Responsive Ad Slot

GENEVA KHAWPUIAH

Monday, May 11, 2015

/ Published by VIRTHLI
~ Prof. Lal Dena, Sr.Fellow,ICSSR, New Delhi & VIRTHLI Columnist

Tuta lekhabu ka ziek mek hi "FOURTH WORLD" ti a nih. Hi thu ziekna dinga hmangruo tam tak chu Geneva khawpui hmun pakhatah a um ti ka hriet a; chuonghai chu hmu dinga fe ka ni tak. Vangnei thlak takin ICSSR (HRD, GOI)-in ka kalman le Geneva-ah hmang ding a mi tum pek nawk hlauh a. Hi hi sorkarin zar zoa Europe kan zin vawihnina a nih nghe nghe.

Ka fe dan ding thuah sorkarin dit dan a nei a. Domestic le International flight-ah Air India-a vuong ngei ding; chuong a ni naw chun Ministry of Civil Aviation, GOI-a inthawkin phalna lak ding. Amiruokchu, Air India Delhi-Zurich direct flight a lo um hlauh a. France-a um ka naunuin "Zurich Airport-ah lo tuok kan ti che. Geneva-ah thak kan ti che a. I umna ding khawm kan lo sukfel vawng tah" ti an mi hung hril a, a hamthat thlak ngei el. Ka hamthat nawkna chu ka visa hnina vawisun anga Swiss Embassy tlung chu Pute M.Keivom, Ministry of External Affairs,GOI, a hei tawng zauha, a ni la lain an mi zo pek nghal. A hrat zar le keipui zar ka zo nawk ta pei a nih.

Darkar 8 neka tam met kan vuong hnungin Zurich Airport chu March 27 zing dar 6:30-in kan zuk tlung a.  Ka naunu le a pasalin an mi lo tuok a; darkar 3 vel kan tlan hnungin Geneva khawpui chu kan hei tlung ta a nih. Kar khat ring ding fak le dawn iengkim an mi lo ngaituopek diem a. March 27 le 28-in khawpui an mi fangpui a; ka sinthawna ding an mi kawk hmu a, bus ticket kat dan chen an mi hril a. Pathien niin Geneva ramri bul hnai French khuoah sunbu kan zu fak khawpin an mi maksana ta a nih, khuo chu a sawt vawng vawng kher el.


Geneva hi Switzerland rama khawpui langsar pawl tak laia pakhat a nih a. Khawpui lien a ni nawh. City bus khawmin a dung a khang darkar chanve sungin ei fang suok hman vawng. Tlang le muol chunga bawl a nih. Geneva hi "Global City"annawleh "City of Peace" tia hriet khawm a nih. Tawng pali: German, French, Italian le Romanian an hmang. German-hai hi zaah sawmruk chuong an nih a, French mi'n an dawt. Khawlai hmuna khawm fe la, English-a biek thei vawng an nih.

Sakhuona tieng chu Reformation hun laia John Calvin hratna hmun a ni leiin Geneva hi Protestant City tia hriet a nih. Hi khawpuiah hin khawvel pum huop organization pariet lai a um a; chu laia langsar zuol chu UN palaihai inkhawmna, UN Human Rights Commission for Refugees, High Commisioner for Human Rights, Red Cross Society le a dang dang an nih. Khawpui lai taka Geneva Lake hi lengna hmun inhawih a nih. Tu dang ngai loa kut insuiha leng vel le dil kama kara boruok inleng lo khawpa inthung bo lo. An khat tawkin daffodil parvul hmu ding a um bawk, ei Wordsworth ve tep a nih.

Thil dang po neka mi'n dawnriltirtu chu khawpui puo met Meyrin muolhlum chunga UNVERSE DE PARTICULARS hi a nih. Khawvel mi thiem filawr scientists le electronic engineer zakhat pawlin an indin a ni a, scientific background nei naw leiin hriet thiem harsa ka tih. An thil mi'n suitir chu "Iem ei ni a? Khawlaia inthawka hung am ei ni a? Khaw tie'm ei fe pei ding?" tihai indawnna thenkhat chu an nih. Hi glope lien tak sungah hin ballon ball ang deuh zeng ruol vela lien sawm neka tam a um a. Button ei zuk hmeta khawvel ei nuomna tieng tieng ei inzinin kuol el a nih. Hi touch ball-hai hin ei tulai khawvel ni tina ei hmang, computer hmanga ei inbiekna, electronic power le damdawi tieng suithuk zuolna basic research thawna an nih. A tawizawngin ei chengna khawvela thu inthup, iem a chang pei ti dam suihna a ni bawk a. Chun hi First World Wide Web hi 1990-a indin a nih a; science inchuk a lo en nuom in um chun, hi hi an beside a nih:w.w.w.cern.ch

Switzerland hi Europe ram danghai naw ang takin tharum hmangin ramper a hlutsak (colonizing) a thaw ve nawh a. Sienkhawm ramper hlutsak pawl (colonizing powers) hai lai a rukin sum thilthawtheina hmangin a kut a lo rawl hlak. Ram chite ni sienkhawm sum a hauh tlat a, hi hi vawisun chena a hratna thuruk a nih. Geneva khawpui hi Napolean Bonaparte a tluksiet kum 1814-a inthawka Swiss Federation a zawma inthawka hung inder suok a nih. Entawn tlak khawpui pakhat a hung ni ve.
(Kilstett 10 May, 2015).



Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate