Bieltu MLA in Saikot Youth Club, Diamond Jubilee Souvenir a Tlangzar

Simon L Infimate
Oct. 23, 2018 hin Saikot Youth Club (SYC) in kum 60 a tlingna Diamond Jubilee lawmna le sinsiena Souvenir chu Pu T.N. Haokip, MLA, 59-Saikot A/C & President, MPCC in mipui tiem thei dingin a lo tlangzar tah. A man chu ₹ 200 a inthawk a chungtieng ngam zat zat a zawr a nih.

Hi Souvenir a Article pakhat LRS Puruolte in a ziek ei hung suklang zau a nih.

Vawisûnnia Ṭhalaihai ei pawimaw tak zet
- LRS Puruolte

"Thil thlâk danglam in nuom a, thil siemṭhat in nuom tak tak a ni chun a thlîrtu ninaw unla, a thawtu ngei ni ro. A thawtheitu ni dingin inchawmlût unla, siemṭhat in nuom a ni chun a entu ni lovin ṭhang ve pei ro."
- Barak Obama (President of USA)

Ei khawtlang, ei ram, ei hnam khawm nisienla, ei ngĆ®rhmun indiktak ei hang bichieng dĆŖk dĆŖk a, a sietnawna lai rĆŖng rĆŖng a lo um ta nawh! Ei ram Sawrkar ro inrĆŖlbawl dĆ¢n siet tak zie hlak chu, mi pangngai ni phawt chun, mi mi hril el nilova mani mit le na ngeia hrietu seng ei nih deu vawng tah. Ei ram sawrkar rorĆŖl/inrĆŖlbawl dĆ¢n siemį¹­hatu dingin vawisĆ»nnia Ṭhalaihai hi ei pawimaw tak zet chu an' tah. Pensioner le kum tienga upa ve tak tah hai hung in Candidate dĆ¢m, į¹­hangthar/į¹­halaiha’n į¹­awngna taka ei hmang el tah; sawrkar khawma a sawr nuom tah lo ha’n ram an hung invawi thar nawk thut hlak dĆ¢m, hrĆ¢tlai, vĆ¢nglai hun a ram le hnam invawi dĆŖr bawk si lova pension hnunga ram le hnam hung invawi thar nawk chau dĆ¢m, Election Code of Conduct kal chu hrillo, ei Bible mi'n chĆ»ktirna khawm kala, tharum le sum hmanga, khĆŖl le in pawl neinuoia vote hmu tamna an' phawt leh nuom mei mei tah vawng dĆ¢m, taktak nisilova taktak anga inlanga hrĆ¢t tah mei mei dĆ¢m ei ditnaw thu, umhmun/taptebul a ei inzawt kuol, ei inzawt kuol el hlak hai po po thlĆ¢k danglamna ding chun, vawisĆ»nnia į¹­hangthar į¹­halai hai hin ei ram hi ei invawi tak tak an' chun, ei biek Pathien ditdĆ¢n ang taka indikna le huoisen taka kal ei pĆŖn suok a hun ve tah hle a nih.

United States of America (USA), ram changkĆ¢ng le hausa tak anga ei ngai hlak ngei khawm, an ram economy a į¹­ha hlei thei naw leiin tuta hma met khan an sawrkar an khĆ¢r (shut down) tawp el a ni kha. Khawvel pumpuiah an economy a tlĆ¢ksietna khan a mi nghawng dĆ¢n chu thu dang nisien, an economy a į¹­hat nawna san pakhat chu an Foreign Policy lei a ni deu tak. A san tamtak um ve tho bawk sienla khawm, ram dang, buoina umnahai ah an sipaihai vĆŖnghimtu dingin an sie hlak bĆ¢kah, rĆ¢lthuom siemna’n an sum tam tak a luongral hlak a, an sie bat khawmin a vawrtawp (Debt Ceiling) a tlung pha deu rawp hiel a. USA Economy buoi lai takin Barak Obama, USA President a nina san le tuta an inthlang nawk hun a khawm a hrĆ¢t zawm nawk ta nawna san hai khawm nisienla an į¹­halaihai lei lieu lieu a nih.

President Barak Obama ngei khawm la upa lo tak a ni a, į¹­hangtharha’n an ram į¹­huoitu dingin la naupang si, kalhmang hrie si, į¹­halai ngaituona ang nei ve, į¹­halai lungril anga ram hmasawnna kawnga an dit ang zawng sukpuitling thei an ditna chu suklangin, America Inthlang History-ah midum President an neina hmasatak a ni pha hiel a ni kha.

Ṭhalaihai kut a hin hrĆ¢tna a um a, India Democracy-ah khawm hin į¹­halaiha’n ei vote hmangin ei ram hi ei siemį¹­ha thei ve a nih, ti USA chanchin a’nthawk hin a chiengį¹­ha hle awm ie. Hieng Youth Political Organisations (Mexican American Youth Organisation, The Free Child Project le National Youth Rights Association) lien tak tak USA a hin 1960 vel a inthawk khan a lo um tah a. USA ram hi khawvel-in ei ngaisĆ¢nga a um ran theina san tak khawm hi an į¹­halaihai hmalĆ¢kna lei lieu lieu a nih, ti naw thei an' nawh.

Venezuela ah khawm an Politik-a corruption le ram į¹­huoituha’n į¹­halaihai ngaisak lova thutlukna (Decision making) an siem hlak chu dit ta lovin, ṬHALAIHAI an hung ngĆ®r suok a, an ram Politik an sawi hnĆ®ng a nih. Hieng į¹­halaihai hi Political Party hran hran a in zieklĆ»thai an nih. Nisienlakhawm, an ram inrĆŖlbawlna ah siem į¹­hat į¹­ul a um chun, an thlĆ®rna party ah an nina an inhliekhu tir ve ngai nawh. Ram siemį¹­hatna kawnga chun ei party ngaidĆ¢n/ideology a ni nawh, an ti ngai nawh. Ram į¹­hatna ding, Ram a hung damna ding a ni phawt chun, an ram lakah an ringumna an zawr phal ve ngai nawh. Ram inkeiį¹­huoina ah ram rorĆŖltuha’n suk diknaw an nei hai chu į¹­halaihai neutral a um hai le party a inzieklĆ»thai khawm, an į¹­hang inruol į¹­hup hlak. Eini Ṭhalaihai khawm hin chuongang chu ei thaw ve thei. Tuta ei umna ram le delna hmun chit hai hi ei ram chu a nih a. A sietna lai siemį¹­hat chu Ṭhalaihai mawphurna a nih. Hi khawvel a hin “KA” ti ding ram dang ei nei nawh. Tuta ei bubitna hmun hmun hai hi ei ram chu a ni ve zing! VawisĆ»nnia Ṭhalaihai hi hun la hung um pei dinga ei ram į¹­huoitu dinghai chu ei nih bĆ¢kah ei ram siemį¹­hatu ding eini į¹­halaihai bĆ¢k chu an um chuong nawh! Chuchu, eini Krista hnungzuitu Kristien Ṭhalaihai le Saikot Youth Club (SYC) lem lem chun ei thaw ding tak laia mi khawm a nih.

Afghanistan a khawm ṬHALAI PAWL 1400 (Persian Calendar dungzuia sie 2020 tina a nih) ti a ngĆ®r a, 2020 a chun political party ni an tum thu an puong tah a nih. Afghanistan chu ram buoi tak, helpawl Al Qaida thuneina le Muslim sakhuona kulmĆ»t taka fepuina le anni laia um hnam hran hran inngeilo tak tak umkhawm, indo zing zing hlak an nih. Chu zingsa hman chun tuhin an į¹­halaihai har suokin, ei ram hi į¹­halaihai mawphurna a nih, tiin hrĆ¢ttakin į¹­halai pawl an hung ngĆ®r suok a, harsatna tamtak kĆ¢rah Sawrkar mumal tak nei theina di’n hma an lĆ¢k mĆŖk a nih. Ei ram hi Afghanistan ram nĆŖka zalĆŖn lem daih ei nih a, Ṭhalai lekha thiem tak tak, huoisen tak tak le hmathlĆ®r į¹­ha tak tak neihai hi ei į¹­halem daih ring a um. Pathien hring neitu le bietu, Krista hnungzuitu inti ei nih a, ei kawl-le-kieng le khawvel pumpui hriet thei dingin Ṭhalaihai hin hieng Muslim Ṭhalaihai hi khĆŖk suok khal ei tiu khai. Ei hnung hung zui lem raw hai seh. Afghanistan į¹­halaiha’n eini į¹­halai huoisen tak takhai hnung zuiin, ei ram lamhraw mĆŖk siemį¹­ha ding hin pĆŖn suok vat ei tiu.

Kuwait chu ram chiterek chau, Iraq President Saddam Hussein-in 1991 a a rĆ»n kha a nih a, Gulf War tia ei hrietlĆ¢r ĆŖm ĆŖm kha, United Nations fethlengin USA le an thlawppui ram sipaiha’n Iraq an indo puia, Kuwait chu sanhimin a um tah a ni kha. An ram ro inrĆŖlna chu a fe pei a, Corruption le rorĆŖlna indik lovin an ram chu a hung tlĆ¢k buok ve nawk tah pei a, an ṬHALAIHAI chun chuchu hmu thei tah lovin, Ṭhalai Pawl hrĆ¢t tak Civil Democratic Movement (CDM) an indin tah a nih. Lungril hmunkhat putin, rorĆŖlna indik a um theina di’n, an tum tak Political Reform (an ram roinrĆŖl dĆ¢n thlĆ¢kdanglam) a um theina dingin, an political party hai chu an ram siemį¹­hatna kawngah į¹­hangruol dinga an ditna chu sukhlawtling tumin, opposition party į¹­ha sukhrĆ¢t dingin 2006 khan hma an lĆ¢k į¹­Ć¢n a. 2009 khawm khan Kuwait Prime Minister, Sheikh Nasser Al Mohammad Al Sabah chu į¹­halaihai chun thlĆ¢k dingin movement an siem a, 2011 khan an Prime Minister chu fĆ¢krĆ»k thubuoi (Corruption Scandal) leiin an bĆ¢n pha tah hiel a nih. Hun hung fe peiin, Opposition-hai leh an ram siemį¹­hat an tumna ah an thu an hung inhmu ta naw zeu zeu į¹­an a, į¹­halaihai hmakhuo ngaisaka hma la dinga opposition tiengin an ram rorĆŖl khawl an nawr hrĆ¢t thei ta nawna leiin, 2012 khan 2013 a’nthawk chun Political Party ni tadingin hma an lĆ¢k ding thu an lo puong suok tah nghe nghe a ni kha.

Europe, Asia ram a khawm nisien, hmun dang dang a hai Ṭhalaihai khawvel a ni tak zie hi į¹­halaiha’n politik lĆ»tchilin hma an lĆ¢k peia, an politik kalhmang leiin danglamna tam tak an intlun mĆŖk a nih. East le West Germany pumkhat a siem nawk theitu khawm an Ṭhalaihai hmalĆ¢kna lei a nih. Myanmar sawrkar inthlĆ¢kdanglam mĆŖkna khawm an į¹­halaihai lei a nih. Anni lem lem chu an į¹­halai, hlasakthiem hai chenin ram siemį¹­hatna sin an thaw a, Iron Cross (Band pakhat) lem chun hla’n an ram an invawizie an inzawt nasa taluo a, Jail an intĆ¢ng pha hiel a nih! Hiengang į¹­halai Political Organisation-hai hi khawvel ah za (100) chuong dai an um dĆŖr tah! India ram a khawm hin chuongang į¹­halai pawlhai chu an um ve tho ta hlak a chu, India Politik boruok sie taluo ringawt lei hin chuong į¹­halaihai chu a lo fĆ¢kral/fĆ¢ksiet nawk pei hlak a ni tak el awm! Chulei pei chu ni ngei a tih. State į¹­henkhat le India ram hmun hran hran haia khawm Mipui/VĆ¢ntlĆ¢ng Pawl (Aam Admi Party/AAP) indin hiel a lo į¹­ul el tah khawm! Election a hai khawm an hung ngĆ®r į¹­an ve mĆŖk a. Tulem hin chu India khawpui tak, New Delhi ah inį¹­anin India ram pumpui ah nasataka Corruption dona sin le hmasawnna lampui tum tum le mipui tadinga hamį¹­hatna chi tum tum hai induong suok a, suk dik ngei tumin, hma a lĆ¢k mĆŖk a, India khawpui New Delhi ah tuhin thiem le thiem lovin sawrkarna a hung chalai į¹­an ve mĆŖk tah a nih. (Party symbol khawm eini Indian Society a Corruption-in hmun tin deu thaw suk pawrche a, suk hnawk a, thang neng nung el tah hai, rimse veng vung el tah, mihriem tading khawma hrisĆŖllo, thu rak tah hai phĆ®tfaina ding ni awm tak le inentirna ni awm tak Tuol Hmunphi a ni nghe nghe a nih. Hmunphi chĆ®ng a hlawk zie Party policy pakhat a hmang a, Hmunphi sumdawngna tienga ram sukhmasawn tum chu ni naw tawp a tih. Ei ram suksietu Corruption, do hi a thupui tak pakhat a ni tlat a…)

Congress Ṭhuoitu le India Prime Minister la hung ni ngei dinga mi tamtak lo beisei mêk, Pu-Tlangvâl, Rahul Gandhi chun, election campaign le lecture a neina haiah, Ṭhalaihai Indian Politics a lût le in hmang dingin induthaw takin a fiel rawp tah hlak a. Tuiṭhaphai a hung inzinna hmasatak ṭum le Peace Ground, Tuibuong a election campaign-a a hung ṭum 2nd April 2009 khawm khan a hril nghe nghe. Zuk ngaituo vuot a, ramtin ngaituo chun, eini laia ding ruok chun ṭhalai, la naupang (la junior) si tading lem chun Party tam tak lo inṭhuoi hlak dân enin le Seniority a thil a fe pei hlak bawk si leiin, beisei (hope) taktak ding/umzie um bêk bêk ding chun an lang naw el thei. Amiruokchu, ei rama Rorêlna indik sawrkar indin a, chu hnuoia, ṭhalaihai hmakhuo ngaituoa sawrkar siem hi ṭhalaihai mawphurna a ni tlat si leiin. To el thei ding ei nih tah nawh. India rama ṭhalaihai el khawm nilo, ram dang ṭhalaihai entawn tlâkin, ei ram siemṭhatna kawng ah vawisûnnia ṭhalaihai ei pawimaw tak zet a nih!

Chu ruol ruol chun, tha hrat lai, į¹­halaihai Saikot Youth Club (SYC) khawm hi lungruol tak le į¹­hangruol a inzawmkhawmin, hma ei lĆ¢k tak tak a hun ve tah hle el. Ram indin tharin, beiseina thar ei ram a hin intlung tir ei tiu. Nangni, keini inti ti ta lovin, ei vangkhawpui Saikot le Saikot Sub-Division mipui ta ding ngei khawmin ei mawphurna pawimaw tak hi hlen suok di’n kal hang pĆŖn suok tak tak ei tiu le…

“Tomorrow belongs to today’s youth.” (ZĆ®ngah khi vawisĆ»nnia į¹­halaihai ta a nih/ZĆ®ng hun khi vawisĆ»nnia į¹­halaihai chunga innghat a nih.)

A tawp takah Dutch hai į¹­awngbau hi ei lungril le eini lo nunpui ve ngei dingin dit a um. "Pathien-in khawvel a siem a, Dutch ha'n Holland (Netherland) kan siem." an ti hlak a, eini khawm ei chengna a siemtu ni seng ei tiu...
Tags

#buttons=(Ok, Go it!) #days=(20)

Our website uses cookies to enhance your experience. Learn More
Ok, Go it!
To Top