Responsive Ad Slot

ISU KRAWSA AN HEMDE

Friday, April 10, 2020

/ Published by Simon L Infimate
~ Evan Lalhmingthang Thiek, Jamtuli, Tripura.

Ei Lalpa Isu Krista krawsa an hemdena a hin nang le kei ei dam a nih. Krawsa thi ding an hemde anga thina rapthlak hi a um nawh. Rom mihai ngei khawmin rapthlak an tiin á¹­ibaium an tih. Cicero chun hieng ang hin a hril, “Krawsa thina hi chu nunrawng tak le rapthlak taka insawisakna a nih.” Tacitus khawmin hieng hin a hril, “Krawsa inhemde hi hmusitumtak thina a nih” tiin. Judahai laia an lekha ziektu ropui Klausner chun hieng ang hin a hril ve, “Krawsa hemde hi thina rapthlak tak le nunrawng tlak taka mihriemin an mihriem chanpuihai chunga an thil thaw chu a nih.” Hi thina rapthlak hmuna hin tukhawmin ei nauhai, ei sungkuohai thi dingin ei phal ka ring nawh. Ei Lalpa Isu Krista ruok chu hi lai á¹­awngsephur tawpkhawkna a hin nang le kei a lei chauin a hung thi tah a nih. Suolna nei der lo, hilai hmuna a hei thi el chu a va mak de aw.



KRAWSA INHEMDE, HMANG DAN CHANCHIN

Krawsa hemde hi Persia mihai thaw dana inthawka laksawng a nih. Krawsa hemde hi a tir taka chun Persia mihai thaw dan a ni a. Hieng anga an thawna san chu hi hnuoi hi an pathien Ormud ta a ni a. Chu lei chun, an sukthienghlim ding a nih ti a nih. Chu lei chun, misuol thil suksuol, thi tlaka an ngaihai ruong (taksa) chun hnuoi hi sukpawrche lo dingin krawsa an hemdein an khaikang hlak a, a ruong chu mulukawlhai le vaakhai fak zo dingin maksan le rausanin a um el hlak a nih.

Chuonga khawvel hung fe pei chun North Africa a Carthage mihai chun krawsa inhemdena dan Persia mihai thaw dan chu an hung hrieta, an thaw ve el ta a. Chuongang bawk chun Carthage mihai thaw dan chu Rom mihai khawmin an hung hriet chun anni khawm chun chu dan chu an hung hmang ve ta pei a nih.

Khawvel hung fepei chun, Rom mihai khawm chun hi dan hi an hung thaw ve pei a nih. Rom mihai chun krawsa hemde dinga an ngaihai chu hotuhai laka inthawka hel hmanghai, bawi tlanhmanghai le thil suol rapthlak tak thawtuhai an ni hlak. Rom mihai chun, krawsa in hemde chu inhremna raptlak tak, insawisakna vawrtawp, muolphona raptlak tak le hremna tawpkhawkin an ngai a nih. Ei umna India ram a khawm hin dan le dun ei nei ve a. Mi tu amani in thil suol tak le thil á¹­ha lo tak, tuolthat amanih lo thaw sienla, ei India dan chun ama chu hremna amanih, annawleh khaihlum a ni ding a nih.

KRAWSA HEMDE DINGA AN FEPUI DAN
Krawsa hemde ding an fepui dan Krawsa mi thi dinga an sawisak dan le an hrem dan chu a tlangpuiin an inang vawnga. Thiemchang lo a ni huna a thil suol thaw le an dik nawna chu an puonga. Roreltu chun krawsa hemde ding i nih tiin a hrila. Roreltuhai thurel, an thutlukna chu an fena phawta an chawi peia. Thil suol thawtu chu Rom sipai mi palihai inkar lai taka chun an infe tir a. Kraws chu a liengkoah an inputtir a. Hieng lai hin ei hriet ding pakhat ve chu, thi ding a ni ti a chunga rorel a ni hnunga an vuok kha a tawpna a ni nawh. An la vuok zawm pei a. Thil suol thawtu le dan bawsetu chu tuor tlak le hmusituma an ngai leiin lampui tluonin an vuong khawngin an la sui dawt dawt pei hlak a nih. Chuongang khawpa sawisak le vuok a ni leiin an thahai a hung inzala, an hratna thuruk po po chu a hung tlawma. Lawn tha hlei thei lo khawpin an um hlak. A hma tieng chun hotuhai laia pakhat chun khawdung khawvaia inhriettirna dinga an siem chu an lang sie thei ang taka suklang tumin a chawi a. Chutaka chun thi dinga an ti a nina sanhai chu an ziek a.

Krawsa an hemdena hmun ding pana an fepui dan chu kawtthler tin chu hrutin an kuol thei ang takin khawlai an fepui hlak. Hienga an thawna san chu pahni a uma. Chuonghai chu:

1. Thilsuol thawtu le thil indik lo thawtu chu lunginsietna bo dera an sawisak zie dam chu mi tamtakin hmung an ta, hrie bawk an ta, chutaka inthawk chun thil tha lo thaw tium zie hrieng an tam an thaw nuom nawna dingin ti a nih.

2. Khawdung khawvanga inhriettirna an chawi chu mihaiin an lo hmu a, krawsa hemde dinga an tina san chu thil indiklo a ni tia hrietpui theitu an lo um chun an lam hraw lai chu chawl dingin thu peng a tih. Chun, krawsa hemde dinga an tina san a thubuoi chu an rel nawn nawk thei a ni ti a nih. An thilthaw dan ringawt a khawm hin an vervek zie ei hriet thei a nih.

LURU HMUN (GOLGOTHA)
Jerusalem a chun krawsa mi an hemdena hmun chu luru hmun an ti a. Hebrai á¹­awng chun ‘Golgotha’ an tia. Latin á¹­awng chun ‘Calvary’ ti a nih. Chu chu Luru Hmun tina tho a nih. A hmun hi Jerusalem kul puotieng ni dinga ngai a ni a. A san chu Jerusalem kul chungtieng chun mi hemde hi an awi nawh. A hmun le hmang indiktak chu tuhin chu hriet chieng a harsa ta khawp el ta tiin mithiemhai chun an hril. Hilai hmun hi luru hmun an tina san khawm hi hril dan chi dang dang a um:

1. Inhma laia tienami an hril dan pakhat chun hilai hmuna hin Adam luru an phuma, chuleiin luru hmun tia ko a hung nih tiin an hril.

2. Hilai hmuna hin thilsuol thaw, thiemnaw changhai thi tlaka umhai hemdena a ni leiin an hemdehai luru chu a um leiin luru hmun tia ko a nih an tih.

3. Hilai hmun hi tlang a nih a. Hi tlang hin luru a anga, luru hmun ti a nih an ti bawk.

Inhma chun hi tlang hi tlang tium, mi á¹­isim tlang a nih. Sienkhawm, Isu Krista hi tlang a hin ei suolhai phura a hung thi zet chun, inhmaa tlang thlavaium, mi á¹­isim tlang kha tlang pawimaw tak le ngainatum le theinghil thei lo tlang a hung inchang ta hlau lem a nih.

Rom dana chun krawsa an hemdehai chu phingá¹­am le dangcharin nisa le zan dei tak tuorin an thi hmakhat chu kraws a chun khaikangin an um hlak a nih. Hieng anga an um hin ni iemanizat zet chu an dam hlak. Krawsa hemdehai chu an lo thi ta chun, Juda dana chun ruong chu la thlain khuo inthim hma ngeiin chu ruong chu an phum hlak. Rom dana ruok chun thilsuol thawtu, thiem changlo chu krawsa an hemde chun an phum ve ngai nawh a, mithi ruong chu mulukawlhai le vaakhai fak zo el ding a nih an tih. A thi pa chu Juda mi a ni phawt chun chuongang um chu an phal ve nawh.

Rinumna le harsatna po po tuorin ei Lalpa Isu Krista chu hi hmuna hin an thuoi a. An vuoknahai duk chet chut le thisen suok inthi neng nungin a uma. An vuokna lei chun a vunhai chu a kakin an thler dei duoi ela. Chuong zing lai chun a thina ding kraws chu a put a ngai si. Sienkhawm ama hlak chu a chau hle el ta si a. Chuleiin a kraws putpui dingin Simon Kurini mi an man lui tah a. Chuonga chau tak le inthin thlawk thlawk pum chun an hemdena ding hmun Golgotha chu an tlung thei tah a. Ei Lal Isu Krista chu ei khai, thangpuitu ding a va ngai de aw. “Tuipui le ramtin i fang khan chu, zuitu che an tam… A rawngbawl lai chun zuitu tamtak a neia, sienkhawm tuhin a zuituhai khawlam an um tah a? A beifatuhai hung inkhawm ro, ei Lalpa san dingin iengtinam thawng ei ta” tiin Rev. V.T. Kappu chun hlain a lo inzawt ngat a nih. A thina ding ni le dar a hung inri zet chu aw, a zuituhai khawmin an thlathlam vawng ta a ni ie.

Unauhai, ei Lalpa Isu Krista hnung ei zuina a hin harsatna le beidawngna khawm tuok ding ei nih. Sienkhawm tuorsel takin a hnung hi zui thar ei tiu.

Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate