Tuolsung
Mi 24 in MDC dinga intiemkamna an nei
CCPUR: June 1, 2015 nia Manipura ADCs 6 haia MDC
dinga thlangtling thar hai chun July 13, 2015 khan MDC dinga intiemkamna an nei
tawl. Autonomous DistrictCouncil, Churachandpura MDC dinga thlangtling thar mi
24 hai chun zani 11:00AM khan District Council Hall, Tuibuong, CCPur hmunah
intiemkamna an nei a, Pu Lunminthang Haokip, IAS, DC, CCPur chun MDC dinga
intiemkamna an neitir tawl.
Mr Lunminthang Haokip, DC, CCPur chun MDCs 24 hai laia Mr Langkhanpau Guite chu incharge Chairman dingin intiemkamna an neitir hmasa taka, hi zo Demmang Haokip, Genneikhup, Lalhossan, Gouzamang Guite, Paokholal Haokip, Lalhmangpui Fimate, Lalditsang, G. Suanchinpau, Khaipao Haokip, Ngamhao Touthang, V. Khaikhanmung, Lalhrillien @ Hrila, Zamneiching @ Grace Zamnu, Seilenmang, T. Paukhanlian,T. Khaikhomang, G. Thangkhosuanmung, Chintwahlian @ CT Lian, KC. Chonsei, Pumtulthang Lianzaw, T. Kamkholal le Hausuanthang han intiemkamna an nei tawl.
DC, CCPur
chun, MDCs hai chu an term sunga district hmasawnna dinga theitawp suo dingin a
ngen tawl a, tukum sung ngeia mipui han Khuga Dam pipeline connection thaw ding le mipui hriet le hmu thei dinga an
thil thaw hai district website haia sielut (upload) pei dingin a ngen bawk.
Ms
Mannuamching,CEO/ADCC chun, District Council hnuoiah tuhin Department 6
Education, PWD, Agriculture, Veterinary, Medical le Town Department a um a;
Education hnuoiah Schools 170, Veterinary hnuoiah Dispensary 3 le Medical
Department hnuoiah OPD 1 le Dispensary 8
a um mek tiin hi huna hin a hril.
MDC hai
oath taking Ceremonya hi SP/CCPur le SDOs/ROs hai khawmin an uop ve.
Hindi Exam July 23, 2015ah
CCPUR: Hindi School, Lalbahadur Shastri Hindi
Maha Bidyalayaa exam form fill up hai
ta dingin July 23, 2015 khin Rengkai Government Higher Secondary Schoolah exam
nei ning a tih. Zingkar hun (morning shift) a mi chu 9:00AM ah tan ning a ta,
Evening shift chu 1:00PM a inthawk tan ning a tih. Exam form fill up hai po po
exama thangkim seng dingin Principal chun inhriettirna a siem.
Loneituhai kuomah Hnuoithatna sem
CCPUR: District Agriculture Office, Churachandpur
chun July 13, 2015 khan Loneitu hai kuomah Hnuoithatna Urea Fertilizer bag 660
(kg. 50 peia rik) a sem. Hnuoithatna hi bag 1ah Rs. 304 rate peia Loneituhai kuoma a sem a
nih.
July 15, 2015 khin District Agriculture Office chun loneitu hai kuomah hnuoithatna (Urea) bags 600 a sem nawk ding niin ei thu dawngna chun a hril.
Tuithapui vadunga tuitla nuhmeite sansuok
CCPUR: July 11, 2015 zantieng khan Taingaihchoi Gangte
(7) d/o of Lalminthang Gangte (CRPF) of Hmarveng, CCPur, Sielmat Christian Hr.
Sec. Schoola Class II inchuklai chu Tuithapui vadungah a tla a, Mr Mangzoulal
Minlun (15) s/o M. Khamzalam of New
Zoveng, CCPur, Soikholal Ideal H/S a Class IX inchuklai chun dam takin a
sansuok.
Ei thu dawngnain a hril danin Taingaihchoi hi a sangpa le a ruol pakhat hai le a nu hai bazar kai kara Tuithapui vadunga va fe an ni a, a slipper bal sawpfai a tumnaah changsuola Tuithapui vadunga tlalut niin a hril. Ms Taingaihchoi hi Tuithapui vadung in a tlaknaa inthawk metres 80 vela hla a fen hmang a, sansuoktu ding nei lova a um laiin Mr Mangzoulal hin tui inhlieu thiem beknaw sienkhawm a hringna chen chan huomin Ms Taingaihchoi hi hnawtzuiin damin a sansuok a nih.
Village Authority
Secretary chun, tui inhlieu thiem khawm ni lo, mi hringna sanna dinga
Mangzoulal Minlun inpekzona chu inpakum a ti thu le ropui a ti thu a hril a,
hringna hiel chan huom a tui tla sansuoktu a ninaah District el chau ni lovin
sawrkar thuneitu han hre a, a huoisenna leia Award an inhlan ngei a nuompui thu
a hril. “A student saved a student’s life from the deadliest river of Manipur’’
tiin a hril.
Ms
Taingaihchoi Gangte nu le pa hai chun an naunu Tuia tla hlum ding sansuoktu Mr
Mangzoulal chunga Chanchinbu hai fethlengin lawmthu an hril.
H. Basulal Singh in SDPO CCPur
CCPUR: SDPO/CCPur thar dinga hung sawn Mr H. Basulal
Singh, MPS chun zanikhan Mr Emmanuel Fimate, MPS kuta inthawk SDPO/CCPur chel
dingin charge a lak a, zani ma khan a sin a thaw tan nghal.
Headline
Manipur Assembly Emergency sikking July 15ah;
JCILPS in darkar 14 General Strike an thaw ding
IMPHAL: Zani zing dar 10 a inthawk khan Chief
Minister’s Secretariat, Imphalah CM O.Ibobi Singh inrawinain CAbinet meeting
nei a ni a, Cabinet meeting chun Inner Line Permit thu le inzawmin July 15,
2015 khin 10th Manipur Legislative Assembly Emergency Sitting nei dingin an
rel. Hi le inzawm hin Secretary, Manipur Legislative Assembly khawma Emergency
Session July 15, 2015 a nei dinga kona Official Notification an suo ve nghal.
Vawisun hin Business Advisory Committee, Manipur Assembly chun Assembly
Secretariat, Imphalah meeting nei an ta, Emergency session huna an thu rel
ding hai rel fel an tih.
Manipur
Assembly Emergency Sitting chun Manipur Regulation of Visitors, Tenants and
Migrant Workers (MRVTMW) Bill, 2015 an hnukkir ring a nih. July 12, 2015
zantieng khan Inner Line Permit thu le inzawmin Manipur a Congress Legislature
party (CLP) chun meeting an nei a, MRVTMW Bill, 2015 chu hnukkir dingin
thutlukna an siem. Hi Bill hi March 16, 2015 a Manipur Assembly in a passed le
March 19, 2015 a Manipur Governor kuoma peklut le Jun 23, 2015 a Governor in hi
Bill hi reserve a sie le India President le inrawntlang a tul ding thu State
sawrkar an hriettir a nih. Hi Bill hi All Political Parties Forum on ILPS,
Legal le Constitution experts han an draft a nih tiin CM O.Ibobi Singh chun a
hril.
Hieng laizing hin ILP le inzawmin Joint Committee on Inner Line Permit
System (JCILPS) chun Manipur pumpui huopin darkar 14 General Strike vawituk
zing dar 5 a inthawk zan dar 7 chen hin
an thaw ding thu an puonglang. General Strike ding lei hin sawrkar chun
venghimna sin khau takin a thaw tan. General Strike hin Medical Services,
sakhuona thil, electricity, Water supply le Media hai chu huop sa naw nih tiin
JCILPS thusuok chun a hril. General Strike zo hin nonlocal people hai chungah
hun tiemchin um lovin Curfew an puong ding niin JCILPS Convenor chun a hril.
Darkar 11 sung Curfew inthlazal
IMPHAL: District Magistrates, Imphal West & East
District N Geoffery le Mongjam Joy hai chun vawisun hin, hieng district pahni
sungah Curfew darkar 11 sung, zing dar 5 a inthawk zantieng dar 4 chen
inthlazal ning a tih tiin thusuok an siem nawk. Zanikhan darkar 9 sung, 5AM2PM
inkar sung Curfew inthlazal a ni a, hi hun sung hin buoina suok hriet a ni naw
a, mipui bazar kai an tam hle a, Curfew hun bo tepa chun mani in tieng pan an
tam leiin traffic nasa takin a jam pha.
MDCs han sesamna an nei tawl
IMPHAL: Manipura ADC 6 haia MDC dinga thlangtling
thar hai chun zanikhan sesamna an nei tawl. ADC/CCPur a chun MDC 24 han sesamna
an nei seng a. ADC/Ukhrul hnuoia MDC 24 hai laia 22 in sesamna an nei a,
Congress MDC 2 hai chu Security suon lamin an thang nawh; ADC Sadar Hills a MDC 24 um hai chun sesamna
an nei seng; ADC/Senapati a chun MDC 24 um laia 23 han sesamna an nei a,
Congress MDC pakhat a thang nawh; ADC/Chandel hnuoia MDC 24 um laia 13 in
sesamna an nei a, MDC 11 sesamna hunserah an thang naw a, ADC/Tamenglong hnuoia MDCs 24 um laia 13 han
sesamna an nei a, Congress MDC 10 le Independent MDC 1, an rengin MDC 11 an thang
nawh tiin ei thu dawngna chun a hril.
Education Minister rawiin meeting
IMPHAL: Zanikhan SSA Office, Babupara, Imphalah
Education Minister M. Okendro Singh in High School le Higher Secondary School
haia Headmasters le Principals hai meeting a neipui a, Curfew zamna area sunga
Schoolhai hawng nawk dan ding thu an hriltlang. Schoolhai chu vawisuna
inthawk hawng tan nawk nisienla tiin rawtna an siem niin ei thu dawngna chun a
hril.
WY(R20) Rs. 21.65 lakh manhu an man
IMPHAL: 24 Assam Rifles hai chun July 10, 2015 khan
Khudengthabi check posta Registration number umlo Motorcycle sukchawla an
dapnaah drugs WY (R20) mum 2165, Rs. 21.65 lakh manhu ding leh Mr Jamkhongam
Haokip (23) s/o Thangkholet Haokip of Lokchao, Chandel District an man a, a
kuta inthawk Mobile phone 1 le Aadhar Card an mansa bawk niin zanita PRO, Assam
Rifles thusuok chun a hril. An thil man hai hi Moreh Police stationah an
peklut.
Furniture le Textbook an pek
UKHRUL:
41Assam Rifles chun July 9, 2015 khan ‘Assam Rifles Military Civic
Action programme’ hnuoiah Ukhrul districta Nariching Living Centre Blind
School kuomah furniture le lekhabu an pek niin zanita Assam Rifles thusuok chun
a hril.
HI inrawinain Hmarkhawlienah inrawnkhawmna nei
HMARKHAWLIEN: July 13, 2015, 1:30PM khan Hmar Inpui
Gen. Hqrts. inrawinain RATARCTraining Hall, Hmarkhawlien, Cachar,Assamah Hmar
Politics Development/Movement le inzawmin Inrawnkhawmna hun nei a ni a, inkhawm
hi Dr John Pulamte, President, HI GHQ in a keithuoi a, Rev. John Zohminglien
Zote in hun hawng tawngtaina le hun khar tawngtaina Pu Lalawilien Amo, Vice
President, HI GHQ in a nei.
Hi huna
hin State hran hrana Hmar hnam thuoitu le Politicians hai an thang tawl a,
hmalak pei dan ding hai an hriltlang. Hi huna hin Hmar khuo le ram hai venghim
dan ding; Jhumland Permit thu, NC Hills le Barak Valley/Cachar laia hnam
harsatna chi hran hran haia hmalak dan ding le thu pawimaw tum tum hai hnam thuoitu
fekhawm hai chun an hriltlang.
Pu
Lalawilien Amo chun, boruok suk sosang le mi sukbuoi thei thil thu belchieng
dawllo Facebook le Phone haia hril mei
mei ding lo dingin mitin a ngen.
AMEF Foreign Secretary man
SHILLONG: July 12, 2015 khan Shillong Police han
Achik Matgrik Elite Force (AMEF) selfstyled Foreign Secretary, Vincent T.
Sangma chu Dangar, East Khasi Hills districtah an man a, Shillong panpui a ni
a, ni 5 sung Police Custodya sie dinga ti a nih tiin M. Kharkrang, SP, East
Khasi Hills chun a hril. Chun, hi ni ma hin Tura Police kutah GNLA cadres
pahni, Benjamin R. Marak le Kenny Roger Sangma hai chu .32 Pistol pakhat le a
mu 11 leh an inpe.
PM in July 25 ah IIT Patna a hawng ding
PATNA: Prime Minister Narendra Modi chun hungtlung
ding July 25, 2015 khin Indian Institute of TechnologyPatna (IITP) Campus
thar hawng a ta, hi zo hin Muzaffarnagar hmuna vantlang inkhawmnaah thu hril a
tih tiin official thusuok chun a hril. IITP academic session thar hi July 22,
2015 ah tan ning a ta, class chu July 26, 2015 ah tan ning a tih. IITPatna hi
Patna khawpuia inthawka km. 35 vela hlaa um a nih.
IPS officer in SP President a hek
NEW DELHI: Uttar Pradesh Chief Minister hlui le Samajwadi party (SP) President Mulayam Singh
Yadav chu IPS Officer, IGP rank, Amitabh Thakur chun a thu thu awi ding le a
thu a awi naw chun a tuor ding tiin a vau niin Gomti Police Stationah hekna
(FIR) a peklut. Mulayam Singh Yadav chun senior IPS Officer, Amitabh Thakur hi
nuhmei suolluituin an tum ve thung. Amitabh Thakur chun a case siem hi CBI in suizui sienla a nuom thu
zanikhan a hril. Amitabh Thakur hi 1992 batch IPS Officer a ni a, kum 18 sungin
vawi 22 zet transfer a ni tah.
Helicopter a inthawk AntiTank missile
JAISALMER: Zani hmasa khan Chandan Firing Range,
Jaisalmer, Rajasthana inthawk Nag AntiTank Guided Missiles (HeliNa) 3 chu
Helicopter a inthawk ensinnaa kapsuok a ni a, pahni a hlawtling a, pakhat a
hlasam. Nag Missile hi Defence Organisation (DRDO) in Integrated Guided Missile
Development Programme hnuoia a siem a ni a, km. 7 a hla a kap phak a nih.
India in indona Lawnglien 6
NEW DELHI: India sawrkar chun indona lawnglien 6,
Air Independent Propulsion (AIP) nei ngat 6 inchawk a tum. Indona Lawnglien 6
man dinga riruong chu Rs. 60,000 crore a nih. Hi thil hi Narendra Modi PM a ni
hnunga sawrkarin a rawt thar, Make in India Project hnuoia mi a nih.
ITBP SI le Constable thattu man
MUSSOORIE: July 10, 2015 nia IAS Academy, Massoorie
a ITBP SubInspector le ITBP Constable kap hlumtu ITBP constable tho Chandra
Shekar chu July 11, 2015 khan Police han Murray Pump House bul, Chandigarh
hmuna a man. Chun, ralthuom a tlanhmangpui LMG 1 le a mu 100 zet hai khawm hmukir vawng a nih tiin Police thusuok chun
a hril.
Tuia tla hlum mi 8 ruong hmu tah
VADODARA: July 12, 2015 nia Nareshwar an ti hmuna
Narmada vadunga tui insila fe mi 32 hai laia mi 8 changsuola tuia tla hlum hai
ruong chu an rengin zanikhan hmu anni ta
tiin National Disaster Response Team (NDRF) thusuok chun a hril. Mi 32 hai hi
Ahmedabad khawpuia cheng vawng an nih. Tui hratin a man leia tuia tla hlum an
nih tiin NDRF thusuok chun a hril.
CBI in Vyapam Scam suitu dingin member 40
NEW DELHI: Madhya Pradesh state a Vyapam Scam
chungthu suizuitu dingin Central Bureau of Investigation (CBI) chun Special
Team an din a, hi members ding hin mi 40 a ruot. Members a ruothai hi Joint
Director Level officers chin an nih. Special Team hin an sin tan dingin Bhopal
an pan. Supreme Court chun CBI chu July 24, 2015 ah an thil suizui le inzawmin
report pe dingin an hriettir.
West Bengalah JE leia thi mi 21
KOLKATA: Zani hmasa khan North Bengal Medical
College & Hospital (NBMCH) a enkawla um Japanese Encephalitis a damnaw
pakhat a thi nawk leiin January 21, 2015 a inthawk July 12, 2015 chena West
Bengal state a Japanese Encephalitis (JE) natna hri leia thi chu mi 21 an tling
ta tiin senior official, Health Department chun a hril. Nikum khan JE leiin West
Bengalah mi 200 an thi a nih.
Hotel sungah US nupui a thisain hmu
DHARAMSALA: Zanikhan Himachal Pradesh State a
Dharamsala a Hotel pakhat sungah US nupui pakhat, kum 67 mi chu a thi saa hmu a
nih. A taksaah hliemna be hmu a ni leiin mi that ringhla a ni leiin postmortem
thaw dingin Tanda Medical College & Hospital, Kangra Morgue ah sie a nih.
Mexican drug kingpin a tlansuok
ALMOLOYA DE JUAREZ, MEXICO: Mexican Drug kingpin
Joaquin “El Chapo” Guzman chu an tangna
jail sunga tunnel (hnuoiver) fethlengin a tlansuok. Guzman hi July 11, 2015 a
kha tlansuok a ni a, Mexican security forces hai chun mankir ngei tumin nasa
takin an zawng a, sienkhawm an la hmu zo nawh. Guzman tlan suokna le inzawm hin
Prosecutors hai chun Jail warden thangin Jaila thawktu mi 30 vel thu indawna
an nei ta a, a tlansuoknaa hin jaila thawktu hai an inrawl ngei ringhla a nih
tiin attorney general office thusuok chun a hril.
Guzman hi
a hmasa takin kum 1993 khan man niin kum 2001 khan a hmasa takna dingin western
Jalisco state jaila inthawk a tlansuok a. Kum 2014 khan Sinaloa statea
Pacific resort Mazatlan hmuna US Drug
Enforcement Administration thangpuinaa man kir nawk a nih.
Guzmen
drugsa a sumdawngna hi Mexico chau ni lovin United states le Europe le Asia
khawmuolpui haia chen an darzau a nih. United states chun kum 2014 a mankir a
ni hma khan luman dollar 5 million neia a lo puong ta a nih. A hausakna leiin
kum 2013 chen khan Forbes magazinea billionaires list a khawm lo thang hlak a
nih.
Kum 2007
khan kum 18 mi beauty queen Emma Coronel
nuhmeiin a nei a, nuhmei dang dang leh nau 10 zet a nei ta a nih. Mexicoa hin
kum 2006 a inthawk khan Drugs sumdawngna le inzawma tharum insuona tlungah mi
80,000 chuong an thi ta a nih.
Afghanistan a bomb puokah mi 27 an thi
KABUL: Zani hmasa zantieng khan Afghanistan rama US
Military Base bul, Khost Provinceah thichil bomb sukpuok a ni a, mi 27 an thi
bakah midang 10 na takin an hliem bawk. US sipai thi le hliem ruok chu an um
nawh tiin US Military thusuok chun a hril.
Mi 3 chuongna vuongna an hmang
LOS ANGELES: Vuongna chin chi, Beech 35, mi 3
chuongna, July 11, 2015 zantieng dar 4 vela Washington a inthawka vuong suok
chu an hmang a, nasa taka zawng a ni hnung khawmin hmuzo a la ni nawh tiin
Washington Department of Transportation thusuok chun a hril. Tulai hin Vuongna
le a sunga chuong hai hmuzo ta lova inhmang an um rawp ta a nih.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
VAWISUN THUPUI
Ka hril cheu hi, chuong ang bawk chun, mi fel sawmkuo
le pakuo sim chuong ding nei nawhai chunga nekin mi suol pakhat sim chunga hin
vana lawmman um lem a tih. ~ Luka 15:7
Editorial:Se lut hnunga sedai khar
July 12, 2015 nia Manipur Congress Legislature Party
(CLP) meeting chun Manipur Regulation of Visitors, Tenants and Migrant Workers
(MRVTMW) Bill, 2015 chu lakkir dingin an rel nawk der tah. Better late than
never’ ti ang deuin lakkir lo le thaw lo hrim hrim nek chun a la tha tho tho,
lo inhnu deu ta sienkhawm. Hi le inzawm hin vawisun hin State Cabinet meeting
nei ning a ta, chu huna chun hi Bill hi hlip dingin thutlukna siem an ta, hi
thutlukna hi a tak taka lakkirna dingin Manipur Assembly Special Session nei
dingin Cabinet meeting chun a rel ding niin an lang. Chik taka ei sut chun
sawrkar tha thil thaw dan chu niin an lang nawh. Sawrkar tha chu nisienla
lakkir nawk ding bill hi Assembly Session ah pasi dingin a putlut ring a um
nawh.
MRVTMW
Bill, 2015 lei hin Manipur phairam biel chu chappui kang ang elin a kang dur
dur a, harsatna le buoina tam tak an tlun bakah mihriem thina le hliemna chen
an tlun pha a nih. Chu el chu a la ni le, haptakar khat deuthaw Impha East le
Imphal West districts haiah Curfew puongin a um a, nundan pangngai nasa takin a
sukbuoi a, inchuknainhai khar a ni a, student han an lekha inchukna kawngah an bahla pha a,
nitina fakfawm zawnga sinthawtu le mirethei hai ta ding lem chun harsatna hril
ruollo, hremhmun intemlawkna a ni ringawt el. Hi Bill dodalnaa hin mi tam takin
tha le zung, sum le pai bakah an hun tam tak an hmang a, hieng thil hai po po
leia inhmangna hi a renga belkahwm chun cheng vaibelsie tel a tling phak ring a
um.
Thil a ni
ding ang ang a ni vawng ta a; a se ding po po a se zo ta a, an hmang ding po po
an hmang ta bawk. Hi hnunga ‘se lut hnunga sedai khar’ ei state sawrkarin a
hung thaw nawk el hi chu hrietthiem a harsa hle. Se lut hnunga sedai khar a
thaw hi a vawikhatna chau an ta naw a, vawi sangtel a thawna ni ta ngei a nih.
Iengleia ei state sawrkar hin se lut hnunga sedai khar a thaw rawp el? Sawrkar tha,
sawrkar fel le indika roreltu sawrkar a ninaw lei a nih. Sawrkar tha nisienla
hiengang hi tlung ngainaw nih.
Sawrkar
thuneituhai hin thutlukna an siem ding hin ngunthluk takin, kil hran hran hrut
kuolin, ti takzetin ngaituona seng hlak hai sienla, Order chu Order a ni anga
zui le zawm ngei dinga fethlengpui thei dingin Order le Bill siem hmain a
kakhawk ding, a sie le a tha chik takin ngaituo hlak sienla chu hiengang thil
hi a thaw tul naw nih. Order le Notifications an suo zung zung a, nisienlakhawm
a nina anga hmang le a lekkaw nawk ngai si naw leiin mipui han sawrkar Orders
le notifications hai hi inzana chang an hriet tanaw a nih. Order le
Notification insuo tasa le Bill siem tasa hai hlip le lakkir a ni pei chun
sawrkarin umzie a nei nawh, ti hi state sawrkarin a hriet a tul a nih.
Sawrkarna
cheltu le ei ram thuoituhai hin thudik
dam, thu tha tak dam, thu inzaum le awm fut fut an hril rawn hle hlak.
Amiruokchu, an thuhril hai laia zaah sawm khawm an sukpuitling ngai nawh.
Heingang bawk hin an Order le Notification insuohai khawmin zui le zawm a hlaw
ngai nawh. Hi hi ei culture pakhat a ni der ta a, hiengang kalphung hin thiltha
intlun ngainaw nih.
A san
chu, Politicianhai hin inlalna an dit taluo leiin an dik le an diknaw khawm
ngaituo chet chet lovin, nakie hnunga a tha
ding le ding naw sut chieng thei lovin, nunghakin tlangval a thlem a,
tlangvalin ngaituo chieng mang lova a “aw” liem put a, a hnungah thil a hung fe
pei a, “sawn man” a chawi tawk ang el hin, an inhril ang le an rel anga thil an
thaw thei tanaw annawleh a hung ni thei ta hlak leia ei state sawrkar hin se
lut hnunga sedai khar hi a thaw nawk el hlak niin an lang.