thu, mi pawimaw tum tum an inhmupui huna inthuruolna (Unity) á¹­ha taka humhim dingin an mi’n thla a, hi lei hin ei inthuruolkna humhim tum seng ei tiu. Ei buoina hi national chauh ni lovin international level chena mi tamtakin an hriet theina dingin The Hindu Chanchinbu Sub-Editor khawm inhmupuiin thil um dan fel taka hrilhriet a ni thu a hril. Lawm a um tak zet.

Ei hmalak mekna kawnga hin mipuihai khawmin hnam buoina le intheidana intlun thei ding zawnga á¹­awngbau nei hi thaw der lo dinga á¹­ha a nih. Electronic/Printed Media hai hmang thiem khawm ei á¹­ul hle. Hi neka hrat lema Tribal mithiem, mivar hai ei chet a hun tah a nih. Mipui khawmin Hotuhai inza a, an thu zawm phawt hi ei thaw ding makmaw chu a nih. Ni 30 le ti lai zet nitina Manipur Tribal-hai tadinga nun hmangtuhai chu an sawl hle tading le Martyr-hai sunghaiin an sun-zan hun an hmang dan ding khawm ngaituoin lungril an lak bek bek. Hotuhai an tlin nawna le suksuolhai dam a um khawmin á¹­ha taka inhriltuo vat vat hi ei thaw dan ding le hotuhai khawmin mipui dit dan en ve zinga thulai lak hi an thaw dinga á¹­ha a nih. Ei renga ei suk suolna khawm umin a siem á¹­haá¹­ khawm ei renga mawphurna a ni ve a nih ti hi hrie tlat ei tiu.

Chuonglai zing chun Internet Social Networking Sites/Online News Portal/Social Media- Electronic le Printed a thu ei thedar dan hai, Like le Comment dan a hai chen hin ei fimkhur zuol hle a ngai ta bawk. Manipur-a Tribal Movement/Revolution ti el ding am? ei fepui mek lai hin mani le mani sunga buoina nasatak suk suok thei zing khawm ei nih ti ei inhriet tlat a, ei in ennawn rawp hi nuom a um.

ATSUM in rawinaa Manipur Tribals Meeting hlawtling taka nei; Resolution 5 an passed

No comments

Tuesday, September 29, 2015

Imphal/CCPur|Sept. 29, 2015 (Virthli News) : Vawisun All Tribal Students' Union, Manipur (ATSUM) inrawina hnuoia Manipur buoina le inzawma inrawnkhawmna Meeting chu tluong taka nei a nih. Hi huna hin hnam tum tum a inthawka á¹­huoituhai, Manipur a Tribal hnam sunga pawl tum tum hai an kim hle.



Chawhnung dar 12:30 PM - 5:45 PM  inkar khan Meeting pawimawtak inrawnkhawmna hi nei a nih. Hi huna an thurelhai chu- (1). Manipur Chief Minister Pu O. Ibobi Singh in inbie dinga a mi ko na hi ATSUM le Inpui le JAC hai Palai (delegates) intir ding. (2). Manipur le inbe join Centrala thuoitu hai inhmupui nawka, separate admn thuah thutiem thatak nei ani hnungin mithi ruong phum ning atih. (3). Sept. 30 chena Tribal MLA in resign ding ti a ATSUM in an phutna hi an in resign naw chun an chungthu rel ning a tih. (4). Manipur a Tribal pumpui in Bandh ko dan ding riruong vat a tih. (5). Hi buoina chungthu hi ATSUM le a dang dang hai leh Delhi Tribal Forum hai leh nasataka thang lak tlang ni pei a tih tihai niin chanchin ei dawng.

Pu Romeo Hmar President, Manipur Tribal Forum (MTF), Delhi

Pu Romeo Hmar President, Manipur Tribal Forum (MTF), Delhi khawmin hi huna hin thuhrilna hun a hmang ve. Hi huna á¹­hang ding hin ama rawiin Delhi a inthawk Imphal hi an pan ngat a nih. Anni hi Manipur a Tribal hnam tum tum India khawpui New Delhi a khawsahai an nih a. Anni hin sun-zan khawm tilovin hma nasatakin an lo lak a nih. A á¹­ul dan i zirin India Sawrkar-pa indawrpuina kawnga an tlanvirn a inpak an um tak zet.

Manipur Tribal Movement le inzawma District tina JAC le Inpui hai baka Tribal Student Wing Manipur a um haiin tulaia Manipur ram buoina chungthuah hienganga inrawnkhawmna (Meeting) an hung nei thei hi mitam tak chun lawmum an ti hle. Ṭawngṭai pawl khawmin nasatakin tulai hin ṭawngṭaina leh Manipur a Tribal hai buoina tuok hi an bawzui zing a nih.

HWA Saikawt Unit Condolence Meeting huna Naupanghaiin rawngbawlna ropui tak an nei

No comments
CCPUR| Sept. 29, 2015: Hmar Women Association (HWA) Saikawt Unit Member's 80 hai baka Naupang 45 hai chun vawisun khan District Hospital CCPur hmuna Tribal Martyrs' hai puol a Condolence Meeting ( Morgue duty) hun an hmang a. Hi huna hin thil danglam ve tak el a tlung a, Pathien thlarau-in sin a thaw. Naupang - 4 a inthawkin tulaia Manipur-a Anti-Tribal Bills Passed leia buoina le inzawmin Pathien in a thu a pek hai hrilna an nei a. "Suol, suola thungrul lo ding. Thil indik naw thawtu hai á¹­awngá¹­ai pek ding. Pathien lung insenna in kien lem ding, mah lovin á¹­awngá¹­ai ei ta, ei thil dit chu Lalpan a mi pek ding. Indona chu Lalpa indona a n'a, hnena chu Lalpa ta a nih" tia hrilin á¹­ap zawi zawi a á¹­awngá¹­aiin Pathien thu an hril tawl a nih. Mipui lungril a tawk hle.



Hi hun hi Conductor : Pi, Lalrempui, Section Commander in a keiá¹­huoi a, Opening Prayer hun Pu, Lalhuolhim F Tusing Adviser in a nei a, Speaker, Rev & Dr, V. Lalnghakthang Khawbung. Adviser in Pathien thucha hrilna a nei a. Mass Prayer le Sharing hai nei a ni bawk.

Photo Credit: Lenlai

Hmasawnna Thar | 29 September, 2015

No comments
Tuolsung
HYA Imphal Jt. HQ in tlawmngaina sin an hung thaw
CCPur: Hmar Youth Association (HYA) Imphal JHQ hai chu zanikhan Imphal­a inthawk   Ambulance 1, Bus 3 le Car 14 sip a hungin District Hospital­a Tribal Martyrs 9 hai ralna le a tul le pawimaw haiah rawngbawlin tlawmngaina sin le ruong nghakna sin an hung thaw. Hmun danga inthawk a telpuia ruong nghakna sin hung thaw hmasa tak la nia hriet an nih.
   


Hi huna HYA Imphal JHQ President Ms Thang­thatling in thu a hrilnaa chun lusun sungkuo hai an tuorpui thu le nunrawng taka hringna latu Manipur sawrkar an dem thu a hril a. Vawisuna an hung nasan tak chu lusun sungkuo hai an tuorpui zie suklangna ding le Tribals hai ei inthuruol zie suklangna dinga hung an ni thu a hril.
   
HYA Imphal JHQ member hung nunghak­tlangval hai chun District Hospital­ah a pawimaw le tul ang anga sin thawin, morgue sung sukfaina sin an thaw a, nupui ruol lengkhawm prog. ah an thang a, thalai han thingpui an inlum bawk bakah ralnain In 300 a inthawka an dawldawk Rs. 30,000 chu JPO kutah an inhlan nghal.
   
HYA Imphal team hin zani zantieng Imphal an pan huna District Hospital­a inthawk Khawmawi, CCPur chen ke­a lawnin peaceful and silent peace rally an nei a, zani zantieng 4:45PM khan Imphal an pan nawk tah.
   
Zani kha JPO hnuoia rotation dungzuiin HYA GHQ thingpui inlumni ding a ni a, anni hin thlawmngai insuoin hi sin hi an hung thaw a nih.

Zanikhan ralna sum Rs. 1,07,435 hmu a nih
CCPur: Tribal martyrs 9 hai ralna le thangpuina dinga zanita JPO kuta sum hmua um chu Rs. 1,07,435 /­, puon 72 le Maibal pum 2 a thang. Zanita CCPur khawpui puotienga inthawk ralna petu hai lai USRA in puon 9; BDF, EBCC Suangdoh in Rs. 1000/­, Christ Saptuam Nupi Pawl, Langol in Rs. 5000/0; KTP EFCI, Imphal in Rs. 3000/­, Women Department, EFCI, Imphal Presbytery in Rs. 5000/­; Hope Cultural in Rs. 1000, Langol Christian Church, Women Society Rs. 2000/­ le puon 9 a thang.

JAC Fin. Committee kutah ralna sum Rs. 1,74,900
CCPur: JAC Against Anti­Tribal Bills hnuoia Finance Committee in In tina Rs.100/­ le a chungtieng dawl dinga inhriettirna a lo siem angin zani khan khuo 30 haia inthawk Rs. 1,74,900/­ hmu nawk a nih.

KNO­-UPF thutlukna lawmum an tih
CCPur: Zanikhan Mizo People Convention (MPC) Office, Hmuia Veng, CCPur­ah MPC, Hmar Inpui (HI), Kuki Innpi/CCPur (KIC) le Zomi Council (ZC) han joint meeting an nei a, September 26, 2015 nia Kuki National Organisation (KNO) le United Peoples Front (UPF) han common Political goal 1 neia ke pentlang dinga thutlukna an siem chu Inpui 4 han lawmum an ti thu an hril.
   
Hi bakah hin mipui hai chu inremna le muongna a um theina dinga hma la seng ding, thudiklo thadar lo ding, mimal le hnam kara buoina intlun thei thil hai social media hieng Whatsapp, Facebook etc) haia thedar lo ding le tharum hmnga tukhawma buoina siem ta lo ding le ei thiltum a hlawtling theina dinga mitin thangruol dingin ngenna le inhriettirna an siem.

UCC inrawinain Lal han lampui hrawna an nei
CCPur: United Chief Committee (UCC) inrawinain CCPur district sunga khuo lal (Chiefs) han zani 1:00PM khan Tuibuong Peace Ground­a inthawk Tiddim Road zuiin rally an nei a, Tiddim Road a inthawk IB Road zuiin KKL Complex, IB Road chen rally an nei. An rally banner­ah “Our Ancestral Land, Our Chief Rights, We May lose our lives but we will never lose our land” ti an ziek. KKL Complex­a hin UCC chun T.K. Simte, Asst. Commissioner to DC/CCPUr kuomah Manipur Assembly in Bills 3 a passed hai an ditnawna le inzawma India President, Prime Minister, Union  Home Minister, Union Minister Panchayati Raj, Union Tribal Affairs Minister,Manipur Governor le DC/CCPur kuoma ding Memorandum an pek. An memorandum a chun Bills 3 passed a um hai Lal hai rights le inkal a ni thu an zieklang.


Dr Amo chengnain suksiet le raw nawk
CCPur: Zani zantieng khan Nuhmei pawl inhawrkhawm hai chun Rengkai, Nehru Marg­a Hill Areas Committee Chairman le Tipaimukh MLA Dr Chaltonlien Amo chengnain an suosam nawk a, a in inhuonna concrete fencing an suksiet bakah tubo le hmangruo dang dang hmangin in tukver darthlalang hai an sukkawi bakah insunga thil hai ladawkin an raw bawk. Tuta tum hi mipuiin Dr Amo in an suosam vawihnina a ni tah. Tuta hma khan raw le suksiet a lo ni ta bawk.


Ex­Servicemen peace rally
CCPur: Vawisun September 29, 2015 hin Ex­Servicement han Peace Ground, CCPur­a inthawk KKL Complex inkar chen peace rally nei an tih. Rally a hin Ex­Servicemen & Widows Association; Ex­Paramilitary Forces BSF, CRPF, ITBP, SSB, CISF, DSC, Assam Rifles etc hai thang an tih. Hieng a chunga zieklang hai chu kim taka thang seng dingin Chanchinbu fethlenga inhriettir an ni a, Sun dar 12:30 in Peace ground, tuibuong tlung hman ding le thuomhnaw dum nei ang anga inbel seng ding ti a ni bawk.

JAC, JPO le Inpui 3 han meeting an nei
CCPur: Zani zantieng 3:00PM khan JAC, JPO le Inpui pali (KIC, ZC, HI& MPC) thuoitu han KKL Complex, IB Road, CCPur­ah joint meeting an nei. Hi huna hin Tribal Martyrs 9 hai vuina ding JPO in site selection a thaw hai hriltlangna an nei bakah hmatienga nuorna nei pei dan ding le hmalak pei dan ding hai an hriltlang.

RPC­NEI in tuilien thangpuina an inhlan
CCPur: Reformed Presbyterian Church (NEI) chun September 25, 2015 khan Manipur­a tuilien leia harsatna tuortu hai sawmdawlna dingin Evangelical Churches Association (ECA) le Manipur Evangelical Lutheran Church hai kutah relief Materials an inhlan. Relief material an pek hai lai Bufai bags 115, Dal 8 qtlsl; Mustard Oild 167 litres; Chi 167 kgs le Tarpouline 15 a thang. Hieng relief material hai flag off na chu Sept. 25, 2015 khan Children Home, Saikawt hmuna nei a nih.


SLKCin JAC an hung inhmupui
CCPur: Zanikhan Imphal­a inthawk State Level Kut Committee (SLKC) a W.L. Hangshing, IAS; P. Doungel, IPS; Lunseh Kipgen, IPS hai thangin mi 9 CCPur­a hungin KKL Complex, IB  Road­ah JAC thuoituhai an inhmupui. Manipur tlangram biela buoina suok chu pawi an ti thu, a bik takin CCPur district­a buoina leia mi 9 thi sung hai an sunpui thu le hliem hai an tuorpui thu an puong a. Anni level­a an thaw thei ding thil a um am ti enkai ding le an tuorpui zie suklangna dinga hung anni thu; Govt. a officer an ninaah duthusama an thang theinaw na thuah JAC le mipui hai hrietthiemna an ngen. JAC Chief Convenor chun, tuta tum ei buoina hi district pakhat chau ni lo Manipur tlangram popo buoina a ni leiin sawtnawte hnungah ATSUM inrawinain District 6 haia thuoitu hai le Tribe leaders han joint meeting neiin inrawnkhawmna an nei ding a ni a. Chu huna chun sawrkar le inbiek ding le dingnaw thuah thutlukna lak thei a ni chau ding thu a hril.

Tui­a a tlak ni 22 hnungin a ruong hmu
Ankhasuo: September 4, 2015 nia Tuolbung (CCPur district) kai sak lilien laia thing an tawlnaa Tuiruong vadunga tla hlum Mr Lalramdin (28) h/o Debori (Debpui) of Ankhasuo, CCPur district ruong chu ni 7 sung zet khawtlang le tlawmngai pawl han an zawng hnung khawma an hmu zonaw hnungin Sept. 8, 2015 khan dan pangngai angin vuina hunser hmang a ni a. Amiruokchu, tuia a tlak ni a inthawk ni 22 hnung September 25, 2015 khan Patpuihmun kai lai tui chunga a hung inlang dawk a. A ruong hi lain Sept. 26, 2015 khan vuiliem a nih tiin ei thu dawngna chun a hril. Mr Lalramdin hin a nuhmei bakah naupasal 1 le nau nuhmei pakhat a thisan.

IAS hmu lawmpuina
CCPur: Ms Mannuamchng, MCS, CEO/ADCC in IAS a hmu (conferred) lawmpuina Sept. 27, 2015 khan Nengkhosoi, President, ZSP GHQ inrawinain ZSP thuoitu han an nei a, lawmpuinain puon le memento an pek.Ms Mannuamching chun Competition tum tum hmasawn dinga inpuocha dingin ZSP member hai an fui.

Headline
Manipur Governor Dr Syed Ahmed vuiliem;
Manipur­a khawm Govenor thi sunna hunser hmang a nih
Imphal/Mumbai: Manipur Governor Dr Syed Ahmed chu Sept. 27, 2015 khan Lilavati Hospital, Mumbai­ah Cancer natna leiin kum 73 mi niin a thi a, a ruong hi zanikhan South Mumbai­a Byculla, Rehmatabad thlanmuolah­ah ropui taka vuiliem a nih. A ruong vuina huna hin Maharashtra Chief Minister Devendra Fadnavi, Maharashtra Assembly­a Opposition leader Radhakrishna Vikhe­Patil, Union Miniter Nitin Gadkari hai bakah Union minister hlui le senior Congress leader Ghulam Nabi Azad hai bakah state le central a milien milal tam tak le Manipur PHED Minsiter I. Hemochandra Singh hai an thang.
   
Manipur­a khawm CM O.Ibobi Singh inrawinain zani 11AM khan Secretariat Conference Hall, South Block, Imphal­ah Manipur Governor Dr Syed Ahmed sunna hunser state level in hmang a nih. Hi huna hin Manipur CM O.Ibobi Singh, Cabinet ministers, paliamentary secretaries, MLAs, Chief Secretary, DGP, Army Officers, civil le Police officers hai an thang tawl a, inzanain a Dr Syed Ahmed thlalak­ah par inhlanna an nei bakah inzanain minute 2 sung to tawkin hun an hmang.
   
Manipur CM O.Ibobi Singh chun, Dr Syed Ahmed chun Governor Dr Ahmed chu mi ropui, sin pawimaw tak tak lo chel ta le Maharashtra Asembly­ah MLA dinga vawi 5 zet thlangtlinga lo um ta a ni thu ; Manipur­a a hung hmain Maharashtra­ah minister le Jharkhand Governor hai lo chel ta a ni thu hai a hril a. A ruong vuina huna Dy. CM leh zu thang an nuom a, sienkhawm a ruong vuina nang hman dinga Mumbai direct flight a umnaw leiin Delhi­a cham mek Manipur PHED Minsiter I. Hemochandra Singh le official thenkhat Manipur sawrkar aiawa an thang thu a hril.
   
Dr Ahmed hi Cancer leia tuta hma meta kha Lilavati Hospital­a hi admit a nih. Dr Ahmed hin May 16, 2015 a inthawka kha Manipur Governor sin a chel tan a ni a, ama hi Maharashtra­a inthawk Congres leader hlui, Maharastra Assembly­ah MLA dinga term 5 thlangtlinga lo um ta  a ni a, a nuhmei Hasan Tara, nau nuhmei pahni le nau pasal pakhat a thisan. Dr Ahmed hi politician a ni el khelah academician le literateur niin Hindi le English a Master degree nei le Urdu a Ph.D a nih.
           
Manipur sawrkar chun Dr Syed Ahmed sunnain zanikhan Govt. Office haiah chawl a puong bakah ni 3 sung (vawisun chen) sun dingin a puong a. Maharashtra sawrkar khawmin Dr Syed thi hi nikhat sung sun dingin a puong.

Cabinet in DA 17% a sukpung dingin
Imphal: Zanikhan Manipur Assembly Cabinet meeting nei a ni a, Cabinet meeting chun thawktu hai Dearness Allowances (DA) 90% ni mek chu 17% a sukpung dingin a remtih. Hi dungzui hin Manipur sawrkar hnuoia thawktu hai chun DA 107% an hmu ta ding a nih. DA 107% hi October 1, 2015 a inthawk hmang tan ding a nih tiin ei thu dawngna chun a hril.

Meghayalaya Governor in Manipur Governor
Delhi/Imphal: Manipur Governor Dr Syed Ahmed September 27, 2015 nia a thi leiin President pranab Mukherjee chun Meghalaya Governor ni lai mek V. Shanmuganathan chu Manipur Governor thar ding ruot a ni hma po Manipur Governor sin khawm lo chelsa dingin a ruot.

Manipur CS PC Lawmkunga a pension ta ding
Imphal: Manipur Chief Secretary ni lai mek Pu P.C Lawmkunga, IAS chu October 1, 2015 hin kum 60 a tling ta ding a ni leiin a sina inthawk a pension ta ding niin ei thu dawngna chun a hril. Pu P.C. Lawmkunga hi 1979 batch IAS, Manipur­Tripura cadre a ni a, August 1, 2013  a kha Manipur Chief Secretary dinga ruot a nih.
   
Pu. P.C Lawmkunga a pension ta ding lei hin Manipur­a IAS Officer hai laia a senior tak Ukhrul District mi Ameishing Luikham, IAS chun Manipur Chief Secretary sin a hung chel ring a nih. Mr Ameishing hi 1981 batch IAS, Manipur­Tripura cadre niin tuhin Secretary, Dept. of Public Enterprises, M/o Heavy Industry& Public Enterprises a chel mek a nih. Ama dawttu ding chu tuta Addl. Chief Secretary (Elections) & Chief Election Officer, Manipur chel lai mek 1984 batch IAS O. Nabakishore Singh (Manipur­Tripura cadre) a nih.

Assam Rifles han helpawl 4 an man
Imphal: Assam Rifles le Police thangruol hai chun hmun hran hranah helpawl 4 an man. 2­Assam Rifles le Thoubal Police Commando thangruol han Sept. 27, 2015 khan Charangpat hmuna PLA cadre SS Sgt. Kangabam Ibomcha @ Rajesh Meitei (33) s/o (L) K. Manijao Meitei of Jiribam Dibong Khunou an man a. 45­Assam Rifles han Heingang hmuna motor inlawn hai an dapnaah NSCN(K) cadre SS Lance Corporal Gaitangbam Gangmei @ Gangmei (26) s/o Kuthairei Gangmei of Kambirong, Nungba, Tamenglong dist. an man a. 16­Assam Rifles han Imphal East Police Commando le thangruola Sagolmang bazaar­a dappui an thawnah UNLF cadre SS Pvt. Md. Feroz Khan @ Majnoon (19) s/o Abdul Majit @ Tomai of Pangaltabi, Pangei, Imphal East an man bakah 22­Assam Rifle le Hiyanglam Police Commandos thangruol han  UNLF cadre H. Priyokumar Meitei @ Naohemba (20) s/o Heisanam Sanayaima Meitei of Laphupat Tera Mayai Leikai, Imphal West an man bawk niin zanita Assam Rifle thusuok chun a hril.

NE a inthuoihmang tamna tak Meghalaya
New Delhi: India hmarsakbiel (NE) a chun Meghalaya State chu inthuoihmangna case tamna tak a nih. India hmarsak biel (NE) a chun tukum sung hin in­thuoihmangna cases 182 a um ta a, hienghai laia 45 chu Meghalaya state a tlung niin, mi thuoihmangna thaw rawn tak chu GNLA hai niin mi 17 an thuoihmang ta niin ei thu dawngna chun a hril. Meghalaya dawta NE a inthuoihmang tamna tak state chu Assam niin tukum sung hin cases 24 a um ta a, Tripura­a chun tukum sung hin inthuoihmangna case 3 chau a la um thung.

Khuoi in mi 2 a bel hlum, 1 a hliem
Raipur: Chhattisgarh­a Jashpur district sunga Manora hmuna chun Sept. 26, 2015 khan Khuoi in mi 2 a bel hlum bakah midang 2 na takin an bel hliem. Mr Alok (27) an ti chun khuoibu umna thingkunga kaiin khuoibu hi tawk a tum a, chu huna khuoin nasa taka an bel leiin a hnuoia a tla thla a, inrang takin hospital panpui a ni a, sienkhawm damzo lovin a thi a nih. A ruoldang mi pahni Jatru le Lal Sai hai khawm Khuoi hawn hin an hnawt km. 2 zet an tlanse a, sienkhawm  khuoi hin nasa takin an bel a, a hliemna tuorzo lovin an Inah a thi a, Lal Sai ruok chu hospital­a enkawl mek a nih tiin ei thu dawngna chun a hril.

Thuoihmanga um IB Official umna la hrietlo
Shillong: September 24, 2015 nia Meghalaya­a South Garo Hills a inthawka tu ti hrietlo han an thuoihmang Intelligence Bureau (IB) official Bikash Singh chu tuchen hin Police han a umna chin an la hriet naw zing a, a umna hril thei tuhai kuoma lawmman pek dingin South Garo Hills Police chun an puong. Bikash hi sumdawngtu pakhat Kamal Saha le Rongara village­Baghmara hmuna inthawka tu ti hrietlo han an thuoihmng a ni a, Mr Kamal Saha khawm hi hmu a la ninaw bawk a nih. A thuoihmangtu hai hi tu pawl am ti hriet a la ninaw a, sienkhawm ASAK helpawl hai ni dinga ringhla a ni a, Bangladesh ram an lutpui ta ring a ni bawk.

Recruitment Scam thuah Digvijay Singh ko
Bhopal: Madhya Pradesh Chief Minister hlui le Congress leader Digvijay Singh chu Assembly recruitment scam thuah September 30, 2015 nia inlang dingin Police in an ko a, ko a nina lekha hi a official residence B­1 Shyamla Hill, Bhopal hmuna va pek a nih. Mr Digvijay Singh le Madhya Pradesh Assembly Speaker hlui Sriniwas Tiwari hai chu  kum 1993 le 2003 hai khan an nina hmangsuola indiklo taka Assembly Secretariat thawktu ding 15 laa intum an nih. Assembly recruitment scam a hin an rengin mi 24 chunga case siem a ni a, Speaker hlui  Sriniwas Tiwari thangin mi `19 hai chunga Police chun Chargesheet an file ta a nih. Hi recruitment scam thua complaint hi Assembly a Deputy Secretary Shyam Lal Maithil in a file a nih.

Assam­ah helpawl 2 kap hlum
Guwahati: Assam­a Dhubri district­a chun zani zingkar inhmatak khan Chaliabhui area hmuna security forces le helpawl hai an inkaptuo a, inkaptuonaa hin GNLA helpawl 2 kap hlum an ni bakah ralthuom iemanizat inkaptuona hmuna hin dapdawk a nih tiin IGP LR Bishnoi chun a hril.
   
Hieng laizing hin Hindu hai temple­a tu ti hrietlo han  Bawng lu an va sie leia boruok sosang leia Dhubri district sunga Agomoni area hmuna tiemchin um lova Curfew zama um chu zani zingkar khan hlip a ni ta thu Mr Bishnoi chun a hril.

Lottery scam­ah NE state 3an inrawl ve
Kolkata: Enforcement  Dorectorate in Kolkata hmuna Rs. 1000 crore anghu indiklo taka lottery thawna an suizuinaah India hmarsak state pathum Nagaland, Sikkim le Mizoram hai khawm an inrawl niin an hril. Hi lottery scam le inzawma Sept. 24, 2015 nia  Kolkata le Siliguri haia Central Board of Direct Taxes (CBDT) in hmun 13 an dapnaah Rs. 50­70 crore vel ding pawisa fai an lo dapdawk ta a nih. Indiklo taka lottery ticketa sumdawngna thawtu taka intum hai chu S. Nagarajan le Santiago Martin hai an ni a, Martin hi tuta hma met khan Chennai hmuna man a ni a, a kuta inthawk Rs. 7 crore man a nih.

‘Astrosat satellite hlawtling taka kap suok
Sriharikota: India in van tieng (Arasi) chanchin inchukna dinga vanboruok lawng (sattelite) a siem hmasa tak ‘Astrossat’ chu zani 10:22 le second 52 char khan Sriharikota­a Satish Dhawan Space Centre­a inthawk hlawtling taka kapsuok a nih. Astrosat satellite hi kum 5 sung dai dinga siem le kg. 1531 a rik a nih. India chu khawvel rambung tlawmte van boruoka observatory nei rambung hai lai a thang ve ta a nih. Astrosat Mission a hlawtlingna thua hin ISRO Chairman A.S. Kirankumar chun scientist hai a lawmpui thu a puong.

India mi thina tuok 45 an tling tah
New Delhi: Saudi Arabia rama Haj Pilgrim­hai Mecca bula an innekbuoinaa mihriem thina tuok chu 1,090 le hliem 934 an nih tiin Saudi Arabia sawrkar thusuok chun a hril. India mi thina tuok 10 hriet belsa an ni leiin tuchena India mi thina tuok chu 45 an tling ta niin External Affairs ministry thusuok chun a hril. Thina tuok 1,090 laia mi 769 hai chu an hming le ram hriet a ni tain Saudi Arabia sawrkar thusuok chun a hril.

J&K­ah Internet sukhring nawk tah
Jammu: Jammu & Kashmir­a buoina lien lem suok ding laka invengna dinga Jammu & Kashmir pumpuia Internet sevices sukchawl/ khar a lo um ta chu ni thum hnungin sukhring nawk a ni tah. Landline broadbans services chu Sept. 27, 2015, 8PM a inthawk khan sukhring a ni a, Mobile data (internet) services hai chu zani 10AM a inthawk khan sukhring nawk a ni tah.  Internet services hi Sept. 25, 2015, 5AM a inthawk Jammu & Kashmir district pumpuia that a nih.

Agartala Airport suklienna dingin Rs. 438 crores
Agartala: Union Civil Aviation ministry in Agartala International Airport International Airport a hlangkai dinga a lo puong ta angin Airport suklienna sin February, 2016 a inthawk Airport Authority of India in tan a ta; Airport siem lienna dingin Airport Authority of India in Rs. 438 croes zet a sanctioned ta a nih tiin Tripura State Transport minister, Manik Dey chun a hril.Bangladesh khawpui Dhaka le Chittagong hai le khawm Agartala Airport hi inthlungzawmtir dinga sawrkar thlungpui ngen a nih tiin Manik Dey chun a hril.

-----------------------------------------------------------------------------------------
VAWISUN THUPUI
Chun, inremna Pathien ngei chun, in pumin sukthieng raw se cheu; chun, in thlaraua le, in lungril le in taksa chu ei Lalpa Isu Krista a hung pha chun sawiselboa a puma humhimin um raw se.   1 Thessalonika 5:23

Editorial
Thil thaw theilo ding thaw thei le thil thaw thei ding thaw thei lona ram
Thil thaw thei, hungtlung thei amani, hung um thei ‘possible’ ei ti hi Latin tawng thumal ‘possibilis’ a inthawka hung pieng a ni a; hi thumal kal zawng chiea ei hmang lar nawk chu ‘impossible’ ti a ni a, a umzie chu thil thaw thei lo, ngaituo thei lo ti haiin hrilfie ta inla an dik el awm ie.
   
Khawvela democracy ram lien tak le democrary hlawtlingna tak chu India ram hi nia hril a ni rawp hlak. Democracy hi a tha a; mipui ditthlangna le a sukthlek dan an lal a, a mi chenghai khawmin inhawi an ti hlak. Amiruokchu, mipui dit dan inlal taluona hin sawrkar inawpna le rorelna indik (justice) chenin a thanaw zawngin nasa takin nghawng a nei thei. Communist, Socialist, dictatorship le kingship hai hi a tha naw hlea an lang laiin, kawng tam takah democracy rorelna nekin a tha lemin a hlawtling lem anga an langna lai khawm a um hlak. Amiruokchu, mipui nun zalenna tak tak chu democracy­ah hin a famkim deu tak niin an hriet thei.
   
Hienganga mipui dit dan inlalna ram ei ni lei am a ni ding, a bikin ei ram Manipur­ah ngat lem chu mipui hin um dan chintawk ei thiemnaw chang a um niin an lang a; chuongang bawkin sawrkar khaitu tak Ministry, officials le sawrkar sinthaw an hnuoi tak chen hin um dan chin tawk ei hriet naw nia ngai thei a ni bawk. Sawrkar hin fe dan phung fel tak (office procedure) le Rules mumal tak a nei a; chuonghai chu sawrkar sinthaw le ram mipuihai keithuoina inangtlang le chanvo thuhmun, thlierbik um lo thei ding ang taka hrutruolna dan mumal tak chu a ni a; chuongang taka sawrkarin dan a fepui chun, ram mipui han hamthatna thuhmun an dawngtlang hlak a nih.
   
Amiruokchu, hienganga dan tha tak le mumal tak, thil thaw thei le thei lo chi a um thlip thlep lai hin ei democracy ram nina suongin mipuihai le pawl (pressure group) hai le Association hran hran hai hin dan a um ngai lo le thil thaw ngai lo hai chu inthawluitir tumin ministry le sawrkar official­hai annawleh thuneitua ei ngaihai ei nawr buoi chamchi hlak a; a tawpah hi thil hin rorelna a sukbuoi khawlo zo vawng hlak a; a tawpah ei ni le ei ni harsatna ei insiem a; sawrkar ta ding khawma mipui chunga rorel dan thiem an tak pha hlak.
   
Hiengang bawk hin ministry le sawrkar official thenkhat hai khawm hin mipui hriet lem lovin, thil thaw ngai lo le thaw thei lova inlang hai dam palzut an ching ve nia hril a ni bawk hlak. Sawrkar hlaw sukpung chungchanga dam, inchuktirtu nei mumal lo chungthua dam, Road permit pek thu le thil dang tam tak hril ding a um.
   
Iengkhawm nisienla, mipui, roreltu (ministry) le sawrkar official­hai hin dan hi ngaipawimaw tawn seng inla, dan (rules) ang thlapa fe thleng thei dingin dan ang lova thaw dingin innawr tawnin bawse tawn naw inla, rorelna inhawi, rorelna felfai ei nei thei el ding a nih. Chuleiin, nawrna (aggitation/strike) leia thaw thei nawk tlat si dam, sawrkar dan anga thaw thei si, sawrkarin a thaw nuom vat naw a, mipuiin an nawr le nuor leia awlsam taka thaw nawk thei sihai dam hi thil mak a nih.
   
Chuleiin, sawrkar hin thil thaw thei zing si, mipui le pawl mamaw ngawi ngawi nisi hai hi chu nuor le nawr ngai kher lovin thawin rel fel el hlak sienla; chuongang bawkin dan phallo le dana um lo thaw ding le dan bakah infeluitir tlat ding zawngin ram mipui le pawl hran hran hai hin sawrkara thuneituhai hi nawr buoi rawp naw inla. Chuong­chun,sawrkar nawrna le lungawinawna chi hran hran ei inlangtir hlak hi a hung zieum deu ring a um. Iengkhawm nisienla ei ramah hin chu thil thaw thei lo hi an thaw thei a; thil thaw thei ding hai hi an thaw thei naw rawp hlak niin an lang.



Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate