~Lalramsiem Sanate
"Aw, HMARRAM I saruok nina hrein thola, I SILFEN inbelin har la ke in lawn ta rawh"
Khawvel hi fangin invak velin HMARRAM zawng la khawm i hmu na ding umsun chu Tipaimukh biela I hnam chanpuihai chengna cho hi ni ngei a tih. Chu ngei chu anih HMARRAM ei ti rawp hlak chu..... Hi hi ngei hi anih kan chengna hnuoi EDEN tia kan lo ko duot hlak chu....!!! Damsung khawsakna leia hmun danga khawsakna ngaituo leia hmarram lo suoksan ta hai popo hai kan dem naw cheua, kan ngaina takzet cheu, hmarram la hmu ngai thak naw hai khawm kan dem bawk naw cheu, kan ngaina cheuin nangni hai zarin ei hnam hi inhawi kan lo ti hlak. Iengtik nia mani chu hmarram ta dingin thiltha la hung hawn dingin ka beisei hlak cheu a anih. Hmar hnam I hmangai ani chun hi lai cho hi ram ka nei anih tiin lunginsietna le hmangaina in duot takin enkawlna sin chu ka mawphurna anih tiin thang I lak chu kan lo ring hlak anih.
Khawsak inhawina lem le inropui tak taka chenga damlaini intawia nunkhuo pham khawm kan nuom ve hlak. Sienkhawm, kan theina atlawm em leiin, zing nisuok zuia chepchep inhram ngaithlain, ram re tieng panin kan dam khawsuokna ding zawngin Ni, chu kanin thla liem el hlak chu anih.
Khawtin ei hang fanga hmasawnna kalbi khawm pen phak lo kan ni ti chu kan ip tum khawmin kan ip ruollo anih. Ip thei ngirhmuna khawm kan ngir nawh ti khawm mi hretuhai vawng inni kan ring.
Hieng lawma harsahai le retheihai tuolchaina khawvel ani si HMARRAM chu...!!! Thiem inchukna RUN hlakin vulzai nekin tuoitieng panin ami tinsan nawka. Kohran sikul hai hlak khawlam anfe hmang zo ta a ti dingin kawlkawdawng an liem zo ta si..... Sawrkar sikul hai hlak RAN IN an chang zo... A Thawkhai bek hlak khawm kan hmelhriet nawhai ala ni pei si... Thawktu kan hmusunhai hlak aganwadi a thawk anti hai cho kan hmu hlak si..!!! Kohran tieng hlak chu enin kan nguizo tah..... thlarau tienga hartharna hlakin a mi tinsan, hratna reng nei ta lo hmarram chu alo ni ngei el..
Manipur sawrkar kum tiem ang chun kum nga (5 years) chu kan hang hmang zo nawk ding chu ni ta awm hi....!!!
Chanchintha Manipur simthlanga a hunglutna khawm khan kumza (110 years) chuong alo ni ta bawk khawm ning ata tarchau ang elin hratna reng a lo nei tanaw khawm ning atih. Kan Pathien Jehovah hming lam nekin kum nga sunga SAWN min pai tirtuhai Khawsak mivar ruol hai hming kan lam rawn lema, Nuhmei chun a ngaizawnghai lai popoah nau inpai tirtu a ngainat bik rieu angin SAWN min paitirtuhai kan lo ngaina bik khawm ni tang atih. Mi dem lul naw ro aw......... Kan suol lei le kan dukdaknaw leia SAWN pai chu ka ni bik der nawh. Nawchizawr ni nuomin tukhawmin a NAWCHI a zawr ngai nawh. khawsakna inhawi lem beiseina leia inzawr hlak ani lem. Chu angin, hmarram hin ataksa mawina inkhumna chu hlip thlain Khawsak mivarhai hmabula saruokin azal phar el hlak ang chun lo ngai mei in tih. Chuong chu thil ni der lo anih. Ani nataka ding chun SAWN minpai tirtuhai bawkin, kan neka varlem anni angin kan SAWN pai danding ngaituoin kum nga sung ruong-am thatak neiin, thuoitu niloin hotu thenkhat hai le inthuruolin SAWN an mi loin paitir lem hlak a lo nih. Chu bak khawm dittawk loin an mila suollui hlak ani chu tie..
Khawsak mivarhai SAWN kan pai leia,hmusitna, neksawrna le diriemna kan hlaw rawp ding nek chun Thuoitu nisilo hotuhai khan HMARRAM hi chu mi hung thei nghil lem el hai sien kan nuom hlak...
Ei tawng ka suokin hmarram ka hmangai tiin mawitakin ti hlakin la khawm, Hmarram hin hmangaitu tak tak hi ala tawng naw ni ngei atih. Hmangaina tawngkam ni awm taka, fanghma tuoi vaimin feikawl sem ala hun nawh tia tawngkamri dam HMARRAM in a hei hriet hin,Tipaimukh biel hmarram ta ding hin chu ana taluo anih. Kan SAWN pai atlei ding cho tiin hmarram ta dingin sinthaw thei tang ka ti, tia duthu ka sam lai SAWN pai nawk dingin tiin maw bithu der I min min hlan nawk. I tisa chakna hrikthlakna ding choin maw hmarram ka hmangai tiin i mi ko ko hlak. Vawisunna inthawkhin chu minthla minthlazalen la retheina silfen hi kan hak nawk nawkta nawna dingin.
Hieng ang hlawla hmarram tlusie ta hnung beidawng taka kheka santu ding ngaia anrum el ta hi I hmu hin Hmarram hi i lunginsiet hlawl naw maw..???
I Hmangai hmarram ta dingin tawngtai tawngtaila, hmarram a avul nawkna ding chun i liengkoa in nghat ani ti hre mawl rawh.
"Aw hmarram I saruok nina hrein thola , I silfen inbelin har la ke in lawn ta rawh"
