Responsive Ad Slot

Hel inthlawppui hlaktu Congress an changkam ah an inawk mek: MNF

Friday, April 24, 2015

/ Published by VIRTHLI
Aizawl, April 24, 2015: MNF General Secretary, Publicity, Media & IT MNF, General Hqrs, Lalruatkima, MLA chun vawisun khan Aizawl Press Club ah chanchin lakkhawmtu hai inpawlpuiin Congress hai chu helpawl thlawptu anni changkam veka an in awk mek tiin a hril. Hi chungchang a hin a hnuoia ang hin MNF chun an hril.

Home Minister R Lalzirliana chun mipuihai kuoma ‘Mizoramah hel an um nawh’ tia a puong dum dum hnunga inrukhmang, tax khawn, Ambush etc. tum amanizat zet a tlung ta a, chu chau chu ni lovin Mizo tlangval ditum tak tak pathum lai zet HPC (D) hai kuta an boral el hi MNF party chun pawi a ti takzet a. Hel thangpuitu Congress sawrkar chu ama changkam in a awk mek a, hi lei hin Dan le Thupek kenkaw kawngah Zoramin harsatna a tuok mek a nih.

1. Congress-in HPC kuomah ADC a tiem:
Kum 1986 ainthawka Hmar People's Convention (HPC) Mizoram sawrkar le heltan hai chu hun iemanichen inbiekna nei a ni hnungah July ni 27, 1994 khan Aizawlah Congress sawrkar Pu Lal Thanhawla keihruoi chun Memorandum of Settlement a ziekpui a. HPC sipai 308 lai silai leh ramhnuoi an'thawkin an hung a. Hi inremna-ah hin kha hun laia Congress sawrkar Lal Thanhawla keihruoi khan Hmar hnam hai an inhumbikna dingin Sixth Schedule hnuoiah Autonomous District Council pek a awm a ti thu le hmalak vat a tum thu tarlang a nih.

Memorandum of Settlement 6.1-ah hin, “The Government of Mizoram have appreciated the concern and pressing demand of the HPC delegation, particularly regarding political safeguard as available under the sixth schedule to the Constitution of India. Accordingly, the Government of Mizoram will take immediate measures for inclution of an area to be specified within the HPC demand area of Mizoram ......... in the Schedule (Tribe) area of the Sixth Schedule to the Constitution of India so that the above mention areas are safeguarded under the Sixth Schedule to the Constitution of India,” tiin zieklang a ni a. Hi umzie chu a tawi zawngin hril in la, HPC demand area hi Autonomous District Council sunga sei dingin Mizoram sawrkarin hma a lak vat ding, ti a nih.

Pu Hawla sawrkar hin a intiem angin ADC hi a pek ta naw leiin lungawi lo hai chun Lalhmingthanga Sanate haiin 1995 khan Hmar People's Convention Democratic (HPC-D) hi an indin tah a nih. Kum 2011 September thla khan Lalhmingthanga Sanate hin an pawl thuneitu sang thu lovin Kuki National Organisation (KNO) leh remna thu an lo inthlun leiin an pawl hotu ainthawk hin an pei nia hriet a ni a. Hi hnung hin H. Zosangbera chu Chairman (an pawl inkeihruoinaa President chu Chairman-in an thlak) a ni ta pei ta a. Lalhmingthanga Sanate le a rawiha hi Kuki National Organisation hnuoiah hun iemanichen an um hnungah HPC (D) pawl khingtieng, tulai hnaia mi thenkhatin ‘Pu Zira Sipai’ an ti tak hi an din tah a nih.

2. MNF Sawrkar sukbuoi dingin Congress-in HPCD hmangruo ah a hmang
HPC-D chun November ni 24 2014 khan thusuok siemin, “ Nikum 2014 MP inthlang lai vela Youtube fethlenga Muanhlua inpuongna, ‘Kum 2008 September thlaa Saipum bula IR ambush-tu HPC-D-hai Pu Lal Thanhawla’n a inah an riektir a, an kirna ding iengkim a ngaituo vawng...’ ti kha thudik a nih ti Mizoram sung le puotienga Mizo mipui hrietah kan puong a nih. Kha hunlai (2008 November thla) khan Mizoram inthlang ding a ni leiiin kan pawl HPC-D le Congress Party khan Aizawl le Hmarkhawlienah kan inhmu hlak a, MNF sawrkar sukmuolphona dingin a tam thei ang tak thilpawi thaw dingin a min fui zing hlak a nih. Muanhlua hril ang khan, Saipum bula IR-hai HPC-D-in kan ambush-a, mi pali (4) lai kan kaphlum lai khawm khan kha hun laia kan President, Lalhmingthanga Sanate (Hmingtea) chu Aizawlah umin Congress thruoituhai leh an indawr zing a, Pu Lal Thanhawla In-ah a khawsa bawk a nih. Kha kum vek khan Mizoram inthlangna a khawm khan Chalfilh, Tuivawl le Serlui biela Congress Candidate-hai chu HPC-D hai ditzawng mi vawng an sie tir leiin kan suktling ta seng a ni kha,” tiin an tarlang.

Kum 2008 MLA Election inbuotsaina dingin Pu Lal Thanzara le Pu JC. Sengluaia hai chun HPC-D malsawmna dawng beiseiin Imphal-a Thangal Bazar-a Nirmala Hotel ah inbiekna neipuiin thawkawp dingin an rel a,MLA biel 3 Tuivawl, Serlui le Chalfilh-ah an mi ditzawng hai Candidate ding in inremna an siem thu tuolsung chanchinbuah tarlang a lo ni ta bawk a nih.

3. Politics-a hamthatna dit leiin HPCD man hai Jail ainthawka insuo an ni?
Mizoram mipuiin kan la hriet seng ring a um a, HPCD hotulien pathum hai hi man an lo ni tah a. June ni 10, 2012 khan Lalropuia Famhawite, HPCD Army Chief le Lalbiaknunga, Dy Army Chief-hai hi Silcharah man an lo ni ta a, a hnung July ni 18-ah HPCD Chairman H. Zosangbera hi man a ni nawk bawk a nih.

HPCD hotulien hai man an ni zo char hin Chalfilh biel MLA inzaum tak Pu Chawngtinthanga chu a boral leiin Bye Election nei a lo ngai ta a. Hi inthlang hi General Election 2013 hma deu char a ni leiin inthlang pawimaw tak a ni a. Chalfilh biel hi ei hriet seng angin Hmar mipui hai tamna biel a ni leiin HPC (D) hai hi suk lungawi an tum leiin le a hnung lawka 2013 General Election-a an thangpuina beiseiin an hotu lien pathum hai hi Bail-in sawrkar chun ansuo zalen ta ringawt a. Tulai hnaia Mizoram Police 3 lai zet kaphlumnaa inhnamhnawi ngeia ngai hai Politics-a hamthatna dit leiin kha hun laia an lo insuo ringawt kha MNF chun pawi a ti takzet a nih.

4. HPC (D) pawl khingtieng Home minister in a chawm.
Congress le HPC (D)-hai inkarah harsatna a um ta leiin Home Minister Pu R Lalzirliana hin HPC (D) khingtieng Lalhmingthanga Sanate hai chu HPC (D) dolet na ding hin a chawm ngei niin an lang a. Hieng mi hai hi huongtau takin Mizoram hmun hrang hrang Hmar hnam bitna hmunah tuchen hin zalen takin an che a,  Aizawl sung ngeia khawm hin an um zing niin an lang.

1) Kolasib Police-hai chun Tuithaveng, Kolasib-ah Lalhmingthanga Sanate pawlhai hi March ni 9 khan an man a. Hieng mi pathum an manhai kut ainthawk hin 9mm Pistol le a mu khawm an man sa. Hieng mihai hi khawtual tlangval hai leh an zurui an in sukbuoia, buoina chingfel dinga Police fehai hin an ring naw tieng dai in hieng helhai hi an man pal tah a nih.

2) Pu Zira sipaihai tia mi thenkhatin an hril el HPC (D) nia insal mi thenkhat hai chu May 2014 thlatawp tieng khan Saiphai VC House-ah an tlung a. Hieng HPC (D) hai hi thenkhatin an thaw tum nia hrilin, Saiphai IR kuomah humhimna an ngen a. Mizoram sawrkar thuneitu han Camp-ah inriektir dingin IR-hai hi an hril a. Anachu, IR hai hin Camp-ah inriektir lovin Police Checkgate-ah an inriektira, June ni 5, 2014 zankhawvarin IR hai hin hieng mihai hi an veng ti mi ringum tak kuoma inthawkin MNF chun thu a dawng.

3) June ni 15, 2014 YMA Day zana HPCD han Sesawngah buoina an siem a. A zing June ni 16-ah hieng mi hai hi Sesawng NGO thruoitu ha’n kovin an khuo suoksan dingin an ti a, anni chun Home Minister R Lalzirliana’n um dinga a ti leia um an ni thu an hril thu mi ringum tak a intkawin MNF chun a dawng.

4) Darlawn SBI ainthawkin HPC D Pu Zira pawl tieng nia hrilhai hin pawisa an draw inzing hle niin hril a ni bawk.

5) HPCD chun November ni 24, 2014 khan thusuok siemin, Pu Lalhmingthanga Sanate HPC (D) President anga lan sal in sawrkar le an thangruol ti an hril a,  Pu Hmingte pawlhai hi Mizoram Hmar area-ah khawsain, khaw thenkhata hai chun ni 100 inhlawna hai khawm an lakpek thu le Saiphaia Tuirial Hydel Project a sinthawtu le motor hmangruo phur fe vel hai popo pawisa an khawn thu an tarlang bawk.

“Mizoram sawrkar hin, ‘hel an um nawh...’ a ti zing sungin tulai hin HPC (D) anga insal Lalhmingthanga Sanate (Hmingtea) le a ‘gang’ mi tlawmte hai hi an thlawp mek a, an fe velna haia Mizoram Police ha’n an veng a, Police venghimna hnuoiah zalen takin hel pawl pakhat hai chu
an khawsa a, Hmar mipui pawisa hai an khawn zing a nih, ti Mizo mipui hai kuomah kan puong nawn nawk a nih,” tiin an thusuok hin a tarlang. Hieng HPC (D)-in ‘Lalhmingthanga Sanate (Hmingtea) le a ‘gang’ an ti hai hi mi thenkhatin ‘Pu Zira Sipaihai’ an ti hai chu an nih.

5. Dan le thupek kengkaw zo lo sawrkar Democracy lungphum pawimaw tak chu mipui han an kutthlakna, inthlangna hi a ni a. 2012 VC inthlangna a khawm khan Hmar biel khaw 13-ah inthlang hi sawrkar-in a buoitsai thei ta naw a. Tuhin VC inthlang kan hma el a um dinga khawm hin dan le thupek kenkaw zo lo lei bawkin Khaw 30 zet VC inthlangna nei a ni thei naw ding a nih. Hi hi a pawi hle a, hi lei hin dan le thupek kenkaw kawngah sawrkar a hlawsam let der a nih, ti an langtir chieng hle a nih.

6. Sum beisei leiin Hmar area disturbed area-ah puong a tum
Mizoram sawrkar-in sum le paia a tlasam luot leiin Kohran le khawtlang dit lo zu a zawr taa, tuta tuma hin sum siemna a dingin Hmar Area, rambuoi a puong tumin hma a lak nawk mek a nih. ‘Hmar mipui hai bubitna hmun hi Security thilah ka enkawl zo nawa,’ tiin ralkhel thuthawn (SoS) sawrkar laipui-ah an thawn a ni tak a. Hi hi a san bul tak chu Disturbed Area-ah Hmar area hi puong a ni chun Security Related Fund tam tham tak sawrkar hin a hmu ding ana, chu beisei chun Hmar ram hi rambuoiah siem a tum a nih. Sawrkar sum harsatna sutkieng na dingin Hmar mipui hai ‘ser’ a tum ta el hi Mizo hnam inpumkhatna suksietu a ni ding leiin iengti zawng khawmin MNF chun a pawm naw a nih. Hieng thil dang dang hai hi enin Congress Party zie indik tak chu an lang chieng hlein MNF chun a hriet a, Lalna le thuneina an changna ding a ni phawt chun pawisak an nei nawa, Hel hai khawm an thangkawp pui nuom tak hai anni lei hin vawisuna  Mizoram bung thenkhat chu Rambuoi (Disturbed Area) ah puong tumin hma a lak ta el hi ‘Zofate inpum khatna tichhe thei zawngin hmalak ni lo rawh se’ tia Assembly House a Private Resolution pass le khan in kal tlat ah MNF chun a ngai a nih.
Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate