-Tv. LRS Puruolte
Tiemtu
dittakhai,
Hieng
a hnuoia damdawi tarlang a umhai hi i insung ah i lo la kawl pal el rawi maw,
Hei enfel vel ta’m. annawanleh, i doctor in a lo la’nchaw pal el che’m??… Lunginsiettakin
hmang ta naw rawh…
Lunginsiettakin,
fimkhurtakin tiem suok vawng la – I
RUOLHAI POPO & I SUNG-LE-KUOHAI POPO INHRIETTIR RAWH.
India
ram hi damdawi hnawl tahnunghai ( banned drugs) hmunpui a hung ni el ta a; chunawa damdawi hnawl
tahnunghai (banned drugs) siemsuok a sumdawngna a hmang chu a la hlawtling em
em a. Lunginsiettakin damdawi inchawk ding hrimhrim chu doctor thiemtak inchaw (prescribed)
ni thei pei sien (Chu khawm chu, tuhai company siem am ani a?, Chuchun
nasatakin damdawi dawr (Drug Store) a damdawi inchawk suol nawna ding kawng ah
a thangpui thei ding che anih. A
dawr khawm chu dawr inlar ni thei sien. Mitamtakin hieng damdawi hnawl tahnunghai
( banned drugs) hi ei hriet phak naw a, ei lo fak leiin nasatakin ei sietpui rawp tah a lo nih. Fiemthu
le thuhmanglo tak tak ei inhriettir sawng (forward) rawp hlak a. Chuonghai po
po nek chun hi hi a pawimaw lem dai chu a nih.
Lunginsiettakin
mi i hriet hlak taphawt kuomah lo inhriettir sawng raw aw .
Damdawi
tium khawvela an hnawl tahnung le
hmang ta ngailo, India rama la um zing hai. (DANGEROUS DRUGS HAVE BEEN GLOBALLY
DISCARDED BUT ARE AVAILABLE IN INDIA) An lar zuol hai chu- Vicks Action 500
& Nimulid.
PHENYLPROPANOLAMINE :
Usage/Hmangna: Hritlang le inkhul (cold and
cough).
Khap
nasan/Reason for ban :
Stroke ei ti hlak hi an um tir.
Damdawi
hming/Brand name :
Vicks Action-500
____________
ANALGIN:
Usage/Hmangna:
Natsawkna (pain-killer).
Khap
nasan/Reason for ban:
Bone marrow depression an um tir thei!
Damdawi
hming/Brand name: Novalgin
____________
CISAPRIDE:
Usage/Hmangna:
Phingpuia a
thur hau/Inhnawm harsa ti/Ek inkhal (Acidity, constipation).
Khap
nasan/Reason for ban :
Irregular heartbeat/lung inphu dan a suk buoi, a suk mumal naw thei!
Damdawi
hming/Brand name :
Ciza, Syspride
____________
DROPERIDOL:
Usage/Hmangna:
Anti-depressant.
Khap
nasan/Reason for ban :
Irregular heartbeat/lung inphu dan a suk buoi, a suk mumal naw thei! Damdawi
hming/Brand name : Droperol
____________
FURAZOLIDONE:
Usage/Hmangna:
Antidiarrhoeal
(Ek pit/Sungkhaw damdawi).
Khap
nasan/Reason for ban :
Cancer natna an um tir thei!
Damdawi
hming/Brand name :
Furoxone, Lomofen
____________
NIMESULIDE:
Usage/Hmangna:
Natsawkna, Khawsik
(Painkiller, fever).
Khap
nasan/Reason for ban :
Liver failure/Thin a suksiet thei! Hi hi naupang/naute’n eini lai an fak nasa,
ngaituo um hle…
Damdawi
hming/Brand name :
Nise, Nimulid
____________
NITROFURAZONE:
Usage/Hmangna:
Pang vun natna
a nal chi (Antibacterial cream).
Khap
nasan/Reason for ban :
Cancer natna an um tir thei!
Damdawi
hming/Brand name :
Furacin
____________
PHENOLPHTHALEIN:
Usage/Hmangna:
Eknemna (Laxative).
Khap
nasan/Reason for ban :
Cancer natna an um tir thei!
Damdawi
hming/Brand name :
Agarol
____________
OXYPHENBUTAZONE:
Usage/Hmangna:
Non-steroidal
anti-inflammatory drug/Natsawkna chi khat a nih.
Khap
nasan/Reason for ban :
Bone marrow depression an um tir thei/Ru
kar a thlin a suk chau thei!
Damdawi
hming/Brand
name : Sioril
____________
PIPERAZINE:
Usage/Hmangna:
Anti-worms/Rulrukut
damdawi (Tape worm thatna damdawi dam a hmang hlak a nih).
Khap
nasan/Reason for ban : Nerve
damage/Hrietna thazam a suksiet thei!.
Brand name : Piperazine
____________
QUINIODOCHLOR:
Usage/Hmangna:
Anti-diarrhoeal
(Sungkhaw damdawi a nih).
Reason
for ban :
Damage to sight/Mit khaw hmu an thim tir thei!
Brand
name:
Enteroquinol
Hienghai
baka hin damdawi tamtak Supreme Court of India khawma hmang a khap a um a.
Natsawkna-Baralgan,Analgin+Pitofene+Fenpivenium broncide le a dang dang hril el
senglo an nih! Damna dit luot luot a ei fak damnawna/thina a an chang lem hlau
nawna dingin fimkhur zuol ei tiu khai. Khawvela damdawi tienga mithiem-mivar
ha’n an hmu dawk ei hrilhai lo khawm hi tamtak a um. Hun remchang ah la hril nawk
pei tum ei tih. Damdawi hi a ziek umhai popo tiem fai vawng hlak ding a nih. MFG
& EXP DATE chau nilovin a hmang dan le a hmang theitu le hmang thei nawtu
ding an ziekhai hi zui le zawm chu mitin thaw ding a ni tawp el a nih. Tum khat chu Nu pakhat in a nau
pang inthak damdawi nal ding mi an cha a. A ziek ka hang tiemfai vawng chun Kum
8 hnuoi tieng le inrailai nal awilo a lo ni zing el! A nau kha kum 8 a la tling
teu teu si nawh… A mit bul a ringworm chi khat bo theilo nal ding a la ni ta
deu deu, mit le a kawl vel a nal kha an kawmen teu teu si nawh. Pakhat nawk chu
naupangte hrat chak taluoin kum 12 hnuoi fak awilo damdawi fak a chak ta tlat
el a. A ziek kha tiem kher kher naw lang chu fa mei a tih! Damdawi le Doctor pan
mei mei tium zie hi
hriet le hril rawn ding a nih. Test le finfiena tha tawk um si lo a damdawi fak le thaw rawk rawk ei
ching hi bansan a hun ta hle. Pu Mahatma Gandhi’n, “Mawlna hi suol a nih”, a lo ti dit khawplo a (L) Pu, Dr.
Lalnghawrlien in, “ Mawlna hi tawngsephur a nih”, a lo ti nawk le keiin, “Mawlna hi thina tur tium a nih”, ka hung ti ve el tah dam hin mi
siemtha thei sien
nuom a um tak zet. Ei hung var hin chu an hnu tiengpang vawng an ta hlak leiin,
“a
pawi a nih”, ti bak hril le thangkai ding a um ta ngai nawh. Ka
thil ngai maw pakhat, ei that lei khawm nilo, ei mawl lei ni ding, ei to pui tawk tawk, ei ram Damdawiin tamtak a
inchuklai nurse le doctor in rawitu tha
tawk (guide-tu) mumal tak le thatak
um silova inchukna a mi an hmang mei mei hmu le hriet ding a um rawp el khawm
hi thil vangduoi thlak tak el le dan hriet tawk naw lei chu ni ngei a tih.
Fimkhur chu a tu tu tading khawma a tul
tak zet a nih. Phuokfawm, ring dan mei mei le hmatawk a mi enkawl theina rights
hi khawvel ah a um nawh!!... America a um ni lem inla chu ei rama Medical
Practitioner tam tak hi chu damsung a sunzawm thei talo ding le jail intang
thei ding um ngei an tih. Teacher-in inchuklai naupanghai Teacher a ni lei
ringawtin a phuokfawm/a hriet naw sa sa in naupang an chuktir hrut el a thieng
naw ang char hi a nih! A pantu khawmin mani natna le in zawm a pan ding hriet a
ngai bawk. Hun remchang ah la hril ei tih. Hun sien, Hriselna hi hausakna a nih,
ei ngaisang em em Saphai Thuvar in a lo ti kha hrie thar in, hriselna hi ngai
pawimaw thar nawk zuol ei tiu. Mihriem ei hrisel chun taksa le thlarau nun
khawm a hrisel a, Insung, Khawtlang, Kohran, Ram le hnam khawmin a changkangpui
pha hlak anih.