Responsive Ad Slot

Martyrs' Day hi ei la hmang zing ding am?

Tuesday, May 14, 2019

/ Published by Simon L Infimate
~ Jr Amo

Hmar hnam ta dinga țhang lo khawa, a rinum inhuoma ramhnuoia lo lut hmasa hai zâr zoa kum 1994 a HPC le Mizoram sawrkar inremna chu duthusamin tak chang naw sien khawm, an pehai inrimna, hnam ta dinga inpekna tak tak an neina chu vawisun chen khawm hin inzakai le innghil thei ding a la ni nawh.

India le Mizoram sawrkar inawpdan in a khuop ni lo, danin a i phal, ei ram del le ei hnam humhalna dinga ei chanvo chang ve ngei dinga ei țhang khawna chun unau laina le thisen inzawmpui hai le khawvela intuok nawkna ni um nawk ta lo dinga a țhen hai ta dinga ințhena dar vawtu khawm a lo bawk. Hun liemta hnung ei thlirkir naw thei nawa, May 16, 1989 a thiltlung kha vawisun a ei khekpui dur dur le, ei thei ang anga ei inser Martyrs' Day ințanna chu a ni a.

Kha țum a 'Monierkhal Tea Estate' a MAP le Hmar volunteer hai inkaptuona a khan MAP 3 kaphlum an nia, ei hriet china Hmar hnam anga ei chanvo chang tuma țhang ei laknaa Hmar hnam hminga hringna inhlan le ei țhe hmasatakhai chu Hmar volunteer Lalhuoplien (Sakawrdai) le Lienhmingthang (Sartuinek) hai pahni an nih. An ruong hi May 19 in Silchar Medical College ah post mortem thaw zo a niin Cachar a Hmar hnam țhuoituhai kuoma an ruong hi inhlan a nia, an ruong chu ropui le inpam tak puma vuiliem a nih.

Hi kum vêk December thla chun, Hmarkhawlien hmunah HPC inkhawmpui hmang a nia. Chutaka chun, May 16 chu Martyrs' Day ti a inser dingin a remti angin 1990 chun HPC sungah hi ni hi hung inser țan a lo ni tah. Kum 1991 a hung inhersuok chun HPC sung chau ni ta loin, Hmar hnam pumpui huopa inser a hung ni tah a, vawisun chen hin chu May 16 chu ursun le ropui lema inser tung pei a hung ni tah.

Hi movement hung ințan tir laia hnam ta dinga theitawp suoa țhang hai, ramhnuoia lut le vantlang mipuihai thangkhawmna chu, mita hmu phak ni ta naw sienkhawm, tienami anga ei ngai le ei i hriet chu a ropuiin a hlu em em a. Theitawp tak meu insuoin, hnam ta dingin inpumkhatin an lo thangkhawm a nih.

Ei pasalțhahai hrietzingna ni Martyrs' Day ei inser mek hi tukum a vawi 29na a lo ni tah a. Hi le inzawma buotsai ni hlak Martyrs' Trophy khawm a vawi 16-na zet a lo tling ta bawka, a hma khan Hnam Santu Pawl hai inrawina a lo hmang hlak kha tuhin chu Hmar Inpui ihrietpui HMARTOB inrawinain "Inthuruolna, Inpumkhatna" ti thupui hnuoiah inser tung pei a hung ni ta bawk. Ei thupui hi a pawimaw em em a, chu chu ei hung hril nuom tak khawm a nih.

Tuhin Martyrs' Day ei inser mek a, May 26, 2017 a Hmar Inpui General Assembly a vawi 9-na hmang a ni țuma resolution no. 3 dungzui chun Martyrs' list a hranpaa siem loa hnam ta dinga hringna inhlan hai po po general taka inhuomtir a address el nisien tiin a lo rel ta sa a nia. Hmar Inpui thurel hi inza a umin, a țhatna khawm um ngei a tih. Sienkhawm, Martyrs' ei iti hai a tuhai tak am ti, fie loa um ran hi a remchang nawna khawm chu um ve thei a nia. May 16 a hunser ei hmang châng lem hin chu, a tuhai am inzana ei pek ding le ei sun ding hai tia ho taka buoi mei mei theina khawm a um thei bawk. Chun, Martyrs' ti ei hmang zing ding a ni si chun, ei Martyrs' hai chu tuhai am an ni reng, ti hi fie a pawimaw in ka hrieta, mipui ihriet nuom khawm a kai ngei ka ring.

Sienkhawm, hi thil hi thil harsa tak dinga inlang ve chu a nih. A sie zawng le a țhanaw zawnga thlirna ni kher loin, țhalem le ințum lem dinga ngaituona pakhat ka nei chu - Hmar hnam movement ințan tira hringna hlutak chân hai zâr lieu lieua hi Ni hi hung inser tung pei a nia, chu chu lungrila vawng zing a pawimaw. Kha hun laia hnam movement kha thukhat vuoa, lungril le inpumkhat taka țhangruola, san pawimaw tak ei chanvo ei chang ve theina dinga hma an lo lak kha innghil a rem nawh. Chu chu HMARTOB thupui le khawm a hung intuokfuk ta hle in ka zuk hrieta. Hnam ta dinga hringna lo inhlan hai Martyrs' an ni nawh ti na zawng ni loin, hi Ni May 16 hi Martyrs' Day tia inser ta loin, hnam ta dinga pawimaw le țhalem ni dinga ring um, "INPUMKHATNA NI" tiin hmang ta lem inla chu a țha vieu el naw dim a ni maw!

Ei tulai ngirhmun en ringawt khawma, Inpumkhatna hi ei pawimaw bek bek el. A mi țhetu tam tak el ei neia, indaidanna bang chi dang dang hrila inzawt seng lo haiin rala inthlirna a mi siem peka, unau kara hmelma anga inhmuna chen siemin, in vê vea dam ei thaw ta peia. Hun liemta hnunga ei maksan ta hai chu, a țhanaw thil hai hi sukthar ta naw thei inla, ei hnam hun hmasa tienga thil ditum lo ei lo tuok haia inthawkin zirtirin a țhalem le a mawi lem, andik lem lampui chu hraw tlang tuma hmalak chu a pawimaw ta ngawt el. A țhieng țhienga țhang khaw loin, inpumkhatin, lungril hmunkhatin, thukhat vuoa kal ei chawi chu hmu nuom um tak ni lem a tih. A țha le a famkim beisei lem chu ei ni nawh, sienkhawm, ei thawthei awm tawk hai hi chu thaw hram hram inla, ei lungril a lien lema inngaina dam, thilthawthei lema inngaina dam, mi po po chunga lenga inngaina hai dam nekin, a tlawm lem ni tumna dam, a dawi lem ni tumna dam, a zangai thei lem ni tumna hai dam hi ei inpumkhat theina ding chu a nih.

Inpumkhatna Ni hi hang hmang inla chu, ei thu inzawt le ei țawngkam tamtak ei hrietna a lut ding hai chun ei lungril le ngaituona hai khawm a thlak danglam ngei khawm ring a um.

Football khawm hnâwl ding tina ni loin, um zing sienla, a nipui ni taka Final tla ta loin, a nipui ni hma met a final tla lemin, a nipui ni hi hunser pawimaw le INPUMKHATNA NI inkhawmna huna hmang dam ni ta sien a țha el dim...?

Martyrs' Day hi ei la hmang zing ding am? INPUMKHATNA NI ei hmang ta lem ding?
Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate