Ei ramin ṭâmpui a tuor mêk ta ie, i lunginsiet naw maw..?
Tûlaia ei khawvêl buoina hin harsatna tiem sêng lo namên lovin a mi tlâkbuok zing a, chuong harsatna tam tak laia langsâr tak pakhat ei ramin a hmasawn mêk chu fâk le dâwn thua harsatna hi a nih. Einî tuiṭhaphai lâi hin hî natna (COVID-19) invawi hi ei um tî hriet a la ni naw a, ei suolna le inphu lovin Pathien huolhimna zârin him damin ei la um a, lâwm a um hle.
Ram danghai a thaw angin hi hripui hin mi hei nuoi ve sien la lem chû, cyclone thlipui hrângin pilvut a lên dar ang elin inchek dar zo vawng el ei tih. Einî tâ ding lek lem chun, hî hrî laka lo invêng tum chu silai mu laka lekha phêka lo invêng tum ang lek ni'ng a tih. Ei him naw nasa ding a nih. Meipui chawk puot puot lai khawnvartuia lo va ṭhel mit tum ang chau hi ni'ng ei tih. Mihriem chen khawm siem thei vâng khawpa thilthawthei le Vân tawng vâng khawpa thiemna insâng, USA meu hmanin mei kâng thlîr el bâk chu thaw thei a la nei bîk nawh. Einîhai lem chun ei thei naw nasa dingzie chu vân êk khum tum ang chau hi ni'ng a nih. Ei chêngna ram ṭawng takin, KAHA SE? a ni ringawt.
Amiruokchu ei tî ta angin, vângneithlâk takin ei suolna le inphû lovin hî natna hripui hin ei suolna mi hmu hmaipêkin, ram dangah a nêka suol le hrem phû lem dinga a ngai ni âwm tak, sienkhawm einî nêka mi ṭha le fel lem hai umna tieng chun an suolna hrem tum ni âwm hrimin a ṭuon ta lem a, hi hmêlmapa kut lum hi nasa takin an tuor pha mêk hrim a nih. Mihriem hringna tam tak suolna nei lo chenin hla a nei nawh. A siruk lâk ang elin râpthlâk takin a nunrâwngna kut chu a vilik a, intîmna le dîmdawina nei dêr lovin a'n let khum nghek nghek a, a'n hmasawnpui taphawt chu him damin a'n suo nawh.
Ei Pathien hi a ṭha a, a lungsenna hi ei tuor naw ding leiin hrem khawpa a mi la ruot naw a, hun ṭha tâwi te a mi la pêk hrâm hrâm a nih. Amiruokchu a lungsen inkeidei zo naw hun la tlung a t'a, chu phât chun hî natna nêka ṭibaium lem khawmin mi la hmuok naw nih hi a ti thei ei um nawh. Hî hripui (COVID-19) khawm hin a kum a khuoin mi sir riel sawng a tih tî thei a ni bawk nawh. Insiem ṭhatna hun le thil ṭha thawna hun Lalpa'n a mi la pêk lei hin lâwmthu hril a, a thû hi zâwm vat vat ding hi ei nih. Hun ṭha ieng chen am a mi pêk ding tî ei hriet sî naw a.
Thil hi a hun le hmun a um vawng a. Tûta ei thil thaw ding tam tak laia pakhat chu ṭhangpui ngaihai ṭhangpui hi a nih. Hî natna (COVID-19) hin a mi hung kan ve nawa ei lâwm hle lai zingin, hmun (khuo) ṭhenkhata chu fâk ding insam an um ta tî thû dâm ei lo dawng a, lâinat an um tak zet.
"Sakei huoiin pasal ṭha a ko suok hlak" tî angin hî ṭâm hin ṭhangpuitu SAMARI MI ṬHA ko suok ṭeu sien la ei nuom hle a nih. Mi harsahai ṭhangpui theia ei la um dâm hi lâwm ei tîu va, san tlâk mihriem an la um sûng chu ei kut suktîm nâwm ei nîu. San tlâk ni ta lo hai sanna ding hmanin mîhaiin sûn zân ti lovin ṭhangpuina kut an sukchâwl phal naw a. Vawisûn ang (ṭâm) huna mi retheihai ei ṭhangpui naw chun iengtik hun âm ṭhangpui ta'ng ei t'a? Mîhai ṭhangpui dingin hâusak kher kher hi ei tum a nî? I tum a ni chun hî Bible châng hi lo en rawh:
"Tû khawm zakaw pahni nei chun a nei naw kuomah pe ve raw se, tû khawm fâk ding nei chun chuong ang bawk chun thaw raw se," tî ei hmu.
(Luka 3 :11)
Ei Bible châng suklang hin hâusak le nei tam kher khera pêk ding ei nî nawzie chieng takin a mi hril a, pahni chau ei nei khawmin a pakhat lem chu pe dinga phût ei nih. Tû huna ei thil thaw hi nakie huna chu, "Ka phîng a ṭâm phât fâk ding in mi pêk/naw a, ka'n thuomna ding sil le bil in mi pêk/naw a" tîin ei thil thaw râ lunginsietna ṭhang dêr loa phûtin ei la um ding a nih. Chû huna chun Pathien hmaah thiem ei chang ngei theina dingin tûta ei thaw nghâl hi a ṭûl a nih. Nakie ka buoi, hi nêka ka nei deu phât ei tî sûng hin thil ṭha thaw hman lovin thi el ta inla Pathien hma bulah ieng am hril ta'ng ei t'a? Chû huna chun ngaidamna le lunginsietna hun a tâwp ta ding a ni si a.
Ei Pathien thûin "Thû hi thil thaw ṭhang lo chun thil thi a nih," a mi tipêk si leiin, a thû ringawta ei inṭawngṭâipêk el khawm hi a hun tâwk ta nawh. Inṭawngṭâipêk hi a ṭhat hle lai zingin, a awlsam a, mi tinin ei thaw thei seng a nih. A thû tieng chaua thil ṭha thaw chu a khingbâi a, chu nêkin a taka thawna tieng hin ramṭang tum seng lem ei tîu. Inṭawngṭâipui intuo'ng ei t'a, a takin mita hmu thei le kuta them thei ding hi thil ṭha thaw tum seng ei tîu.
Thuhriltu nî nêkin a taka zâwmtu nî hi inchu lem ei tîu va, a thû tienga thil ṭha thaw hi bânsanin a zâwm tienga ramṭang zâi rêl ei tîu khâi. Farisai felna nêkin Samari mi ṭha hi ei ramin a mamaw ta a nih.
Ei ram phîngṭâma a um ding hi phal nâwm ei nîu. Ei ran vâihai phîngṭâm mei mei hman ei lunginsiet chun, mihriem lâwm lâwm phîngṭâma an hei um el hi i lunginsiet naw maw? USA hi khawvêla COVID-19 hri invawi râwn tak niin a nuoi têlin an invawi mêk a. An ram economic tla se rakin an insêng da râwt ta khawmin a maktaduoi têlin khawvêl rambung tam tak India ṭhang sain, ṭhangpuina kut rawl a ma chuong nawh. Chuong lai zing chun, ei unâu Haflong (Assam) tienga um haiin an mimal dâmin mi retheihai fâk ding an sem tî dâm ei hriet ve pei a, lâwm an umin thla an sukmuong hle. Mi dang dang khawm um an tih, ei hrilin ei hriet sêng nawh, chu hai chunga chun lâwmthu ei zuk hril nghâl bawk. Lalpa'n a lêt tamin mal sâwm raw se. An indai êm leia an thaw a nî chu ring a um nawh. Coronavirus hrik nêka chîn lem hmu thei lo (Pathien) chu an hmu leiin, mî fâk ding tlasam hmu zing a, ensana kut suia inṭhung inmûm el kha an tâ dingin a thieng ta nawh. Chu chu thil thieng lo thaw chu ei inthiem zing ding a nî?Thil ṭha thaw hi insukhmu'ng ei tîu a, inentawn pei hi tum ei tîu. Sawrkâr le pâwl thil inṭhangpuina ringawt hi ring el tum bîk nâwm ei nîu. Manî mimal senga thaw dâm hi insukhmu tum lem ei tîu.
Coronavirus (COVID-19) hi do hne naw inla khawm, ei hnam sûnga ṭâm bêk hi chu ei do hne tum ding a nih. A dotu dingin sipai râl hrât ei mamaw naw a, sipai danglam SAMARI MI ṬHA ei mamaw tak zet a nih. Chû sipaia chun inpe sup sup ei tîu. A dona dingin silai le hriemhrei a ṭûl naw a, thiemna le varna a ṭûl bawk nawh, hmangaina le lunginsietna chau naw chu.
Thaw ro leh, SAMARI MI ṬHAHAI pên suok ei tîu. Ei ramin ṭâm a tuor mêk a ni hi, i lunginsiet naw maw?
