Showing posts with label Lala Khawbung. Show all posts
Showing posts with label Lala Khawbung. Show all posts

THIRSUTHANG HAI SUNG

No comments

January 29, 2018

~ Lala Khobung
Luangmualvengtlang,Aizawl.
M-9862356088,                                                                                                                                                                                                                                                                            
Thirsuthang (a hnungah TS) hi a pu Thirsu (blacksmith) a ni leia a hming hi a pu’n a phuok a nih. A pu hi midanglam le phawk tak a nih. Tumkhat chu mipakhat hin a chem intuoi ding hin a hung a. A hei rawling vervawr lai chun “Kei chuh an rum rum hih a nih ka dit” a tih a. A hei intuoi chun a chem chuh a tliek ta hmawk el a. Ama hlak chun “Hieng nek a inrum chun kan tuoi thei ta nawh” a ti awl et el. Zawlro tieng rim innam a thil hril hi a ching leiin a nuhmeiin a zil a, hril ta lo dinga a hei ti chun “ Ni a, i thuhril chu ka pawm zawng le ka til inthenna zawngtak a nih” a la ti ta hram.

A tar hnung khan chu tuol khawm a suok pei ta naw a. Tumkhat chu a tupa TS in an sumphuk a inthawkin “Pupu, hung tlan vak rawh, khi ei pansaknu a thungsuol” a hei ti chu, a khum a inthawkin  inrang deu hin a thova, a funghrawl a lak a, thei le theiloin inhmaw deu hin tuol tieng a pan a, a tupa kuoma  chun inthuok phut phut le rawl inthin dur dur le mitthli parol kuong hin “Bawipu, nang ngei ngei hin i mi hmangai in i mi ditsak, ka ro po po i hluo vawng ding a nih” a tih.

Zankhat chu an sung an zal vawng hnungin an in ah rukru a lut a. Ama chu a la in naw leiin rukru chu thimtham hnuoia chun a hei hmu ruon ruon a. Dam ti a a hei tho ri, rukru chun a hriet leiin banga chun a lawn a, zangluonga chun a kai dai el a. Ama chun a sunghai chu dam te hin a keitho tawl a, “Ei inah rukru a hung lut a, zarluonga khin an tawm, hmawl lo chawi seng un la, lo inchan ro, hang lawn ka ta, hung zir thla’ng ka ta, in lo vuok hrep ding a nih” a tih a. Ama chu bang a chun a lawn ve a. A sunghai chun hmawl leh tuong a chun an lo in chan á¹­hap a. Tlungpum a hei tlung char chun rukru chun ama lem chuh a lo sirthlak el ta a, truonga chun a tla ridup el a. Chuphingleh thimtham a chun a sunghai chun ama chuh an lo vuok ta hrep el. Nikhat chu lekhabu inhnik deua a tiem lai ieng lekhabu’m a tiem ti an hei indawn chun “History bu” a tih a. An hei enchieng a “Annaw tawp khah, Zawlro bu a ni khah” an hei ti chun “Aw…ka ta ding chun History bu indiktak an nawm” a tih.

Zankhat chu a naupa’n an inleng hai kuomah a sa kap thu le a kap na hmun hai a hril lai chu a lo ngaithlak ve a, sawm chuong a kap el ta a. Ama chun an diknaw le a uor ti a hriet leiin “Khai khai khai, a tam taluo tah, panga a hun” a lo tih.

A naunu khawma a pa a puo leiin zawlro hril a hmang ve a.  A nu’n hril ta der lo dinga a hei zil chun “Anleh” a ti malam in a la hang thung suol ta hram.  A tlangval lai Biekin ah khuongpu’n a  thang a. An chairman chun tinna hla ding in “Kei ka suol leiin vanlalnau inthieng hnuoi ah a hung a” ti khah a thlang a. Mipui an ngir vawng ta hnung khawm chun hla chu a hei lak tan nuom ta der da’l a. Chairman in la tan dinga a hei ti chun “Ka khat chau in, kei ka suol leiin, hei ti’ng ka ta, midang hai hlak chun, vanlal nau inthieng ti a inthawk khan in mi hung zawm tan ding chau a na. Vanlal nau inthieng hnuoi a a hung khah kei ka khat chau a ka suol lei ni bik nghal lova” a ti dai el.

An panthlangpa ruokchu  Kohran upa, sakhawmi le pa invawng fel deu hi a ni a. Zamaw tieng lem chu hril le kar a hla.”Zamaw” ti thumal sam a tul chang khawm a “Hawrawplien” ti ngat chi a nih. Vangduoina a tuok hlau el. Bawng nene sawr ding in Bawng inah puon bi pumin a fe a. Hei sawr a tuma a hei inthung chu an bawngpui khan a malpui takah a hung kheng thuoi el a. Chuphingleh a bawngpui ke kha ban leh a khitde a. Hei sawr zawm a hei tum leh a bawngpui ke a khit nawna tieng khan a hung kheng nawk leiin ban ah a khitde nawk a. Hei sawr zawm a tum leh a bawng mei khan a hmaiah a hung hlap nawk leiin a bawngpui mei kha hrui in a khit a, bawngin chung tukrop a chun a khai a. Chuonga a khai zo, bawngpui hnunga a ngir lai chun a bawng in a khengna a malpui chu zuk en tum in a puon dierkei a zuk hlip zo lai tak chuh a nuhmei in a hung hmu ta hlau el a. A nuhmei lungsen taluo chu iengkhawm hril loin a pa hai in tieng a kir nghal a, sum insuo dingin palai an tir nghal.

TS pa khawm kha pangaisam le danglam tak a nih. TS a naupang lai a pa’n buoi deua an hme ding sa a chan lai inhmaw deu le inthuok phit phit in a pa kuomah “Pa..ka U Mami’n sawn a pai nawk ta rek” a hung ti a. A pa hlak chun a sa chan khawm chu chawl chuong loin “Um, a remchang hlau a ni chu, sawn man chu va la unla sa zeu na ding Tel le mosola hung inchaw malam ro” a ti awl et el. TS pa a tlangval lai tumkhat chu Biekin ah an khawm ve a. An thuhriltu khan a hril sawt ta khawp el a. A bula thung pa chun a kuomah dam te hin “Ka zun a suok taluo tah, van zun vak ka ta, hung lut nawk nghal ka ti” a ti le a tho an ruola. TS pa chun inring deu hin “A hril sawt taluo tah, ka nghawk ka nghawk” a hei ti chu mipui chun a ngirpa ti sawn in an hung en thup el a. A bula thung pa hlak chu a zun a suok taluo ta bakah a ngir laklaw ta bawk si. A suok tlang pei a, a hung kir nawk ta nawh.

TS tlangval a hung ni chun a pa kuomah –
TS:- Pa, nunghak pakhat nuhmei dinga dit deu ka nei a.
Apa:-  Chuong an leh nuhmei in nei la a ni’l an nawm.
TS:- Mi’n a ler in a khedawk taluo an tih.
Apa:- E…chuong an chun a mawng a zang tina a ni chu, taima ngawt a tih,
TS:-  A tawng nuom in a kam a tam an tih.
Apa:- A bau a zang in nu pawl inhawi tak a ni chu.
TS:- A hur taluo an tih.
Apa:- Bawngpui hur theinaw nei dam hih inlau a um ang bawkin nuhmei hur  theinaw nei hih inlau a um. A hrisel a ni chuh.
TS:- Pasal dang dang leh khawhnawmah an hmu hlak a,‘Tlang sum’ an ti hiel.
Apa:- Chuo’ng an chun experience a hau ding a ni chuh.
TS:- A sakhawmi naw taluo an tih.
Apa:- Mission field a hnai ding a ni chu.
TS:- A hmel a sie.
Apa: - Pasal ta dingin ring a um ding a ni chuh.
TS:- Kapa ngei ngei thil thlir dan i thiem in i lungril a lien. Ka lawm taluo.

TS chun nuhmei chu a hung inruk (thuoi) ta ngei a. In an hung tlung a, a nuhmei hungthuoi chuh a nu’n a hei hmu chu TS kuoma chun dam te hin “I nuhmei hung thuoi tlawt chu. Dum lillel in, a hmelsiet leh, a sam inkir chapin, a ke an bai baka, a ha a la mel nawk nghal.  A mit khawm an kal a ni hi tie. Bat aia  i hung lak a ni ?” a hei ti sar sar a. TS chun “Nu, inring  deu in hril la khawm hre chuong naw nih, a na a set a nih” a la ti ta deu deu. Zal ding in pindanah an hei lut a, a sung tieng kawt an kal hnung chun khuma chun an inthunga, TS chun tuta hman pasal iengzam a lo zalpui tah ti a hei indawn chun a nuhmei chun a mit an sim a, a hmur a suk chang sep sep a, a kutpar a thliek a. TS chun “Ka thil indawn che chu i hriet naw maw …iengdinga i to tawk tawk ?”a hei ti chun a nuhmei chun “Iengdinga i mi lo chawkbuoi, ka ngaituo in ka tiem mek a nih” a ti dai el. Zingkar an hei tho chun an sunghai chu an lo tho vawng ta a, an lo en thap el a. Ama nu hlak chun “In hur” a ti ta ringawt. Tukver a chun a hei dak suok a “Ei panthlang hai khun an mi hung hneng nasa de, an huon pal ban hung phun na khu an dik nawh , an ram bakah an hung phun a nih” dam a ti a. Hun a hung fe pei a, TS hai nupa chun chanchin an hau. TS pa kuomah a ruol haiin a monu chun ieng ieng am a hung sawm ti an hei indawn chu “Lalna hai, ropuina hai, thuneina hai le rorelna hai” a tih. Tamtak laia a then tlawmte hei hril ei tih.

TS hlak kha pa chierinhruoi tawp el a nih a. A khawlaileng tin in a hung lut chara  inthawk a nuhmei sawiselna ding ngawt a zawng hlak. A hriet naw tawpah khawm “Iengdinga semthei a letlinga i sie” dam a tih a. A nuhmei in Artui a lo but leh “Iengdinga i zeu naw ?” a ti a, a lo zeu leh “Iengdinga i but naw ?” a ti a. Pakhat a but a, pakhat a lo zue leh “ A but lem ding i zeu a, a zeu lem ding i but a” a ti nawk pei. Sawisel na ding a hriet naw tawp a khawm a hei ngha vel a “A reng reng thu ah” bek a la tih. Tumkhat chu a nuhmei ta dingin rangkachak thi a hung inchawk a. A nuhmei chun “A man tam ding vei leh, hieng neka ka mamaw Cycle vawitam ka hril ta che khah” a hei ti a. TS chun “Aw….Cycle chu a lem (duplicate) um ve nghal lo” a ti dai el. Tumkhat nawk chu, a tarpuhai in an Vawk an that ding a ni leiin an sungin an fe a. TS chun Vawk chu a ke hnungtieng a man ding in damte hin a hei ve dek dek lai a nuhmei in “A ke hnungtieng khan man rawh” a lo ti leiin a lungril a thleng thut a, a mei ah a man a, Vawk chu a tlanhmang dai el.

Tumkhat nawk chu, TS sinthaw fe sawl deu hin a hung inlawi a, a nuhmei in a bak ding bu a hei thur a, hei bak a tum lai “Bu hlak chuh i suong pawk thei taluo. Buchangrum bak ka nuom leia inrim taka sin thaw hlak ka nih” a ti a. A nuhmei hlak chu insum zo bik ta lo in a zie a hang insuo ve ta a. Inhal chu an tan a ni der el.

A nuhmei:- Nuhmei dang hai bulah innem duou a i um hlak anga in nem in ka lo suong a ni khah. Chuonga an rum dit i ni chun zinga chu LUNGTAT lo suong ka tih.
TS:- Chuong a  bu nem ngaina i ni chun Tuivai hnarah  bufai no khat hang thlak la, Tuiruong le an inpawna Ruonglevaisuo ah lo zun chan rawh.
A nuhmei:- Nang hlak hi mi pa hai tlukna reng reng nei lo che, pa awmnem tawp i ni hih.
TS: - Chuonga  awmkhau dit i ni chun a hma hma khan SATEL pasalin lo nei la ni naw ni?.
A nuhmei:-  Mi nep, chau le mawl tak i nih, i ruolhai tlukna iegkhawm i nei nawh.
TS:- Pa nep, chau le mawl ka ni lei tak hin an nawm ka ruolhai angin nuhmei tha khawm ka hmu zo ve nawh a, ka phutawk nang ka nei che hih.
A nuhmei :-Kei mi lo nei naw la chu bu bak ding khawm nei ta naw ti nih.
TS:- Ka ruolhai khawma an nei naw che a chu an nghei bik nawh.
A nuhmei:-  Zu i dawn hlak bakah kuva, khaini, lekhazuol hlak i he. Hieng hai hi lo thaw naw la chu pucca building le car khawm nei dai ta’ng ei tih.
TS:- Ei pansakpa, inti kohranmi, i ngaisang em em hin zu, kuva, khaini, lekhazuol chen khawm hawplo, sunnithlaka a lei ringawt hmuom tut khawm hin pucca building le car a nei bik nawh.
A nuhmei:- Hieng em em hin i lo pasie ti hre lang chu nei teu teu naw’ng ka che.
TS:- Aw….nang chau hi khawvela ka nei sun i nih ka ti hlak khah.
A nuhmei:- Bible hlak hi mi umlaia mawi zawngin i tiem hlak a, a sung thu pakhat khawm zawm thei hlak nei lo che. Ei insung hi a pik in a pik, Isu an leng nawh.
TS:- Ka nei,… chungleng vate hai khi en tum, ti dam hi.  Isu inleng reng a ti?, nang a ti ang tiet chara ei bawl a ni kha teh. Ei bawl tan lai a inthawk khan a chin ka ti reng khah. Nang hlak hi insuk nal tumin Bra dam hi i la hmang ve a, a fun ding khawm um ta lo.
A nuhmei:- Nang khawm iem a tih underpant i la bun zing?.

Tawngbungruo le selkhan hlak an hriet rawn. Hienga an in sel zing lai chun a nuhmei chun hmawl a lak thut a, a pasal chu vuok a tum el ta a. A pasal chu inrang deuin khumhnuoi ah a lut zuk a, khum hnuoia inthawk chun thang a khaw a. A nuhmei chun “ I ngam tak tak a ni chun hung suok rawh, nang ang sawm khawm ka ti nawh” a ti a. A pasal chun “Kei ang sawm khawm ti lo che chu ieng lei in am ka khat chun hung suok ngam ka ti leh” a ti dai el.
     
An nupa chu inmil naw tak an nih. Inah pakhat a hung lut leh pakhat a suok a, chu ang bawk chun a suok lem kha a hung lut leh ina lo um lem kha a suok a. In the nuom hle hai sienkhawm inthe na thu hril na ding hun a um hlawl nawh. An innei a kum khat na a chun a pasal a tawnga a nuhmei in a ngai thlak a. A kum hni na a chun a nuhmei a tawnga a pasal in a ngaithlak. A kum thum na a chun an pahni in an tawnga an khuo le veng haiin an ngaithlak. Tumkhat chu an nupa naw ang tak hin an innui ri ta hawk hawk el a. An pansak pa’n a san a hei indawn a. TS chun “ Zani zan khan chu nidang naw ang takin kan hlim khawp el. Thungpha bawng in kan in tawng a, a mi deng fuk chang ama a hlim a, a mi deng fuk naw chang kei ka hlim a” a tih. An um hmunkhat chara inthawk hin thu nei lem inchu hin an in sel buoi el hlak.

Hun iemanichen hnunga chun an umdan chu a hung  danglam ta em em ela, nnngei tak le in hmangai tak a um in an sungkuo nun chu a hung hlim ta em em el a. Ni danga vin ngawta in be hlak khah “Darling” an in ti deu zing el ta a. Khawlai an hei leng suok chang dam hin an kut inchel pumin an bienga hai an in fawptuo deu zing el a. Hieng tawpa an nun le khawsakdan hung danglam el ta hi an khuo le veng hai chun mak an ti tawp thei nawh. A san an hei indawn a. TS chun “Ieng dang an naw ie, a hma hma a lo thaw ta ding. Kan nupa karah thuneina le mawphurna (portfolio) kan insem fel lei a nih. Minor portfolio po ka nuhmei kutah kan sie a, major portfolio po kei a kutah. Minor portfolio a kan sie po chu - Hmun le ram inchawk le a hmang na ding, In bawl ding le ding naw le a bawl dan ding, kan nau nuhmei hai pasal ding le an thil sawm ding le an man baktu ding hai, kan nau pasal hai nuhmei ding le mo lawmna a ruoi the ding le ding naw le fatu ding hai, ka far hai Vawkmal hlaw ding le ding naw, kan thil nei hai zawr thlawng ding le ding naw le a man zat ding, kan sung le kuo hai thangpui ding le ding naw le a zat ding hai, ieng political party am kan zawm ding le inthlang na ah tu’m vote ding, ieng kohran a inlawi di’m, thawlawm thaw zat ding, ka ruol hai le sung le khat hai kan, in a leng ding le bu bak a fiel ding le ding naw, etc. etc. A tawi zawngin, khawvela um sunga khawsak dan ding le mamaw tinreng hai hi a ni tak. Kei ruokchu pasal ka ni bawka, major portfolio hai po ka thu neina ah kan sie. Major portfolio a kan sie hai chu - Thla le Sikeisen a hai khin hmun lo huol ve ding le ding naw, America President in a foreign policy chungchang ah kan sungkuo mi lo hung rawn ta sien, India President in Prime Minister dingin mi hung fiel thut ta ang sien, India Parliament in Nuclear deal chungchang le star war programe thu ah kan sungko mi lo hung rawn ta ang sien, Russia le America hai inkara palai ding in U.N .O’n mi hung fiel ta ang sien, ti vel a nih. Kan thilthaw hih a tha tawp a+b all thing square = I love you a ni tawp” a tih.

Aizawl, 18.01.2018.

UKIL

No comments

January 22, 2018

~ Lala Khobung
Luangmual Vengthlang,
Aizawl.                                                                                                                                                      M-9862356088
                                                                                                   
Ukil thenkhat lak tlaklo tak tak an um ve. Ukil pakhat in witness cross-exam a thaw tuma a thil indawn.
1. I naupa naupangtak kum 20 mi i ieng anga upa am ?.
2. I nuhmei leh honeymoon hmangin London ah in fe thu i hril a. Anleh London a chun i nuhmei i thuoi ve?
3. I nuhmei le in inthe nasan chuh “Thina lei” i tih a. A tu lem am in thi a?.
4. Tuolthattu i hmu khah a khakhmul inbuk sur i tih a. Ama chuh nuhmei am pasal?.
5. Hi thlalak hih i thlalak ngei a nih i tih a. Hi thla an lak lai hin i um ve am?.
6. Indona a thi i ti khah nang am, i unaupa ?.
7. In sungkuo khah nuhmei thang lovin 15 kan nih i tih a. Anleh pasal iengza’m in na?.
8. Motor an in baw lai i hmu thu i hril a. Anleh an in baw lai tak khan ieng ang a kar hla am an na ?.
9. Postmortem i thaw hai khah mithi vawng an ni ?.
10. A naute khah nuhmei an nawh i tih a. Anleh ieng mi’m a na ?.
11. In exam na ah pakhatna ka nih i tih a. Anleh nang a neka insang iengzam an um am ?.
12. Ka nu le pa an thi tah i tih a. Anleh tulai i pa’n iem a thaw hlak a?.
13. Ka poisa nei po po an min ruk pek vawng i tih a. Anleh tukhan iengzat chie am i la nei a?.
14. Tu hih Court ah ka vawikhat hung na a nih i tih a. An leh tuta hma ‘n Court ah vawi ieng za’m witness ah i thang ta a?.
15. I naupa chuh nuhmei am pasal?.
16. Naumal ka nih i tih a. In unau iengza’m in na?.
17. Lawi insik lai i hmu thu i hril a. Anleh an sik hai chuh Lawi ve ve an ni?
18. Kum khatah thla 12 a um i tih a. Anleh thlakhah kum ieng zat’m a um a?.
19. Ka farnu i ti khah nuhmei am pasal?.
20. In pansak hai panthlang hai chuh tu hai am an ni a?.
21. Thir hih thil riktak ani ang bawkin Pat hih thil zang tak anih tih a. Anleh Thir Kg.10 le Pat Kg 10 tu’m rik lem an ta?.

Hmel danglamna tlang

No comments

October 31, 2014

~Lala Khobung

Mitin hin dam hih ei thlakhla. Dam ka pei ta nawh, ti hai khawm hih natna khir an hei nei meu chun Daktor thiem le hmun pui hai, nei le neilovin ei pan vel el. An ti an naw’m pitar pakhat khawm hih sumphuka an thunga, ‘dam ka pei ta nawh ie’ a ti lai zing in fahrel a hung tlu chuh, thei le thei lovin ‘hlak pui chuh a mi del hlum vang an naw’m ti in a tlan sie an ti chuh. Ral in an man hai kuomah ‘tlang a khin kan that tho tho ding cheu a na, tlang lawn sawl ngai loin hi taka hin that el kan ti cheu’ an ti khawma , minit tlawmte la dam thlak hla in‘tlanga law law leh’ an la ti ta fan fan.

Ei Lal Isu meu khawm khah a pa thu awi a hnuoi a mihriemhai intlan dinga a sar thi ding hrelawk zing puma a hung meu khawm khah a hun a hung tlung ding meu khan chuh a huphur in a buoi se nasa. Getsimani huon a ka um lai a ka ngaituo chuh, Isu khah a thlan thisen far ang khawpa suok puma a pa kuoma thi pumpel na ding a hni el bakah a rawihai kuoma chen khawm hni pui dingin a hril a.“Ka thla a phang ngawt el, thipui khawp hiel a nih” a ti hiel. Hmeldanglamna tlang a a rawihai le an hang fe tuma Mosie le Eliza an hung a an thu ngaituo (agenda) kha “Isu Jerusalem khuo a a thi ding thleithlakna” ti bak Bible ah an lang nawh. An hriltlang (Proceedings) khah hieng ang hin ka zuk ngairuot chu tie. Isu khan a sar thi ding thu khah a huphur zie a hei hril a. Mosie le Eliza chuh an to ta tawk tawk el a. Chuphingleh Isu chuh Mosie tieng ngha in “Mosie, nang dan tieng hre mi i nih a, lampui mi hei dap pek ta, sar thi hi chuh a rapthlak taluo,ka ngam hlawl naw a nih” a hei tih a. Mosie chuh iemanichen a hei in ngaituo hnung chun rin deu pum hin “ Pathien in Sinai tlanga ka um lai a dan a hung peka inthawk a tuchena mi hai ka hei ngai tuo a, khawvel mihriem hai in tlan na ding chun ieng khawm ka hrietsuok thei nawh, i hringna chau naw hi chuh. Eliza, nang thi na pumpela vantienga lawn le puithiem i ni bawk a, lampui i hriet lem naw maw ?” ti in Eliza tieng chuh a hei nghah a. Chuphingleh Eliza chun, ni e, kei chuh vannei thlak takin thina pumpel in vantieng lakin ka uma. Tiena tlanga inthok, maichama hai ran thisen tam tak lo luong tah in ran hringna a sanga sang tel lak in alo um tah a. Amiruokchuh Eden houna inthawk tah hnuoi mihriemhai suolna hi alo inthuk ta em lei in an tlan na ding dang reng ka hriet suok thei nawh, Isu thisen chau naw hi chuh. Chulei in Isu hih a thi mama chuh a tul a nih” a hung ti ve el tah a. An bei chuh a dawng tlang vieu ding in ka ngai.

Thil nuizat um ang reng chu, Bethlehem khuo fe pel in Isu pieng lai vela berampu hai riekna hmun khan kan fe hmasa a. A hmun kan hei tlung chun ami thuoitu (Guide) khan a hmun le a pawimaw na hai khah mi hril a tum lai kei hlak khah berampu hai lo riekna hmun ngei khah va sir vatvat ka chak lei khan a thuhril ngai lovin inrang deu khan ka hei fe el a, ami hung kova, ka ngaisak naw lei kha in ring deu hin “I say, come here” a mi hung ti chuh kei hlak khan “hi hmuna hin i thuhril ngaithla dinga hung ka’n nawh, a hmun sir dinga hung ka nih, tuta i hril ding hai khah naupang Sunday skula ka kai lai a ka hriet sa vawng a nih” ka ti pek a. Berampuhai lo riekna hmun a inthawk chun van mipui hai in hlapawl an hungsak lai a, an umna ding awm van tieng hei thlir ka tum leh far thing insang taktak a ngir khup el lei in lungleng taka hei thlier thei khawm an nawh. Hi lai hmuna inthawk hin Isu piengna hmun khah a hei in langa. A hmun kan hei tlung chuh bawng in le ranbupekna thleng, Isu a nu’n an zal tirna khah inrieng ngawi a hei hmu ka lungril lai, chuong ang rengreng chuh lo ni lo. Khalai hmun vel khah In ropui eltieng in an lo bawl khum vawng a, ranthleng umna hmun hai hlak chuh rangkachak le silver tui in nal takin an lo in luon vawng el a.Chu ang bawkin Kalvari khawm In ropui deuhin an lo bawl khum vawng ta bawk si. Isu thlan khawm hmun hni lai alo uma, a pahni sunga chun ka zu lut ve a. A pakhat lem lem chuh in dik awm tak. Jordan vadung khawm ka ring nekin a lo lien naw vieu, Tuithapui nek hman in a china, a fawn ding awm khawm ka hmu nawh. Tienlai khan ieng ang a lien am alo ni ding. Isu Baptis na hmun a khan kan hei tlung chuh inrangdeu in kan hlip ruok vawnga, puonte ka dierkei a,vawithum lai chuh ka hei lilut ve. Nga an tam khawp el a, ngavawk khawm an tam. An man ngainaw chuh ni chek a ta. Len a hei man ding in dit a um, bomb hei deng inla lem chuh hlawtling vieu ei tih. Ka lungril tawk tak chu Isu Puithiem laltak In a zankhat an siena (Lock-up) khah a nih. Lung remkuol inthuk tak anih a,I su khah bawm in an khaithlak ni awm a nih.Ka zu fe lai khan chuh step an siem a khan ka tum thla a. Isu’n a lo tawk tah, a tuong le a bang hai khah lungril inthuk tak put pum in ka kut ngei in ka hei tuoi. A tuola mei an awi lai a Peter in Isu an phat na lai hmun taka khan Peter a lem le archal khuong lai lem alo uma. Peter in mi nakawr changtieng a sat thlak tawm khan in hmatawna inselbuoi ni ngei ding anna, chulei in forensic dan a chuh Peter khah vawikawlawng anih, ka hei ti chuh awm ati vieu. Jerusalem le Bethlehem in kar vela kan umlai Boaza lo, Ruthi le an inhmuna ding awm dam khah ka hei thlir vela, thlaler vong ani lei in lo ding awm khawm chuh ka hmu nawh. Tienlai khan ieng ang am a lo ni ding ?. Hla phuoktu hai in an ngairuot dana hla an lo phuok lai le ral khata ei ngai ruot dan hih a lo tha tak awm, a hmuna zu hmu chun ralkhata inthoka ka ngairuot dan le chuh a dang dai.

MOSIE

No comments

September 02, 2014

~ Lala Khobung, Aizawl

Kum 2008 khan ka pa Dr. Rochunga Pudaite ditsakna leiin Israel ram ka zu sir ve a. N. Delhi a inthawkin 8 AM  velah kan suok a, vuongna-ah tukver bul ka chang a, khuo a thaa bawk a hnuoitieng ka thlir nasa. Eufretis le Tigris vadung infinna lai vel kahang thlir chun Eden huon umna awm ding vel ka lungrilin a dap vel, amiruokchuh thlaler vawng a ni leiin hei suongtuo ngaina ka hriet nawh. Abraham hai khawhlui Ur chung zawna kan umlai a ka lungrila um chuh- Abraham hai sung khah Hindu sakhaw zui, milem be mi an ni el awm deh ka tih. A san chuh Abraham pa Tera khah milem pathien ding siem khah a bak zawngna a ni si a. Indus Valley Civilisation khah B.C 3000 vel a nih a, khalai a mi hai khah Hindu sakhuo, milem be mi an nih. Indus valley le Ur khah chuong raka inhla an ni nawh. B.C.327 lai vel dam khan Alexander the Great le a sipai hai khan khanglai ram vel khah ke a lawna paltlang in India an hung run ani khah. Lal Nebukanezar lalram Babylon (tulai a Iraq) dam khah chieng deuvin ka hei thlira, Daniel, Sadarak le Abednago hai dam khah ka hrietsuok.

            Jordan khawpui Aman ah kan tuma. Hilai hmun hih Bible a Edom ram Goliatha le Bashan Lal Oga, a khum a dung tawng 9, akhang tawng 4 hai khuo, Lal David in a nuhmei a dit lei a ral hmatawnga an sie tir Uria indona a athi na khah a nih. Nebotlang pana kan fe lai chun Isrel hai Jordan vadung an kai hma a an lo khawsakna hai ka hei hmu chun ka khuo a suk sawt hle. Nebo tlang,Mosien Kanan ram a thlirna khah tlang insang deu, inzum vur ding khan ka lo ngai hlak a. Amiruokchuh Amana inthawka hei fe chun tlang hranpa an nawh, hmundang phaizawl nekin a pawng met ti chau a nih. Tuipuithi (Dead sea) a inthawka hei thlir chun ‘khivah’ ti ding chuh a nih. Mosie in Kanan ram a thlirna hmun PISCA a khan ka ngira, khawthlang tieng ngha in Kanan ram ka hei thlir kuol a, Tuipuithi (Dead sea), Jeriko, Jordan vadung le khaw dangdang ka hei hmu thei a, Gallili phairuom le Hermon tlang hai khawm an in lang liet liet. Khuo inthieng ni chun Jerusalem khawm an lang thei an tih. Pisca a ka umlai a kalu ngrila hung inlang chu - Mosie khan hilai hmuna inthawk hin a thlatu Abraham, Jakop hai lo chettlatna le tlungkar a nghakhla em em  khuoizu le nene tui luongna  Kanan ram  hei thlir ding khah a na, Ama hlakchuh Pathienin a tlung ve a phal si nawh. Thi el ding alo nita bakah kum 40 lai thlalera a lo vakvai pui hai le a sunghai a hei thisan el ta ding chuh khawsawt le thlasiet leiin a mitthli a far tluk tluk ka ring.

             Thawdinga tuk (assignment) popo lai chuh Mosie kuoma thawdinga tuk khah thil chak umlo le huphur um tak lai a mi ni in ka hriet.  Ama hlak khah Aigupta mi a that lei a Lal Faraw lungsen in sukhlum a tum lei a Median ram tienga tlanhmang a ni si a. Nikhat chu thlalera beram a veng lai in phula inthawkin rawl danglam takin a hung biek a, Aigupta rama Isrel hai Faraw bawi a inthoka thruoisuok tu dingin a hung ti ta tlat el leh. A ta ding chun inringlawkna umlova sakhi changing a awka a letlinga a khai vut ang ni ding in ka ring. Ama hlak khah tuolthattu (murderer), tlanhmang (absconder), Faraw’n sukhlum a tum (wanted) a nih ti le Lal Faraw ropuizie hrechiengtu ani bawk si. Hebrai mi, sal, thlalera beram vengtu, makpasungkhum el ta ding chun Lalropui Faraw hei hmasawn a a sinthawtu le hlaw pe lova a mi sawr hai va thuoisuok chuh thil namei ni naw tawp a tih. Suonlam tinreng siemin hei pumpel tum el tieng sienkhom an pha thei chuong nawh. A tirtu hlak khah tu’m a nih ti a hei indawn ngiel khawma “Keima” ti bakin a dawn bawk si nawh. A tirtu hlak khan Faraw chuh va hmu la i thil va hni hai a lo phal pek na ding che in kei khwma thang lo la ve’ng ka tih, ti tak nekin Faraw chuh a lungril sukngar pek kat a, Isrel hai chuh insuoktir el naw nih ala ti ta deu deu. An suoktir phalnaw chun a nau lutir ngei khawm sukhlum a ni ding  thu hril dinga a tingat lem kha chuh Pu H.F.Nghaka (RIP) mi pakhat in palai dinga a tir tuma va ti dinga a ti hai lai a a nep tak khawm hei ti ngam ruol ding an nawh, a ti khah a min hriet suok tir.

 Huphur tak le a rin sa sa a a nuhmei a nau hai leh Aigupta an pan lai hlak khan “ka tir na cheh a i fe lei in I chungah ka lawm tak zet” ti tak nek in lampuia an riekna ah a tirtu khan a zu kan a, Mosie khah a zu sawisak hlum vang nawk nghal. Cham le chamlovin Aigupta chuh a va tlung ta ngei a, Faraw leh iemani chen an in dawr hnung le Pathien in thilmak iemani zat a thaw hnung khan chuh Faraw khawm khah a thang zo ta ngang nawh a, cham le cham lo in Isrel hai an fe khah a phal ta hram a. Mosie khah Faraw naunu naupa (Faraw tupa) anga a um sung khan khawvel thiemna tieng khawm an sang hle. “Aigupta varna popo inchuk” ti a ni khah Geography tieng khawm hre hne vieu a ta, Kanan ram chuh Aigupta  a inthawk chun ni 7 vel lam chau a nih ti kha chuh hre hleng a tih. Hienga Faraw’n an suo ta rau rau chun hapta khat hnungah Kanan ram chuh hei tlung el an ta, ama khah a thruoisuoktu ani lei khan chanvo insang tak chang ata, khuoizu le nenetui luongna ramah mi nuoisawm tel hai leh inhawi takin um an ta, ama khah Aigupta rama Faraw ang khan Kanan ramah lal ropui tak a ni ve khawm ring rawi naw nim leh. Amiruokchuh a ring naw na tieng dai, Sinai peninsula simtieng a tirtu khan an fe tir dai el. An tamzie hlak khah raldo thei pasal kum 20 le a chungtieng, Levi hnam a mi tiemsa lovin nuoiruk chuong an nih. Chu umzie chu a tlawm takah nuoi 25 bek an ni ring a um. Tuta Mizoram population let hni neka tam dai ni’ng an tih. Dan mumal hlak la neilo hai. A mi thuoi hai hlak khah mi lulul le phunchier le inrawi harsa tak an la ni nawk nghal. Pathien in thilmak tamtak a thawpek hnung khawm khan Mosie Sinai tlanga Pathien le inbe dinga ni 40 vel a hang thang sung ringawt khawm khan an puithiem laltak Aron rawi in sebawng lim an lo biek hman. Ni tlawmte a Kanan ram hei tlung el thei dingah a kum sawm tel an thang hnung khawm khan Kanan ram pan ta nekin a hla tieng thlalerah thuoi in an la um nawk ta deu deu. Mosie hlak khah kum 100 bawr vel mi alo ni ta bawk. Thlalera kum sawm vel an in kuol an in kuol hnung khan Berseba an tlunga, Kanan ram chuh hnai tak an  ni tah. Sienkhawm a let zawngin Sinai peninsula simtieng Gulf of Agaba tlung vanga thuoi in an la um ta deudeu. A mithruoi hai hlak khah an chier in thluok bakah Mosie an la mawsiet nawk nghal. Mosie ta ding chun beidong um nuom ngawt a tih. Pu. Lalthangzuol hla phuok “Thlaler Tuipui” dam khah ka lungrilah a hung in lang.

Mosie umdan ding le a ngaituo dan ding awm hieng ang hin ka hei ngairuot a. Zana chun ngaituo a hau lei in a in thei nawh a, khuma chun an let an let el a, a sunghai imu inhnik lai suk thang an lau bawk si. A chang chun a kut dam a hei lukham vel a,a chang chun khuma chun a hei in thrung a. Ni sari lam chauvah a kum sawm tel thlalerah thuoi kuolin an um ta hnung a an tum ram an hei hnai ta hnung khawma a hla tieng thuoi in an la um nawk ta pei si. Ama hlak kum 100 bawr vela upa lo ni ta leh. Chuonga in thei lova ramtin ngaituo puma an let an let lai chun a hei ngha vel a, khuo alo var uor el ta a. Khuma chun a ke a khai thlaka,an thrunga, hieng ringawt el chuh tlung tik ni um naw nih, ka bei a dawng tak zet an tah. A mi tirtu hih hei phatsan el ding hlak chun a mi thuoitu mei le sum hai hlak chun an mi la thuoi pei  bakah nuom tawka bak ding Vahmim le Mana hlak a mi la supply zing bawk si. A thilmak thaw hai hlak chuh a ropui si. Thlalera makpasungkhuma um a beram veng bak hmabak le in nghat na ding dang ka nei bawk si nawh. Kanan ram kan tlung thei hlau  lem chun Aigupta a Faraw ang el khan lal ropui tak chuh ni ngei ding ka na. Khawhe, ieng dang an nawh, takchapa, thi le thi, dam le dam, hei zui nawk phawt el ka tih, ti in vawi iemani zat chuh an ngaituo in a um ka zuk ring chu tie. Kanan ram an tlung tep hlak khan ama hlak khah a lut ve phal a ni ta si nawh A awsan tawk chauvin Pisca a inthawk khan a tirtu khan a hei in thlir tir nawk nghal. Mosie ta ding chun thlasiet um tak ding anih..

Thudangah hei pakai vak in la. Jerusalema ka um lai Getsemani huon le Kidron ruom, Juda Isakariot in awkhlum na an ti vel a ka um lai a ka ngaituo chu – Isakariot pui khah mi tamtak,mitin deuthaw in, misuol tak ni in an ngai. Amiruokchuh ama khah mi ringum le fel lo ni naw sien chuh Isu khan pawisa vawngtu (treasurer) ah sie kher naw nih. A rengreng thu ah, ama pui khan Isu khah lo in man tir naw sien chuh Bible in a hril lawk khah hung indik naw ni a, Isu khah eisuol in tlan dingin thi kher naw ni a,ami sandam da’l awm de aw ?. Chulei in  Isakariot khah ei ta ding chun mi pawimaw le chawimawi  hiel a phu lem naw maw ?.

           Bible a inlang hai le Isu chettlatna hmun hai zu sir hih thil hautak taluo ni in ka hriet nawh. Ka zu fe ve kha chuh International flight a vuong ka ni bakah Hotel insang le mantam,five star hotel ah ka khawsa a, ka fangvel na hlak air condition car ani bakah ami thuoiveltu (guide) hlak khah Isrel sipai officer, Major pension ani bawk. Hieng hin ka ngaituo a, Gauhati a inzin seng seng vuongna a fe a,hotel insang le mantam a tlunga,sight seeing na ah air condition car hmanga,mi chieuautu mi feltak nei le sumo/bus a passenger pangngai a fe a,Mizoram house a tlunga,sight seeing city bus a fe kuol chuh a let sawm tamin in thlau a tih. Gauhati chen sumo/bus  passenger pangngai in fe in la, rel station direct in la, bak le dawn chuh rel station or hotel man tlawmah nisien. Mumbai chen rel in fe in la, Mumbai a inthok in Muslim hai an ramthienghlim Macca a fe hai ruolin lawngin Arabian sea ah fe in la. Annaw khawma Mumbai a inthawk in vuongna in Aman (Jordan) chen vuong inla, Nebo tlang le Bible a hmun inlang hai sir hnungin Tourist bus  a passenger naran a fe in Jerusalem lut in la. Jerusalema chun YMCA/YWCA hostel ah tlung inla. Bak le dawn chuh Hotel ah ni lovin lam sir vela bei le sa emhmin in hnik tak tak man tlawm tete a tam. Jerusalem le hmun dangdang fang kuol na ding chun Pu Siamkima (RIP) in a zu thawdan ang khan city bus ah chuong el inla. Kir nawk tieng chu Jerusalema inthok in bus in Cairo pan inla. Faraw hai sulhnu hai fang zovin Mumbai hung pan el inla.

28.8.2014
Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate