Responsive Ad Slot

AUGUST 31, 2019 KHIN ASSAM AH FINAL NRC TLANGZAR NING A TIH

Wednesday, August 21, 2019

/ Published by VIRTHLI
A. THUHMA

Kum 1971 Census dungzui chun, Assam a mihriem zaah 29% chu Muslim an lo nih. Amiruokchu, kum 2011 khan Assam ah Muslim 35% an tling tah. Chuong a ni chun kum 2021 a chu Assam ah Muslim 41% an la ni hmel, tia sopuitu an hung pung pei a. A i rasuok chu tuta NRC hi a nih.

Chun kum 1971 Census dungzui bawkin, Assam a mihriem zaah 71% chu Hindu an lo ni a. Amiruokchu, 2011 khan 61% chau an ni tah. Chuong a ni chun kum 2021 a chu Assam ah Hindu 51% chau an la ni hmel, tia sopuitu an hung pung pei leiin Assam a Assamese thuoitu haiin NRC an sopui ta a nih.

Assam a Congress inlal lai Pu Tarun Gogoi in kum 2009 khan NRC hi Kamrup le Barpeta districts ah pilot project ang deuvin a lo buoipui tan a. Kum 2015 a inthawk khan Supreme Court chun March 24, 1971 hnunga dan lova Assam ram sunga Bangladesh mi hung inpemlut (Illegal Bangladeshis) hnawtsuok dingin thu pek a lo suksuok tah. Kum 1951 khan hieng ang deu hi an lo thaw tah. Assam a cheng indiktak hai tiemna le dan lova Bangladesh a inthawka Assam hung inpemlut lo thlirhranna hi National Register of Citizens (NRC) an tih.

Assam a districts sawmthum le pathum hai hi buk sari a the thei an nih. Chuong hai chu

i. Upper Assam districts-District sawm

ii. Lower Assam-District paruk

iii. North Assam-District pathum

iv. Central Assam-District pathum

v. Barak Valley Plain districts-Cachar, Karimganj le Hailakandi

vi. Hill districts-NC Hills le Karbi Anglong hai pahni

vii. Bodoland-Districts pali

Assam a 33 districts ah Muslim in districts 11 ah thuneina insangtak an nei tah. Chuong districts hai chu

1. Barpeta

2. Bongaigaon

3. Darrang

4. Dhubri

5.Goalpara

6. Hailakandi

7. Karimganj

8. Cachar

9. Morigaon

10. Nagaon

11. Nalbari

Assam CM khawm Muslim a  la ni el thei, tia sopuitu an um bawk.

Barak Valley districts pathum hai

Tuiruongdung a khawm Khakhmul nei an tam hle.

1. Hailakandi district 6 lakhs ah Muslim 60%

2. Karimganj district 12 lakhs ah Muslim 56%

3. Cachar district 17 lakhs ah Muslim 37% an nih.

B. NATIONAL REGISTER OF CITIZENS (NRC)

NRC ah inzieklut dingin lampui pahni hraw ngei ngei a tul a. Chuong hai chu

I. Draft NRC a inzieklut

II. Final NRC ah zieklut.

I. DRAFT NRC 

1. Draft NRC le inzawma NRC application thelut popo 3,29,91,384 (329 lakhs) an nih.

2. Amiruokchu, Final Draft NRC a lut po chu 289 lakhs bawr chau an nih.

3. July 2018 Final Draft NRC list a um, amiruokchu, lekha thenkhat leia la sukfel zo lo hai July 2019 Additional Draft NRC ah sukfel an nih.

4. Final Draft NRC a lut ve, amiruokchu thenkhatin "lutlo ding lut ve" tia an sawisel po 2 lakhs bawr an ni a.

5. NRC lo apply ve Draft NRC a lutlo 40,07,707 hai chu Assam mi an nina sukfeltu documentary evidence an nei tha tawk naw leiin hnawl an nih. Hi hi ennawn a ni hnungin Additional Draft ah mi 1,02,462 hai chu hnawl thar an hung nih.

Chuleiin hnawla um popo chu 41,10,169 an hung ni tah.

6. Amiruokchu, claims thelut po po 36 lakhs bawr an nih.

II. FINAL NRC

Final Draft le Additional Final Draft a hnawla um 41,10,169 hai hi Assam khuo mi nina an nei thei ta naw ding tina a la ni nawh. Hieng zat zat mihriem hi sawrkarin Bangladesh ah an zuk hnawtlut nghal thei chu ring a um nawh. India ram hieng Assam le hmun dang dangah an thaklut chu ring a um nawh. August 31, 2019 khin Assam Final National Register of Citizens (NRC) chu puong ning a tih. Chu zova wrong inclusion le wrong exclusion chungthu a hranin la enfel ning a tih.

C. NRC SAWISELIN A UM

Assam district 33 ah Final Draft NRC a hming chuong phak lo, district tin inlangna Assam Legislative Assembly-in a en a. Majuli district chu a tlawmna tak 1.34 % NRC a hnawl mihriem umna a nih laiin Hojai District chu NRC a hnawl tamna tak 31% a ni thung.

Assam ramin Bangladesh ramri a neina district a hai NRC a thang lo hi an tlawm tlat el, Karimganj district 8.13 %, Hailakandi 8.34%, Cachar 12.33%.

Assam state sawrkar chun NRC buotsai dan kawnga hin thil indiklo le felhlel tam tak a umin a hriet a, August 31, 2019 Final NRC puong hma a ennawn dingin Supreme Court ah a lo hni a, amiruokchu, chu chu hnawl a lo nih.

Assam a NGO lientak Sachetan Naganik Mancha, Axom (SNM) chun NRC fedan kawnga thil fello tam tak a um a tih. August 17, 2019 khan Assam mi iemanizat chun Jantar Mantar, Delhi khawpui ah "Indik nawna a um" ti thupui hmangin an lungawi nawna an lo inentir tah. Pu Chandran Bhattacharjya, President SNM chun, "NRC a hin mi 3,204 haiin indik lo taka sum an hman hi kan sui a nih", a tih. "Prateek Hajela, NCR Coordinator hin Supreme Court hi indik lo takin a thuoikawi a, freedom fighter hmingthang Bahadur Chetry le a thla hai chen hnawl an nih laiin Bangladesh ramri a um 98.6% NRC ah pawm an ni nawk si hi thil thei a ni dim chu", tiin zawna a siem.

Joytischka Podar, Karimganj mi chun, "Kum hni hma a Bangladesh a inthawka Karimganj hung lut khawm NRC ah zieklut an nih," a lo tih.

Hi lei hin NRC fedan hi Assam mipui a tamlemin an lawm nawh. Bangladesh Muslim tamtak NRC ah an zieklut ta hi an lung a awi nawh, tiin a sopuitu an pung zing.

Supreme Court hlaka Final Draft NRC list a hming um hai endik a nuom ta si nawh.

D. Citizenship Amendment Bill (CAB) 2016

Genuine Indians nisi India mi le sa nina show theina lekha neilo leia NRC a lungawilo hai suklungawi theina dingin sawrkarin Citizenship Amendment Bill (CAB) 2016 kha a siemtha a. Siemthat a ni hnungin CAB sirsan chun Bangladesh, Pakistan le Afghanistan a Hindu, Christian, Buddhist, Sikh, Jain sakhuo leia sukrimsie a um India rama hung tlanluta, kum ruk cheng ta popo India ram mi nina pek ning an tih.

CAB hi Barak Valley mipuiin an lawm hle. A san chu Cachar, Karimganj le Hailakandi a mipui a tamlem hi tuta Bangladesh a inthawka hung tlanlut an nih. 1947 hma popo kha Karimganj khu tuta Bangladesh hnuoia um a lo ni a. Independence ei hung hmu khan East Pakistan a Hindu Bengali tawng hmang tamtak chu Muslim haiin an hnawtdawk a. Barak Valley a hung lut an tam. 1971 Indo-Pak indo hma met le indo zo chia hung zamhmang Bengali tawng hmang Hindu hai khawma Cachar le Hailakandi an hung lut a nih. An kir ta nawh. Vawisun hin chuong hai, an nau hai le tu le te tuta Barak Valley a cheng hai hin Assam ram nina lekha pawimaw an nei vawng nawh. Chuleiin NRC hi an ta dingin thil tium a tling. An ramah refugee anga an um theina a nih. An bei a dawng hle. Amiruokchu, NRC sirsana Assam mi nina neilo ding hai chu CAB hin a tungin a nawrkai ta ding a nih.

CAB hi hmun dang ah an sawisel nasa. CAB in sakhuona thil sirsanin Hindu Bangladeshi Assam ah a zuk laklut tum hi a theidatu an tam. Assam Accord 1985 sirsan chun Bangladesh a inthawka hung lut Muslim le Hindu popo hnawtdawk vawng ning an tih, ti a nih.

Chuleiin NRC le CAB chungthu a hin Assam a Barak Valley le Upper Assam, etc. chu ui le kel ang an nih. Northeast states dang dang khawma CAB hi an sawisel a. An state ah zamlo dingin sawrkar an nawr ve.

E. NORTHEAST

Supreme Court chun Assam Final National Citizens Register puong hun dingin August 31, 2019 a sukfel a. August 31, 2019 a Final NRC puong a ni ding an leiin Assam a sevel, Meghalaya, Arunachal Pradesh, Nagaland, Manipur state hai chun Assam a inthawka lut theina lampui popo ah venhimna an sukkhau tah.

1. NAGALAND

Nagaland a hin Assam a district pakhat Bongaigaon mipui zat vel an um. Assam in a khuo le veng mi indiktak hai register bu a siem lai hin a inkawlpa Nagaland khawma NRC chungthu hi a lo sopui tum zing.

Nagaland chun Register of Indigenous Inhabitants of Nagaland (RIIN) a lo ti a. Khuo le tui fak le dawn thei ding tuham ti sukchiengtu ding committee a lo indin ta bawk.

Nagaland sunga "IBI" (Illegal Bangladeshi Immigrants) hai thlir hran theina awlsam tak ning a tih. Hi Register lo buotsaitu chu ding chu village/ward rorelna ning a tih. Electronic copy chu State data base ah siethat ning a ta, RIIN a hming zieklut popo chu Indigenous Inhabitants a pawm ning an ta, bar code number pek vawng ning an tih.

Nagaland hin "Indigenous Inhabitants Certificate" chu kum 1977 a inthawk ta khan Notification hmangin a lo siem fel tah. Chu dungzui chun December 1,1963 Assam a inthawka an suok ni hma a Nagaland a lo cheng ta hai le an thla hai chau Nagaland mi le sa an nih. Hi certificate nei hai chauvin education, sin zawngna kawng le fak le dawng zawngna kawnga hamthatna an dawng.

1977 notification a khan Kuki hnam khawm Naga hnamah an lo rinlut fel der tah. Hitaka thang ve lo, Naga nuhmei hai nau, a pa non-Naga hai khawm Naga zieklut vawng ning an tih.

Naga helpawl NSCN (IM) chun RIIN intiemna hi an dit nawh. Naga mipui dit dan taka thaw a ni hmel nawh, an tih. Naga civil society groups hai chun hi register hi Naga mipui hum thei dan ding taka siem ni naw pal a tih, ti an inlau ve. An ni chun ILP hin Nagaland ram pumpui huom thei sien an nuom a. A san chu sumdawngna hmunpui Dimapur le a sevel hi ILP in a la huom nawh. Chuleiin non-tribal Bengali, Marwari, Bihari tam tak Dimapur ah an um a. Inhlaw ding tamtak hmun dang danga inthawk an hung lut zing. Chun an dit naw tak Bangladeshi Muslim pung taluo hai le Dimapur a an pung bek bek hin Naga hai lu a sukhai hle. RIIN hin ILP nasa takin a thangpui ding a nih 

Ministry of Home Affairs Joint Secretary chun 8th August, 2017 a state le TR popo Chief Secretary hai kuoma "Illegal Immigrants" zawngvsuoka, an umna ah thawnkir dan ding lampui dap dingin notification a lo insuo tah. Chu order chu Assam NRC fe mek dan hi entawnin Nagaland state sawrkar chun a bawzui ve ta a nih.

Amiruokchu, Nagaland mipuiin CAB an dodal.

2. MIZORAM

Mizoram a hin Assam a Karimganj district mipui zat neka tlawm an um. Mizoram khawma NRC ang deu register siem ve a lo tum a. Mizoram Household Register Bill khawm a lo sopui tah. Governor kuta um a ni leiin zuk bawzui el thei a la ni nawh.

1). Indigenous Inhabitants of Mizoram hrilfiena Mizoram hin Nagaland le Assam ang hin a nei ve am?

2). Indigenous Inhabitants of Mizoram hrilfiena "deadline" ding Assam a inthawka Union Territory an ni January 21, 1972 kha ning a ti? Annawle state an ni kum February 20, 1987 kha hmang an tum lem?

3). Mizo hmeichhia ten hnam dang (Non-Mizo) laka fa an neih hi Indigenous Inhabitants of Mizo atan Naga ho ang hian kan pawm thei em?

Mizoram State-in Household Register bawzui a i tum, Governor in a pawmpui nuom naw hi iem a san ning a ta?

Amiruokchu, Mizoram mipuiin CAB an dodal. A san chu Chakma tamtak Bangladesh a inthawka Mizoram inpemlut hai do a tul, tiin civil society groups haiin an khekdawk zing.

3. MANIPUR

Manipur mipui popo hi Barak Valley district pahni Cachar le Karimganj a mipui zat chau an nih. July 2018 khan NRC ang deu Manipur People Protection Bill 2018 an lo sopui ve a. Kum 1951 hma a Manipur lo lut hai thla hai chau Manipur mi le sa nina pek an lo tum. Assam NRC result le inzawmin venghimna khau taka sie a nih.

Manipur mipuiin CAB an dit nawh.

4. MEGHALAYA

Meghalaya mipui popo hi Cachar le Karimganj district pahnia mipui neka tlawm an nih. KSU haiin NRC an sopui a. Kum 1971 a cut off year ni ngei dingin sawrkar an nawr zing. East Jaintia Hills, West Khasi Hills le Ri Bhoi districts ah checkposts siemin dan lova Meghalaya lut an lo dang ve.

Meghalaya mipuiin CAB an dit nawh.

5. TRIPURA

Tripura mipui popo hi Barak Valley huomsung Assam district pathuma mipui umzat vel chau an nih. Indigenous Nationalist Party of Tripura (INPT) in Supreme Court ah petition thelutin Tripura ah NRC zam dan ding an buoipui zing. Party dang dang khawma NRC nei ve dan an zawng ve.

Tripura mipuiin CAB an dit nawh.

F. THUKHARNA

Barak Valley a tlangmi hai chu a hnuoia hin ei hung tarlang

1. Reang

2. Hmar

3. Dimasa

4. Naga

5. Khasi

6. Barman

7. Tripura

8. Kuki

9. Chorei

10. Ranglong

11. Sakechep

12. Biate, etc

NRC thua hin eini tlangmi NC Hills le Barak Valley a cheng hai chu ei buoi bek bek nawh. Sawrkarin lekha neilo "genuine" si hai chu oath hmangin a min lut tir pei a. Khakhmul nei hai chunga an strict angin eini tlangmi chunga an strict nawh. Ei ta dingin sawrkar in a mansapui a suklien.

Jhum cultivation a fak lo zawng hlak ei pu le pi a tamlemin 1971 Census umzie kha an lo hriet nawh. Inzieklut chu hrillo, inzieklut a tul hrielo a tam lem an nih. 1971 census a pi le pu/pa um naw leiin NRC lut theilo tina a ni nawh. Claims kha a "GENUINE" ti DC/ADC in an pawm chun laklut nghal thei ei nih. 1971 Census ah Pu le Pi/Nu le Pa hming a lo chuong naw khawma NRC ah ei lut thei. Anachu, ei claim kha "GENUINE" ti category ah an thelut a tul. Chu thuneina chu Supreme Court in DC/ADC hai chau a pek.

NRC do nekin NRC a lut awl dan ding ngaituo a, sawrkar thlawp a tha lem. NRC an do hrep a. NRC sukpuitling tumtu tho suktling hai state chu Assam a nih. BJP in NRC kan sukpuitling ding tiin an sopui hrep a. A tamlem, huge mandate an hmu. An sukpuitling trep tah. August 31, 2019 khin Final NRC puonglang ning a tih.

Tipaimukh dam le inzawmin khakhmul nei hai permanent settlement ei dang theina chu NRC a nih.

CAB hin eini tlangmi hai a mi impact bek nawh. A san a um. NRC ruok hi chu support chi a nih. Assam ram mi le sa nina nei ei ni a. Lekha kher khera nina prove thei lo khawm ei um nuol. Chu chu sawrkarin a hrietthiem. Thil iemanizat hi lekha a prove thei lo a um a. Chu chu NRC authorities haiin an hriet. Chu chu hriet ve a tha.

Nakie chu Assam NRC card hi tuta HSLC certificate ang deu ning a tih. Age proof ei lak ang hin NRC card nei po ICICI bank ah account hawng thei an ta. ATM pek ning an tih. A neilo povin UBI a chau sum siekhawl thei an ta. Amiruokchu, ATM pek ni naw ni hai, an la ti hmel.

Kum 1906 chen kha Barak Valley a hmun a lien lem hi Assam a inthawk an mi lo hnawtdawk a, tuta Bangladesh Sylhet district le khitkawpin Surma Valley an lo tih. Kha huna khan Surma Valley Division Commissioner in a mi enkawl. Tuta ei Bengali tawng hmang khawm kuhi Sylheti language a nih. Bangladesh tawng. Sylhet hi Bangladesh a district a ni tah. Kha hma khan Karimganj le Hailakandi hai hi Sylhet district hnuoia um ang an lo nih.

Karimganj a khuo sawmpali, Hailakandi a khuo sawm le Cachar a khuo sawm thum pahni hai chu kha hma khan Tripura Manikya dynasty in an lo rule bawk. Chorei, Ranglong, Tripura, Sakechep, Halam, etc Barak Valley a hai hi inhma khan Tripura Manikya dynasty hnuoia lo inzieklut an ni tawl. Cachar le Manipur le Mizoram border Cachar sunga Hmar chu Mizoram le Manipur ei lo inhnaipui lem linguistically and culturally. Hi lei tak hin Cachar sunga tlangmi seng seng khawm Vai tawng Bengali thiem bik le bik lo ei umna san.

Kachari Kingdom kha ei hriet seng. Udarbond Khaspur saw ei hmu zing zing. Cachar khawm hi dik char chun Dimasa lalram or Kachari kingdom a lo nih. A ram neitu a insal chu Barman Dimasa hai an nih. Kachari Kingdom ti ei high school text book a hai kha Dimasa le Barman an nih. Chu Kachari kingdom a neitu chan chang hai chun vawisun hin Cachar ah ST Plains nina neiin a ram neitu fak ding popo an fak zing. NC Hills a inthawka Cachar phaia zun pemlut ang mei mei nina Hill Tribe ei nei a. Ei sawr hle. Anachu Cachar a hin Barman le Dimasa le tekhi chun mikhuol mei mei ei la nih. Hmar kingdom ei lo nei nawh. Bhuban hills, Khawbawn tlang ei ti saw inhma chun Naga haiin an lo buoipui nasa. Chu hma chun Manipuri Hindu haiin. Tun chu Vai hai pilgrimage centre a ni tah.

Assam ah state hminga university pakhat chi a um. Assam University hi iengleia Silchar annawle Cachar annawle Dargakona University an ti naw? Barak Valley official language Bengali an nawh, tunam a ti ngam? UT a hlangkai a ni pha a ei hamthatna ding ngaituo a hun tah.

Tuta sawrkarin Assam Mini Secretariat Silchar ah a hung indin hi thil seitak ngaituoa an din a nih. Diphu a khawm Mini Secretariat indin vat a tih.

NRC hi BJP inlalna state dang dangah an la sopui ring a um. Chun CAB sukpuitling chu BJP thil tum laia pakhat a nih. NRC le CAB hai hi bawzui ngei a tih. Amiruokchu, mi popo fak thei ding le hming dang inputtirin state dangah NRC le CAB an sopui nawk ring a um.

NRC hi Barak Valley tlangmi ta dingin strict der lo a nih. A ram mi nina nei dan a awlsam. Chu sasa a NRC lut lo hai ta dingin Tribunal a um a. Appeal thaw theina a nih. Chu khela High Court/SC ei nei. Tribunal in a suksuol leia Declared Foreigner a ngai hai khawm Court favour order hmangin NRC ah la laklut nawk thei an nih.

NRC a hnawla um hai Assam khuo mi nina an nei thei ta naw ding tina a la ni nawh. Hieng zat zat mihriem hi sawrkarin Bangladesh ah an zuk hnawtlut nghal thei chu ring a um nawh. India ram hieng Assam le hmun dang dangah an thaklut khawm ring a um nawh. Chawmhlawm ding thlangdawk ei ni el thei.

1985 a inthawka tuchena Assam a illegal Bangladeshi migrants mana um hai detention camps ah khum an la nih. Bangladesh a an khuo ah tirkir tumin hma vawitam ei lo lak tah. An tak trai. Local Police in BSF a zuk in hriettirin, BSF in BDR Bangladesh a zuk hril nawkin. Chu zova BDR haiin an local Police hai address verification dingin an zuk hril hlak. Assam a Bangladeshi mana um hai hi Bangladesh mi an ni nawh, tiin Bangladesh in India sawrkar a hung inhriettir zie. Chuleiin declared Bangladeshi khawm Assam a detention centre ah chawmhlawm an la nih.

August 31, 2019 khin Assam Final National Register of Citizens (NRC) chu puong ning a tih. Chu zova wrong inclusion le wrong exclusion chungthu a hranin la enfel ning a tih.

-Lakhawmtu

Dada le Jojo-Pa,
Hmarkhawlien, Cachar, Assam

21.8.2019
Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate