Showing posts with label Chawngtuolur Changsan. Show all posts
Showing posts with label Chawngtuolur Changsan. Show all posts

PATHIEN ṬIUM ZIE -1

No comments

March 24, 2022

 


~Evan Chawngtuolur Changsan

Ei i biek Pathien hi 'hmangaina hau,' 'lunginsietna hau' a nih ti thu hi sermon vawi tam ei ngai hlak ring a um ie. A ni ngei, Pathien hmangaina thu hi mittui far kûnga sermon pui khawp a tling hrim bawk a nih. Chuonglaizing chun, a ṭi um zie hi ṭhal rawsûr ang chaua ei sermon hlak leiin nasa takin ei sietpui a hawi. Thil hrim hrim chu a ṭi um zie ei hrietchieng hin tlâwm chun ei lungril a danglam deu hlak. Chuleiin tuta ṭum chu hun sâwt taka a'nthawk sûngrila ka pai zing, a tuiêk el nêk chun ti'n "Pathien ṭi umzie" ti thupui hmangin thu tlâwmte hei ziek tum ei tih.

Tukum Feb 25 a'nthawk ta khan Russia chun a ṭhenum rambung Ukraine ram chu duâmna leiin hun sâwt taka a'nthawka lâkpêk a tum chu, Russia Hotu chun a sipai hai chu ukraine ramah tir lûtin indo a puong bur el tah. Russia chun a sipai le râlthuom ṭha a i nei hai ṭhenkhat chu keidawkin ṭium takin a che el tah, Russia hai nunrâwng taka an che suok chu ṭi leiin mipui chun mani himna ding zawngin hmun himna an zawng ruoi el tah. India mi, lekha inchûka um hai khawm Ukraine mâksanin India a chun an hung tlânghmang el a nih. Ei thupui ah ei lût tum ei tih ie.

Pathien á¹­ium zie pakhatna ( Genesis 3:13-19)

Pathien ṭium zie Bible-a inlang hmasa tak le a tuor hmasa tak tu chu Mihriem hmasa Adam le Evi kha an nih. Mihriem hmasa hai kha Pathien hmangaina thlazâr hnuoiah fai sa ringin inhawi ti takin an um hlaka, sienkhawm Pathien ditnaw zâwng an hei them fûk meu chu hmangaina khan hmun a chang tanaw ti inla ei hril uor el diem aw? Pathien kha a lung a sen hle chu ni ngei a ta, Pathien le mihriem inlaichinna chu a tâwp tawpa, chau el chu ni lovin hmu theiin vawisûn chen hin mihriemin ei la tuor peia, la tuor pei bawk ei tih. Pathien ṭium zie hi ngaituo hlak raw aw.

Pathien á¹­ium zie pahnina (Genesis 6:13&17-24)

Mihriem hai hin ṭawng inkhâm ei nei ve hlaka, ei hmatieng iem ei tuok ding hrim ngaituo phâk loin ṭawngthei ei nih ti lei sekin ṭawngbau suok ei nei hlak chu tie. A tlângpuiin ei ṭawngbau suok hi ei sukdik nêkin ei sukdiknaw a tam lem hlak. Pathien ruok chu a thu thiemah a ngîr nghet zie chu Bible châng ei hung suklanga hin fie takin hmu theiin a um." Pathienin Noa kuoma chun, " Taksa po po suktâwpna ding thu ka sukthlûk tah: anni leiin hnuoi hi inpâwngnêknain a sip zo ta si a: chuongchun, ngai ta, a hnuoi pumin ka sukbohmang ding a nih." Pathienin ka sukbohmang ding a ti hi a sukbohmang zie a fie êm êm na chu." Hnuoi chunga thil hringna nei tinrêng, mihriem dâm, ran dâm, thilhring bawkinvâk chi dâm, chunglêng vate dâm, hnuoia inthawka sukbohmangin an um tah a:"

E khei, Pathien hi iengkim chunga thuneina neitu a ni bawk leiin a dit dâna hringnun hmangnaw tading chun a lungsen hi ṭi a um a nih. Tiemtu dittak, Pathien lungsenna hi a la ṭuong nâwk ding a nih. ( Nahum 1:1ff) Lunginsietna hau hle sienkhawm a re hun a la um ding. I hringnun thuneitu chu Pathien le nang chau in nih. Ei damlai hin Pathien tadinga hringnun ei hmangnaw vei vei chun a ra sîktu ding chu nang tho i nih aw.

Pathien hi a ṭha taluo leiin ei inhnelpui a ni deu tak. Ei nuoma leh mani inthiem fâwmin sum ei hlêprûk pêk vat, ei nuom phât ei uire sana, châwlni phât hlak chu a thu ngaituo nêkin iem hâk lang nal ka ta? Ka hlêprûk laia mi iengzâm thawlâwmin pêng ka ta? Mihriem mit hmua hming ṭhatna dingin Kohranah ṭhahnem ei ngai. E khei hril sêng el chi khawm an nawh. Ei ngaituo dinga ṭha êm êm chu, Pathien ṭawngbau ngei. " Lalpa chun, ' Mi tinrêng Ka ( Pathien) hmaah kûn an ta, Lei tinrêng khawm Pathien kuomah inpuong an tih,' Tiin ṭawng kân khâm a nih," a ti a. ( Rom 14:11)

Vawisûna ei um dân hi Pathien lâwmzâwng am? Mihriem lâwmzâwng? An naw leh i hringnun hmang dân kha inthiemfâwm pei el manî?  Pathien tadinga ringum taka ei um chun mihriem mi lâwm kher kha a ngai nawh. Ei hringna hi ei ta an nawh ti dâm hi ngaituo thar a pawimawi ngei el ie.  Pathien lungsenna ei tuok hma'n a dit dâna hringnun hmang ngei dingin hang inbuotsai thar ei tiu leh. 

S.E.S. Hichachara,

South Tripura.

TULAI KHAWVÊL LE JOB HRINGNUN

No comments

May 23, 2020

~ Evan Chawngtuolur Changsan

Mihriem in ei hringnuna ei dit le ei zawng rawp hlak chuh malsawmna hih a nih hlaka, ei zawng ang hrim in á¹­henkhat chun ei hmuh ngei hlak bawk, á¹­henkhat ruok chuh ei hei thaw ngiel khawmin ei hmu ngai meu nawh. Vângduoi ding hrima pieng ka ni am a nih aw? ti’n ei kûn thlawk thlawk châng a bo nawh. Râl kânga inthawk ei sîr le vêla um hai malsawmna dawng lâwmpui el naw chuh thawthei dang ei nei ngai naw ie.


Hieng ang harsatna le beidawngna ei tuok hun ah hin, iengtinam ei thaw hlaka? ti chuh zâwna lien tak el chuh a nih. Zâwna dawnna ruok chuh in naw hle’ng a tih.  Harsatna hmun ah hin a nih thlarau mi ei ni le ninaw sukfie tu hlak chuh.  Lal Solomon thuvar ziek, Pathien thu ah ei en chun, hieng ang hin ziek suok in a um a. “Vangduoi nia i chau el chun, i hrâtna chu a tlawm a nih.” (Thuvarhai 24:10)  A ni ngei, vangduoi hun ah chau ngawi ngawia um hih thil awlsam tak el a ni hlaka, chu chuh ei tuok hrim hlak bawk. Hrât taka um hih an tak hlak ie maw?

Tulaia ei harsatna tuok mêk hih, khawvêl rambung tamtak tadinga vangduoina tawpkhâwk a tling hiel a awm ie. Nasa takin khawvel ro thil, sum le puon a rirala, khawvel khawsakna (economy) a tlu se a, rambung thilthawtheia ei i ngai, USA khawm a tlâwm duoi duoi el chuh an tah. Rambung tamtak, rambung hausa ei i ni ngai hlak hai khawm an ding chang bîk chuong ta nawh. Hi hripui tak hi chuh aw! Sawl chuh a um ngei ie. Mi hausa hai thil nei a tuiêk zo tah. Motor ṭha le thuom ṭha nei hai khawm an nei ro haiin hadamna an pêk thei chuong bîk ta nawh. Mi pase hai pasietna a zuol, a va beidawng um thlâk ngei deh maw? A ieng hiem ei thawsuol man tah? Lal Solomon in." tep lo hai teplo" a lo ti ku khah a chieng ngei el.

Ei Khawvêl chêngna hih beidawng le lungngaia an rûm mêk lai hin, lungrila thu um chuh pasalṭha Job (Kei chun pasal ṭha ka tih) chanchin hih a nih. Job hringnun hih ei en-a, a hun laia ding chun malsawmna tamtak dawngtu a nih a, pa vangnei tak chuh ani ngei el, ran ruol tamtak a neia, inhawi taka khawvel khawsakna inruolṭha pui tu nisien a hawi. Tulai khawvela mi hausahai i nei, motor ṭha le mani mimal a an nei thei, vuongna ṭha hai neinaw sienkhawm, a phâk ang tâwka Pathien malsawmna a dawng kha ropui tak a nih ve.

Chuonglaizing chun, a malsawmna nei khan tawp hun a neia, vangduoina namên lovin a tuoka, thi hmun suol hiel in a um a ni khah. Mihriem in malsawmna ei i dawng hai hih tawp hun a nei ve thei a nih ti chuh Job hringnuna inthawk hmu thei in a um. Malsawmna hin a mi zui zing thei ngai nawh. Job-in harsatna tâwpkhâwk a tuok zing lai khan, a hmangaitu ding tak, a nuhmei ngeiin malsawmna petu Pathien chuh inphata hrilse dingin a la hei ti nâwk nghal. “Pathien chuh hrilse la thi el rawh,” (Job 2:9) Hmangaihai á¹­awngbau ding chun dit a um naw hle el. Sienkhawm Job in a nuhmei a dawn lêt dân hih a va huoisen ngei de aw!  Harsatna ei tuok châng hin Pathien ei hrilsiet nuom chang a bo nawa, ei thlarau a á¹­awl ngawi ngawi hlak chuh an nâw? Ei vângduoina hai hih Pathien le ei inlaichinna suksetu ah inchang naw hrâm sien.

Nisienlakhawm, ama chun a kuomah, “Nuhmei invê thuhril angina thu i hril a nih. Iengdingin am? Pathien a kuta inthawka thil á¹­ha ei hmu chun, thil á¹­hanâw khawm ei hmu naw ding am a ni? a ta." Hieng thilhai po poa khawm hin Job chun a hmurhai khawmin thil a suksuol nawh a. (Job 2:10) Job khan Pathien a inthawk thilá¹­ha chau khah a beisei nawa, vângduoina khawm tuok dingin a lungril ah 'Amen' a zuk pêk thei mawl na hi anih a ropui bêk bêk, Job hi chuh ka va hei star ngei de aw! vangduoina tawpkhâwk tuok sienkhawm ringum taka Pathien a ring tlat na hih a mi huoisen a nina chuh. Nang le kei ve te hi chuh, vangduoina ei tuok met leh, nuor thusim inzawt ding ei zawng, midang intum ding dâm ei zawng kuol vel el hlak chuh a nih.

Hieng hin lo hei ngaituo ta ang inla, Khawvel in vangduoina tâwpkhâwk a tuok mêk na ah hin, mi iengzâm ringum taka Pathien chel tlattu um ei tâ? Tirko Johan in Smurna kohran hai kuoma a thu incha hih voisuna ringtuhai tadinga thu poimaw tak a nih. “Ni sawm rinum tuor in tih. Thi chenin ringum in lo um rawh, chuongchun hringna lallukhum pêng ka tih che. (Thu 2:11) Johan chun Smurna kohran hai khuomah rinum tuor in tih a ti tawp el a nih. Rinumna hih ei tuok ding hrim anih  ti hih ei ngaituo sa dingin a á¹­ha âwm deh âw! Rinumna ei tuok ruol ruola, ei thawsa ding chuh “ringumna” nei hih a nih. Chu ringumna rasuok chuh Lallukhum a ni nâwk a, ei rinumna tuor hih a thlâwn naw ding zie a fie khawp el.

Hieng ang harsatna huna ringum taka um, mi iengzâm lallukhum hmu thei ding um ei ta? Pathien ei Biekna in hai kharin a um ta sih a, ringum taka Daniel anga Pathien le inpawlna nei mi iengzâm ei um a leh? Pulpit rawngbawlna ei nei thei ta  sie naw leh, mi iengzâm ringum taka rawngbawlna sunzawm zing ei um a leh? Hriltu chau ni lova, sawmdawl ngai hai sawmdawla, á¹­awngá¹­aina thilthlâwnpêk hih rawngbawlna poimaw takel a nih. Ei harsatna hai sûn lama, Pathien ram tading thawlâwm uksak talo mi iengzâm um ei ta? hmeithai nu thawlawm pêk khah hrefu zing in aw.

Job hringnun ah vângduoina tâwpkhâwk tlung sienkhawm, ringum takin Pathien a chel tlata, nel takin Pathien kuomah a lungawinawna hai an zâwt ngam a nih. Chau el chuh an le, vangduoina khan Job hringnun ah thu a nei zing nawh. A hun ler tieng a chun malsawmna lêthni zet a dawng nâwk ti Bible ah ei hmu nâwk a nih. “Job chu LALPA chun a hmaa a nei lêthni chu a pêk tah a”(Job 42:11) Harsatna hmun ah khawm nisien, ringum taka um hih chungtienga inthawka mi en zing hlak tu, Pathien in a theinghil ngai nawa malsawmna mi pêk hih an hawk hlak a nih. Pastor Thangngur chuh, Pathien tadingin a ringumna, fâk ding thlasamin meichawk en el hlak hai sienkhawm, vawisuna hmar nau hai in, hla ropui tak tak ei i sak, vântieng min ngaitir tu hih an lo nih lem.

Harsatna ei tuok hun ah hin, ei khûp hai sukzawi el lovin, ei Pathienin thil ropui tak a mi thâwpêk nâwk hun ding chuh ringum taka thlîr zingin, ei damlai hringnun hih hmang dân inchûk hrâm hrâm ei tiu. Pathien in a mi hrietfûk, a mi theinghil nawh. Pathien in Isreal hai Mara hmun ah an châm sawng tir nawa, Elim ah a ṭhuoi tlung a tui inhnik tak an dâwn tir ang khan, ei ni khawm khawvêl ah hin châm sawng nâwng ei ta, vân ah inhawi takin ei la lêng ding a nâwm.

Dated
22-5-2020
Bhubaneswar

KA NU ṬAWNGṬAINA

No comments

May 10, 2020

~Evan Chawngtuolur Changsan
HIG -376, Kalinga Vihar

Thuhma :
Kum 1912 a inthawk khan, kum tin hin nuhai NI, “MOTHER’S DAY” chuh khawvel mihriem hai tadinga ni poimaw a hung ni tah. Mothers Day le inzawm hin, nuhaiin nauhai an lo hmangai zie le nauhai puitling  hun ding an lo nghâkhla zie, thusep-a hei ziek suok nuomna lungril a um leiin chanchin, a tak ram ngeia tlung ka hung ziek suok a nih. Hming kan chuongsa ruok hi chu thleng danglam ani ve  thung.


Ani ngei, nunghâk fel, nuhai ngaihlut na châng hretu, Anna Jarvis khah lo pieng naw sien chuh voisuna MOTHERS DAY nuhai ei chawimawina ni hih ei inser  kher diem chuh maw? Khawvel mihriem hai in chatuon damna  ei nei theina dinga lampui poimaw tak hrâw tleng ngai chuh Nu hih an nih, chu chuh ei Lalpa Isu Krista lo pieng dâna inthawk khan hmu thei in a um. Bible a mi ropui, thilthawthei ei (hming) hmu le an chanchin ei entawn rawp hai khawm hih Nuhai poimaw zie suklangtu an nih.

Kum 1987, thlasik dei lai chun, naupangte hmelá¹­ha em em el, John chuh tlangram Khuote ah hin khawvel var hmu ve dingin a hung pieng suok ve’a, chu naute chun khawvel a hung hmu ve theina ding ani phawt chun ti’n,  a nu chun Thla 9 sûng zet ruopui le nisa chârtang, mise kara khawm nisien; sel takin a sûngah an chêng tir-a, a châng mittui dang ruol lo leh hun hmang hlak sienkhawm, a naute hmêl a hmu hunah a lawmna sukzuol tu a la ni ngei beiseina lien tak neiin rinumna po po chuh tuorsel takin a hmasuon pui hlak a nih. Nu huoisen a va ni ngei de aw!

John chuh hung iná¹­hang lien ve peiin, a nu chun John hung puitling huna a hun hmang dân ding hai suongtuoin, a lo ngaisâng le a ngai poimaw êm êm el, Pathien rawngbawltu ni ve ngei sien ti a nuom leiin thei tawpin Pathien thu leh enkawlna sin chuh thaw vê in, Pathien kuomah á¹­awngá¹­aiin “LALPA, hi naute hih a puitling hun ah, I rawngbawltu ni ve ngei dingin kan hlân ie” ti’n mittui leh Pathien a hnih  hlaka, John Nu chun ringna dettak neiin, a á¹­awngá¹­aina chuh la hlawtling ngei a tih ti chuh a beiseina a nih.

Kum hai hung invawi in, John chuh lêkha inchûk thei ve ngir hmun ah hung um ve tah in, a papui hai remruotna in a piengna nu chuh hmangaiin thlâkhla hle el sienkhawm, Khuote nêka thlawma inchukna á¹­ha um na, khawpui pan in, an rûn sûng chuh mangá¹­ha ti á¹­ul el tah. Ngai hlê pumin an siengna rûn sûng chuh mangá¹­ha ti sienkhawm, rûn inhawi lem ah chêng in thiem zirna rûn chuh a bêl ve'a,  an siengna nu ang hlawla kei thleitu ding Pathien in Nu á¹­hatak(John nupui) a pêk nawk leiin a lawmna mittui bieng ah a luong hiel hlak.

Hun hung liem ve peiin, John a piengna nu chuh, hmêlma nun râwng, natna khir khan takin a hung thlâk buok el tah, John în a Nû chanchin a hei hriet chun, naupang tê el nisienkhawm a nû ngaina chuh a zuol hlê. An khuo, tlangram a inthawk chun khawpui lien lem ah in enkawl dingin an á¹­huoia,  John a um na (a papui hai In) ah chun a Nupui le Papui hai chun duot takin John a nu enkawlna sin an thawa, John chun, a nu natna chuh buoipui ve theilo a la ni leiin sûng le kuo hai châng cha vei en el naw chuh thaw ding dang a nei nawh.

Kum 2001 a hung inher suok meu chun, John piengna nu chun a natna tuor zo ta lovin a khuol zinna ram, khawvel chuh mâksanin dam sûnga mangá¹­ha thu  inhlân tawn a á¹­ul tah si. John chuh thleirawte a hung ni ve ta a, a nu ruong chunga á¹­ap hla inzâwt thei ani ve tâk leiin, a hmangai êm êm, a Nu a ngaizie thu chuh hieng hin an zâwt ta a Nu, I taksa hi khawvela um ta naw sienkhawm, I duthusam ngei, Pathien rawngbawltu,Missionary la hung ni ve ngei ka tih, Nu ka hmangai che. ti in a nu chuh an tla liem tah.

John chuh hung puitling ve peiin, a nu damlai a duthusâm, a á¹­awngá¹­aina hla khah theinghil châng um sienkhawm, a hmangai em em a nu a chawimawi theina ti hre zingin Bible chuh an chûk ve’a, Pathien zar le sûng le kuo hmangaitu hai zarin Bible inchûkzo theia um in, a nu duthusâm ngei, Missionary sin chuh teima tak in a thaw ve a nih.

Ani ngei, nuhai hmangaina le chawimawina thilpêk hlu tak ei inhlan theina chuh, mi hring tu, ei nuhai duthusâma hringnun hmang hih ni rawpa, chu chuh ei thiltum pakhat laia ṭhang ve ngei sien nuom a um. Khawvel ei hung hmu theina dinga nuhai in rinumna an tuor hih a rapthlâk em em, Edpidural injection (Khawvela injection laia na tak) hih ṭhenkhat chun an injection a, hun ie mani chen an tuor hlak a nih. Mihriem in natna ei tuor thei bâk, 100 ah 55 % vêl hih nuhai in nauhai an nau neina ah natna an tuor hlak ti in mithiem hai chun an lo hril. Nuhai ni a, nuhai tadinga parte le thilpêk mawi tak inhlan el khah nuhai ei hmangaina/ chawimawina suklangna ni naw sien, an thu zawma, an dit dân in hringnun hmâng thei hlak inla chuh nuom a um ngei el. Chau el chu ni lovin, iengtinam um inla an nuom? ti hih ngaituo nawn rawp inla chuh nuhai hlimna ani rawp rîng a um.

Thilpêk á¹­ha le thuom mawi in ei nuhai inkhum hlak inla khawm, zâna imu inhnik taka an in kei har tu le an mittui sukfar tu ei ni nawk sie chun, nuhai tadinga ei hmangaina khah a khingbai a nih ding, voisûn hin I nu leh chêng hmun khat thei ta lovin, in hmu phâk ta naw inla khawm, i nu i chawimawi theina chuh a thu i zawma, i damlai hringnuna dinga bu á¹­ha tak anga i nun  i hmang rawp chun, i nu i hmangai zie i suklang rawp ding a nih. I nu in a la dam pui che ani chun, i tadinga an pêkna khah theinghil naw la, i NU i hmangaina khah sukpung hrâm hrâm rawh.

Nuhai in nau a hmangzie hih khawvel á¹­awngbau le ngaituona hin a hrilfie zo lul nawh a, laisui a ziek suok zo ding khawm an nawh. Nuhai hmangai hih á¹­henkhat chun, nuhai ni a hung tlung hun ah, social media ah hai ei nuhai ei hmangzie thu ei in zâwt hlaka, a á¹­ha taluo, sienkhawm nuhai ni, (Mother’s Day) nisa in a liempui ang el in ei nuhai ei hmangaina chuh a liem pui nâwk el hlak. Nisa î liempui mei mei ding chun nu hmangaina hih inpâm a um taluo. Thei sien lem chuh, nuhai thu hih sel naw hrâm hlak inla chuh nu lung a awi ring a um. I nu tadingin thil ropui tak thawpêk thei naw la khawm, i nei thuawina khah inhlan raw leh. I nu kha artui dawmin dawm la,dimdawi takin enkawl rawh.

Nuhai po po dam vawng vawng in la, Pathien hring mawlsawmna chuh dawng mawl ro ie.
                                                   Mother’s Day Chibai.

PATHIEN KUOMAH LUNGRIL PHAWR SUOK

No comments

April 26, 2020

~ Evan Chawngtuolur Changsan

Mihriem thu le hla ni lova, khawvêl in harsatna lientak ie i tuok mêk na a hin, á¹­henkhat chun, hieng hin ngaituona an lo sâwr binga, hringnun lawng hmunkhata chuong ei nih,” á¹­henkhat nâwk thung chun,“lawng hmun khata chuong ei ni nawh an ti ve thung, nang in teh iengtinam i ti vea? kei ruok chun, lawng hmun khata chuong ei nih, sienkhawm ei fena ding ruok chu a dang seng, tiin ngaituona ka sêng ve  thung. A iengpokhawm nisien, vân khup hnuoia chêng seng ei ni ang hrimin, khawvel tienami-a ei la hriet ngai derlo, le hrietzing ni ta ding, "CORONAVIRUS" hripui i sukbuoi mihriem hai chu ei nih.

Lawng hmun khata chuong zingin, ngirhmun insawi deu nukin hun ei hmang zing chu a nih. Mihriem pieng dân, hmêl le ngainat zâwng an ang naw ang hin, ei damlai hringnun ah hin ramri khangin, vadung lien tak a luong rawp hlak. (practical takin social distancing ei hmang zinga, ei taksa kar dan in um sienkhawm, ei lungril rûk chuh kar dan in um naw sien nuom a um)

Covid-19 lawng sûnga chuong ni inlakhawm, a mi sawi dân ruok chuh an ang naw hle! Covid-19 hih mi tamtak tading chun, malsawmna virus a nih ngei el ie. Chuonglaizing chun, á¹­henkhat tading ruok chun, sirbi inphetna á¹­ibai um a va ni ngei de aw! Nupa kara hmangaina chuoi theilo ding ang khawpa hmangaina par duot taka enkawl zing  hlak hai khah, inhnar um lo, lungngaina thlipui in hmun lien tak a chang el ta si. Ṭhenkhat chun, an hmangai hai ruong duot takin á¹­a nuom hai sienkhawm, á¹­a hlei thei lovin râla inthawk thlîra mittui hrûk el naw chu lampui dang a um tah naw ie.

Harsatna siemtu (VIRUS) hi pakhat ana, harsatna rasuok rûk chu an dang hle el. Mi tamtak tadinga vangduoina hripui hih, mi tamtak tading chun, vangneina hripui niin bû a khuor zing bawk. Ei pienga inthawk Khawser/Kharkhip hming hi ei la hriet ngai lo khah, a hming ei hriet el chau ni ta lovin, a umzie ei hriet hne tah hle. Hi Khawser um hma-a Pathien le inpawlna ding hun nei ngai hrim hrim ta lo kha, duthusam nêka á¹­ha lem in hun thawveng ei  nei tah. Mi tamtak tadinga pasietna hripui hi, á¹­henkhat tadinga hausakna hripui ani hlau lem ti inla ei hril suol hle ring a um nawh. Ṭhenkhat chun hripui nungrawng hi kîrnâwk ta lo-a a liem hun ding nghakhla taka ei thlir zing lai, á¹­henkhat chun, la châm rawh , ti'n inzâwt ei nuom hiel awm ie. Ei Lâwng chuong dân hi an ang naw ngei el ie maw?

Ei lo ngaituo tah sa le, ei lo hmelhriet rawp hlak nisienkhawm, hei zepsa zawk ka i nuom a um tlat. Malsawmna ra dittum tak a hung pâr suok ding hin, a hung pâr el nawa, harsatna tamtak kara a hung inder suok hlak a nih. Bu chang rum inhnik taka ei fâk theina ding chun, thing chang á¹­ha in hne taka  ur in, mei i kâng hne kha a tul phawt hlak..

Pathien hnam thlang, Israel hai chuh, an hmelma Pilistin hai chun hne in, Pathien bawm chuh lâkpêk in an um a, (1Samuel4:10-11) Israel hai tadinga inthlakthlengna a um theina dingin, zawlnei Samuel chuh Pathien in a ruota, sienkhawm Samuel hung pieng suok dân ruok hi chu lampui inhawi tak ani naw ngawt el. Samuel hung insiengna nu, Hanna chun pasal nei zing siin, nau nei theilo in hun sawt tak a um, a mo chanpui nu (Peninna) hmusit in a um rawp hlak bawk.(Nupa ni dinga thutlung inhlân tawn ta haiin nau malsawmna an zuk nei el naw hin lungril sawlna tam an nei hlaka, mo chun a tarpi le tarpu lakah inhawi ti nawna hin a sipa, a khuo le vênghai lakah inthlahrungna a nei rawp hlak bawk, chu chuh Hanna hringnun a khawm hin a tlung ve nih) Hanna chun a pasal ( Elkana) tadingin nau a hring pêk thei naw leiin lungril inhawinaw tak pumin hun tamtak a hmang hlaka, sienkhawm, Hanna chun bêl ding tak Pathien bêl in, temple sûng ah lûtin mihriem ngaia chun invêt, zurui ṭawng invai ang hielin Pathien a ko a nih.

Ral kânga inthawka Hanna á¹­awngá¹­aina râwl lo ngaithla tu, a um dân hai lo thlîr zingtu, thiempu Eli khawm chun zurui á¹­awng invai a sawn hiel a nih. Hanna ruok chun, "LALPA  hmaa chun ka lungril ka phawr lem a nih" ti'n a á¹­awng suoka. Hanna chun, a lungril sawlna le a beidawngna tâwpkhâwk chuh Pathien hma-ah chun phawrsuokin á¹­awngá¹­aina hun a hmang ti ei hmua, Pathien in Hanna á¹­awngá¹­aina, a lungril po po a phawr chu ngai pêkin, a i mamaw êm êm, nau ditum tak, Israel hai tadinga mi pawimaw, zawlnei Samuel chu a hung piengsuok a nih.
# Hanna hringnun a inthawk ei inchûk ding le ei ngaituo zawm ding:
*Iengleia Hanna hi lungzing bêk bêk am a na?
*A lungzîng tawpkhawk hin tu kuom am a fe?
*Iengtinam Pathien kuomah a á¹­awngá¹­ai a?

Ei hringnun a hin, harsatna ka tuok der nawh, ti a âwm daw par ngam tûm um ei ta? Harsatna ei tuok seng, ei harsatna tuok dân ruok chu an ang naw hle. Thenkhat chu, ei harsatna tuok hin a mi buok kâng lawp lawpa, ṭhangpuitu ei mamaw hle. Ei nagituo dinga ṭha chu, Harsatna ei tuok châng hin tu kuom âm ei fê hlak? Tu bul âm ei inthlun hlak? Tûm ei ko hlak? mihriem in harsatna ei tuok changa ei thaw hlak chu, ruolṭha bulah inthlun, an naw leh mi thilthawthei deua hai bula inthlun dam hi a ni nuom viu, ruolṭha/ mi thilthawthei deu hai bula tlûk lût chu a ṭha taluo, sienkhawm Pathien iengkim chunga thu neitu a um ti hi theinghil ngai naw inla chu nuom a um ngei el. Hanna in harsatna lien tak a tuok khan, a mihriem chanpui hai kuomah fe el lovin, Pathien kuomah a tlu lûta, a lungril po po phawrin ṭawngṭaina a nei a nih.

Harsatna ei tuok châng hin; ei mihriem chanpui, ei ruolá¹­ha tak hai kuomah dâm ei fe hlaka, ei ni nêka tlawma thilthawthei deu hai kuomah dâm ei fe hlak, sienkhawm ei lungril po po ruok chu ei phawr suok nuom ngai meu nawh. Pathien kuomah ruok chun; ei phawr suok thei, lo phawr naw inla khawm, a mi hriet sa vawng a nih. Ei samzai um zât khawm a hriet vawng, ami siemtu ani tlat an nâwm. Chuonglaizing chun, ei i hril suok kha a mi phût ve hlak, "Hni ro, chuong chun pek in um in tih. zawng ro, chuong chun hmu'ng in tih. nawk ro hawng pek in um in tih. ( Matthai 7:7)  Ringzo taka Pathien kuomah mamaw intlun tuhai chun, Pathienin an á¹­awngá¹­aina a ngai pêk rawp hlak.

Tuta ei hringnun pal mêk a hin, ieng ang harsatna am i lo tuok ve-a? Iengpokhawm tuok inla, bêl ding ei bêl fûka, tlûk lût na ding indik takah ei tlû pha chun, lawmna thurûk inthup ei la hmu ve ngei ding a nih. Chun keichu mi hung ko in ta, fêng in ta, ka kuoma chun á¹­awngá¹­ai in ta, chun, kei khawma lo ngai ka ti cheu, mi zawng in ta, in lungril po poah in mi zawng pha chun mi hmu'ng in tih. (Jerimia 29:12-13) Pathien kuomah ei á¹­awngá¹­aia, ei lungril po poin Pathien ei ko chun, ei  Pathien chun a malsawmna mi pe dingin a min tiem ve nih. Thawding ei nei ve tina ni chuh.
“Ei á¹­awngá¹­ai tlawm chun Pathien in ami ngaisak nawh ti'n lungril ngaituona ei nei hlaka, á¹­awngá¹­ai râwn hrim hrim Pathien ngaisak naw an um ngai nawh”

Tiem tu dittak, ei harsatna tuok mêk hih, mihriem ngaia chun do ruollo le zuk hnebân el theilo hmêlma á¹­i um tak angin inlang sienkhawm, David in Goliath an suol pui ding khan, Lal Suala ralthuom á¹­ha chu hnawl in a î biek Pathien kuomah a ringna an nghat tawpa, mihriem ngaia theilo ding anga inlang, khawvel mi hrât Goliath chu hnebân in a um a nih. Ei ni khawm, ei î biek Pathien hi hre chieng tharin, Hanna in Pathien kuomah a lungril a phawr suok ang khan, ei lungril hang phawr suok ei tiu leh. Pathien in ei á¹­awngá¹­aina rawl chu lo ngai a ta, ei mamaw em em taksa bu le thlarau bu chu a mi pêk ngei ding  a nih.


Kalinga Vihar, Bhubaneswar
Dated 18-4-2020

DAMNA FAMKIM ISU KRISTA

No comments

March 31, 2020

~ Evan Chawngtuolur Changsan

“Suol tiengahai thi tain felna tieng ei hring theina dingin ama ngeiin a taksain thingah ei suolhai a phur a, ama vuokna vuolhaia chun sukdamin ei um tah” (1 Peter2:24)


Khawvel in harsatna lien tak a tuok mek ti chu mitin hriet ani leiin; mi tamtak in Pathien thu le hla puongsuokna hun remchang taka hmangin thang ei laka; lawm a um em em el, ei thaw ding hrim khawm a nih. Chuonglaizing chun, lungrila mi kaptu lien tak a uma, chu chu “ damna famkim Isu Krista” ti hi ani leiin hi thu hi ei hung ziek suok hlawl el a nih.

Ani ngei, tuta natna; khawvel in a buoipui mek “Coronavirus” hi thuchena ding chun a suk damna indiktak hmusuok a la ni hri nawa, nasa takin sorkar thuneitu le mithiem haiin an thiemna le varna hai sawrkhawm in thang an lak mup mup zinga; iengtikam an hmusuok ding ti ruok chu khawvel mipui lo thlir ani a, an lo hmusuok ani khawmin damna tak tak ami pek di'm? ti ruok chu ngaituo dinga tha a va ni awm de eh.

Hi natna tium tak, mi hausa le pasie, mi thiem le mi mâwl khawm thlir biek reng nei lova hringna hlu tak a her thliek hmawk hmawk thu hai ei hriet hin lungril ana a, ngaituona an vâk sei hle. A thi hai lai hin mi iengzam sandamna changin Pa angsung ah um an ta? an naw leh mi iengzat am hremhmun ah liem an ta? Lungril hi a na vawng vawng ie, thaw thei hlak ei ni si naw maw? Social meidia hmang ṭangkaiin, Pathien thu ziek; tiem le ngaithlak ding tamtak a uma, a tam lem chu hun hmawr ei tlung tâk zie le Pathien lungsen a ṭit umzie hai ei inzâwt ani deu tak. A ṭha vawng, hnâwl bîk ding a um der nawh. Sienkhawm chatuon damna thu puong suoktu ruok chu zing arasi ang chau ei ni el hi ngaituo ava um de eh! Pathien in a ngai pawimaw tak chu thlarau damna hi a ni a, chuleiin a hnung zuitu hai khawmin hang ngaipawimaw nawk zuol inla ti nuomna lien a um leiin thuziek in ei puong suok nawk el a nih.

Natna hi a ṭi umzie ei hriet chun, ṭitumna-a inthawk lungmuongna mi petu chu damdawi an zawng suok ngei hlaka, chuong ang bawka ei thi huna ei thlarau fena ding a ṭîtum zie ei hril/hriet sie chun thlamuongna khawm ei zawng suoka inhrilhriet a va pawimaw de eh. Thlarau damna ei neina ding chun, iengleia damna nei ei ngai am ani aw? ti hi ei hei hril hmasa nuoma, iengleia taksa damna el khel ah, thlarau damna hi ei mamaw am a na?

#Suol nauhai ei ni leiin:
Mi tamtak ngaituona um rawp hlak chu, ka pienga inthawk ringtu sungkuo a inthawk seilien kan nawm, thil suol  ka la thaw ve nawh, ti dam um mei ei tih. Ringtu sungkuo a inthawk pieng ei ni leia vân ram kai ding ei ni nawa, suol ei thaw leia hremhmun fe ding khawm ei ni bawk nawh. Hremhmun ei fena ding san hi a um a nih.  Khawvela mihriem po po hi suola insieng ei nia, nuom inla nuom naw inla “suol nau” hai ei nih. Ienglei am? ei ti chun, mihriem hmasa Adam le Evi lei khan a nih. Chuleiin Paula’n “Mi pakhat leiin suol khawvel a hin a lut a, suol leiin thinain mi po po a fangsuok tah”(Rom 5:12) Pathien in theira fak lo dinga a ti kha an fak chun thi ngei dingin a hrila, ( Gen2:7) Theira an fak khan taksa thina an tuok el nawa, “ taksa thina neka inthûk lem thina a kawksa a, chu chu thlarau thina a nih” chuleiin Pathien a inthawk mithi ei nei lo ni tah tina a hung nih. Taksa thina neka tium le a poi chu thlarau thina hi a nih. "Mi po poin thil an suksuol vawng tah a, Pathien ropuina an chang zo ta naw a nih". ( Rom 3:23) Biblein “thina” a hril pha chu taksa (body) le thlarau (spirit) inthena a nih ti a suklang zie a. Ei Lalpa Isu a thi khan, “Chun, inringtakin a khek a, Pa, I kuomah ka thlarau kan kawltir’a ta, chu a ti zo chun a thlarau an thla tah a”(Luka23:46) tiin ei  hmu. Thuhriltu chun, ‘pilvut’ (Heb.nephesh-body) chu a nina anga hnuoiah a kir nawk hmain le thlarau (Heb. nruah-spirit) chu ama petu Pathien kuomah a kir nawk hmain”( Thuhriltu 12:7) tiin thuhriltu ziek ah ei hmu a, thina a chun taksa le thlarau an the pei a nih tiin a lo hril a nih. Mihriem hmasa, Adam le Evi kha suol an thaw char khan an taksa la um sienkhawm Pathien le inzawmna “thlarau” chu an iná¹­hea, chuleiin Pathienin “Adam khawlam i um a” ( Gen3:9) tiin a ko a nih. Vawisun hin ei thlarau hringna khawlam a um ? tiin a min dawn zinga, iengtinam dawn ve tang ei ta le? Ei thalrau Pathien laka thi ei ni ta si chun iengtinam damna nei nawk thei ei ta? ti chu zawnna pawimaw tak a nih.

#Damna famkim Isu Krista:
Sandamna thu hi hril ding tamtak a uma, a khel neng a khawl nawng ziek suok ding ni inla, zuk ziek el sêng ani naw ding leiin a pawimaw zuol a ei ngâi hai ei hung ziek lang tum hrâm a nih.

Ei hril ta khan, sandamna ei changna ding chun ‘suol bulpui’ hi fie taka ei hriet phawt a ngaia, chu chu Adam le Evi bawsietna suol ei intawmpuia inthawka sandam ngai; sansuokna hi a bulpui chu a nih. Ei Lalpa Krista kha iengleia Khawvela hin a hung am? Paula chun Timothe kuomah hieng  hin a lo hril a, “ Krista Isu mi suolhai sandam dingin khawvela hin a hung ,” ( I Timothe 2:15) ei hei tiem pei lem chun, ‘pawm tlak’ tiin sunzawm nawk a nih. Paula’n Timothe kuoma a hril hi a fie em em el. Misuol hai sandam dingin a tih a, tu ham an na? Misuol hai chu? Khawvela mihriem taphawt hi misuol chu ei nih.

Amiruokchu, misuol lo ni ta inla khawm ei Pathien hi hmangaina-a sip Pathien a ni leiin, chatuona ei thi el ding chu a phal nawa, a nau pakhat nei sun (ISU) khawvel a hin a hung tira, “ Pathienin khawvel a hmangai bek bek a, chuongchun, a Naupa khat nei sun a pek a, ama chu tukhawm a ring ta phawt chu an bohmang naw a, chatuona hringna an nei lemna dingin”( John 3:16) A ropui khopel, Isu Krista ringtuhai chu chatuon hringna neituhai an ni ta leiin, khawvel thina in ei hringnun ah rorel sienkhawm chatuon hringna neituhai ei ti tak leiin damna famkim (thlarau damna) ei nei der an tah.

Eden natna kha natna lai po po natna á¹­ium tak a nih a, mitin chunga tlung, nuom inla nuom naw inla ei ni-a kawp tlat, khawvel thiemna le varna khawma sukdam thei lo a nih. Tuta natna ei buoipui mek hi chu, mithiem hai zarin a sukdamna hmusuok in la um ngei a tih. Eden natna ruok chu, thisen ngei suoka sukdam /sukfai ngai ani leiin man tama;( Hebrai 9:22) chu chulein khawvel mihriem thaw thei ruol ani ta naw leiin ei Lalpa Isu Krista khan a hringna hlu tak el, a thisen ngei suok in chatuon damna ami hung puong pek a nih. Isu Krista thisen zarin; chatuona thi dinghai kha, chantuon damna famkim neituhai ei lo ni tah.

#Hadamna thuruok Krista:
Beidawng lungngai takin kun el naw la, ieng angin khawvel natna in mi man ding nisien khawm hadamna thuruk, damna famkim Krista ah a um a nih. Unau, ei hringnun pal mek hi hang inennawn ei tiu le. Krista zara damna famkim neitu ei ni ta am? ei la ni naw chun, Pathien in a nau pakhat nei sun Isu Krista hmangin damna famkim ami hung puong peka, chu damna famkin neituhai chun hadamna thuruk; khawvel i pek theil o chu an nei a nih. Damna famkim neitu ni ngei dingin tiemtuhai ka ditsak cheu.

Dated:
25-3-2020
HIG-376, Bhubaneswar

HUN NUHNUNGA THIL TLUNG DING HAI - II

No comments

March 24, 2020

~ Evan Chawngtuolur Changsan

“ Nauha se hun”

Muongna le himna tia an hril lai takin, nuhmei nauha se angina karloin an chungah bohmangna hung tlung a tih, pumpel naw tawp an tih. 1 Thessalonika 5:3.

Kum 1855 Xiangfeng in Lal lai khan China ram Yuhann ah hrîpui (Bubonic Plague) nasa tak el in an lo tuok ta a, India ram Bombay (Mumbai) khawpui khawm a lo nuoi zeka, mihriem 10 million in thina an lo tuok hiel a nih (WHO lo record dan). Hi hripui hi a zuk re el nawa, kum 1960 chen khan an lo tuor ve a nih. Hi natna rasuok hin thina chau an tlun nawa, khawvel khawsakna nunphung khawm sei tak a tawk buoi hiel a nih.

Kum 2019 May thla khan India rambung tadinga sinsie tlâk, sietna rapthlak inthluntu dingin “Cyclone Fani” tia a hming an inbuok chun Bengal tuipui kam a um State thenkhat a hung nuoi nâwk a, mithiem hai lo hril lawk dan chun thlipui hrat dan ding chu 70 km/h vel ning a tih an tih a, sienkhawm an lo hril lawk neka let khat in thlipui chu a hung ta lem. May 8 zingkar chun beisei naw tieng in thlipui chu tuipui tienga inthawk chun, a hrat dan 185 km/h vel in tana, zing dar 6 a inthawk zantieng dar 5 chen chawl der lovin thlipui a hrang el tah, thlaphang a um hiel a nih. Thlîpui hrât lei chun thil tamtak a suksieta, thingkung lien mihriem puitling tiet tiet ding hai kha a zung pumin a phawi el tah. Bus le Car tamtak a mut let tawp tawp hmu ding a um bawk. Building tha tamtak a suksiet bawk, mihriem suongtuona khel tieng ah sietna rapthlak an tlun a nih.

Ei thupui ah hang lut á¹­an ta inla, Tirko Paula hringnun kha ei hang ena, khawvel mihriem laia chu mi vangnei chungchuong a ni hiel awm ie! Asanchu, thiemna le varna tieng ah mi chungchuong bik a nih a, zirtirna khawm duthusama dawng hiel, chuonglaizing chun a hun hmasa tieng a khan Pathien hmangaina hrethiem ve lo ani leiin ringtu tamtak tadinga thina intluntu an rawp hlak bawk.

Pathien a inthawk sandamna chieng tak a hung nei ta khan chu, a suk nawmna Isu tadingin a lu a bawt nawk hiela, kohran tamtak a phuna, Pathien thlarau á¹­hangpuina in ringtu tamtak a siem bawk, cho el chu ni lovin voisun hun chen le khawvel la um sunga dinga zirtirna Pathien thuthienghlim a mi maksan pek hiel a nih. A ropuiin Krista sal á¹­ha a va ni ngei de aw!

Tirko Paula á¹­hanhnem ngaina zarin Thessalonika khuo ah kohran phun in a um a, chu a kohran phun hai laia thu pawimaw tak, “ Lalpa hung nawkna ding” ti’n kohran hai chu thu ril a hril a nih. A thuril a hin khawvel in hun khir tak, “ nauha se hun” (1 The 5:3) a la tuok thu hmu thei in a um. Ani ngei, Khawvêl hi ei en-a, ei Lalpa Isu Krista hung pieng hmâ, Israel hai hun lai khan sietna rapthlak a lo tlung rawpa, Khawvel chu suolin a sip ta leiin Pathien in tui an lêt tira, (Gen 7:1ff) chu zoa Sodom le Gomara khawpui chu mei le kât hmangin sietna rapthlâk a tlung nawka, (Gen 19:1ff) hieng ang sietna a tlung zo hin, Pathienin ami hai á¹­huoitu dingin Mosie hung ruota, Pathien thilthawtheizie hrilfietu dingin Aigupta ah hrîpui mak tak tak an lênga, (Ex 7:14- Ex 12:29ff) Pharoah lal ropui lungril ngar tak khawm a um thei ta naw hiel a ni kha.

Ei Pathien hi hmangaina sip Pathien nisienkhawm a lungsen hi mihriem hai hin ei tuor naw hle ti chuh khi a chunga Pathien thu an ziekna; ei suklang hai a khin hmu thei in a um. Khawvêl suolna inthlan dinga Ei Lalpa Isu krista hung pieng hnunga khawm hin khawvel in sietna chu ei tuor rawn ta hle ie maw?

Khawvel mithiem hai in an lo ziek, khawvêl rambung in sietna rapthlak leia thina hiel lo tlung hai ei suklang ei tih.

Rank | Year | Death toll (Estimate) | Location | Reason

1 | 1931 (July) | 4,000.000 | China | Flood

2 | 1887 (September | 900,000 | China | Yellow River Flood

3 | 1556 (January) | 830,000 | China | Shaani Earthquake

4 | 1976 (July) | 655,000 | China | Tangshan Earthquake

5 | 1970 (November) | 500,000 | Bangladesh | Bhola Cyclone

Data ei hung suklang hai hih mihriem in hringna hlu tak an chan tamna biek zuol deu hai an nih a, hieng hai hih ti lo khawm tamtak ziek ding um a tih. A chunga ei hmu hai khi hang en inla, China inthawk inṭan chu 90% a nih a, tuta natna ṭîbei um tak khawm hi China inthawk tho a nih ti chu mitin hriet a nih.

Sietna rapthlak hai hi khawvel tading chun a mikhuol naw hle! ei hmabak a hin ieng ang sietna in am a mi la hmuok pei ding ti chu Pa chau naw chun a hre an um nawh. Hun khir ei tuok pei chu an ta naw mani maw? tuta ei hun tawng mêk khawm hi hun khir chu ani el ta naw mani? Nuom thu rel hril thei talovin thuneituhai thu zawmin, mani insûg a bak hun ei hmang thei ta nawh.

Nauha se hun hi hun khir tak ani hlaka, Nu hai nuom thu rêng hril thei lovin room pakhat ah um a ngai hlak. Nu in nauha se an vawi hin naunei a hnai tah ti hriet lawkna a ni hlaka, nauha se chu um zing lovin nau a hung pieng hlak, sienkhawm nau pieng hma în nauha se invawi phawt a ṭul hlak a nih kha.

Khawvêl in nauha se tawpkhawk an vawi hma hin ei thlarau a dam am? Ei hmangai hai an dam tlang am? Dam tlang hi a va pawimaw lawm lawm de eh. Ei hmatieng thil ding ei hril lawk thei nawh. Iengpokhawm lo tuok ding ni inla, dam tlang hi a pawimaw bek bek el a nih. Nauha se tak tak ei tuok hma hin ei dam tlang naw chun tap le harâwt in hun ei la hmang ding a nih. Hun khir tak ei pumpel theina um chu Krista hringna inzawm hi a nih.

Ei Lalpa hung ding sukfietu chu khawvêl in harsatna hran hran ei tuok hai hi ani ding a nih. Hun ler ah ei ngir mêk lai hin ngaimuon deua um chu a hun ta naw ie. Ngir det ei tiu a, thlarau damna zawng mawl mawl el ei tiu.

Dated: 24-3-2020
Bhubaneswar.

HUN HNUHNUNGA THIL TLUNG DING HAI

No comments

March 19, 2020

~ Evan Chawngtuolur Changsan

Simkhawleihnuoi nasatakin inhnîng a ta, hmun tum tum ah ṭâm hai tlâng a ta, hrîhai inlêng bawk a ta; vâna inthawkin thil ṭium le inchikna nasatakhai um a tih.(Luka 21:11)



Khawvêl a hin lekhabu ṭha, tiem manhla um tak tak le ei hringnun a var zawnga min thlirtir theitu tamtak a um hlaka, sienkhawm Pathien thu thienghlim, Bible anga thu indik le pawmthlâk hi chu a um nawh. Hun nuhnunga thil tlung ding a hril hai hin, tulai chuh amin ngaituo tira, kamtu a um tlat bawk leiin tiin ei hung ziek nâwk hrâm a nih.

Pathien inthuok khum, Biblea inziek hrim hrim hih a bat bat in andik peia, a lan dik pei ding a nih. Bible thu hi thudik ani zie chu;  mit a hmutu le na-a hretu ei nih. Thil tamtak ziek suok ding um sienkhawm, tulai khawvêl in ei i buoipui em em el, mi tamtak suk lungzingtu Coronavirus le inzawm in thu tlawm te ei hei ziek suok tum a nih.

A khel neng a khawl nawng in ei ziek suok thei naw khawmin, hun liem ta-a thil tlung le tulai khawvêl in ei tawng mêk ei hei suklang tum a nih. Kum 1920 lai khan khawvel mihriem hai tadinga natna á¹­ibei um tak HIV natna chu hmu suok in a um a, khawvêl a suk á¹­apa, mithiem hai lungril nasa takin a fâk ral a, mi tamtak hringna hlu tak a herthliek bawk."Hrihai inlêng a ta", hri mak tak tak a hung suok pei bawk, (ei i hril sa kher naw khawm tamtak a um) Coronavirus a hung suok hma, kum 1976  khan, Ebola natna á¹­ium tak a lo um tah a, kum 2014-2016 inkar sûng lem khan chu, Africa rambung ah; nasa takin a sukbuoia, mi tamtak in an lo tuor ta bawk ani khah.

Ngaituona a um chu, Africa, China ti hai hih Kristien haiin nasa taka suknawmnatna an tuok na rambung ani ve leiin ngaituona chu a suksei hle! Middle East tieng ei en leh, Indona, inthatna nasa tak a lo tlung ta bawk. Ei ni lai khawm indo hi a um zing an ta naw mani maw Râlthuom inlet in indo naw inla khawm, lungril ah nasa takin ei indo-a, champion ei inchu hlak chu a nih. Bible in a ziek hai hrim hrim hi andik pei chu a ni hi. India ram khawm hi Kristien hai tadinga zalên nawna ram ani pei ta leiin iem ei hmasuon ding? Ti chuh ngaituo um tak an tah. Hieng ang thiltlung hai hi ei LALPA Isu a hung nawk ngei ding a nih ti sukfie zuoltu a nih.

Kum 1960 khan, khawvel sinsiea hril phaka um simkhawleihnuoi inhnîng "Valdivia Earthquake" tia a hming an ko chun Chile rambung ah 9.5 magnitude a hrat in a sawi hnînga, mihriem 5700 lai zetin an hringna an chân pha a nih. Kum 2020 a hung inher suok meu chu Australia ram nasa takin a kâng nawk ani kha, hril ding tamtak a um.

Nikum (2019) kum tawp tieng khan China ram, Wuhan ah hi natna Coronavirus hi hmusuok in a hung um nawka, an hmu suokna thla tam khawm a liem hma'n, mi sangtêl in an hringna hlû tak an chân a, mi singtêl in hi natna hi an invawi mêk bawk. Khawvêl a sawi hninga, nu le nau a suk lungzing a, mithiem hai a suk beidawng chu an tah. Chau el chu an nawh, ei ni lai la um naw sienkhawm nasa takin nungphung a suk danglam hiel ani hi. Hi natna hi an  invawi ta chun, sûng le kuo hai induot takin enkawl nuom hai sienkhawm, enkawl thei an ni naw leiin a hran liua enkawl ngai an nih, lungsiet an um em em el. Coronavirus hi an dar nawna ding ti'n, rambung  le rambung infepaw thei ta loin nasa takin rambung a buoi mêk chu an tah. Ei chengna Manipur state ngei khawm ram dang mi hrim hrim lut phal an ta nawh. Mithiem hai suidan chun Minute tin deuthaw in natna invawi an pung hiel a nih.

Hi natna á¹­i um tak hin, ei ram (India)  a ngei khawm mi 148 (as on date 18) in an invawi der tah. Mitin ngaiven a hlaw ta hle a nih, iengtikam ei insûng ah a hung lût ve ding? Ei hril thei der nawh. Chuonglaizing chun, Pathien thu in iem a mi hril? ti hi ei hril nuom chu a nih.

Pathien thua ei hmu angin, ei LALPA Isu krista hung nawk hma a thiltlung ding a ziek lang hai hi andik peia, a la hung indik pei ding a nih. Luka 21: 10-17 lai kha ei tiem chun thiltlung ding tamtak ziek suok in a uma, an dik reng bawka, Indona a tlunga, á¹­am nasa takin a tla a, mi tamtak phîng á¹­am in an uma, simkhawleihnuoi an hnînga, in ropui ei ti hai suksiet in a uma, unau le unau kara hmangaina nekin inhmelmâkna'n hmun a chang lem tah a, dawnkân a bu inhnik taka fa hlak hai kha, hlimna in hmun a chang ta nawh. Pathien thutak ngaituona nekin, khawvêl thil ngaituona'n  ei hun á¹­ha hai ei hmang lem ta a, Pathien tak ringtuhai suknawmna in ei um a, Isu Krista ringna leiin intangna in ah an intang zing bawk. Zâwlnei tehlêm, inchuktirna indiknaw an hung suok mêk zing bawk. Inlarna mak tak tak neitu hlak bo lo hai, Pathien thu hi chu an dik a nih.

Khawvêl inthlâk danglamna enin, iengtikam ei LALPA Isu hi a hung ding? ti ei hril thei naw khawmin; a hung nawk ngei ding ti ruok chu hriet thei in a um. Ama (Isu) ngei khawmin," ka hung nawk ding a nih "a ti ni kha. Ngaimuong taka ei um sûng hin, ei Pathien ruok chu a muong dâl el thei a nih. Asanchu, Pathienin kum a tiem dân le mihriem in kum ei tiem dan hi an ang naw tlat an nawm. "Lalpa ngai chun ni khat hi kum sâng khat ang a na, kum sâng khat khawm ni khat ang a nih" (2 Peter 3:8) . Vawisûna ei hun ṭha nei hi, hun ṭha a ni zing naw ding, chuleiin ei ngaituo dinga ditum em em el chu, Pathien thu inkhel ngai lo hi bêl chieng nawk zuol ei tiu.

"Ngai ta u, tu hi hun lâwmum chu a na; ngai ta u, tu hi sandamna ni chu a nih. "( 2 Korinth 6:2)
Hun lâwmum tak Pathien hin a mi pêk sûng hin fîmkhur taka hringnun hmang a va pawimaw âwm de maw? Hun khir tak ei hmasuon hma in, ngaituona suk fîm a ṭul tah tak meu. Ei hun ṭha hi hmang ei tiu leh.

Dated: 18/3/2020
HIG-376, Bhubaneswar.
Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate