Responsive Ad Slot

Hmasawnna Thar | 01 September, 2016

Thursday, September 1, 2016

/ Published by VIRTHLI
Tribal Unity Day hmasatak ursun taka hmang a nih
CCPUR: Manipur Assembly in August 31, 2015 nia Anti Tribal Bills a passed hai dodalna le inzawma mi 9 zetin an lo thi phana le inzawma JACAATB inrawinaa Tribal Movement fe mek kum khat tlingna zanikhan  CCPur College campus­ah ursun taka hmang a ni a, District Hospital Morgue­ah Tribal Martyrs hai sunna le inzana in par inhlanna hun hmang a ni bawk.

CCPur College­a Tribal Unity Day hmangnaa Mangchinkhup, Chief Convenor, JAC in keynote address hrilin movement leia hliemna tuok mi 8 hai kuomah pasaltha puon le envelope inhlanna a nei a, B. Dongzalian, Chairman, ZC, Joseph Lalrothang, President, Hmar Inpui GHQ; Upa Laldawnlien varte, President HYA Ghq; James YT Thadou, President Thadou Inpi GHQ; MPC President; Romeo Hmar, Covenor, MTFD han thuhrilna hun an hmang a, Tribal Unity Day message Rev. K. Kaichinkhup in a hril bawk.


B. Dongzalian chun, Political decision thalo tak leia harsatna ei tuok mek hi Political decision ngeia ei that a tul a, Bill 3 hai hnunga bill thar siem nawk in a um a, sienkhawm tribal hai pawi a la tawk tho tho; tuhin bill hi do hne inla khawm a thar an hung siem nawk pei ding a ni leiin politics ngeia ei that a tul. Leaders hai khawmin mipui ditdan en zingin mipui thuoi tum ei ta, chuonga ei thaw chun Pathienin a mi lan hlawtling tir ding a nih tiin a hril.

Joseph Lalrothang chun, Unity Day inthuruol taka hmang thei lova um chu pawi a ti thu, a tuornat thu. Ei inthuruolnawna hin ei hmelma hai  an lawm ding thu; Tribal Unity Day hmasa tak ei hmanga inthawk hin inthuruolna thalem nei tum ei tiu tiin a hril a. Vawisuna thang thei lo hai khawm ei unau hai an ni a, ei hmelma an ni nawh, thuoisuol (misguided) an nih, ei la thuoi tha vawng ding a nih. Ei inthuruol vawng naw chun ieng tak tak hmu naw manih. Vawisun HYA le Hmar Inpui kan thang chun  Hmar han movement hi kan thlawp a nih ti ka hril nuom a, majority in kan thlawp a nih ti in mi hrietpui ka nuom. Hmatieng fepei ei ta, Inthuruolna thalem ei nei theina dingin tawng khawm chawkpawl zeu zeu ei tiu. Pathien thuoinain hnena ei la chang ngei ka besei  tiin a hril.

James YT Thadou chun, Tribal han Survival decision ei lak a ngai, mi hnuoia intang sawng ei ti inlau a um. Ei hringna ding, ei dam khawsuokna ding ei ngaituo a ngai. Ei phing khawpna ding amani, mi thenkhat khawpna le nuomtawlna dinga ei um a thieng nawh, ei intangnaa inthawk zalenna dingin Tribal Unity mindset nei tum ei tiu. Vawisuna hrethiem lo hai khawm inhrietthiem tir tum ei tiu. Tuta ei buoina hi ILP ni loin politics a nih. political movement a dingin MDC han mawphurna in nei  a, in mawphurna a nina ang taka in phursuok pawimaw; chu chu mipui dit a nih. Insiemthar ei ta, hma thar lang ei tiu. Bill hi dang inla khawm a thar a hung um pei ding leiin ei mamaw chu natsawkna ni loin a sukdamna a nih. ILP ei mamaw lai zingin Political solution ei mamaw a nih tiin a hril.
 
Upa Laldawnlien Varte chun, JPO hi August 31, 2015 incident leia indin ni lo, kum tam tak liemtaa hnam tum tum  hai  harsatna ei tuok huna  tlawmngaina sin thaw pawl haiin an lo indin a ni a,  mi thenkhatin Tribal movement leia indin anga an hril hi awi ngai ding a ni nawh. JPO hi sawmdawl ngai hai sawmdawl dinga 24 hours inpeisaa um anih. Martyrs 9 haiin hringna an chan leiin theitawpin hma ei lak a, Vur lain AC hai ei inbuk a, JPO in theitawp a suo a, Manipur sawrkar a nuomnaw sain ruong hai siena ding cabin 12 nei Cold Storage ei inthawtir a, a hranpaa ruong hai enkawl a tul tanaw leiin JPO chu nitin a duty tanaw chau a nih. Inthuruol nawna um anga inlang hi Beram ruol lai Satene an um hlak lei a nih. ngaithupui bek bek  naw ro, ei hmadawm hi MDC, MLA or MP politics a ninaw a, Tribal rights a hmala  ei nih. Tribal ei nina angin ei renga luongkhawm nawk dingin hma lak tum seng ei tiu, chu chu JPO lungril a nih tiin a hril.

Romeo Hmar chun, Delhi­ah MTFD hnuoia org. 34 kan um a, a zo zaiin ei thang vawng naw khawmin tribal popo ta dinga ei fe sung chu tukhawm maksan ei nei nawh. Mipui hiengzat dit neiin ei fekhawm a, hiengazat mipui hmaa ka ngir vawikhatna a ni a, hnam puon chit  ei inbel a, ei kim vawng a nih. Hi lei hin Tribal Unity day hi ei hmang indik a nih. Mi sang tam tak Justice dita  hieng zat ei fekhawm a. Tribal popo ta dinga thil ngen  nei ei ni a, a hung naw hai ta ding khawm ei ngen sa a nih. Ei thil dit pakhat a ni a, hienga ei fepei chun ei pung pei ding a nih. Movement chu a hratnaw chang um sienkhawm tuta ei fekhawm anga ei fepui chun kiem naw mei ni a, tukhawmin mi hneban naw ni hai. Manipur Govt. in CCPur district a tawk thei nawh, force in ruong hai vui a tum, sienkhawm ei thangruol leiin a hlawsam, Tum a hrat lem? hienga ei thangruol chun mi tawk theinaw ni hai. Mi thedar zo naw ni hai. Ei thil dit hi thudik a ni phawt chun Pathienin mi thangpui a ta, ei la hlawtling ngei ding a nih. Kum 1 tlingnaa mi sang tam ei fekhawm chun ei hrat ti an lang. Manipur sawrkarin hiengzat hi a kokhawm zo dim?

Insung khawm inthuruol lo hun a um, ei inthuruolpuinaw hai va buoipui pui ding a ni naw, nikhat chu la hung hrethiem tho an tih. Hrietthiemna nei thei lo an um a, an level ah an tuor chun an tuor a nel. Mipuiin Justice an dit hi a hmu theina dingin hma ei lak pei ding a ni a, mipui dit dana thuoitu han hma an thuoi phawt chun ei la hlawtling ding a nih. Ei ram map khawm mipui thahratnain  sukdanglam thei a nih. Thil indiklo thup sawng thei a ninaw a, a la hung inlang pei ding a nih tiin a hril bawk.

H. Mangchinkhup chun, Tribal Unity hmangna program ngaipawimawa uoptu hai chunga lawmthu hrilin, Bills 3 hai dodalna leia hringna lo inhlanta pasaltha 9 hai inzana a pein, hi program siema um dodaltu an umna thuah pawi a ti thu a hril. Bill 3 hai a fethleng naw ding angin a um a, hi thlaktu dinga bill draft thar khawm hi a danglamna a um nawh a, JAC chun bill draft thar khawm hi a pawm naw a nih tiin mipui fekhawm hai hmaah a hril. Politics chu politics bawka  hneban a a, kut chu kut, silai chu silai le chem chu chem bawka hneban ding a nih. Ei issue hi Politics­a hneban naw chu a damdawi dang a um nawh tiin a hril.

Parbung-ah mimkeiin In a suk chim; hluo ngam lo ding khawpin In 2 a um bawk
CCPUR: August 30, 2016 zana zan khawvara ruo nasa taka a sur lei khan  Parbung khuoa Pi. Thari w/o (L) Sanglien In chu mimkei tlungin a keichim a, In hi ft. 50  zeta hlaah a hnawl thlak a, In hi a se hne hle tiin Lalhming, Chairman, Village Authority, Parbung chun ei chanchinbu palai a hung hril.

Mimkei hi zingkar 3:00AM vela kha tlung a ni a, a vangneia siemin Pi Thari le a naupa hai chu Lo­a riek an ni leiin an him pha. Hi thil tlung huna hin an Ina lo um hai sien chu dama an suok ring a um nawh tiin thi ei thudawngna chun a hril. In hi thingbul lien takel pakhatah an tang a, a sienkhawm a In hi an dar vawng a nih. An thenum pa Pu James Lalramsiem khawm a In pantleng tieng ban hai chu boruokah an khai fer fur tawl a, tlawmngai pawl han In hi hrui/hruola tlung detin zanikhan an thiek sunzawm nghal.

Pi Thari In bula um Pu Lalhmingthang In khawm hluo ngam ding ngirhmuna a umnaw leiin thuomhnaw hai hredawk a nih. Hieng In pahni hai hi an inbengbelna ding Parbung Val Upa han Hostel building inhluotir dinga ngenna an siem chu an phal pek.

Tuchena Parbung­a mimkei leia In a suksiet chu 3 a tling tah. Mimkeiin In a suksiet neitu hai hi sawrkar thuneitu han thangpuina an hmatieng ngaituo pek sien nuom a ti thu VA Chairman Pu Lalhming chun a hril.

JNV­ah ragging leiin  Class 8 inchuklaihai an tlansuok
­ LRS PURUOLTE, HT Special Correspondent
CCPUR: Aug. 30, 2016 zanril dar 12 AM khan Jawahar Navodaya Vidyalaya (JNV) School, Tuinom, CCPur a Class 8 inchuklai pasal 27 hai chu hi JNV School a Class 11 inchuklai haiin vawi tam tak an lo suknawmnat (ragging) hlak tuor lovin an tlansuok a. Naupang hai hin anni enkawltu/humhim theitu/an nu­le­pa hai belin an thil tuok an inhriettir a, chu chu Aug. 31, 2016 zingkhawvar hlimin anni hai ngaisaktu haiin hmalain student thuoituhai an inhriettir a, sun dar 12:40 PM in thil umdan a hmun ngeia ngaivenin Mr. Richard Laltanpuia Asst. Gen. Secy., HSA GHQ; Mr. Jeffrey Saihmang Gen. Secy., HSA JHQ, CCPur le Special Correspondent, Hmasawnna Thar (Daily News) & Chief Admin, Virthli (Online News Portal) hai chun Principal Mr. S. Sanamacha Singh chu an inbiekpuia. Principal chun hiengang thil a tlung chu pawi a ti thu hrilin, chingfel ngei a nuom thu a lo hril a. An sunghai (guardian) hai zantieng dar 3 PM ah hi chungchang thu ah ka kokhawm a nih. Inhmukhawm phawt kan ta, chingfel a ni theina dingin hma ei lak tlang ding a nih, tiin annihai chu chanchin inhrietpawna ding tiin a contact no. khawm a pek nghe nghe. Hieng student thuoituhai hin an student thuoitu chanpui organisation tum tuma mi hai khawm hi thil hi inhriettirin an ngaimaw hle thu an hrila, tosan mei mei an tum naw thu an hril.

Principal hin a sin hi July 4, 2016 a kha a zawm (joined) tan a ni a, ama Principal ni hma hun sawttak liem taa inthawk JNV a hin hiengang insumnawmnatna (ragging), hi school a pawl insang/senior deu haiin anni neka pawl inhnuoi/junior deu hai chungah an lo ching rawp ta hlak a hril a nih. Hun liemtah khawm khan hienganga suknawmnat an tuok hlak leiin an sunghaiin enhlain, an laksuok a, an inkai tir ta naw hiel khawm an um thu hriet a nih. Principal Mr. S. Sanamacha Singh ngei khawmin JNV­a a sin a zawm hnung hin hiengang thil a tlung hi ngaimawin a vengtu (watchman) ding a sie a, ama pa ngei khawm an ti chuong nawa, an lo vuoka, an lo vau (warning) thu hai a hril. Hiengang bawk hin inchuklai/naupang tlansuokhai an sunghai an hmupui huna khawm a lo hrillang sa nawk a nih.

Principal hin Class 8 inchuklai naupang sunghai kuoma chun, Class 11 hai chu an sunghai Sept. 1, 2016, 11 AM in JNV Tuinom hmuna koin hi chungchang thu hi hrilpui dingin an tiem a, chu zo ah suknawmnatna tuortu Class 8 hai le suknawmnatu Class 11 hai chu an sunghai ve ve chu Principal rawiin hi thu a hin an la’n hmukhawm nawk ding niin Class 8 hai an sunghai chun ei indawnna dawnin Principal le an inhmuzo hin an hril.

Hi JNV School managing board a Chairman chu District a Deputy Commissioner niin chanchin ei dawng. India Govt. in hiengang insuknawmnatna (Ragging) le inzawm hin hremna dan khau tak el an duonga, hienganga Govt. school pakhat ni ve bawk si a, ragging kum tam tak liem tah a inthawka a lo um vet hi an ngaimaw hle thu mi tamtakin an hril. Inchuklai naupanghai chun an harsatna hi an warden hai khawmin mit ngeia hmuin, an hrieta chu an warden/watchman in an san ngam naw niin an hril. Principal in a hril pei dan chun inchuklai naupanghai umna (dormitory) le an warden hai in/umna kar inhlat leiin hiengang thil hi a lo tlung thei hlak niin hril a. Thil umdan tak nia inlang ruokchu kum tam tak liemtah a inthawka hienganga insuknawmnat/ragging hi an lo thaw ching ta laklaw a ni leiin an hung inthlasawng ta pei niin an lang.

Naupang hung tlansuok hai  khawm hi Class 11 haiin an vuokna hnuhma hmu thei a ni a, an thil tuok ei indawn huna, thuomhnaw an insawplui tir tum le an lo in sawplui tir rawp ta hlak zie hai khawm hriet thei a nih. Hieng a ni lei hin District Administration tieng khawmin hma hung la sienla an phutawk ang hiengang chinghai chungah hremna, dan le thupek a hung kengkaw vat naw chun buoina lienlem JNV School le Class 11 hai hin an la hung tuok ding niin an lang. Class 11 hai hin Class 6, 7, 8 hai chu an lo suknawna/ragging zing zing a nih. Aug. 30 zan hin an suknawmnatna (vuokna) tuorzo lova a tawp a tawpa tlansuok anni thu an hril.

Aug. 30, 2016 zanril dar 12 AM a tlansuokhai hi CCPur khawpui sung le a sevel a mi el baka CCPur a inthawka KM 25 vela hla Moirang mi dam le khuo hla tak tak a um an ni tawl. An ruolhai inah dam tlanlutin Aug. 30 zan kha thlavai takin hun an hmang a nih. Anni hai hi fahra dam an ni a, lungsiet an um tak zet a nih. Lekha thiem thei tak tak zing huna ram le hnam la hung thuoitu dinghai dam an ni a, an harsatna hi students bodies/organisation, sawrkar le mipui aiawtu thuoitu haiin an rang thei anga an ngaiven vat chu thiltha le makmaw a nih. An nu­le­pa thenkhat chun hi School, JNV hi School tha a ni a, kan ringzo leia kan nauhai kan inkaitir a ni a, hiengang ding a ni chun kan sie kan sie nuom ta nawh, tiin an hril a, a tul chun case file khawm an nuom hiel thu an hril bawk.

OMTF le JACAATB General Strike thul
CCPUR: Tribal Inpui tum tum hai intlungkhawmna Outer Manipur Tribal’s Forum (OMTF) le Joint Action Committee  Against Anti­Tribal Bills (JACAATB) in September 1, 2016 zanrila inthawk September ­5, 2016 inkar sung General Strike thaw dinga an lo rel le puong ta chu pawl tum tum haia inthawka ngenna um leiin thul (withdrawn) a ni thu OMTF Convenor Gaidon Kamei le JACAATB Chief Convenor H. Mangchinkhup han Joint Press Release insuo. OMTF le JACAATB chun zanita Tribal Unity Day hmangnaa thang le thlawptu hai po po chunga lawmthu a hril bawk.

OMTF le JACAATB in declaration
CCPUR:  Zanita Tribal unity Dah hmangna le inzawmin OMTF le JACAATB han thupuong (Daclaration) an siem. An declaration siema chun, Manipur tribal­hai ram, history, identity, cultures le customs rights sukse thei ding Bill or Resolution Manipur Legislative Assembly a putlut le pasi an pawm thei ngainaw ding thu, Indian National Congress le  ieng political party a tribal MP le MLA khawm nihai sienla tribal mihai kal zawnga um hai hrim hrim chu tribal­hai dodaltua an ngai ding thu, inlaichinna le inunauna tha lem siem a, thil tul um hai thangruola do tlang pei ding tihai a thang. Declaration a hin Gaidon Kamei, Convenor, Outer Manipur Tribal’s Forum le H. Mangchinkhup, Chief Convenor, Joint Action Committee Against Anti­Tribal Bills han suoi an thaw.

Car pakhat hmatieng glass an sukkawi
CCPUR:  Zani zantieng khan Sugnu Bus Parkin lai tu hrietlo han Suzuki Car Registration No. MN 02 B 1443 chu a hmatieng glass an sukkawi niin ei thu dawngna chun a hil. Hi thil tlungna hmun hi Rengkai Road (Saia hai dawr tuol sak, Culvert lai a ni a. Car suksiet a nina san ruok chu hrietna ei nei nawh.

UNC President, Assam MP le midanghai dang
IMPHAL/CCPUR: Zanita CCPur­a Tribal Unity Dah hmanga hung thang tum United Naga Council (UNC) President le OMTF Convenor ni bawk Gaidon Kamei; Assam MP Bishwajit Daimary le  midang dang hai chu Monglianphai hmuna mi thenkhatin an lo dang a, Tribal Unity Day hmangnaah  hung thang thei lovin an kir nawk tawl. Hi thil tlung le inzawm hin boruok a tang hman hle a, sienkhawm Police le Security forces pawl khau taka an duty leiin buoina chu a suok nawh.

Manipur sawrkarin dan kala thil a thaw leia Police Constable lakna hi buoi a nih: Kiren Rijiju
IMPHAL: Union Minister of State for Home Kiren Rijiju chu zanikhan Imphal­ah a hung inzin a, Tingkao Rangkao Temple, Chingmeirong, Imphal West district a freedom fighter Rani Gaidinliu memorial service­ah a thang a, Rani Gaidinliu limah inzanain par an hlan. A hma chun Rani Gaidinliu memorial service hi Gani Gaidinliu  piengna khuo Nungkao, Tamenglong district­a nei dinga ti a ni a. Amiruokchu, khawmuol siet leiin Helicopter­a fe a remchang naw leia memorial service neina hmun hi sawn a, Tingkao Rangkao Temple, Chingmeirong a nei lem ta a nih.

Manipur Police Constable lakna hi O.Ibobi Singh Chief Minister nina hnuoia Manipur a Congress sawrkarin dan kala thil a thaw leia buoina le harsatna an tlung pha a nih. Police lakna le inzawm hin recruitment rule a um a, hi dungzui hin a tlin, a tlak le a thiem hai lak nihai sienla chu Police Constable laknaa hin buoina le harsatna um naw nih tiin Kiren Rijiju chun a hril. Police constable laknaa Manipur sawrkar thil thaw dan chu Kiren Rijiju chun demin an thiemnaw hle.

Police Constable lakna a thara interview huoihawt tumna ding le sukbuoi an tum tia intuma zani hmasaa Manipur a BJP MLA pahni, Khumukcham Joykishan le Thongam Bishwajit man le lungina khuma um hai chu zanikhan insuo nawk an ni tah. Insuo an ni ta lei hin zanita BJP Manipur in darkar 12 sung aw ding bandh an thaw hun chu suktawi a ni a, zani chawhnung dar 1 a inthawk khan an bandh thaw an hlip nawk tah. Bandh sung hin buoina lien taluo a suok hriet a ni nawh. Sienkhawm hmun thenkhat haia chun lampuiah motor ke thalo raw le thirtluon khang a nih.

Delhi Assembly Privileges Committee
IMPHAL: Committee on Privileges, Delhi Legislative Assembly­a Chairman le member­hai chu Imphal­ah an hung inzin a, zani 6PM khan Hotel Classic Grande, Chingmeirong, Imphal­ah Committee on Privileges & Ethics, Manipur Legislative Assembly a Chairman le member­hai leh inpawltlangna an nei.

NEIGRIHMS ah khum 250 um theina Cancer Institute
SHILLONG: NEIGRIHMS, Shillong a chun  damnaw khum 250 um theina regional Cancer institute sie tum a ni a, hi thila dinga rawtna chu Standing Finance Committee in a pawmpui ta leiin tuta inthawk sawtnawte hnungah Ministry of Health and Family Welfare in a hung pawmpui ngei beisei a nih tiin NEIGRIHMS official thusuok chun a hril. Ministry chun September thla hin final approval a hung pek ring a ni a, final approval pek a ni huna sin tan nghal dinga ti a nih. Cancer institute bawlna dinga sum seng dinga riruong chu Rs. 141 crore a ni a, damnaw enkawltu hai umna ding guest house rooms 28 umsa dinga ti a ni bawk.

VAWISUN THUPUI
Thupek chu  khawnvar a na,  inchuktirna  chu var a ni sih a; Inchuktirna thununnahai chu hringna lampui a nih.­ Thuvarhai 6:23

Editorial: Insuikhawm zai rel ei tiu

Pathien chun mihriemhai hi hnam anga um ve le khawsa dingin a mi siem a. Hnam anga a mi siem ang ngeiin Manipur­a Zohnathlakhai khawm hnam anga ei um a tul a. Hi lei hin state hran dam, Separate Administration dam, Sixth Schedule dam le a dang dang hai ei ngen a. Hi kawngah hin ei thaw theina kawngah theitawp chu ei suo seng a, lawm a um. Hienga hma ei lakzing lai hin Pathien dit danin hma ei lak am ti ruok hi chu ei ennawn le ei inngaituo chieng a tul hle. Pathien dit dan le remti zawng ang ni lo, Pathien kal zawnga hma ei lak chun ei thil dit le ngen haia hin hlawtling ngai awng ei tih. Hi lei hin Pathien rawn pum peia kal ei chawi nuom a um. Mihriem dit dan ringawt hin chu thil a fe tluong thei tak tak ngai nawh. Mihriem dit dan chau ni lovin Pathien dit dan khawm a thang ve a tul a nih.

Ram bik le rorelna hran  hni hi ei ram danpui dungzuia nei  le hmu thei a ni leia hnam hotu le thuoituhai hin hma an mi lakpui a nih. Ei hnam nina le nunphung hi sawrkar ei inhriettir a ngai a, chu ding chun insuikhawm, inpumkhat le thangruol a tul makmaw a nih. Insuikhawmna, inpumkhatna le thangruolna hai hi a thang naw chun Manipur a tribal­hai annawleh Zohnathlakhai hin ei thil dit le ngen hai hi hmu thei ngai nawng ei ta, umzie nei lovin a fe liem pei el ding a nih. Ei thil dit le ngen hai nawrnaa lungawinawna le nuorna chi tum tum ei neihai hi a tha a, ei thaw ding hrim a nih. Amiruokchu, hi kawnga hin inpumkhatna, inthuruolna le insuikhawmna ei nei thei naw ruok chun ei hmalaknain ra tha insuo  ngai naw nih.

Khawvela ram le hnam inthuruol tha, entawn dinga tha em em el chu Juda­hai an nih. Tuhin an ram, Israel ram chu Arab mi le ram haiin an huol vel a, ram chiterekah an umkhawm a, nisienlakhawm khawvelah an chin ngai naw a, ram le hnam inthanglien  le mihai inza an nih. “Aw Jerusalem, ka theinghil che chun ka kut changtieng hin a thil thiem hi theinghil vawng raw seh. Ka hriet zing naw che chun ka lei hi ka dangah kawp tlat raw seh,”  an lo ti ngam a nih. Juda­hai hi an lo nationalist tek tek khawp el. Juda­hai hi an insuikhawm, an inpumkhat le an inthuruol leia an ram hluo thei nawk le tuta ngirhmuna um thei an nih.

Juda hnam hi bohmang thei ding hiel khawpa suot an nih ti ei hriet seng. Amiruokchu, nationalism ah an chieng a, an lungril tak takah insuikhawm, inpumkhat le inthuruol nuomna an nei leiin ram hluo bik nei ta lo chu ram bik, Israel ram, an ram ngei chu lakirin, Jerusalem khawpui khawm changin an la hluo thei nawk a nih. Khawvel rambung tum tuma Juda mi um hai chun an ram, Israel ram panin an la fekhawm zing a, lungril inpumkhatna a inthawkin taksa rama tak khawm an inpumkhat, an inthuruolin an lan suikhawm  zing a nih. Zohnathlakhai laia Juda mi le thla nia inhrie le inngaihai chu Israel ramah an inpem a, sang iemanizat Israel rama ngei an um ta a nih.

State hran, Separate Administration, Sixth Schedule le a dang dang ei hmu theina ding chun  Manipur­a tribal­hai hi a thu chau ni lovin lungrila inpumkhatna le inthuruolna nei a, ei insuikhawm a tul a nih. Manipur­a Tribal­hai annawleh Zohnathlakhai hi lungril tak taka ei inpumkhat le ei inthuruol thei hmakhat insuikhawmna um thei naw ni a, ei thil dit, ei thil nawr le ei thil ngen hai khawm hi hmu ngai nawng ei tih. Ei thil dit le ei thil ngen hmuna ding chun lo thei lova ei insuikhawm, pumkhata ei um le ei thangruol a tul a nih. Ei hnam mamaw, mihai anga state hran, Separate Administration le Sixth Schedule  hai hmuna ding damdawi umsun chu insuikhawm, inpumkhat le thangruol hi a nih.

Ei insuikhawm  thei naw a, ei thangruol thei bawk naw chun, hnam le ram ta dinga ei sum sengna, tha le zung ei sengna, ei inrimna le sawlna hai po po hi umziebo, sawlna le inrim thlawnna mei mei ding an nih. Hi lei hin insuikhawmna, inpumkhatna le inthuruolna hai hi  a pawimaw taka ei sie a la tul a nih. Hnam inthuruol thei lo le hnam inpumkhat thei lo hai hrim hrim hi khawvela hin a ngirsuok hmu le hriet ding an la um naw a, mihai hmusit le sirde an nih. Hnam ngirsuok  ei nuom takzet a ni chun ei insuikhawm, ei inpumkhat le inthuruol chu ei thaw ding makmaw a nih. Hi lei hin insuikhawm zai rel ei tiu.


Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate