Responsive Ad Slot

Bieltu MLA in Saikot Youth Club, Diamond Jubilee Souvenir a Tlangzar

Tuesday, October 23, 2018

/ Published by Simon L Infimate
Oct. 23, 2018 hin Saikot Youth Club (SYC) in kum 60 a tlingna Diamond Jubilee lawmna le sinsiena Souvenir chu Pu T.N. Haokip, MLA, 59-Saikot A/C & President, MPCC in mipui tiem thei dingin a lo tlangzar tah. A man chu ₹ 200 a inthawk a chungtieng ngam zat zat a zawr a nih.

Hi Souvenir a Article pakhat LRS Puruolte in a ziek ei hung suklang zau a nih.

Vawisûnnia Ṭhalaihai ei pawimaw tak zet
- LRS Puruolte

"Thil thlâk danglam in nuom a, thil siemṭhat in nuom tak tak a ni chun a thlîrtu ninaw unla, a thawtu ngei ni ro. A thawtheitu ni dingin inchawmlût unla, siemṭhat in nuom a ni chun a entu ni lovin ṭhang ve pei ro."
- Barak Obama (President of USA)

Ei khawtlang, ei ram, ei hnam khawm nisienla, ei ngîrhmun indiktak ei hang bichieng dêk dêk a, a sietnawna lai rêng rêng a lo um ta nawh! Ei ram Sawrkar ro inrêlbawl dân siet tak zie hlak chu, mi pangngai ni phawt chun, mi mi hril el nilova mani mit le na ngeia hrietu seng ei nih deu vawng tah. Ei ram sawrkar rorêl/inrêlbawl dân siemá¹­hatu dingin vawisûnnia Ṭhalaihai hi ei pawimaw tak zet chu an' tah. Pensioner le kum tienga upa ve tak tah hai hung in Candidate dâm, á¹­hangthar/á¹­halaiha’n á¹­awngna taka ei hmang el tah; sawrkar khawma a sawr nuom tah lo ha’n ram an hung invawi thar nawk thut hlak dâm, hrâtlai, vânglai hun a ram le hnam invawi dêr bawk si lova pension hnunga ram le hnam hung invawi thar nawk chau dâm, Election Code of Conduct kal chu hrillo, ei Bible mi'n chûktirna khawm kala, tharum le sum hmanga, khêl le in pawl neinuoia vote hmu tamna an' phawt leh nuom mei mei tah vawng dâm, taktak nisilova taktak anga inlanga hrât tah mei mei dâm ei ditnaw thu, umhmun/taptebul a ei inzawt kuol, ei inzawt kuol el hlak hai po po thlâk danglamna ding chun, vawisûnnia á¹­hangthar á¹­halai hai hin ei ram hi ei invawi tak tak an' chun, ei biek Pathien ditdân ang taka indikna le huoisen taka kal ei pên suok a hun ve tah hle a nih.

United States of America (USA), ram changkâng le hausa tak anga ei ngai hlak ngei khawm, an ram economy a á¹­ha hlei thei naw leiin tuta hma met khan an sawrkar an khâr (shut down) tawp el a ni kha. Khawvel pumpuiah an economy a tlâksietna khan a mi nghawng dân chu thu dang nisien, an economy a á¹­hat nawna san pakhat chu an Foreign Policy lei a ni deu tak. A san tamtak um ve tho bawk sienla khawm, ram dang, buoina umnahai ah an sipaihai vênghimtu dingin an sie hlak bâkah, râlthuom siemna’n an sum tam tak a luongral hlak a, an sie bat khawmin a vawrtawp (Debt Ceiling) a tlung pha deu rawp hiel a. USA Economy buoi lai takin Barak Obama, USA President a nina san le tuta an inthlang nawk hun a khawm a hrât zawm nawk ta nawna san hai khawm nisienla an á¹­halaihai lei lieu lieu a nih.

President Barak Obama ngei khawm la upa lo tak a ni a, á¹­hangtharha’n an ram á¹­huoitu dingin la naupang si, kalhmang hrie si, á¹­halai ngaituona ang nei ve, á¹­halai lungril anga ram hmasawnna kawnga an dit ang zawng sukpuitling thei an ditna chu suklangin, America Inthlang History-ah midum President an neina hmasatak a ni pha hiel a ni kha.

Ṭhalaihai kut a hin hrâtna a um a, India Democracy-ah khawm hin á¹­halaiha’n ei vote hmangin ei ram hi ei siemá¹­ha thei ve a nih, ti USA chanchin a’nthawk hin a chiengá¹­ha hle awm ie. Hieng Youth Political Organisations (Mexican American Youth Organisation, The Free Child Project le National Youth Rights Association) lien tak tak USA a hin 1960 vel a inthawk khan a lo um tah a. USA ram hi khawvel-in ei ngaisânga a um ran theina san tak khawm hi an á¹­halaihai hmalâkna lei lieu lieu a nih, ti naw thei an' nawh.

Venezuela ah khawm an Politik-a corruption le ram á¹­huoituha’n á¹­halaihai ngaisak lova thutlukna (Decision making) an siem hlak chu dit ta lovin, ṬHALAIHAI an hung ngîr suok a, an ram Politik an sawi hnîng a nih. Hieng á¹­halaihai hi Political Party hran hran a in zieklûthai an nih. Nisienlakhawm, an ram inrêlbawlna ah siem á¹­hat á¹­ul a um chun, an thlîrna party ah an nina an inhliekhu tir ve ngai nawh. Ram siemá¹­hatna kawnga chun ei party ngaidân/ideology a ni nawh, an ti ngai nawh. Ram á¹­hatna ding, Ram a hung damna ding a ni phawt chun, an ram lakah an ringumna an zawr phal ve ngai nawh. Ram inkeiá¹­huoina ah ram rorêltuha’n suk diknaw an nei hai chu á¹­halaihai neutral a um hai le party a inzieklûthai khawm, an á¹­hang inruol á¹­hup hlak. Eini Ṭhalaihai khawm hin chuongang chu ei thaw ve thei. Tuta ei umna ram le delna hmun chit hai hi ei ram chu a nih a. A sietna lai siemá¹­hat chu Ṭhalaihai mawphurna a nih. Hi khawvel a hin “KA” ti ding ram dang ei nei nawh. Tuta ei bubitna hmun hmun hai hi ei ram chu a ni ve zing! Vawisûnnia Ṭhalaihai hi hun la hung um pei dinga ei ram á¹­huoitu dinghai chu ei nih bâkah ei ram siemá¹­hatu ding eini á¹­halaihai bâk chu an um chuong nawh! Chuchu, eini Krista hnungzuitu Kristien Ṭhalaihai le Saikot Youth Club (SYC) lem lem chun ei thaw ding tak laia mi khawm a nih.

Afghanistan a khawm ṬHALAI PAWL 1400 (Persian Calendar dungzuia sie 2020 tina a nih) ti a ngîr a, 2020 a chun political party ni an tum thu an puong tah a nih. Afghanistan chu ram buoi tak, helpawl Al Qaida thuneina le Muslim sakhuona kulmût taka fepuina le anni laia um hnam hran hran inngeilo tak tak umkhawm, indo zing zing hlak an nih. Chu zingsa hman chun tuhin an á¹­halaihai har suokin, ei ram hi á¹­halaihai mawphurna a nih, tiin hrâttakin á¹­halai pawl an hung ngîr suok a, harsatna tamtak kârah Sawrkar mumal tak nei theina di’n hma an lâk mêk a nih. Ei ram hi Afghanistan ram nêka zalên lem daih ei nih a, Ṭhalai lekha thiem tak tak, huoisen tak tak le hmathlîr á¹­ha tak tak neihai hi ei á¹­halem daih ring a um. Pathien hring neitu le bietu, Krista hnungzuitu inti ei nih a, ei kawl-le-kieng le khawvel pumpui hriet thei dingin Ṭhalaihai hin hieng Muslim Ṭhalaihai hi khêk suok khal ei tiu khai. Ei hnung hung zui lem raw hai seh. Afghanistan á¹­halaiha’n eini á¹­halai huoisen tak takhai hnung zuiin, ei ram lamhraw mêk siemá¹­ha ding hin pên suok vat ei tiu.

Kuwait chu ram chiterek chau, Iraq President Saddam Hussein-in 1991 a a rûn kha a nih a, Gulf War tia ei hrietlâr êm êm kha, United Nations fethlengin USA le an thlawppui ram sipaiha’n Iraq an indo puia, Kuwait chu sanhimin a um tah a ni kha. An ram ro inrêlna chu a fe pei a, Corruption le rorêlna indik lovin an ram chu a hung tlâk buok ve nawk tah pei a, an ṬHALAIHAI chun chuchu hmu thei tah lovin, Ṭhalai Pawl hrât tak Civil Democratic Movement (CDM) an indin tah a nih. Lungril hmunkhat putin, rorêlna indik a um theina di’n, an tum tak Political Reform (an ram roinrêl dân thlâkdanglam) a um theina dingin, an political party hai chu an ram siemá¹­hatna kawngah á¹­hangruol dinga an ditna chu sukhlawtling tumin, opposition party á¹­ha sukhrât dingin 2006 khan hma an lâk ṭân a. 2009 khawm khan Kuwait Prime Minister, Sheikh Nasser Al Mohammad Al Sabah chu á¹­halaihai chun thlâk dingin movement an siem a, 2011 khan an Prime Minister chu fâkrûk thubuoi (Corruption Scandal) leiin an bân pha tah hiel a nih. Hun hung fe peiin, Opposition-hai leh an ram siemá¹­hat an tumna ah an thu an hung inhmu ta naw zeu zeu á¹­an a, á¹­halaihai hmakhuo ngaisaka hma la dinga opposition tiengin an ram rorêl khawl an nawr hrât thei ta nawna leiin, 2012 khan 2013 a’nthawk chun Political Party ni tadingin hma an lâk ding thu an lo puong suok tah nghe nghe a ni kha.

Europe, Asia ram a khawm nisien, hmun dang dang a hai Ṭhalaihai khawvel a ni tak zie hi á¹­halaiha’n politik lûtchilin hma an lâk peia, an politik kalhmang leiin danglamna tam tak an intlun mêk a nih. East le West Germany pumkhat a siem nawk theitu khawm an Ṭhalaihai hmalâkna lei a nih. Myanmar sawrkar inthlâkdanglam mêkna khawm an á¹­halaihai lei a nih. Anni lem lem chu an á¹­halai, hlasakthiem hai chenin ram siemá¹­hatna sin an thaw a, Iron Cross (Band pakhat) lem chun hla’n an ram an invawizie an inzawt nasa taluo a, Jail an intâng pha hiel a nih! Hiengang á¹­halai Political Organisation-hai hi khawvel ah za (100) chuong dai an um dêr tah! India ram a khawm hin chuongang á¹­halai pawlhai chu an um ve tho ta hlak a chu, India Politik boruok sie taluo ringawt lei hin chuong á¹­halaihai chu a lo fâkral/fâksiet nawk pei hlak a ni tak el awm! Chulei pei chu ni ngei a tih. State á¹­henkhat le India ram hmun hran hran haia khawm Mipui/Vântlâng Pawl (Aam Admi Party/AAP) indin hiel a lo á¹­ul el tah khawm! Election a hai khawm an hung ngîr á¹­an ve mêk a. Tulem hin chu India khawpui tak, New Delhi ah iná¹­anin India ram pumpui ah nasataka Corruption dona sin le hmasawnna lampui tum tum le mipui tadinga hamá¹­hatna chi tum tum hai induong suok a, suk dik ngei tumin, hma a lâk mêk a, India khawpui New Delhi ah tuhin thiem le thiem lovin sawrkarna a hung chalai á¹­an ve mêk tah a nih. (Party symbol khawm eini Indian Society a Corruption-in hmun tin deu thaw suk pawrche a, suk hnawk a, thang neng nung el tah hai, rimse veng vung el tah, mihriem tading khawma hrisêllo, thu rak tah hai phîtfaina ding ni awm tak le inentirna ni awm tak Tuol Hmunphi a ni nghe nghe a nih. Hmunphi chîng a hlawk zie Party policy pakhat a hmang a, Hmunphi sumdawngna tienga ram sukhmasawn tum chu ni naw tawp a tih. Ei ram suksietu Corruption, do hi a thupui tak pakhat a ni tlat a…)

Congress Ṭhuoitu le India Prime Minister la hung ni ngei dinga mi tamtak lo beisei mêk, Pu-Tlangvâl, Rahul Gandhi chun, election campaign le lecture a neina haiah, Ṭhalaihai Indian Politics a lût le in hmang dingin induthaw takin a fiel rawp tah hlak a. Tuiṭhaphai a hung inzinna hmasatak ṭum le Peace Ground, Tuibuong a election campaign-a a hung ṭum 2nd April 2009 khawm khan a hril nghe nghe. Zuk ngaituo vuot a, ramtin ngaituo chun, eini laia ding ruok chun ṭhalai, la naupang (la junior) si tading lem chun Party tam tak lo inṭhuoi hlak dân enin le Seniority a thil a fe pei hlak bawk si leiin, beisei (hope) taktak ding/umzie um bêk bêk ding chun an lang naw el thei. Amiruokchu, ei rama Rorêlna indik sawrkar indin a, chu hnuoia, ṭhalaihai hmakhuo ngaituoa sawrkar siem hi ṭhalaihai mawphurna a ni tlat si leiin. To el thei ding ei nih tah nawh. India rama ṭhalaihai el khawm nilo, ram dang ṭhalaihai entawn tlâkin, ei ram siemṭhatna kawng ah vawisûnnia ṭhalaihai ei pawimaw tak zet a nih!

Chu ruol ruol chun, tha hrat lai, á¹­halaihai Saikot Youth Club (SYC) khawm hi lungruol tak le á¹­hangruol a inzawmkhawmin, hma ei lâk tak tak a hun ve tah hle el. Ram indin tharin, beiseina thar ei ram a hin intlung tir ei tiu. Nangni, keini inti ti ta lovin, ei vangkhawpui Saikot le Saikot Sub-Division mipui ta ding ngei khawmin ei mawphurna pawimaw tak hi hlen suok di’n kal hang pên suok tak tak ei tiu le…

“Tomorrow belongs to today’s youth.” (Zîngah khi vawisûnnia á¹­halaihai ta a nih/Zîng hun khi vawisûnnia á¹­halaihai chunga innghat a nih.)

A tawp takah Dutch hai á¹­awngbau hi ei lungril le eini lo nunpui ve ngei dingin dit a um. "Pathien-in khawvel a siem a, Dutch ha'n Holland (Netherland) kan siem." an ti hlak a, eini khawm ei chengna a siemtu ni seng ei tiu...
Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate