Responsive Ad Slot

MHSA THU INSUO LE A MEITEHEM

Saturday, September 15, 2012

/ Published by Simon L Infimate
~Dr. John H. Pulamte

Pu RH Hminglien ti ang deuin kei khom HYG-a ka mail po po hi tiemna hman le hun ka nei nawh a; inhman hun remchanga tiem ding tiin ‘delete’ loin ka sie peia chu ‘inhman’ hun tak tak a la um naw lei mani ding ka la tiem lo mail chu ka inbox-ah a sang tel a um tah.

Mizoram HSA thu insuo a khan a hranpa lieua ka hming sam a ni bakah a hnungah hril neuh neuh a umpeikha inhoinaw tina rieu ka nei a. An thu phorsuok tamlem kha GHQ President mawphurna ka chel laia tlung a ni a. Khanga ziek meuh-a sie a ni ta si lei khan a hnung peia ding khomin mi ngaiven le hril khom a la ni el thei leiin zuk tosan el ka tuma chu ka ngaimaw zuol point threnkhat khat hrilfiena bakah ka mimal ngaidan suklang trulin ka hriet leiin vaihnu ramah hieng ang hin ka hung siem a nih. Hi bak hi chu hi thu le inzom hin ngaidan siema hrilfie trulin ka hriet tan aw bakahkannuom tan aw bok.

MHSA THU INSUO
HPC Election 2009

Kum 2009-a HPC Party Election kha HSA GHQ thruoituhai zing tho hnang thut laia an bei thut an nawh a; Hmar hnam pumpui hmakhuo ngaina leia Hmar Inpui, le HYA GHQ thruoituhai le fumfetaka inrawnkhawm a ni hnunga kan invirpui a nih. Dik char chun kha hmalak hma le lak mek lai khan tuta Mizoram CM, Lal Thanhawla ngei khom inbiekpui a nia; mipui thlang HPC President chu a sorkar khawma a hrietpui (recognised) ding thu a hril a, ‘thu intiem’ chen khom a nei a nih. Mizorama Hmar thruoitu threnkhat in a chang po le ‘state puo tienghai’ ti thumal/trongkam an hmang vet hi chu an ngirhmun derthawng deua inhrietna rieu an nei lei le hmasiel lei a ni el thei. Mizoram-a Hmar issue leia hriem le hrei chelek lai le a hnung peia ei chakkhai lakna le inbengbelna tak chu Manipur le Assam a nia; a thi le hliem bakah tu chena in kongkawpui khom Mizoram puo tieng an la tam hle. Hienga ‘state puo tieng mi’ ti thumal hmangtu hai tamtak chu ‘state puo tieng’ anthoka lut ve tho an ni nawk angreng a nih. Ei inthrangpui tuona a ni leiin soisel le hrilmawi rak khom a trul chuong nawh.

Fimkhur thilthuah le ‘free & fair’ kengkaw tumna luot leiin khang hun laia Aizawl le Sinlung Hills JHQ thruoituhai chu kha inthlangna le inzawma thu po po inhriettir an ni naw bakah HSA hming taka hmalak a ni naw lei khan official takin ‘information’ pek an ni nawh a; inhnamhnoi tir an ni naw bok. Inthlang result puonglang zo hnunga ‘inthlang dan kalhmang le thu ramtin’, a thedartu hming inzieklo lekha khom HSA Aizawl hming angdeua thedar a ni kha thilmak a ni nawh; football ei peta ei hratnaw chun ‘umpire-in tranbik a nei’ dam ei ti hlak reng annawm. Kha election neka fumfe le ‘fair’ kha midangin an huoihot thei chun HI,HYA,HSA a lawmnaw an um ka ring nawh. Lekha khom kha inthlangnaa thling naw lempa kha lo thling lem nisien chu thedar a ni da’l thei bok. ‘A hnungah HSA thruoitu han harsatna an tuok’ na san tak ruok kha chu ‘thruoitu inti’ pakhatin ama mimal ngairuotna le thu khel muhlum hmanga FIR a thelut lei an naw maw? Aizawl JHQ in kha buoina kha in lo chingfela, lawm a um. Anachu, mimal thil leia buoi a ni nawh a; buoina chingfel khawm kha pawl thil lei a nih. Hahipa hril chi rak khom a ni mani ie?



MZP election, Blah! Blah! Blah!
MZP election thu in hmun le point tamtak a hluo anthok hin ngaituo sap ding tamtak a um. MZP Headquarters inthlang chu MLA inthlanghai ang em em a ni nawa chu a ‘stake’ le sum ‘involve’ ansang leiin ‘voter’ an hlu hlea, vote nei nuom an tam bok. Mizoramah Aizawl Joint Headquarters chauh a um lai khan chu MZP election-a HSA aia vote thlak ding inruotna le candidate (line-up) inthloppui ding thlangna kongah buoina a um nawh. An dik. Sinlung Hills Joint Headquarters a hung um ve ta si khan chu HSA hminga ‘vote’ 20 ei nei hlak kha Sinlung Joint Headquarters thruoituhai khawma iemanitawk nei ve phu (deserve)-a an inngai leiin GHQ an inpun a; chuong ang tak chun GHQ in vote ‘chuzat-khazat chang ve hai sien’ tiin a threthrawp a ni kha teh! Election-a mimal or GHQ, JHQ inrol le inrol naw thu le support le support naw thu an nawh! A hnunga Kollasib JHQ a hung pieng nawk a, an chan ding siem vepeia ngai bok. MZP election nei ni le hun, credential card nei le nei lo thulai vel khan an naw maw, phone hmanga ‘independent’ inpuongna thu chen suok kha! Ka hril seipeinawh. A nep kuoi top!



Tribal Hostel Lungphum le HSA Council
HSA hi a pawl hminga poisa umsa umlo, thruoituhaiin mani fak sik le pocket money hmanga maimarawna ei kei hring trawk trawk mei mei a nih. Ti tak ema chu, kum 2003 anthawka GHQ hminga poisa ei hmu le hmang a tamlem chu hotupa Joseph R. Hmar leh ATSUM tieng rawlkanlo nei lai a ni bawka, thieng le thienglo karakanhmusuok hai an nawm!Kaninzin le fekuolnaakansumsenghai hi pawl poisa a ni ngai nawh. Nei chang a uma chu kutbenthek chang a tam el. ‘Biek hmanloa Imphal tieng lo fehmang deih’ hang inti chie kha chu anhoi naw thret. State pakhat-a Joint Headquarters pathum hotu bakah, GHQ Finance Secretary rawia ram hlatak a pawlpuia inzin suok ding chun Aizawl khawpui a bek khom hang inmaikuol inla chu in hnawng dap ding vei leh! Ei mipuihai harsatna chu a ‘entuhai’ khom an enhai angthoin an lo harsa hle a ni chu tie maw!

HSA Campus-a Tribal Hostel bawlna leia HSA le Hmar Art & Cultural Society thu buoi nuoia in hung phor lang ruok kha chu a thuphung in hrietnaw zie in suklang bakah chierna ding zong hrim hrim hai thusuok a hoi ka ti lem. Chieng keng kongin a bul athawka thu hretu Pu Zothanglur Sanate khawma a hung hilfie ta leiin hrilsei ta da’l ka tih. A thaw thei haiin thaw hai sien; a soisel pawlhaiin lo soisel zing bok hai sien! In thu hung thursuok ruok hi chu nangni leh inzawlna a um tlawm. HSA issue chie khom a ni naw bok.

Point No. 9-a “HSA, Jt Hqrs Aizawl inthawka Jt Hqrs Sinlung Hills le Kolasib a hung pieng hi rorel inkhaidiet dan umzie nei nisienla chu a that nawna bek bek umin an lang nawha, thei nisienla lem chu tuta Jt Hqrs Sinlung Hills khawm hi infepawna harsatna leiin Suangpuilawn le Khawlian tlangdung hi Jt Hqrs/Sub Hqrs hrana sie ni sien, Jt Hqrs Kolasib hin Unit awp ding nei mumal lova a um nekin Vairengte tlangdung po awp sien, Vairengte a ei mitha hai le Kolasib a ei mitha hai thawktlangin hrat taka an fe thei ngei ringaum. Tlangdung khat nisi Jt Hqrs hran ve ve an ni leia thawk tlang harsatna an nei hun a la um ding a nih” tia thurawn in hung pek ruok hi chu za-ah za (hundred percent) ka thlop. Ei tonhriet hai anthawka insiemthrat pei hi mihriem pangngai thaw ding reng a na; ‘hi hi chu ei pi le puhai, ei mithiem hmasahai lo thawdan le fepui dan a na, sukdanglam a thra nawh’ ti vel hi chu thil a khawnghat hla naw tlak. In thurawn le rotna ang hi zawm thei inla chu, Aizawl JHQ hi Shillong, Guwahati, Delhi le a danga hai angin ‘khawpui joint headquarters’ ni veng a ta; thruoitu haiin college le university-a eini mi an pung theina dingin admission hun anthok lo invirpuina hun nei pha ngei an tih. An activities nei hran hranhai bakah, mi tharhai inhmelhrietna le lawmlutna malamin kumtin ‘Conference’ nei ve hlak an ta. Chuongchun, HSA ngirna san le thiltum poimaw, INCHUKNA tieng ei hnamin hma a sawn pha lem ngei ka beisei. Sawl lem chu sawl deu an tih.



A thlangpuiin
In thu phorsuok threnkhat kha chu a nep kuoi top. A muk naw taluo! Sakawrdai Assembly 2011 khan, ‘State pakhata Joint Headquarters pathum neka tamlem umna haia hin a enkawltu ding Vice President ruot sien’ ti kha sukpuithling loin Manipur, Assam le Mizoram haia dingin ‘Joint Secretary’ ding ruok chu an ruot a; A san bo a ni chu ring a um nawh. HSA-a thruoitu hai designation le mawphurna chu a hmun le hun izir peia ei inruot a na; constitution hrietpui le hrietpui naw chu ei uksak bek am a ni ie? Evangelism Secretary nei khom ei annawm. ‘Mizoram State ah Joint Headquarters pathum neka tam a um nawh’ in ti hi andik a chu ‘a neka tlawm lem a um bik naw bok’. 3 (pathum) char a um lei ruot thei le ruot naw thei a ni chu teh! An inruotpa kha in ti zawng a ni mang nawa mani?



Tu tak hin HSA GHQ President le General Secretary bakah Public Relation Secretary le Jt. Secretary pakhat Aizawlah an um a; ei hmu ‘headquarter’ vieu – Rengkai, Churachandpur-ah ruok chu Vice President le ni khat laia ruot thar Secretary pakhat chauh an um. Aizawl hi tulaia ei ‘General Headquarters’ ti thei hiel an ni lai taka, ‘independent’ in inpuong el hin ngaituo a suksei pha. Mipui (Assembly) thlang, President le GS hai hi an sin le inzom (posting) a um mei mei an ni leiin ‘khuo-le-tui nina’ ei pek thei naw lei dam hi a lo ni el rawi maw! Annaw leh, anni haiin Aizawl an hung dellei hin mi threnkhat ngirhmun a suk derthawng am an ta ding maw! 2005-2011 sung Aizawlah GHQ Finance Secretary chauh a um lai khan chu buoina a um nawh. 2012-2016 sunga GHQ President dinga Aizawl-haiin nasataka in campaign pui kha hlawthling sien chu tuta ei buoina hai po po hi um a ti, ti hi zawna poimaw le khirkhan tak a ni thei ta tlat!       

HSA Aizawl Joint Headquarters thupui angrenga in inthlang thua, ka hming insuot chie kha chu a tir chun nuizat tieng a fea chu a hnung peiah threnkhatin an la hung belsa nawk pei khan chu lungsen tieng a fe met a. Voikhat tak lem khan chu ‘legal notice’ le ‘defamation case’ chen dam ka lungrilah a hung um pha. Ka nui an za nawh!



A MEITEHEM THRENKHAT
Ka kum a la tam nawa chu HSA GHQ a hin Inchuklai Nun Board Member a tranin Committee Member, I & P Secretary, GS, VP ni tung peiin 2004 anthok 2011 chen President mawphurna ka lo chel bok. Tu chena HSA-a la ‘active’ zing ka neka senior lem chu Assembly Speaker hlui le tuta Adviser, Pu Zothanglur Sanate chauh hi ni mei tang a tih. Sienkhom, kei chu inzom zata um ka nih.Chusung chun HYA Tuithaphai Joint Headquarters Secretary term khat le ATSUM President kum 6 sung ka chel bok. HYA-a ka um lai, 1993 khan Muolvaiphei-ah Inkhawmpuikanbuotsaia; kha lai hun tak kha HPC boruok thrat lai tak kha a na; Hnam Inkhawmpui e ti lo chun, Kohran revival lai ang elin hnam hla sakin nuhmei-pasal, a tar-a-zur an lam dup dup el chu a ni kha tie! Khawsawt a um ang renga chu tuta ei boruok le hang tephme chun inzak a um cher cher ta ngei!

HSA-a ka umsawt ta ang huin hnam le pawl ta dinga ka thaw thrat le thaw suok ruok chu hril ding meuh ka nei nawh. Thi-le-thau senga, thieng le thieng naw karah HSA Campus, Rengkai, CCPur-a marketing complex kan suolsuok le chu hmun bawka tribal hostel complex bawl meka um hlak hi ‘ka thaw’ ti theina ka nei bik nawh. Ka hun, ngaituona, sum-le-pai le tha-lezung seng zat seng ruok chu an tam bik rak ka ring nawh. Kawng keiphit rakin program General Assembly voi 3 – Hmarkhawlien (2005), Vairengte (2007), Parbung (2009) le Sakawrdai (2011) bakah siel 2 le ran ang iemanizat thata ruoi ropui threin 2005 khan Senvon Zopui Tlangah Sikpui Ruoi kan huoihot a chu ‘HSA a la thi nawh’ ti suklang a ni bak chu a hlawk phana taluo ka hmu nawh. Soisel nuomtuhai bau thruona takin ka um pha.

Sienkhom, “hlawsama hnam rong lo bawl khom chu bawl lo hlol nek chun a thra lem annawm; hlawthling taka hnam rong la hung bawl ding thrangthar ka hnungah an la hung um ngei ding a nih” ti thu hikan nghatna a ni rop hlak. Hma dom ding le thaw ding tamtak la um sien khom, mi ang angin ‘inkhat pa’ ei lo ni ve tring treng ta bakah boruok le tuisik chauh ringa dam ei ni bik naw bakah mithar le rawl thar hai inken hun nia ka hriet ta leiin Sakawrdai Inkhawmpui, 2011 khan President mawphurna chu midang kan hlan sawng ta a nih. Assembly Speaker mawphurna pek ka la ni tho thoa chu a dan a dang tah. Thruoitu ninatak chel ta naw lang khom ka hnung chara hunghai hi ka ruolthra hai vong anni bakah thrangkhat deuthaw ei lo invetpui ta chu voilekhata zuk thlathlam dan a um nawh. Kong iengkima lan rawitu, thusie-hlasie la phan vongtua mi ngai pawl an lo um pal khomin theida zawnga lak ka tum nawh. Tuta JHQ le GHQ-a thruoitu threnkhat a hnung meta hnam thruoitu dinga ditum le thra mi iemanizat ka hmua, lawmum ka tiin tha an suk fan khop el!

HSA thruoitu anga Aizawl ka sir hmasatakna chu GS ka ni lai, 1999-a Sakawrdaia Inkhawmpui um trum kha a nih. Kha huna ka thuhril kha ka lekhahlui sienadap lang chu a copy ka la hmudok el thei. Chutaka inthawka tuchena Aizawl khawpuia HSA thruoitu poimaw zuol hai chu inthloppui le inpawlpui naw ram ka nei nawh. Kha hun sung po khan, in tum suokna le tumna thu tiengpang hril le rot thu ka nakawra a lut lai awm ka hriet nawh. HSA hi Mizorama in register a ni khan, ‘sorkar ti dan/dit dan ang taka MHSA hi hmang a nih’ ti thu hi ka soisel nawh a; a buoipuitu hai ti dan le dit dan char a ni le ninaw thu tuta a thara indon thrat nawk chu inremna siemtuhai thaw ding chi a ni ka ring nawh. Registration buoipuituhai khan Mizorama HSA chu Assam, Manipur le hmun danga HSA hai le ‘parallel’ anga uma, inkhaina bik neiloa le a hranpa lieua anni le anni inthruoi chu a pawl hminga ‘HSA’ an hmang bakah ‘Aizawl JHQ intia General Headquarters program le inkhawmpuihaia active taka an thrang hlak anthok khan an lungrila um hmasatak tak chu nisien a hoi nawh. Chu zar peiah chun Unit, Branch, Joint Headquarters hai le General Heaquarters chenin ngampa takin Letter Head-haiah Assam, Manipur le Mizoram-a ei registration numberhai ei inchuon ve tah pei a nih.

Kum 2012 bul tieng anthok, HSA Aizawl Joint Headquarters (anga ngai) chun ‘MHSA Headquarters, Aizawl’ tiin uolau takin an hung inpuong hi a puo tieng anthoka lo thlirtuhai ta ding chun iengrak a kawk nawh a chu a sunga um le thil chinchang hrehai chu a barakhaih chieng a nih. A san iem ei ti chun, Hmarkhawlien Inkhawmpui (Dec. 15, 2005) Resolution No. 1 en a ngai. Hieng ang hin ziek a nih: “Aizawl Jt. headquarters hi Mizoram Headquarters ni lem dinga ‘agenda’ hung lut hi nguntaka ngaituo a ni a. ‘Mizoram Headquarters’ ni lovin HSA hmasawn lemna le hrat lemna ding a ni beiseina leiin Mizorama hin Aizawl Jt. Headqurers bakah Sinlung Hills Jt. Headquarters indin sa ni lem sien thra kan tih”. Vairengte Inkhawmpui (2007) khan hi thu hi hrillang a ni nawa; Parbung Inkhawmpui (2009) khan Kollasib Jint Headquarters (a thua) pom a nih. Sakawrdai Inkhawmpuia Aizawl Jt. Headquarters agenda 4 (pali) laia a pahnina a chu, “H.S.A Constitution a hin Special Provision siem nisien, chutaka chun - Mizoram pum awp dingin H.S.A Joint Hqrs Aizawl hi H.S.A Gen Hqrs hnuoiah Mizoram H.S.A Headquarter, Aizawl tia sie nisien” ti a ni nawk a. Hi agenda hi ‘letter head’ chieng keng konga, “HMAR STUDENTS’ ASSOCIATION, JOINT HEADQUARTERS; AIZAWL” tia inziekna le letter reference number a khom, “No. HSA. JT.HQ.AZL/A-08/2011; Dt 14.11.2011” inziekna ngata President le (General) Secretary hai hminga peklut a nih. HSA Aizawl JHQ Letter Head a hin Branch/JHQ danghai le GHQ letter head ang thoin, Mizoram, Manipur le Assam-a HSA Registration numberhai tarlang a ni bakah HSA motto- Sinin, Sanin, Hrilin, Thuoiin, Serve the Nation” a chuong ve. Thrahnemngaina ansang deu khom ning a ta, Mizoram map Hmarthangsuopuona chei chungah HSA logo le (Mizorama HSA kum 25 champha tarlangna niawmtakin) ‘25 years – 1986 – 2011’ ti a chuongsa bok.

Aizawl agenda hi Assembly Speaker khawma ngaipoimaw takin hriltlangna ding hun awmtawktak a hong a. Sienkhom, zuk remti bur dingin a thu hi ‘Constitution tawk’ a nia; anni (Aizawl) agenda dang (No. 4) ah “Inawpdan Bu (Constitution 2007) Amend ni raw seh” ti a uma; siemthrat dinga an ti lai Article No. 12, 13 le 14 bakah 28 an tarlang nghe nghe.Biel dang anthok khoma Constitution siemthrat (amend) dinga rotna a um bok leiin ‘special provision’ thu hi hnawlbur ni lovin Constitution ennon (siemthrat) hmasataka ngai poimaw dinga inchik (note) a nih.

Mithi pur doa lusun beidong puma lo theilo thil leia nei hram, Hmarkhawlien-a April 21, 2012 Executive Council resolution No. 4-na chun, HSA Aizawl Joint Headquarters hai hming an inziek dan hi a san, an harsatna le ngirhmun anni ngeia inhrilfie dingin’ a phut a. Phut anni angin May 22, 2012 in chieng kel kola donna point 2 chauh-in a hunga, a thutawpna tieng chun, “khawvel huopa Hmar ta dinga thawktlang le inrawntuo pei hi kan nuom a, hmatieng peia inlaichinna thalem le inpawna tha um pei sien kan nuom takzet” ti a thrangsaa, an letter head khom a dang zat tah. Executive Council thuthluk bawzui le a tawp tlungpui chu CEC mawphurna a ni leiin July 28, 2012 thuthlukna kha a um pha a hoi. The rest is now History!

In theidana le inhnuoisiena tieng ka lungrila um thrak loa Aizawla HSA chauh nilo, Hmar ngirhmun ka hrilnaa thutak le fiemthua kan thloppui zing zing le ka iringzo le ngainat hai trongkam ka hrilsawng kha anni mi 2/3 hai laia mi a tutak in amani na a lo tia, poi mi tipui an um chun annihai chungah chun ngaidamkanhni a; ka thuziek le hrilna san a bul le bal hre loa, a selpawtok zawnga laa mi diriemhai chungah ruok chu hril ding dang ka nei hran nawh. Mihriem a tunga lawn tukhom ‘perfect’ ei um nawh; ka nungchang le khawsakdan, ka thuziek le trongkam hmanghai khom a lawmtu le lawmnawtu an um ding zie chukanphat nawh. Hmar hawrop thra ka ti zawnga ka ziek leia hnam thruoitu ni thlakloa mi ngaitu le chu kher kher chu Aizawla HSA thruoituhai nuor-phengna thu le keimattuhai lem chu ‘ka don naw el a nih’. Buoipui ding dang ka hauh!

Ieng po khom hril inla, ei buoina hi ‘conflict of interest’ le ‘ego or super ego’ a umzie chu ka pom ve khop el.Chukhelah chun, ‘crux of the issue’ khom ringvang thu hril ding chun point 4/5 vel hre ve mei ka tih. Sienkhom, chu chu tu hi a hril an hun ta nawh.

HSA hi kum iemanizat liemtah lai khan chu, ‘ka ui ka ar’ ti um ta loa, a ri a re riei riei deu taa ei ngai lain tulai hnaia inpakna thu le soiselna thu ei hrila a hming ei lam ringot khom hi ‘positive development’ niin kei chun ka ngai. ‘Constructive criticism’ a um ang bokin ‘destructive criticism’ ruok chu a um. Trongbaua hmangai le zieka invoitu nekin lungril le titakzeta hnam le Pathien ram hmangaina thranga hmangai le invoitu ei tam lem pha lem chu ropui hleng ei tih. A ni naw ruok chun tuta inthawka thrang khat a liem pha chu a hming hrie le sam hlak um ta meu nawng ei tih.

Ei hnam nunphung le sakhuona thu le inzawma ngaidan rorum le turu deu deu nei eini laia a thri be phak china ei ngaihai lai ei la um hi a poi a nih. Ei pi le puhai nungchang le khawsakdan le an Sikpui le Khuonglawmhai chen hmu khawhria, chuong le inzawma activity hrim hrim setan thilthawa ngai pawl kohran rongbawltuhai le lukhaitu ‘council member’ chen kai phak lai ei la um khom hi a poi bok. Zopui tlanga HSA in Sikpui Ruoi a huoihot leia a kum nawk Meitei helpawl hai kut ei nunghak le nuhmeihaiin an tuor a nih ti pawl ei um khom hi a zienaw bok. Ei sakhuo hlui zui laia ei sulhnung tlawmte um laia ‘Zopui Tlanga’ Sikpui Lung, a khup zawnga um kha inletthal leia Pathien kuoma suol thupha chawi anga inngaia thlarau suol hnothmang anga inngai ei um tlat bok. Khanga ei thaw lei khan thlarau ramah ei hma ei sawn pha sot am, ei ram le hnam lai hlemhleina le suolna tum tumhai a bo pha sot am, tihai hi ngaituo tham a nih. Suol tinreng bul anga ei ngai ‘zet-u-zu’ khom hi ei doa ei ditnaw vieu lai talent sukpungna dinga vok vai pawl threnkhat chun zu suongtuhaiin zu an suong naw chun an vokbu ding an harsat pha leiin poi an ti vieu hlak. Titak ema chu kohran le thralai inkhawmpui a khom zu dawn pawl le thimtham hnuoia arasi lo tiem pawl an bang bik lem. Khrismas le Kum Thar lawm lai lem chu tlawma hmuom lum sakhai umlo chun ruoi ei kil theinaw a ni deu tak ta nawm a nih!

HSA hin kum 75 hmel a hmu hnai thuok tah a; fumfe taka inop dan (constitution) ei neina khom kum 50 a chuong dei tah. 2005 Hmarkhawlien Inkhawmpui khan HSA Constitution a renga ‘review’ rot a ni a. Review Committee member haiin kumpui linglet an buoipuia, draft entlang dinga ‘Special Assembly’ nei hiel a ni hnungin Vairengte Inkhawmpui (2007) khan Constitution (thar) chu hmang nghal dinga pom a nih. Ngaidan thar le ditdan thar a thua a suok kuma inthlang (2005) khan Assembly palaihai chun GHQ thruoitu dingin state le bieldang danga mi an mi thlang deu thrut el a; a tirin thil ni thei lo dinga inlang kha, ‘a lo inthawchi lem awm hi tie’ ti a ni lem tah. A san chu, hienga GHQ thruoitu biel/state dang danga mihai hin mani umna JHQ/Branch hai seng en enkai pui thei bakah inlaichinna a siemthra lem theia, a hmaa GHQ ti le ‘Rengkai, Churachandpur’ ei ngaibelna kha a bo duok a. Head Office um sien khom, General Headquarters bik a um ta nawh.

‘Decentralisation of Power’ le ‘federalism’ ti tiengpang hibielle state tum tuma thredar Hmar sunga pawlhai inthruoidan leh an hmetkop thei ding am ti hi ensin mek a nih. GHQ thruoituhai hi umna le khawsakna inkarkik hle sien khom, tulai chu infepawna le inbiekpawna a thra ta tho leiin a lo inthawthei tho a nih. Nakie lem chu ‘video conference’ ti ang chi khom ei la hmang el thei a nih. Tuhin chu HSA Joint Headquarters hai power le thuneina hi General Headquarters thluk char ang tho ni tain GHQ chu ‘monitoring cell’ ang chauh a hung ni ta pei a nih.

Pathien le ditsaktuhai zarin Hmar Students’ Education Fund (HSEF) buotsaia um chu tuhin a taka hmu theiin a hung um tran mek a; Fund Capital anthoka interest in tukum 2012 sunga dingin October 3, 2012-a Barak Valley Joint Headquarters-in ‘Zarzolien Memorial Award’ an peksuokna ding le October 26, 2012-a NC Hills & Karbi Anglong JHQ-in Career Guidance Program an huoihotna dingin Rs. 20,000/- ve ve a peksuok thei a nih. Kum 2012 sung hin capital fund Rs. 5 lakh bek neia 2013 sung ngei JHQ le Branch threnkhata ‘academic program’ (Coaching Class, Career Guidance Program, Seminar, etc) hoihotnaa hmang dingin Rs. 1 lakh bek peksuok dan ding a ngaituo mek bok.

HSA ‘constitution thar’ a hin a hmaa GHQ inkhawm (committee), ‘executive committee’ ti hlak kha ‘Central Executive Committee’ tia thlengin Joint Headquarters le Branch inkhawm chu ‘Executive Committee’ a ti lem tah a; a hmaa JHQ Secretary khom kha GHQ-a inkona ang charin ‘General Secretary’ tiin a ko ve tah a nih. A hmaa GHQ thruoituhai, Tuithraphai laia mi common room pakhata intep ngawia committee neia hnam pumpui huop ropui an rel hlak kha tuhin chu OB, Secretary, CEC member, hmun le biel dang dang athawka hung khawmin ro an rel tah lem a; chu khelah Constitution-in a hrillang angin Executive Council inkhawm, CEC member le JHQ le Branch tina President le GS hai thrangin khom kum khatah voi 3 bek nei a la ni thei pei a nih.

HSA GHQ-a ka um sung khan Branch/Block 5 hai chu Joint Headquarters status-a hlangkai an nih a; a biela umhaiin hra hnia an hni bok leiin Joint Headquarters thar pahni hong a ni bok. Tu theida lo dingin hienghai lai hin Delhi le Guwahati ti naw chu a hma neka an zuk inthrang duokna hmu le hriet a ni meuh nawh. General Assembly palaihai hin fim taka thu ngaituo set set loin ei lunginnona’n a mi thruoi deu hlak am a ni ding, ti thei a nih. Hming ropui le lien ei nei lei ringot hin ei thilthawin a hril si naw chun iengtina khom ei lo ni chong naw khop el!

HSA chauh ni lovin ei hnam sunga pawl (kohran tiem sain) hran hranhaiin ei trangkaipui le ei chawisang, a sawt a seia ei la sietpui ding chu ‘hmangaitu der, neithangzai’ hai hi a la ni el thei a nih. Poisa sum hi kong tinrenga dingin a poimawa, pawl thila ding lem chun a poimaw zuol a nih. Sienkhom, Officer, Businessmen le Politician, sum le paia pawl le kohrana an trangkai ti lei ela ei sie poimaw taluo ta hi ei insirna hmakhuo la ni mei a tih.Chuneka poi thei nawkzuol chu anni hai hin sum le paia pawl le kohran an thrangpui rawn hlak lei ela ro iengkima an inrol tum pha a nih. Sorkar thoktu, an hlaw hmunaa ringum taka sin thawa rong bawl tum loa kohran sina inhmang vieuhai hi sawtnawte miin hlutsak vieuhai sienkhom an dai sawt naw nuom vieu. Kohran ro le ranga an inrol rawn taluo pha ‘full time’ rongbawltu an pastor le reverend-hai an hmusit nuom vieu hlak bok. Kohrana department threnkhat – social front, education, buildings haia ‘laymem’ an um hi chu a zie a la uma, a poimaw le inril zuol – Ramthar/Ramthim, Missions, Evangelism hai hi chu full time worker-hai ngaituo le buoipui ding bikah sie awm a ni vei le, sorkar thoktu le laymen hai an hang umduot hi chu a mak angreng ngei. Government gazetted officer hai sawmapakhat zat khom inhlawtir zo lo ei Pastor le missionary hai hlak hi ‘full time’ takmeua rong bawl dingin ei phut a; ei fak ang fa le ei dawn ang dawn an ni ti hrezingin poisa sum lamsuokna dinga huon le lo chite an nei vea, ran pakhat/pahni an vai le hlak an hnungtieng ei demzui nawk angreng si.

Hmar kohran tinhai hi nakie chu ei ‘layman’ hai ku hin an mi la thruoisuol lem thei tlat a nih. Kei ka ngaidan chun kohran-a inhnika rorelna iengkima inrol nuom chu pa deu taka an sin anthok inbana full time-a lut top el ding annawm! Ei hnama pawl le kohran hai hin adviser nei ei thiem naw ang bokin adviser hai khawma adviser ni an thiem nawh. Adviser ni sia agenda putluta hril lut nghal tum pawl ei bang naw bok. Ka sabjek tak nilo ka zuk hril sei duot tah chu. Hun ta raw seh! STOP

Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate