Showing posts with label Hmasawnnathar. Show all posts
Showing posts with label Hmasawnnathar. Show all posts

Hmasawnna Thar | 12 November, 2016

No comments

November 12, 2016

Pherzawl ram Bukpi ram tawp a inthawka Tuivai chen National Highway-150 indin thar nawk ning a tih
Haflong: Hmarram Kohran Inzawmkhawm (HKI) pawl, Pu Bula Hmar le Pu Vanlallien Pulamte haiin Tuivai Leilak National Highway-150, Sipuikawn le Luoksuo inkara mi kum 1996 a tuilienin a fen, daw nawk dinga Pu Nitin Gadkari, Union Minister of Shipping, Road Transports and Highways, Government of India kuoma August ni 6/2016 a an hnina chu MORTH/E/2016/02685 File hmangin dawnin a um a.Tulai hin Tuivai Leilak daw na ding thua Tender ko dingin Ministry of Road Transports and Highways chu an singsa meka, lekha le thil \ul dang hai popo a buoipui meka.Tender ko dan ding thua hin Pu Bula Hmar le Pu Vanlallien Pulamte hai chun Tender kotu ding Regional Officer chu a Office ah October ni 24/2016 khan inhmupuina an nei.
     
Tuivai Leilak daw nawk dinga Ministry of Road Transport and Highways, Government of India chu ansingsa mek laiin, Pu S.N.Das, Director General (RD) & Special Secretary, Ministry of Road Transport and Highways, kuomah Pu Vanlallien Pulamte chun Pherzawl ram Bukpi ram tawpa inthawka Tuivai chen National Highway-150 siem\hat nawk dan ding a hrilpuia.Tuta Assam rama BJP General Secretary, nilai mek Dr.Rajdeep Roy hin Pu Vanlallien Pulamte in National Highway-150 Pherzawl rama inthawka Tuivai chen siem\ha nawk dinga a hnina hi theitawpa thlawpin a hrilpui a. Dr.Rajdeep Roy, BJP General Secretary, Assam, in Pu Vanlallien Pulamte a ngainat em em nasan pakhat chu a pa (L) Bimalangshu Roy, Silchar khawpui sunga MLA Term 3  zet lo ni tah, July 3, 2009-a, a thi khan a ruong Silchar khawpui fangpui a ni huna Pu Vanlallien Pulamte hi a zawntu lai a \hang ve a nih.
     
National Highway-150, Pherzawl ram a inthawka Tuivai chen siem\hat nawk a ni theina dinga Pu Vanlallien Pulamte in hma a lakna kawnga hin Pu Kabindra Purkayastha, Hounarable former Union Minister of Telecomm, Government of India, khawma a \ul le a pawimawna tieng tieng a hrilpuiin a \hangpui a. Pu Vanlallien Pulamte chun Pu Nitin Gadkari, Union Minister of Shipping, Road Transports and Highways, Govt. of India, chu NH-150, Pherzawl ram a inthawka Tuivai chen siem\hat nawk a ni theina ding chungthua an hmupuina ding thua khawm Pu Kabindra Purkayastha hin fawn in a zuk biek lawk pek pei leiin appointment hranpa lak a  ngai naw a nih. Hieng lawma Pu Kabindra Purkayastha in Pu Vanlallien Pulamte a ngaina a \hangpui el nasan hi Pu Kabindra Purkayastha tunu neisun Nunghak Manjusha Purkayastha chu tuhin Pu Vanlallien Pulamte sikul naupang niin B.A.(English honours) 5th  semester  inchuk mek lei khawm a ni el thei.
     
Hienglai zing hin HKI pawl hai khawma \awng\aina le theitawpsuoin hma an lo lak ve peia. October ni 24/2016 khan Pu Vanlallien Pulamte kuoma Ministry of Road Transport and Highways, Govt.  of India, chun Pherzawl rama inthawka Tuivai chen National Highway-150 thla (photo) la ding le an hmatienga Ministry of Road Transport and Highways, Govt. of India, kuomah pelut dinga an hnina chu HKI hai kuomah an tlun nghal a. HKI pawl chun October ni 25/2016 khan Pherzawl rama inthawka Tuivai chen, National Highway-150 lam a \ul zuol le a pawimaw zuol bik anga an ngaihai chu thla an zu lak nghal a. HKI chun thlalak popo hai chu October ni 26/2016 chawhnung 12:43-1:56 inkar khan internet hmangin Pu Vanlallien Pulamte kuomah an zuk thawn tlung nghal a. Pu Vanlallien Pulamte chun hi ni vek October ni 26/2016 zan 8:26 PM khan Ministry of Road Transport and Highways, Government of India kuomah a lo peklut nghal a nih.
     
Pherzawl ram Bukpi ram tawpa inthawka Tuivai chen National Highway-150 siem\hat nawkna dinga dawnna chu November 11, 2016, zantieng dar 4:10 pm khan Ministry of Road Transport and Highways, Government of India, Jeevan Tara Building, Parliament Street, New Delhi-110001, chun File N0.MORTH/E/2016/03394 hmangin Pu Vanlallien Pulamte kuomah a hung pek a. Hi lekha kawpi hi Director General, Border Roads, Headquarters, Seema Sadak Bhawan, Ring Road, Delhi Cantt. New Delhi-110010 kuomah a pek bawk a nih. Ministry of Road Transport and Highways, Government of India chun National Highway-150 Pherzawl rama inthawka Tuivai chena (Implementing Agency) sinthawtu dinga mawphurna a i pek Border Roads Organization hai chu sin \an vat ta dingin a hril nghal.
            
Hi chen tlung thei le ei hnina dawnna a um nasan chu Hmarram mipuihai \awngtaina le Hmarram Kohran Inzawmkhawmpawl hai hmalakna le \awng\aina Lalpa’n a dawn a nih. |awng\aina dawntu Pathien a nih ti hi a chieng nawk zuol a, kei chu iengkhawm kan nawh, Hmarram Kohran Inzawmkhawm pawl hai \awng\aina Pathien in a dawnna dinga hmangruo pakhat ve el chau ka nih tiin Pu Vanlallien Pulamte chun Hmasawna Thar palai a hril.

Hnam \huoitu han SP an inhmupui
CCPur:  Mr Rakesh Balwal, IPS, SP, Churachandpur  chu zanikhan a office-ah Hmar Inpui, General Headquarters; Zomi Council, Mizo Peoples Convention Manipur le Kuki Inpi, Churachandpur \huoitu han an van hmupui a, tulaia Churachandpur a motor inrukhmangna thu le thu pawimaw dang dang hai an hriltlangpui.
     
Hnam \huoituhai chun motor inrukhmangna thuah SP chu hma hrat lema la dingin an ngen a, SP/CCPur chun an ngenna thu a bawzui ngei ding thu a lo hril niin Pu Joseph Lalrothang, President, Hmar Inpui General Headquarters chun a hril. SP chun motor neihai chu an motor sungah motor lekha sie le maksan ngailo dingin (Scooty chenin) thurawn a lo siem.
            
Hi baka hin SP chun hmun hran hranah check gate hawng a ni ding thu, Police zan duty sie an ni ta ding thu le an state J&K-ah chun veng le khawtinin vengtu (Village Watchman/Chowkidar) an sie  seng a, zan khawvarin an duty a, an hlaw khawtlang mipui han an pek a, an \angkaipui hle thu SP hin hnam \huoituhai a lo hril. An hmalakna ding kawngah hin SP le hnam \huoituhai chun mipuihai chu lo thlawp le \hangpui seng dingin  ngenna a siem.

Bethel Kids Club Holiday Special Registration fe mek
CCPUR: Bethel World Mission, Rengkai hmalakna a Bethel Kids Club Holiday Special neina dinga registration chu a fe mek a. Bethel Kids Club Holiday Special hi Dec. 6-8, 2016 sung, Rengkai Community Hall a nei ning a tih. Registration fee Rs. 30 niin, Bethel Shelter, J.J Plaza, Rengkai (opp: Saia hai dawr) a thaw ding a nih. Registration thaw haiin special gift an dawng an tih. Hi hun sung hin Naupang hai Pathien thu le hlaa inpawlpuina an nei ding a nih. Hi huna \hang dinga mi a tam thei ang tak in register dingin Salomi Ralsun, Programme Coordinator (7085426130) chun fielna a siem.

MHJU huoihawtnain Seminar nei a ni ding
CCPur:  Manipur Hill Journalists Union (MHJU) huoihawtna le DIPR, Govt. of Manipur sponsored in vawisun (Nov.12, 2016) hin Hotel Imphal-ah One Day Seminar on“role of Media for Development in the Hill Areas of Manipur” nei ning a tih. CM O.Ibobi Singh chun khuollien ni pumin hi Seminar hi hawng a ta, Dy. CM Gaikhangam chu functional President  in \hang a ta,  Wangkhemcha Shamjai, President, All Manipur Working Journalist’s Union, Ahongbam Mobi, President, Editor’s Guild, Manipur hai chu Special Guest in \hang an tih. Resource persons in Dr A. Ibomcha Sharma, IIS, News Editor, AIR, Imphal, Valley Rose Hungyo, Editor, The Aja Daily le Sobhapati Samom, Correspondent, Assam Tribune hai \hang an tih.

JAA in Unity campaign-cum-Road show
CCPur: Joint Artistes’ Fellowship chun Nov. 12, 2016 hin Unity campaign-cum-road Show sunzawm nawk an tih. A hmun ding hai chu 3:00-5PM sung Chiengkon le 6:00-8:00PM in  Bungmual haiah nei ning a ta,  Philanthropic Organisations han physical arrangement thawng an ta, Priscilla Ruolngul, Daniel Gangte le Mercy Kim han program kei\huoi an tih. HAA President Pu Lalvullienin Program introduction  nei a tih. Zohnathlak hnam tum tum hai kara inthuruolna \halem a hung um theina dinga hma a lakna mi lo tlawp dingin Joint Artistes chun mitin a fiel. Hmun dang danga khawm thawpei dingin an insingsa mek a nih.

CCPur-a khawm thautui a vang
CCPur: National Highway-a Economic Blockade leia thautui le nitin mamaw tum tum phurtu Truck hai Imphal hungtlung thei lova lamlakah an intang leiin Churachandpur district-a khawm nitin mamaw bakah Thautui Petrol le Diesel a vang \an ta hle a, Petrol litre khatah black in Rs. 150/- dama zawr a ni ta a, chu khawm chu inchawk ding a vang \an ta a nih.

Inruithei le man  Jail-a thun
CCPur:  November 6, 2016 zan dar 6 vela Pearsonmun-a  CCPur Police han inruithei le an man Mrs Luthoihkim (40) w/o (L) Ginzamuan of Pearsonmun chu zanikhan Police han ND&PS Cort, Bishnupur hmaah an inlangtir a, Court in jail-a thun dinga a rel angin zanikhan Police han Jail-ah an va sielut nghal.
     
Ms Luthoihkim hi Heroin No. 4 grams 10 le inruithei chikhat WY mum 713, a rengin Rs. 3 lakh manhu vel le Police han an man a ni a, hieng inruithei hai hi Moreh a inthawka a hung phur, Police han report an dawng dungzuia an hang man a nih. Moreh a inthawka WY inruithei a hung phur zat hi mum 1000 a ni a, a dang po chu a lo zawr hman ta a nih. Police han FIR No.54 (11) 2016 CCP-PS U/S 21/22 ND & PS Act  an registered khum a nih.

ECCI Women Department Silver Jubillee (1991-2016) hmang
CCPUR: November 10-11, 2016 sung khan ECCI Campus, Nehru Marg, Churachandpur ah “Var nauhai angin um ro” Eph 5:8 ti thupuia hmangin, Evangelical Congregational Church of India (ECCI) Women Department in Silver Jubillee an hmang. November 10 khan Pu S. Thienlaljoy Gangte, MCS in Silver Jubillee Souvenir tlangzarna a nei a, Rev. Dr. Th Lamboi Vaiphei in inhlanna hun a hmang.
     
November 11  in, Silver Jubilee lung hawngna Upa Er. Lalthanzam Amaw, Chairman ECCI in a nei a, Rev. Dr. Kaitinkap Vaiphei, General Director-in inhlanna neiin, Pu Lunminthang Haokip, IAS, Deputy Commissioner, Churachandpur-in Pathienthu a rawngbawlna a nei.
            
Hi Jubilee lawmna a hin Rev. Dr. Niengpi Singson; Pu S. Thienlaljoy Gangte, MCS; Pu Lunminthang Haokip, IAS, Deputy Commissioner, CCPur; Rev. Thangjakap Chongloi, Youth Chairman, ECCI; Rev. Dr. T. Jamkhothang Haokip, Principal ECT haiin thuhril rawngbawlna an nei.

Trade tum tum training thei
CCPur: Women Development Society, Old Bazar, CCPur (ICICI Bank building)-ah Trade tum tum Traditional Embroidery (Tailoring), Electrician (Domestic), Fruits & Vegetable processing, Bamboo Handicraft & Carpentry training nuom hai ta dingin ngaiven hun a nih.

Paite Dress Code
CCPur: Paite Cultural Society (PCS), Board of Directors hmalaknaa Paite Dress Code buoipuia um chu hawng thei dinga zo a ni ta a, Nov. 12, 2016 hin YPA GHQ Hall, Hiangtam Lamka-ah hawngna hunser hmang ning a tih.
     
Hnam puon zakuo, a ring nei le neilo hai Rs. 2,000/- man ning a ta, hawng zoin zawr dawk nghal ni dingin ei thu dawngna chun a hril.

Nurses hai ta dingin Workshop nei
CCPur: DFWO, CCPur huoihawtnain zani 11:30AM khan Synod Hall, IB Road, CCPur hmunah  Immunization le inzawmin Nurse hai ta dingin Special Workshop on Recent Changes in UIP and MCTS nei a nih.
     
Hi huna hin Dr V.C. Pau, DFWO/CCPur le Ms  Zenngaihlun hai resource person in an \hang a, IPPI thaw huna document pawimaw hai le naupang damdawi kap le pek huna thil thaw dan ding hai hrilhrietna an nei.  Workshop a hin Henglep PHC hnuoia nurses 14,  Sagang PHC hnuoia 5, Behiang PHC a 1, Thanlon PHC a 8, Parbung CHC a inthawk 4,  Patpuihmun PHC a inthawk 3, Saikot PHC a inthawk 15, Singngat PHC a inthawk 4, Zezaw PHC a inthawk 3, Sinzawl PHC a inthawk 4, Senvawn PHC a inthawk 3, Sibapurikhal PHSC a inthawk 3, New Life Trust NGO bakah DIO le Dist. Hospital haia inthawk  nurses  hai an \hang.

CCC President  thar in charge a lak
CCPur: Zani zantieng 2:00PM khan New Bazar, CCPur-a CDSU Office-ah kum 2016-19 sunga CCPur Consumers’ Club (CCC) president thar dinga ruot SN John chun outgoing president Pausuanlal Kullai kuoma inthawk charge  an hlan a, president thar hin  mawphurna a lak nghal. OB le member thar ding hai a puonglang nghal a, chuonghai chu- Vice President dingin Alex Guite, Secretary in Justin Simte, Asst. Secy in Hauboi, Fin. Secy in Symond Vaiphei le Legal Advisor in Siamzading Valte, Advocate hai  an ni a, anni baka hin executive members mi 11 an \hang tawk.  President thar chun iemani harsatna an nei chun an rang thei anga CCC inhriettir pei hlak dingin mipui hai a ngen.

VAWISUN THUPUI
Chun thil inthiengnaw hrim lut der naw ni a, thil tirdakum thawhai le khelinhliphai khawm lut  naw bawk an tih; Beramte Hringna Lekhabua hming an ziekhai chau lut an tih.
- Thupuongsuo  21: 27

Editorial: Rs. 100 le Rs. 500 note leia buoina

Nov. 14, 2013 zana inthawk Machi a vang ding a nih ti thu Mobile phone hmangin thedar \an a ni a, kha  thu kha Nov. 15, 2013 in ei ram a hungtlung a, Machi leia ei chiai dan kha ei la hriet seng ring a um. Kha thil tlungin a hung tarlang chu ei duamzie, mani hmasielna a nasatzie, ei moral a siet takzie le inhmangaituona ei tlaksam takzie hai a nih ti inla ei hril suol taluo ring a um nawh. Machi  hi a tlo hle a, Kg. 1 khawm sungkuo pakhat khawmin thla khat dam ei ring thei a. Amiruokchu, machi a vang ding ti ri a hung um a, an dik le an dik naw khawm ngaituo hman lovin machi inchawkkhawl ei nuom nghal seng a, mani pansak le panthlang hai khawm ngaituona nei der lovin a um zat zat inchawk zo nghal kha ei thiltum seng a ni a. Kha lei tak khan dawr haia machi um sa chu hun tawite sungin ei inchawk zo nghal a. A \henin a bag bag-a Machi an nei laiin \henkhat chu Machi kg. khat khawm inchawk ding nei lovin an um pha a ni kha!
     
Dawrkai le sumdawngtu hai khawm an \ha bik chuong der nawh. Dawra machi an sie le an kudam-a  an sekkhawl hai chu a man pangngaia zawr lovin  a man an suksang nghal a, \henkhat lem chun kha hun laia machi kg. 1 ah Rs. 5-10 man kha Rs. 50-100 damin an zawr a, mipui harsatna le chiaina kha hlawkna dabawlin an hmang pha a nih. Machi a hung vang ding ti hrie le a an Machi neisa lo thupru a, a hnung meta a manto lema zawr pawl khawm an bo bik nawh. Mani hmakhuo chau ngaina a nasa a, hmasiel takel le hmangaina nei tlawm chu ei va ni tawl ngei de! Kristienhai ramah hiengang hi a ni chun, Kristien ni lo hai ram le chengna haiah lem chun iem an chang ding ti hi ngaituo tham a tling a nih.
     
Ei Prime Minister in hrillawk um der lovin Rs.1000 le Rs. 500 note-hai hmang sunzawm ta lo ding, that le inthitir a ni thu a hung puong thut chu duamna le mani \anghma ei siel taluo leiin ei chiai a, ei buoiin ei harsa pha niin an lang. Rs. 100, Rs. 50, Rs. 20 le  Rs. 10 note-hai  hi ei zuk tlasam thut a ni der nawh. Mitinin ei neisa hai kha thup lovin hmang pei seng inla chu buoina le haratna um der lovin a pangngaiin ei fe thei zing ding a nih. Amiruokchu, ei duam a, ei hmasiel leiin ei chengzakhat, ei chengsawmnga le ei chengsawm note-hai ei sie \ha seng a, ei sie \hat le ei inkhawl tasa Rs. 1000 le Rs. 5000 note-hai ruok kha hmang seng ei tum lei taka Rs. 1000 le Rs. 500 note le pawisa note tlawm lem hai chungchanga hin ei buoi pha zuol bek bek niin an lang.
     
Rs. 10, Rs. 5, Rs. 2 le Re 1 thir (coin) khawm sawrkarin ei mamaw le indai tawk ding siemin a thedar a. Amiruokchu, sungkuo tinah hieng pawisa thirhai hi hmang lova a siekhawl pawl ei um a, hi lei tak hin Rs. 5 khawm hi a vang a, dawr le Bazar haiah thil ei inchawk chang a vang a, Rs. 5 thuah harsatna ei tuok rawp hlak. Hiengang bawk hin dawrkai han Re 1 le Rs. 2 an mi letkir ding a um chang khawmin an nei zozai naw a, chu ai chun mi\hai le thil dang dang an mi pek hlak. Dawrkaihai ta ding chun inhmangna a um naw a, an hlawk le ham\hat lemna a nih. An hmang le a dawk lem chu customer-hai ei nih. Hi lei hin pawisa thir inkhawl khawm hi bansan ei tiu.
     
Rs. 1000 le Rs. 500 note thina thua hin inawk buoi le chiai ding ei ni nawh. Ei buoina le chiaina  hi ei hrietna a tlawm  lei dam, ei mawl lei dam, ei ngaidan an diknaw lei dam khawm a nih. Ei hang ngaituo chet chet chun ei buoina le ei chiaina hi ei ni siemfawm a nina lai khawm a um a nih. Rs. 100, Rs. 50, Rs. 20, Rs. 10 le Rs. 5 note ei neihai hi inpam, inro le inkhawl ding ei ni nawh. Hmang seng ei ta, indai naw ti hi um naw nih. Indai em em ei tih. Ei Rs. 1000 le Rs. 500 note-hai  hmang le suknawi ei tum sengna hin a mi sukbuoiin a mi suk harsa pha a nih. Sawrkarin  Rs. 1000 le Rs. 500 hai hi athara thleng dinga a mi dit a nih ti lungril put a, Bank-a sielut le thleng ding hun a hawng sung hin ei mawphurna chu ei thaw seng el ding a nih. Mi naran le pasiehai ta ding chun buoina ding hrim  hrim a um nawh.

            
Ei ram sawrkar, a bikin ei Prime Minister thil thaw dan hi an ril a, a hmathlir a sei a, a var thlak hle bawk. Tu thurawn am a lak a, hiengang thil hi a thaw am ning a ta? Ama lungril puoksuok lieu lieua a ngaituo dawk ning a ti? ti hai hi ngaituo tham tling a nih. Iengang khawma pa thluok \ha tak nei chu a ni ngei el. Ei Prime Minister lo ni ta hlak hai nek chun a danglam bik rieu a nih. Rs. 1000 le Rs. 500 note that ding thu a puong hma hin Union Cabinet meeting a neipui a, chu huna khawm chun a hrillang nawh. Cabinet meeting zoin President an hmupui a, chu khawm chu lo nghak dingin a hril a,  an lo nghak \hap el a nih. A thiltum leak der lova a um khawm hi Modi varna, ropuina le ngaisang a umna a  nih. Pa namei lo PM ei nei hi ei vangnei hle a nih.

Hmasawnna Thar | 11 November, 2016

No comments

November 11, 2016

Pawisa la le thun tum mipui an tam hle
CCPur: Sawrkar thlungpuiin India pawisa Rs. 500/- le Rs. 1,000/- hmang lai mek hai a hung that/inthitir leiin Churachandpur khawpui sunga Banks le Sub-branch hai khawm an lun hle. Banks hai inhawng hmain pawisa thleng tum le bank notes hlui thun tum mipui hai chu Bank tuolah an sip mup el.
     
Hieng laizing hin Schools le dawrkai \henkhatin tuta ei pawisa note Rs. 500/- le Rs. 1,000/- hmang lai mek hi an lak nuomnaw leiin nu le pa school fee pe ding tam takin harsatna an tuok bakah dawrkai \henkhatin an lak nuom tanaw leiin thil inchaw tum mi tam takin harsatna namenlo an tuok pha. Mi \henkhat hi harsatna lo hmang\angkai tuma hlawk uma pawisa lo thleng pawl, percent laa pawisa note thleng pawl bakah Rs. 1000 note Rs. 800 a thleng hlawk pawl khawm an um nia report dawng a nih. Hiengang hi thil hi a thaw ei lo um a ni khawmin ching zawm naw inla thil\ha ni ngei a tih.
     
ATM hawng a la ni sinaw leiin  pawisa hmang ding mamaw hai chun harsatna nasa tak an tuok a nih. India hmarsak states 7 hai laia Tripura, Mizoram le Manipur haia chun Rs. 500 le Rs. 2000/- note thar hai hi a la tlung naw a, state dang haia chun a tlung tawl ta bakah India ram hmun dang haia chun pawisa note thar hai hi hmu dingin a um ta a nih.
     
Rs. 500/- le Rs. 1000/- notes hmang lai mek that lei hin India ram hmuntin le ram tinah mipui an buoiin an chiai a ni deu tak.

PDDC in DC fethelngin  CM kuomah memorandum an pek
CCPur: Zani hmasaa Imphal hmuna indin Pherzawl  District Demand Committee (PDDC) chun  Deputy Commissioner, CCPur fethlengin zanikhan Manipur CM kuomah memorandum an pek.
            
An Memorandum a chun December 17, 2006 nia ama CM O.Ibobi Singh in a lo hawng tah Pherzawl ADC chu district puitling (full fledge district) a hlangkai dinga  an ngenna, Manipur a ADC \henkhat district puitlinga hlangkai tumna a um lai zingin Pherzawl ADC khawm district puitlinga hlangkhai a phu ve thu, Pherzawl ADC huop sunga cheng mipui hai hmakhuo ngainaa an thil ngen sukpuitling pek dinga an ngenna thu, an thil ngen sukpuitling pek a ninaw leia thil ditumlo a tlung chun state sawrkarin maw a phur ding thu hai an ziek. An memorandum a hin PDDC Secretary L. Thanzam Pulamte le Chairman, H.K. Zoute han hming an ziek.

SP/CCPur in  an hlan
CCPur: October 7, 2016 nia damnawna leia thi VDF-a \hang Dongthang Khongsai, s/o  Lhunkhojang Khongsai of N.Munhoi nuhmei (Dongthang nuhmei) Mrs Nengneivah kuomah zanikhan Mr Rakesh Balwal, IPS, SP, CCPur in a office chamber-ah Rs. 1 lakh an hlan. Rs. 1 lakh hi Mr Dongthang Khongsai VDF chanpui han \hangpuina dinga an dawl khawm  a nih.

Direct Bus-hai an tlan naw ding
CCPur: Nov. 14, 2016 a inthawk khin Direct Bus hai Churachandpur le Imphal inakarah an tlan naw \an ding niin Churachandpur District Mini Bus Transport Association (CDMBTA) chun Press Conference an huoihawtnaah an hril. Chun, hi nia inthawk ma hin Joint Tiddim Road Bus Owners Association, Manipur (JTRBOA) hnuoia Bus service hai chu CCPur an hung lut an phal naw ding niin JTRBOAM chun an hril. Transport Department in parking hmun dingin Keishampat a pek a, sienkhawm JTRBOAM pawlin an la va sukbuoi zingleia an Bus service hi chawlsan le JTRBOA hnuoia Bus-hai  chu CCPur lut thei lo dinga dang an tum niin CDMBTA chun an hril.

MSPDCL/CCPur in Nov. 11 zanril chen
CCPur: Managing Director, MSPDCL a inthawk thupek an dawng dungzuiin Distribution Sub-Division, MSPDCL, CCPur chun November 11, 2016 zanril (midnight) chenah electric prepaid recharge centre le revenue counter haiah Rs. 500 le Rs. 1000/- note hlui an la lak ding niin Manager, MSPDCL, CCPur Division chun inhriettirna a siem.
     
MSPDCL chun zani hmasa khan pawisa note hlui Rs. 500/- le Rs. 1000 hai an lak tanaw ding thu a lo hril a nih.

Manmasi Digest  a suok nawk tah
CCPur:  CCPur-a inthawka insuo Manmasi Digest  Oct. -November, 2016 issue  a suok nawk tah. CCPur khawpui sunga lekhabu zawrna dang dang le Agent hai kuomah Rs. 30/- peka hmu thei ning a tih.

Pum Sawrkar Politics, Ngampabung, HSA Choir, Achievement of Manipur Police Dept., Rakesh Balwal, SP/CCPur; Saikot Sub-Division pieng, |apna ding chauin maw le tiemnuom um tak tak tiem ding a um.

HNA cadre pahni man hai Jail-a thun
CCPur: Imphal Police han Nov. 3, 2016 nia Keishampat, Imphal hmuna HNA Cadre pahni an man hai -Lalrinchhana @ Immanuel (28) s/o Zabiekthang of Khawmawi, tuta College Veng, Kolasib, Mizoram a um le Lalsangzuol Joute, (34) s/o Lala Joute of Mizoram, tuta Saikawt a um hai chu  CCPur Police han case lasawngin  CJM/CCPur hmaah inlangtirin FIR No. 35 (7) 2016 CCP-PS U/s 302/34 IPC &  25 (1-C)  A. Act an registered a, CJM/CCPur chun bail-in insuo sienkhawm Imphal West  CJM in Judicial Custody (jail) a um dinga a lo rel ta an ni leiin zanikhan CCPur Police han Sajiwa Jail-ah an thun.

Pawisa thlengnaah percent la lo dingin a ngen
CCPur: Hrillawk iengkhawm um loa Central sawrkarin Rs. 500 le Rs. 100 note a  hnawl/hmang ta lo dinga a hung puong phut leia India rama nitin fakfawm zawng tam tak le sak le thlanga khuolzinmi han harsatna nasa tak an tuok mekna thuah Bank-a thawktu, Mahajon, sumdawngtu hai chu mani mi le sa hai harsatna hrethiem a, pawisa sum thlengna kawngah tukhawma percent la lo dingin  Khamchinpau/Paunou @ K Zou  chun ngenna a siem.
            
Rs. 500 le Rs. 1000 note hai hi a thi tawp el a ninaw a, sienkhawm nitina inhlawfa le dawr chite te thawtu le a dang dang hai ta dingin hun tawite sung khawmin harsatna namen lo an tuok thei a nih.  Tuta inthawk thla 3 sung chun hiengang harsatna hi a hung inkieng hman ngei beisei a nih. Hi lei hin ei rama harsatna aum lai Isu Krista  ringtu hai ei ni bakah hmangaina neiin tukhawmin pawisa note thlengna kawngah percent la lo dingin a ngen a, percent kat/cut/ la an lo um a ni chun a cut tuhai le Bank hming ama kuoma pe le inhriettir dingin K. Zou chun an hriettir bawk.

Sikpuiruoi meeting
CCPur:  December 13, 2016 nia Saikot hmuna Manipur State level Sikpuiruoi 2016 hmang tumna le inzawmin November 12, 2016, 11AM khin HSA Campus, Rengkai, CCPur hmunah Organising Committee meeting ko a nih. Hi huna hin  members hai kim taka \hang seng dinga inhriettir an nih.

Volleyball tourney.
CCPur:Saikawt Youth Club le NYK/CCPur hai \hangruola huoihawtnain Nov. 28, 2016 khin Open Volleyball Tournament um a tih. Clubs/ Teams \hang nuom han Blessed Pharmacy Saikot, Father Pa dawr, Rengkai le TK Medicos haia entry form lak thei ning a tih.

Tipaimukh, Thanlon le Henglep a sir ding
CCPur:  H. Gyan Prakash, IAS, Electoral Roll Observer chun a vawihnina dingin November 15, 2016 khin Tipaimukh, Thanlon le Henglep hai a sir ding niin Neeta Arambam, OSD/Election, CEO, Manipur chun DC, CCPur a hung inhriettir. Security le arrangement lo siem dingin DC a hung inhriettir bawk.

Briefing on NHM
CCPur: November 11, 2016, 8:30AM khin City Convention Centre, Palace Gate, Imphal hmunah  Union Health & FW minister J.P. Nadda rawiin One Day Briefing Session on National Health Mission um a tih. Hi huna hin Addl. Directors, Jt. Directors, Dy. Director/SNOs le state officials hai \hang dinga ti an ni a, CCPur a inthawk khawmin concern officials hai va \hang an tih.

Rs. 100 le Rs. 50 note \hangsain Rs 2000 note hai zingah Imphal hungtlung a tih: O. Nabakishore
Imphal:  Rs. 100 le Rs 50 note hai \hangsain Rs. 2000 note thar chu zingah Imphal hungtlung a tih. Rs. 2000 note thar chu Air India Vuongnain Kolkata a inthawk hung phur ning a ta, Rs. 100 le Rs. 50 notes hai chu Guehati-a inthawk hung phur ning a ta, Rs. 5000 note chu sut mek a ni a, hungtlung nghal vat tho a tih. SBI in Rs. 100 le Rs. 50 note-hai an tlasam leiin SBI in zingah an ATM hai an hawng naw el thei. Amiruokchu, UBI in Rs. 100 le Rs. 50 note huntawk an nei. Pawisa notes mipui an mamaw zat an hmu theina dingin State sawrkar chun theitawp suoin hma a lak a, RBI le Union Finance Ministry hai khawm inbiekpui an nih tiin O. Nabakishore, Chief Secretary, Manipur in Manipur Secretariat, South Block, Imphal Conference Hall-a Press Conference-ah a hril.
     
Chun, sum note tlaksamna thuah Manipur mipuihai chu chiai lo dingin O. Nabakishore chun ngenna a siem. Electric pre-paid pekna ding chungchanga chun, Rs. 1000 le Rs. 500 note hluihai hmangin November 11, 2016 zanril chenin la pek thei ning a tih tiin Chief Secretary hin a hril bawk.

Press Conference a hin Chief General Manager, RBI Imphal le Assistant General Manager, SBI Imphal (AGM) Imphal hai khawm an \hang. T. Hauzel, Chief  General Manager, RBI, Imphal chun, Rs. 2000 le Rs. 500 note thar hai Imphal a hungtlun vatna dinga hmalak a ni a, zingah chawhnungtieng Imphal a hungtlung beisei a nih. Hi lei hin sum note  lien tlaksam leia harsatna hi hung re vat tang a tih. Mipui ta dinga thil remchang ding ngaituona leiin Inrinni le Pathienni haia khawm Bank-hai hawng ning a tih. Thil indawn nuom nei han  www.rbi.org.in ah indawn thei ning a tih tiin a hril.
     
AGM, UBI chun, Extra Counter hawngin sum sielut le thleng ralmuong tak le hlawtling taka thaw le zo pei a nih. UBI chun pawisa note huntawk siekkhawlsa a nei a, Customer-hai ta dingin lungngai ding a um  nawh tiin a hril.
            
SGM, SBI chun, Customer-hai inhmaw ding a ni nawh. Sum a hungtlung charin sum notes thua harsatna hi sukre vat ning a tih. ATM haiah  Rs. 100 le Rs. 50 notes hai lak theiin um a ta, technical thua harsatna le configuration leiin Rs. 2000 ATM a inthawka lakdawkna ding chun hun la ngai met a tih tiin a hril.

NE-ah Agriculture le inzawmin thaw thei ding a tam: Radha Mohan
Imphal: Zanikhan Union Agriculture  and Farmer Welfare Minister, Shri Radha Mohan Imphal-ah a hung inzin a, Regional Agriculture Fair, 2016-17 Central Agriculture University (CAU), Iroisemba hmuna a hawng.
     
India hmarsak bielah hin Agriculture le inzawmin thil thaw thei ding tam takel a um a, hi lei hin sawrkar chun project chi tum tum thaw dingin hma a lak. Project thaw dinga tihai chu, Mera Gaon Mera Gaurav, Rashtriya Fasal Bima Yojana, Soil Health Card le Mission for Integrated  Development of  Horticulture hai an nih.
     
Sawrkar thlungpui chun NE biela Agriculture tiengpang sukhmasawnna dinga sum hmang dingin Rs. 220 crores a peksuok a nih tiin hi huna thu a hril huna Radha Mohan chun a hril. CAU, Iroisemba hmuna Integrated Bee Keeping Development Centre (IBDC) indin a ni ding thu khawm Radha  Mohan hin a hril bawk. 
            
Radha Mohan hin Haoraorok, Imphal East District a khawm zanikhan Skill Development Centre a hawng.

Petrol, Diesel le LPG harsatna a zuol pei
Imphal: UNC in National Highways a Economic Blockade an thaw chu ni 10 a tling ta leiin Petrol, Diesel le LPG harsatna chun zuol tieng a pan pei a, sekkhawlsa khawm a bo \ep tah tiin ei thu dawngna chun a hril. Mipui hmakhuo ngainain State sawrkar chun economic blockade thawtuhai chu an economic blockade thaw chawlsan ta dingin a ngen. Tuhin Mao Gate, Manipur le Khujama, Nagaland inkarah Manipur mipui mamaw phurtu Trucks 336 an intang a, hienghai laia 108 hai chu Khujama tienga intang an nih. State sawrkar chun Escort hmanga va \huoi dingin hma a lak. Imphal a chun black market-ah Petrol litre khatah Rs. 150-200 dama zawr nia hril a nih.

Maneka Gandhi in Malom hmuna rally a thu a hril
Imphal: Union Minister of State for Women and Child Development Ms Maneka Gandhi chun zanikhan Naoriya Pakhanglakpa Assembly Constituency-a Malom bazar-aa BJP rally nei huna thuhrilna hun a hmang. Ms Maneka Gandhi chun vawisun hin  a ministry hnuoia  Anganwadi Centre tum tum hai le Child Care Institutions hai sir bawk a tih.
            
Ms Maneka Gandhi chun Manipur a cham sungin official hran hran hai meeting neipuiin a ministry hnuoia scheme tum tuma sin haw hai ennawn a ta, a thaw ding hai a thaw zoin vawisun  chawhnungtieng hin Imphal suoksanin New Delhi pan nawk a tih.

Gram Panchayat   constituency 2 haia byelection hun
Imphal: Manipur state Election Commission chun December 22, 2016 nia Gram Panchayat constituency pahni haia byelectio nei dingin zanikhan a puong. Byelection neina ding hai chu-Chanbirok Constituency (Women Reservation) of Potsangbam Gram Panchayat, Imphal West-I C D Block  le Uchiwa Awang Leikai (Women Reservation) of Uchiwa Gram Panchayat of Imphal West-II C.D. Block hai an nih. Dec. 16, 2016 chen nomination file thei ning a ta, scrutiny November 17, 2016 in nei ning a tih. Vote tla hai December 26, 2016 in tiem ning a ta, election le inzawm Dec. 29, 2016 chena zofel ding ti a nih.

Inrinni le Pathienni Bank hawng ding
NEW DELHI: Currency notes hlui suktawp le a thar siemna le inzawmin Nov. 12 le 13 (Inrinni le Pathienni) haia khawm India ram sunga Bank tum tum hai chu inhawng an tih. Office hour khawm zan 9 PM chen an keisei dinga ti a ni bawk. Notes thleng le deposit ding hi tam tak an um ding leiin, bank staff hai thlakhat sung chawl la lo dingin sawrkar thlungpuiin ngenna a siem bawk.

Rs. 500 note Rs. 100 in an thleng
Imphal: Nov. 9, 2016 khan Imphal khawpuia pitar pakhat chun Rs. 500 note hmangin a mamaw thil inchawk a tum a, dawr nghaktuin a Rs. 500 note a lo hnawl pek leiin a bul hnaia lo um mi pakhat kuomah Rs. 100 note chu a cheng zanga note leh an thlengpui. Pitar hin Rs. 500 note hi a thi hmak ta  nia a ngai  leia Rs. 100 note leh an thlengpui a nih.

VAWISUN THUPUI
Ka hmangai taphawt chu ka kawkin  ka thunun hlak; chuongchun \hahnemngai la, sim rawh. Ngai ta, kawtkhar bula ngirin ka kik hi; tukhawmin ka rawl a hrieta, kawt a hawng chun a kuomah lut ka ta, a kuomah zanbu fang ka ta, ama khawmin  ka kuomah fa bawk a tih.- Thupuongsuo  3:19-20

Editorial: Khawvel na vertu

Zani hmasa le vawisun chena khawvel mipuihai nakawr vertu tak, thu tharlam hlawk chu US Presidential election 2016 result le India rama Rs. 500/- le Rs. 1000/- note hmang ta  lo dinga hnawl, that annawleh inthitir a nina thu India PM Narendra Modi in Nov. 8, 2016 zana hrillawk der lova India le khawvel mipuihai hriet dinga a puonglang thut el hi a nih.
     
US Presidential election a hin khawvel mipuihai chun democratic party candidate Hillary Clinton chu tling ngei dingin an lo ring fur a, sienkhawm result puong a hung ni meu chun Republican party candidate Donald Trump a tling ta lem hlau el. Hi thil hin khawvel mipuihai lungril a \hawng hle el. Hillary Clinton khawm tling an ring. Hi lei hin a tling huna a thu hrilna ding chen buotsaiin a lo um a nih. US pre-poll tam lem hai khawmin Hillary Clinton chu chan \ha lem niin an tarlang tawl a nih. Hi lei tak hin US Presidential Election, 2016 result hin khawvel mipuihai na a ver hle bakah an lung a \hawng em em el a nih.
     
Hillary Clinton US President dinga a tlingzo nawna san hi chieng takin hre naw inlakhawm, a san bulpui ni ding awma hril le ngai \henkhat chu, Democratic party hin kum tam tak US-a hin sawrkarna an chel ta a, US mipui hai lai roreltu le sawrkarna cheltu party thlakthleng nuomna lungril put an tam lem ta lei dam, khawvel sawrkar lien le ropui tak lukhaitu tak dingin nuhmei dit lo an tam lem lei dam le US a sawrkarna chel mektu Democratic party policy hran hran hai dit nawtu an tam lem ta lei hai a ni el thei.US mithiem \henkhat chun an ram foreign le economic policy an sawisel bawk. A  iengpo khawm nisienla, US mipui chun inthlakthlengna (change) a um chu an dit ta a, chuongang lungril put chu an tam lemta a nih ti chu an election result hin a tarlang.
     
Donald Trump hi politics tienga tawnghriet la nei lo, politics thila inhnamhnawina la nei ngai der lo, mi hausa tawntaw( billionaire) le nuhmei tienga lo inhnel hlak, nuhmei khawm pathum-pali lai lo nei ta a ni a, US ram chau ni lovin khawvel pumpui huopa dingin iengangin am ro hung rel a ta? ti hi khawvel mipui han an l thlir \hup el a nih. Donald Trump chun US mipui po po ta ding a ni thu, US economic a siem \hat ding thu, ram sukhmasawnna a ngaipawimaw ding thu le “Make America Great Again” ti a sukpuitling ding thu hai a hril. Khawvel rambung tum tum \huoitu han US President thar dinga thlangtlinga a um an lawmpui thu an thawn tawl sup sup a. Nisienlakhawm politics le Government inzawma hrietna (experience) a neinaw leiin Middle East bakah US  Foreign policy in a tawksa ding ramhai chu an lungril ruk takah \itthawngna le inlauna tak an nei niin an lang. Iem a hung law ding chu hunin a la hung hril ding a nih.
     
Khawvel na vertu dang chu India rama Rs. 500 le Rs. 1000 note hai hmang zawm ta lo dinga that annawleh inthitirna hi a nih. Hi thil hin India ram chau a tawk naw a, khawvel rambung tum tum hai khawm a tawksa a, a bik takin India \henum rambung Myanmar, Nepal, Bhutan, Bangladesh, Pakistan, Sri Lanka le Afghanistan ram mipuihai chu nasa takin a tawk buoi pha a nih. Sum note lem thu el chau ni lovin hieng rambung hai hin India pawisa chu an ditin an ngaisang a, cheng sangkhat le cheng zanga note hi an kawl nasa ve hle a, hmang ta lo ding le pawisa thia puong a hung ni thut lei hin an mangang hle a nih. India mi ni si lovin an lo buoi pha ve rak rak el a nih ti thu hril a nih.
     
India rama hin Rs. 500 le Rs. 1000 note hnawl le inthitirna hi a lo um ta hlak. India ramin zalenna (Independence) a hmu a inthawka tuchena ding chun Narendra Modi huna Rs. 500 le Rs. 1000 note chungchanga thil lien tham takel, mipui chiaina, buoina le harsatna nasa tak in tlungtirtu a la ni hiela hril a nih. Amiruokchu, ei ram le ei hnam \hat lemna ding a ni leiin zaidaw taka tuor huom ding a nih. Indira Gandhi hun, emergency lai le tuta hma deu khan hiengang pawisa note hi hnawl a lo ni ta hlak. Chun, kum 1938 le 1954 haiah Rs. 10,000 note, kum 1946 in Rs. 1000 le 10000 note, kum 1954  in Rs. 1,000 , Rs. 5,000 le Rs. 10,000 note, kum 1987 in Rs. 500 le kum 2000 in Rs. 1,000 note hai a lo siem ta hlak a, hienghai po po hi hnawl le inthitir vawng an ni tah. Mughal Dynasty hun lai khawm tangkaruo pawisa thir darsena siem a ni leia a hlutna a hung tla hnuoi leia harsatna namen lo a tlung thu khawm Indian History-ah ei inchuk.

Rs. 1000 le Rs. 500 note hlui hmang zawm ta lo ding, that le inthitirna thua hin chiaina ding a um der nawh. A thi hmak nghal a ninaw a, Bank a sielut le thleng thei a ni hun sung dinga ei ram sawrkarin hun a ruot (daeline) hun sung hin chu lak rin la hmang rin ding a ni nawh. A pangngaiin infetir inla tukhawm buoi nawng ei tih. Amiruokchu, ei ngaipawimaw ding le ei thaw ding makmaw chu dateline pek ei ni hun sunga Account-a sielut le thleng ngei ngei ding a nih. Bank Account a sielut le Bank a thleng theina hun ni 51 zet ei la nei a, hi bakah hin, a lo sukfel zo lo hai ta dingin RBI-ah March, 2017 thla sung sie le thleng thei a nih. Rs. 2000 le Rs. 500 note thar bakah Rs. 100 le a hnuoitieng note a hungtlung \eu ta a, \itthawng ding a um nawh.

Hmasawnna Thar | 10 November, 2016

No comments
SBI an hawng ding
CCPur: SBI/CCPur Chief Manager chun November 10, 2016, 9:30AM-3:30PM inkar sungin SBI/CCPur branch hawng a ni ding thu, windows 4 le 5 hawng ning a ta, windows 4 a inthawk a tam takah Rs. 10,000/- chen lak thei ning a ta, money thleng chu thaw thei la ninaw ni a,  Rs. 50,000 le a chungtieng lasuok ding han PAN Card chawi a ngai ding thu, mi an tam ding leiin Token phone a inthawk Apps a download thei ning a ta, 9:30AM a inthawk token hmang \an ning a tih. Rs. 500 le Rs. 1000 thuah buoina ding a um nawh tiin a hril bawk a, ATM ruok chu hawng a ninaw ding thu a hril

Rs. 500 le 1000 note that in nundan a sukbuoi
CCPur: India Prime Minister Narendra Modi in Black money, Corruption le Pawisa lem nasa taka indar mek sukbo le dangna dinga hrillawk um lova zani hmasa zana Rs. 500/- le Rs. 1,000/- note  hmang thei ta lo dinga that a ni thu a puong leiin Churachandpur District-a khawm sumdawngna kawnga nundan a sukbuoi hle.
     
Dawr \henkhatin Rs. 500/- le Rs. 1,000/- note hai hi la tho hai sienkhawm \henkhatin an lak nuom  naw a, thil inchaw tum hai chau ni loin dawrkai hai ngei khawmin pawisa let ding an indainaw leiin harsatna an tuok pha.
     
Rs. 500/- le Rs. 1,000 note hai hi a thi tawp a ni nawh ti hi mipui le dawrkai han ei hriet a pawimaw. Thleng thei hun a la sawt leiin a pawisa note thar a hung suok hma po lo la hmang le Bank-a inthawk thleng thei zing a nih ti ei hriet a \ul. Dawr kai han mi thil inchawk ding  pawisa note chin Rs. 100/- le a hnuoitieng an neinaw leia an thil inchawk ding ei pek nuomnaw el chun  a bikin damnaw le natna inrik tak tuor damdawi mamaw hai ta dingin harsatna namenlo an tlun thei ding a ni leiin a tu tu khawmin ei inlaktuo a ngai ding a nih.

Sielmat hospital -ah doctor thiem
CCPur:  Sielmat Christian Hospital & Research Centre-a chun November 12, 2016 in Dr Sholay, MS (Urologist) le Dr K. Romen Singh (Eye Specialist) hai zing dar 10AM a inthawk pan thei ning an ta, November 18-21, 2016 inkar sungin Dr Chongrolien Chonzik, M.S. pan thei ni bawk a tih.

Nov. 12 chena pelut dingin
CCPur: Zawlbuk Coaching Class for Competitive exam huoihawt tumna le inzawma Registration form la hai chun form peklut theina hun tawpni Nov. 12, 2016 chena pelut dingin Coordinator in an hriet tir a, Nov. 12, 2016, 7AM a  hawngna hunsera \hang seng dingin an hriettir bawk.

Dawr \henkhat an inkhar
CCPur: Rs. 500/- le  Rs. 1,000/- note hai that a ni le inzawmin Bank hai khawmin pawisa note lien hai thlengna ding Rs. 100/- note a tlung belsa naw leiin an buoi ve tho bakah Dawrkai \henkhat chu an inkhar tawl niin ei thu dawngna chun a hril.
            
Hieng laizing hin mipui hmakhuo ngainain tuta Inrinni le Pathienni hung tlung ding hai khawm  hawng a ni ding thu Economic Affairs  Secretary Shaktikanta Das chun zanikhan a hril.

ADC  Member hai an pawlpui
CCPur:  Dr. M.K. Shrivastava, Asst. Professor, National Institute of Rural Dev. & Panchayati Raj, North Eastern Region Centre zanikhan Churachandpur-ah a hung inzin a, Mr Langkhanpau, Chairman, ADCC office chamber-ah  ADC/CCPur-a members hai le thawktu hai inpawlpuina a nei.
            
Dr M.K. hin  ADC’s  power & function, process & extent of integration of ADC planning, fund flow & financing, central le state govt a inthawk sponsored scheme tum tum hai sinthaw dan bakah ADC power devolution  case study thaw dinga hung a nih.

LTHOA in Thingpui no 1 Rs. 10  le spl. Rs. 15/- dingin
CCPur: Lamka Tea Hotel Owner’s Association (LTHOA), CCPur, Manipur chun October  25, 2016 nia meeting huna resolution No. 3 dungzuiin November 15, 2016 a inthawk Thingpui Hotel han  Thingpui no khatah Rs. 10/- la ta dingin Lamka sunga thingpui hotel hai an inhriettir niin ei thu dawngna chun a hril. Inhriettirna an siem dungzui hin Thingpui No khat (Ordinary) Rs. 10/- le Special Rs. 15/-  a ni ta ding, Puri le fakthei/a sehme hai Rs. 10/- pei ni ta ding le  Sabji Rs. 5/- per plate a ni ta ding ti a nih.
            
Thingpui man sukpunga um hi District  thuneitu hai hriet le remtipui  a ni am ti ruok chu hrietna ei  nei nawh.

Pu Ngursanglur inrawi BJP an zawm
CCPur:  November 7, 2016, (Thaw\anni) khan Tipaimukh Sub-Division Headquarters, Parbung ah Congress Party mi le sa In 35 le Trinamool Congress party mi  In 25 (an rengin In 60) haia voters mi 230 hai chun Pu Ngursanglur in a keihruoi BJP Parbung local Committee, an hung zawm tiin  Vanlallien, President, BJP chun report a hung pek. BJP zawm thar hai lawmlutnain Vawk fun 6 thatin ruoi an \he niin a hril bawk.

Kim Gangte in BJP le Congress  a sawisel;
Trinamool Congress in hma an lak thar ding thu a hril
CCPur: MP hlui le Trinamool Congress Manipur President Ms Kim Gangte chu zani chawhnungtieng khan CCPur-ah a hung a tuolsung chanchinbu reporter \henkhat inpawlpuina a nei.
     
Hi huna Kim Gangte in thu a hrilnaa chun  Politics hi mani mimal hlawkna le thuneina ding ni lovin mipui hmangaina neia sin thawna ding a ni thu, ei hmaa election hung um ding hi Trinamool Congress in mipui ta dinga hmalak tharnaa an hmang dign thu hrilin mipui hai thlawp dingin a ngen.  Centre-a BJP in sawrkarna an hung siem khan mi tam takin  an baw a, ‘Lotus’ (BJP symbol)  hi tui chuga inlang mei mei, zung det tak  a nei lo a nih. BJP hin India ‘Hindustan for Hindu’ a fepui a, ram pumpui Hindu sakhuo inchangtir tumin hma an lak a, BJP in Manipur-ah Hindu sakhuo suklien tumin Congress sawrkar leh an thaw a, Central sponsored in  Rs. 94 crore senga Govindas Temple bawl mek a ni a, Rs. 55 crore sanction a ni tah. India constitution danah sakhuo building bawlna dinga hieng zat zat sum hmang hi phal lo a ni leiin, Hindu temple bawlna ding hieng zat a pek thei chun ieng leia Christian Biekin bawlna ding a um theinaw mana? tiin indawnna ka lo siem ta hlak tiin a hril bawk.
     
O.Ibobi Singh inrawinaa Congress in Manipur-ah kum 15 sawrkar an siem ta a, project tum tum zo fel a um naw a, food security thua khawm a hmu ding han an hmu naw a, fakruknaa sip a nih. Phairam biel chau a ngaisak a, tlangram biela development nasa takin a dodal a nih tiin an tum. Congress MLA iemanizat BJP ah an lut a, ‘Old wine in New Bottle’ ti angin ieng party khawm zawm hai sien, ringtlak ding an um nawh. Trinamool Congress hi national party 3 na a ni dungzuiin  election hung um dinga hin candidate tam tak an nei tum thu hrilin mipui le ram ta dinga sin thaw nuom hai kuomah ticket pek ning an tih tiin Kim Gangte chun a hril.

Pamsialching ruong vawisun vui ding
CCPur: Zani hmasaa a thi nasan chieng tak hriet a ni theina dinga Postmortem thaw dinga chodawka um (L) Ms Pamsialching, w/o Paukhawmlal of Thingkangphai, CCPur District, Manipur ruong vuina ding chungthuah zanikhan Mr Lunminthang Haokip, District Magistrate, CCPur in  vui thei dingin Order an suo. Hi dungzui hin  (L) Pamsialching piengna pa B. Khamsongin in Nov. 9, 2016 (zanita) Paite Customary Law dungzuia a naunu ruong inhlawm ding le mopa tiengin mo kuoma “Tukli & Thaman” an pek chu an lo letkir ta leiin Chapter -5 Marriage Section No. 49 of Paite Customary Law (2nd Amendment, 2013) dungzuiin mithinu pa hin a naunu ruong lain vui thei a tih ti a nih.
     
Hi le inzawm hin District Hospital Morgue-a sie  (L) Pamsialching ruong chu a pa  B. Khamsongin   Morgue-a inthawk a chengnainah lalutin vawisun Nov. 10, 2016 hin New Lamka YPA thlanmuolah vui ning a tih.
     
(L) Pamsialching ruong chungthua hin a pasal tieng le nuhmei tieng hai chu zanikhan OC/CCPur Police station chun a office-ah an biekpui a, inbiekremna an nei el theinaw bakah a pasal tieng chun DM thurel ang ang an pawm ding thu an hril laiin a hnungin a ruong hi claim nawk tumin Police-ah ngenna an siem nawk a. Hi lai zing hin a nuhmei tieng hai chun a ruong pedawk dinga ngenin nuhmei tieng chun DC Office-ah zanikhan an nghak tawp a nih.

ZRO in press statement an siem; Awareness an sunzawm ding thu an hril
CCPur: Ministry of Information & Public Relations, Zomi Re-Unification Organisation, Ciimnuai chun zanikhan Press statement siemin, Nov. 8, 2016 nia Simte Inn, New Lamka hmuna UPF inrawinaa Political Awareness program hlawtling taka hmang a ni huna uoptu  Pu Biswarjit Daimary, MP le BTC a inthawk hotu tum tum hai, anni hung inrawitu Romeo Hmar le Dr Lam Khan Piang, Inpuis \huoituhai, Tribe leaders le organisation tum tuma inthawka fekhawm hai chunga lawmthu an hril.
     
Ei \hangruolna le \awng\aina hai Pathienin a dawn a, UPF le KNO \huoitu hai hmalakna khawm a tluong pei a.  Hmatieng ei thil tlum le political status detindo tak ei nei theina dingin mitin \hangruol ding le sawrkar tienga inthawk mi \hangpuitu le hmangaitu an hung tam pei theina dingin  nasa lemin Pathien ngen ei tiu. UPF le KNO han sawrkar in inbiekna an hung nei nawk vat beisei a ni a, hotu hai kan var tak  bik naw a, rala inthlir le inhmusit el lovin sin sukphur tuo dingin ZRO chun a ngen bawk.
            
Tlangmi han Political movement ei nei hi an \anna sawt ta sienkhawm vawisun chen hin ei la hlawtling naw a, sienkhawm tu anga hun remchang hi a hung um nawk el  tanaw ding leiin hma ei lak thiem naw chun \hang iengchen am a la aw nawk ding hriet a ni nawh. Aug. 31, 2015 incident leia ei nuorna le lungawinawna ei suklang kha a \hanaw a ni nawh, sienkhawm political solution tak tak a um theina dingin ei renga ei thawtlang a \ul. Ei \hangruol chun sawrkar khawmin a min za ding a nih. UPF \huoitu han hmun hran hrana inzinin awareness an nei a, hmatieng peia khawm a \ul angin Awareness an la buotsai pei ding a nih tiin an press statement chun a zieklang.

America President 45-na Dingin Donald John Trump Thlangtling
Washington, Nov. 9: Khawvelin a thlir \huop lai, mi tamtak ring naw ang tak le Exit Poll-in a hril naw ang takin America President 45-na dingin Republican candidate Donald John Trump chun a khingpui Democrats candidate Hillary Clinton chu hnebanin President thar dinga thlangtling a nih.
     
President tling theina dinga vote hmu \ul 270 lakah Donald John Trump-in vote 289 a hmu a, Hillary Clinton-in 216 chau a hmu phak. House of Representative ah Republican-in vote 235 hmuin Democrats-in vote 191 a hmu a. Senate ah Republican in 51 hmuin Democrat-in 45 hmuin, Others vote 2 a tla bawk.
     
House of Representative control-na ding hin vote 218 hmu a ngai a, Republican Party hin an hmu khum khel dai tina a nih.
     
Election result puong a ni hin Hillary Clinton chun hneban a nina a pawm thu a puong a, Donald Trump khawmin America mipuiin an President dinga an thlangna chu lawm takin a pawm thu a puong le inruolin, “America mipui hai vul nawk ei tih. Theinghila um ta pasal le nuhmei tam takhai chu hrietfuk nawk ning an ta. Theinghil ngai nawng ka cheu. USA! USA!” tiin a hril a. Ama \antu mipui khek ri chun Hillary Clinton camp tieng a vuok hnuoi vawnga, bawk namin an kun rawng rawng el a nih.
     
Donald Trump thlangtling a ni le inruol hin khawvel \huoitu hran hran han lawmpuina thucha an thawn tawl a. Russia President Mr Vladimir Putin chu lawmpuina thucha thawn hmasataktu a nih. Mr Putin chun, Donald Trump a lawmpui le inruolin tuta US le Russia inlaichinna khawm tuta hma nekin a hung \ha pei a beisei thu a hril bawk.
     
Hillary a tling ring a ni zing laia thil hung sukdanglamtu chu, ni danga Democrat hratna state Florida, Pennsylvania, Ohio and North Carolina haia vote thlak dan a hung inher danglam thut lei a nih.
     
Donald Trump chun, “Kei mi support nawhai khawm ka hriet zing cheu a. America mipui in nina ang takin America sukhrat nawkna dingin in pawimaw ve a nih. Ei rengin \hangruoliin Amercia sukvul nawk ei tiu” tiin mipuihai a fiel nghal a, mipui lungril a hne deu deu nghal a nih tiin CNN thupuongtu chun a hril.
     
Donald Trump tling lei hin Canada le Mexico le Middle East rambunghai chun migration thuah US a fet nawk zuol an ring leiin an bei a lo dawng hle a. Tam takin America suoksan an nuom bawk leiin Canada tienga inpem tumin an pan sup sup a. Canada inpemna dinga inzieklutna website lem chun a dawl ta  naw a, a se hlawl a nih.
     
Mr Donald ruok chu, “America a hmasataka sieng ei ta, chun, khawvel. Mi po po le inremna zawng ei ta, inhmelmakna ni lovin ‘partnership’ ei siem tum lem ding a nih,” tiin a hril.
     
Donald Trump hi politics ah vawi khat khawm tawnghriet la nei lo a ni a. Company lientak neiin sumdawngtu a nih. 1971 khan a pa indin Fred Company chu a hluo sawng a,Trump Company tiin a siem lien pei a. Tuhin chu Forbes inkhi danin a company hausakna chu $ 3.7 billion a nih. Business a thiem angin politics a thiem dim ti chu hunin la hung hril a tih.
     
America mipui chau ni lo khawvelin an ring naw ang taka Donald Trump thlangtling a hung nia inthawk hin America chun an ram rorelna khawlpui tak cheltu ding chun nuhmei an la ring zo naw zie a tarlang a. Chu bakah America mipuihai chu mani indit thaw/indu tak mi an nizie a tarlang a nih, tiin political boruok inlumlet dan thlirtuhai chun an hril bawk.
     
Mr Donald Trump (70) hin America President thlangtling thar hai angin January 20 khin thu intiemkamna nei a ta. Bible chunga kut siea thutiem kamna a nei zo pha America President office, White House sunga Oval Office a lut thei chau  ding a nih.
     
Mr Donald John Trump hi America President thlangtling upatak, kum 70 mi a ni a. A tling le inruol hin Republican Party chun House of Senate le House of Representative an thuhne ve  ve (control thei) nghal bawk a nih. America politics chu thawk le khatin a let khup vawng a nih.

Pherzawl Dist. Demand Committee  an indin
Imphal:Zani 11:30AM khan  Hmar hnam sunga  Organisation tum tum - Hmar Inpui, HYA, HNU, Hmar Inpui (Hmarram Region), Village Authority Association (Tipaimukh), HSA GHQ le HSA JHQ \huoituhai le MDC hai chu Tipaimukh MLA le HAC Chairman Dr Amo  inrawinain HAC Office, Assembly Secretariat,Chingmeirong, Imphal hmunah an hmupui a, Pherzawl ADC chungthu chipchier taka an hriltlang bakah  ram le hnam ta dinga thu pawimaw tum tum, Sadar Hills le Jiribam  hai district puitlinga hlangkai a ni huna Pherzawl ADC khawm District puitlinga hlangkai a ni ve thei dan ding hai an hriltlang niin ei thu dawngna chun a hril.
            
Hi huna fekhawm hnam \huoituhai chun  Pherzawl  ADC district puitlinga hlangkai a ni theina dingin Pherzawl District Demand Committee (PDDC) an indin. PDDC a Chairman dingin H.K. Joute,  Secretary in L. Thanzam Pulamte, Committee members in Jousanghlei Joute, Timothy Zote, Alan Famhoite, Jeffrey Saihmang, L. Tlansang, Tongkholien, Ramchuoilo, Glory Wilsong le Hmar MDC hai  ruot an nih. (Input: Muona Infimate)

Kangmei suokah mi  2 a kang hliem
Imphal: Zanikhang Singjamei Mayengbam Leikai-ah kangmei a suok a, In pakhat a kang a, nuhmei pakhat \hangsain mi 2 a kang hliem a, Hospital panpui an nih. Kangmei hi electric fe suol leia suok ni dinga ring a nih. Kangmei hin hi insunga thil um hai cheng nuoitel manhu a kangsiet.

National Press Day Nov. 16-ah
Imphal: Directorate  of Information & Public Relations (DIPR), Govt. of Manipur huoihawtnain  Nov. 16, 2016 khin 1st Bn. MR Banquet Hall-ah zing dar 10 a inthawk National Press Day , 2016 hmang ning a ta, State Journalist Awards, 2016 khawm sem nghal ning a tih.

Sericulture  Inspector lakna a tharin
Imphal: Sericulture Department, Govt.of Manipur hnuoia Sericulture Inspector sin lakna dinga Oct. 30, 2016 a written exam um le Nov. 4, 2016 a result puonglanga um chu Clerical mistake a um leiin hnawl le written exam a thara nei nawk ning a tih. Written test exam hun ding chu ni 2/3 hnungah puonglang ning a tih. Hi Exam a hin  a hmaa  exam-a \hanghai exam \hatnaah hin \hang thei an tih tiin zanita L. Lakher, IAS, Principal Secretary (Sericulture), Govt. of Manipur in New Secretariat, Imphal-a a office pindana Press Conference a buotsaiah a hril. Hi sin laknaa hin exam a \hang lo intlingtir nia sawiselna a um leia  Sericulture  Minister, Govindas Konthoujam hmalakna leia written exam hi a thara nei nawk dinga ti a nih.

MSPDCL in Rs. 500 le 1000 notes a lak naw ding
Imphal: Manipur State Power Distribution Company Limited (MSPDCL) Managing Director R. Sudhan chun, India sawrkarin tuta Rs. 500/- le Rs. 1000/- notes ei hmang lai mek a that le inzawmin  Electric fee le pre-paid vending  hmun haiah electric fee in Rs. 500 le Rs. 1000/- tuta hmang lai mek hai chu a lak naw ding thu a hril.

Union  Agri minister a hung inzin ding
Imphal: Union Minister for Agriculture and Farmers Welfare, Govt. of India chu November 10, 2016 hin Manipur-ah hung inzin a tih, zing dar 7:50 in Delhi suoksan a ta, 11:30AM in Imphal Airport hungtlung a ta, hi taka inthawk Central Agriculture University (CAU), Imphal pan nghal a ta,  12:30  in CAU Regional Agri Fair, 2016 hawng a tih. Imphal a cham sungin Haraoru University sir a ta,Officers le Seva Bharti & BKS hai meeting neipui a ta, Rajarishi Bhagyachandra Skill Development Centre, Haraorou, Imphal East hmuna mi hawng bawk a tih. Hi zo hin BJP Office-ah Manipur BJP leaders hai inhmupui a ta, hi zo in Imphal suoksanin Jaipur, Rajasthan pan a ta, Jaipur State Guest House-ah zankhat riekin  Nov. 11, 2016 in Global Rajasthan Agritech Meet hawng a ta, hi zo hin Delhi pan nawk a tih.

VAWISUN THUPUI
Chuongchun  i changzie le i hrietzie kha hre zing rawh; chun chu chu pawm la sim rawh. In veng naw chun rukru angin hung ka ta, ieng hun am ka hung phawk ding che hre  si naw ti nih.
- Thupuongsuo  3:3

Editorial
Ram le ei hnam ta ding khawmin

Nu le pa han ei nauhai lekha ei inchuktirna san tak chu lekha hung thiem hai sienla, sawrkar sin, sawrkarah officer lien tak tak hung nihai sienla ti hi a nih. Hi lei hin lekha inchuk ei nauhai hi sawrkar sin, sawrkar le Company lien haia officer lien, sin insang, hlaw tam tak le side income um \hat theina ding haia hung lut dingin ei inchuktir a, tulai \awng takah ei ‘brain wash’ hne hle. Hi inchuktirna hi ei nauhai chun vawisunni chen hin an la fepui pei a, a sukpuitling thei hai chu mi hlawtlingah ei ngai. Mani sungkuo ta ding chun hlawtlingna a ni ngei el. Amiruokchu, khawvel hmasawn dan le changkang ang peiin ei lungril ngaituona suklienin ei hmathlir sukhla pei inla, ei ram le ei hnam ta ding khawmin lekha inchuksa thei  ta seng inla chu duthusam ning a tih. Hiengang lungril put zawng hin student-hai hi  lekha inchuk seng ta dingin ei in fiel a nih.
     
Tulai hin \hangthar lekhathiem an hung tam pei a, an ngaituona khawm a hung zauin an hmathlir a hung hla pei a, mani mimal le sungkuo chau ni lovin, ram le hnam ta ding khawm ngaituo saa lekha inchuk, hmathlir hla tak nei puma inchuk ding thlangna chang hrie inchuklai an hung um ve \an ta hi lawm a um a, ei hmasawnna sirbi pawimaw takel pakhat a nih. Hiengang ngaituona nei le hmathlir hla neihai hi ei ram le hnamin a sawr \angkai mek a, a la hung sawr \angkai pei ding a nih. Student-hai  chau ni lovin nu le pa hai khawmin hiengang ngaituona le hmathlir hi nei ve seng ta inla nuom a um.
     
Thil pawimaw tak pakhat chu, fakzawngna dinga ei ti le inruol hin ei ram le ei hnam ngirhmun thlir puma thiemna nei dinga lekha ei inchuk hi a hun ta hle. Ei ram sungril hausakna khelsuokna ding kawngah  khawm hin, hnam dang thiemna sawr  nek chun  a ram leilung nauhai ngei thiemna hmang le sawr chu a let tam takin ei \angkaipui le ei \hatpui lem ngei beisei a um. Thil lientham deu, thil harsa deu le inril deu ei thaw ding zata state dang annawleh hnam dang incha le ruoizie ngai hi inchuklaihai hin invawi sa ve hai sienla nuom a um ngei el.
     
|hangthar, \halai le tleirawlhai hin ei ram le ei hnam chu ei siem lien ding, ei sukhmasawn ding, ram inhawi, ram nelum, ram hausa, ram changkang, ram zalen le ram ralmuongumah ei siem ding a nih. Ei In ding chu ei ni ngeiin ei bawl ding a nih. Ei In bawl ding hnam dang ei laklut ding a ni nawh. Ei unau Meitei han mani  mi le sa hai ruoi nekin state dang mi, hnam dang building bawl ding le sin hnuoihnung deuva ngaihai thawtu dingin an laklut a, sin an inthawtir a, in le lo chen an hung nei a, hausa tak tak le che thei tak tak an hung pung pei a, tuzet hin chu an bei sukdawngtu an hung ni ta leiin Inner Line Permit an khekpui an khekpui el ta a nih. Churachandpur District mipui, a bikin Churachandpur  town le a se vela  chenghai khawm hi ei unau meitei-hai thil tuok hi ei hmabak ding  niin an lang. Hi lei hin mani ta ding chau ni lovin ei ram le hnam  ta ding khawmin hring ei tiu.
     
Hlawtlingna hlawsam khawm thil um thei a nih ti dam hi ei ngaituo ve hlak am? Iengtin am hlawtlingna chu hlawsam ti  thei ei ta? ei ti el thei. Amiruokchu,  khawvela hin  hlawtlingna hlawsam hi  a lo um thei ngai khawp el. Sawrkara officer lien \henkhat, a bikin IAS, IPS, IRS etc chu an umna state-ah posting an nuom naw leiin an pension chenin vai ramah an thawk a. An sunghai tak ngiel khawmin an sawr phak ngai nawh. Tulai \awng takin hnam le ram ta ding khawmin contribution an nei mei ngai nawh.A san chu sawr \angkai theina ding hmuna posting an nuom tlat naw leiin. Hiengang  mihai hlawtlingna hi sung le kuo, hnam le ram ta ding chun hlawtlingna hlawsam a ni el naw mani?

            
Mi tlawmte hmasawnna le changkangna hin hmasawnna le hlawtlingna a kawk zo nawh. Chuongang bawkin mimal le sungkuo tlawmte changkangna le hmasawnna hin ram le hnam hmasawnna a tling phak nawh. Ram le hnam pum huopzo khawp hiela hmasawnna le hlawtlingna a hung um pha leh chau hmasawnna tluontling a um thei hlak. Hieng a ni lei hin lekha inchukhai khawm mani mimal le sungkuo ta ding chau ni lovin, ram le hnam huopzo dinga lekha ei inchuk nuom a um. Iengang sin thaw le nina nei khawm ni inla, hnam le ram ta ding khawm ngaituo saa hma ei lak sa nuom a um. Mimal le sungkuo hmasawnna ringawt hi chu hmasawnna tluontling ni lo, hmasawnna zikbul a nih.


Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate