'A Hminga Chun Isu Sak I Tih'

Ralsun Hmar


~ Samuel L Songate

Naupasal nei a ta, a hming chu Isu sak i tih; Ama chun a mihai an thil suksuolnaa inthawkin a sandam ding a ni sih a.” ~ Matthai 1:21

Bible hi Genesis a inthawka Thupuongsuo chen ei en a, Pathienin hming a ngaipawimaw zie le Bible-a mi hminghai hin umzie an lo nei tawl zie chieng taka hmu le hriet thei dingin a um. Entirna dingin, Adam chu mihriem hmasatak a ni leiin Hebrai į¹­awngin ‘Adam’ ti a ni a, chu chu ‘mihriem’ tina a nih. Thutiem nau Isak a hming umzie chu ‘innui’ a nih, a san chu Pathienin Abraham kuoma nau an nei ding thu a va hril lai khan Sari kha a rĆ»kin a lo innui leiin. Chun Israel hming puttu Jakob hming umzie khawm kha ‘hlemtu’ a nih, a san chu a pa Isak hlemin a unaupa Esau upa nina le malsawmna a’n chu thlĆ¢k pek leiin. 

Israel history a ‘hun inthim’ an ti hiel, Roreltuhai hun laia Naomi naupasalhai pahni Mahlon le Chillion hai khawm kha an hming umzie chu ‘Damnawna’’ le ‘Sietna’ a nih. An naupang laiin į¹­Ć¢m tlĆ¢k leiin Bethlehem a inthawkin Moab ramah į¹­Ć¢m tlĆ¢nin an fe a, Moab mi nuhmeiin an nei ve ve a. Isu hung insiengna dinga Juda thla fe pei (genealogy) a į¹­hang nihai sienkhawm an hming in a zir ngang naw leiin khuol ramah nau nei hman loin suonmawngin an va thi ve ve a nih. 

Bible-a mihriem hminghai hman Pathienin a ngaipawimaw a, an hming umzie a lo pawimaw a ni chun Pathienin a Naupa khawvela a hung tir hming ding khawm hi a ngaipawimaw hle ding a nih ti chu a chieng. Chuleiin Pathienin vantirko Gabriel fethlenga Josefa kuoma, “Naupasal nei a ta, a hming a chun Isu sak i tih” a lo ti khawm kha umzie inthĆ»k tak a nei ngei ding a ni ti chu a chieng. Ieng leia ISU ti hming kher kha Naupa hming dinga vĆ¢nin an hung phuok am a na ti hi ngaituo tham a nih.

ISU hming hung suokna chu Hebrai tawng bul ‘Yehoshua’ ti thumal a inthawk a nih a, a tawi zawngin ‘Yeshua’ tia ziek hlak a nih. Chuleiin, Hebrai į¹­awng chun Isu Krista chu ‘Yeshua Mashiach’ a nih.  Chun Thuthlung Hlui a Mosie thlĆ¢ktu, Nun naupa Joshua hming khawm kha Hebrai į¹­awng a chu ‘Yeshua’  tho a nih. Chuleiin, Joshua ti le Jesus (Isu)  ti chu hming thuhmun an nih. Amiruokchu Thuthlung Thar lekhabuhai kha Greek į¹­awnga ziek a ni leiin ‘Yeshua’ ti kha Greek į¹­awngin į¼øĪ·ĻƒĪæįæ¦Ļ‚ (IēsoĆ»s) tia ziek a ni ve thung a, chu chu Roman kumpinu į¹­awng Latin chun  ‘Iesous’ tia ziek a ni ve nawk a. Isu krawsa an hemde laia a lu chunga Pilat in a hming a tĆ¢r pek a khawm khan ‘Iesus Nazarenus, Rex Iudaeorum’ (Nazareth Isu, Judahai Lal)tia ziek a ni a, chu chu a hawrawp hmasatak pei ei lak chun I-N-R-I a suok a, Isu Kraws lĆŖra an hemde lai lemziek (painting) phawtah INRI ti hi a chuong sa zie hlak. 

Chun English į¹­awnga Bible inlet hmasatuhai khan Latin Vulgate a inthawka an lo inlet a ni leiin Latin į¹­awnga  ‘Iesous’ ti kha  ‘Jesus’  tiin an lo inlet ve thung a, chu chu Hmar į¹­awngin ‘Isu’ tiin ei lo inlet ve a nih. Chuleiin, Isu hming bul tak chu Hebrai į¹­awnga ‘Yeshua’ a nih, chu chu Joshua tina khawm a nih a, a umzie chu ‘The Lord Saves amanih, God is Salvation’ (Pathienin a sandam annawleh Pathien chu sandamna) tina a nih. Hi taka inthawk hin Isu Krista kha misuol, nang le kei, ei suolnaa inthawka mi sandam ding lieu lieua PA in khawvela a hung tir le, a hming khawm vĆ¢nin an hung sak ngat a nih ti a chieng hle. 

Chuleiin, tuta inthawk chu, “kei ve bawk hi Pathienin a mi sandam tak tak dim aw?” annawleh “sandam ka ni tak tak ding am aw?” tia buoi buoi ta loin, Pathien Naupa Isu Krista kha i suolna (i thil suol thaw chauh nilo, i pei hmang theilo i nina suol) a inthawka sandam ding che a vĆ¢nin an hung tir pĆŖk che a nih ti hi pawm tawp la, Pathien kuomah lawmthu hril el rawh. Hlim le danglam kher tum naw la, nang i lungrila a thawk dan (feeling) a khan innghat bawk naw rawh. Ei lungril le ngaidan (feeling) chu ei thil tuok le ei hun tawng zirin an thlĆ¢k pei a nih. Chuleiin, Pathien thutak chatuona inkhĆŖl lo ding, Pathienin i suolna le ka suolnaa inthawka mi sandama, chatuon hringna ei neina  dinga a Naupa Isu a mi hung tir pek thu, chatuona danglam ngailo ding a hin innghat lem rawh. 

Isu hming pawimaw zie le thilthawthei zie chu Peter khawm khan a hnungin a hung hriet chieng ve hle chu ni ngei a tih, Isu an man zana Ć¢r khuong hmaa vawi thum lai Isu hming inphat pa khan Judahai rorelna insĆ¢ngtak Sanhedrin hmaah huoisen takin “Nangni po poin hre ro, Israel mi po khawmin hre raw se, Nazareth Isu Krista krawsa in hemde Pathienin mithi laia inthawka a i keitho nawk kha, ama hming ngeiin hi mipa hi hitaka hin in hmaah damin a ngir tah a ni hi… Midang tu kuoma khawm sandamna a um nawh; vĆ¢nkhup hnuoia mihriem i sak lai, a mi sandam ding hming dang hrim a um nawh” (Thil. 4:10, 12)  tiin Isu hming a chau sandamna a um zie nasatakin a khĆŖkpui a ni kha. 

Thuthlung Hlui Joshua le Thuthlung Thar Joshua

A bul tienga ei hril ta ang khan Isu hming hi Hebrai į¹­awngbul tienga chu‘Yeshua’ a ni a, chu chu Joshua tina khawm a nih. Chuleiin, Isu hi Thuthlung Thar Joshua tia ko thei a ni bawk. Thuthlung Hlui Joshua (Mosie thlĆ¢ktu, Nun naupa) kha Thuthlung Thar Joshua (Isu Krista) hlimthla (foreshadow) a lo ni zie khawm chieng taka hmu thei dingin a um. Thuthlung Hlui Joshua khan Israelhai hmelma Kanan mihai kha a hmatiemin a do a, a hne peia, an hmelmahai laka inthawk khan Israelhai kha a sansuok a. Chuong ang bawk chun Thuthlung Thar Joshua – Isu Krista chun khawvel mihriem hmelma lien tak, suol le thina chu kraws a khan mi hne pekin suola inthawkin a mi sandam a nih. Lalpa inpakin um raw se!

Chun, Thuthlung Hlui Joshua khan Pathien hnam thlang Israelhai kha, Jordan vadung į¹­huoi kaiin ramtiem Kanan, bawngnene le khuoizu luongna ram a į¹­huoi lut a. Chuong ang bawk chun Thuthlung Thar Joshua – Isu Krista khawmin ama ringtu, ringnaa Israelhai po chu suol le thina a’nthawk sansuokin, thina Jordan į¹­huoi kaiin, VĆ¢n Kanan thar a į¹­huoi lut ve thung ding a nih. Chuleiin, tuta į¹­um Krismas chu, vantirko in Josefa kuoma, “Naupasal nei a ta, a hming chu Isu sak i tih” a ti thu a inthawk hin Isu kha nang le kei ei suolnaa inthawka mi sandam dinga hung a ni zie le, chu a hungna san le a hming a hung putna san tak chu thaw zoin suol le chatuon thina a inthawka mi sandamin vĆ¢n Kanan a mi į¹­huoi lut ding a nih, ti thu lawmum tak hi hang hre tharin a takin hang chang thar seng inla ei nuom tak zet a nih. Lalpa’n a thu ei chan sengah mal mi sawm pek sien, tiemtuhai po po in Krismas indiktak, Krista’n a taksa le thisen ngeia ruoi a mi hung buotsai pek kĆ®ltu le changtu ni seng dingin Lalpa’n malsawm seng raw se cheu! 

Post a Comment

0 Comments
Post a Comment (0)

#buttons=(Ok, Go it!) #days=(20)

Our website uses cookies to enhance your experience. Learn More
Ok, Go it!
To Top