Tuolsung
ATSUM in Hr. Sec. School hai an khar: HSA/TKSU/KSO in an hrietpuinaw thu
CCPUR: Tombing inrawi All Tribal Students’ Union,
Manipur (ATSUM) chun sawrkara thil ngen chi tum tum an nei hai sukpuitling pek
an ninaw leia an lungawinawzie suklangnain ROTO phaseIV na tanin zanikhan
Manipura Higher Secondary School hai an khar. Churachandpur Districtkhawm
ATSUM/CDSU chun zanikhan Rengkai Govt. Hr. Sec. School; Vungzagen Hr. Sec.
School, Mata hai an khar. Rengkai Govt. Hr. Sec. Schoola chun Primary Teacher
traininga thang hai khawm an tir kir vawng niin ei thu dawngna chun a hril.
Hieng laizing hin HSA, TKSU le KSO chun, ATSUM(T) le CDSU in ROTO Phase IV an fepui chu an hrietpuinaw thu le an pawmnaw thu zanikhan joint statement siemin an puong a. HSA/TKSU le KSO functional area haia Govt. Hr. Secondary School hai chu nidang ang bawka kai dingin an inhriettir a. Rengkai Hr. Sec. School an khar chu an dem thu puongin sukbuoi nawk ta lo dingin an inhriettir.
SSC Exam Centre ding
CCPUR: June 21, 2015 khin Staff Selection Commission
(SSC) huoihawtnain Delhi Police hnuoia SI, CISF hnuoia ASI sin hai lakna dinga
Competitive Exam, 2015 um a tih. Churachandpur districta chun Lamka College le
CCPur College hai Exam Centrea hmang ning a tih. Lamka College centreah
candidates 477 le CCPur collegeah candidates 567 inthung an tih. Hi exama dinga question paper hai chu
zanikhan DC CCPur office a hungtlung tah. Exam hi 10AM12:00 inkar sung nei
ning a tih.
Yoga Demonstration nei ding
CCPUR: June 21, 2015, 7AM7:30AM sung khin India ram
pumpuiah Yoga Demonstration nei ning a tih.
Hi le inzawm hin June 16, 2016 hin NYK/CCPur chun Tuilaphai Youth Club
leh thangruolin Tuilaphai khuoah Block
Level Neighbourhood Youth Parliament nei ning a ta, hi huna hin Yoga awareness,
Sanitation & cleanliness, Skill development & Entrepreneurship hai nei
ning a tih tiin zanita H. Doungel, Dist. Youth Coordinator, NYK, CCPur in
tuolsung chanchinbumihai an hmupui huna a hril. June 17, 2015 in Sangang Khunou
le Sangaikot, June 18, 2015 in Singngat Suangpehmun ah; June 19, 2015 in
Lungthulien le Patpuihmun khuo haia nei ning a ta, June 20, 2015 in
Chiengkonpangah leh June 21, 2015 in
Loktak Projecta NHPC Community Hallah NYK/CCPur; 54Bn. BSF; 32 Bn CRPF,
Kendra Vidyalaya le Youth Club haileh International Yoga Day and Dist Youth ConventioncumYuva Kriti hmang
ning a tih tiin H.Doungel chun a hril.
PTC Office computer room meiin a kang
CCPUR: June 14, 2015 zing dar 9 vel khan PTC Office,
Hiangtam Lamka ground floora Computer Room chu meiin a kang a, Computer
printer 2, battery 2, computer set, external hard disc, stablizer thangin
hmangruo chi tum tum le thlalak tar a um hai a kangsiet vawng. Electric short
circuit leia kangmei hi suok ni dinga ring a ni a, thil a kangsiet hi Rs. 1
lakh chuong manhu ni dinga hisam a nih. Meiin a kangna hi zanikhan PTC CWC
member han an inthielfai.
YMA Day le inzawmin Blood donation camp
CCPUR: June 15, 2015, 11:00AM khan Chingkawnpang
Community Hallah YMA Chiengkonpang Branch chun STC/BSF leh thangruolin YMA Day
le inzawmin Blood Donation Camp an huoihawt. Blood donation camp hi U.C.
Hazarika, DIG/STC BSF in a hawng a, mi 50 velin thisen Unit 1 seng an pek.
Thisen petu hai lai hin YMA Member 41 an thang a, chu lai chun nuhmei 4 an
thangsa. Zani 7:30PM khan YMA Day lawmna programme hmang a ni a, hi huna hin
Mangcha Thangzawm, President, GYMA; Kaiminlal, President, YMA Chiengkawn Branch
le Sontinpau, ExPresident YMA chiengkawn Branch han thuhrilna an nei.
KWA in Heroin leh mi pathum an man
CCPUR: Khawmawi Welfare Association (KWA) volunteers
hai chun June 14, 2015, 34PM inkar sung khan pasal pathum hai chu inruithei
leh an man niin an hril. Mana um hai chu Mangneo (26) s/o Ngamthang, Kanan Veng
khaw bula um (a kuta inthawk hin Heroin No. 4 funte 7 le World Yours (WY) mum
3, mobile phone pakhat le Res. 3085) man a nih. David Zote (42) s/o J. Batlien
of Khawmawi (Heroin No. 4 Khaini bur chanve man) Engluaia (44) s/o Lalmuanga of Thingkangphai (Limcee mum 5,
syringe 1 le Rs. 640 man) hai an nih. Mangneeo le Engluaia hai hin inthlawpin
David Zote hi inruithei an supply a, mi kuomah a zawr sawng hlak niin an hril.
Hiengang thil thaw nawk ta lo dinga an hril hnungin Khawmawi Welfare
Association chun an sung hai kutah an inhlan niin report an hung pek.
KWA hin kum 2013 a inthawka kha Khawmawi khaw sunga
inruithei khapna sin an lo thaw tan, iemanichen an enthlak hnunga hieng mi 3
hai hi an man a ni a, Inruithei dodalna an la sunzawm pei ding thu, mitin an
hmalakna thlawp dingin KWA chun an ngen.
Headline
NH37 ah dan kala tax lakna hmun 10 ah;
Dy. CM le DGP kuomah Memorandum an pek
IMPHAL: National Highway No. 37 (ImphalJiribam
Road) ah Police han dan kalin hmun 10 zetah tax an lak a, Truck pakahtah tax an
lak hi a tlangpuiin Rs. 200/ a inthawk Rs. 500/ a nih. Chun, Jiriram ah CID
personnel hai khawmin Truck pakhatah tax Rs. 50/ pei an lak. Hi lei hin Truck khaltu le Police hai inkarah
inselinhalna a tlung rawp hlak tiin M. Anil Meetei, General Secretary, All
Manipur Road Transport Drivers and Motors Workers Union chun Chanchinbumihai
kuomah an hril.
Hi thil tlung le inzawm hin zanikhan All Manipur
Road Transport Drivers & Motors Workers Union chun Manipur Deputy CM le
Home Minister ni bawk Gaikhangam le DGP Manipur hai kuomah Memorandum an pek.
An memorandum a chun NH37 a dan kala hmun 10 zeta Police han tax an lak
suktawp dinga an ngenna le Police le an inkara inselinhalna hi a hung tawp
theina dinga hma lapui dinga an ngenna hai an zieklang sa. Chun, Makru leilak a
tha tawk naw leia siem that dinga an ngenna thu khawm an zieklang sa bawk.
Tax hi an peknaw chun Police kut an tuor pei a, chu
chu nitina an thil tuok hlak a nih tiin M. Anil Meetei chun a hrillang sa. Tuta
hma deu khan Dy. CM le Home Minister chun Police dan kala che an um chun
mipuiin a kuoma report an pek theina dingin a mobile phone number khawm mipui
hrietin a lo puonglang ta a nih.
Darkar 24 General Strike thaw an tum
IMPHAL: June 19, 2015 zanrila inthawk Manpur pumui
huopin darkar 24 sung aw ding General Strike thaw an tum thu All Manipur
Selected Special Employment Generation Programme (SEGP) Beneficiaries Committee
General Secretary, Zakir Hussain chun zanita Manipur Press Club, Imphala Chanchinbumihai
an inhmupui huna a hril. General Strike hin sakhuona thil le nitin mamaw thil
phurtuhai chu huom sa naw nih tiin an hril bawk.
Union MoS Panchayati Raj a hung inzin ding
IMPHAL: June 17, 2015 khin Union Minister of State
for Panchayati Raj, Nihal Chand Meghwal chu Imphalah hung inzin a ta, Top
Dusara GP, Imphal East, Phayeng GP, Imphal West le Thoubal GP hai sir kuol a ta,
Delhi tieng a kir nawk hmain Old Secretariat Conference Hallah Press
Conference huoihawt a ta, June 18, 2015 in Imphal suoksanin New Delhi pan nawk
a tih.
India le Myanmar inkarah Spl. Commandos
IMPHAL: Zani zingkar khan Army chun India le Myanmar
inrina, Ukhrul tieng sideah helpawlhai beitu dingin Special Commandos 80 a
tirdawk. Special Commandohai hi Indian para troopers a mi, Leimakhong a
inthawk Helicopter hmanga phur le India le Myanmar ramri zul panpui an nih tiin
news agency chun a hril.
Combined Troops han helpawl 4 an man
IMPHAL: June 12, 2015 khan Red Shield Division a
Army le Sekmai Police Outpost a duty Manipur Police Commandos thangruol hai
chun sum dawl tum lai KRA(U) cadre 2, Pvt. Thanglunlal Chongloi @ Hopeson (20)
s/o Tongkholen Chongloi of Kailenjang, Senapati district le Oinam Shyamsundar
Singh @ Naoba (19) s/o O. Manoj Singh of Charhazari, Senapati District hai chu
Kanglatongbi .22 Pistol le a magazine leh an man. Hi ni ma hin Sekmai Bazarah
PREPAK (PRO) cadre W. Thanjal Singh (43) s/o Khomei Singh of Awang Posangdam
Khunun, Imphal East District le Y. Sanaton Singh @ Ton (35) s/o Y. Ningthou
Singh of Nilakuthi Awang Leikai, Imphal EAst district, UNLF cadre hai khawm an
man.
Pukhri sungah Pistol hmu
IMPHAL: June 14, 2015, 2:30PM vela Awang Khunou
Khoyum a cheng han Pukhri an inthielfainaah Pistol pakhat an hmu a, Patsoi
Police stationah an peklut.
Others:
AIPMT, 2015 a thara nei ding
NEW DELHI: May 3, 2015 a All India PreMedical Test
(AIPMT), 2015 neia uma chun question leaked le thil indiklo tam tak a um tia
sawiselna a um leiin zanikhan Supreme Court chun AIPMT, 2015 chu tuta inthawka
haptakar 4 sunga a thara nei dingin a rel. May 3, 2015 a AIPMT, 2015 chu
Supreme Court in a hnawl ta a nih. Hi test a hin students 6.3 lakh an thang a,
test hi Central Board of Secondary Education (CBSE) in a huoihawt a nih. Hi
test a thil indiklo thawtu hi students 44 an ni a, Haryana state a tlung nia
hril a nih.
Petrol man sukpung; Diesel man sukhnuoi
NEW DELHI: Zanikhan India rama chun Petrol litre
1ah 64 paisea sukpung a ni a, Diesel man ruok chu litre 1ah Rs. 1.35a
sukhnuoi a ni thung. Tuta tum hi May thla sunga Petrol man sukpunga a um vawi
thumna a ni tah. May 15, 2015 khan Petrol man hi litre 1 ah Rs. 3.15 le diesel
litre 1ah Rs. 2.71 a sukpung a lo ni tah.
Maggi Noodles Rs. 320 crores man suksiet
NEW DELHI: Central Food Safety Regulator FSSAI in
Maggi Noodles ban a puong khum ta leiin Maggi Noodles tuchena an suksiet ta chu
Rs. 320 crore man a tling ta niin Maggi noodles siemtu Nestle company thusuok
chun a hril.
BSNL in roaming free a thaw tan
NEW DELHI: Zanita inthawk khan BSNL chun incoming
Calls a dingin free roaming (mobile) a thaw tan. BSNL hmang (subscribers)
vaibelsie telin free roaming hi an tangkaipui ding niin Anupam Shrivastava,
Chief Managing Director, BSNL chun a hril. Chun, India ram hmun tum tum haiah
BSNL chun Base Transceiver station towers thar 5000 bawl a tum a, hienghai laia
towers 1,250 hai chu Bihar state sunga bawl ning a tih tiin Union Telecom
Minister, Ravi Shankar Prasad chun a hril.
Sipaibang han relay hunger strike
NEW DELHI: Sipaibang (Exservicemen) hai chun ‘One
Rank One Pension’ Scheme an ngenna chu an dit anga sawrkar thlungpuiin a
sukpuitling pek vatnaw leia lungawi lovin zanita inthawk khan Jantar Mantarah
relay hunger strike an thaw tan a, sipaibang 500 an thang. PM Modi chun an thil
ngen hi sukpuitling pek vat dinga thu a lo tiem tasa a nih.
Mimkei leiin Meghalayaah mi 4 an thi
SHILLONG: June 13, 2015 zantieng khan Meghalaya
state a East Jaintia Hills districta NH44 a Ratacherra an ti hmuna mimkei a
tlung a, mi 4 in thina an tuok pha a, midang 2 an hliem. Mihriem chengna in
thenkhat a suksiet bawk. Thi le hliem hai hi lampui sira thingpui dawra
thingpui dawna an chawl laia mimkei hung tlung thut leia thi le hliemna tuok an
nih tiin Police chun an hril.
Safety Valve puokdarah Engineers 3 an thi
SHIMLA: Zani hmasa zan dar 8:30 vel khan Himachal
Pradesh a Lahaul Spiti district, Kaza SubDivision sunga RongTong Power
Project a Safety Valve a puokdar leiin Engineers 3 a hmuna an thi. Engineers 3
thi hai laia Assistant Engineers ve ve, Vijay le Sanjay hai chu Himachal
Pradesh State Electricity Board hnuoia thawk le engineer pakhat dang Dinesh
chu Noida hmuna private company hnuoia
thawk a nih.
Manipur mi drugs leh man
KOHIMA: June 14, 2015 khan Kohima, Nagalanda
Manipur pana hung passenger Bus pakhat sukchawla Kohima Police han an dapnaah
Ajmal Khan (23) of Lilong Haoreibi, Thoubal District, Manipur chu drugs Spasmo
Proxyvon mum 76,000 le N10 mum 20,600 leh dapdawkin an man. Drugs mana um hi
Rs. 15.80 lakh manhu vel niin Police chun an hril.
BBIN han motor Vehicle Pack
THIMPU: Zanikhan Bangladesh, Bhutan, India le Nepal
(BBIN) rama Transport ministers han Thimpu, Bhutanah meeting an nei a, hieng
rambung 4 hai inkara harsatna um der lova motorhai an service theina dingin
Motor Veihcle Pact an ziek. Union Cabinet in hi thil hi June 10, 215 a kha a
lo remtipui a ni tah. Motor Vehicle Pact ziek a ni ta lei hin rambung 4,
Bangladesh, Bhutan, India le Nepal rama motor le passenger hai chun ramri kan
le inlawn velna haiah harsatna an tuok tanaw ding a nih.
Enruk thaw an tam leiin exam cancelled
SAMASTIPUR: June 12, 2015 a Bihar state a Samastipur
hmuna B.Sc. III Year Examination neinaah enruk thaw an tam taluo leiin exam hi
cancelled le June 29, 2015 ah a thara exam nei lem dingin Darbhanga University
chun thusuok a siem. Tu kuma HSLC exam a khawm khan enruk a hluor hle a, enruk
ding supplytu hai chu exam neina building bangah an kawp fer fur el a nih.
Rel suom hlaktu mi 7 man
CHENNAI: Government Railway Police (GRP) han Uttar
Pradesh, Tamil Nadu le Andhra Pradesh state haia Rel suom hlaktu, misuol 7
zanikhan an man. Chennai, Jolarpet, Erode, Salem, Changalpet, Tamil Nadu; Ongole, Yerragentla,
Kaddappa, Renigunta, Andhra Pradesh le Uttar Pradesh state sunga hmun hran
hrana Rel suomnaa thang hlak an nih tiin GRP thusuok chun a hril.
Dr Ambedkar chengna in inchawk tum
LONDON: Kum 192122 laia London School of Economics
(LSE)a a kai laia Dr B.R. Ambedkar lo chengna hlak In chu Maharashtra state
sawrakrin inchawk a tum. Hi In hi pound 4 million vel manhu ni dinga hril a
nih. Hi In hi London hmartienga Chalk Farm area sunga um a nih a. Sale process
a fe mek a, zo fel tep a ni tah tiin Maharashtra Social Justice & Special
Assistance, Rajkumar Badole in a hril.
Kum 65 miin nau inphir 4 a nei
BERLIN: German mi, nuhmei kum 65 tling ta le nau 13
zet nei ta hnung bakah tu khawm 7 zet nei ta bawk Ms Annegret Raunigk chun June
6, 2015 khan Berlin Hospitalah nau inphir 4 a nei niin RTL TV in a puong.
Naute 4 hai laia 3 pasal le nuhmei 1 an nih. Khawvel pumpuia nuhmei nau inphir
4 neihai laia a upa tak a nih. Ukraine rama artificial insemination procedure
hmanga nau hi a pai nia hril a nih.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
VAWISUN THUPUI
“Kei a mi kalzawnga in um a, ka thu in pawm naw
chun, in suolhai zirin a let sariin in chungah hremna intlungtir ka tih.
Leviticus 26:21
Editorial: Inlang lova thupruk a um thei nawh
Scientisthai chun khawvel leilunga thil um hrim
hrim hi a bo annawleh a ral hmang el naw a, thil dangah an siem an siem danglam
el a nih tiin an hril. Lekha ei rawhmang hin lekha a ni theina chi hran hran
chu boruok (carbon dioxide) a dam, lekha vam (ash/carbon) a dam le thil dang
dangah an siemna annawleh an letna po po hi lekha a ni laia a rikna leh khan a
lan ang thlap niin fiena an nei ta thu an tarlang. Ei awi le ei awinaw chu thu
dang nisienla, scientisthai thil hmusuok dan a ni tlat.
Mihriem khawsakna phung khawm hi hiengang deuva um
dinga ngai a ni a; fakrukna ei ti rawp khawm hi, thil dangah a hung inlang suok
tho tho hlak. A tira lekha pawisa kha Car le building tha le ropui tak takin a
hung inlet, a hung insiem annawleh a hung inthlakthleng hlak a nih. Pawisa hi
fakruka a um lai chun a hmel hmu theiin an lang ngainaw a, sienkhawm a hnungah
mipui hmu thei dingin a hung inlang ta hlak a nih.
Fakruk, hlepruk le thamna pawisa a ni mieu leiin a
tirah chun midangin an hmu thei nghal el naw bakah an hriet el ngai nawh. A
hung sawt deu deu a, fakruk le thamna nana chu thup hmang seng a ni ngai nawh.
Miin ‘ka fakruk, ka hlepruk, thamna ka lak” ti ngai nawhai sienkhawm, an
khawsak dan phung a inthawk a hung inlang suok a, a tawpah iengti kawng zawng
bekin amani hrietsuok a hung ni hlak. Inlang lo ding le hriet suok lo dinga ti
kha lo thei lovin a hung inlang suok luou el hlak a nih.
Ei ramah hin sawrkar thawktuhai chau hi fakruk
thawtu anni nawh. Politicians le thil dang dang haia sinthawna nei, a chin tak
le a lien tak hai inkarah fakrukna le thamna hai hi a um hlak niin an lang. An
thla hlaw le an ngirhmun le inphu lovin an hung che lien a, an fakruk hi midang
hung hre hai sienkhawm pawitina an nei tanaw niin an inlang hlak. Chu umzie
chu, mipui inzana an neinaw a, khawtlang an inza naw a, sawrkar tina an nei
nawh tina tluk a nih. A khaikhawm nan, an mihriem chanpuihai inzana an nei nawh
tina a nih.
Hienganga farutu hai hin an fakruk hi mipui sum,
mipui thil a nih ti hriezing sia, langsar taka fakruk an rin naw le an ngam hin
mipui an cho a nih ti thei a ni bawk. Thamna la le fakruk thawtuhai chu
ngaizawm thei dingin vangduoina le hriselnawna hai khawm an tuok el hlak niin
an lang.
Inlang lova thupruk thei thil a um thei nawh. Thil
indiklo le suolna chi tum tum thawhai khaw hi thupruk thei tak tak a um meu
nawh. A tirin hriet ninaw sienkhawm kum iemanizat hnungah hriet a hung ni nawk
el hlak. Ei Pathien hin thil indiklo le suol hi a theidain a ditnaw em em a.
Mani hamthatna ding ti leia indiklo taka thil thaw hlak hai khawm hriet suok
anni ta a, thenkhat khai hlum, thenkhat damsung lungin intang dinga hrem le
inchawitir dam an nih. Thil hrim hrim hi inlang ta lo ding le hriet suok ta lo
dinga thup sawng thei a um nawh. Lei tinreng Pathien hmaah an lan puong ding a
nih ti hi hriet tlat dinga tha a nih.