Responsive Ad Slot

Hmasawnna Thar | 18 March, 2016

Friday, March 18, 2016

/ Published by VIRTHLI
Children’s Park le Skating Rink hawng
CCPUR: Zani zantieng 1:00PM khan Zogam Tribal Museum Children’s Park and Skating Rink hawngna Zo­Gam Tribal Museum Campus, Hill Town, CCPur­ah nei a nih. Mr Langkhanpau Guite, Chairman, ADCC Chief Guest­a thangin Children’s Park & Skating Rink a hawng a, senior Cultural Troup of Zo­Gam Arts & Cultural Development Assn. han item hran hran inentirna an nei.



Mr Guite chun, CCPur khawpui lailung taka Museum um chu district mipui ta dinga thil lawmum tak a ni thu hrilin research thaw students/scholars hai ta ding khawma research centre pakhat a ni ve ngei a beisei thu a hril.

T. Dongzakai Gangte, Chairman, Zo­Gam Art & Cultural Development Association chun, September 1, 2015 a Museum hi zo dinga ti nisienkhawm Martyrs 9 hai ruong vui lova a la um zing leia prog. hi kansela lo um a ni thu a hrilin, March 17, 2016 hi movement ni 200 tlingna a ni le inzawma Development Association in hi ni hrietzingna dinga hawng dinga a rel anga hawng a ni thu a hril.

Police Station a pelut dingin 
CCPUR:  Churachandpur District a Licence silai neihai chu an rang thei anga an license silai le an license hai an umnaa inthawk Police Station hnai taka  pelut seng dingin District Magistrate, CCPur chun zanikhan inhriettirna an suo. Silai le a license hai chu mani invengna ding chau a pek, thil dang le gun salute thawna dinga hmang phal lo a nih. Police station a hieng thil pelut lo le a hmang suol an u m chun an silai license cancelled ning a tih tiin District Magistrate, CCPur thusuok chun a hril.

Aadhar Card pelut dingin
CCPUR: Indira Gandhi National Old Age Pension Scheme (IGNOAP), Indira Gandhi National Widow Pension Scheme (IGNWPS) le Indira Gandhi National Disable Pension Scheme (IGNDPS) hnuoia pensionsers, Aadhar Card la pelut lo hai chun Aadhar Card le Old Age Card Receipt Xerox thaw a Dist. Social Welfare Office, CCPur kuomah an hmatienga pelut dingin DSWO, CCPur chun an hriettir.

Biekin thar hawng
CCPUR: Zani sing dar 10 khan EBCC Bethany, Bungmual Biekin bawlzo thar hawngna nei a ni a, Rev. S. Vung Minthang, Gen. Secy. EBC in tawngtainain an hlan. Hi Biekin bawlnaa sum seng zat chu Rs. 92,07,177/­ a nih.

Manmasi Digest a suok nawk tah
CCPUR: Manmasi Digest February­March, 2016 chu a suok nawk ta a. Agent hai le A zawrna hmun  haia inthawk Rs. 30/­peka inchawk thei ning a tih. Look East Policy, Swine Flue, Fake Encounter­Manipur; Sikpui Hla le Hmar ho; Sakordai lal Sanglien Raja Chanchin le a dang dang tiem ding a um.

Entrep. training­a thang hai in report dingin
CCPUR: Commerce & Industries, Dept. Govt. of Manipur thupek dungzuiin 10 Days  Entrepreneurship Training­a thang hai chu March 21 le 22, 2016, 11:00AM­3:00PM inkar sungin ‘Oral Test’ thaw dinga General Manager, DIC, CCPur office­a in report dingin GM, DIC, CCPur chun an hriettir.

Relief & Rehabilitation meeting
CCPUR: Zani sun dar 11:00 khan DC Office­a DC chamber­ah District Level Criminal Injuries Relief and Rehabilitation Board meeting nei a nih. Hi huna hin Rape chungchanga case lut hai hriltlang a ni a, sawrkar­a inthawk thangpuina an hmu thei dan ding an hriltlang.

Water & Sanitation Awareness Week
CCPUR: March 16­22, 2016 inkar sung hin PHE­Divison chun National Rural Drinking Water & Sanitation Awareness Week hmang an tih. Hi le inzawm hin zanikhan PHE Department chun Samulamlan, Tuibuong le Henglep hnuoia concern personal hai ta dingin Kangvai­ah Block Level Awareness Campaign­cum­Training prog. nei a nih. March 18, 2016 hin Sangaikot­ah Block Level Awareness Campaign­cum­Training program um a tih.

Darkar 15  CCPur Shutdown
CCPUR: JAC Against Anti­Tribal Bills chun Tribal Movement ni 200 tlingna le inzawmin March 17, 2016 zanril­a inthawk March 18, 2016, 3PM  chenin darkar 15 sung CCPur khawpui sungah darkar 15  Shutdown thawng an tih. Shutdown hin Water Supply, Electricity, healthcare, telecom le Board exam a thang students le teacher hai chuongna motor huom naw ni a, volunteer siem ni bawk naw ni a, mani sie le tha hrietna seng hmang ding a nih. Zantieng 5PM hin Flying lantern inthlasuokna prog. Public Ground­ah um a tih.

Shutdown ding le inzawm hin DC/Dist. Magistrate chun bandh sunga poa Law & Order enkaidu dingin mi 4 a ruot a, chuonghai chu­ Damu Singh, SDC, DC Office, Executive Magistrate, CCPur ­ Nehru Marg Junction to Lanva bridge; Lalsuong Gangte, SDC, Executive Magistrate, CCPur­ Public Ground/Dist. Hospital area;Sangremsiama, SDC, Executive Magistrate, CCPur­Police Station, Zenhang Lamka ­Sielmat Bridge le Jangminlen Lupho, SDC/Executive Magistrate, CCPur­ Sielmat bridge to Tuibuong  Forest Gate.

March 27 in Pakistan Investigation Team India ramah an hung inzin ding
NEW DELHI: January 2, 2016 a Punjab state sunga Pathankot Airbase run a nina le inzawmin Pakistan Investigation Team chu March 27, 2016 khin India ramah hung inzin an ta, a hmun ngeiah fein thil umdan enfel an tih. Pathankot Airbase run a ni tum khan Indian Air Force personnel 7 zet an thi a nih. Hi Airbase runtuhai hi helpawl, Pakistan­a inthawka hung intan ni dinga ringhla an ni a. Hi lei hin India sawrkar chun Pathankot a thil tlung hi a ngaimaw hle a nih. Hi Airbase va runtu helpawl hai kha kap hlum vawng an nih.

Pokhara, Nepal a South Asia Association for Regional Cooperation (SAARC) Foreign Minister’s Conference­a thang External Affairs Minister Ms Sushma Swaraj chun zanikhan Pakistan Foreign minister Sartaz Aziz an hmupui a, an ram pahnihai inlaichinna thu le terrorist­hai do dan ding chungthu an hriltlang. Ms  Sushma Swaraj chun Pathankot Airbase runna chungthu hi huna hin a hrillang sa a. Chu huna Sartaz Aziza in Pakistan Investigation Team  hai March 27, 2016­a India rama an hung inzin ding thu hi Ms Sushma Swaraj kuoma a hril a nih.

Jan. 2, 2016 a Pathankot Airbase run a ni hnunga  tuta tum hi Sushma Swaraj le Sartaz Aziz hai hmaisana an inhmuna hmasa tak a nih. Hi thil tlung thu hi March 28, 2016 a intahwk sui tan ning a tih tiin Sushma Swaraj chun a hril. Ram pahni foreign minister­hai inhmu huna hin November, 2016­a Islambad khawpuia SAARC Summit um dingah Pakistan PM Nawaz Sharif in PM Narendra Modi thang dinga a fielna lekha chu hi huna hin Sartaz Aziz chun Sushma Swaraj kuomah a pek. Chun, March 31, 2016 a Washington khawpuia Nuclear Security Summit hung um dinga khin Modi le Sharif han inbiekna an nei ngei a beisei thu Sartaz Aziz hin a hril. SAARC Foreign minister’s Conference hi zanita tan a nih.

Sawrkarin Treasury hai office kai dingin
IMPHAL: Financial Year tawp ding leia harsatna a um nawna dingin Finance Department, Manipur chun Treasury Offices hai chu Pathienni March 20, 2016; Yaoshang 1st Day March 23, 2016; March 26 (restricted holiday); March 27, 2016 (Pathienni) le March 28, 2016 (restricted holiday) hai khawm full working day in a puong. Finance Department­a officers, staff hai bakah Treasury/Sub­Treasury Officers le thawktu hai chu hieng holidays ni haia khawm hin office kaia sin thaw seng dingin an hriettir.

District tinah CBNAAT sie ding
IMPHAL:  Districyt tinah TB natna invawi le invawinaw enna le hrietchieng theina khawl Cartridge  Based Nucleic Acid AmplicationTest (CBNAAT) inthut ding le CBNAAT hi JNIMS, Imphal East; Churachandpur le Senapati haiah sie a ni ta thu Dr Y. Gopalkrishna Singh, State TB Officer, Manipur in zanita Imphal­a Chanchinbumihai an hmupui huna a h ril. Chun, “Unite to end TB” ti thupui hmangin March 19, 2016 in World TB Day hmang a ni ding thu,TB programme suk hlawtlingna ding le TB natna sukrena ding chun Mass awawreness le mitin thangruol a pawimaw thu a hril.

International Liver Congress
IMPHAL:  April  13­17, 2016 inkar khin Barcelona, Spain­ah International Liver Congress nei ning a tih. Hi taka hin Manipur­a inthawk Community Network for Empowerment (CONE) President Rajkumar Nilakanta thang veng a tih. Hi Congress hi European Association for the study of Liver in an huoihawt ding a ni a, Hepatitis B&C chungchang hi huna hin hriltlang an tih.

Ex­Serviement Rally Thoubal­ah
IMPHAL: March 19, 2016, 9:30AM a inthawk hin 2­Assam Rifles huoihawtnain Battalion Heaquarters, Thoubal (Thoubal Police Station bulah) Ex­Servicemen Rally nei ning a tih. Hi huna hin Ex­servicemen han an mamaw le harsatna hai thuneituhai kuomah intlun thei an tih. Rally hi Commandant, 2­Assam Rifles in inrawi a tih.

National Integration camp tan
IMPHAL: Ni 5 sung aw ding National Integration Camp chu zanikhan Khuman Lampak Sports Complex, Imphal­ah tan a nih. Hi Camp hi Ministry of Youth Affairs & Sports, Govt. of India, New Delhi sum seng le NYK, Imphal East huoihawtnaa nei a nih. Camp a hin India ram states le UTs tum tum haia inthawk thalai 250 vel an thang.

Moreh Gate No. 2 hawng nawk
IMPHAL: Zani hmasa a Moreh Gate No. 2 khar a nina le inzawmin zanikhan Moreh­ah Manipur sawrkar le Myanmar sawrkar palai han inbiekna an nei a. Inbiekremna an nei thei leiin Moreh Gate No.2 khara um chu zani chawhnungtieng khan hawng nawk le insumdawngtuona khawm a pangngaiin sunzawm nawk a ni tah. Inbiekremna an nei dungzui hin mani ram kan lo a, mani ram sung senga sumdawng ding ti a thangsa.

KIM President dingin Thangkhosei Haokip
IMPHAL: Kuki Innpi Manipur (KIM) kum 2016­2019 sunga thuoitu ding thlangna General Election nei a ni a, President dingin Pu Thangkhosei Haokip thlang tling a nih. Vice President dingin mi 3 ­Dr Chinkholal Thangsing; Dr John Pulamte le Lunpi Gangte; Gen. Secretary dingin Khamliankhup Zou; Jt. Secretary dingin Satlen Kom le Info. Secy. dingin K. Shokholun Mate hai thlangtling an nih.

Traffic Police chetnaah pasal 2 an hliem
IMPHAL: Zani zi ng dar 9:30 vel khan Dingku Road­a Traffic Police han Auto­Rickshaw pakhat sukchawl an tumnaah a hmatieng darthlalang an vuok kawi a, Auto driver W. Victor (48) s/o (L) Rabai of Laipham Khunou le a passenger Risison (47) s/o Konglui of T.M. Kasom, Litan PS, Ukhrul District hai an hliem a, JNIMS panpui an nih.

Conrad Sangma in NPP President
NEW DELHI: Nationalist Peoples Party (NPP) President PA Sangma thi le inzawmin a naupa Conrad Sangma chu NPP President chel dinga thlang a nih. Zani hmasa khan new Delhi hmuna NPP in extraordinary general boby meeting an nei a, chu huna Conrad Sangma hi NPP President dinga khingtu um lova thlangtlinga puong a nih. Meeting hi national working president Arvind Netam inrawinaa nei a nih. PA Sangma kha March 4, 2016 nia lungphu chawl leia New Delhi­a thi a nih.

Owaisi Lei tan theitu kuomah Rs. 21,000 
MEERUT: Meerut College student Union President hlui Dushyant Tomar chun, All India Majlis­e­Ittehadul Muslimeen (AIMIM) leader Asaduddin Owaisi Lei tanbawng theitu kuomah lawmman Rs. 21,000 pek dingin a puong. Mr Tomar chun Owaisi hi Lok Sabha member a ninaa inthawk ban dingin a phut bawk. Hyderabad­a inthawk MP dinga term 3 thlangtlinga um tah Mr Owaisi hin, mi tuin amani ka ring­ah chemte sukde in mivau sienkhawm “Bharat Mata Ki Jai’ ti ngai nawng ka tih’ tia zani hmasaa a hrilna le inzawma Tomar in a Lei tan pek theitu kuoma lawman pek dinga a puong a nih.

Chun, zani hmasa khan MIM MLA Waris Pathan chu ‘Bharat Mata Ki Jai’ a ti nuomnaw leiin Maharashtra Assembly a inthawk suspended a nih.

UP in Best skill Development Award
LUCKNOW:  Skill Development tiengpangah Uttar Pradesh Skill Development Mission chu India sawrakrin ‘Best State Award’ an hlan. ASSOCHAM huoihawtnaa ‘Summit cum Awards On Skilling India­the way forward’ New Delhi hmuna hmang huna Award hi inhlan a nih. Sector tum tum haia a sawr tlak thalai a sersuok rawn leia Award hi inhlan a nih tiin Union Skill Development minister of State Rajeev Pratap Rudy chun a hril.

A nauhai 2 a that hnungin Police kutah an pe
HYDERABAD: Andhra Pradesh­a  nupui kum 41 mi Rajini Chutke chun zani hmasa zan khan  Teacher’s Colony­a an chengnainah bottle suk kawiin a nau nuhmei pahni Ashvitha (8) le Tavishka (3) hai chu an ringah a at hlum a, hi zo hin Tukaramgate Police station­ah a van pe. Ms Rajani chun a naunu upa lem hi a pasal Vinay Chutke chun sex thilah a sawisak hlak niin an puong tiin Tukaramgate Police Station Inspector T. Laxmi Narayana chun a hril. Rajani chun, a naunu in a pa a ti hlak leiin sex thila a sawisak hlak ngei ni ringhlana a nei leia hi thil hi a thaw niin a hril a, sienkhawm hi le inzawma sukchiengna iengkhawm hmu a la ninaw a, Police chun an suizui mek.

Lung in pasal 1 a deng hlum
AIZAWL: Zanikhan Serchhip, Mizoramah Mr Vanthanga (33) chu an lung laknaa lung hung inhlumtlain a deng fuk a, a hliem na leiin Hospital panpui a ni a, sienkhawm damzo loin zani ma khan a thi.

Pu Lala Khobung term keisei
AIZAWL: Deputy Chief (Legal) Joint Electricity Regulatory Commission for Manipur & Mizoram sin chel lai Pu Lala Khobung chu a sin kum 2 dang (March 31, 2017) chena dingin keisei pek a nih. Pu Lala Khobung hi kum 2010­a Mizoram Judicial Service Grade­I  (Session Judge Grade) a inthawk pension  a ni a. A pension hnunga hi sin kum 2 sung chel dinga lak nawk a nih. A term hi keisei pei a ni leiin tuta tum hi vawi 6 extend­a a umna a ni tah.

An farnu suolluitu an pa an that
AGARTALA: Tripura­a East Kuchainala Gram Panchayat huomsung Dhalai district­a chun zani hmasa khan unau pasal pahni han an sangnu/farnu a suollui tia intumna le an nu Sabita a suknawmna hlak tia intumin an piengna pa ngei Rajendra Malakar (40) an vuok hlum. An pa vaw hlumtu Bijoy Kumar Malakar le Rajkumar Malakar hai chu Police kutah an inpe a, an pa hi an vuok hlum ngei a ni thu an puong bawk.

NEHU 23rd Convocation March 29­ah
SHILLONG: March 24, 2016 khin North Eastern Hill University (NEHU) 23rd Convocation nei ning a ta, Union Human Resource Development minister Smriti Zubin Irani khuollienin thang a tih. Hi huna hin World Women Boxing Champion vawi 5 lo ni ta le Olympic Bronze medalist M.C. Mary Kom le UPSC Chairperson hlui Rose Millian Bathew hai chu Honorary Doctorate Degree inhlan ning an tih tiin NEHU thusuok chun a hril.

Cocaine Rs. 60 lakh manhu leh mi 3 man
NAGPUR: Zanikhan Ajni area hmunah Police­a Crime Branch han paan kiosk an dap a, Cocaine Rs. 60 lakh vel manhu ding dapdawkin mi 3 hai leh an man niin Deputy Commissioner of Police (Crime), Ranjan Kumar Sharma chun a hril. Mana um hai chu  Pramod Rawle (33),Tushar Hande (22) le Mahendra Ladukar (23) hai an nih.

Khawvel­a mihriem hlimna tak Denmark ram
LONDON: Zani hmasaa Fourth World Happiness Report puonglanga um dungzuiin Denmark chun khawvela rambung hlim (worlds happiest country) nina a hau nawk. Burundi chu khawvela rambung hlimlo tak a ni thung. Kum 2012 le 2013 hai khan Denmark chun khawvela rambung hlim tak nina a hau a, nikum khan Switzerland in a lak a, tukum hin Denmark in a hung hau nawk a nih. Khawvela rambung hlim tak pahnina chu Iceland niin a dawttu hai chu Norway, Finland, Canada, The Netherlands, New Zealand, Australia le Sweeden hai an nih. India chu 118­na in a thang.

VAWISUN THUPUI
Lalpa chu kumkhuoin ring ro; Lalpa Jehovaa chun kumkhaw lungpui chu a um sih a.  ­   Isai 26:4

Editorial: Ei buoina ding 3 Bills chau a ni nawh

Manipur Assembly in August 31, 2015 nia  Bills 3 a passed hai leia Manipur­a tlangmi han ei ngirhmun derthawng zie hrie a Tribal Movement ei hung tan hi tlangmi hnam tum tum hai ta ding chun ei innghil naa inthawk harsuokna khawp takmeu a nih. A bul ei tan hlim khan ei inthuruolna a tha hle a, sienkhawm ngaidan le ditdan chite tea hung inphir tanin tuhin chu an zum ta hle. Movement ei tan hlima Manipur tlangmi hnam tum tum hai laia khangang khawpa thangruolna le inthuruolna la um ngai lo hung pieng suok kha lawmum ei ti lai zingin Politics  thli thalo hung hrang lei amani ding a ler tieng an zum deu deu hi thil pawi tak a nih.

Loren Cunningham chun,‘Disagreements don’t cause disunity, a lack of forgiveness  does’ tiin a lo hril a. Insung le khawtlang thila khawm nisien ngaidan le ditdan inpir leiin insel­inhalna a suok rawp hlak. Chuong thil hai chu iengdang lei ni lovin thahnem ngaina lei a ni rawp hlak. Sienkhawm, sungkhat le in khata cheng nana na chu ei ngaidan le ditdan lo inphir chang umsien khawm intheida sawng thei ei ninaw leiin ei inngaidamtuo a, tha takin insung ta dingin ei thaw tlang nawk hlak. Insung pakhata cheng hai lai hman ngaidan le ditdan inkal chang a um chun Tribal hnam hran hran fekhawm hai lai chun thahnemngaina leia ngaidan le ditdan an phir ding a nih ti chu a chieng sa a nih. Tuchena ei movement le inzawma ei inthuruolna suksetu khawm hi ei ngaidan inkal le inphir lei el ni lovin inngaidamtuo theina ei tlaksam lei a nih ti inla ei hril suol taluo ring a um nawh.

3 Bills lakkir dinga ei nawrna hi a hlawtling in a hlawtling naw thei.  Hlawtlingin Bills 3 hai kha hnawl le iengkawm lo (null) a puong khawm lo nisien, Manipur­a Tlangmi cheng hai ta ding chun ngaimuong taka um hun a ni ta nawh; hnam tum tum hai inthuruol taka hma ei lak tlang hun a nih ti hi tulaia ei thil tawng mek hin a sukchieng em em. Hi lei hin Manipur tlangmi hai ta ding chun 3 Bills ringawt hi ei harsatna ding a ninaw a, inthuruol nachang hre lova a hnambing zawnga hma ei lak pei a ni chun tukhawm a dam khawsuok ding ei um nawh ti hi a thar taka ei hriet nuom a um takzet a nih.

Sawrkar thlungpui chun India hmarsakbiel (NE) state tina khawpui hai popo March, 2020 chen khin Rel intlungtir vawng hman tumin hma a lak mup mup zing a. Ei rama Rel hung tlung ding hi kawngkhat ngaituo chun thil lawmum takel, thil inman lem le awlsam lema ei hmu theina ding, hmasawnna ropui tak hung ning a ta, tienlai deu –a mi han ‘Rel lu hmu lova BA pass’an ti ang khawm ei vang phar ta ding a nih. Hieng laizing hin ei rama Rel a hungtlung chun puotieng mi Vai ei ti el hai nasa takin ei ramah  hung lut an ta, chu huna chun eini Tlangmi (tribal) hai hin ei inhumhimna ding dan iemani bek ei neinaw chun awlsam taka chimralin ei um ding a nih. Lampui siemtu Vai tlawmte ei rama an hung lut hmanin ei thawhla vieu chun, Rel a hung tlung huna ei ngirhmun ding hi ngaituo tham a tling hle a nih.

Hi lei tak hin a nih Manipur phairam mi (Meitei) han Inner Line Permit System (ILPS) an ngen chu! ILP an ngenna a hlawtling theina dingin Meitei hai chun Scheduled Tribe (ST) a zieklut dingin sawrkar thlungpui an nawr sa bawk a nih. Eini rawi hin teh hmatieng peia ei ram le leilung bakah ei culture, tradition le ei hnam humhalna dingin iengtina hma lak am ei tum ve a? Tu hi hmalak hun a ni a, an hnu ta lem hman hman a nih. Hieng a ni lei hin Manipur­a tlangmi hnam hran hran hai hnam anga ei damkhawsuok le chimrala ei um nawna dingin inthuruola ei ram le hnam humhalna dinga hma ei laktlang a tul ta takzet a nih. Nikhat lai el khan ensinna in Jiribam –ah Rel lien passenger phur theitu ding a hung lut ta a. Tum dana chun March 2018 chenah Jiribam­Tupul Rel lampui zo le Tupul­Imphal chen Rel lampui chu March, 2019 a zo ding ti a nih. Sienkhawm duthusama sin a fe hratnaw leiin ti huna chun zo hman a ni ring a um naw tieng a nih.

Ram le hnam hmangaitua insal hnam thuoitu le politicians hai hin tuchena hin ei ram le hnam humhalna ding hin iengang chie in am hma an lak a ti chu mitinin ei ngaituo zui ding nisien; ei hun laiin sum le rothil tamtak, ei nau le te le ei tu le te hai ta dingin ei lo inkhawl khawm a ni thei, sienkhawm hnam anga chimrala ei um ruolin chuong hai chu a boral ve ding a nih ti hi hrie thar a, 3 Bills el chau ni lova hnam anga ei damkhawsuok theina dingin, mani hmasielna, duamna, itsikna le hnambing ang zawnga hmalakna tawpsana tlangmi hnam tum tum hai ei thangruol a hun ta takzet a nih. 3 Bills chau el hi Manipur­a Tribal hai harsatna a ninaw a, an rang thei anga ei inhumhimna ding ei buoipui a ngai a nih. Inthuruol nachang hrie loa a hnambing zawnga hma ei lak zing a ni vai chun chimpil in ei la um vawng ding a nih. Ei ngaidan le ditdan a lo inpersan deu leia ei lungawinaw deu a ni khawmin inngaidam theina neiin inthuruol taka ei thaw tlang thei dan ding lampui dap tal tal tum ei tiu; chu chu hnam anga ei damkhawsuok theina ding lampui umsun a nih. An khing zawnga ei fe zing a ni chun ei chan hi inhnar a umnaw hle ding a nih. “Where there is unity there is always victory” ­Publilius Syrus

Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate