~ R K Darngawn
Tarik ni 25 March 2019 khan Bungkhawpui-ah ka ruolpa nuhmei neina programme zu uop ve dingin Churachandpur a inthawkin ka zu fe thlak chu, thil tam tak el ei Hmarram a um ka na le ka mit'n ka zu hmu pha hi a ropui ngawt el ie. Ei delna ram ka zuk lût chara Motorin sumpui a kei phît ang elin apṭakin ei hang um phawt a. Ei lampui khawm chu siem mêk a lo ni ta bawka, NHIDCL hai'n ei Hmârram lampui an siemna sin thaw ka hmuin lung chu awi ve thâwk khat tho sienkhawm, sin an zo hun chena chu iem a ang ding ti chu ka ngaituo ve tho. Kan hei tlan suk peia JT Road mawi le nal em em a â'n siem inkhang zurin ka hei hmu a, entu mit chu a thlei ngawt el ie!! Chuongchun kan fe khêl pei a, lungrila ngaituo tam tak nei pum zingin. Hun tawite hnung chun Bungkhawpui kan lo lût el ta a. Molâwmna hun kan hmang zo chun thaw ding neu neu le ngaituo ding ka la nei leiin ka la cham meta, chuonga Bungkhawpuiah ka châm sûng chun kum nga hnunga Kohran pung kan thawk nâwkna ding ti malamin tarik ni 1 April 2019 in Taithu (Tairimtu) rama thing phura kan fe a. Chu kan thing phur ding ât bawngna ding khâwl chu a lo sie leiin a hmangruo rama zu lâk a ngai leiin Pastor Solomon Activa chawiin JT Road mawi em em a ka hmu le ka râl thlir chu a tak ngeiin ka zu hmu ve pha taa. Chuongchun ka zuk tlan suk pei chu a lampui chu a mawiin nal hle sien khawm a ngulin a zir naw mani ka ti deu chu tie.
Ka hun liem hnunga ka thil lo hmu le hriet thil pakhatin a mi hung dêng nawk nghal a. Ka ruolhai leh Bungkhawpui khawlaiah kan lêng kuol lai chun keini laia mi Tv./Pu Remruotsang Coat hâk chu, Pu T. Suna chun "Bawi la hung ta" a tia, " i coat hak chu a mawi hle, anachu a ngulin i zir naw a nih" a hei ti lai ang elin ka ngaituona hung khat ta rup el a. Sienkhawm zofel a la ni naw leiin sawisêl ding khawm an nawh lo hril siet ding khawm an bawk nawh. Ei dangchârna le ei ṭamna hi ei khawpna ding a ni ti hi ei theinghil naw hrâm nuom a um. MLA election huna ei khawp leia ei ram hmasawnna dingin a thawhla hi i ngaituo ve hlak am aw!!!! Ei hla chang chawi ding chu zai hla'n hangin zâwt ei tih:
Mimal khawpna sum kûr dûm dûm sienkhawm Hmâr mipuihai dang a châr; an hril ang a kûr dûm dûm Neithangzai hmangaina hi thina tui mi hungin dawn dingin.
Thamna/ thlêmna pawisa vuong uor uor sien khawm ei mansahai kawrawng/ ruok raw se, hun tawite sûnga ei dangcharna tak hi a nih ei khawpna ding chu. Sim ei tiu ei hadamna ding ni a hnai tah. Baal hmaa (fâkrûknaa) la dingṭhaṭhuon ngai lo le, la pawl ngai lo mi ei ram le hnamin a mamaw ti hi a hretu le hmutu ni ngei ei tih.
Pârte thliek ta hnunga khawm a dang mawi takin a pâr nâwk thei. A kung tak a thi naw chun. Hmârram mawina khawm lo chul sien khawm, a hmun deltu Hmârhai an la um tlat leiin pârvul nâwk ngei a tih. Ei ram inhawina chu thliek a lo ni ta el thei, mipui le ṭhuoitu kârah pawisa lêng vêl leiin. Sienkhawm ei Hmâr (taksa) ruok chu Thlanmuolah inthla liem a nî hma chun, zung la tharin a pâr vul nâwk thei ti hi theinghil ngai rêng rêng naw manih.
Ei nun ei uluk phawt chun Chawmtu virthli (Malsawmna) ei ta dingin la hung tla nâwk ngei a tih. Hlimtak le mawi takin ei la par nâwk thei ti hi ka chieng tawp el a nih. Ei/ mi dang hun liem ta hnunga a ṭha naw tieng, en pêk lova, ei/ an hmatieng huna dinga fuitu le ṭhangpuitu ṭha tak nî hi tum lem ei tiu.
Hmangaina hin a mi hlêm ngai naw a. Ei mihriemna (Ṭangngaina) bawk hi a ni mi hlêm lêt nâwk hlaktu chu.
Hmangaina hin a mi mâksan ngai naw a. Ei ṭanghma ngaina bawk hi ani mi mâksan hlaktu chu.
Hnam Hmangaina hin a mi sukna ngai naw a, ei hmangai pawisa (Mimal hlâwkna) bawk hin a ni natna mi'n tlun lem hlak tu chu.
Hnam hmangaina hin a mi suk ṭap naw a,
Ei ṭanghma ngai leia ruol tehlêm ei siemhai le mani ngei kha ei nî lem a mi hlêmtu chu.
Hnam hmangaina hin natna, harsatna le beidawngna tam tak min tlun sien khawm ei hnam a ngir sûngah dinga hrietzingna lungdaw a nî lem sia. Damdawi ina khawm thina a tlung rawp a. Ei hnam hmangaina leia dangchârna, natna le harsatna tlung rawp sienkhawm, ei damna dinga ei pan mithiemhai khawm thlan thim an pan ve tho a ni ti ei hriet a ṭha. Mi hrâthai khawm âwngrawp hun an nei a, mi ropui le mi hmingthanghai khawm chau hun an nei ve tho. Ei pansak hnamhai hrata ei i ngai hai khawm âwngrawp hun la nei an tih. Hmâr nauhai ṭhangruolna le lungruolna leiin.
Mi huoisenhai khawmin an ngam lo thina kut dei ei hmasuon hma ngei hin ei ram le hnam ta ding'n thil pakhat bêk ei/ I thaw naw ding maw?? Mani ṭanghma ngai luot leiin inzakna, muolphona le ei chung Pathien ngei khawm ei pawisa ta naw a.
I / Ei thi hnunga ei thlahai damna le ṭhatna ding ei hlam sie tul tul lem sia.
Ei phâk chin khawm sukdik zo lo chun ei phâk bâk lem chu vânah ra a ni el. Ei ram del mêk khawm sukvul le siemṭhat khawm ei thei naw chun ei phâk bâk ram nawr a ei invei kuol kuol lem hi chu inzak khawp chu tling tak ei nih.
Hi hi theinghil ngai naw rawh:
Ei tho el thei nawna ding ram ei la pan ding a nih.Chun ei kîr nâwk el thei nawna ding ram ei la hraw ding a nih.
Ei hnam chanchin po po hi tienami ang el a inchang ding chun i phal chie am le unau!!
Hi hi ei hma el a khin a um el ta sia, ei tuok ngei ngei ding a nih. Hi pumpel dingin inthlak danglamna ei mamaw. Chun, hi hi lo indawn hlak rawh, i ngîrna hmun kha Hmâr hnam hmangaina a ni ti i chieng am?
Ei vawisûn hun ei hmang dan hin ei hma hun ding a hril tih ei hriet a ṭha.
Ei ditthlangna leiin ram inhawia ei um thei a. Ei dit reng leiin hnungsawn rama ei um thei bawk. Indikna hi ei tulai khawvel thiem- vervêkhai ngaidâna fe ding an naw a. Indikna chu ṭawngbau le sin (thawa) inthlawna fe ding a ni lem. Ei lungril sun vartu ding chu, thutak le thudik ngei ding hi a nih ti hre zingin, thu indik lo po po lakah ei lungrilhai vawng thienghlim tum zing ei tiu. I theina le ka theina kut hrat hi ei ram le hnam ta dingin hratna thazâm a nih ti hre zingin, umhmun ṭawngbau inhrosa pum pum nêkin thilthawa puong suok dingin theitâwp suoin bei tâng ei tiu leh.
Aw kan hmâr ram i hmêl hmu lo chun kan nun hin, chawl hadam ni rêng a nei thei nawh; huoirût nuoi zing vapang angin kan sininrimna chu a tlawl a tlawla, chawl hun rêng a nei nawh. Aw invêt , i liengkoa inpuok i tum chun ni thei a tîm aw! Aw kutdaw, i kawta kut i daw el chu ni thei a tîm aw!! Kut tirdakuma inthawkin thilpêk, iengkhawm la naw la, thieng lo thina tûr a nih ti i hriet naw mani.
Hmangaina thienghlim kuta inhlan thilpêk chau chu pawm hlak rawh. A hi a ni ei nghatsan khampalei, retheina, hnuoihnungna le vakvaihai chengna chu ei kehai ei lo innghat hlakna chu. Ei kutdawna ni hai chu a hung liem a, ei sin buoihai a hung re a, mi hmu ve dinga ei thawhai chun an mi maksana lunsen takin ei um nâwk a. Sûmpui thuo tam tak angin ei ram an thim a. Aw hmangaina, a kuta tlu lût dingin, hmangaina chau nghak lem tang ei tiu khai!
Hmangainain ei kawt a hung kik a, I/ Ei kawt hawngin ei / I kawtkaia kut ei daw el ding maw? Annaw le ei rûnluma inlûttirin ei lo vai ngam naw ding maw! Hun tawite sûnga ei dangcharna hi kumpui lingleta ei khawpna ding le hma sâwnna ding a nih ti hi inhmei naw unau.
Bâwng nene le khuoizu luongna ram chu um sien khawm hi hnuoi ram a ding ruok hi chu an nawh. A tlukpui vânram thlafuol siem dingin nang le kei hi a mawphurtu ei nih. Ei dangcharna hi ei khawpna ding a nih ti hrezingin ei ram ei hnam hi buon lem tâng ei tiu khai!
Var dingin indikna nunpui rawh. A hi a nih ei ramin â'n hnêmna chu. H- M- Â- R ngei hi a lo nih a tak ngei tlângsam thei dingin inthlâk danglamin pên suok ei tiu khai.
Tarik ni 25 March 2019 khan Bungkhawpui-ah ka ruolpa nuhmei neina programme zu uop ve dingin Churachandpur a inthawkin ka zu fe thlak chu, thil tam tak el ei Hmarram a um ka na le ka mit'n ka zu hmu pha hi a ropui ngawt el ie. Ei delna ram ka zuk lût chara Motorin sumpui a kei phît ang elin apṭakin ei hang um phawt a. Ei lampui khawm chu siem mêk a lo ni ta bawka, NHIDCL hai'n ei Hmârram lampui an siemna sin thaw ka hmuin lung chu awi ve thâwk khat tho sienkhawm, sin an zo hun chena chu iem a ang ding ti chu ka ngaituo ve tho. Kan hei tlan suk peia JT Road mawi le nal em em a â'n siem inkhang zurin ka hei hmu a, entu mit chu a thlei ngawt el ie!! Chuongchun kan fe khêl pei a, lungrila ngaituo tam tak nei pum zingin. Hun tawite hnung chun Bungkhawpui kan lo lût el ta a. Molâwmna hun kan hmang zo chun thaw ding neu neu le ngaituo ding ka la nei leiin ka la cham meta, chuonga Bungkhawpuiah ka châm sûng chun kum nga hnunga Kohran pung kan thawk nâwkna ding ti malamin tarik ni 1 April 2019 in Taithu (Tairimtu) rama thing phura kan fe a. Chu kan thing phur ding ât bawngna ding khâwl chu a lo sie leiin a hmangruo rama zu lâk a ngai leiin Pastor Solomon Activa chawiin JT Road mawi em em a ka hmu le ka râl thlir chu a tak ngeiin ka zu hmu ve pha taa. Chuongchun ka zuk tlan suk pei chu a lampui chu a mawiin nal hle sien khawm a ngulin a zir naw mani ka ti deu chu tie.
Ka hun liem hnunga ka thil lo hmu le hriet thil pakhatin a mi hung dêng nawk nghal a. Ka ruolhai leh Bungkhawpui khawlaiah kan lêng kuol lai chun keini laia mi Tv./Pu Remruotsang Coat hâk chu, Pu T. Suna chun "Bawi la hung ta" a tia, " i coat hak chu a mawi hle, anachu a ngulin i zir naw a nih" a hei ti lai ang elin ka ngaituona hung khat ta rup el a. Sienkhawm zofel a la ni naw leiin sawisêl ding khawm an nawh lo hril siet ding khawm an bawk nawh. Ei dangchârna le ei ṭamna hi ei khawpna ding a ni ti hi ei theinghil naw hrâm nuom a um. MLA election huna ei khawp leia ei ram hmasawnna dingin a thawhla hi i ngaituo ve hlak am aw!!!! Ei hla chang chawi ding chu zai hla'n hangin zâwt ei tih:
Mimal khawpna sum kûr dûm dûm sienkhawm Hmâr mipuihai dang a châr; an hril ang a kûr dûm dûm Neithangzai hmangaina hi thina tui mi hungin dawn dingin.
Thamna/ thlêmna pawisa vuong uor uor sien khawm ei mansahai kawrawng/ ruok raw se, hun tawite sûnga ei dangcharna tak hi a nih ei khawpna ding chu. Sim ei tiu ei hadamna ding ni a hnai tah. Baal hmaa (fâkrûknaa) la dingṭhaṭhuon ngai lo le, la pawl ngai lo mi ei ram le hnamin a mamaw ti hi a hretu le hmutu ni ngei ei tih.
Pârte thliek ta hnunga khawm a dang mawi takin a pâr nâwk thei. A kung tak a thi naw chun. Hmârram mawina khawm lo chul sien khawm, a hmun deltu Hmârhai an la um tlat leiin pârvul nâwk ngei a tih. Ei ram inhawina chu thliek a lo ni ta el thei, mipui le ṭhuoitu kârah pawisa lêng vêl leiin. Sienkhawm ei Hmâr (taksa) ruok chu Thlanmuolah inthla liem a nî hma chun, zung la tharin a pâr vul nâwk thei ti hi theinghil ngai rêng rêng naw manih.
Ei nun ei uluk phawt chun Chawmtu virthli (Malsawmna) ei ta dingin la hung tla nâwk ngei a tih. Hlimtak le mawi takin ei la par nâwk thei ti hi ka chieng tawp el a nih. Ei/ mi dang hun liem ta hnunga a ṭha naw tieng, en pêk lova, ei/ an hmatieng huna dinga fuitu le ṭhangpuitu ṭha tak nî hi tum lem ei tiu.
Hmangaina hin a mi hlêm ngai naw a. Ei mihriemna (Ṭangngaina) bawk hi a ni mi hlêm lêt nâwk hlaktu chu.
Hmangaina hin a mi mâksan ngai naw a. Ei ṭanghma ngaina bawk hi ani mi mâksan hlaktu chu.
Hnam Hmangaina hin a mi sukna ngai naw a, ei hmangai pawisa (Mimal hlâwkna) bawk hin a ni natna mi'n tlun lem hlak tu chu.
Hnam hmangaina hin a mi suk ṭap naw a,
Ei ṭanghma ngai leia ruol tehlêm ei siemhai le mani ngei kha ei nî lem a mi hlêmtu chu.
Hnam hmangaina hin natna, harsatna le beidawngna tam tak min tlun sien khawm ei hnam a ngir sûngah dinga hrietzingna lungdaw a nî lem sia. Damdawi ina khawm thina a tlung rawp a. Ei hnam hmangaina leia dangchârna, natna le harsatna tlung rawp sienkhawm, ei damna dinga ei pan mithiemhai khawm thlan thim an pan ve tho a ni ti ei hriet a ṭha. Mi hrâthai khawm âwngrawp hun an nei a, mi ropui le mi hmingthanghai khawm chau hun an nei ve tho. Ei pansak hnamhai hrata ei i ngai hai khawm âwngrawp hun la nei an tih. Hmâr nauhai ṭhangruolna le lungruolna leiin.
Mi huoisenhai khawmin an ngam lo thina kut dei ei hmasuon hma ngei hin ei ram le hnam ta ding'n thil pakhat bêk ei/ I thaw naw ding maw?? Mani ṭanghma ngai luot leiin inzakna, muolphona le ei chung Pathien ngei khawm ei pawisa ta naw a.
I / Ei thi hnunga ei thlahai damna le ṭhatna ding ei hlam sie tul tul lem sia.
Ei phâk chin khawm sukdik zo lo chun ei phâk bâk lem chu vânah ra a ni el. Ei ram del mêk khawm sukvul le siemṭhat khawm ei thei naw chun ei phâk bâk ram nawr a ei invei kuol kuol lem hi chu inzak khawp chu tling tak ei nih.
Hi hi theinghil ngai naw rawh:
Ei tho el thei nawna ding ram ei la pan ding a nih.Chun ei kîr nâwk el thei nawna ding ram ei la hraw ding a nih.
Ei hnam chanchin po po hi tienami ang el a inchang ding chun i phal chie am le unau!!
Hi hi ei hma el a khin a um el ta sia, ei tuok ngei ngei ding a nih. Hi pumpel dingin inthlak danglamna ei mamaw. Chun, hi hi lo indawn hlak rawh, i ngîrna hmun kha Hmâr hnam hmangaina a ni ti i chieng am?
Ei vawisûn hun ei hmang dan hin ei hma hun ding a hril tih ei hriet a ṭha.
Ei ditthlangna leiin ram inhawia ei um thei a. Ei dit reng leiin hnungsawn rama ei um thei bawk. Indikna hi ei tulai khawvel thiem- vervêkhai ngaidâna fe ding an naw a. Indikna chu ṭawngbau le sin (thawa) inthlawna fe ding a ni lem. Ei lungril sun vartu ding chu, thutak le thudik ngei ding hi a nih ti hre zingin, thu indik lo po po lakah ei lungrilhai vawng thienghlim tum zing ei tiu. I theina le ka theina kut hrat hi ei ram le hnam ta dingin hratna thazâm a nih ti hre zingin, umhmun ṭawngbau inhrosa pum pum nêkin thilthawa puong suok dingin theitâwp suoin bei tâng ei tiu leh.
Aw kan hmâr ram i hmêl hmu lo chun kan nun hin, chawl hadam ni rêng a nei thei nawh; huoirût nuoi zing vapang angin kan sininrimna chu a tlawl a tlawla, chawl hun rêng a nei nawh. Aw invêt , i liengkoa inpuok i tum chun ni thei a tîm aw! Aw kutdaw, i kawta kut i daw el chu ni thei a tîm aw!! Kut tirdakuma inthawkin thilpêk, iengkhawm la naw la, thieng lo thina tûr a nih ti i hriet naw mani.
Hmangaina thienghlim kuta inhlan thilpêk chau chu pawm hlak rawh. A hi a ni ei nghatsan khampalei, retheina, hnuoihnungna le vakvaihai chengna chu ei kehai ei lo innghat hlakna chu. Ei kutdawna ni hai chu a hung liem a, ei sin buoihai a hung re a, mi hmu ve dinga ei thawhai chun an mi maksana lunsen takin ei um nâwk a. Sûmpui thuo tam tak angin ei ram an thim a. Aw hmangaina, a kuta tlu lût dingin, hmangaina chau nghak lem tang ei tiu khai!
Hmangainain ei kawt a hung kik a, I/ Ei kawt hawngin ei / I kawtkaia kut ei daw el ding maw? Annaw le ei rûnluma inlûttirin ei lo vai ngam naw ding maw! Hun tawite sûnga ei dangcharna hi kumpui lingleta ei khawpna ding le hma sâwnna ding a nih ti hi inhmei naw unau.
Bâwng nene le khuoizu luongna ram chu um sien khawm hi hnuoi ram a ding ruok hi chu an nawh. A tlukpui vânram thlafuol siem dingin nang le kei hi a mawphurtu ei nih. Ei dangcharna hi ei khawpna ding a nih ti hrezingin ei ram ei hnam hi buon lem tâng ei tiu khai!
Var dingin indikna nunpui rawh. A hi a nih ei ramin â'n hnêmna chu. H- M- Â- R ngei hi a lo nih a tak ngei tlângsam thei dingin inthlâk danglamin pên suok ei tiu khai.