Oct. 23, 2018 hin Saikot Youth Club (SYC) in kum 60 a tlingna Diamond Jubilee lawmna le sinsiena Souvenir chu Pu T.N. Haokip, MLA, 59-Saikot A/C & President, MPCC in mipui tiem thei dingin a lo tlangzar tah. A man chu ₹ 200 a inthawk a chungtieng ngam zat zat a zawr a nih.
Hi Souvenir a Article pakhat LRS Puruolte in a ziek ei hung suklang zau a nih.
Vawisûnnia Ṭhalaihai ei pawimaw tak zet
- LRS Puruolte
"Thil thlĆ¢k danglam in nuom a, thil siemį¹hat in nuom tak tak a ni chun a thlĆ®rtu ninaw unla, a thawtu ngei ni ro. A thawtheitu ni dingin inchawmlĆ»t unla, siemį¹hat in nuom a ni chun a entu ni lovin į¹hang ve pei ro."
- Barak Obama (President of USA)
Ei khawtlang, ei ram, ei hnam khawm nisienla, ei ngĆ®rhmun indiktak ei hang bichieng dĆŖk dĆŖk a, a sietnawna lai rĆŖng rĆŖng a lo um ta nawh! Ei ram Sawrkar ro inrĆŖlbawl dĆ¢n siet tak zie hlak chu, mi pangngai ni phawt chun, mi mi hril el nilova mani mit le na ngeia hrietu seng ei nih deu vawng tah. Ei ram sawrkar rorĆŖl/inrĆŖlbawl dĆ¢n siemį¹hatu dingin vawisĆ»nnia Ṭhalaihai hi ei pawimaw tak zet chu an' tah. Pensioner le kum tienga upa ve tak tah hai hung in Candidate dĆ¢m, į¹hangthar/į¹halaiha’n į¹awngna taka ei hmang el tah; sawrkar khawma a sawr nuom tah lo ha’n ram an hung invawi thar nawk thut hlak dĆ¢m, hrĆ¢tlai, vĆ¢nglai hun a ram le hnam invawi dĆŖr bawk si lova pension hnunga ram le hnam hung invawi thar nawk chau dĆ¢m, Election Code of Conduct kal chu hrillo, ei Bible mi'n chĆ»ktirna khawm kala, tharum le sum hmanga, khĆŖl le in pawl neinuoia vote hmu tamna an' phawt leh nuom mei mei tah vawng dĆ¢m, taktak nisilova taktak anga inlanga hrĆ¢t tah mei mei dĆ¢m ei ditnaw thu, umhmun/taptebul a ei inzawt kuol, ei inzawt kuol el hlak hai po po thlĆ¢k danglamna ding chun, vawisĆ»nnia į¹hangthar į¹halai hai hin ei ram hi ei invawi tak tak an' chun, ei biek Pathien ditdĆ¢n ang taka indikna le huoisen taka kal ei pĆŖn suok a hun ve tah hle a nih.
United States of America (USA), ram changkĆ¢ng le hausa tak anga ei ngai hlak ngei khawm, an ram economy a į¹ha hlei thei naw leiin tuta hma met khan an sawrkar an khĆ¢r (shut down) tawp el a ni kha. Khawvel pumpuiah an economy a tlĆ¢ksietna khan a mi nghawng dĆ¢n chu thu dang nisien, an economy a į¹hat nawna san pakhat chu an Foreign Policy lei a ni deu tak. A san tamtak um ve tho bawk sienla khawm, ram dang, buoina umnahai ah an sipaihai vĆŖnghimtu dingin an sie hlak bĆ¢kah, rĆ¢lthuom siemna’n an sum tam tak a luongral hlak a, an sie bat khawmin a vawrtawp (Debt Ceiling) a tlung pha deu rawp hiel a. USA Economy buoi lai takin Barak Obama, USA President a nina san le tuta an inthlang nawk hun a khawm a hrĆ¢t zawm nawk ta nawna san hai khawm nisienla an į¹halaihai lei lieu lieu a nih.
President Barak Obama ngei khawm la upa lo tak a ni a, į¹hangtharha’n an ram į¹huoitu dingin la naupang si, kalhmang hrie si, į¹halai ngaituona ang nei ve, į¹halai lungril anga ram hmasawnna kawnga an dit ang zawng sukpuitling thei an ditna chu suklangin, America Inthlang History-ah midum President an neina hmasatak a ni pha hiel a ni kha.
Ṭhalaihai kut a hin hrĆ¢tna a um a, India Democracy-ah khawm hin į¹halaiha’n ei vote hmangin ei ram hi ei siemį¹ha thei ve a nih, ti USA chanchin a’nthawk hin a chiengį¹ha hle awm ie. Hieng Youth Political Organisations (Mexican American Youth Organisation, The Free Child Project le National Youth Rights Association) lien tak tak USA a hin 1960 vel a inthawk khan a lo um tah a. USA ram hi khawvel-in ei ngaisĆ¢nga a um ran theina san tak khawm hi an į¹halaihai hmalĆ¢kna lei lieu lieu a nih, ti naw thei an' nawh.
Venezuela ah khawm an Politik-a corruption le ram į¹huoituha’n į¹halaihai ngaisak lova thutlukna (Decision making) an siem hlak chu dit ta lovin, ṬHALAIHAI an hung ngĆ®r suok a, an ram Politik an sawi hnĆ®ng a nih. Hieng į¹halaihai hi Political Party hran hran a in zieklĆ»thai an nih. Nisienlakhawm, an ram inrĆŖlbawlna ah siem į¹hat į¹ul a um chun, an thlĆ®rna party ah an nina an inhliekhu tir ve ngai nawh. Ram siemį¹hatna kawnga chun ei party ngaidĆ¢n/ideology a ni nawh, an ti ngai nawh. Ram į¹hatna ding, Ram a hung damna ding a ni phawt chun, an ram lakah an ringumna an zawr phal ve ngai nawh. Ram inkeiį¹huoina ah ram rorĆŖltuha’n suk diknaw an nei hai chu į¹halaihai neutral a um hai le party a inzieklĆ»thai khawm, an į¹hang inruol į¹hup hlak. Eini Ṭhalaihai khawm hin chuongang chu ei thaw ve thei. Tuta ei umna ram le delna hmun chit hai hi ei ram chu a nih a. A sietna lai siemį¹hat chu Ṭhalaihai mawphurna a nih. Hi khawvel a hin “KA” ti ding ram dang ei nei nawh. Tuta ei bubitna hmun hmun hai hi ei ram chu a ni ve zing! VawisĆ»nnia Ṭhalaihai hi hun la hung um pei dinga ei ram į¹huoitu dinghai chu ei nih bĆ¢kah ei ram siemį¹hatu ding eini į¹halaihai bĆ¢k chu an um chuong nawh! Chuchu, eini Krista hnungzuitu Kristien Ṭhalaihai le Saikot Youth Club (SYC) lem lem chun ei thaw ding tak laia mi khawm a nih.
Afghanistan a khawm ṬHALAI PAWL 1400 (Persian Calendar dungzuia sie 2020 tina a nih) ti a ngĆ®r a, 2020 a chun political party ni an tum thu an puong tah a nih. Afghanistan chu ram buoi tak, helpawl Al Qaida thuneina le Muslim sakhuona kulmĆ»t taka fepuina le anni laia um hnam hran hran inngeilo tak tak umkhawm, indo zing zing hlak an nih. Chu zingsa hman chun tuhin an į¹halaihai har suokin, ei ram hi į¹halaihai mawphurna a nih, tiin hrĆ¢ttakin į¹halai pawl an hung ngĆ®r suok a, harsatna tamtak kĆ¢rah Sawrkar mumal tak nei theina di’n hma an lĆ¢k mĆŖk a nih. Ei ram hi Afghanistan ram nĆŖka zalĆŖn lem daih ei nih a, Ṭhalai lekha thiem tak tak, huoisen tak tak le hmathlĆ®r į¹ha tak tak neihai hi ei į¹halem daih ring a um. Pathien hring neitu le bietu, Krista hnungzuitu inti ei nih a, ei kawl-le-kieng le khawvel pumpui hriet thei dingin Ṭhalaihai hin hieng Muslim Ṭhalaihai hi khĆŖk suok khal ei tiu khai. Ei hnung hung zui lem raw hai seh. Afghanistan į¹halaiha’n eini į¹halai huoisen tak takhai hnung zuiin, ei ram lamhraw mĆŖk siemį¹ha ding hin pĆŖn suok vat ei tiu.
Kuwait chu ram chiterek chau, Iraq President Saddam Hussein-in 1991 a a rĆ»n kha a nih a, Gulf War tia ei hrietlĆ¢r ĆŖm ĆŖm kha, United Nations fethlengin USA le an thlawppui ram sipaiha’n Iraq an indo puia, Kuwait chu sanhimin a um tah a ni kha. An ram ro inrĆŖlna chu a fe pei a, Corruption le rorĆŖlna indik lovin an ram chu a hung tlĆ¢k buok ve nawk tah pei a, an ṬHALAIHAI chun chuchu hmu thei tah lovin, Ṭhalai Pawl hrĆ¢t tak Civil Democratic Movement (CDM) an indin tah a nih. Lungril hmunkhat putin, rorĆŖlna indik a um theina di’n, an tum tak Political Reform (an ram roinrĆŖl dĆ¢n thlĆ¢kdanglam) a um theina dingin, an political party hai chu an ram siemį¹hatna kawngah į¹hangruol dinga an ditna chu sukhlawtling tumin, opposition party į¹ha sukhrĆ¢t dingin 2006 khan hma an lĆ¢k į¹Ć¢n a. 2009 khawm khan Kuwait Prime Minister, Sheikh Nasser Al Mohammad Al Sabah chu į¹halaihai chun thlĆ¢k dingin movement an siem a, 2011 khan an Prime Minister chu fĆ¢krĆ»k thubuoi (Corruption Scandal) leiin an bĆ¢n pha tah hiel a nih. Hun hung fe peiin, Opposition-hai leh an ram siemį¹hat an tumna ah an thu an hung inhmu ta naw zeu zeu į¹an a, į¹halaihai hmakhuo ngaisaka hma la dinga opposition tiengin an ram rorĆŖl khawl an nawr hrĆ¢t thei ta nawna leiin, 2012 khan 2013 a’nthawk chun Political Party ni tadingin hma an lĆ¢k ding thu an lo puong suok tah nghe nghe a ni kha.
Europe, Asia ram a khawm nisien, hmun dang dang a hai Ṭhalaihai khawvel a ni tak zie hi į¹halaiha’n politik lĆ»tchilin hma an lĆ¢k peia, an politik kalhmang leiin danglamna tam tak an intlun mĆŖk a nih. East le West Germany pumkhat a siem nawk theitu khawm an Ṭhalaihai hmalĆ¢kna lei a nih. Myanmar sawrkar inthlĆ¢kdanglam mĆŖkna khawm an į¹halaihai lei a nih. Anni lem lem chu an į¹halai, hlasakthiem hai chenin ram siemį¹hatna sin an thaw a, Iron Cross (Band pakhat) lem chun hla’n an ram an invawizie an inzawt nasa taluo a, Jail an intĆ¢ng pha hiel a nih! Hiengang į¹halai Political Organisation-hai hi khawvel ah za (100) chuong dai an um dĆŖr tah! India ram a khawm hin chuongang į¹halai pawlhai chu an um ve tho ta hlak a chu, India Politik boruok sie taluo ringawt lei hin chuong į¹halaihai chu a lo fĆ¢kral/fĆ¢ksiet nawk pei hlak a ni tak el awm! Chulei pei chu ni ngei a tih. State į¹henkhat le India ram hmun hran hran haia khawm Mipui/VĆ¢ntlĆ¢ng Pawl (Aam Admi Party/AAP) indin hiel a lo į¹ul el tah khawm! Election a hai khawm an hung ngĆ®r į¹an ve mĆŖk a. Tulem hin chu India khawpui tak, New Delhi ah inį¹anin India ram pumpui ah nasataka Corruption dona sin le hmasawnna lampui tum tum le mipui tadinga hamį¹hatna chi tum tum hai induong suok a, suk dik ngei tumin, hma a lĆ¢k mĆŖk a, India khawpui New Delhi ah tuhin thiem le thiem lovin sawrkarna a hung chalai į¹an ve mĆŖk tah a nih. (Party symbol khawm eini Indian Society a Corruption-in hmun tin deu thaw suk pawrche a, suk hnawk a, thang neng nung el tah hai, rimse veng vung el tah, mihriem tading khawma hrisĆŖllo, thu rak tah hai phĆ®tfaina ding ni awm tak le inentirna ni awm tak Tuol Hmunphi a ni nghe nghe a nih. Hmunphi chĆ®ng a hlawk zie Party policy pakhat a hmang a, Hmunphi sumdawngna tienga ram sukhmasawn tum chu ni naw tawp a tih. Ei ram suksietu Corruption, do hi a thupui tak pakhat a ni tlat a…)
Congress Ṭhuoitu le India Prime Minister la hung ni ngei dinga mi tamtak lo beisei mĆŖk, Pu-TlangvĆ¢l, Rahul Gandhi chun, election campaign le lecture a neina haiah, Ṭhalaihai Indian Politics a lĆ»t le in hmang dingin induthaw takin a fiel rawp tah hlak a. Tuiį¹haphai a hung inzinna hmasatak į¹um le Peace Ground, Tuibuong a election campaign-a a hung į¹um 2nd April 2009 khawm khan a hril nghe nghe. Zuk ngaituo vuot a, ramtin ngaituo chun, eini laia ding ruok chun į¹halai, la naupang (la junior) si tading lem chun Party tam tak lo inį¹huoi hlak dĆ¢n enin le Seniority a thil a fe pei hlak bawk si leiin, beisei (hope) taktak ding/umzie um bĆŖk bĆŖk ding chun an lang naw el thei. Amiruokchu, ei rama RorĆŖlna indik sawrkar indin a, chu hnuoia, į¹halaihai hmakhuo ngaituoa sawrkar siem hi į¹halaihai mawphurna a ni tlat si leiin. To el thei ding ei nih tah nawh. India rama į¹halaihai el khawm nilo, ram dang į¹halaihai entawn tlĆ¢kin, ei ram siemį¹hatna kawng ah vawisĆ»nnia į¹halaihai ei pawimaw tak zet a nih!
Chu ruol ruol chun, tha hrat lai, į¹halaihai Saikot Youth Club (SYC) khawm hi lungruol tak le į¹hangruol a inzawmkhawmin, hma ei lĆ¢k tak tak a hun ve tah hle el. Ram indin tharin, beiseina thar ei ram a hin intlung tir ei tiu. Nangni, keini inti ti ta lovin, ei vangkhawpui Saikot le Saikot Sub-Division mipui ta ding ngei khawmin ei mawphurna pawimaw tak hi hlen suok di’n kal hang pĆŖn suok tak tak ei tiu le…
“Tomorrow belongs to today’s youth.” (ZĆ®ngah khi vawisĆ»nnia į¹halaihai ta a nih/ZĆ®ng hun khi vawisĆ»nnia į¹halaihai chunga innghat a nih.)
A tawp takah Dutch hai į¹awngbau hi ei lungril le eini lo nunpui ve ngei dingin dit a um. "Pathien-in khawvel a siem a, Dutch ha'n Holland (Netherland) kan siem." an ti hlak a, eini khawm ei chengna a siemtu ni seng ei tiu...
Hi Souvenir a Article pakhat LRS Puruolte in a ziek ei hung suklang zau a nih.
Vawisûnnia Ṭhalaihai ei pawimaw tak zet
- LRS Puruolte
"Thil thlĆ¢k danglam in nuom a, thil siemį¹hat in nuom tak tak a ni chun a thlĆ®rtu ninaw unla, a thawtu ngei ni ro. A thawtheitu ni dingin inchawmlĆ»t unla, siemį¹hat in nuom a ni chun a entu ni lovin į¹hang ve pei ro."
- Barak Obama (President of USA)
Ei khawtlang, ei ram, ei hnam khawm nisienla, ei ngĆ®rhmun indiktak ei hang bichieng dĆŖk dĆŖk a, a sietnawna lai rĆŖng rĆŖng a lo um ta nawh! Ei ram Sawrkar ro inrĆŖlbawl dĆ¢n siet tak zie hlak chu, mi pangngai ni phawt chun, mi mi hril el nilova mani mit le na ngeia hrietu seng ei nih deu vawng tah. Ei ram sawrkar rorĆŖl/inrĆŖlbawl dĆ¢n siemį¹hatu dingin vawisĆ»nnia Ṭhalaihai hi ei pawimaw tak zet chu an' tah. Pensioner le kum tienga upa ve tak tah hai hung in Candidate dĆ¢m, į¹hangthar/į¹halaiha’n į¹awngna taka ei hmang el tah; sawrkar khawma a sawr nuom tah lo ha’n ram an hung invawi thar nawk thut hlak dĆ¢m, hrĆ¢tlai, vĆ¢nglai hun a ram le hnam invawi dĆŖr bawk si lova pension hnunga ram le hnam hung invawi thar nawk chau dĆ¢m, Election Code of Conduct kal chu hrillo, ei Bible mi'n chĆ»ktirna khawm kala, tharum le sum hmanga, khĆŖl le in pawl neinuoia vote hmu tamna an' phawt leh nuom mei mei tah vawng dĆ¢m, taktak nisilova taktak anga inlanga hrĆ¢t tah mei mei dĆ¢m ei ditnaw thu, umhmun/taptebul a ei inzawt kuol, ei inzawt kuol el hlak hai po po thlĆ¢k danglamna ding chun, vawisĆ»nnia į¹hangthar į¹halai hai hin ei ram hi ei invawi tak tak an' chun, ei biek Pathien ditdĆ¢n ang taka indikna le huoisen taka kal ei pĆŖn suok a hun ve tah hle a nih.
United States of America (USA), ram changkĆ¢ng le hausa tak anga ei ngai hlak ngei khawm, an ram economy a į¹ha hlei thei naw leiin tuta hma met khan an sawrkar an khĆ¢r (shut down) tawp el a ni kha. Khawvel pumpuiah an economy a tlĆ¢ksietna khan a mi nghawng dĆ¢n chu thu dang nisien, an economy a į¹hat nawna san pakhat chu an Foreign Policy lei a ni deu tak. A san tamtak um ve tho bawk sienla khawm, ram dang, buoina umnahai ah an sipaihai vĆŖnghimtu dingin an sie hlak bĆ¢kah, rĆ¢lthuom siemna’n an sum tam tak a luongral hlak a, an sie bat khawmin a vawrtawp (Debt Ceiling) a tlung pha deu rawp hiel a. USA Economy buoi lai takin Barak Obama, USA President a nina san le tuta an inthlang nawk hun a khawm a hrĆ¢t zawm nawk ta nawna san hai khawm nisienla an į¹halaihai lei lieu lieu a nih.
President Barak Obama ngei khawm la upa lo tak a ni a, į¹hangtharha’n an ram į¹huoitu dingin la naupang si, kalhmang hrie si, į¹halai ngaituona ang nei ve, į¹halai lungril anga ram hmasawnna kawnga an dit ang zawng sukpuitling thei an ditna chu suklangin, America Inthlang History-ah midum President an neina hmasatak a ni pha hiel a ni kha.
Ṭhalaihai kut a hin hrĆ¢tna a um a, India Democracy-ah khawm hin į¹halaiha’n ei vote hmangin ei ram hi ei siemį¹ha thei ve a nih, ti USA chanchin a’nthawk hin a chiengį¹ha hle awm ie. Hieng Youth Political Organisations (Mexican American Youth Organisation, The Free Child Project le National Youth Rights Association) lien tak tak USA a hin 1960 vel a inthawk khan a lo um tah a. USA ram hi khawvel-in ei ngaisĆ¢nga a um ran theina san tak khawm hi an į¹halaihai hmalĆ¢kna lei lieu lieu a nih, ti naw thei an' nawh.
Venezuela ah khawm an Politik-a corruption le ram į¹huoituha’n į¹halaihai ngaisak lova thutlukna (Decision making) an siem hlak chu dit ta lovin, ṬHALAIHAI an hung ngĆ®r suok a, an ram Politik an sawi hnĆ®ng a nih. Hieng į¹halaihai hi Political Party hran hran a in zieklĆ»thai an nih. Nisienlakhawm, an ram inrĆŖlbawlna ah siem į¹hat į¹ul a um chun, an thlĆ®rna party ah an nina an inhliekhu tir ve ngai nawh. Ram siemį¹hatna kawnga chun ei party ngaidĆ¢n/ideology a ni nawh, an ti ngai nawh. Ram į¹hatna ding, Ram a hung damna ding a ni phawt chun, an ram lakah an ringumna an zawr phal ve ngai nawh. Ram inkeiį¹huoina ah ram rorĆŖltuha’n suk diknaw an nei hai chu į¹halaihai neutral a um hai le party a inzieklĆ»thai khawm, an į¹hang inruol į¹hup hlak. Eini Ṭhalaihai khawm hin chuongang chu ei thaw ve thei. Tuta ei umna ram le delna hmun chit hai hi ei ram chu a nih a. A sietna lai siemį¹hat chu Ṭhalaihai mawphurna a nih. Hi khawvel a hin “KA” ti ding ram dang ei nei nawh. Tuta ei bubitna hmun hmun hai hi ei ram chu a ni ve zing! VawisĆ»nnia Ṭhalaihai hi hun la hung um pei dinga ei ram į¹huoitu dinghai chu ei nih bĆ¢kah ei ram siemį¹hatu ding eini į¹halaihai bĆ¢k chu an um chuong nawh! Chuchu, eini Krista hnungzuitu Kristien Ṭhalaihai le Saikot Youth Club (SYC) lem lem chun ei thaw ding tak laia mi khawm a nih.
Afghanistan a khawm ṬHALAI PAWL 1400 (Persian Calendar dungzuia sie 2020 tina a nih) ti a ngĆ®r a, 2020 a chun political party ni an tum thu an puong tah a nih. Afghanistan chu ram buoi tak, helpawl Al Qaida thuneina le Muslim sakhuona kulmĆ»t taka fepuina le anni laia um hnam hran hran inngeilo tak tak umkhawm, indo zing zing hlak an nih. Chu zingsa hman chun tuhin an į¹halaihai har suokin, ei ram hi į¹halaihai mawphurna a nih, tiin hrĆ¢ttakin į¹halai pawl an hung ngĆ®r suok a, harsatna tamtak kĆ¢rah Sawrkar mumal tak nei theina di’n hma an lĆ¢k mĆŖk a nih. Ei ram hi Afghanistan ram nĆŖka zalĆŖn lem daih ei nih a, Ṭhalai lekha thiem tak tak, huoisen tak tak le hmathlĆ®r į¹ha tak tak neihai hi ei į¹halem daih ring a um. Pathien hring neitu le bietu, Krista hnungzuitu inti ei nih a, ei kawl-le-kieng le khawvel pumpui hriet thei dingin Ṭhalaihai hin hieng Muslim Ṭhalaihai hi khĆŖk suok khal ei tiu khai. Ei hnung hung zui lem raw hai seh. Afghanistan į¹halaiha’n eini į¹halai huoisen tak takhai hnung zuiin, ei ram lamhraw mĆŖk siemį¹ha ding hin pĆŖn suok vat ei tiu.
Kuwait chu ram chiterek chau, Iraq President Saddam Hussein-in 1991 a a rĆ»n kha a nih a, Gulf War tia ei hrietlĆ¢r ĆŖm ĆŖm kha, United Nations fethlengin USA le an thlawppui ram sipaiha’n Iraq an indo puia, Kuwait chu sanhimin a um tah a ni kha. An ram ro inrĆŖlna chu a fe pei a, Corruption le rorĆŖlna indik lovin an ram chu a hung tlĆ¢k buok ve nawk tah pei a, an ṬHALAIHAI chun chuchu hmu thei tah lovin, Ṭhalai Pawl hrĆ¢t tak Civil Democratic Movement (CDM) an indin tah a nih. Lungril hmunkhat putin, rorĆŖlna indik a um theina di’n, an tum tak Political Reform (an ram roinrĆŖl dĆ¢n thlĆ¢kdanglam) a um theina dingin, an political party hai chu an ram siemį¹hatna kawngah į¹hangruol dinga an ditna chu sukhlawtling tumin, opposition party į¹ha sukhrĆ¢t dingin 2006 khan hma an lĆ¢k į¹Ć¢n a. 2009 khawm khan Kuwait Prime Minister, Sheikh Nasser Al Mohammad Al Sabah chu į¹halaihai chun thlĆ¢k dingin movement an siem a, 2011 khan an Prime Minister chu fĆ¢krĆ»k thubuoi (Corruption Scandal) leiin an bĆ¢n pha tah hiel a nih. Hun hung fe peiin, Opposition-hai leh an ram siemį¹hat an tumna ah an thu an hung inhmu ta naw zeu zeu į¹an a, į¹halaihai hmakhuo ngaisaka hma la dinga opposition tiengin an ram rorĆŖl khawl an nawr hrĆ¢t thei ta nawna leiin, 2012 khan 2013 a’nthawk chun Political Party ni tadingin hma an lĆ¢k ding thu an lo puong suok tah nghe nghe a ni kha.
Europe, Asia ram a khawm nisien, hmun dang dang a hai Ṭhalaihai khawvel a ni tak zie hi į¹halaiha’n politik lĆ»tchilin hma an lĆ¢k peia, an politik kalhmang leiin danglamna tam tak an intlun mĆŖk a nih. East le West Germany pumkhat a siem nawk theitu khawm an Ṭhalaihai hmalĆ¢kna lei a nih. Myanmar sawrkar inthlĆ¢kdanglam mĆŖkna khawm an į¹halaihai lei a nih. Anni lem lem chu an į¹halai, hlasakthiem hai chenin ram siemį¹hatna sin an thaw a, Iron Cross (Band pakhat) lem chun hla’n an ram an invawizie an inzawt nasa taluo a, Jail an intĆ¢ng pha hiel a nih! Hiengang į¹halai Political Organisation-hai hi khawvel ah za (100) chuong dai an um dĆŖr tah! India ram a khawm hin chuongang į¹halai pawlhai chu an um ve tho ta hlak a chu, India Politik boruok sie taluo ringawt lei hin chuong į¹halaihai chu a lo fĆ¢kral/fĆ¢ksiet nawk pei hlak a ni tak el awm! Chulei pei chu ni ngei a tih. State į¹henkhat le India ram hmun hran hran haia khawm Mipui/VĆ¢ntlĆ¢ng Pawl (Aam Admi Party/AAP) indin hiel a lo į¹ul el tah khawm! Election a hai khawm an hung ngĆ®r į¹an ve mĆŖk a. Tulem hin chu India khawpui tak, New Delhi ah inį¹anin India ram pumpui ah nasataka Corruption dona sin le hmasawnna lampui tum tum le mipui tadinga hamį¹hatna chi tum tum hai induong suok a, suk dik ngei tumin, hma a lĆ¢k mĆŖk a, India khawpui New Delhi ah tuhin thiem le thiem lovin sawrkarna a hung chalai į¹an ve mĆŖk tah a nih. (Party symbol khawm eini Indian Society a Corruption-in hmun tin deu thaw suk pawrche a, suk hnawk a, thang neng nung el tah hai, rimse veng vung el tah, mihriem tading khawma hrisĆŖllo, thu rak tah hai phĆ®tfaina ding ni awm tak le inentirna ni awm tak Tuol Hmunphi a ni nghe nghe a nih. Hmunphi chĆ®ng a hlawk zie Party policy pakhat a hmang a, Hmunphi sumdawngna tienga ram sukhmasawn tum chu ni naw tawp a tih. Ei ram suksietu Corruption, do hi a thupui tak pakhat a ni tlat a…)
Congress Ṭhuoitu le India Prime Minister la hung ni ngei dinga mi tamtak lo beisei mĆŖk, Pu-TlangvĆ¢l, Rahul Gandhi chun, election campaign le lecture a neina haiah, Ṭhalaihai Indian Politics a lĆ»t le in hmang dingin induthaw takin a fiel rawp tah hlak a. Tuiį¹haphai a hung inzinna hmasatak į¹um le Peace Ground, Tuibuong a election campaign-a a hung į¹um 2nd April 2009 khawm khan a hril nghe nghe. Zuk ngaituo vuot a, ramtin ngaituo chun, eini laia ding ruok chun į¹halai, la naupang (la junior) si tading lem chun Party tam tak lo inį¹huoi hlak dĆ¢n enin le Seniority a thil a fe pei hlak bawk si leiin, beisei (hope) taktak ding/umzie um bĆŖk bĆŖk ding chun an lang naw el thei. Amiruokchu, ei rama RorĆŖlna indik sawrkar indin a, chu hnuoia, į¹halaihai hmakhuo ngaituoa sawrkar siem hi į¹halaihai mawphurna a ni tlat si leiin. To el thei ding ei nih tah nawh. India rama į¹halaihai el khawm nilo, ram dang į¹halaihai entawn tlĆ¢kin, ei ram siemį¹hatna kawng ah vawisĆ»nnia į¹halaihai ei pawimaw tak zet a nih!
Chu ruol ruol chun, tha hrat lai, į¹halaihai Saikot Youth Club (SYC) khawm hi lungruol tak le į¹hangruol a inzawmkhawmin, hma ei lĆ¢k tak tak a hun ve tah hle el. Ram indin tharin, beiseina thar ei ram a hin intlung tir ei tiu. Nangni, keini inti ti ta lovin, ei vangkhawpui Saikot le Saikot Sub-Division mipui ta ding ngei khawmin ei mawphurna pawimaw tak hi hlen suok di’n kal hang pĆŖn suok tak tak ei tiu le…
“Tomorrow belongs to today’s youth.” (ZĆ®ngah khi vawisĆ»nnia į¹halaihai ta a nih/ZĆ®ng hun khi vawisĆ»nnia į¹halaihai chunga innghat a nih.)
A tawp takah Dutch hai į¹awngbau hi ei lungril le eini lo nunpui ve ngei dingin dit a um. "Pathien-in khawvel a siem a, Dutch ha'n Holland (Netherland) kan siem." an ti hlak a, eini khawm ei chengna a siemtu ni seng ei tiu...