Responsive Ad Slot

HNAM ROLUNG MUOL - I

Saturday, May 22, 2021

/ Published by Simon L Infimate

 ~ VL Khawbung


Kum sawm lai zet liem ta khan Hmar hnam sunga hla phuok thiem le thu ziek thiem fam lo chang tahai puolin hnam 'rolung muol' siem hi ka lungrilah invawina lien tak ka lo nei a. A chang chun zan inmu khawm intuo thei lêk lova ka ka ngaituo chang a tam hle. Chuonga invawi ta nana chu social media le ruol țhenkhathai kuoma dam ka lo khekpui hlak. Sienkhawm, tukhawma u ve a ve an mi tipui bek nawh. A mi uksak le a min vawipuitu um naw hai sienkhawm sunga naute inchawm ang elin ka lungrila hin a sip liem tlat hlak.



A puitling theina dingin a hmun le a ram ding bek um sien tiin ka lungrilin ka dap a. Hun iem ani chen a liem hnung chun Mauchar HSA Unit țhuoituhai chu ka lungrila thil umhai popo ka hril vawng hnungin HSA Park chu pe tawp el dingin ngenna ka siem a. A hmun le ram a um chun hmalak pei dan ding a um ka ring thuhai chu ka hril sa bawk a. Anni chun ka ngenna tlawm tak el chu an milo remti pek a, lawmum ka ti hle. Hieng anga hnam ta dinga țhahnemngaituhai hi inpâk an um tak zet. Literature hlut zie le a thil thaw thei zie an hmu chieng hle in ka hriet. Chuong hun laia țhuoituhai chu ka sanghai HP Lalhlimpuia, K. Thanglianzuala, le Simeon Lallungkhama hai baka ruolțha țhenkhat hai an nih. Hieng hun lai hin HSA Sinlung Hills JHQ ah țhuoitu pakhat ka lo ni ve leiin zieka hung intlun dingin thurawn ka pek a. Anni chun HSA Park hnam rolung muol dinga an pek thu le hmala pui dinga an nuom thu chu JHQ a chun an hung pek lut a. Chu an lekha chu Sinlung Hills JHQ HSA chun October thla laihawl 2016 khan HSA GHQ ah intlun dingin a lo pawmpui ta a nih. Chu kum vek October thla tawp HSA GHQ, Central Executive Council(CEC) Aijal Club, Aizawl, Mizoramah neina a chun hril tlangna nei a ni a. Chu CEC chun hnam pum huop thil a ni leiin Hmar hnam sunga organisation popo inthlung khawmna Hmar Inpui(HI) GHQ ah intlun dingin thutlukna a lo siem ta a nih.


HI GHQ Assembly chun HSA GHQ in a rawtna ang dungzuiin Hmar hnam rolung muol Sinlung Hills-ah siem/um dingin a lo relthluk ta a nih. Mawphurtu ding le aÈ›ul anga hmalatu dingin HI Mizoram Region le HSA JHQ pathum Sinlung Hills, Aizawl le Kolasib JHQ hai a hung ruot nghal bawk. Chu an mawphurna chu HI Mizoram Region chun hung bawzuiin HSA JHQ pathumhai chu join committee a hung ko a, chu join committee chun a hung rawt suoktu le a hmun le hmang dinga ram petu Mauchar khuoah innghat/indin ngei nisien tiin a rel a. Chu taka hmalatu ding chun mawphurtu dingin Pu, Lalmuanpuia Punte, Pu, K. LalramÈ›ana leh kei kan pathumin ruot kan ni a. Kan mawphurna ang tak chun kum 2018 march thla tawp khan Mauchar Village Council le All NGO hai inrawn tlang puina nei dingin Mauchar kan pan a. Mauchar VC, HSA le NGO danghai khawm an lo phurin an milo lawm thiem hle. Zan hunah VC Treasurer Pu, Sanghlira In ah inpawl tlangna kan nei a. Inpaw tlang taka thil kan hril tlang hnungin a zinga zingkar a hmun le ram en dingin kan È›in dar a. Zana hril lawk ta ang chun a zinga zingkar chun a hmun ding HSA Park khawm kan enfie nghal a. 


HSA Park hi 1992 vela hla phuok thiem HP Runremthang haiin HSA È›huoitu anni lai hmathlir sei tak neia an lo ruohmang a nih. A tuolÈ›o thing, a tam tak chu inkhieng, inzing dura ngirhai chu hmu anhawi kher el. Tienlai upa in "inkhieng buk hnuoia chawl chu a deihlim bik," an lo ti mathlawn lovin, a hadam kher el. Thingkau È›huta mawng nauban chi hrang hrang vul chek chûkhai chun lung a suklawm a, khuosawt khawm a suk um hle. A hmun le hmang chu keini a fehai khawma È›ha tawka kan ngai leiin kan tha khawm a fân hle a. A È›ha tawka ngaiin, Aizawl kan kir hnung chun aÈ›ul ang peia bawzuina sin thaw dingin HI Mizoram Region È›huoituhai kuomah report kan pek a nih. 


HI Mizoram Region chun hnam ta dinga ro tling le ro hlu a ni leiin Sinlung Hills Council țhuoituhai khawm ațul anga hmalapui dingin ngenna a siem a. Anni khawma thei ang anga hmalapui dingin an intiem bawk a. Amiruokchu, HI, HSA le Sinlung Hills Council khawm a fawng cheltu an hung inthlak a, duthusam ang tak chun hmalakna a fe hrat thei nawh. Țhelagari ang deua nawr tawm fêt hnungin kum 2019-2020 sunga HI Mizoram Region țhuoituhai chun SHC ah an hang intlun nawk a. Anni Council tienga hai chun bul țanna dingin cheng singnga(50000) pe phawt dingin an lo intiem a. Amiruokchu, vawisun ni chena a tak hmu ding a la um chuong noh. Hieng anga hnam pum huop, thil țha le ro tling ding hi chu SHC khawm hin a nâ insit ve deu sien nuom a um tak zet.


Tuhin HI Mizoram Region țhuoitu khawm an hung inthlak nawk tah. Hieng țhuoitu tharhai hin ieng chen am an mi tlungpui ding hriet an ta nawh. Suonlam țha tak siem theina dingin hripui a hung inleng bawk leh beisei chu an sang bek nawh. Hripui inleng hma popo khan țhuoitu hluihai kuoma khan "Hnam rolung muol committee indin ei tiu, chu committee chun a bulțhut hmalak dan ding le ațul ang ang thaw hmasak hi a ngai a nih. Tuolsungah committee mumal taka ei indin chun an ni'n a bulțhut iengkim hma lo lang an ta, a bulțhut iengkim ei zo hnungah selection committee state hrang hranga ei mithiemhai fielin, indin nawk ei ta, selection committee in seng/hlu lût dinga an hung siemhai chu a bat batin kumtin or kumhni dan peiah ei hlu lût el ding an tah," tiin, thurawn ka hang pek ve bawka lungrilah invawina lien tak an nei naw lei a manih ding an mi bengkhawn bek nawh.


Literature tienga ei mi hmasahai hrietzingna ei siem hin țhangthar suon tam tak la hung um pei dinga khawm hmasawnna ropui tak intluntu la hung ni ngei a tih. Literature chun thil a thaw thei a, ralthuom țium takhai nek khawmin raldo a hrat lem a nih. Ei țawnga ei thu le hlahai ei chawi vul pei chun zoram khawvel an ti hi a hnetu le a neitu tak la hung ning ei ta, khawvel khawma a țha zawngin mi la hrie ngei a tih.


Indopui I-na hun lai kum 1914 Christmas urlawk ni zantieng khan Begium rama Ypres hmunah Britist le German sipaihai chu indovin an in ep mup mup a. Trench kotlangah lu lawr zau khawm insai nghal char char an ni a. Hi zantieng hin chu a khaw tieng ram ve ve khawma a zing ela Krismas hung tlung ding chu an lungril a suk thar hle ning a tih. Mani khingpuihai vengthawng tak le ralÈ›i tak pumin an intawmna pukhai chu an cheimawi a. Chuonga an inkar boruok rik taka a um lai chun German sipaihai chun trench khura inthawk chun an hnam È›awngin Krismas hla inlar tak "zanthieng re lai taka chun" an hang sak duol duol a. An hla sak thawma chun British sipaihai khawm an insum zo ta bik naw a, "silent night, holy night," tiin an lo zawm ve ta nghal a. Kar lovah indona  muola chun suok khawmin, "Tommy, in È›ha maw?" "E..Jerry, Krismas chibai le," tiin inlungruolntakin chibai an inbuk tawn a, thilpek an nei ang ang an inhlan tawn a. Hla leiin khawvela Krismas inchiktlak tak an hmang ta a nih. Ni e, literature chun indona muola ralthuom chelek a, in ep zing zing hai khawm inlungruolna zionah a suikhawm thei tlat. Hi cho naw khawm hi literature leia a È›ha tienga thil tlung tam tak a um, hril vawng seng an nawh; a hrana thupui vaipui tham a nih. 


Hieng ang khawpa thil thaw thei literature hi chawisang naw ruol an nawh. Chun, thu le hla hi mi popo ziek le phuok thiem chie khawm an nawh. Hieng tieng panga ei mi hmasa lampui milo sat pektuhai hi an hluin chawimawina nopui inhlan tlak an nih. Ei hnam lem hin chu Pathien malsawmna ei dawng bik manih ti dingin a um. Ei mi hmasahaiin Pathien hla an lo phuokhai hrim hrim kha zohnathlak cho ni lo, tuipuiral mingohai chenin an lo khukpui le an lo dampui hla hai khawm a um a nih. Zohnathlak lai lem hin chu ei mi hmasahai hla phuok khan vawisun hun chen hin Biekin le khawsawt in ah sak hlaw tak tak an la ni zing a nih. 


Literature mawi le țha hin awium lo khawpa nasa in hringnauhai hi a mi suikhawm a, Siemtu baua thu suok ang elin, iengkhawm thaw nei lovin a kir ngai mang mang nawh. Hringnun inzinna lampuia chauhai chu literature deihlim hnuoiah an chawl hadam a, sungrila phingțam dangcharhaiin insuk khawp nan anhmang hlak. Lunghnuola indawmkunhai kuomah beiseina khawnvar a sit pek a. Mi rilohai khawm simna dawkan an kiltir hlak a nih. Hnam khat le hnam khat lo inhmu hrang ta le lo intuithlar tahai, mu le ar ang ela lo in en tahai khawm literature chun inpumkhatna a pek hlak. Hieng a ni lei hin hnam rolung muol puitlingna ding hin HI Mizoram Region kuta chau um lovin, HI GHQ khawm hin ngaiven pui deu sien a țha el awm de! Ei hnam ro thil hluhai hi vawnghim mawl ei tiu.


Sinlung Rûn

15. March 2021

Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate