Responsive Ad Slot

Hmasawnna Thar | 24 September, 2015

Thursday, September 24, 2015

/ Published by VIRTHLI
Tuolsung Headline
UNC, UPF le KNO han thangruol dingin an rel
CCPur: September 23, 2015, 10:30AM a inthawk khan United Naga Council (UNC), United Peoples’ Front (UPF) le Kuki National Organisation (KNO) thuoitu han meeting neiin thu pawimaw tum tum an hril tlang a, joint meeting hi darkar khat chuong zet an nei.
   

Joint meeting huna hin Manipur Assembly in Bills pathum a passed hai leia Manipur tlangram district haia helna le buoina suok chungthua hma lak pei dan ding an rel a. Manipur­a tlangmi hai popo tribal cause­ah thangruol seng ding, tukhawm inensan lo ding le hnambing/tribe binga tukhawm inthe lo ding bakah an hawi le le harsa hai khawm tuor tlang seng ding tiin an rel.  Chun, Poitical demand hmu a ni hmakhat inensan lova thangruol tlat ding tiin an rel bawk.
   
Manipur Assembly in Bill 3 a passed leia Manipur tlangram district haia buoina chungthua tlangmi hai thangruolna, a bikin ramdang (foreign) a um hai hmalakna lawmum an ti thu joint meeting chun an puong a, hmatieng peia khawm movement thlawp pei dingin an ngen.

Vawisun­a inthawk Pasal an duty ta ding
CCPur: Tribal Movement fe mek le inzawma indin Joint Action Committee (JAC) against Anti­Tribal Policies Manipur govt. chun zanikhan joint meeting an nei. Hi huna hin Sit­-in­-Protest Nuhmei Pawl han an nei mek chu September 24, 2015 a inthawk thuthar um nawk hmapo Pasal hai duty vethung ta dingin an rel. Duty hun ding hi 1:00PM­7:00PM inkar ning a tih. Hi le inzawm hin Village Authority/Village Welfare Committee tin hai chu anni area chita pasal duty/sit­in­protest nei ding arrangement lo siem dingin JAC chun an hriettir. Zing dar 5 a inthawk zantieng 1PM chen Total bandh inthlazal ning a ta, 1PM a inthawk bandh tan nawk ning a tih tiin JAC thusuok chun a hril.

JAC Singngat area in an MLA lim an raw in Rally an nei
CCPur: Tribal movement fe mek le inzawma JAC Singngat area inrawinain zanikhan Singngat khawlaidungah an MLA Ginsuanhau (60­Singngat) lim (effigy) rawna an nei a, hi zo hin Lanva khuo a inthawk zani sun dar 12:30 khan Tui­thaphai/CCPur khawpui sungah rally an nei. “We demand separate administration”, “Divide Hill & Valley for lasting peace”, “No separate administration no rest”, ti hai inziekna Placard an chawi tawl a, anti­tribal bill repeal ding, anti­tribal MLA hai inban raw hai seh tiin an khek bakah CCPur Police station tuolah mi kap hlumtu hai pedawk dingin an khek ruol a. Police station thisena kan inchawk sa a nih tiin an khek bawk.
   

Zani zantieng 2:00PM khan District Hospitals a martyrs 9 hai sunna neiin JPO kutah bufai bag 18 le thing (firewood) Shaktiman 2 zet an inhlan bawk. Rally ding hin Singngat a inthawk Nuhmei pawl hai fe le hungna dingin JAC Singngat area chun 4 wheeler 52, Two wheeler 30 chuong an hmang a nih. Singngat sub­division hnuoia Haijang khuo mipui khawmin hliem hai enkawl le ruong nghaktu hai thingpui inlumna dingin JPO kuomah thing Truck (shaktiman) 1 an pek bawk.

Ralna le thangpuina Rs. 2,47,561/­ hmu nawk; Rs. 42,21,453 hmu a ni tah
CCPur: District Hospital­a JPO donation box le gate bula donation/receiption­ah zanikhan Tribal Martyrs 9 hai ralna le thangpuina mimal bakah pawl tum tum haia inthawk zanita hmu chu Rs. 2,47,561 a tling phak a, tuchena hmusuok chu Rs. 42,21,453/­ a tling tah. Zanita thawlawm petuhai chu­ S. Haijang nupui hai Rs. 3500, B. Kaijang EBCC Rs. 2000/­; Nalon Village Rs. 4000/­; Gejang ECA Rs. 2000/­; Mobung Area Women Union Rs. 59391/­; Bethlehem Baptish  Church, N. Lamka G Rs. 20,000/­; Majuron Women Society Rs. 3,500/­; New Kanan Village Rs. 1,000/­; Kokodan Khullen Village Rs. 500/­; Songtal (VA,PTC, ZYA& Kohran) Rs. 17,000/­; KMC Hobung Rs. 15,000/­; EBCC Dorcas fellowship, Langol Imphal Rs. 5,000/­; Zeliangrong (Uouth Front, Women Society, Student), Loktak Project Rs. 7,000/­; Zeikhuluang(Tokpa) Baptist Church, Loktak Project Rs. 3,000/­; Lamka Chung WCO(EOC) Rs. 2,000/­; Zeikuluang (Tokpa) V/A Rs. 3,000/­; UPC,NEI CCPur Rs. 20,000/­; UPC NEI Section Hq. Tuibuong Rs. 7700/­; UPC NEI Chandel Dist. Rs. 10,000/­; Peniel Chuch MELC, Imphal Rs. 10,000/­; Sugnu Zoma Assn. Rs. 5,000/­; Upa Dr Dongkhanlal, Mantripukhri, Imphal Rs. 1000/­; Lamka Pharmacy Assn. CCPur Rs. 19650/­; Kuki National Assembly (KNA) Karbi Anglong, Assam Rs. 2000/­; Hill Town Women Welfare Assn. CCPur Rs. 20,000/­; Khamneipau, Chief of Buallian Rs. 1500/­ le Dist. Hospital Gate Donation­ah Rs. 2820/­ a nih.


AIPMT test 2015 a hlawtling
CCPur: MBBS inchuk dinga All India Pre­Medical Test (AIPMT), 2015 a hlawtling hai lai Rebeka Malsawmkim Sanate d/o Robinson Sanate, Hmarveng, tuta Lamphelpat, Imphal­a um le Lalramsan d/o Esther Hrangate of New Delhi hai khawm an thang. An hlawtlingna hi ei Chanchinbu chun a lawmpui hle.

Hr. Sec. Lecturer tling ziek hmai
CCPur: Manipur Education Department hnuoia Higher Secondary Lecturer laknaa hlawtlingna chang hai lai khan Ms Ngainuntluang w/o Mark Lalropui Fimate of Sielmat khawm a thang ve. Ama hi Chemistry department­a mi a ni a, Chemistry Department­ah ST a mark hmu insang tak a ni bawk a nih.

Zu thahnemtak an man nawk
CCPur: CCPur Police Station tuola duty nuhmei pawl chun zani zantieng 3PM a inthawk khan Zouveng Khuga Tampak Area­ah Zu zawrna hmun hai an dap nawk a, Zu a suong ding bucket­a sie bucket 30 chuong, Zu litres 200 chuong le Zu siemnaa hmang Chawl (yeast) basket 3 chuong manin an suksiet vawng.


NGMF Prayer Dept. meeting
CCPur: Manipur tlangram districts haia Bills 3 passed hai leia buoina nasa suok le inzawmin Nationwide Gospel Music Festival Prayer Department huoihawtnain Tawng­tairuolna hun hmang tum a ni a. Hi le inzawma programme siemfel a tul leiin Sept. 24, 2015, 10:00AM hin office Lengtonghoih Recording Studio­ah Committee members hai meeting ko a nih a, member hai thang seng dingin Secy. Inf. & Publicity, NGMF chun inhriettirna a siem.

Beiruol intuokkhawm thul
CCPur: EAC hmarsak Pastorate biel September thla beiruol intuokkhawm September 27, 2015 a Lamka EAC Biekina nei dinga programme siema lo um ta chu ei tulai boruok leiin thul a nih tiin Rev. Darziding, Pastorate Officer, HSP, EAC chun inhriettirna a siem.

Application Form pelut dingin
CCPur: Class­VI JNV Entrance Test, 2016 Parbung Block Exam Centre dinga Application form la, la pelut lo hai chun September 28, 2015 annawleh a hma a DI, Tipaimukh Block kuoma pelut ngei dingin Deputy Inspector of (Schools), Tipaimukh chun inhriettirna a siem.

Ireland le US haia karkhat sung cham dingin PM an zin suok;
Zanikhan Ireland a tlung, UNSC permanent member thuah  thlawp dingin Ireland PM a ngen
NEW DELHI: Prime Minister Narendra Modi chu Ireland le United States haia chawlkarkhat sung cham dingin an zin suok. Pu Modi hi zanikhan Ireland khawpui Dublin a tlungin Ireland PM Enda Kenny leh Dublin hmuna inbiekna an nei nghal. Pu Modi chun India in United Nations Security Council (UNSC) a Parmanent member ni a tumna thuah Ireland ram chu thlawp le thangpui dingin a ngen. Pu Modi le Enda Kenny han inbiekna an nei huna hin an ram pahni hai  inkara economic, trade le investment tiengpang sukhrat dan ding le thil a dang dang hai an hriltlang a, an ram pahni hai inkara direct air services infetir dingin remtina an nei. Direct air services hin an ram pahni hai kara insumdawngtuona nasa takin a sukhrat pha ding thu Pu Modi chun a hril. Ireland PM le inbiekna an nei zo hin Pu Modi chun Ireland rama India mi sumdawngtu professionals le students mi 2000 chuong hai hmaah thuhrilna a nei. PM Narendra Modi hi kum 60 hnunga India PM Ireland sir hmasa tak a nih. 
   
PM Narendra Modi chun New York khawpuia 70th UN General Assembly session um dinga thang dingin vawisun hin Dublin suoksanin New York khawpui pan a tih. US a cham sungin Pu Modi hin San Jose khawpui khawm sir ding bakah Facebook, Google, Microsoft, Apple le  Tesla Motors hai thangin company lien dang dang hai  sir a ta, UN Summit le G4 Summit haiah thuhrilna hun hmang a ta,US President Barack Obama bakah rambung dang dang thuoitu German Chancellor Angela Merkel, Japanese PM Shinzo Abe le Brazilian President Dilma Rouseff hai chu New York khawpuia Waldorf Astoria hotel­ah inbiekpui bawk a tih.

KNO le UPF inbiekna sunzawm vat dingin
Imphal: Zani zan khan CM O.Ibobi Singh inrawinain Chief Minister’s Secretariat, Imphal­ah Manipur Cabinet meeting nei a ni a; Cabinet meeting a hin  Suspention of Operation (SoO) ziekpui tah KNO le UPF le inbiekna sunzawm nawk vat dinga sawrkar thlungpui ngen ding, Churachandpur chungthu (issue) inbiekna nei dinga hmalak ding le inbiekna ding hai le inzawmin interlocutor ruot dinga sawrkar thlungpui ngen ding tihai rel a nih tiin Cabinet meeting zova Manipur Education Minister le Manipur sawrkar spokesman M. Okendro Singh chun zani zana Chanchinbumihai an hmupui huna a hril.

AR han Rul chuk an sanhim
Imphal: September 21­22, 2015 hai khan 9 Sector Assam Rifles a 12 BIHAR battalions chun Rul in a chuk hliem Memshia (55) of Leimapaphem, Nambol; Chakpram Nirmal Devi (25) of Lamlai Chalu, Imphal East le L. Divas (4) of Hayangthang, Imphal West hai chu Rul tur thatna damdawi kapin an sanhim niin zanita Assam Rifles thusuok chun a hril.

UNC in lawmthu an hril
Imphal: United Naga Council (UNC) chun, Mizoram CM, Nagaland CM le Lok Sabha Speaker hlui le MP ni lai mek P.A. Sangma le political leaders dang dang han Manipur tribals hai thlawp a, Manipur Assembly in anti­tribal b ills pathum a passed hai remtina pe lo dinga an   ngenna thuah lawmthu an hril.

SMOs le MOs lakna dinga interview
Imphal: Manipur AIDS Control Society (MACS) hnuoia SMOs le MOs sin lakna dinga interview chu September 26, 2015 sun dar 11 a inthawk MACS office, R&D Complex, Lamphelpat ah nei ning a tih tiin Project Director, MACS chun inhriettirna a siem.

MTFD in President le Tribal minister an inhmupui
New Delhi: Manipur Tribals Forum, Delhi chun ADC/CCPur hnuoia MDCs member 5 hai leh September 22, 2015 zan khan President Pranab Mukherjee le Jual Oram, Union Minister of Tribal Affairs hai an inhmupui a, tulaia Manipur­a tribal hai harsatna chungthu intlunin kut rawl ve dingin an ngen. Hi bakah hin MTF chun President le Tribal Affairs Minister hai kuoma hin memorantum a pek a, Manipur­a tlangmi hai ngirhmun le hnawchep an nina chungthu hai an an zieklang a, a tul le pawimaw anga hma lak pui ding thu MTF, Delhi thuoitu hai an hril. MTF, Delhi chun President chu buoina tlungna hmun enfel dinga hung inzin MHA Secretary (Internal Security) Ashok Prasad inhmupui dingin an ngen a, President chu a kuoma Bills 3 hai a tlung hunah, thutlukna a siem hmain Ashok Prasad rawn hmasa ngei ngei dingin an phut bawk.
  
Hi huna hin Churachandpur district­a inthawka chawi ngei hnam puon President kuoma inhlan a ni bawk. 
Nuhmei suollui le thattu 2 thi dinga rel
Agartala: Tripura state a Kamalpur Additional Session Judge Arindam Paul chun nuhmei kum 12 mi Kumari Karmati Tripura suollui hnunga thatu mi pahni Rashida Tripura (25) le Jhani Tripura (20) hai chu zanikhan thi dingin an chungthu a rel. Kumari Karmati hi Feb. 7, 2015­a kha Raishyabari, Dhalai district­a an suollui le that a ni a, Court chun fine Rs. 20,000 chawi dingin an chungthu a rel bawk a nih.

Chief Secretaries 3 SC hmaah
New Delhi: Zanikhan State hran hran 3, Mizoram, Kerala le Karnataka state Chief Secretary­hai chu Supreme Court hmaah an inlang. Supreme Court in rehabilitation chungthuah hrilfiena pe dinga an hriettir ngaisak lova an um leia inlang dinga Supreme Court in a ko an nih. Zanikhan hrilfiena tha tak an pek tawl tah.

UN Official language ah Hindi
New Delhi: UN Official language ah Hindi inthangtir dinga hmalak mek a nih tiin Union Ministry of External Affairs thusuok chun a hril. Tuhin UN official language 6 hmang mek a nih. Hindi UN Official language­a a thang ve theina dingin votes 193 um hai laia India in votes 129 a hmu a tul. Chun, UN ah India parmanent member a hung ni ve theina dinga hmalakna chu US khawmin a thlawp thu a puong. Zanikhan External Affairs Minister Sushma Swaraj le US Secretary of State John Kerry han inbiekna an nei huna hi thu hi US Secretary of State in a hril a nih.

India in US siem Helicopter inchawk dingin
New Delhi:  India sawrkarin US a inthawk Apache attack helicopters 22 le Chinook heavy­lift helicopters 15 inchawk dingin remtina a nei tah. US siem Helicopter inchawk dinga remtina hi Cabinet Committee on Security in an rel le sukthluk a nih. Apache Helicopters inchawkna dinga riruong chu dollar 1.4 billion le Chinook heavy­lift helicopters inchawkna dinga sum seng dinga riruong chu dollar 1.1 billion vel niin ei thu dawngna chun a hril.

Ar inruk­a intum leiin nupui a ring tan
Guwahati:  Assam rama Sonitpur district­a Barghuli hmuna chun Adivasi nupui kum 50 mi Phaguni Kawari chu Ar inrua intum leiin a ring atbawng a nih. Hi thil tlung le inzawm hin Police chun mi 4 hai chu an chem hmang leh an man a, zu an inrui laia hi thil hi an thaw niin an inpuong. Phaguni Kawari hi a kut le phing haia khawm chema atna be hmu theiin a um. Mana um hai chu Rafel Siren, Antoni Topno, Sanjay Siren le Rate Topno hai an ni a, Ms Phaguni hin Sept. 21, 2015 zan khan Ar an ruk tia intumin an ina fein an va suosal a, chu huna inselbuoina tlunga Phaguni hi an that niin an puong a, a pasal ruok chu damin a tlanhmang niin an hril.

NDFB(S) hai in pek an nuom
Guwahati: Security forces le Police han tukdawl tuma nasa taka dappui an thaw leiin Assam­a um National Democratic Front of Bodoland (NDFB) Songbijit faction hai chun  harsatna an tuok a, hi lei hin sawrkar kuta inpe el dinga phalna Myanmar­a an headquarters a um an hotu hai kuoma ngenna an siem niin  ei thu dawngna chun a hril.

Manjhi in ro le sum Rs. 63 lakh
Patna: Bihar Chief Minister hlui Jitan Ram Manjhi chu Bihar Assembly election hung um dinga hin Assembly Constituencies 2, Makhdumpur, Jenahabad district le Imanganj, Gaya district haiah nir dingin nomination paper a file. Pawisa le ro thil, laksawn thei le thei lo Rs. 63 lakh manhu vel a nei niin Affidavit a pekluta chun a ziek. Pawisa fai Rs. 13 lakh bakah kum 10 a upa Ambassador Car 2011 model, Mahindra Scorpio, bu, thlai le thei chingna thei ram acres 5,  Rs. 35 lakh manhu a nei niin a Affidavit­ah a zieklang.

Drug zawrtu a thangpui leiin Police officer suspended
Jammu: Jammu & Kashmir­a chun Police Sub­Inspector Nitin Khajuri chu drugs a sumdawngtu hai a thangpui hlak tia intumna leiin a sina inthawk suspended a nih tiin zanita Police thusuok chun a hril. Drugs a sumdawngtu Vikram Jaindal chun inruithei parcel­a hung chawiin Khajuri hin Rel station chen le a tlungna ding hmun a tlung theina dingin a thangpui hlak nia hril a nih.

RBI in Rs. 500 le Rs. 1000 bank notes thar
New Delhi: Reserve Bank of India (RBI) chun tuta inthawk sawtnawte hnungah security features tamlem nei Rs. 500 le Rs. 1,000 note thar mipui hmang thei dinga tlangzar le semdar a tum. Pawisa notes thar hi mit tiengpang harsatna (visually impaired) hai ta dinga khawma awlsam taka thlierhran theina ding a umsa ding niin RBI a Principal Chief Manager Alpana Killawala chun a hril. Rs. 500 le Rs. 1,000 notes thar a hin RBI Governor Dr Raghuram  G. Rajan signature um a ta, sut kum 2015 phek hnungtieng inziek a tih.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
VAWISUN THUPUI
Lalpa chu ka var le ka sandamna a nih, tu am ting ka ta? Lalpa chu ka hringna kulbing a nih; tu am ting ka ta?
 ­ -Sâm 27:1

Inbiekna
Sawrkar thlungpui chun Manipur a tribal­hai, a bikin Churachandpur District mipuihai khek rawl   a ngaimaw a, a hmuna thil umdan hung en le hung hmu dingin Special Secretary (Internal Security), Ministry of Home Affairs sin chel lai mek Ashok Prasad a hung tir a, a hmun ngeiah a hung enin a hung hmu a, a mimal lungril khawm a tawk hle niin an lang. A thuhril laia a pawimaw tak chu tuta ei thil tuok le ngen mek chingfel a hung ni theina ding chun inbiekna nei a tul tia a hril hi a nih. Ei buoina hi Law & Order problem el a ninaw a, buoina tawpkhawk le inril takel a nih tiin a hril a. Hi taka inthawk hin ei thil dit, ei thil ngen le mamaw hai a hriet a, hi leia inbiekna nei dinga a mi fiel a nih ti inla ei hril suol taluo ring a um nawh.
   
Inbiekna nei hi a pawimaw hrim a nih. Ienganga harsatna, buoina le indona khawm ni raw seh inbiekna thang lo chun harsatna le buoina chingfel thei a ni ngai nawh ti hi thudik a nih. Chuongang bawk chun indona khawm inbiekna a inthawka inremna a hung um hlak le indona a hung tawp hlak chau a nih. Inbiekna a um naw chun buoina, harsatna le indona hai chen chingfel thei a ni ngai nawh ti chu chieng taka hrietu seng ei nih. Inbiekna a um naw chun inremna le muongna hai khawm a hung um thei ngai nawh ti chu chieng taka hrietu seng ei nih. Inbiekna a um hmakhat ei thil dit le ngen hai khawm hi hlawtling ngai naw nih. Ngunthluk taka thil ei ngaituo a ngai a nih.
   
Karl Von Claus chun, “Indona chu politics chi khat a ni angin politics khawm indona chikhat a nih” tiin a lo hril a. Karl Von Claus thuhril hi ngunthluk taka ei en le ngaituo chun ei tulai boruok le hin inzawmna tak a neiin an lang. Silai, bomb le ralthuom tibaium tak takel hai hmanga indona chu a ni nawh. Amiruokchu, politics a indona a nih ti inla ei hril suol taluo ring a um nawh. Unau meiteihai, meitei Pangal annawleh hnam dang hai indopui ei ni naw a, ei theida naw bawk. Amiruokchu, politics a ei indopui chu Manipur state sawrkar le sawrkar thlungpui hai an ni a, dit le ngen ei nei a, chu hai hmuna dingin tuta ei boruok hi ei tuok ta a nih.
   
Inbiekna chu ei thil dit le ngen hai hmuna ding chun lo thei lo thil a nih. State sawrkar le sawrkar thlungpui khawma a ram sunga nuorna nei le helna neihai an biekpui hlak a, inbiekremna tha a hung insuo hlak ti ei hriet seng. India hmarsak biela khawm Mizo Accord, Assam Accord, Naga Accord etc tihai ziek a lo ni tah. Ralthuom chi tum tum cheleka hma la hai hmana sawrkar leh inbiek an nuom a, an inbiek a, ra tha takel a hung insuo thei a nih. Hieng a ni lei hin sawrkarin inbiek dinga a mi fielna hi pawm ve inla a tha naw ding maw? Amiruokchu, inbiekna chu political talk an ti ang hi ni thei ngei sienla nuom a um.
   
Manipur tlangram biel, a bikin Churachandpur District sunga buoina hung suokna san hi state sawrkar, sawrkar thlungpui le District mipuihai khawmin ei hriet tawl tah. Buoina chingfel dan ding khawm ei hriet seng. A chingfel dan ding chu inbiekna neia hriltlang a, ei thil dit le ngen chik taka ngaituotlang, pei tul um hai pei a, belsa tul um hai belsa dinga inbiekna nei chu ei tulai mamaw takel a nih. Ei ngaituona hai, ei ngaidan le thil thaw dan hai khawm hi fepui zing chi a ni am tihai khawm hi chik taka ei ngaituo nawn nuom a um.
           
Iengpo khawm thaw ding ni inla teirei  ei pei le ei inhuom hmak a tul. Ram le hnam humhal dinga siem that ngai hmasa tak chu lungril puthmang (morale) hi a ni ngei ring a um. Ram le hnam hmangai ding chun ram le hnam hmangaina lungril (patriotism) nei le put a tul. Lungril taka ram le hnam hmangaina chun fakruk a do nghal a, hlemletna a do nghal a, indiklo taka thil thaw a do nghal. Thil hi a chin taluo a um naw a, a tlawm taluo khawm a um bawk nawh. Sawrkar, pawl le mimal tin buoina hi pawisa a ni rawp hlak. Pawisa hmangna thuah buoi pal ei tih inlau um takel a nih.


Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate