Responsive Ad Slot

Hmasawnna Thar | 15 May, 2016

Sunday, May 15, 2016

/ Published by VIRTHLI
May 16 in state level Hmar Martyrs Day Saikawt hmuna hmang ning a tih
HMARTOB in mitin prog. uop dingin a fiel 
CCPUR: 26th Hmar Martyrs’ Day  inserna le 13th State Level Hmar Martyrs’ Trophy Closing Ceremony chu  May 16, 2016 khin Saikawt playground, CCPur­ah ursun taka hmang ning a tih. Hmar Martyrs Trophy Organising Board (HMARTOB) in programme a siem dungzuiin mipui hai zingkar 10:30 AM chena tlung kim ding  ti a nih. Hi huna hin Chief Guest in Pu Joseph Lalrothang, President, Hmar Inpui GHQ thang a ta, Guest of Honour in Pi J.L. SAwmi, President, Hmar Women Association GHQ le Functional President in Upa Laldawnlien Varte, President, HYA GHQ thang a tih.

First Session Marathon race zingkar 5AM a inthawk Khawmawi­Saikawt playground chenin nei ning a ta, 6AM a inthawk Saikawt playground a bawk Fahrel Inher, Shot­put competition hai um a ta, Hmar Returnee Association han condolence salute pekna hun hmang bawk an tih.

Second Session 10:30AM a inthawk tan ning a ta, Rev. Jessai L. Neitham, Presbytery Secretyary, EFCI Saikawt district in opening prayer neiin hun hawng a ta,  Blessed Choir han Opening Song sak an tih. Nk. Pui Tusing in welcome address hril a ta, HAA a inthawk hla ngaithlak le Hmar Returnee Assn. a inthawk Salutation; HYA Rengkai in Gun Salute, Pu Lalfullien Hmar, Chairman, HMARTOB in presentation nei a ta, Kom Cultural Troupe le Hmar Cultural Troupe tum tum han Fahrel Tawk lam a ruolin inentirna nei an ta, unau Aimol hai khawmin hun hmang bawk an ta, functional president, guest of Honour le Chief Guest han thuhrilna hun hmang bawk an tih.

Chun, hi programme hmang hunah Hmar Artiste Association a inthawk hlasakthiem dang dang han hlain mipui inawi bawk anta, Martyrs hai sunnain silent prayer nei ni bawk a tih.

13th State Level Hmar Martyrs’ Trophy final chu Sielmat Youth Club (SYC) le Lamka Sporting Club (LSC) han inkhel an ta, football inkhel halftime hunah Fahrel Inher final um bawk a ta, inkhel zoin lawmman semna le flag keithlakna Chief guest in nei a tih.

Hnam ta dinga hringna hlu tak lo inhlan ta hai puola programme buotsai a ni leiin hi programme uop seng dingin Organising Board (HMARTOB) chun lungril le titakzetin mitin a fiel.

Mipui a tam thei ang tak thang dingin
CCPUR: May 16, 2016 a 13th Hmar Martyrs Day inserna le inzawmin hnam pasaltha hai lungdaw kanna le Condolence salute nei ning a tih. Hi programme hi May 16, 2016 zing dar 5 khin Saikawt field ah tan ning a tih. Hi husner hmangnaa hin mipui a tam thei ang tak thang ding le mani motor neihaileh hung dingin Hmar Returnee Association chun inhriettirna le ngenna an siem.

B. John Tlangtinkhuma IAS in Skill Devpt.training a hawng
CCPUR:   B. John Tlangtinkhuma IAS Director, Commerce & Industries, Govt. of Manipur chun zani zingkar dar 10 khan RPCNEI, Development Department hnuoia Vocational Training Institute (VTI) Rengkai, CCPur hmunah One Month training for ‘Bamboo Cap Making’ le 15 days ‘Skill Development Training on Wood Carving &its allied Craft’ a hawng. Hi huna hin Chief Host in Rev. Edwin Darsanglur, Director, Developmnt Depertment, RPC­NEI a thang. Training course hai hi Directorate of Commerce & Industries, Govt. of Manipur in a sponsored a nih.


Pu B. John Tlangtinkhuma chun, training ding hai chu fakhmuna dinga hmang thei ding khawpa taima le tumru taka inchuk dingin a ngen a, training chu department in an sponsored a ni leiin  training zoa certificate­ an dawng hai chu sin zawng huna a la hung tangkai hle ding thu a hril. Mi siem ang ni lo deu idea thar neia, thil thar siemsuok thei chun market a tha ding thu hrilin Vocation Training Insitutute chu hmatieng peia khawm sin nei lo thalai han sin an hmu theina dinga kut themthiem thil le training a tam thei ang pe pei dinga a ditsak thu hril.

Bamboo Cap making  a dingin mi 50; Wood Carving & its Allied Craft  training ding mi 10 an um.

UPSC le MPSC a hlawting hai lawmpuina a nei
CCPUR:  UZO GHQ chun zani zantieng 2:00PM khan Zogal  Memorial Hall Complex, Zoveng­ah UPSC huoihawtna hnuoia Civil Services exam a hlawtlingna chang M. Thangsuansang Zou le MPSC hnuoia competitive exam a hlawtling M. Khamsuanhang Zou hai lawmpuina  le UZO GHQ Office hmang ding furniture thar hai inhlana hun an hmang. UZO Ghq. President Chinlunthang chunhlawtlingna chang mi pahni hai hi lawmpuina inentirnain Hnam puon insiltirna a nei.


Seminar-cum-Consultation on Hmar Dialect nei: Declaration an siem
IMPHAL: Hmar Literature Society (HLS) hnuoia Hmar Literature and Vernacular Committee, Imphal (HLVCI) le  HSA  Imphal Joint Headquarters hai huoihawtnain May 14, 2016 khan Tribal Research Institute Auditorium Hall, Chingmeirong, Imphal­ah buotsai “One­Day Regional Seminar­cum­Consultation on Hmar Dialect” nei a nih. Hi huna hin resource person in ­ Pu Lalruoivel Pangamte; Pu Ramthienghlim Varte; Pi Zosangkim Pudaite; Pu James Songrolal;  Prof. Laldena; Nk. Lalhlimum hai an thang a, Moderator in Upa Darliensang a thang a, thupuong siem a ni bawk.

Seminar­a hin inchuklai, Kohran thuoitu le nu­le­pa mi 100 vel an thang bakah HYA le Hmar Inpui le hnam thuoitu dang dang hai an thang.  Hun karlakah tleirawl hlasakthiem Lorinda Hrangdokim Varte le Nk. Thangremsiem han hla an sak bakah seminr­a thang hai popo certificate pek an nih. Seminar papers, Rapporteurs’ report, le thupuong (declaration) hai chu ISBN nei ngeia June thla bul vela sutzo le semsuok hman dinga ti a ni bawk.

Seminar huna hriltlangna nei a ni zoin Thupuong (declaration) siem a ni a, chuonghai chu­
1. Hmar tawngin hieng nêka hmasawnna thalem a nei theina dingin Hmar umna state hrang hrangah Joint Co-ordination committee, Hmar Literature Society (HLS) hi keihruoitu ni ding le mawphurtu ni pei hai sien, mipui khawma inza takin an thusuok zawm ni raw seh.
2. Nasatakin HLS hin hma hung lain, Hmar hnam sûnga tawng kaupêng hieng Thiek, Biete, Sakhechep, Hrangkhol, Kom, Ranglong, Darlong, Chiru le a dang danghai humhalna le sukhmasawnna ding lampui HLS in an rang thei ang takin hma la sien tha kan tih. Hi bâkah, Hmar umna state tina Hmar tawng sukhmasawn le sukchangkang na dinga hrât taka hma lâk hi tûl le mâkmaw in kan hriet.
3. Tawng Upa ei hmang tlangpuihai, a hmangna ding le ding naw hi inhrilhrietna Joint Seminar or Workshop nei nâwk pei dingin Hmar umna state tina HLS haiin lampui hung buotsai hai sien.
4. Hmar tawng hi Hmar ei nina suklangtu le midang haiin ieng hnam am ei nih a? ti an mi hriettheina a ni leiin, ei danglam rieuna hi vawngthat tlat ni sien tha kan tih. Chuleichun, HLS in tawng ziek dân a fepui mêk hi inza takin zui seng inla.
5.  Hmar tawng hi Sawrkara sinzawngna ding khawma a hung pawimaw ta pei leiin, inchûklai mêk le inchûk zo tahai khawma ei tawng hi ei hlutsak thara ei inchûk thar theina dinga hma lâk thar zuol ding. “English Alphabet” ei ti Sap hawrawp hin Hmar tawng hi a lam dawkin a ziek dawk zo tak tak naw leiin, ei Hmar tawng hi indik tak le fie taka ei ziek a, ei tawng suok theina dingin Hmarnau taphawt chun Hmar A Aw B hi thiem taka inchûk seng ni sien tha kan tih. Hi le inzawmin state tina HLS in hma a hrât thei ang takin hung la hai sien.
6. Khawvela lekhabu ropuihai hi ei mithiemhai hin Hmar tawngin mi hung inlet dawkpêk hai sien tha dinga ngai a nih. Hi le inzawm hin ei mithiemhai kuomah ngênna siem sien.
7. Hmar tawng hlui, hla tawng, tawnglamkei le tawng tharhai Hmar-Hmar dictionary hi buotsai le sut sien.  (source: Immanuel Varte)

Thlipuiin mihriem chengna In 10 a mut siet; PHED minister a inthawk thangpuina lak an tum nawh
CCPUR: May 13, 2016 zantieng dar 5:30 vela thlipui hrang khan Churachandpur district­a 01­ Khousabung District Council Constituency sungah mihriem chengna In 10 a mut siet niin ei thu dawngna chun a hril. Khousabung khawsunga In a mut siet neituhai chu Mr Thangkhosiem, Mrs Chongkholhing, Rev Muana, Mr Robert Mangliensiem le Mr Alien hai In a nih. In dang a mut siet hai chu Bunglawn khawsunga mi anni a, In neituhai chu, Mr Goupi, Mr Khaikhomang, Mrs Khawlneichawi le Mrs Khawlneichong @ Chongboi hai an nih. Thlipuiin In le thil dang dang a suksiet hai chu 01­Khuosabung MDC, Mr Seilenmang Khongsai chun a hmun ngeiah fein vawisun hin a va enfel ding nia hril a nih.

Bieltu MLA le PHED minister T. Manga Vaiphei a inthawk thangpuina sumfai anawleh thil dang khawm nisienla la naw hrim hrim kan tih. Manipur sawrkar­a intahwka hung thangpuina hung hai ruok chu pawm le lak ning a tih tiin Khousabung Sub­Division Demand Committee (KSDDC) Executive member pakhat chun a hril. An thil ngen a sukpuitling pek naw leia KSDDC in T. Manga Vaiphei hi an boycott a nih. Thlipui  hin Kwakta Ward No. 8 khawm a nuoi nasa hle a, Tekin Bawng 5 zet a deng hlum  niin ei thu dawngna chun a hril.

Viva Voce nei hun ding puong
IMPHAL: Manipur Police Constable (Male) lakna dinga written test a hlawtlinghai ta dinga Viva­Voce neia um ta, hun iemani chen sunzawm lova um chu sunzawm nawk dingin Viva­Voce hun ding puonglang a ni tah. Viva Voce la nei der nawna Thoubal District sunga mihai ta dingin May 18­24, 2016 inkar le Imphal West district sunga mihai chu May 25­31, 2016 inkar sunga nei ning a tih. Chun, Viva voce nei huna la thang lo, Hill district hai ta dingin June 3­6, 2016 le Valley district a mi chu June 7­10, 2016 inkar sungin nei ning a tih. Viva Voce neina ding hmun chu 1st Bn. Manipur Rifles Complex, Imphal ning a ta, zing dar 9 a inthawk tan ni hlak a tih tiin Th. Radheshyam Singh, IPS, Chairman, Constable (Male) Recruitment Board, Manipur chun inhriettirna a siem. Hi lei hin General Strike nei tuma um khawm thul a ni tah.

UNPFII inkhawmpuia thang dingin
IMPHAL: 15th United Nations Permanent Forum for Indigenous Issues (UNPFII) Inkhawmpui chu May 9, 2016 a inthawk khan UN Headquarters New York­ah tan a ni a, hi inkhawmpui hi May 20, 2016 chena nei ning a tih. Inkhawmpuia thang ve dingin Manipur­a Social activist Binalakshmi Nepram khawm New Delhi suoksanin New York a pan tah. Nepram khawm hin UNDPFII inkhawmpuiah thu hril veng a ta, Manipur­a Indigenous Peoples Movement le Manipur chungchanga issue chi tum tum hai hrillang a tih.

Grade­IV post recruitment rules
IMPHAL: Manipur sawrkar hnuoia Department tum tum haia Grade­IV post lakna dinga recruitment rules siem that a ni a. Hi dungzui hin Grade­IV sin lakna dinga thiemna chu an hnuoi takah (minimum edn. qualification) chu HSLC/equivalent a ni ta ding a nih tiin May 11, 2016 khan Manipur sawrkar chun thusuok a siem. A hma chun Class VIII/Middle school passed ti a ni hlak.

WY  Rs. 50,41,000 manhu leh mi 6 man
IMPHAL: Custom Divn. Office, Shillong HQ le Imphal Division han zani hmasaa MG Avenue hmuna joint operation an tahw hunah tuolsung mi ni lo (non­locals) 6 hai chu ‘World is Yours’ (WY) drugs mum 5041, International market rate­ah Rs. 50,41,000 manhu ding leh an man. Mana um hai hi NDPS Act 1985 hnuoiah case siem khum an nih.

MOBC Scholarship hni hai ta dingin
IMPHAL:Kum 2015­16 a MOBC hnuoia Merit­cum­Means (MCM) based Scholarship hmu dinghai Scholarship sum chu an bank acount haiah sielut a ni ta leiin hiengang scholarship hni hai chu an bank balance check  le lo update dingin Director, MOBC chun inhriettirna a siem.

IPS officer hlui 2 thangin mi 5 in BJP
IMPHAL: Manipur IPS Officer hlui pahni thangin mi pawimaw le langsar 5 hai chun BJP an zawm thar a, May 13, 2016 khan BJP ah lawmlut annih. BJP zawm thar hai chu, P. Dhanakumar Singh (IPS Officer retd.), S. Manglemjao  Ex­IPS Officer), Congress thuoitu hlun le IMC Mayor Thambaljao Phaomei, Hiyanglam A/C a TMC candidate ni hlak Dr Y. Radheshyam le JD(U) thuoitu  Md. Azizur Rahman of Kshetrigao hai an nih.

Votes campaign thei hun a tawp tah
CHENNAI: Tamil Nadu, Kerala le Puducherry haia Assembly Election hung um ding le inzawma vote campaign theina hun chu zani zantieng khan a tawp tah. Tamil Nadu­ah seats 234, Kerala­ah seats 140 le Puducherry­ah seats 30 haiah chun May 16, 2016  khin election a um ding a nih. Hieng states le UT haia vote tla hai le Assam le West Bengal state haia inthlangna nei zo taka vote tla hai chu a ruolin May 19, 2016 khin tiem ning a tih.

Flying squad han Rs. 540 crore phurtu an hrentang
TIRUPUR: Tamil Nadu a chun Election Commission hnuoia Flying Squad han Tirupur bul lai SBI pawisa Rs. 540 crore phurtu chu ringhla leiin an hrentang a, sienkhawm a hnungin inthlasuok nawk an nih. Pawisa phurna le inzawma documents hai enfel a ni hnungah State Bank of India (SBI) pawisa a ni ngei ti finfie a ni a, sienkhawm document an chawi hai chu photocopy vawng a ni bakah sum hieng zat zat phur sia security tlawmte uniform hak lo in an veng leia ringhla thua an hrentang niin Tamil Nadu Chief Electoral Officer Rajesh Lakhoni chun a hril.

Lt. General a inthawk Brigadier a thumhnuoi
CHANDIGARH: Armed Forces Tribunal, Lucknow Bench chun, Lieutenant General N.K. Mehta chu a sina kaisangna (promotion­na) dinga a service record a sukchingpen leiin Lieutenant General a inthawk Brigadier a thumhnuoi dingin zani hmasa khan Order an suo. Hi baka hin Mr Mehta chu fine chawi dingin a chungthu a rel bawk. Lt. Gen. Mehta hi Army Ordinance Corps.­a service officer hai laia senior pawl laia mi a nih.

GNLA 24 ralthuom leh an inpe nawk
SHILLONG: Meghalaya­a chun zani hmasa khan GNLA cadres 24 hai chu Meghalaya Chief Secretary K.S. Kropha, DGP Rajiv Mehta le Police official hai hmaah an ralthuom hai leh an inpe. GNLA inpe hai lai hin “action Commander’ Hedeo Ch. Momin; Area commander Chingnang le Dy. Area Commander Sengrak M. Marak hai bakah GNLA C­in­C Sohan D. Shira a bodyguard 4 hai an thangsa. Ralthuom an inpeklutpui hai lai AK rifle 2, SLR rifle 1, Pistol 2, anti­aircraft ammunition mu 1,304; medium machine gun mu 3,446 le documents thenkhat a thang. Ni 15 sung chaua GNLA cadres a hawnpuia an inpek vawi 3­na a ni tah. Tulai hnai el khan GNLA Finance Secretary thangin hun hran hranah GNLA 30 lai zet an lo inpe ta bawk a nih. Sohan D. Shira chu a bodyguard pakhat leh South Garo Hills a inthawk tulai hnai khan Bangladesh ah an tlansie niin Sohan bodyguard inpe hai laia pakhat Alpha Ch. Marak chun a hril.

SIN RUOK
Manipur Police Department hnuoiah Police (constable Male/Civil) Post 2052, Rifleman post 441 le Follower (male) post 564 a ruok. Thu chieng lem le Application form chu mani umna District­a SP Offices le Jiribam le Kangpokpi Sub­Division a chenghai ta dingin Additional SP Office haiah ngaiven el ding niin DGP, Manipur le DIPR haia inthawk ei thu dawngna chun a hril. Thiemna constable a dingin Class XII, Rifleman a dingin HSLC le matric hnuoi bek ni a tul. Hnina lekha peklut theina hun nuhnung tak June 1, 2016 a nih.

VAWISUN THUPUI
Chun, an chungah a chuong seng a; an rengin Thlarau Inthiengin an sip ta vawng a, Thlarauin an tawngtir ang peiin tawng danghaiin an lo tawng tah a.~ Thilthawhai 2:4

Editorial: Unemployment problem chungchang a hin

Mi rama chun Unemployment problem hi ngaipawimaw le invawi a hlaw hle a, an ram thuoituhai an inkhina khawm an hun sungin sin neilo an pung am, antlawm lem am ti hi a nih. Manipur a ruok chun chuongang chu a la ni ve naw a, ei la hla hle a, an dik taka hril chun ei ram thuoituhai hin vawisun chen hin Manipur­a hin sin a vang an la ti naw a, vantlang inkhawmna haia khawm employment problem an invawi thu, an ngaipawimaw thu le sawrkarah sin ruok tam lem siem an tum thu an hril ngai zen zen nawh. Election huna khawm an ngaipawimaw chuong nawh. Ngaipawimaw nihai sienla chu election huna khawm employment problem thu hi political party tum tum han an manifesto haiah an inchuon seng ring a um.

Manipur state sawrkarin employment problem a ngaisak nawzie inlangna chu Department a siem dana hin anlang chieng hle. India ram state dang haia chun Labour & Employment department hi major department in an siem a. Ei state a ruok chun minor department a la nizing. Unemployment problem an invawi le ngaipawimaw leiin Labour & Employment department chu department lien le pawimawin an siem a, unemployment problem hmasawntu ding an siem a,hi department hi an thuom burip a, sin zawngtuhai an thangpui a, sin zawnghai an office­ah an inzi nuoi nuoi el hlak. Ei state a labour & employment department ruok chu a chin em em a, sin thaw thei tak tak ding ngirhmuna khawm an um naw a ni deu tak.

Sin thaw ding nei lo le fakzawngna ding neinaw leiin ei thalaihai anmangang a, lungril sawl pha khawm an thahnem hle ti hi vawisun chen hin ei ram sawrkara thuoituhai hin an la hriet naw a ang khawp el. An thei ang angin an inhlaw a, chuonganga inhlawhaichu an inhlawna a tha tawknaw leiin an hlimnaw hle. Indik tak chun, ei nauhai lut le kaina  a ei hmang School le college hran hran a zirtirtuhai khawm hi hlim lo, an sina lungawi tawk lo le an sin hi anduthusam ni lo, sin thaw dinga an dit an hmu hmaa lo inhlaw, sin dang mel ran puma zirtirtu sin thaw anni deu fur ring a um. Hi lei hin sin tha dang an hmu huna an zirtirtu sin anmaksan a, zirtirtu hi inzing uta thlakthleng zung zung an ni hlak leiin students han harsatna an tuok pha hlak. Private school a zirtirtuhai hi an sawl hle a, an sawlna le an hlaw an phu tawk  ta nawna lai a um. Admission fee le school fee sukpung a ni si hin chu an hlaw sukpung khawm awm takel a nih.

Unemploymnt problem leia thalai hlim le lo thaw ding nei lo an tam hi, lunginsiet an um el chau ni lovin, khawtlang nunah nghawng se tak el a nei a, thenkhat drugs addict, thenkhat Zu ngawlvawi, thenkhat rukru, thenkhat nun beidawng le harsatna an tuorzo ruollo an tuok leia mani le mani inthat el khawm an bo bik ta naw niin an lang. Hi chau hi a la ninaw a, hienga mani lekha inchukna hmangna ding nei lova a remna naa inhlaw el an tam hin, ei ramin resource hlu tak tak a chan duoi duoi zing tina a ni a, ram hmasawnna dittuhai ta ding chun chuongang chu a pawi tinaw thei lo a nih. Ei thuoitu, milien le hausa nauhai hi unemployment hin a sukbuoi ve naw khawm ning a tih, a thiem thiemah an thang a ni thei, chuongang a ninaw khawmin ieng iengin amaniah an inthununin an indawm kang thei pei a. Nisienlakhawm, ei societysunga mi tho an ni a, society in unemployment problem a tuor chun, chu tuorna laka chun him biknaw nihai. Kakhawk tha lo sei tak a nei thei leiin unemployment problem hi ngaitha el chi a ni nawh.

Chanchinbu tiemtu hai chun Manipur­a thalai sin neilo an tamzie, Manipur­a employment exchange tum tum haia March, 2016 chena sawrkar sin dit leia hming zieklut chu nuoi 8 an tling tep ta a nih.  Employment Exchange haia hming zieklut lo hai leh lem chu an va tam awm ngei de! Ngaituo chet chet chun bei a dawng a, lungzing a suk um hle el a nih. State sawrkar ta ding chun ngaitha chi an nawh. Helpawl group tum tum indin pei a nina san pakhat khawm unemployment problem lei a ni ring a um.

Tulai hin Manipur sawrkar hnuoia Department tum tum haiah sin ruok a hung um a. Amiruokchu, hieng sin ruok apply theina hun hi a tawi taluo bakah tlangram biela Employment Exchange haiah information official­a a tlung intak leiin sin zawngtu han harsatna nasa tak an tuok pha a nih. Tlangram kilkhawra chenghai ta ding lem chun apply hman lo a hung ni deu vawng el a nih. Hieng a ni lei hin tribal ministers le MLA­hai  hin hi thil hi hung ngaipawimawhai sienla, sinruok apply thei hun hi suksei ding le district Employment Exchange tinah a hun taka information official­a a tlung ngei ngei theina dingin hma hung la ngei hai sienla nuom a um. An thaw naw a ni chun mipuitieng khawma hi chungthu hi ngaitha chi a ni der nawh. A tul leh hel, bandh le economic blockade hai khawm thawna chi a nih. Mipui han hmalak a hun.

Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate