~ V.K. Pangamte
Bethel, Tuițhaphai
Thlatun 12, 2020
Hming hmera mî thiem nawna le fel nawna ziek chu pehêl tum hrâm ei ta. A san chu, mihriem hi fel famkim le á¹ha famkim pakhat khawm ei um si naw a. Pathien ei ringnaa hin a tak le a lem ei ni le ni naw ruok chu mânia inenfie dingin sie lem ei tih. Khawvêl mihriem lai hin a lem le a tak ruok chu um ngêi ei tih, ti chu thu inkhêl lova thudik nîng a tih.‘Khawvêl hi kumhlun ding ram a’n nawh’ ti hre chiengtu chun Pathien thienghlimna iná¹Ã¢wmpuiin nun a hmang hlak. “Mi po po le inremna le thienghlimna hnawt ro, chuong le naw chun tukhawmin Lalpa hmu naw ni hai”(Hebrai 12:14) tiin á¹an ei tih. Lalpa intuokpui tum sia nun puopa zui chu la rêm a t’a; “Pathien In (mihriem) sukkhawhlotu chun Pathien-in ama chu sukkhawhlo vêng a tih” ti ziek a nih. (1Korinth 3:16).
Thumal pakhat ei dit tak thlang ding ni inla, ‘hmangaina’ hi ei thlang seng ring a um. Èšawngbau thiem le thiem naw khawmin, ‘hmangaina’ thumal ei hei sâm hin chu, inhawi tinâ le lâwmna chi khat tak ei nei hlak. Hi hi thu inmil le thil âwm hrim a nih. Hmangaina hi hrietthiemna’n a zui lem lem chun, hringnun hi a hring zuol sawt a, mâwina kûng indik tak a pâr suok hlak. Amiruokchu, hmangaina hi hmang suol vêk chun, thina tûr anga hrât a nih a. Taksa thina chau naw khawm, thlarau thina chen intlungtir theitu a nih.
Tulai thil umzie le ringtu nun ei ngaiven chun, “inlusuhai ta dingin á¹hanghar a hun ta takzet a nih” ti Pathien Lekhabu Thienghlimin a mi hril.(Rom 13:11). Lulul insuo hun chu a ni ta naw, insiemÈ›haa LALPA tieng kîr nuomhai ta dingin hun á¹ha le hun lâwmum chu a nih. Buchi thetu tekhithu hi ei hriet thar a pawimaw hle a, a san chu, tekhithuin thu tam tak a’n chûktir tlat lei a nih. Hmun dang danga tla an um lai zingin, hlohlingnei laia the hi zuk la bîk ei tih: “nisienlakhawm, khawvêl lungkhamnahai, hausakna tehlêmhai, thil dang châknahai chu a hung lût a, thu chu a dîp a, ra lovin a lo um hlak” tiin.(Marka 4:19). Pathien-in Grêp raa ra dinga A mi beisei laiin, grêp suoka ra ei ni chun thil pawi tak nîng a tih. Chun, Amaa um zing dingin A mi ti a, khawvêl thil inhnawk leia ra lova dîp hmanga ei um chun, mi vângduoi tak ni bawk ei tih.
Inhmangaituo Hun A Nih: Ieng ang hmangaina zunga innghat am i n’a? Pathien hmangaina thienghlim hnâwl a, nunghâk le tlangvâl nun inchin leia hmangaina biethu tiem ringawt chu hmangaina tling lo a nih. Hi! le Hello! tia inbiek lei ringawta panglum inngai thaw nghâl dâm chu chîng lo ding chî tak a n’a, thaw sin lo chu a him tak. Pathien á¹i dêk puma inlaichinna nei a á¹ha a, a tluong bawk hlak. Sûngrila Pathien râwn hmasa lo a, tisa lungril râwn hmasatu taphawt insîrin nun an hmang hlak. Khawpui le khawte nun hrilkhi tum hran lovin, mâni sie le á¹ha hrietna hmanga LALPA bêl a pawimaw ie. Sûngril entu le hretu LALPA a ni si a. Chun, mî pa le mî nu leia hmangaina inkawkal nun chu nun tirdakum a ni bawk. Hieng anga hmangaina nun hmang suol taphawt chu, Pathien rorêlna tlung hmâ ngêia an suol an sim naw a ni chun, muolpho takin la um an tih. La hei hril sei met ei tih: Pathien le kohran hming sâl meuva thu intiemtu ni si, mâni thu intiemna ngaitha le iengma lova ngaitu khawm Pathien-in a va lâwm âwm naw de! Hi intiemnaa hin mimal le rawngbâwltu a huom ve ve a nih. Pathien chu hlêm thei a ni si naw a. Hmangaitu der nun ni lo a, a tak taka Pathien hmangai a, inhmangaituona hrisêl hmanga inhmangai seng dingin ei infiel mawl mawl a nih. A hming ela inhmangai chun hlutna a nei si nawh!
Lungril Hrisêl A Pawimaw: Èšhenkhat chun, ‘A khawvêl phur suok hrim a nih’ tiin mâni dit dân le nuom dân ang angin zalên takin nun an hmang a. Nun uluk naw luot leiin a tawpa chu muolpho takin taksa thina an tuok pha hlak. Hun á¹ha nei laia LALPA tieng ngha nuom si lo a, hun zântieng a tlung tâwm ruoia insîr thaw chu a’n hnu thei a nih; thlarau sandamna chang hman naw chu a pawi sei âwm si a! Chuleiin, ringtu lem ni lova ringtu tak ni dingin ei inditsak a, ‘lungril hrisêl nei a pawimaw hle a nih’ ti hi ei lungrila châm zing dingin ei nuom khawp el. Thil indik lo chu hnâwl ngam a, thil indik ruok chu á¹an ngam tlat a á¹Ã»l bawk a nih. Thukhêl hriet chieng ni si, a tam lemin an á¹an lei ringawta zâwm ve ding a ni nawh a. Chun, thudik hriet chieng ni si, a tlâwm lemin an á¹an lei ringawta inphat ding khawm a ni chuong nawh. Lungril hrisêl chun thudik chu huoisen takin a pawm a, thukhêl khawm huoisen takin a hnâwl ngam bawk hlak. I lungril a hrisêl am?
Sûngkuo Hrisêl A Pawimaw: Noa le a sûnghai anga sandamna lawnga lût ding chun, sûngkuo hrisêl a pawimaw a nih. Mi dangin suol tirdakum leia an taksa an sukkhawhlo lai khawm khan, Noa chu Pathien leh an lêng hmunkhat hlak ti thu ei hriet. Sietna râpthlâk laka humhima um theina chu, khawlai hmuna um in la khawm, LALPA dit dâna nun hmang ei á¹Ã»l a nih; chu chu sûngkuo ta dinga sandamna lawnga lût theina lampui a ni si a. Nang le i sûnghai sandama an um theina dingin ie’m thaw’ng i t’a? Mâni nina ang anga LALPA kuoma intûklûtna châng hriet a á¹Ã»l a. Taksa khawvêl nun ringawta innghat lovin, thi hnunga umna ding sukfel a pawimaw êm êm a nih. Sûngkuo kim lova Vân khawpui hluo nêkin, sûngkuo kima Vân Khawpui hluo chu a’n hawi lem âwm si a. Isu Krista hmangaina kawt a la’n hawng sûngin, ringum le fel taka Ama rawngbâwl dingin insiem ei tiu a; chuongchun, Vân Kawtkhâr a’n hawng pha lâwm kim ta’ng a tih. Hnuoi rinum ram mâksanin, chatuonin LALPA inpâk ei t’a; hnung tieng hrim ngai lovin hlim zing ta’ng ei tih. Sûngkuo tin lai Pathien ram lo tlung raw se!
Ram Hrisêl A Pawimaw: Hri inlêng thut thut leiin mihriem khawsakna a sukbuoi a, ngaituona ril a fang nasa hle a nih. Duthu tesep sâm changin, lung hrim a’n vai pha hiel hlak! Hieng ang huna bêl ding le innghatna tlâk chu Isu Krista chau hi a nih. Hri leia khawvêl lu a’n hai meu chu, ring naw ang takin mi tam takin Vân Pathien an ko pha a, thil mak le hun danglama um ei ni pei ti thu a suklang a nih. Amiruokchu, Pathien hi lungril po po hretu a nih a, natna sukkiengtu ding chaua mi’n a ko a, a lungril a’n hlân chuong si naw chun damna tluontling a hmu ring a um nawh. Hun á¹ha le hun rinum tuok chângin, Pathien hi hriet zing ding a nih; mâni khâtin iengkhawm thaw thei a ni si nawh a. Ei umna ram sukdamtu dinga Pathien ei ko le inruolin, Ama kuoma nun inhlân chu A dit dân le A lâwm zâwng a nih. Suol sima LALPA kuoma kîr dingin lungril sukfel a hun ta takzet a. Hunin a mi’n khêlpui hmâ le dama ei la um sûng ngêia ‘Vân Identity Card’ sukfel a pawimaw a nih. Sin á¹Ã»l lei le sin thawna leiin hmun dang danga um in la khawm, ringtuha’n ei beisei lien tak chu – ‘Chatuon Hringna Nei’ a ni si a. Ram sûnga vânin ruotui a’n suo naw laia Elija á¹awngá¹aina dawntu LALPA kha a la pângngâi zing a nih. Suol sima hnuoi le vâna thuneitu hming châwia ei È›awngá¹ai a ni phawt chun, ei ram hi sukdam nâwk ngêi a tih. Pathien hming ei lamna bau le lungril hi a tak am? annawleh, a lem? Chanchin á¹ha thu mak tak hi inkhêlpui naw hrâm dingin, Pathien-in ei hringnuna thu hril thar raw se! Amen.
Bethel, Tuițhaphai
Thlatun 12, 2020
Hming hmera mî thiem nawna le fel nawna ziek chu pehêl tum hrâm ei ta. A san chu, mihriem hi fel famkim le á¹ha famkim pakhat khawm ei um si naw a. Pathien ei ringnaa hin a tak le a lem ei ni le ni naw ruok chu mânia inenfie dingin sie lem ei tih. Khawvêl mihriem lai hin a lem le a tak ruok chu um ngêi ei tih, ti chu thu inkhêl lova thudik nîng a tih.‘Khawvêl hi kumhlun ding ram a’n nawh’ ti hre chiengtu chun Pathien thienghlimna iná¹Ã¢wmpuiin nun a hmang hlak. “Mi po po le inremna le thienghlimna hnawt ro, chuong le naw chun tukhawmin Lalpa hmu naw ni hai”(Hebrai 12:14) tiin á¹an ei tih. Lalpa intuokpui tum sia nun puopa zui chu la rêm a t’a; “Pathien In (mihriem) sukkhawhlotu chun Pathien-in ama chu sukkhawhlo vêng a tih” ti ziek a nih. (1Korinth 3:16).
Thumal pakhat ei dit tak thlang ding ni inla, ‘hmangaina’ hi ei thlang seng ring a um. Èšawngbau thiem le thiem naw khawmin, ‘hmangaina’ thumal ei hei sâm hin chu, inhawi tinâ le lâwmna chi khat tak ei nei hlak. Hi hi thu inmil le thil âwm hrim a nih. Hmangaina hi hrietthiemna’n a zui lem lem chun, hringnun hi a hring zuol sawt a, mâwina kûng indik tak a pâr suok hlak. Amiruokchu, hmangaina hi hmang suol vêk chun, thina tûr anga hrât a nih a. Taksa thina chau naw khawm, thlarau thina chen intlungtir theitu a nih.
Tulai thil umzie le ringtu nun ei ngaiven chun, “inlusuhai ta dingin á¹hanghar a hun ta takzet a nih” ti Pathien Lekhabu Thienghlimin a mi hril.(Rom 13:11). Lulul insuo hun chu a ni ta naw, insiemÈ›haa LALPA tieng kîr nuomhai ta dingin hun á¹ha le hun lâwmum chu a nih. Buchi thetu tekhithu hi ei hriet thar a pawimaw hle a, a san chu, tekhithuin thu tam tak a’n chûktir tlat lei a nih. Hmun dang danga tla an um lai zingin, hlohlingnei laia the hi zuk la bîk ei tih: “nisienlakhawm, khawvêl lungkhamnahai, hausakna tehlêmhai, thil dang châknahai chu a hung lût a, thu chu a dîp a, ra lovin a lo um hlak” tiin.(Marka 4:19). Pathien-in Grêp raa ra dinga A mi beisei laiin, grêp suoka ra ei ni chun thil pawi tak nîng a tih. Chun, Amaa um zing dingin A mi ti a, khawvêl thil inhnawk leia ra lova dîp hmanga ei um chun, mi vângduoi tak ni bawk ei tih.
Inhmangaituo Hun A Nih: Ieng ang hmangaina zunga innghat am i n’a? Pathien hmangaina thienghlim hnâwl a, nunghâk le tlangvâl nun inchin leia hmangaina biethu tiem ringawt chu hmangaina tling lo a nih. Hi! le Hello! tia inbiek lei ringawta panglum inngai thaw nghâl dâm chu chîng lo ding chî tak a n’a, thaw sin lo chu a him tak. Pathien á¹i dêk puma inlaichinna nei a á¹ha a, a tluong bawk hlak. Sûngrila Pathien râwn hmasa lo a, tisa lungril râwn hmasatu taphawt insîrin nun an hmang hlak. Khawpui le khawte nun hrilkhi tum hran lovin, mâni sie le á¹ha hrietna hmanga LALPA bêl a pawimaw ie. Sûngril entu le hretu LALPA a ni si a. Chun, mî pa le mî nu leia hmangaina inkawkal nun chu nun tirdakum a ni bawk. Hieng anga hmangaina nun hmang suol taphawt chu, Pathien rorêlna tlung hmâ ngêia an suol an sim naw a ni chun, muolpho takin la um an tih. La hei hril sei met ei tih: Pathien le kohran hming sâl meuva thu intiemtu ni si, mâni thu intiemna ngaitha le iengma lova ngaitu khawm Pathien-in a va lâwm âwm naw de! Hi intiemnaa hin mimal le rawngbâwltu a huom ve ve a nih. Pathien chu hlêm thei a ni si naw a. Hmangaitu der nun ni lo a, a tak taka Pathien hmangai a, inhmangaituona hrisêl hmanga inhmangai seng dingin ei infiel mawl mawl a nih. A hming ela inhmangai chun hlutna a nei si nawh!
Lungril Hrisêl A Pawimaw: Èšhenkhat chun, ‘A khawvêl phur suok hrim a nih’ tiin mâni dit dân le nuom dân ang angin zalên takin nun an hmang a. Nun uluk naw luot leiin a tawpa chu muolpho takin taksa thina an tuok pha hlak. Hun á¹ha nei laia LALPA tieng ngha nuom si lo a, hun zântieng a tlung tâwm ruoia insîr thaw chu a’n hnu thei a nih; thlarau sandamna chang hman naw chu a pawi sei âwm si a! Chuleiin, ringtu lem ni lova ringtu tak ni dingin ei inditsak a, ‘lungril hrisêl nei a pawimaw hle a nih’ ti hi ei lungrila châm zing dingin ei nuom khawp el. Thil indik lo chu hnâwl ngam a, thil indik ruok chu á¹an ngam tlat a á¹Ã»l bawk a nih. Thukhêl hriet chieng ni si, a tam lemin an á¹an lei ringawta zâwm ve ding a ni nawh a. Chun, thudik hriet chieng ni si, a tlâwm lemin an á¹an lei ringawta inphat ding khawm a ni chuong nawh. Lungril hrisêl chun thudik chu huoisen takin a pawm a, thukhêl khawm huoisen takin a hnâwl ngam bawk hlak. I lungril a hrisêl am?
Sûngkuo Hrisêl A Pawimaw: Noa le a sûnghai anga sandamna lawnga lût ding chun, sûngkuo hrisêl a pawimaw a nih. Mi dangin suol tirdakum leia an taksa an sukkhawhlo lai khawm khan, Noa chu Pathien leh an lêng hmunkhat hlak ti thu ei hriet. Sietna râpthlâk laka humhima um theina chu, khawlai hmuna um in la khawm, LALPA dit dâna nun hmang ei á¹Ã»l a nih; chu chu sûngkuo ta dinga sandamna lawnga lût theina lampui a ni si a. Nang le i sûnghai sandama an um theina dingin ie’m thaw’ng i t’a? Mâni nina ang anga LALPA kuoma intûklûtna châng hriet a á¹Ã»l a. Taksa khawvêl nun ringawta innghat lovin, thi hnunga umna ding sukfel a pawimaw êm êm a nih. Sûngkuo kim lova Vân khawpui hluo nêkin, sûngkuo kima Vân Khawpui hluo chu a’n hawi lem âwm si a. Isu Krista hmangaina kawt a la’n hawng sûngin, ringum le fel taka Ama rawngbâwl dingin insiem ei tiu a; chuongchun, Vân Kawtkhâr a’n hawng pha lâwm kim ta’ng a tih. Hnuoi rinum ram mâksanin, chatuonin LALPA inpâk ei t’a; hnung tieng hrim ngai lovin hlim zing ta’ng ei tih. Sûngkuo tin lai Pathien ram lo tlung raw se!
Ram Hrisêl A Pawimaw: Hri inlêng thut thut leiin mihriem khawsakna a sukbuoi a, ngaituona ril a fang nasa hle a nih. Duthu tesep sâm changin, lung hrim a’n vai pha hiel hlak! Hieng ang huna bêl ding le innghatna tlâk chu Isu Krista chau hi a nih. Hri leia khawvêl lu a’n hai meu chu, ring naw ang takin mi tam takin Vân Pathien an ko pha a, thil mak le hun danglama um ei ni pei ti thu a suklang a nih. Amiruokchu, Pathien hi lungril po po hretu a nih a, natna sukkiengtu ding chaua mi’n a ko a, a lungril a’n hlân chuong si naw chun damna tluontling a hmu ring a um nawh. Hun á¹ha le hun rinum tuok chângin, Pathien hi hriet zing ding a nih; mâni khâtin iengkhawm thaw thei a ni si nawh a. Ei umna ram sukdamtu dinga Pathien ei ko le inruolin, Ama kuoma nun inhlân chu A dit dân le A lâwm zâwng a nih. Suol sima LALPA kuoma kîr dingin lungril sukfel a hun ta takzet a. Hunin a mi’n khêlpui hmâ le dama ei la um sûng ngêia ‘Vân Identity Card’ sukfel a pawimaw a nih. Sin á¹Ã»l lei le sin thawna leiin hmun dang danga um in la khawm, ringtuha’n ei beisei lien tak chu – ‘Chatuon Hringna Nei’ a ni si a. Ram sûnga vânin ruotui a’n suo naw laia Elija á¹awngá¹aina dawntu LALPA kha a la pângngâi zing a nih. Suol sima hnuoi le vâna thuneitu hming châwia ei È›awngá¹ai a ni phawt chun, ei ram hi sukdam nâwk ngêi a tih. Pathien hming ei lamna bau le lungril hi a tak am? annawleh, a lem? Chanchin á¹ha thu mak tak hi inkhêlpui naw hrâm dingin, Pathien-in ei hringnuna thu hril thar raw se! Amen.