Responsive Ad Slot

Hmasawnna Thar | 15 April, 2016

Friday, April 15, 2016

/ Published by VIRTHLI
Pu Lal Hossan in ART Plus Centre a hawng
CCPUR:  Pu Lal Hossan, Vice Chairman, ADCC chun zani sun dar 12:30 khan District Hospital­ah ART Plus Centre chu khuolliena thangin a hawng. ART Plus centre hawngna hun hi Dr RK Rosie, Dy Director MACS (CTS), Dr N.Kameswar, Program Director, PCOE, JNIMS, Prof Bheigyabati, Program Director, COE, RIMS hai bakah Dr T.Nengkhanmang, Dy MD Dist. Hospital le Doctor han an uop.



Pu Lalhossan chun, ART Plus Centre hawnga um chu CCPur District le mipui ta dinga thil lawmum tak a ni thu hrilin, hma sawn peia mi tam tak ta dinga damna a hung ni ngei a nuom thu a hril.  Pu Lalhossan hin State AIDS Clinical Expert Panel­SACEP, CCPur member 6: Dr. Lalbiakdiki, Physician,DH, Dr. Neison Kom, Pediatrician, DH, Dr. Rohini Kumar, Pediatrician, Dr. Tiken, Dermatology, DH, Dr. Kimboi Tonsing, Gynecology,District hospital hai badge belpekna a nei bawk.

District Hospital­a ART Plus Centre hi Manipur­a dingin a pakhatna/hmasatak a ni a, ART damdawi fatu (HIV patient) han an taksa ta dinga damdawi tha lem an hmu theina ding a nih. India ram pumpuiah ART Plus Centre 43 a um a, chu lai chun CCPur District­ah Centre hawng thar hi a thangve a nih.

ART Centre­a damdawi dose in a hne tanaw han Imphal­a RIMS & JNIMS pan kher tul ta lovin District Hospital­a ART Plus Centre­a hin damdawi an hmu thei ta ding a nih. India rama hin People Living with HIV/AIDS (PLHIV) hai enkawlna Centre of Excellence (COE) 10 a um a, chuhai lai chun Manipur­ah 1 (RIMS)­ah a um a, Pediatric Centre of Excellence (PCOE) centre  India ram pumpuiah 7 um hai lai JNIMS, Imphal­ah 1 a um bawk a nih.

NH ah total bandh thaw an tum
CCPUR:  All Manipur Written Test Successful Candidate of Police Constable, Male 2013 (AMWTSCPCM­2013) chun, written test hlawtling candidate 10,287  hai tadinga interview tuchena Manipur sarwkarin a la buotsai nawna thuah an lungawinaw hle a, Manipur sawrkar chu April 20, 2016 chena interview huoihawt dingin Memorandum an pek.

Hi le inzawm hin zanikhan CCPur district­a hi written exam­a hlawtling candidate 400  chuong han meeting neiin Sub­Committee an indin a, April 20, 2016 chena thuthar a umnaw chun april 21, 2016, zing dar 6 a inthawk  AMWTSCPCM­2013 chun district tina mi hai le thangruolin  tiemchin  um lovin Manipur National Highways haiah total bandh an thaw ding chu an hril.

Lungphu chawlin a thi
CCPUR: Mr Jangkholal Haokip s/o Khailun Haokip of Ukhatampak village, CCPur chu zani hmasa zana simkhawlei inhning huna khan inlau taluo leiin a buoi a, inrang takin Sielmat Christian Hospital & Research Centre, CCPur panpui a ni a, sienkhawm hi zan dar 12:00 AM vel khan damzo lovin lungphu chawlin a thi.  A nuhmei Momoi le nau nuhmei pahni a thisan.

Jangkholal Haokip hi a nuhmei nei hnunga Tuijang khuo, CCPur­a a nuhmei l a nau hai le khawsa, Tuijang Local Church a Secretary ni lai mek a nih.

Bike eksiden in a thi
CCPUR: Zani hmasa zan dar 10:30 vel khan Mr Thangzangam (20) s/o (L) Nehsei of Jorlian, Assam, tuta Vengnuam, New Lamka­a a nute Hatnu kuoma um chu  Lamka College  Gate thlang lai Apace Bike MN02B­2198  in a eksiden a, a hmuna a thi nghal. A ruong hi zani zantieng khan Ngathal khuoa Church of Christ thlanmuolah vuiliem a nih.

Hmar Writers Club­a thlakthleng a nih
CCPUR: Kum 21 liemtah,April 8, 1995­a indin Hmar Writers Academy (HWA) chu remchang lema ngai leiin April 13, 2016 a General Body meeting chun ‘Hmar Writers’  Club’ (HWC) tiin hmingthar an lo inputtir tah. Hi le inruol hin Office Bearers ding thlangna nei nghal a ni a. Kum 2016­2019 sunga Hmar Writers Club thuoitu dingin hieng a hnuoia hai hi thlang an nih. April 23, 2016, 1:00PM khin Pu L. Kiemlo Pulamte inah charge inhlanna nei an tih.
President : L.KiemloPulamte
Vice­President : Thangsawihmang
Secretary : Joseph Joute
Asst. Secretary : David Lungtau
Publication Secretary : Timothy Z. Zote
Finance Secretary : L.ThanzamPulamte
Treasurer  Lalsangzuala

Thangpuina pe dingin an ngen
CCPUR: Manipur Assembly in August 31, 2016 nia a “3 Anti Tribal Bills” a passed dodalna huna security force hai chetna leia mi 9 in hringna an chan bakah mi thahnemtawk tak hliemna tuok hai chun an inenkawl peina ding thangpuina an hma tienga pe dingin JPO  kuoma ngenna an thelut. Hospital­a enkawl an ni huna DC kuoma in thawk thangpuina Rs. 10,000 seng an dawng bakah JPO a inthawk Rs. 5000/­ seng a dawng a, sienkhawm sin khawm thaw thei ta lo khawpa hliem iemanizat kan um a nih tiin an JPO ku oma ngenna an pekluta chun an zieklang. An ngenna lekhaahin G. Thangkaplian, Gouzakham le Muansiam han hming an ziek.

Maternal Death Review training 
CCPUR:Zani 11:00AM khan District Health Society/CCPur huoihawtnain CMO Conference Hall­ah  Maternal Death Review (MDR) training nei a ni a, training hi Dr Thangchinkhup Guite, CMO, CCPur in a hawng a, resource person in  Dr Sylvia Devi,  State Nodal Officer, MDR, Imphal a thang a, CHCs le PHCs haia Medical Officer hai, Block Program Management Unit staff­ hai bakah Dist. Hospital­a Gynoecologist, Anaesthetist le Blood Bank a Medical Officer hai an thang.


Dr Thanchinkhup Guite chun, India ramah kumtin nuhmei nau nei 26 million vel an um a, hienghai laia 67,000 hai chu nau neinaah an thi anga hisap (death case) a nih. Hi lei hin sawrkarin nau neinaa thina (maternity death) suktlawm le sukbona dingin National Health Mission hnuoia hma a lak a. Scheme tum tum JSY, JSSK, Maternity Death Review Program hai a hung induong a nih tiin a hril.  Training­a thang hai chu nuhmei nau nei huna thina sukbo a ni theina dinga nasa taka thang la dingin an fui tawl.

Lawmthu an hril
CCPUR: Tamil Nadu­a Madurai hmuna mi kut tuora thi ni dinga ring Tv. Darliensang @ Dara Hmar Darngawn ruong an khuo Tuisen, Manipur chen phurtlung a ni theina dinga FHG fethlenga kutdaw a ni huna thangpuina petu hai po po chunga Facebook Hmar Group (FHG) chun lawmthu a hril. Sum hmusuoka um Rs. 47,950/­ khawm peksuok a ni tah.

MTMRC Inf.  Centre hawng
CCPUR: Zani 7:30AM khan New Lamka (G) Tiddim Road­a CBA Office­ah Mr Chinlunthang, President, UZO  GHQ, chun Manipur Tribal Movement Road Construction Committee (MTMRC) Information Centre a hawng.


Hi huna hin MGMRC chairman G. Nengdouthang chun Guite Road lampui siemna report a pek a, mimal, pawl le school tum tum han an thawkhawm Rs. 12,16,529/­ a ni a; Rs. 11,32,815/­ hmang nita a, tuhin Rs. 83,714/­ a la um tiin a hril. Thangpuina pe nuom hai ta dingin Information Centre­a hin iengtiklai khawmin pek thei a ni thu a hril.

Delhi inzinna report an pek
CCPUR: JAC (Against Anti­Tribal Bills) Information Centre, KKL Complex, HQ Veng­ah zani zantieng 3:00PM khan H. Mangchinkhup, Chief Convenor, JAC inrawinaa JAC team in New Delhi an inzinna report an pek. JNU, New Delhi­a March 31, 2016 nia Centre for Study of Social Systems (CSSS) an zu thang thu, hi huna hin Tribal movement le inzawm minutes 10 sung video show presentation an nei thu an hril a. April 9, 2016 khan MTFD le JAC thangruola huoihawtnain Arunachal House, New Delhi­ah Tribe le community leaders haileh hmatieng peia hmalak dan ding hai an hriltlang niin an hril. Chun, JAC le MTFD team han Parliament­a Tribal issue khekpuitu Tarun Vijay le Neiphiu Rio hai khawm inhmupuiin lawmthu an va hril.

Inkaptuonaah Army Major 1 le ZUF cadre 1 an thi; 
Khuman Lampak bula bomb puokah  AR 1 a thi, AR 2 an hliem
IMPHAL:  April 13, 2016 khan Tamenglong District a Nungba Sub­Division huop sunga Lenglong khuoah Army le Zeliangrong United Front (ZUF) helpawlhai an inkaptuo a, 21 Para  Special Forces a Major Amit Deswal (35) of Jhajar District, Haryana le ZUF cadre pakhat an thi niin Army thusuok chun a hril. Major Deswal ruong hi zanikhan Changangei­a Army CAmp­ah ropui taka chawimawina nei le inthla liem a ni a. Hi zo hin Tulihal Airport, Imphal tieng phur phei a ni a, Tulihal Airport a inthawk vuongnain a ruong hi a umna state Haryana tieng phur a nih. Major Deswal hin a nuhmei bakah naupasal 3 a thisan. Army le ZUF pawl inkaptuona hi Nungba a inthawka Km. 30 vela hla nia hril a nih. ZUF le inkaptuonaa hin Rashtriya Rifles le Para Special Forces hai an thangkawp niin ei thu dawngna chun a hril.


Chun, April 13, 2016 zan dar 7:10 vel khan Khuman Lampak bula Assam Rifles Transit Camp bul hnai elah bomb a puok a, bomb puokah hin Assam Rifles personnel 3 an hliem a, hliemhai laia pakhat Bijendrakumar @ Gourachand Yadav of Rajasthan chu a hliemna tuorzo lovin a thi. Assam Rifles personnel hliem danghai chu West Bengal state mi ve ve Hemencha Devnath le Manishkumar hai niin ei thu dawngna chun a hril. Bomb puokna bula Dawr pakhat khawm bomb puok hin a suksiet vawng bawk. United National Liberation Front (UNLF) chun Assam Rifles Transit Camp­a bomb sukpuoktu chu anni pawl a ni thu zani UNLF Department of Publicity­a Director M. Sha­hen in zanita thusuok a siema chun a zieklang.

CM in Uripok­ah School a hawng
IMPHAL:  Zanikhan CM O.Ibobi Singh in Uripok, Imphal West District ah Ramakrishna Mission School a hawng. CM in hi School a hawnga hin Primary School building, Administrative building le Vivekenanda Block (Library& Art Lab), Uripok Bachaspati Mamang Leikai­a mihai khawm a thangsa. Hi huna hin Commerce & Industries minister Govindas Konthoujam, Education & Transport Minister Dr Kh. Ratan Kumar le L. Nandakumar, MLA hai khawm an thang .

Simkhawlei inhning leiin mi 30 chuong an hliem
IMPHAL: April 13, 2016 zana Simkhawlei inhning lei khan Manipur hmun tum tumah mi 30 chuongin hliemna an tuok a, Thoubal district a Khekman Primary School chu a sawi chim bakah  In then­khat a sawi siet nuol.

Assam­a chun mi 2 an thi bakah midang 70 chuongin hliemna an tuok. Mi thi hai laia pakhat chu nuhmei niin Lokhra hmuna simkhawlei inhning leia insunga inthawk tuola a tlansuok huna Sai in a sir hlum a ni a, pakhat chu electric hrui tla thla a tawkfuk leia electric in a man hlum a nih.

Mizoram­a khawm mi 5 an hliem a, sienkhawm an hliem na tawlnaw leiin hospital­a inthawk insuoktir vawng an ni tah. Simkhawlei inhning khan Aizawl­a chun Presbyterian Church in Mission Veng enkawl Synod Conference centre thangin building thenkhat a sawikak bawk.

PM in GUSBUA a hawng
MHOW: Prime Miniter Narendra Modi chun zanikhan Madhya Pradesh­a hmuna Dr B.R. Ambedkar piengna Mhow hmunah ni 11 sung aw ding Gram Uday Se Bharat Uday Abhiyan (BUSBUA) campaign a hawng. Hi thil hi hnam inpumkhatna dinga beitpui thlakna ding campaign a ni a, April 24, 2016 nia Panchayati  Raj Day hmang huna khar ning a tih. Pu Modi chun khawpui le Industry 5 amani 50 amani a inthawkin India ram hmsawnna an tan thei tia hrilin hmasawnna tluontling nei ding chun thingtlang khuo hai innghatna bulthut sukhrat a ngai tiin a hril.

Zanita Dr B.R. Ambedkar piengchampha vawi 125­na hmangna le inzawmin PM Narendra Modi tweeter fethlengin, Dr  BR Ambedkar chu mi ropui, mirethei le riengvai hai dawmsangna dinga a  damsung hun popo hmangraltu a nih tiin a hril a. Inchukna in thilthawtheina a nei ti ring nghet tlattu, economic tienga hmathlir danglam tak nei, loneitu le kut sinthawtuhai hai hamthatna ding ngaituo tlat mi a nih tiin a hril.

Karunanidhi a vawi 13­na dingin a ngir nawk ding
CHENNAI: May 16, 2016 nia Tamil Nadu Assembly Election hung um dinga hin DMK President M. Karunanidhi (93) chun  a vawi 13­na dingin Tiruvarur bielah a ngir nawk ding  thu zani hmasa khan a puong.  M. Karunanidhi hin April 25, 2016 khin nomination paper file a tih. M. Karunanidhi hi Chief minister tum 5 zet lo ni tah a ni bakah kum 1957­a inthawk khan election­a an candidate­na haiah tukhawma an la hneban ngailo a nih.

Dr Ambekar thlanah inzana par an inhlan tawl
NEW DELHI: Zani April 14, 2016 kha India Constitution lo induongtu le Bharat Ratna lo dawng tah Dr Bhimrao Ambedkar piengchampha vawi 125­na India ram pumpuia inser a nih. President Pranab Mukherjee le Vice President Mohammad Hamid Ansari hai chun zanikhan Parliament Hause Lawns, New Delhi­a Dr Ambedkar lim (statue) ah inzanain par inhlanna an nei. Home Minister Rajnath Singh, PM hlui Dr Manmohan Singh, Congress President Sonia Gandhi, Parliamentary Affairs Minister Venkaiah Naidu, Social Justice and Empowerment minister Thawar Chand Gehlot hai kahwmin Parliament House Lawns­a Dr Ambedkar lim (statue) ah par inhlanna an nei bawk.

LAEF C­in­C kap hlum
TURA: Zani hmasa zingkar khan East Garo Hills district­a Rongjeng ramhnuoiah Police hai le  Liberation of A’chik Elite Force (LAEF) helpawlhai nasa takin an inkaptuo a, inkaptuonaa hin LAEF Commander­in­Chief Augustine Marak kap hlum a ni bakah cadre pakhat Walsrang N. Areng dama man a a ni a, midang hai chu an inrel hmang vawng. Inkaptuonaa hin Mr Marak thangin LAEF cadre 10­12 vel an thang a, minutes 45 sung zet an inkaptuo niin police offcial thusuok chun a hril. Inkaptuona hmuna dappui an thaw naah AK­47 Rifle 1 le a mu 72 bakah Mobile phone 3 le SIM card dapdawkin an man bawk.

Rul in pasal pakhat a chuk hlum
AIZAWL: April 12, 2016 khan Zothansanga (28), s/o Thanchhingi, Mission Vengthlang chu Rul in a chuk a, na taka a hliem leiin Aizawl hospital panpui a ni a, sienkhawm damzo lovin  April 13, 2016 zingkar dar 6:20 khan a thi.  Ei thu dawngnain a hril danin April 12, 2016 zan dar 9:30 vel khan Zothansanga hin Rul le Mengte an insuol a hmu a, Zothansanga hin Rul hi a va man a, chu huna Rul hin a lo chuk nia hril a nih. Rul tur thatna damdawi pek nghal a ni a, sienkhawm damzo lovin a thi a nih.

Kashmir­ah Mobile internet that a nih
SRINAGAR: Jammu and Kashmir­a  Kupwara district sunga security forces le mipui kara  inhriettirmnawna tlung leia sipai han silai an hmetpuok leia mi 4 zetin thina an tuokna thua buoina chu a la re theinaw zing a,  Kupwara, Kralgund, Handwara, Magam le Langate area haia chun  Curfew puong a ni bakah Kashmir hmun thenkhat haia chun zanikhan mobile internet service sukchawl/that suspended)  a nih.  Handwara khuo mi nuhmei tleirawl pakhat sipai pakhatin sex thilah mawilo takin a sawisak nia intumna leia  security forces le mipui kara inhrietthiemnawna hi tlung a nih.

KNP­ah Samak pakhat kap hlum nawk
GOLAGHAT: Assam­a Kaziranga National Park (KNP) a chun zani hmasa zan khan dan lova sapeltu han Samak pakhat an kap hlum a, a Ki an lak hungin an tlansan niin KNP Divisional Forest Officer Subhashis Das chun a hril. Samak kap hlumna bula hin AK­47 cartriges le a mu kapruok sa 88 hmu a nih.

Temple kanga thi 108  an tling tah
THIRUVANANTHAPURAM: April 10, 2016 nia Kerala­a Kollam hmuna Puttingal Devi temple­a inthawk rawpuok/rawtek raw leia kangmei nasa tak suoka  hliemna tuok pasal kum 40 mi a thi belsa nawk leiin tuchena hi kangmei suok leia mihriem thina tuok chu 108 an tling tah. Tuhin Thiruvanthapuram le Kollam haia hospital hran hran haiah hliem 300 chuong enkawl mek an la nih.

VAWISUN THUPUI
Aw Pathien, i zainem ang peiin mi lunginsiet la, I lainatna nasatzie ang peiin ka bawsietnahai hi thaihmang rawh.  ­ Sam 51:1

Editorial: 2015 ADC election le kum 2017 Assembly Election um ding hi

Inthlang rama cheng ei ni leiin Manipur state chun inthlangna (election) ei hnai nawk tuor tuor el ta a. Election kum thar ela hmasawn ding ei ni ta lei hin ram le hnam invawituhai hmel a hung inlang tan nawk tan ta a. Sienkhawm August 31, 2015­a Manipur Assembly in Anti­Tribal Bills 3 a passed hai leia MLA hai dodalna a la fe pei leiin iemani kawng tak chun kum dang angin riva a um meu nawh. Amiruokchu, Election hun a hung tlung chie hunah iengang boruok am ei nei ding ti hi Manipur mipui, a bikin tlangmi hai lo thlir thup chu a nih.

Manipur ADCs 6 haia kum 20 chuong zet hnunga Autonomous District Council Election a vawihnina kum 2015­a  ei nei huna ei  boruok kha hang thlirkir in, ei rihau hi a na vieu el thei a nih. Asan chu, Sixth Schedule hnuoia ADC khawm ni hlei lo, ADC siemfawm hnuoia inthlangnaa hman khang khawp khan ei rihau a sie a ni chun,  kum  2017 kum bul tienga Election ei hmasawn dinga beisei hin iengang boruok am a hung nei ding ti hi ngaituo tham tak a tling a nih.

Sixth Schedule hnuoia ADC ngenna leiin kum 20 chuong zet ADC election nei thei lova ei um hnungin Manipur­a Congress sawrkar chun ADCs 6 hai thuneina lien lem pe dinga intiemin kum 2010 khan ADC election a min balui a; hmun thenkhatah dodalna leia candidate khawm an um theinaw leiin Congress sawrkar chun MDC ding a ruot fawm hlawl a ni kha! Hiengang bawk hin hmun thenkhata chun selection thawin, a bikin CCPur a chun uncontest a tling MDC iemanizat zet ei nei pha a ni kha. Khangang neinuoi le, thawlui tak meua ADC election  a mi  neipui hnungin MDCs hai lungawina tawk sum le pai chu an ba ni ngei ding a ni a, June 1, 2015 nia a vawihnina dinga MDC election ei hang nei nawk kha chu ei rihau a na hle a ni kha.
 
Hmun tin deuthawah buoina, inbeituona le booth­capturing a tlung a, June 6, 2015 khan Polling station thahnemtawk takah  inthlangthatna nei a nih. Inthlangna zo hnung le, vote tla hai tiemzo a ni hnung chen khawma inbeituona a la tlung zing tho a, MDC election le inzawma thina tuok em umnaw inla khawm hliem ruok chu ei um nuol. Sixth Schedule hnuoia ADC khawm ni hlei lo hman hieng khawpa ei inrui a ni chun Sixth Schedule hnuoia ADC election nei inla lem chu iem ei chang ding!

Inlang er ur naw sien khawm sum an dar nasa hle a. Candidates tin hai chun ‘tuitla inhamtang tuma a themfuk phawt a ham ang elin tling theina ding nia an inngaina phawt chu a sie le tha khawm thlierhrang thei lo hiel khawpin an ban tang tang­el niin an lang.  Chuongang bawkin candidate hai sum a mawi le mawinaw, an dik le an diknaw khawm thlier thei lo khawpa lo fa miel miel tam tak an um bawk. Nina nei chin le kei ka nih inti phawt le lal le lalnaw hai khawm, candidate mani tan zawng chit ta dingin theitawpin thang ei lak a. Khaw khata khawm inthuruolna a umnaw zie, Lal le an khawnbawl hai khawmin an mimal ditdan ringawt chun mipui an thunun tanaw zie chieng takin an lang. Khawsunga inthuruolna hieng lawma ei tlaksam nasan ni dinga inlang chu, lal le a khawnbawl han ram le hnam le an mipui hai hamthatna ding neka, mani tanghma siela rorelna an kengkaw tlangpui lei a nih. Rorelna felfai tak umna, inthlierhranna um nawna khuo le rama chun mipuiin an chunga thuneitu hai an inza a, an thu an zawm hlak.

Buoina dang a umnaw chun kum 2017 in Assembly election ei hmasawn nawk ding a ni a, ADC election­a hman khang khawpa ei buoi a; Anti­Tribal Movement tawp lova a la fe pei bawk chun kum 2017­a Manipur Assembly Election huna hin phairam bielah Pro­ 3 Bills   le, tlangram bielah Anti­ 3 Bills boruok ei hap khawm ding a ni leiin  iem ei ang ding chu! MLA hai boycott­na a fe pei lem chun ei boruok hap ding hi titam um vieu a tih. Thawluina hin mi hne chang  nei hlak sienkhawm, lungril a hne thei  naw a; buoina le harsatna an tlun lem hlak. Ei hun tawng mek hi tienlai hun ang kha a ni tanaw a. Mipui khawm thil hre tak tak, mani dikna le chanvo hre tak tak vawng ei ni tawl tah. Hi lei hin thawluina le tharum hmang hi hratna a ni vawng tanaw zie ADC election nuhnung taka khan chieng takin an lang. Mipui ngainat le ditsak ni dan lampui dap hi a hima, a hadam bawk. Thawluina hin thiltha a rasuok ngai nawh ti chu tiena tlanga inthawk thudik umsa a nih. Thawluina, tharum insuona le indiklo taka mipui nekchepna a hung rasuok hlak. Tulai chena History subject­a ei inchuk inlar em em French Revolution ei hriet seng ring a  um. Tulai hnai ela Middle East laia thil tlung  tam tak hai  khawm kha thawluina,  rorelna indiknaw le mipui suk rimsikna leia hung um vawng an nih.

Rorelna indik le hmasawnna ei rama a tlung theina dingin Kohran han tuta inthawk tawngtainaa ei lo hriet nuom a um.  Chun, mipui le politicians hai khawmin mani dit dan le tling ngei ngei tum ringawt a hma la lova Pathien ditdan ngaituo pum zinga hma ei lak le thil ei thaw nuom a um takzet.

Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate