Showing posts with label Samuel L Songate. Show all posts
Showing posts with label Samuel L Songate. Show all posts

EASTER: LAW OF GRAVITY LE ESCAPE VELOCITY

No comments

April 07, 2021


~ Samuel L Songate

“..And as He stands in victory
Sin's curse has lost its grip on me..
..From life's first cry to final breath
Jesus commands my destiny.”

Tuta á¹­um Easter (Thonawkna Ni) a ka lungril hluosiptu chu ‘law of gravity’ ti le ‘escape velocity’ ti hi a nih. A umzie ei hriet fie theina dingin hieng ang hin hang hril hmasa phawt ei tih. High school level a Physics subject inchukhai chun ‘law of gravity’ hi ei hriet seng ring a um. Ei chengna leihnuoi le van boruoka thla le arasihai chen khawm khin anni tawkah an kawl vela thil umhai hip theina (gravitational force) an nei seng a. Chuonga an inhip tawn seng lei chun van boruoka planet hai le thlapa le arasihai khawm hi vuong hmang el loin invirna lampui bik (orbital path) neiin inkhakbuoi loin vawisun chen hin Siemtu siem dan ang takin an la lengza a nih. Chu an inhiptuona dan chu Physics-a ‘law of gravity’ ei ti chu a nih.

Ei chengna leihnuoi khawm hi ‘law of gravity’ hnuoia um a ni lei le hnuoi hin hîpna tha (gravitational force) a nei leiin thil iengkim hi boruokah inlêng sawng loin hnuoi hin a hip thlak pei a nih. Thingkung insang tak taka theirahai khawm an á¹­il pha chu van boruokah inleng hmang el loin hnuoiah an tla a. Chuong ang bawkin van boruoka vatehai khawm an thi pha chu hnuoi a bawk an tla a. Mihriem kutsuok vuongna, rocket le satellite hai khawm an vuong thei hun sung an zo pha chu hnuoi a bawk an á¹­um nawk hlak. A san chu ‘law of gravity’ thuneina hnuoia um vawng anni lei a nih.

Hieng ang char hin Eden-a Adam le Evi bawsietna leiin mihriem po po hi khawvela ei hung pieng suok char a inthawk hin suol le thina dan (law of sin and death) hnuoia um vawng ei nih a. ‘Law of gravity’ in thil po po hi hnuoia a hip thlak pei leiin hnuoi chunga thil um po pohai tawpna (destiny) chu hnuoi bawk a nih. Van boruoka um sawng an um naw hrim hrim. Chuong ang bawk chun suol le thina dan (law of sin and death) thuneina hnuoia umhai reng reng chu an tawpna (destiny) chu thina a ni tho tho. A san chu suol man chu thina a ni tlat si a. Thina ei ti khawm hin taksa thina chauh hi nisien chu a zie tak um ding a na. Amiruokchu suol le thina dan hnuoia um zinga thihai reng reng chu taksa thinaah an tawp el nawh a, thlarau thina, Bible in thi-hnina (second death) annawleh chatuon thina (eternal death) a ti chu chatuona an chan ding (eternal destiny) a nih. Chu chu chatuon chatuona a mi siemtu le a mi hmangaitu Pathien le iná¹­he sawngna a nih.

Chuleiin hnuoi chunga thil um po pohai tawpna (destiny) chu ‘law of gravity’ in a rel ang hin, khawvel mihriem suola insieng po po tawpna khawm ‘law of sin and death’ (suol le thina dan) hin a rel ve a nih. Tukhawmin hi dan hi ei pumpel thei naw a nih. Amiruokchu vangnei thlak tak el in scientist haiin thil reng reng hi second khatah kilometre sawmpakhat le metre zahnih (11.2 km/s) a hrâta a vuong chun hnuoi hipna (earth’s gravitational force) hin a hîp thlâk zo nawh a, vanthengreng (space) ah a vuong suok thei a nih ti chu an hung hriet suok tah a. Hi hnuoi hipna a inthawka vuongsuokna dinga a tlawm taka speed mamaw zat chu 11.2 km/s a nih a, chu chu ‘escape velocity’ ei ti chu a nih. Hi ‘escape velocity’ hi khawvel in an hriet china inthawk chu Law of Gravity thuneina puo tieng khawm an nuom dan danin an vuong suok thei tah a, vanthengreng (space) chauh nilo, thlapa (moon) a ngei khawm mihriem hang fe in sikeisen (mars) a hai mihriem kutsuok ngei spacecraft le satellite an kâp kai insawk zut zut el an tah.

Hieng ang bawk hin suol le thina dan hnuoia um, mani hratna, theina, felna le á¹­hatna po po khawma suok dawk thei ta lohai kha, Kalvari Kraws a Isu Krista thina le, nithum nia suol le thina hnea a thonawkna khan ‘law of sin and death’ (suol le thina dan) a’nthawk chun ‘escape velocity’ mi pe in a mi hung intlan suok tah a. Chu taka inthawk chun ei chatuon hmun (destiny) khawm chu suol le thina dan khan a rel ta nawh a, ama Isu Krista ngei chun ei chatuon hmun (eternal destiny) ding a mi hung command (rel) pek ta lem a nih. Lalpa inpakin um raw se!

Chuleiin Isu Krista thina le thonawkna kha ringtuhai ta ding chun ei ‘escape velocity’ a nih. Chu thuruk hrechiengtuhai reng reng chu suol le thina dan a inthawkin an zalen ta leiin suol suokah an um sawng ta nawh a, an zalenna chu hmang á¹­angkaiin thlarau a khawm a hmaa an hmu le an tlung phak ding khawma an ring phak ngailo thilhai chu changin dittawkin thonawkna thilthawtheina zar chun Lalpa rawng an bawl ta lem hlak a nih. Lalpa ropui raw se!

Ieng anga suol le nun pawrche a lo um khawm ni inla, Isu Krista thina le thonawkna leiin suol le thina in ei chungah thu a nei ta nawh a, suol mi khuopdena khaidiet chu Krista’n a suktan tah a, ei chatuon hmun (destiny) khawm suol le thina dan in rel ta loin Krista’n chatuona ama le chenghmunkhat dingin a lo rel lem an tah ti hi hang hre seng inla nuom a um tak zet a nih. Suol le thina dan anthawka ei suokdawk theina ei ‘escape velocity’ chu Isu Krista thonawkna thilthawtheina hi a nih ti hi Lalpa’n ei lungril sengah mi’n hriet thar tir mawl raw se! 

(Pune, April 7, 2021)


'A Hminga Chun Isu Sak I Tih'

No comments

December 22, 2020


~ Samuel L Songate

Naupasal nei a ta, a hming chu Isu sak i tih; Ama chun a mihai an thil suksuolnaa inthawkin a sandam ding a ni sih a.” ~ Matthai 1:21

Bible hi Genesis a inthawka Thupuongsuo chen ei en a, Pathienin hming a ngaipawimaw zie le Bible-a mi hminghai hin umzie an lo nei tawl zie chieng taka hmu le hriet thei dingin a um. Entirna dingin, Adam chu mihriem hmasatak a ni leiin Hebrai á¹­awngin ‘Adam’ ti a ni a, chu chu ‘mihriem’ tina a nih. Thutiem nau Isak a hming umzie chu ‘innui’ a nih, a san chu Pathienin Abraham kuoma nau an nei ding thu a va hril lai khan Sari kha a rûkin a lo innui leiin. Chun Israel hming puttu Jakob hming umzie khawm kha ‘hlemtu’ a nih, a san chu a pa Isak hlemin a unaupa Esau upa nina le malsawmna a’n chu thlâk pek leiin. 

Israel history a ‘hun inthim’ an ti hiel, Roreltuhai hun laia Naomi naupasalhai pahni Mahlon le Chillion hai khawm kha an hming umzie chu ‘Damnawna’’ le ‘Sietna’ a nih. An naupang laiin ṭâm tlâk leiin Bethlehem a inthawkin Moab ramah ṭâm tlânin an fe a, Moab mi nuhmeiin an nei ve ve a. Isu hung insiengna dinga Juda thla fe pei (genealogy) a á¹­hang nihai sienkhawm an hming in a zir ngang naw leiin khuol ramah nau nei hman loin suonmawngin an va thi ve ve a nih. 

Bible-a mihriem hminghai hman Pathienin a ngaipawimaw a, an hming umzie a lo pawimaw a ni chun Pathienin a Naupa khawvela a hung tir hming ding khawm hi a ngaipawimaw hle ding a nih ti chu a chieng. Chuleiin Pathienin vantirko Gabriel fethlenga Josefa kuoma, “Naupasal nei a ta, a hming a chun Isu sak i tih” a lo ti khawm kha umzie inthûk tak a nei ngei ding a ni ti chu a chieng. Ieng leia ISU ti hming kher kha Naupa hming dinga vânin an hung phuok am a na ti hi ngaituo tham a nih.

ISU hming hung suokna chu Hebrai tawng bul ‘Yehoshua’ ti thumal a inthawk a nih a, a tawi zawngin ‘Yeshua’ tia ziek hlak a nih. Chuleiin, Hebrai á¹­awng chun Isu Krista chu ‘Yeshua Mashiach’ a nih.  Chun Thuthlung Hlui a Mosie thlâktu, Nun naupa Joshua hming khawm kha Hebrai á¹­awng a chu ‘Yeshua’  tho a nih. Chuleiin, Joshua ti le Jesus (Isu)  ti chu hming thuhmun an nih. Amiruokchu Thuthlung Thar lekhabuhai kha Greek á¹­awnga ziek a ni leiin ‘Yeshua’ ti kha Greek á¹­awngin á¼¸Î·ÏƒÎ¿á¿¦Ï‚ (IÄ“soûs) tia ziek a ni ve thung a, chu chu Roman kumpinu á¹­awng Latin chun  ‘Iesous’ tia ziek a ni ve nawk a. Isu krawsa an hemde laia a lu chunga Pilat in a hming a târ pek a khawm khan ‘Iesus Nazarenus, Rex Iudaeorum’ (Nazareth Isu, Judahai Lal)tia ziek a ni a, chu chu a hawrawp hmasatak pei ei lak chun I-N-R-I a suok a, Isu Kraws lêra an hemde lai lemziek (painting) phawtah INRI ti hi a chuong sa zie hlak. 

Chun English á¹­awnga Bible inlet hmasatuhai khan Latin Vulgate a inthawka an lo inlet a ni leiin Latin á¹­awnga  ‘Iesous’ ti kha  ‘Jesus’  tiin an lo inlet ve thung a, chu chu Hmar á¹­awngin ‘Isu’ tiin ei lo inlet ve a nih. Chuleiin, Isu hming bul tak chu Hebrai á¹­awnga ‘Yeshua’ a nih, chu chu Joshua tina khawm a nih a, a umzie chu ‘The Lord Saves amanih, God is Salvation’ (Pathienin a sandam annawleh Pathien chu sandamna) tina a nih. Hi taka inthawk hin Isu Krista kha misuol, nang le kei, ei suolnaa inthawka mi sandam ding lieu lieua PA in khawvela a hung tir le, a hming khawm vânin an hung sak ngat a nih ti a chieng hle. 

Chuleiin, tuta inthawk chu, “kei ve bawk hi Pathienin a mi sandam tak tak dim aw?” annawleh “sandam ka ni tak tak ding am aw?” tia buoi buoi ta loin, Pathien Naupa Isu Krista kha i suolna (i thil suol thaw chauh nilo, i pei hmang theilo i nina suol) a inthawka sandam ding che a vânin an hung tir pêk che a nih ti hi pawm tawp la, Pathien kuomah lawmthu hril el rawh. Hlim le danglam kher tum naw la, nang i lungrila a thawk dan (feeling) a khan innghat bawk naw rawh. Ei lungril le ngaidan (feeling) chu ei thil tuok le ei hun tawng zirin an thlâk pei a nih. Chuleiin, Pathien thutak chatuona inkhêl lo ding, Pathienin i suolna le ka suolnaa inthawka mi sandama, chatuon hringna ei neina  dinga a Naupa Isu a mi hung tir pek thu, chatuona danglam ngailo ding a hin innghat lem rawh. 

Isu hming pawimaw zie le thilthawthei zie chu Peter khawm khan a hnungin a hung hriet chieng ve hle chu ni ngei a tih, Isu an man zana âr khuong hmaa vawi thum lai Isu hming inphat pa khan Judahai rorelna insângtak Sanhedrin hmaah huoisen takin “Nangni po poin hre ro, Israel mi po khawmin hre raw se, Nazareth Isu Krista krawsa in hemde Pathienin mithi laia inthawka a i keitho nawk kha, ama hming ngeiin hi mipa hi hitaka hin in hmaah damin a ngir tah a ni hi… Midang tu kuoma khawm sandamna a um nawh; vânkhup hnuoia mihriem i sak lai, a mi sandam ding hming dang hrim a um nawh” (Thil. 4:10, 12)  tiin Isu hming a chau sandamna a um zie nasatakin a khêkpui a ni kha. 

Thuthlung Hlui Joshua le Thuthlung Thar Joshua

A bul tienga ei hril ta ang khan Isu hming hi Hebrai á¹­awngbul tienga chu‘Yeshua’ a ni a, chu chu Joshua tina khawm a nih. Chuleiin, Isu hi Thuthlung Thar Joshua tia ko thei a ni bawk. Thuthlung Hlui Joshua (Mosie thlâktu, Nun naupa) kha Thuthlung Thar Joshua (Isu Krista) hlimthla (foreshadow) a lo ni zie khawm chieng taka hmu thei dingin a um. Thuthlung Hlui Joshua khan Israelhai hmelma Kanan mihai kha a hmatiemin a do a, a hne peia, an hmelmahai laka inthawk khan Israelhai kha a sansuok a. Chuong ang bawk chun Thuthlung Thar Joshua – Isu Krista chun khawvel mihriem hmelma lien tak, suol le thina chu kraws a khan mi hne pekin suola inthawkin a mi sandam a nih. Lalpa inpakin um raw se!

Chun, Thuthlung Hlui Joshua khan Pathien hnam thlang Israelhai kha, Jordan vadung á¹­huoi kaiin ramtiem Kanan, bawngnene le khuoizu luongna ram a á¹­huoi lut a. Chuong ang bawk chun Thuthlung Thar Joshua – Isu Krista khawmin ama ringtu, ringnaa Israelhai po chu suol le thina a’nthawk sansuokin, thina Jordan á¹­huoi kaiin, Vân Kanan thar a á¹­huoi lut ve thung ding a nih. Chuleiin, tuta á¹­um Krismas chu, vantirko in Josefa kuoma, “Naupasal nei a ta, a hming chu Isu sak i tih” a ti thu a inthawk hin Isu kha nang le kei ei suolnaa inthawka mi sandam dinga hung a ni zie le, chu a hungna san le a hming a hung putna san tak chu thaw zoin suol le chatuon thina a inthawka mi sandamin vân Kanan a mi á¹­huoi lut ding a nih, ti thu lawmum tak hi hang hre tharin a takin hang chang thar seng inla ei nuom tak zet a nih. Lalpa’n a thu ei chan sengah mal mi sawm pek sien, tiemtuhai po po in Krismas indiktak, Krista’n a taksa le thisen ngeia ruoi a mi hung buotsai pek kîltu le changtu ni seng dingin Lalpa’n malsawm seng raw se cheu! 

LOCKDOWN LE INṬHUOIKIR

No comments

May 10, 2020

~ Samuel L Songate

India rama COVID-19 le inzawma inkharkhip a sâwng thumna (Lockdown 3.0) a fe mek lai hin India ram khawpui hrang hranga um Northeast mi, abikin eini tlangmi vairama inchuk le sinthawa um tam tak chu mani khuo le veng tienga inlawi nuomin namen lovin an buoi á¹­an tah a. Inchukna rûnhai khâr a ni tawl ta bakah sinthawna hmun tamtak khawm iengtikam an inhawng nawk ding ti hriet thei lovin an inkhar tawl bawk a. Abikin hotel industry le retail (dawr le showroom) tienga sinthawhai lem chu sin an thaw nawna a sawt ta leiin hlaw lak ding hlak nei ta lo, fak le dawn le in hluo man hai pek a ṭûl zing bawk leiin mani khuo le veng tieng pan el naw chu beisei ding rak a um ta nawh.     
 

Hieng harsatnahai hi sawrkar khawmin a lo hriet leiin abikin Northeast tienga state tin thuneituhai chun vairama an mi le sahai ṭhuoikir dan ding lampui dapin remruotna an siem mek a. Airlines hai hlak an la service naw leiin thei ang anga bus le special train haia inṭhuoikir dan ding ngaituo in hma an lak mek niin chanchin ei hriet. Manipur state khawmin a thâwkhatna a dingin vawisun May 10, 2020 hin Chennai khawpuia inthawkin special train in mi 1200 lai a ṭhuoikir ding ti thu ei lo hriet a, hi baka hin Bangalore le khawpui dang danga umhai khawm a remchang ang peia ṭhuoikir a tum mek. Unau Tripura sawrkar khawmin hma a lak a, zani May 9, 2020 khawm khan bus 2 in Pune khawpuia um an state mi le sahai a ṭhuoikir ṭan nia hriet a nih. State danghai khawmin hma an lak mek bawk.

Hieng anga state tina thuneituhaiin state danga mani mi le sa lockdown leia intanghai thei ang anga an á¹­huoikir mek lai hin ka lungrila thil a hung inlanga, chuonghai chu tawite in hei suklang ei tih.

MI RAMAH ZION HLA REM AN TAK:

Ei ram pasiet leiin inchukna le sinthawna, khawsak inhawi lem le ngirhmun insanglem beiseiin ei  khuo le venghai maksanin á¹­halai tamtakin kumtin vairam khawpui ei pan sup sup a. Amiruokchu COVID-19 hripui leiin nundan pangnngai a hung sukbuoi vawnga, inchukna le sinthawna hmunhai khar a hung ni meu chu mani khuo le veng ngeia kir nuomin ei invir buoi nawk sup sup el chu a nih. Khawvel thiemna le varna, ropuina,  hausakna le insangna ei hnawt hai hih lungngaina le beidawngna tak tak a hung tlung hunah  inhnemna tlak anni naw zie a suklang chieng hle.

A sie a ṭha iengpo khawm tuok ding ni inla, mani khuo le veng le ei sung le kuohai umna hmun tieng bawk naw chu ei thla hi a muong thei tak tak nawh. Ei ram a hin vairam khawpui hai angin lampui ṭha, thiemna rûn ṭha, infrastructure, shopping mall, showroom ropui tak tak le restaurant changkang tak tak hai um ve naw sienkhawm, lungngaina le beidawngna hun a chu ei inhnemna le ei thlamuongna a ni ve tlat. Ei ram chu a changkang nawh, a ṭhing taluo tia hmusit el ding a lo ni naw hle. Mi ramhai hi ieng angin changkangin, ropuiin inhawi sienkhawm ei thla a lo muong tak tak thei nawh. Mi rama Zion Hla rem chu a lo intak mama chu a nih. Chuleiin ei ram hi hmangai ei tiu a, inzapui lovin sukhmasawn zai rel ei tiu.

RAPTURE HUNA KHAWVEL BUOI DAN DING:

COVID-19 leia mithi hi khawvel pumpui a khawm 2.76 lacs vel ei la tling chau a na, sienkhawm hieng lawm hin khawvel a buoi a, ei nundan pangngai nasatakin a chawkbuoi a na. Rapture hunah khawvel mihriem a maktaduoi tel mitkhap kâr lova thawk le khata an zuk bo chai ding ka ngaituo in, ieng ang tawp in am aw khawvel a buoi ding ti ka ngaituo a, beidawng a um dan ding chu hril in a phak nawh. Chuleiin tulaia COVID-19 le inzawma ei Lockdown hringnun hi Rapture Rehearsal a hawina chin khawm a umin ka hriet.

Lockdown lei ringawta sung le kuohai hmu phakloa vairam khawpuiah ei intang hman hi beidawng um ei ti a ni chun rapture  hung tlung tak tak sienla, maksana ei um vai chun ei nu le pa, ei sung le kuo, ei ruol le pai tam takin chatuona inhmu nawk ta lo dinga an mi maksan hei rinum le thlaphang um dan ding chu a hril ngaina khawm umin ka hriet nawh. Chuleiin Lockdown hun hih Pathien in maksana ei umnawna dinga lunginsietna leia ‘extra time’ a mi la pek a nih ti hi hrie thar inla nuom a va um ngei!

THUTLANGKAWMNA: Lockdown leia khawvel pumpui, rambung tin, state tin le district tin an hei inkharkhip chu, sawrkar thuneituhaiin mani khuo le tui (mani mi le sa) hai seng anni ram tienga á¹­huoikirna sin thawin an buoi sup sup el. India-a Foreign Embassy hai khawmin an mi le sa intanghai an ramtienga á¹­huoikirna dingin special flight hai an buotsai a, rambung tinin an mi le sahai seng an hung lawrkhawm zat zat el chu a nih. Hieng ang char hin khawvel a hin rinumna rapthlak (tribulation) a la hung tlung ding a na, chu pha chun Van sawrkar khawm khin a mi le sahai chu rinumna rapthlak tak hung tlung dinga  inthawka sansuok dingin a la hung lawrkhawm ve ding a nih.  Amiruokchu chu pha chun van khuo le tui nina (van citizenship) neituhai chauh a hung lawr ding a nih. Chu huna á¹­huoia ei um ve ngeina dingin mitin le sungkuo tinin van khuo le tui nina ei chang tam ti hih in enchieng seng inla nuom a va um ngei!
(Pune, May 10, 2020)

WHO, CHINA, GLOBAL CITIZEN LE TRUMP

No comments

April 29, 2020

Samuel L Songate


World Health Organisation (WHO) le khawvela rambung hai po poin theitawpa COVID-19 hripui an do tlâng mup mup laiin US President Donald Trump chun April 14, 2020 khan America in kum tina WHO kuoma funding a thaw hlak chu a suktawp thu a hung puong ta thut el a. WHO tienga thuneituhai bakah khawvel rambung dang dang ṭhuoitu le America a mainstream media hai dem le sawisel khawm a hlaw nasa hle. Ngaituo inthuk rak lo ta ding chun Trump a thilthaw le hmalak dan hi an tlâwk thlak in dem khawm um hle el thei. Amiruokchu thil um dan chieng taka lo suizuitu hai chun Trump a thilthaw hi zuk dem el chi niin an lang nawh. Trump hi a mizie rengah mi ti phet phut, a mawi le mawilo dawn set set loa a lungrila um ang ang puong suok el mi niin inlang sienkhawm thil umdan chieng taka ei sui chun America ta dinga thil ṭha le thaw ding awm tak a thaw a, chu chu America mipui a tam lemin an hriet thiem naw ni lemin an lang.



WHO LE CHINA
Ei hriet hmasak ding chu WHO a sum thaw rawn tak rambung chu USA a nih a, kum khatah $500 million vel a pek phak a nih. Tukum 2020 a khawm hin March 31, 2020 report dungzuia America in WHO a sum a pek ta po chu $115.8 million lai a tling hman a, China ruok chun $57.4 million a pek phak ve chau a nih.

Liemtah December 2019 laia Hubei province, Wuhan khawpuia COVID-19 natna invawi hmu suok á¹­an a ni hlim khan Wuhan Central Hospital-a doctor pakhat Dr. Li Wenliang chun Internet chat group pakhat We Chat fethlengin a doctor chanpuihai chu SARS ang deu virus thar mihriem le mihriem inkaisawng thei a um leiin inveng fimkhur dingin a hril a, chu chu Police haiin internet a thu indiklo thedartu a intumin, a thil thaw chu ‘illegal behaviour’  a nih tiin lekha an insuo khuma suoi an inkeitir nghe nghe a nih. Vangduoi thlak takin a hnung sawtnawteah ama khawm chu COVID-19 natna invawi ve in February 7, 2020 khan a thi zui ta nghal a nih. Hi baka hin coronavirus chung chang khekpui tu journalist hai khawm chu vau dei an ni pei a nih.

Hieng lai zing hin China Communist sawrkar chun COVID-19 hri inleng chu hrietnaw tehlem thaw in Dr. Li Wenliang in ‘warning’ a pek a’nthawk kar thum zet hnung January 19, 2020 khawm chun iengkhawm hma a la lak nawh a, Wuhan a local authorities hai chun ngaimuong deuin Chinese New Year lawmna in sungkuo 40000 ta dingin ruoi (potluck banquet) an la á¹­he dur dur a nih. Wuhan-a sawrkar thuneitu hai khan mipui hai kuomah lo inhriettir nghal in, social distancing le lockdown hai lo thaw nghal hai sien chu coronavirus indar ding kha nasatakin a veng ding a nih. A hnunga sawrkar thuneituhaiin hma an hung lak á¹­an khan chu mihriem maktaduoi 5 laiin Wuhan khawpui an lo suoksan hman tah a, chappui kang ang el in sawtnawte sungin khawvel hmun tinah a hung indar ta nghal a nih.

Chuong lai chun WHO hlak chun January 14, 2020 chen khawm khan Twitter fethlengin mihriem le mihriem inkaisawng thei a ni le ni naw hi confirmed a la ni nawh a la ti a. Amiruokchu mi tamtakin human to human transmission a um a nih ti an hril nasa leiin US President Donald Trump chun January 31, 2020 khan America mipui hai chu China a inzin ta lo dingin ‘travel ban’  a thaw tah a. Chu chu WHO Director-General Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus chun thil á¹­ul lo a nih, travel ban thaw a ngai nawh tiin Trump a thil thaw chu a la sawisel a. Chu chau chu dittawk lovin khawvel hriet hawiah COVID-19 hri inleng chungchanga China sawrkar hmalakna chu inpak a um zie le China sawrkar in ‘transparent’ taka hma a lak danhai chu inpak a um tiin a la khekpui ta lem a nih.  

COVID-19 le inzawma Chinese Communist Party hmalak dan a ‘transparent’ naw zie chu khawvel hriet a nih. Coronavirus invawi zat le a thi zat China in a puong zat khawm khawvel mihriem tamlem chun an awi nawh. Chuong lai chun China sawrkar chun April 17, 2020 khan Wuhan khawpuia COVID-19 leia thi 1290 chu an lo ziek lut á¹­hel leiin China rama thi zat chu 3342 nilovin 4632 a ni lem tiin thu an suo nawk a, sienkhawm khawvel mithiem tamtak chun chu neka tam dai chu a ni an ring thu an hril. China in COVID-19 leia thi zat a hung sukdik hi WHO chun China hin COVID-19 leia thi zat ziek hmai le tiem á¹­hel a um nawna dingin nasatakin hma a laka sukdikna a hung siem hi a thaw á¹­ha tak zet, rambung dang khawmin entawn seng raw hai se a la ti nawk ta deu deu a nih.

Ieng leia hieng lawm lawma WHO in China hi a biek á¹­ha el am a na ei ti chun, WHO Director-General Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus hi Ethopia mi a ni a, tuta Director-General a tlingna dinga nasataka support tu chu China a ni bakah, Ethiopia rama industrial park, railways le lampui siemna dingin China in sum tamtak a invest bakah, Ethiopia in China lakah loan $12.1 billion vel bat a nei bawk a nih. Chu chau chu nilovin China in kum danga WHO a iengzat rak khawm fund pe ngailo khan tulai hnaiah sum tamtak a hung pek nawk a. Hieng vel lei hin WHO in China hi a biek á¹­ha in khawvel hmaah a hum tlat a nih ti chu mitamtak ngaidan a nih. Chu chu America, khawvel rambung laia WHO a sum thaw rawn tak ni zing le China le in er zing ta ding chun hazat um tak a ni hrim a nih. Hi lei hi a nih President Trump in WHO-a America in fund a pek hlak chu suktawp a ni ding thu a puong pha hiel.

WHO le Global Citizen
Hienga WHO in America chunga lungril á¹­hanaw tak puta a mawi le mawilo khawm dawn loa China a á¹­an hlur lai hin America-a Hollywood mi inlar, TV show hosts le hlasakthiem ruol chun United Nations hnuoia indin Global Citizen hmingin ONE WORLD: Together At Home ti thupuia hmangin Lady Gaga keihruoina in America-a hlasakthiem tamtak hai collaboration thaw in April 18, 2020 khan COVID-19 dona ding tiin WHO ta dingin Virtual Live Concert neiin fund an raised a, $ 127.9 Million lai an dawl suok nghe nghe a nih. Hi Global Citizen in a huoihawt ONE WORLD: Together At Home concert a hin WHO Director-General Dr. Tedros Adhanom khawmin thu a hril a, chun WHO-a rambung niloa thawlawm thaw rawn tak Bill le Melinda Gates le mi dang dang khawmin thu an hril bawk.  

Ei hriet seng angin America-a  right-wing political party Republican le left-wing Democrats hai inkâr iná¹­hena khu a nasa ta em em a, tuta Hollywood le entertainment industry hai khu Pro-Democrats vawng an nih a, anni rawi khun President Trump le Republican party hai khu namenin an theida nawh a, Republican sawrkar le Trump administration sukhmingsietna ding chun America hmelma hlun Iran le China hai chen khawm thlawp pawi an ti ta naw niin an lang.  US President hlui Barack Obama (Democrats) khawmin 2013 khan America le Israel ta dinga á¹­halo tak el Nuclear Deal chu Iran a lo signed pui bakah, a President term a zo tawm   á¹­ep khawm khan $ 400 million zet chu a sum faiin Iran sawrkar suklungawina dingin a pek a ni kha.

Global Citizen hi khawvel pumpuia  extreme poverty (retheina le pasietna nasatak) sukbona dinga United Nations hrietpuia movement indin a nih a, chu lai zing chun khawvela mi hausa tawntaw millionaire le billionaire le Hollywood le entertainment industry tienga mi inlar tak tak hai hin an support nasa em em a. Anni hai hin nasatakin khawvela mainstream media hai hi an control bawk a, an agenda nasatakin an the lar a, thudik khawm nisien anni ditnawzawng le an ideology le inmil lo chu media a hai khawm an insuotir nuom ngai nawh.

Tukhawm hin American media hai le khawvela mainstream media hai hrim hrim hin President Trump in COVID-19 le inzawma a hmalakna hrim hrim hi a á¹­ha zawngin an report nuom naw hrim hrim a. American economy a tluksiet ding inlau leia state á¹­henkhat, COVID-19 case tlawmna deuhai lockdown inthlazal a, business hai hawng á¹­an ding a ti khawm hi an dodal nasa em em. Asan chu COVID-19 crisis hin American economy suksie let der sien la, Trump hi November, 2020 US Presidential Election a hin tling ta naw sien an ti lei a nih. Kawng khat ngaituo chun a COVID-19 harsatna ringawt hman buoipui senglo a ni laia WHO, China, Democrats le Global Citizen haiin inthuruol ang ziezanga Trump a kal zawng ngawta hma an lo lak ve hi President Trump ta ding khawmin beidawngum le luhai um tak chu a nih.  (Pune, April 27, 2020)

RAMSA AM RAMHUOI? (Wild Beast or Demons)

No comments

November 07, 2018

~ Samuel L Songate

Tulaia Churachandpur phairuom abikin Chiengkonpang, Mata, Zou Veng le D. Phailien laia rannung hieng vawk, âr le varak mak tak taka thi chanchin le thlalak ei hriet le ei hmu hai hin social media ah titi a suk tam hle.

Ṭhenkhatin thlarau inthiengnaw (evil spirit) thil thaw ni dingin an ringa, á¹­henkhatin keimi (were-tiger), dungsâng annawleh ramsa chikhat hieng mengte, ui, sakei, keite etc  ni dingin an ringa, a á¹­henin satanic hai inthawina ni dinga ring pawl an um bawk. Ṭhenkhat in 'aliens' dam an hril ri nawk nawk laiin á¹­henkhat nawk thung chun mi um á¹­ha pei lo hrim hrim tleirawl hawklak thil thaw ni dingin an lo ring ve thung.

A ieng ieng khawm chu nisien, a thawtu in a thaw lai ngei mit a hmutu (eyewitness) ei la um si naw leiin tuchena chu ngaidan le thutlukna la siem loa 'investigative mind' puta thiltlung hai hi ei la enthlit le ngaichang phawt chu á¹­ha tak dingin an lang.


Churachandpur phairuoma um chauh niloin vairam khawpui hmun hrang hranga umhai khawmin facebook le whatsapp group a hai chanchin le thlalak ei lo hmu zung zung pei leiin a chin a lien, a tar a zurin ei na a ver tawlin, ngaiven khawm a hlaw nasa hle.

Hi thiltlung le inzawm hin kei khawm Pathien thlaraua inthawka mitvarna nei rawngbawltu ka ring zo deu deu ei hnam sunga mi le ei hnam puo tienga mi khawm ka rawn tah a, an ngaidan le an ring dan hai chu ka lo ngaidan le ringdan leh an ang leiin ka lo ring dan chu a suk det zuol sau in ka hriet.

Amiruokchu evidence um loa huoi taka mani ringdan zuk tlanginsampui tawp khawm chu thil á¹­ha tak niin an lang naw leiin mani mimal ngaidan chu la sie hre in, thil ni thei (probabilities) á¹­henkhat a hnuoia ang hin hei tarlang tum ei tih.

CHUPACABRA: 
Tuta ei rama thil tlung ang hi khawvel hmun dangah khawm a lo tlung ve tah a, kum 1995 March thla  lai khan  Peurto Rico (South America) ah beram (sheep) 8 zet a thisa in, an taksa ah hliem inkuo chite te (punctured wounds) hmun thuma um, an thisen far ruok chu hmu ding um si lo chu hmu a nih a.

A hnung metah August thla in Peurto Rico a tho, khuo pakhat Canóvanas-ah ransa chi dang dang, kêl, berâm, ui, vawk, mengte, etc 150 vel chu hieng ang bawka a thawtu hriet chiengloa mak taka thi hmu nawk a nih. Mengte á¹­henkhat lem chu an vun hîk pek dam an nih. 

Hi hnung hin Chile, Argentina, Bolivia, Mexico, US, Australia, Russia, Philippines le ram dang danga khawm hieng ang hi  hril le  hmu a hung ni zui ta pei a nih. Mita hmu tu tam tak an um nia hril a nia, amiruokchu an hmu dan le hril dan an ang vawng naw bakah an thil hmu chu mihriemin ransa le ramsa ei hmu le ei hriet chinhai ang hi pakhat le khawm hril kawp thei dingin a um nawh. Chuleiin a hming dingin ‘chupacabra’ (goat sucker) an ti ta ringawt a nih.

A hmutu haiin an hmu dan (description) an pek a inthawka ieng ang ram sa le rannung am ani thei ding tia Zoologist haiin an ngaituo ngiel khawmin an lu an hai hle niin an hril. Chun forensic expert hai khawmin a hniek le a kuthnung le ha be (claw/tooth marks) hai a inthawk an sui tum ngiel a chu an sui zui thei tak tak naw niin an hril bawk. Tuta ei rama ei thil tuok le chupacabra chanchin hi an angna chin khawm a um in an lang.

RAMSA CHIKHAT (WILD BEAST): 
Mi á¹­henkhat chun ui, mengte, sihal, sakei, keite etc dam hi ni dingin an ring a. Hihi ngaidan khawm hi hnawl tawp thei chu a ni naw lai zingin hieng ramsa hai hi ei pi le puhai hun laia inthawka ei ram leilunga lo chetla ve tah an nih a, ui le âr dam an fâk chu hriet ding um zeu zeu sienkhawm tuta ang hi chu ei pi le puhai khawmin an hril (oral tradition a khawm) ei la hriet ngai nawh.  Sienkhawm a fiena ei hriet hma chu hnawl tawp thei a la ni bik nawh.

RAMHUOI (DEMONS): 
Ramhuoi, thlarau inthiengnaw, khawhri ei ti hai hi thuhmun vawng an nih a, 'demons' annawleh 'unclean spirits' tia ko an ni deu tak. Anni hi 'disembodied spirits' (taksa neilo thlarau, anachu mi nina (personality) nei ve si an nih. Chuleiin an nuom zawng thil suol le tirdakum tinreng hieng zu le sa, drugs, sex, thisen insuona le thil á¹­hanaw le pawrche tinreng thawna ding hin taksa an mamaw a, chuleiin an lut theina ding mihriem annawleh ramsa le rannung an zawng hlak. An lut nuomna tak chu mihriem sungah a nih, anachu mihriem sungah an lut thei naw chun ran sungah khawm an lut nuom (Luka 8:26-39).

Tuta ei rama thiltlung khawm hih ramsa annawleh mihriem thil thaw a lo ni khawmin, ramsa pangngai le mihriem pangngai thilthaw dan chu a hawi naw hle. Chuleiin a hmangruo chu mihriem amanih ramsa annawleh rannung khawm lo ni sien, ramhuoi thlarau suol in a lut chila an thaw tir khawm thil ni thei chu a nih.

Hieng ang dam hi a lo ni chun nuoma tharum hmanga zuk do hne el chi chu a ni hmel nawh. Thlarau mitvarna le Thlarau ralthuomhai hmang chauh a do hne chi ning a tih. Chuleiin ei ram kohran ṭhuoituhai hieng kawnga thlarau mitvarna neia thlarau indona (spiritual warfare) tieng ṭhang ei lâk hi a ṭûl hle ding a nih.

WEREWOLF/WERETIGER/WERECAT (KEIMI):  
Chanchin á¹­henkhat ei hriet dan lem chun tlangval duty á¹­henkhat in November 5 zan khan D. Phailien lai ‘Keimi’ ni awm tak an hmu niin an hril bakah, vawkin bulah kehniek khawm an hmu niin an hril a, a kehniek thlalak khawm ka lo hmu ve nghe nghe. Ei pi le puhai khan Keimi hi an lo hmel hriet chieng hle a, ei tienami le thurachi (myths and legends) a Lalruong le Ṭekabareisuon hai chanchin a khawm Keimi ei hmu bawk. Ei unau Naga hnamhai khawmin an thurachi haiah Keimi chanchin hi an lo nei ve. Europe a hai khawm Keimi chie nilo anachu a angpui tho ‘Werewolf’ (Sihal/satene mihriem) an lo um hlak thu chanchin tam tak a um.

Hieng Werewolf, Weretiger, Werecat, Mermaid le a dang dang ramsa, vate le mihriem inkawp tienami le phuok fawm (mythology) anga ei ngai hai hi ei bêl chieng tak tak chun an hung iná¹­an dan 'theory' tam tak a um a, a á¹­hen lem chu Bible le sui mat thei dan khawm a um ve (hun remchangah la ziek tum ei tih). An hril dan chun Christopher Columbus, America zu hmusuoktu khawm khan Atlantic tuipuiah  'Mermaid' pathum a hmu thu a journal-ah a ziek a, mihriem hmel an put a chu an hmel ruok chu a á¹­ha naw hle niin a hril. A tak ngeia Lasi Nunghak le inngaizawng eini Zohnathlak hai lai khawm hril ding an um nuol.

Ei hriet ding pakhat chu, hieng ‘Keimi’ ei ti hai ang (mihriem le ramsa inkawp) chi reng reng hi ramsa pangngai (natural beast) an ni nawh a, a tira Pathien  thilsiem reng (original creation) khawm an ni ring a um bawk nawh. Chuleiin ‘genetic manipulation’ a inthawka ramsa, mihriem le a dang dang DNA inpawl a inthawka suok 'hybrid' an ni ding a nih. Chun, Pathien thilsiem an ni bawk naw chun  an hung suokna chu thil dang rak ni naw nih a, ramhuoi (demons) le inzawmna nei an ni ngei ring a um bawk. 

THUTLÂNGKÂWMNA: 
A chunga ei hung tarlang hai hi thil ni thei le um thei tam tak laia á¹­henkhat chauh an nih a, chuleiin tukhawmin chu chu, kha kha a nih tia ngaidan le thutlukna siem el lovin, fimkhur dêkin, taksa le thlaraua inring zinga ei ngaiven a ṭûl hle in an lang. Ei Pathien thu khawmin, “Ngaiven unla, fimkhur ro; in hmelma diebol chu sakeibaknei inrum angin a fak zo ding zawngin  an vel ruoi hlak a nih” ( 1 Pet. 5:8)  tiin a mi’n chuk tir a ni kha.

Hi thil hi ei hriet chieng hma chu, mani insung le ranruolhai ei venghim thei dan um sun chu á¹­awngá¹­ainaa ISU KRISTA HMING a inhlân vawnga, ei vawkin, âr in le varak in hai chen khawm ISU KRISTA THISEN THILTHAWTHEINA hmanga inchik a, a thei lem chun Bible khawm pindan tin bakah vawkin le âr in a hai chen khawm sie chi ning a tih. Ei dohai hi tisa le thisen el chu an ni hmel si nawh a.   (Pune, November 6, 2018)
Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate