Responsive Ad Slot

Hmasawnna Thar | 5 May, 2015

Tuesday, May 5, 2015

/ Published by VIRTHLI
Nomination la mi 111 an tling tah; Mi 1 in nomination a file
CCPur: Manipur­a ADCs 6 haia MDC election hung um ding le inzawmin Churachandpur district a chun zanikhan mi 26 in nomination paper an lak nawk leiin tuchena Nomination paper la chu mi 111 an tling tah. Chun, CCPur district­a nomination paper file hmasa tak dingin 22­ Haopi Range MDC biela Independent candidate Thiankhanlian chun Returning Officer/SDO, CCPur office­ah zanikhan Nomination paper a file.
    
Zanita RO/SDO tum tum han Nomination paper an sem dawk hai chu­ Singngat­ a 11­Lungthul biela dingin 2; 23­Muallum biela ding 2; 24­Singngat a ding 1 an nih. Tipaimukh­ah 8­Senvawn a ding 1; Henglep­a 2­Leimatak a ding 2; 3­Henglep ah 1, 4­Chongkhojou a ding 1. Thanlon RO/SDO a inthawk 10­Tuivai a ding 2, 9­Ngazam a ding 1 le 5­Thanlon a ding 1. RO/SDO CCPur a inthawk 1­Khousabung a dingin 1, 16­ New Lamka West a ding 2; 17­New Lamka East a ding 1 le 22­Haopi Range a ding 1 an nih.
    
Nomination peklut theina hun nuhnung tak  May 6, 2015 a nih.

Pasal 2 kap hlum, mi 4 hliem
CCPur: Zani hmasa zan khan Tuiruong leilak dawnnaa inhlawa fe hai chuongna motor pakhat Patpuihmun khuoa hang fe chu Taithu le Patpuihmun inkarah tu hriet loin a lo kap a, hi motor a chuong Lalbieklien Sinate (39) s/o Lalbuonthang, Salemveng, CCPur le Darlienthang Hrangchal of Lungthulien hai kap hlm le midang 4 kap hliem niin ei thu dawngna chun a hril. Mithiruong le hliem hai chu Parbung phurtlung an ni ta a, Lalbieklien Sinate Ruong le hliem hai hi CCPur tieng hung phur an ni ding nia hril a nih.

Nuhmei naute dehawn thisa ruong hmu
CCPur:  Zani May 4, 2015 zingkar 7:00AM vel khan Tollen khuo bul, Tiddim Road lampui sir lai nuhmei naute pienghlim thisa pakhat hmu niin Police thusuok chun a hril. Naute thisa hmu a ni thu hi Tollen Youth Club General Secretary chun CCPur Police­ah report a pek a, naute hi Police han va lain District Hospital Morgue­ah an sie a. Naute thisa hi Postmortem thaw a nih. Hi thua hin CCPur Police chun FIR No.43 (5) 2015 CCP­PS U/S 315/318 IPC an registered.

Licence silai­hai PS­ah sielut dingin
CCPur: June 1, 2015 a MDC election hung um ding le inzawmin inthlangna zalen le thienghlim taka nei a ni theina dingin licence silai neihai po po chu an umnaa inthawka a hnaina tak Police station (PS) haiah an silai hai an hmatinga sielut dingin May 2, 2015 khan Lunminthang Haokip, District Magistrate, CCPur chun Order an suo. Silaihai hi MDC election zo fel hmakhata sie ding ti a nih.

April thla sung Revenue Rs. 7,67,565/­
CCPur: District Transport Office (DTO), CCPur chun April, 2015 thla sung khan Revenue Rs. 7,67,565/­ an hmu a, Govt. ah challan in an peklut. Chun, April, 2015 thla sung khan DTO/CCPur chun motor tum tum 125 an registered­a, chuonghai lai chun Motor Cycle (bike) 95, Auto Rickshaw 8, Car 14, Jeep 1, Van 1, Light Goods Vehicle 3, Heavy Goods Vehicle 1, Medium Goods Vehicle 1 le  others 1 a thang.

Tuiruong leilak dawna ding lungphum
CCPur: Tipaimukh Sub­Division a Taithu le Patpuihmun inkarah Tuiruong leilak (Suspension bridge) dawnna ding lungphum chu April 28, 2015 khan Manipur Works Minister Dr Kh. Ratankumar in a hawng. Hi leilak hi Rs. 3 crore zet senga bawl dinga riruong a nih. Hi hunser hmangnaa hin Dr Chaltonlien Amo, Chairman, HAC; Lal Hossan, EM, ADC, CCPur; Lalhmangpui, MDC, ADC, CCPur le Siwanchandra, Additional Deputy Commissioner, Pherzawl, Additional Chief Engineer, PWD, Manipur le Hmar biel Pastor Association hai khawm an thang.

Vangai Area Political Leaders Joint meeting
CCPur: April 28, 2015 khan Savawmphaiah MDC election, 2015 hung um ding le inzawmin  Vangai Area Political Leader’s Joint Meeting a um a, pawl tum tuma thuoitu han thu hrilna an nei bakah  khuollien, Dr Chaltonlien Amo, Chairman (HAC) le Lal Hossan, EM, ADC, CCPur han thu an hril tawl. Zantieng hlimtlang takin ruoi an kiltlang.

6 Months training on Handloom & Weaving
CCPur: Zani 11:00AM khan Agape Missions Co­operative Credit Society Ltd (AMCOCS ) training Centre, Zion Veng, N. Lamka­ah AMCOCs Ltd huoihawtna le SIDBI/Imphal sponsored­nain “6 Months Entrepreneur Development Training Program on Handloom & Weaving” tan a nih. Training hi Langkhanpau Guite, Chairman, ADCC chun khuollien ni pumin a hawng a, functional president in Anamka RK, Branch Manager, SIDBI, Imphal a thang. Training a hin mi 30 thang an ta, trainer mi 4 in training peng an tih.

Headline:
ADC Election­a dingin Congress, BJP, JD(U) le NPF han an canidate dinghai hming an puonglang
Imphal: June 1, 2015 a Manipur tlangram biela Autonomous District Council (ADC) paruk seats 144 haia inthlangna hung um dinga chun Congress, BJP, JD(U) le NPF han an canidates dinghai hming an puonglang tawl tah. In candidate nuomhai ta dingin May 6, 2015 chenin nomination paper file thei ning a ta, Scrutiny May 7, 2015 in nei ning a ta, candidate inhnukdawk nuomhai ta dingin May 11, 2015 chenin inhnukdawk thei ning a tih.
    
Dy. CM le MPCC President Gaikhangam chun zanikhan Congress Bhavan, Imphal­ah Congress Party candidates dinghai hming a puonglang a, mi 130 hming a thang. Congress chun seats 24 umna ADC/Chandel­ah candidates 22 nei a ta; ADC/Tamenglong ah candidates 20; ADC/Senapati­ah candidates 16; Churachandpur, Sadar Hills le Ukhrul ADC haiah candidates 24 seng nei a tih tiin a hril. ADC tina seat um po poah Congress chun candidate nei v awng a nuom a, sienkhawm NSCN(IM) in Congress mi le sa hai ngir thei naw nihai tia vauna a siem leiin Candidate nei vawng thei naw nih tia hrilin, hi thua hin Gaikhangam chun sawrkar thlungpui demin a sawisel.
    
BJP chun May 3, 2015 khan ADC election­a an candidate dinghai hming 130 a puonglang. Sadar Hills ADC ah candidates 24, Ukhrul ADC­ah canidates 24, ADC/CCPur­ah candidates 19, Senapati ADC ah candidates 19, Tamenglong ADC­ah canidates 23 a nei dingin a puonglang a, an candidate ding danghai list khawm la puonglang nawk ni dingin BJP thusuok chun a hril.
    
Chun, JD(U) in hi ni ma hin an candidates ding hming 5 le Naga People’s Front (NPF) in an candidate dinghai hming 78 an puonglang bawk. NPF candidate­hai hi Naga Area a ngir ding an nih.
    
Zanikhan ADCs 6 haiah candidates 24 in nomination an file a, ADC/Sadar Hills­ah mi 6; ADC Chandel­ah mi 17, ADC/CCPur­ah mi pakhatin nomination paper an file niin ei thu dawngna chun a hril.
    
Tipaimukh A/C sunga BJP ticket hmu hai chu 6­Parbung­ah Lalropieng, 7­Vangai­ah Laltlangmawi le 8­Senvawngah Jehovah Lalmalsawm niin ei thu dawngna chun a hril. Chun, 18­Zenhang Lamka­ah  Lalawisang of Saikawt in BJP ticket a chang bawk niin ei thu dawngna chun a hril.
    
Hmar mi Congress ticket hmu hai­ 6/ Parbung­ Lalhmangpui; 7/ Vangai­ Lal Hossan; 8/Senvawn­ Tlanthang le 19/Saikawt­ Darsiemlien Ruolngul.

Th. Ibobi Singh CIC dingin sesamna
Imphal: Zanikhan Mr Th. Ibobi Singh chu Raj Bhavan, Imphal­ah State Chief Information Commissioner (CIC) dingin Manipur Governor Dr K.K. Paul hmaah sesamna a nei. Hi huna hin CM O.Ibobi Singh; Dy. CM Gaikhangam; Assembly Speaker Th. Lokeshwar Singh; Ministers, MLAs, Civil le Police tienga Officer lien hai an thang. Th. Ibobi Singh hi Indian Forest Service (IFS) Officer pension ta le Project Director, Loktak Development Authority sin lo chel ta a nih.

Imphal­ Moreh Road-­ah bandh
Imphal: Mission Blind School, Heikakpokpi chun zani zingkar dar 5 a inthawk khan hun tiemchin um lo dingin Imphal­Moreh Road bandh an thaw tan. Hi School chun an school upgrade ding le thil ngen chi tum tum an nei a, state sawrkarin a ngaisak nawh tia lungawinaw leia bandh hi an thaw nin hi School Secretary W. Angkham chun a hril.

Oil Tanker pakhat a kang
Imphal: Zani zingkar dar 7:15 vel khan Friends Workshop, Wangkhei­ah Oil Tanker pakhat a body tha lo char laiin electric rod in a body a lo tawkfuk leiin a kang a, Fire Service han Oil Tanker kang hi an va thelmit. Hi thil tlunga hin Mechanic M. Sana Singh chu na rak lovin a kang hliem.

Mipui ta dingin Dy. CM phone a biek thei
Imphal: Police personnel le Uniform hak han thil indiknaw an thaw report le sawiselna pe le siem nuom mipuihai ta dingin Manipur Deputy Chief Minister le Home Minister ni bawk Gaikhangam chu a Mobile phone number +91 943 6021714 a biek thei a ni ding thu May 3, 2015 a a Offiial quarter, Imphal­a Chanchinbumihai an hmupui huna a hril.

KSO Sadar Hills in darkar 24 bandh
Kangpokpi: May 6, 2015 zanrila inthawk Sadar Hills Areas huop sungah KSO, Sadar Hills  in darkar 24 bandh thawng an ta, hi hun sunga an thil ngen sawrkarin a sukpuitling pek naw chun hun tiemchin um lovin  Economic Blockade in zui a tih tiin Thangminlen Kipgen, President, KSO, Sadar Hills chun a hril. New Keithelmandi Development Council in May 2, 2015 a Moidangpokpi a Paokhongam Kipgen an vuok hrep bakah Central University bawlna dinga sawrkarin  L. Tangnuam ram a lak tum dodalna a bandh hi an thaw tum niin Thangminlen Kipgen chun a hril.

May 6 a inthawkin Postal strike
Imphal: Postal Joint  Council of Action (PJCA) chun May 6, 2015 a inthawk hun tiemchin um lovin Postal Strike an thaw tan ding niin an hril. Thil ngen points 26 an nei a, an thil ngen sukpuitling dinga nawrnaa  nuorna hi nei an tum niin PJCA thusuok chun a hril. Hi nuorna a hin PJCA, Joint Council of National Federation of Postal Employees, Federation of Postal Employees, Federation  National Postal  Employees, Federation of  National Postal Organisations, All India Postal Employees Union le National Union  Gramin Dak Sewak hai an thang tawl ding niin PJCA thusuok chun a hril.

Superfast passenger Bus service
Imphal: May 1, 2015 a inthawk khan Erambam Network Travel, North AOC, Imphal chun Imphal le Guwahati inkarah Superfast Passenger Bus service thar an fetir tan. Hi Bus hin zingkar Imphal suoksan a ta, hi zan ma hin Guwahati a tlung ding a nih. Chun, Overnight passenger Bus service khawm infetir a ni ta a, zing dar 10 in Imphal a suoksan hlak. Hi Bus service hminga hin ‘Millenium’ ti inbuk a ni a, vawisun Imphal a suoksan chun a zing dar 8 in Guwahati a tlung hlak ding a nih.  Bus chuongman Rs. 800/­ a nih. Superfast passenger Bus hi zing dar 6 in Imphal suoksan hlak a ta, zan dar 7 in Guwahati a tlung hlak ding ti a nih.

Central University bawlna ding ram
Imphal:  Manipur sawrkar chun Central University pahni bawlna ding hmun a sukfel tah. Manipur University of Culture indinna dingin Koutruk Village ah ram 140.28  acres le Senjam Khunou ah ram acres 18.19 lak dingin a sukfel tah. Koutruk le Senjam Khunou hai hi Imphal West  District a Lamsang Sub­Division huom sunga um an nih. Chun, Central  Sports University indinna dingin Thoubal District a Yaithabi Loukol ah ram acres 315 lak dingin a sukfel tah. Central Sports University indinna ding hin Central Budget, 2015­16 ah Rs. 100 crore sanctioned a nih.

Others:

DD 24 hours Satellite Channel siem ding
Aizawl: Tuta inthawka hun sawtnawte hnungah India hmarsak biela khawm Doordarshan Kendra tin han darkar 24 Satellite Channel an nei ta ding a nih. Doordarshan Channel po po chu direct to Home (DTH) fe thlenga peksuok vat tum a nih tiin C. Lalrosanga,  Director General, Doordarshan chun DDK, Aizawl hmuna May 2, 2015 khan a hril. Khawl thar le thil dang buoipui a tul leiin hrila um hai hi tuta inthawk thla 7/8 vel hnungah a taka a hung puitling beisei a ni thu C. Lalrosanga hin a hril.

VC le LC inthlangna result
Aizawl: Mizoram districts 6 haia Village Council (VCs) le Local Councils (LCs), Aizawl inthlangna result chu hriet kim a ni ta a, Congress an hrat filawr. Congress in VCs 504 le LCs 83 haiah hlawtlingna changin seats 1,317 an lak a; LC le VCs 308  hnena an chang a, MNF in seats 918 lain LCs le VCs 165 ah hnena an chang. ZNP in seats 87 lain khuo 6 ah hnena an chang a; BJP in seats 29 lain khuo 5 ah VC an siem thei. MPC in seats 15 an lak a, sienkhawm VC siem theina an nei nawh. Independent in seats 258 lain khuo 45 ah VC an siem thei. HPC(D) vauna leia April 30, 2015 a VC inthlangna huna inthlangna nei thei lo khuo 31 a VC­hai chu Mizoram sawrkarin a thiek vawng tah.

UNLFW pawlin anni thaw niin an hril
Dimapur/Guwahati: May 3, 2015 nia Mon District, Nagaland a 23 Assam Rifles lambuntu hai chu keini pawl kan nih tiin United Liberation Front of West South Asia (UNLFW) chun an hril. UNLFW a thang helpawlhai chu, NSCN(K), ULFA(I), NDFB(S) le Kamatapur Liberation  Organisation hai an nih. An thuoitu lu tak chu NSCN(K) Chairman SS Khaplang nia hril a nih. May 3, 2015 ni hin Assam Rifles tui chawia fe hai motor le a vengtuhai chuongna Mon district­a Changlangshu le Tobu town inkarah 2.45PM velin lambun hmasa tak a ni a, sipai 3 an thi a, a vawihninaa chun Assam Rifles Reinforceme4nt party lambun nawk an ni a, hi taka hin sipai 5  kap hlum le sipai 9 in hliemna an tuok niin ei thu dawngna chun a hril. Sipai thina tuokhai chu Rifleman  Biswas Sonawal, S. Sajivan, J. Deb Burman, Jerusalemthara s/o Lalringliana of Vanbawng, Mizoram; Tanik Lal Patal; L. Haokip, Warrant Officer Kamjang Kuki le 164 Naga Territorial Battalion a Naik Khantin Mao hai niin ei thu dawngna chun a hril. A hma chun NSCN(K) hai lambun nia intum an nih.

AMEF C­in­C kap hlum a nih
Tura: May 2, 2015 zing dar 6:30 vel khan North Garo Hills district, Meghalaya a Kharkutta region sunga Mandadrop hmuna Achik Matgrik Elite Force (AMEF) camp chu Meghalaya Police  Commando teams in an hlukhum a, hi taka inkaptuona tlungah AMEF Commander­in­Chief, Jack Marak kap hlum a ni a, inkaptuona hmuna AK­47   Rifle 1, magazines 2, a mu 13, 7.62 silaimu 49, 9mm Pistol 1, a mu 4, 7.62 Pistol mu 2, Electronic Detonator 14, fuse wires, Gelatin tluon 8, demand notes, SIM Card le diary hmu a nih tiin Ramesh Singh, SP, North Garo Hills chun a hril.

Lungin a inthawk mi 6 an tlan hmang
Shillong: May 3, 2015 khan Williamnagar district Jail, East Garo Hills, Meghalaya a inthawk lungin intang 6 hai chun lungin venghtuhai an thuhnuoiah siein lungin a inthawk an tlan hmang. Lungin intang tlan hmang hai lai hin nuhmei suollui leia thiemnaw inchangtir pasal pakhat le Achik Songna Anpachakgipa Katok (ASAK) 5 an thang tiin G HP Raju, IGP i/c Operations chun a hril. Hi thil tlung le inzawm  hin Magisterial Inquiry thaw dinga Order insuo a nih tiin Cyril Darlong Diengdoh, DC, East Garo Hills chun a hril.

President in National Film Award a sem
New Delhi: Zani hmasa khan New Delhi­ah 62nd National Film Awards semna function nei a ni a, Award dawng dinga thlang hai kuomah President Pranab Mukherjee in award hai an hlan. Best Actress Award chu Hindi film “Queen” a changtunu  Kagna Ranaut inhlan a ni a, Best Actor Award chu Kannada film Nanu Avanala Avalu a changtu Actor Vijay Kumar kuomah inhlan a nih. Srijit Mukherjee in Best Director award a dawng a, Award for best popular film for providing wholesome Entertaiment chu Hindi film “Mary Kom” inhlan a nih.

US­a World Summer Games­ah India aiawin
Fatehgarhsahib: July 25­ August 2, 2015 inkar sunga Los Angeles, US­-a World Summer Games um dinga chun Punjab­a Fatehgrah Sahib district­a Amloh hmuna cheng Dalit hnama mi nuhmei tleirawl kum 16 mi ruolbanlo (differently­able) Jaswinder Kaur chu India ram aiawin zu thang a tih. Jaswinder Kaur hi ruolbanlo hrima pieng a ni a, Class III chau a ni laia inthawka tlan inchuk a ni a, kum 2013 khan Punjab State  Special Olympic Games­ah first position a lo lak ta bakah kum 2014 khan National Athletics Championship of Special Children­ah 100 metre le shot put haiah Gold medal a lo lak ta a nih. US a World Summer Games a hin 400 metre race, 4x100 relay le shot put items haiah a thang ding a nih.

ASI in Sr. Inspector a kap hlum
Mumbai: May 2, 2015 zan dar 8:30 vel khan Mumbai khawpuia Vakola Police station­ah Police Assistant Sub­Inspector (ASI) Dilip Shirke le an senior Inspector, Vilas Joshi hai an inselbuoi a, Dilip Shirke lungsen chun an senior Inspector Vilas Joshi a kap hlum a, a bul hnaia lo um Wireless Operator, Balasaheb Aher chu a malpuiah a kap hliem. ASI Dilip Shirke hi May 1, 2015 zana duty dinga ruot a ni a, zing dar 2:30 le zing dar 6:30 haiah a duty­na hmuna a um naw leiin an hotu han an hal a, chu taka inthawka inthatna hi hungtlung pha a nih. Dilip Shirke hi man le case registered khum a nih.

Thangpuina dingin donations
Patna: Bihar simkhawlei inhning leia thina, hliemna le harsatna tuorhai thangpuina dingin Bihar  Excise Minister Awadesh Prasad Kushwaha in Rs. 2.11 lakh, Health Minister Ramdhani Singh in Rs. 1.51 lakh, JD(U) MLCs, Vijay Kumar Mishra in Rs. 1.40 lakh, Hulas Pandey in Rs. 1.41 lakh, Uday Kent Chaudhary in Rs. 1.11 lakh, JD(U) MLA Sunil Pandey in Rs. 1 lakh, State Information  Commissioner  Arun Kumar Verma in Rs. 1.25 lakh, Akhileshwar Singh, President, Jainagar Chamber of Commerce in Rs. 1.01 lakh le Bihar Administrative Service Officers Wifes Association in Rs. 51,000 Bihar Chief Minister’s  Relief Fund ah an thawlawm tawl.

TTAADC election buoina um lova zo
Agartala: Seats 30 umna Tripura Tribal Areas Autonomous District Council (TTAADC) Election chu buoina taluo um lovin May 3, 2015 khan zo fel a ni tah. Votes 83% a tla niin ei thu dawngna chun a hril. Seats 30 um a hin seats 28 ah inthlangna a um a, seats 2 hai chu state sawrkar thurawn dungzuiin Governor in a ruot hlak. Seats 28 inchu ding hin candidates 177 an um. Vote tla hai May 6, 2015 ah tiem ning a tih.

Gutkha, Pan masala le Zarda zawr khap
Aizawl: Mizoram State Tobacco Control Society (MSTCS) a Nodal Officer, Dr Jane Ralte in  May 2, 2015 a Aizawl Press Club­a Chanchinbumihai an pawpui hunah chun, Dum le an zamwpuia siem  Gutkha, Pan Masala le Zarda zawr khap a ni thu a hril. Hi khapna dan bawsetuhai chu Rs. 2,00,000/­ chen inchawitir thei an ni thu, an thil zawrin mihriem hriselna a suksiet ngei ti fiena a um lem chun Rs. 10,00,000 chen inchawktir thei an nih tiin a hril.

Nuhmei 2 in US President candidate ni an nuom
Washington: Kum 2016 November thlaa US President thar ding thlangna hung um dinga khin nuhmei pahniin candidate ni an nuom a, chuonghai chu US president hlui Bill Clinton nuhmei Hillary Clinton le Carly Florina hai an nih. Hillary Clinton hin Democratic Party candidate an chu a, hieng laizing hin Marco Rubio khawmin Democratic party candidate  inchu a tum bawk. MS carly Florina (60) hin Republican party candidate ni tumin an singsa a nih. Hillary Clinton le Carly Florina hai an fe thleng ve ve chun nuhmei ve vein US President inchuin an inkhing ding a nih.

Nepal simkhawlei inhning leia  India mi thi 41
Kathmandu: India rama simkhawlei hrat taka an hning leia ramdangmi (foreigners) thina tuok chu mi 57 an ni a, hienghai laia mi 41 hai chu India mi an nih. Simkhawlei inhning leia thina tuok chu mi 7,276  le hliem chu mi 14,267 an tling tah tiin Nepal Police thusuok chun a hril. In a suksiet chu 1,60,786 neka tam niin UN Office for  the Coordination of Humanitarian Affairs chun a hril. Chun, School buildings a suksiet chu 1,383 niin a hril bawk.

Ni 8  hnungin mi 3 dama sansuok
kathmandu: Nepal rama simkhawlei inhning a inthawk ni 8 hnungin building chim hnuoiah mi 3 damin sansuok an nih. Sansuoka um hai hi Sindhupalahowk district a sansuok an ni a; Rasuwa district a ruok chun tlang lawn mi 50 thisa ruong hmu a nih tiin official thusuok chun a hril. 
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
VAWISUN THUPUI
Tlang bul tawp rethaia chun ka zu feh a, Hnuoi chun kumkhaw ta dingin a kalnahai chun a mi khar khum a; Amiruokchu, nangin aw Lalpa ka Pathien, khursunga inthawk chun ka hringna chu i lak suok a nih. ­ Jona 2:6

Editorial:
Skilled  Development
India ram hi khawvela thalai tamna ram a ni mek a, thalai ser hriem ding maktaduoi tam umna ram a nih. Hi lei hin sawrkar thlungpui chun thalaihai hmakhuo thlir pumin thil tam tak a fepui mek a, skilled labour a tam thei ang tak intuoihriem tumin hma a lak mek a. Hi kawnga hin nasa takin thang a lak a, sum seng khawm a rin nawh. India rama hin thalai maktaduoi 40 chuongin sin an zawng mek a,  hi khawm hi employment exchange­ah inzieklut an nih. Employment Exchange a inzieklut lo thalai lekhathiem, sin zawng lo khawm a nuoitel an um a nih. Employment Exchange a inzieklut thalai maktaduoi 40 chuong an um a, hi le inruol hin thalai maktaduoi 0.2 vel chauvin sin an hmu a nih.
    
Thalai tam tak chu sin mumal nei lovin an um a, fakzawngna lampui thapa tak ni lo unorganised sector­ah an cheng mek a nih. Hieng sin hai hi innghatna tlak a tling naw a, security ei ti tak hi a um naw bawk a nih. Khawvel inthang mekah hin, thiemna nei bik, ser hriem tasa “Skilled labour”  mamawna an sang pei a, chuongang ding thalai tam tak India rama hin an um ti hi sawrkarin a hriet a, hi lei tak hin hieng tiengpanga hma la ding an din pei a nih.
    
Ei ram sawrkar chun ei thalaihai skilled labour an ni theina dingin National Skilled Development Corporation le National Skilled Development Mission an din a nih. Hieng hai baka hin state le UT dang dang haiah Skilled Development  Society sawrkar enkawlna hnuoiah indin a hung ni pei ta a nih. Ei state Manipur a ngei khawm Skilled Development Society hi indin a ni tah. Amiruokchu, thalaihai chau ni lovin nu le pahai chenin a pawimawna le a thatna hi ei la hriettawk naw leiin a pawi hle. Tulai khawvela chun thiemna bik neilo hai ta ding chun sin hmu a harsa tah. Hi lei hin training hi uor a, thiemna bik nei ngei ngei chu ei thiltum le inhnikna a hung ni a tul ta a nih.
    
Sawrkar thlungpui chun sin thar hi siem belsain a fepui pei ding nisienkhawm a mamaw chu thalai thiemna bik nei Skilled labour a nih ti hi a hrietchieng em leiin National Policy on Skill  Development an din a ni a,  kum 2022 a chun mi maktaduoi 500 bek  thiem bik nei, sawrtlak le thawnsuok tlakah ser suok ngei a tum a nih. Skilled Development training hi sawrkar hnuoia institution hran hran, Apex body nei han an fepui mup mup  mek a. Hieng institution hran hran hai hin programme chi tum tum an induong a, thalaihai kawng hran hranah training an pek a. Anni le anni an ngirsuok theina dingin follow up programme dam neiin an fepui mek a nih.
    
Ei state  sarwkar ngei khawmin Skilled Development hi a ngaipawimaw a, District tinah Industrial  Training Institute (ITI) dam le Training centre chi tum tum an din a, ei vangnei em em el.  Amiruokchu, thalai haiin ngaisak nachang ei la hriet naw niin an lang. Hieng a ni lei hin nu le pa le thil chinchang hrie han hiengang thil hi a tulzie le a thatzie hai nasa nawk zuola ei hrilhriet le an lungrilah ei tu hne a tul takzet a nih.
    
Lekha inchuk mek le a la hung inchuk pei dinghai khawmin certificate annawleh degree nei el hi a huntawk ta nawh ti hi ei hriet tlat a, training inhnikna chang hrie a, ei uor nuom a um. Mani hunawl hmangna dingin Computer inchuk dam hi inhnika neia thaw ding a nih. Tulai khawvela chun officer le sar naw sin khawm nisienla “Computer knowledge” nei ti vawng a ni tah. Ei subject inchuk el kha a huntawk ta nawh.




Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate