Responsive Ad Slot

THUKHÊL NI SIEN KA VA TI NGEI AW

Friday, October 12, 2018

/ Published by Simon L Infimate
~ H. Zaneisang


Nitin  tina Hmasâwnna Thar tiemtuhai hi, thukhêl ni lovin thudik dit le ṭantuhai vawng an ni ka ring a. Chuong zing lai a, ‘Thukhêl ni sien ka va ti ngei aw’ ti thupui hmanga thu hei ziek tâk thlâwt chu; ieng thu tak am a niha ziektu’n thukhêl ni sien a ti chu, ti hrilfie hmasak ngaia an lang leiin, hrilfie hmasak hei tum ei tih.


Ni khat lai khan mithi râlin ka fe a. Fe pui ruol bulfûk tak ka nei naw leiin ruolcham pali, an hming le an nina fel taka ka hriet nawhai bul ah inṭhungin an ti ti ka ngaithlâk a. Anni laia pakhat chun hieng hin a thil hriet, “Mi ṭhenkhat thuhril ka hriet dân chun, Hmar Students Association-hai chun, North Eastern Council, Shillong kuomah Rengkai Nehru Marg junction laia an ram chu siekhamin (lease), sum tam tak pûkin Tribal Hostel an lo bâwl tah a. Chu thil chu Hmar Inpui khawma a pawmpui a ni leiin tukhawma ei sawisêl nawh. Amiruokchu, Tribal Hostel-in a del bâk HSA ram chu mimal kuomah zawr suok an tum a ….,” ti thu a hril a. Chu thil, a hriltu khawma a hrietchieng fak lo chu a nih, ‘Thukhêl’ le bêl chieng dâwl lo thu ni sien ei ti tak chu.

Mithi vui programme hmang zo, ka sûnghai le kan chêngna in ka hei tlung chun, kan hlîp sawk sawk a, ka tupa Lalremvêl (Rengkai) kuta inthawk tiemhaw dinga ka lâk, ‘A ho tlat’ ti thupui hmanga Dr C Lalhrekima lekhabu ziek, (Dr Hrekima ti ti) a zâtve zet ka tiem tâk chu tiem zawm dingin ka lâk a. Amiruokchu, tiem dinga ka dawkân bula ka hei inṭhung chu, ka thu hriet chun a mi helkam tlat leiin, tiem dinga ka lâk lekhabu chu siehrein hi thu hi ka hung ziek ta lem a nih.

Kum 1965 khan Guwahati University hnuoiah, High School Leaving Certificate Examination chu Second Division-ah hnê takin ka FAILED-a. Chu kum ma chun History compartmental Exam-ah passed-in Sielmat Christian College-ah PUC class-ah in admit-in college ka zawm a. A kum indik tak ka zuk hriet el ta nawh. Kum 1967 or 1968-a inthawk khan a ni el thei, Hmar Student Association, Tuiṭhaphai (Churachandpur) Block-ah Secretary sin term thum ka chel a. Chu hun sûnga President chu, ka ruolpa B Thangluoi (RIP) a nih. Khâng hun lai, Pu Rokung (RIP), Manipur Assembly-ah MLA-a thlangtling a ni ṭum khan, sawrkâra inthawk HSA-cum-Cultural  Hall bâwlna ding Rs 6000/ (Rupees six thausands) grant, Manipur sawrkâra inthawk  hung hâwnin, tuva HSA-cum- Cultural Hall (tu taka P C Lalrawngbâwla le a sûnghaiin an hluo) khi bâwl a nih a. Khi bâwlnaa HSA  tienga Building Committee member-a ṭhanghai chu, Kh Thangdailo (the then General President of HSA), Pastor S Râla (RIP) Adviser le H.Zaneisang, Secretary, HSA Tuiṭhaphai Block an/kan nih.

Hi thil ka hei hrilna kher chu, a kum chie chieng takin ka zuk hril el thei ta nawh, HSA Tuiṭhaphai Block-a Secretary sin ka chel lai kha chu a ni ngei tia chun ka chieng a. Kha kum (A kum chie ka chieng ta nawh) HSA General Assembly-a khan, ‘HSA ram hi, building bâwl thei chuong si lova âwl duoia a um zing nêk hin zawr ṭhe ni sien, a man chun HSA Hall bâwl ni rawseh,’ ti thu chu, Tuiṭhaphai Block HSA khan General Assembly-ah agenda-hai laia pakhat-in kan thelût a ni kha. Mani Agenda na na na chu, theipalingkawa ṭantu ka ni ve nghe nghe.

Chuonga HSA ram zawr ṭhe dinga rawtna um chu a ṭan zâwnga kei ngei khawm ka bau ka kâk ve pâwk pâwk hnung khan, ei hrânghlui mi pathum vêl, Pu H L Dâka (RIP) ti lo midanghai chu an hming fel taka ka zuk hril el thei ta lo haiin, mi zil le min fui malamin , “ … HSA ram inchâwk le nei a ni dân, hun hung fe peia dinga an hmathlîr an mi hril hnungin, zawr ṭhe ding zâwng chun bau ka tah ngai hrim hrim lo dinga an mi hei hril (zil) zet khan chu, ‘ṭit’ khawm kan ti ngam ta naw a ni kha. Kha ni khan chu, kan zak luotin ka hnâr ka hmu ve lâr lâr a ni kha !

Inchûklai (Student) ka ni sûng po khan kum tin affiliation or annual membership fee pein, Hmar Students Association-ah member ka nih a. Tu ruok hin chu, inchûklai ka ni tah naw el chau khawm ni lovin, ka nitin sina inthawk khawma ka pension hiel tâk leiin HSA-a chu member ka ni thei ta nawh. Hrâng hlui, hnam ta dinga ṭhahnemngai haiin ram lien fût el Rengkai Nehru Marg junction laia an inchâwk khawm saw, tiena tlânga inthawk Hmar Students Association le Hmar Art and Culture Society-haiin an inkhawi phawk a. Hieng pâwl pahnihai  hi Manipur Co-operative Society hnuoia in-register ve ve an ni âwm ie.

Chuong thilhai ka hei hril le zieklang nasan chu, mi ṭhenkhatin, “Hmar Art and Culture Society chu member tlâwmte chau, tar ruol, blah.. blah.. blah an ti ka hriet hlak leiin, thil ṭhenkhat zuk hrilfie ka nuom lei a ni pakhat. Hmar Art and Culture Society-a hin membership fee pein, Hmar mi a nuom taphawt ṭhang thei zing a nih. Tuta Office Bearers, mi tlâwmtehai hi an upa tah deu a ni khawm a, member a naupang deu khawm ṭhahnem tak an um. Nang khawm i nuom a ni phawt chun, membership fee pein, vawisûn la la khawm hin neitu (member) i ni thei zing. Hmar ṭawng hmanghai hin thil hrie chieng si lo, hriet chieng khawm tum bawk lohai hin, ei hrietnaw thil sawisêl rak rak ei chîng hi bânsan a hun tah. Hmar Art and Culture Society khawm hi, society danghai ang bawkin, General Body Meeting hunah, Office Bearers dinghai chu Secret Ballot-a thlang hlak an ni el bâk ah, inṭhuoidân fel tak nei an nih.

Khai leh, an nina le chêngna ka hriet lohai hohlimna a inthawk ka thu hriet ram tin ka zuk ziek a. Tu lung khawm ka suknat naw ka beisei. Ka nu ṭawng, Hmar ṭawnga  hohlim an nina zâr chauva ‘ka unauhai’ ka ti el haiin, anni khawma an hriet chieng bîk lo, “HSA-haiin, Rengkai-Nehru Marg junction-a an ram zawr ṭhe an tum a niâwm,” an ti leiin, an hohlimna thu chu an chieng fak bîk naw ni sien a hawi a. Amiruokchu, ‘pân lo ah tho a fu ngai nawh’ ti ang deuvin, hieng ruolcham palihai hohlimna hin thudik ṭhenkhat a pai pal el chun, taksa le lungril ngaituonaa la puitling lo naupang (inchûklai) haiin, thil pawitak thaw pal rawi an tih ti inlauna leiin hi thu hi ka hung ziek a nih. Hmar Students Association ram, kum tam tak sûnga dingin ‘lease’-a sawrkâr kuoma inpêk hman ti nâk lai, ‘Ram chu zawr ṭhe naw hrâm ei tih aw’ ti’n ngênna ka hung siem a nih.

Dated Rengkai the 9th October 2018.

Phone 9862065735

Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate