Responsive Ad Slot

Good Friday

Monday, April 14, 2014

/ Published by Simon L Infimate
~Ramthienghlim Varte

Kum 2014 hin zirtawpni vawi 52 (Sawmnga pahni) a um a, Zirtawpni vawi 16na April 18 hi Nazaret Khaw suok Juda thlangval Isu thini ani leiin Good Friday (Zirtawpni Tha) tiin khawvel pumpuiin ei inser chu a nih. Ama (Isu) chu Pathien nau, khawvel dan ah eini anga siem, a pa Joseph a nu chu Mary nisienkhawm thlarau thienghlimin an rai tir ani leiin lal ( Pathien) nau khawvel mihriemhai sandam dinga Pa Pathienin a hung tir a nih.

A chanchin hi M. Gandhi hai angin lekhabu tam taka ziekna a umnaw a; Bible a chanchintha palihai a hin ei hmu. Juda haiin Lal Messiah Pathien hring naupa hung dinga an lo tung pa kha ana; anlo beisei le ringdan angin a hung naw tlat leiin thlirna tinrenga thlirin Lal Messiah ni theiin an ngai naw a, an ngaituona le suongtuona ah lalin an ruot thei ngang naw a nih. Chuleiin, vawisun chen hin khawvel rambung hrang hranga Juda mi Krista Messia a pawmtuhai chuh Israel khuo le tui nina an pek nuomnaw a harsatna namenlo an tuok reng a nih.

Lal Isu khawvela a rawngbawl laia Juda ram ro inrel dan hi hriet a tul hle- Rome sawrkar hnuoia um Juda ram awptu dingin Governor (Bawrsap) pakhat Rome Sawrkar chun a sie a, zalenna insangtak ( Independent state ) neiin an hnam le sakhuo dana rorel chen phalpek an nih. Chuleiin an rorelna khawlpui insangtak chuh Great Sanhedrin an tia chu ‘Inthungkhawm’ tina a nih. Sanhedrin member chu 69 anna, Presiding Officer pahni leh an rengin 71 an nih. Hi roreltu dinghin mi an dittui em em. Hebrai thla a mi ngei,mi uong thuonglo, nungchang tha, piengsuolna neilo dawlkai tha, hmeltha le inza um, sakhaw mi le mi huoisen, khawvel hrietna tieng khawm insangtak nei anni ding a nih.

Rorel hi an fimkhur em em a, misuol insuo ding relna a chun vote khat chauva an suo nuom tieng a tamlem ani chun a huntawk a; misuol hremding ruok chun vote hni bek hrem nuomtu tieng vote a tamlem naw chun hrem dingin thuthlukna an siem ngai nawh. Chun, misuol hrem dinga an vote seng lem chun hrem lovin an insuo lem hlauh hlak. Chun thina khawp danbawsetu hremna dinga thuthlukna siem ani chun a tul am a tulnaw a zingah anrel zawm kher kher hlak. Asanchu, a, thi ding/hrem dinga anrel pa thiemchang thei danding dapna leia insel ani hlak leiin rel fello le inhmai palh um an inlau lei a nih.Chun a zinga anrel tha nawk a, chutaka vote an hei thlak nawka hrem lo dinga member thenkhat lungril thlaka vote khata alo tam ani vai chun hrem lovin an insuo lem hlau hlak. Sabath tawm Zirtawpni lem hin chuh thina khop suolna nei hai chungchang an ngaituoin an rel ngai naw, a zing Sabath (Inrinni) Ni a sunzawm thei ani ngai naw leiin.Chun, misuol man ding hrim hrim ani chun zan ah an man ngai naw a, an chungchang zan ah an rel ngai bawk nawh.Chubakah, Sanhedrin members le thiempulal haiin mihek phal ani bawk nawh.An fimkhurin misuol hrem hi an inlau em em niin an lang tak.

Chun inhremna annei danhai chuh – Hruihruola vuok, hmun insanga thlak, Ring tan, tuipui a dehawn le Kross a hemde a nih. Chun, hieng hun laia Rome sawrkarin Juda ram enkawltu Governor (Bawrsap) dinga a ruot chuh Pilat ani a; ama hi Spain mi Juda haiin lal tak Kaisar kuomah an ditnaw thu an intlun chun a Bawrsap nina tla el thei a um a nih.Thuneina insangtak pek ani leiin a nuom leh Rome dan hmangin ro a rel a, a nuom leh Juda hai dan hmangin a rel thei bawk.

Lal Isu hi Juda haiin an Lal Messiah dingin pawm theinaw hai sienkhawm khawvel sandamtu dinga Pa Pathienin a hung tir ani si leiin a mawphurna sukpuitling ding chun a mihriem mihriemna a harsatna a tuok ding le thi ding chen hrelawk zingin a nina a puong ta pei el a, thilmakhai a thaw a, Sadukai le Pharisai (sakhuo a mi firfiekhai) hai chetdan indiknawna le Juda sakhuo dan le dun haiin pathien ram a hawl phaknawzie a hei phawrsuok pek pei chun an lung a kheiin anrang thei anga hre hmanga sukbo vat kha an nuom bek bek el chu a nih.

A thuoihruoihai leh Biekbuk a hai lutin Pathien thu an hril a, mi an inchuktir a, a tul leh mithi a kei thova, keibai hai ke’n an inlawn tir a, tawng theinawhai an tawng tir a, a puonhmawr tawk ringawt khawmin mi an dam a, a fena tieng tieng mipuiin an zui a, a kar leh thlaler ram tawl a mipui a sang a sang tel fakding a sukpung pek. Hienghun lai a lalna inchu pawlhai le sakhuo tieng a firfiek sum le pai ringawt ngaituoa Pathien hming sala rawngbawltuhai tading chun theida a um ding reng chu nih. Vawikhat lem chu Pharisai le lekhaziektu haiin thawtha inti em emin Nuhmei uire an hung thuoi a ‘Pasal le a um lai tak kan mana Mosie danin lung deng hlum ding a ni’ tiin. Isu ruok chun Mosie dan sawisel chuong lovin ‘nangni laia suol neinaw takin deng hmasa rawse’a ti el a, a deng hmasa ngam an um nawh; misuol anni an inhrietchieng leiin a rukin an inrel hmang vawng el.Ei sakhuo puithiem thenkhat puon senduk hak thei chin hai leh in ang vel mei an tih. Jerusalem a chawimawina a hei chang chie lem khan chu an lung a sen zuol sau a nih.

Chuongchun roreltu le sakhuo tienga a firfiek le thiempu haiin Juda dan khermei po po sie hrein misuol tawpkhawk hremna insangtak Kross a hemde tumin an pungkhawm a, hekna ding point an zawng ta ngat ngat a –‘ Pathien biekin hi thiek unla nithum sung bawlzo kati’ati leiin pathien a hril siet ani ti dam, Kan mipui hai a suk khaw hlova, Kaisar kuom a siechawi(Tax) a khap ti dam le ‘Juda hai Lal kani a tih’ ti le dang dang phuok belsa peiin hekna an siem ta a. Hienganga hmelma tamtak a nei leiin man ani ding le a thi ding a hrietlawk leiin a thuoihruoihai ko khawmin Jerusalem a Tarik 6,Ningani 30 AD zan a LALPA ZANBU fak puiin Jerusalem suoksan derlo dingin thu an cha ta a; chuzo chun Olive tlanga Gesmani huon tieng chu panin an suok ta a nih.Hi tum hin a ni Lal Isu zan khawvar a tawngtai a ‘ A thei hram chun ka hma no hi mi dawmsawn pek hram rawh, amiruokchu i thu ni raw seh’ tia apa kuoma a hnina hmun le beidawng taka tlantui thisen ang far zawi zawia a tawngtaina ngei chuh. Mipui an sosang nasa a, heka a um angin Rome sipai hai chun Isu zingkar Dar 3 vel chun an man ta a nih.

THLINGLOVIN AN NGAI HRAM HRAM
Chuonga an man phing chun rorelna in pangai a rel lovin Thiempu Lal Kaiapha in ah a chungchang an rel a, chuzova Bawrsap Pilat hma ah an thuoi phei nghal a nih. An dan a khirin a tha lawm lawm veileh Lal Isu bawsiet chungchang thu relna ding ruok chun an danbu le en mil thei a um ta reng reng naw chu tie. Mi suol man ding chun zan a man awilo Lal Isu ruok chu zanril a man a nih. An danin Sanhedrin members annawleh thiempu Lal hektu a thang theilohai kha a hmathuoitu’n an thang, Bawrsap Pilat hlak a sin a thlak an lauva mipui pungkhawmhai Kross a hemde dinga anlo khek zing bawk leiin a thiemthu khawm a hril an phal nawh.Hi lei ringawt khawm hin dan anva hei bawsiet nasa ngei de. An hekna popo thina khawp a um nawh ti hrezingin Bawrsap Pilat chun‘An diknaw/a suolna ka hmu nawh, hi mifel thisen chunga hin kan thieng a nih’ ti hielin Kross a hemde ding a peksuok ta a nih. Ava mak lawm lawm ngei de.
Kross hemde khawpa misuol chungchang relna ah danhremihai suidan chun hiengneka indiklo,tirdakum le lepchie hi ala um naw a, um nawk thei ding chi khawm an nawh ti hiel a nih. Herod Antipas chun nang Juda Lal maw ini ti elin puon senduk an siltir a, hlinglukhum inkhumtirin, a thenin a hmai an ben a,an vuok a, thenkhatin hmusit em emin an chilsak khum bawk a, an hemdena ding thing input tir a Kalvari tlang Luruhmun tieng chu an panpui ta a nih.

April 7, 30 AD chun Kross a hemdein zantieng dar 3-4 velin a thlarau an thla ta a. ‘A kin ta’ tia a thlarau a hei inthla meu chu khawvelin a en ngam naw, an thim thuop el a, simkhawlei an hning a, Jerusalem puozar ropui an thlersuok a mipui le an hotu thenkhat lem chun mak an ti em em a, hienghi ani chun thonawk tak tak a ti tiin a thlan a ruong siena hmun khawm sipai thuo tamin an veng kha ani reng a nih. (Source : Thina Rapthlak By Prof. L.Fimate).

A naka thisen hung luongsuokin ei suolhai an tleng fai a, Zawlnei Isaiin kum 600 hma a alo hril lawk ang khan an vuok invuolna hai leiin sukdamin ei um a, ei suol maw chu Lal Isu chun ami lo phur pek ta a nih.

Aw thisen, thisen hlu; Vanram mi hawng pek tu.Vanram ka thlungpha chun,
Ka hla tawplo ding chuh,Thisen,Thisen,Thisen,Thisen;Tiin malovin sak ka ti.

tiin hla anlo siem a, a thina hmun Kalvari, mi tisim tlang, tlang thlavai um, Juda nupui haiin an nauhai tap rena ding a, inthina taka an hmang hlak kha, Lal Krista’n ei suolhai intlanna dinga a thina tlang, vawisun chen a mi po po hmu nuom le hril nghawk theilo tlang mawi Kalvari ani talem leiin, a thini champha a Kalvari tlang ngei a hmang nuomin kum tin mi tiemsenglo an fe a, khawvel pumpuiin ei insera, a hming khawm GOOD FRIDAY (ZIRTAWNI THA) ti a nih.
Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate