Responsive Ad Slot

MOSIE

Tuesday, September 2, 2014

/ Published by VIRTHLI
~ Lala Khobung, Aizawl

Kum 2008 khan ka pa Dr. Rochunga Pudaite ditsakna leiin Israel ram ka zu sir ve a. N. Delhi a inthawkin 8 AM  velah kan suok a, vuongna-ah tukver bul ka chang a, khuo a thaa bawk a hnuoitieng ka thlir nasa. Eufretis le Tigris vadung infinna lai vel kahang thlir chun Eden huon umna awm ding vel ka lungrilin a dap vel, amiruokchuh thlaler vawng a ni leiin hei suongtuo ngaina ka hriet nawh. Abraham hai khawhlui Ur chung zawna kan umlai a ka lungrila um chuh- Abraham hai sung khah Hindu sakhaw zui, milem be mi an ni el awm deh ka tih. A san chuh Abraham pa Tera khah milem pathien ding siem khah a bak zawngna a ni si a. Indus Valley Civilisation khah B.C 3000 vel a nih a, khalai a mi hai khah Hindu sakhuo, milem be mi an nih. Indus valley le Ur khah chuong raka inhla an ni nawh. B.C.327 lai vel dam khan Alexander the Great le a sipai hai khan khanglai ram vel khah ke a lawna paltlang in India an hung run ani khah. Lal Nebukanezar lalram Babylon (tulai a Iraq) dam khah chieng deuvin ka hei thlira, Daniel, Sadarak le Abednago hai dam khah ka hrietsuok.

            Jordan khawpui Aman ah kan tuma. Hilai hmun hih Bible a Edom ram Goliatha le Bashan Lal Oga, a khum a dung tawng 9, akhang tawng 4 hai khuo, Lal David in a nuhmei a dit lei a ral hmatawnga an sie tir Uria indona a athi na khah a nih. Nebotlang pana kan fe lai chun Isrel hai Jordan vadung an kai hma a an lo khawsakna hai ka hei hmu chun ka khuo a suk sawt hle. Nebo tlang,Mosien Kanan ram a thlirna khah tlang insang deu, inzum vur ding khan ka lo ngai hlak a. Amiruokchuh Amana inthawka hei fe chun tlang hranpa an nawh, hmundang phaizawl nekin a pawng met ti chau a nih. Tuipuithi (Dead sea) a inthawka hei thlir chun ‘khivah’ ti ding chuh a nih. Mosie in Kanan ram a thlirna hmun PISCA a khan ka ngira, khawthlang tieng ngha in Kanan ram ka hei thlir kuol a, Tuipuithi (Dead sea), Jeriko, Jordan vadung le khaw dangdang ka hei hmu thei a, Gallili phairuom le Hermon tlang hai khawm an in lang liet liet. Khuo inthieng ni chun Jerusalem khawm an lang thei an tih. Pisca a ka umlai a kalu ngrila hung inlang chu - Mosie khan hilai hmuna inthawk hin a thlatu Abraham, Jakop hai lo chettlatna le tlungkar a nghakhla em em  khuoizu le nene tui luongna  Kanan ram  hei thlir ding khah a na, Ama hlakchuh Pathienin a tlung ve a phal si nawh. Thi el ding alo nita bakah kum 40 lai thlalera a lo vakvai pui hai le a sunghai a hei thisan el ta ding chuh khawsawt le thlasiet leiin a mitthli a far tluk tluk ka ring.

             Thawdinga tuk (assignment) popo lai chuh Mosie kuoma thawdinga tuk khah thil chak umlo le huphur um tak lai a mi ni in ka hriet.  Ama hlak khah Aigupta mi a that lei a Lal Faraw lungsen in sukhlum a tum lei a Median ram tienga tlanhmang a ni si a. Nikhat chu thlalera beram a veng lai in phula inthawkin rawl danglam takin a hung biek a, Aigupta rama Isrel hai Faraw bawi a inthoka thruoisuok tu dingin a hung ti ta tlat el leh. A ta ding chun inringlawkna umlova sakhi changing a awka a letlinga a khai vut ang ni ding in ka ring. Ama hlak khah tuolthattu (murderer), tlanhmang (absconder), Faraw’n sukhlum a tum (wanted) a nih ti le Lal Faraw ropuizie hrechiengtu ani bawk si. Hebrai mi, sal, thlalera beram vengtu, makpasungkhum el ta ding chun Lalropui Faraw hei hmasawn a a sinthawtu le hlaw pe lova a mi sawr hai va thuoisuok chuh thil namei ni naw tawp a tih. Suonlam tinreng siemin hei pumpel tum el tieng sienkhom an pha thei chuong nawh. A tirtu hlak khah tu’m a nih ti a hei indawn ngiel khawma “Keima” ti bakin a dawn bawk si nawh. A tirtu hlak khan Faraw chuh va hmu la i thil va hni hai a lo phal pek na ding che in kei khwma thang lo la ve’ng ka tih, ti tak nekin Faraw chuh a lungril sukngar pek kat a, Isrel hai chuh insuoktir el naw nih ala ti ta deu deu. An suoktir phalnaw chun a nau lutir ngei khawm sukhlum a ni ding  thu hril dinga a tingat lem kha chuh Pu H.F.Nghaka (RIP) mi pakhat in palai dinga a tir tuma va ti dinga a ti hai lai a a nep tak khawm hei ti ngam ruol ding an nawh, a ti khah a min hriet suok tir.

 Huphur tak le a rin sa sa a a nuhmei a nau hai leh Aigupta an pan lai hlak khan “ka tir na cheh a i fe lei in I chungah ka lawm tak zet” ti tak nek in lampuia an riekna ah a tirtu khan a zu kan a, Mosie khah a zu sawisak hlum vang nawk nghal. Cham le chamlovin Aigupta chuh a va tlung ta ngei a, Faraw leh iemani chen an in dawr hnung le Pathien in thilmak iemani zat a thaw hnung khan chuh Faraw khawm khah a thang zo ta ngang nawh a, cham le cham lo in Isrel hai an fe khah a phal ta hram a. Mosie khah Faraw naunu naupa (Faraw tupa) anga a um sung khan khawvel thiemna tieng khawm an sang hle. “Aigupta varna popo inchuk” ti a ni khah Geography tieng khawm hre hne vieu a ta, Kanan ram chuh Aigupta  a inthawk chun ni 7 vel lam chau a nih ti kha chuh hre hleng a tih. Hienga Faraw’n an suo ta rau rau chun hapta khat hnungah Kanan ram chuh hei tlung el an ta, ama khah a thruoisuoktu ani lei khan chanvo insang tak chang ata, khuoizu le nenetui luongna ramah mi nuoisawm tel hai leh inhawi takin um an ta, ama khah Aigupta rama Faraw ang khan Kanan ramah lal ropui tak a ni ve khawm ring rawi naw nim leh. Amiruokchuh a ring naw na tieng dai, Sinai peninsula simtieng a tirtu khan an fe tir dai el. An tamzie hlak khah raldo thei pasal kum 20 le a chungtieng, Levi hnam a mi tiemsa lovin nuoiruk chuong an nih. Chu umzie chu a tlawm takah nuoi 25 bek an ni ring a um. Tuta Mizoram population let hni neka tam dai ni’ng an tih. Dan mumal hlak la neilo hai. A mi thuoi hai hlak khah mi lulul le phunchier le inrawi harsa tak an la ni nawk nghal. Pathien in thilmak tamtak a thawpek hnung khawm khan Mosie Sinai tlanga Pathien le inbe dinga ni 40 vel a hang thang sung ringawt khawm khan an puithiem laltak Aron rawi in sebawng lim an lo biek hman. Ni tlawmte a Kanan ram hei tlung el thei dingah a kum sawm tel an thang hnung khawm khan Kanan ram pan ta nekin a hla tieng thlalerah thuoi in an la um nawk ta deu deu. Mosie hlak khah kum 100 bawr vel mi alo ni ta bawk. Thlalera kum sawm vel an in kuol an in kuol hnung khan Berseba an tlunga, Kanan ram chuh hnai tak an  ni tah. Sienkhawm a let zawngin Sinai peninsula simtieng Gulf of Agaba tlung vanga thuoi in an la um ta deudeu. A mithruoi hai hlak khah an chier in thluok bakah Mosie an la mawsiet nawk nghal. Mosie ta ding chun beidong um nuom ngawt a tih. Pu. Lalthangzuol hla phuok “Thlaler Tuipui” dam khah ka lungrilah a hung in lang.

Mosie umdan ding le a ngaituo dan ding awm hieng ang hin ka hei ngairuot a. Zana chun ngaituo a hau lei in a in thei nawh a, khuma chun an let an let el a, a sunghai imu inhnik lai suk thang an lau bawk si. A chang chun a kut dam a hei lukham vel a,a chang chun khuma chun a hei in thrung a. Ni sari lam chauvah a kum sawm tel thlalerah thuoi kuolin an um ta hnung a an tum ram an hei hnai ta hnung khawma a hla tieng thuoi in an la um nawk ta pei si. Ama hlak kum 100 bawr vela upa lo ni ta leh. Chuonga in thei lova ramtin ngaituo puma an let an let lai chun a hei ngha vel a, khuo alo var uor el ta a. Khuma chun a ke a khai thlaka,an thrunga, hieng ringawt el chuh tlung tik ni um naw nih, ka bei a dawng tak zet an tah. A mi tirtu hih hei phatsan el ding hlak chun a mi thuoitu mei le sum hai hlak chun an mi la thuoi pei  bakah nuom tawka bak ding Vahmim le Mana hlak a mi la supply zing bawk si. A thilmak thaw hai hlak chuh a ropui si. Thlalera makpasungkhuma um a beram veng bak hmabak le in nghat na ding dang ka nei bawk si nawh. Kanan ram kan tlung thei hlau  lem chun Aigupta a Faraw ang el khan lal ropui tak chuh ni ngei ding ka na. Khawhe, ieng dang an nawh, takchapa, thi le thi, dam le dam, hei zui nawk phawt el ka tih, ti in vawi iemani zat chuh an ngaituo in a um ka zuk ring chu tie. Kanan ram an tlung tep hlak khan ama hlak khah a lut ve phal a ni ta si nawh A awsan tawk chauvin Pisca a inthawk khan a tirtu khan a hei in thlir tir nawk nghal. Mosie ta ding chun thlasiet um tak ding anih..

Thudangah hei pakai vak in la. Jerusalema ka um lai Getsemani huon le Kidron ruom, Juda Isakariot in awkhlum na an ti vel a ka um lai a ka ngaituo chu – Isakariot pui khah mi tamtak,mitin deuthaw in, misuol tak ni in an ngai. Amiruokchuh ama khah mi ringum le fel lo ni naw sien chuh Isu khan pawisa vawngtu (treasurer) ah sie kher naw nih. A rengreng thu ah, ama pui khan Isu khah lo in man tir naw sien chuh Bible in a hril lawk khah hung indik naw ni a, Isu khah eisuol in tlan dingin thi kher naw ni a,ami sandam da’l awm de aw ?. Chulei in  Isakariot khah ei ta ding chun mi pawimaw le chawimawi  hiel a phu lem naw maw ?.

           Bible a inlang hai le Isu chettlatna hmun hai zu sir hih thil hautak taluo ni in ka hriet nawh. Ka zu fe ve kha chuh International flight a vuong ka ni bakah Hotel insang le mantam,five star hotel ah ka khawsa a, ka fangvel na hlak air condition car ani bakah ami thuoiveltu (guide) hlak khah Isrel sipai officer, Major pension ani bawk. Hieng hin ka ngaituo a, Gauhati a inzin seng seng vuongna a fe a,hotel insang le mantam a tlunga,sight seeing na ah air condition car hmanga,mi chieuautu mi feltak nei le sumo/bus a passenger pangngai a fe a,Mizoram house a tlunga,sight seeing city bus a fe kuol chuh a let sawm tamin in thlau a tih. Gauhati chen sumo/bus  passenger pangngai in fe in la, rel station direct in la, bak le dawn chuh rel station or hotel man tlawmah nisien. Mumbai chen rel in fe in la, Mumbai a inthok in Muslim hai an ramthienghlim Macca a fe hai ruolin lawngin Arabian sea ah fe in la. Annaw khawma Mumbai a inthawk in vuongna in Aman (Jordan) chen vuong inla, Nebo tlang le Bible a hmun inlang hai sir hnungin Tourist bus  a passenger naran a fe in Jerusalem lut in la. Jerusalema chun YMCA/YWCA hostel ah tlung inla. Bak le dawn chuh Hotel ah ni lovin lam sir vela bei le sa emhmin in hnik tak tak man tlawm tete a tam. Jerusalem le hmun dangdang fang kuol na ding chun Pu Siamkima (RIP) in a zu thawdan ang khan city bus ah chuong el inla. Kir nawk tieng chu Jerusalema inthok in bus in Cairo pan inla. Faraw hai sulhnu hai fang zovin Mumbai hung pan el inla.

28.8.2014
Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate