~Joshua Amo aka Jr.Amo
“ Naupang chu a hraw ding lampuia chun inchûktir la, A hung upat hnung khawma chutaka inthawk chu pêt ngai naw nih.” Thuvarhai 22:6
Hnam (Hmar) thu ei hril po leh mi ei tluk naw zie le mihai neka ei inthuruol naw zie hai dam, eini le eini kara nasataka ei buoi zie dam.Ei ram ei hnam le ei khawtlang nun a siet hne tak zie hai hi inhmai ruollo le hril ṭhel ruollo a ni ta reng bawk a ni maw. Hieng hai po po hi ienglei am ning a ta tiin zawna hang siem inla chu dawn dan ding le hril ding tam hle dingin ring a um. A san tamtak ni ngei bawk a tih. Amiruokchu, vawisunni hin a san po po ziek dawk ei tum naw a, tum hrim inla khawm ziek seng ruol ding ni nawng a ta hrie seng naw bawk ei tih. Chu lei chun, hi laia a san ni ve dinga langsar le ṭhang ei lakna dinga pawimaw ve em em ni a inlang ei i ngaitha vieu bawk el sie hung suk lang ei tum a nih.
Tuta ṭum chu thlarau mi tak tak ni ve awm takin ei Pathienthu hang bêl deu hlek ei tih. Mi thiem tak tak hai angin ziek ding ṭha tak tak le Bible thu hang kei kuol vel ding tam he hu hre ve naw inla khawm ei hriet ang tawk le an lang danin hang bei ve nawk ei ti aw. Ka lungrila thil umhai hi ei mi thiem tak tak hai hin hung ziek hlak hai sien la chu ka ziek nek hin ei ṭangkai pui sawt khawm ka ring hlak chu tie. Ieng po khawm nisienla ei thei ang tawkin hang thaw nawk phawt ei ta, a ziektu le a thu hi tekhi nawng ei ta. A thu anthawk hin iem inchûk ding le lak ding am um am? A um chun ṭhang lak thar na tieng hai kha thaw lem dingin inbuotsai bawk inla ei nuom thu le thuhma ang deuin ei la hang thai rang nuol a ni chu.
Ei bul ṭanna ah Bible chang ei lak dawk khi chang inlar em em el, ṭha taluo ringawt el a nih. A hrie naw sam khawm ei um meu ring a um nawh. A letling khawma ei hril thei tawl hiel el naw dim a ni maw..hehe! Hi thu hi chîk taka ei hang ngaituo chun a thu hi tawi deuin inlang sienla khawm sei tak damsûng thil i dai ding thil a hril a ni maw. Naupang chu a hraw ding lampuia ei inchûktir chun a hung lien le upat hnunga khawm a pet hmang ta naw ding thu chu chieng atin a mi hril annawm ie. I vangnei chun i naupang inchuktir chu pethmang ta naw nih ti khawm a ni naw nih. Hi hi a ni leiin nupa ni mêk ta, nau nei ding le nei mêk ta hai. A nei tasa hai khawm ṭhangsain hang inngaituo thar chet chet inla ei nau enkawl dan le thil ei zirtir dan, inchûktir dan hai hi a la \ha tawk chie am aw...??? Eini khawm Kristien sûngkuo indin hmabak chau ei la ni ve nih, hma tieng thil ei hrillawk bik thei nawh. Chuong lai zing chun ei hun tawng hin a zir ta em em a Pathien thu tieng nasatakin ei tlahnuoi mêk an tah. Ei ti ta ang khan a ziektu tieng iengkhawm en nawng ei ta, iem ana a thuin a hril tum le iengtin am ṭangkaipui ei ta tiin lo tiem lem ei tieu aw.
Tulai ei hnam chanchin ei hril po le in lang hlak chu ṭawng ei chau tak zie le suolna nasatakin a pung tak zie hai a nih. Inthatna hai a bo naw a, hringnain hlutna hrim a nei ta nawh ti thei hiel a hung ni ta annawm. Hienghai po po hi a bo theina ding le a lo um nawna ding chun ei hril tum tak Sunday Sikul hi a va pawimaw lawm lawm de aw. Ei nu ei pa le ei hotuhaiin Pathienthu \ha tak tak el tienami anga an mi lo hril hai ku kha tu ku hin annawm ei ṭangkai pui ṭan chau chu. Ti tak ema chu Sunday Sikul kai ṭha le fe ṭha pei rak lo hai kui mi ṭha bêk bêk chu an vang el. Ei va dem thu an nawh. Sunday Sikul a pawimaw zie suklang tumna lei a nih. Sunday Sikul a chun iem ei inchûk a? Pathien thu ṭha tak tak el, tienami anga ei mithiem haiin naupanghai ngainuom zawng ding ang taka an hung siem, Bible thu hai dam, Nundan mawi, nu le pa chawimawi dan ding le a dang dang. Sunday Sikul a hin ei Kristienna le inmil lo thil ei inchûk naw hrim hrim a nih. Thil ṭha, Kristien ei nina kawnga mi sukhrat pei thei ding thil hai ei inhril pei a nih.
Tulai chu naupang tamtak hai khawm hi ei hang en chun kut chal le kut lai inkara ziel chep de ngam vawng anni tah, neka upa inzana lem chu a um ta naw ti inla an khêl el dim aw...? Khawlaidunga an neka upa, papui,nupui an um a nih ti khawm dawn ta lova ziel pak khu veng veng hai dam. Chu chau chu an naw a, zu le sa, damdawi mûm, nuhmei pasal thila inhnel khawm ei pung hrat em em el bawk a nih. Ieng lei am ni tang a ta hieng ang thil hi eini lai khawm a hluor ta em em el hi ei ti chun Sunday Sikul ei inṭanna chu khîk ṭhel ruol ding an nawh. Sunday Sikul ei ngai pawimaw zo ta naw, naupang, nu le pain, ṭhalai haiin. Andik naw maw??? Sunday Sikul tlung loa lampui dang a pethmang a khawlai leng kuol vel mei mei, nu le pa khawm a an tlung am an tlung naw khawm ngaisak hran lo. In tienga khawm Pathienthu inhrilhrietna hranpa khawm um ta lo, chu el khel a hun khawm a lo um ta naw bawk a nih. Computer hmet ding, Mobile hmet ding ei buoi zo tah. Ana chu aw, ei hma tieng thil ding ei thlir chun nasat tak ding ei nih. Ei reng chun ei in ti naw a chu ei hnam hin tuta ei naupang ṭhang hung thar mek hai hi ei thawhla fut ring a um a nih. Ṭhang ei lak vat vat chu a hun an tah. Ei nau, ei sang hai Sunday Sikul kai le kai naw hi ei invawi am? Annawleh, vawikhat chau Sunday Sikul an kai naw dam pawi ei ti dal am a nih? Pathieni zan lekha tiem suonlam a inah lo um lem hai dam hi ṭha ei ti ngam chie dim an ta aw... Hang ngaituo ṭhang ei tieu ie. A ram le a felna chu zawng hmasa phawt dinga a min fuina kha lungrilah vawng tlat zing ei tieu.
Leh, kha tieng pang kha lo hun sien. Ei ṭawng hi hang ti ve bawk inla. A ziek thiem le a hmang thiem chu ei inkhat phar an ta uo. Fâwn a hung tlung a, ei ṭawng ei thiem naw ei ti lai zingin nasa nawk zuolin ei ṭawng hmang a hung suksiet sa bawk a nih. Hi taka hin ṭhang hmun ei khaw ṭha naw chun ei ṭawng hi sukvul zo lovin ei that pal el dim? A bo em naw khawma hlutna chu a nei tlawm ding a ni ti chu a chieng. Iengtin am zuk thaw rak ei ta maw? Ei thuneina um lova ei buoi hlak chun nun sawl um tak hmang tu ding hai ei ni bawk sie. Chu chu khawm chu lo ni sien khawm ei hril tho tho ding a nih. Sikul a hai M.I.L (Hmar) ei nei a, tu lem hin chu B.A hai chen inchûk thei dingin hotuhaiin an hung ngaituo pei taa lawm a um em em el a nih. Amiruokhchu aw, ei M.I.L class a hin iem in inchûk tiin mi pakhatin hung indawn nal el ta sielna che iengitn am zuk dawn ve nal i ta? Kei chu ka buoi vieu ka ring. Tienthu hlui tak tak el tah, thir ni sienla chu a nghar ek nasa taluo taa zuk ek bawng hmawk el thei ang hai thu bêsan mumal umlo, ning a tih ti le ring a um ti hai mei mei. Nunghak tlangval inlengna thu dam an naw a ei inchûk tak? Iem aleh practical a hamng ding a um a? Kukha i nau, i tu le te hai inawina ding bakin hmangna ding em a um dim a nih? Hieng ang hi ei Sikul a ei M.I.L class tlangpui chu a ni deu vawng ding a ni leiin ṭawng hmasawn rak dan ding a um naw hrim a nih. Chu lei chun, hi ngaidan hi ieng ang ngaidan am ana lo hang en ei tih. Sikul a hlak Hmar ṭawng M.I.L class ei neia chu ṭawng inchûkna hun a um tak naw leiin Sunday Sikul a hai bêk hin ei naupanghai suject a hin chapter pakhat bêk Hmar ṭawng/hawrawp inchûkna um thei pei ta sienla a ṭha naw dim a nih?? Sikul a hai hlak tienthu hlui el nwa chu inchûktirin ei um ta sie nawh. Thaw thei inla chu ei ṭangkai pui fêt ring a um.
Chun, Sikul/College a hai B.A chen chen hai inchûk theiin ei nei taa lawm a um em em. Lawm a um lai zingin hieng nek hman hman kuhin a pawl inhnuoi tieng anthawkin hung ṭan inla chu maw ei banai fûk lem ka ring tlat chu tie. Pawl li manih Pawl nga anthawkin Hmar ṭawng hawrawp ziek dan, hmang dan hai inchûk ṭan inla tûm Hmar ṭawng la thiem naw rawp ding??? A ṭha tak pa a nih chu ka ti ngam naw a chu hieng hin thaw thei chie inla chu ei Hmar ṭawng chu hi nek hin a hmangtu tam lem ei ta, ṭawngkam mawi le nal tak tak suokdawk rawn lem bawk dingin ka ring. Chu chun ei ṭawng sukvul ngei ta bawk ei tih.
Thu tawpna chu a nel a, a tlangkawmna ang deuin. Tuta ṭum a ka thil ziek a hin ‘Tulai’ ti thumal hi vawi iemani zat zet el ka hmang leiin ka uor inti pal el chun ti naw ro asanchu ei ‘Tulai’ ta em annawm. Chun, artikul pakhat a pahni ka hung inkawp tir ang deu a na a tiem dan kha ei thiem tawl deu fur thoa maw... Tiem malamin hung remkhawm pei el ro aw.hahaha!!!
A tawpna tak tak, ieng thaw thei ei nei naw ti ei hriet a, thiemna le tlinna khawm chu ang tho. Amiruokchu, lungrila hung inlang chu mi tu haiin amanih an lo hmu ṭangkaina pah damin ei lo hmang pal hlau el chun lawm a um awm em el ti leia ei hung thai rang phêr phuor nawk a nih. A tawp tak tak tah.
“ Naupang chu a hraw ding lampuia chun inchûktir la, A hung upat hnung khawma chutaka inthawk chu pêt ngai naw nih.” Thuvarhai 22:6
Hnam (Hmar) thu ei hril po leh mi ei tluk naw zie le mihai neka ei inthuruol naw zie hai dam, eini le eini kara nasataka ei buoi zie dam.Ei ram ei hnam le ei khawtlang nun a siet hne tak zie hai hi inhmai ruollo le hril ṭhel ruollo a ni ta reng bawk a ni maw. Hieng hai po po hi ienglei am ning a ta tiin zawna hang siem inla chu dawn dan ding le hril ding tam hle dingin ring a um. A san tamtak ni ngei bawk a tih. Amiruokchu, vawisunni hin a san po po ziek dawk ei tum naw a, tum hrim inla khawm ziek seng ruol ding ni nawng a ta hrie seng naw bawk ei tih. Chu lei chun, hi laia a san ni ve dinga langsar le ṭhang ei lakna dinga pawimaw ve em em ni a inlang ei i ngaitha vieu bawk el sie hung suk lang ei tum a nih.
Tuta ṭum chu thlarau mi tak tak ni ve awm takin ei Pathienthu hang bêl deu hlek ei tih. Mi thiem tak tak hai angin ziek ding ṭha tak tak le Bible thu hang kei kuol vel ding tam he hu hre ve naw inla khawm ei hriet ang tawk le an lang danin hang bei ve nawk ei ti aw. Ka lungrila thil umhai hi ei mi thiem tak tak hai hin hung ziek hlak hai sien la chu ka ziek nek hin ei ṭangkai pui sawt khawm ka ring hlak chu tie. Ieng po khawm nisienla ei thei ang tawkin hang thaw nawk phawt ei ta, a ziektu le a thu hi tekhi nawng ei ta. A thu anthawk hin iem inchûk ding le lak ding am um am? A um chun ṭhang lak thar na tieng hai kha thaw lem dingin inbuotsai bawk inla ei nuom thu le thuhma ang deuin ei la hang thai rang nuol a ni chu.
Ei bul ṭanna ah Bible chang ei lak dawk khi chang inlar em em el, ṭha taluo ringawt el a nih. A hrie naw sam khawm ei um meu ring a um nawh. A letling khawma ei hril thei tawl hiel el naw dim a ni maw..hehe! Hi thu hi chîk taka ei hang ngaituo chun a thu hi tawi deuin inlang sienla khawm sei tak damsûng thil i dai ding thil a hril a ni maw. Naupang chu a hraw ding lampuia ei inchûktir chun a hung lien le upat hnunga khawm a pet hmang ta naw ding thu chu chieng atin a mi hril annawm ie. I vangnei chun i naupang inchuktir chu pethmang ta naw nih ti khawm a ni naw nih. Hi hi a ni leiin nupa ni mêk ta, nau nei ding le nei mêk ta hai. A nei tasa hai khawm ṭhangsain hang inngaituo thar chet chet inla ei nau enkawl dan le thil ei zirtir dan, inchûktir dan hai hi a la \ha tawk chie am aw...??? Eini khawm Kristien sûngkuo indin hmabak chau ei la ni ve nih, hma tieng thil ei hrillawk bik thei nawh. Chuong lai zing chun ei hun tawng hin a zir ta em em a Pathien thu tieng nasatakin ei tlahnuoi mêk an tah. Ei ti ta ang khan a ziektu tieng iengkhawm en nawng ei ta, iem ana a thuin a hril tum le iengtin am ṭangkaipui ei ta tiin lo tiem lem ei tieu aw.
Tulai ei hnam chanchin ei hril po le in lang hlak chu ṭawng ei chau tak zie le suolna nasatakin a pung tak zie hai a nih. Inthatna hai a bo naw a, hringnain hlutna hrim a nei ta nawh ti thei hiel a hung ni ta annawm. Hienghai po po hi a bo theina ding le a lo um nawna ding chun ei hril tum tak Sunday Sikul hi a va pawimaw lawm lawm de aw. Ei nu ei pa le ei hotuhaiin Pathienthu \ha tak tak el tienami anga an mi lo hril hai ku kha tu ku hin annawm ei ṭangkai pui ṭan chau chu. Ti tak ema chu Sunday Sikul kai ṭha le fe ṭha pei rak lo hai kui mi ṭha bêk bêk chu an vang el. Ei va dem thu an nawh. Sunday Sikul a pawimaw zie suklang tumna lei a nih. Sunday Sikul a chun iem ei inchûk a? Pathien thu ṭha tak tak el, tienami anga ei mithiem haiin naupanghai ngainuom zawng ding ang taka an hung siem, Bible thu hai dam, Nundan mawi, nu le pa chawimawi dan ding le a dang dang. Sunday Sikul a hin ei Kristienna le inmil lo thil ei inchûk naw hrim hrim a nih. Thil ṭha, Kristien ei nina kawnga mi sukhrat pei thei ding thil hai ei inhril pei a nih.
Tulai chu naupang tamtak hai khawm hi ei hang en chun kut chal le kut lai inkara ziel chep de ngam vawng anni tah, neka upa inzana lem chu a um ta naw ti inla an khêl el dim aw...? Khawlaidunga an neka upa, papui,nupui an um a nih ti khawm dawn ta lova ziel pak khu veng veng hai dam. Chu chau chu an naw a, zu le sa, damdawi mûm, nuhmei pasal thila inhnel khawm ei pung hrat em em el bawk a nih. Ieng lei am ni tang a ta hieng ang thil hi eini lai khawm a hluor ta em em el hi ei ti chun Sunday Sikul ei inṭanna chu khîk ṭhel ruol ding an nawh. Sunday Sikul ei ngai pawimaw zo ta naw, naupang, nu le pain, ṭhalai haiin. Andik naw maw??? Sunday Sikul tlung loa lampui dang a pethmang a khawlai leng kuol vel mei mei, nu le pa khawm a an tlung am an tlung naw khawm ngaisak hran lo. In tienga khawm Pathienthu inhrilhrietna hranpa khawm um ta lo, chu el khel a hun khawm a lo um ta naw bawk a nih. Computer hmet ding, Mobile hmet ding ei buoi zo tah. Ana chu aw, ei hma tieng thil ding ei thlir chun nasat tak ding ei nih. Ei reng chun ei in ti naw a chu ei hnam hin tuta ei naupang ṭhang hung thar mek hai hi ei thawhla fut ring a um a nih. Ṭhang ei lak vat vat chu a hun an tah. Ei nau, ei sang hai Sunday Sikul kai le kai naw hi ei invawi am? Annawleh, vawikhat chau Sunday Sikul an kai naw dam pawi ei ti dal am a nih? Pathieni zan lekha tiem suonlam a inah lo um lem hai dam hi ṭha ei ti ngam chie dim an ta aw... Hang ngaituo ṭhang ei tieu ie. A ram le a felna chu zawng hmasa phawt dinga a min fuina kha lungrilah vawng tlat zing ei tieu.
Leh, kha tieng pang kha lo hun sien. Ei ṭawng hi hang ti ve bawk inla. A ziek thiem le a hmang thiem chu ei inkhat phar an ta uo. Fâwn a hung tlung a, ei ṭawng ei thiem naw ei ti lai zingin nasa nawk zuolin ei ṭawng hmang a hung suksiet sa bawk a nih. Hi taka hin ṭhang hmun ei khaw ṭha naw chun ei ṭawng hi sukvul zo lovin ei that pal el dim? A bo em naw khawma hlutna chu a nei tlawm ding a ni ti chu a chieng. Iengtin am zuk thaw rak ei ta maw? Ei thuneina um lova ei buoi hlak chun nun sawl um tak hmang tu ding hai ei ni bawk sie. Chu chu khawm chu lo ni sien khawm ei hril tho tho ding a nih. Sikul a hai M.I.L (Hmar) ei nei a, tu lem hin chu B.A hai chen inchûk thei dingin hotuhaiin an hung ngaituo pei taa lawm a um em em el a nih. Amiruokhchu aw, ei M.I.L class a hin iem in inchûk tiin mi pakhatin hung indawn nal el ta sielna che iengitn am zuk dawn ve nal i ta? Kei chu ka buoi vieu ka ring. Tienthu hlui tak tak el tah, thir ni sienla chu a nghar ek nasa taluo taa zuk ek bawng hmawk el thei ang hai thu bêsan mumal umlo, ning a tih ti le ring a um ti hai mei mei. Nunghak tlangval inlengna thu dam an naw a ei inchûk tak? Iem aleh practical a hamng ding a um a? Kukha i nau, i tu le te hai inawina ding bakin hmangna ding em a um dim a nih? Hieng ang hi ei Sikul a ei M.I.L class tlangpui chu a ni deu vawng ding a ni leiin ṭawng hmasawn rak dan ding a um naw hrim a nih. Chu lei chun, hi ngaidan hi ieng ang ngaidan am ana lo hang en ei tih. Sikul a hlak Hmar ṭawng M.I.L class ei neia chu ṭawng inchûkna hun a um tak naw leiin Sunday Sikul a hai bêk hin ei naupanghai suject a hin chapter pakhat bêk Hmar ṭawng/hawrawp inchûkna um thei pei ta sienla a ṭha naw dim a nih?? Sikul a hai hlak tienthu hlui el nwa chu inchûktirin ei um ta sie nawh. Thaw thei inla chu ei ṭangkai pui fêt ring a um.
Chun, Sikul/College a hai B.A chen chen hai inchûk theiin ei nei taa lawm a um em em. Lawm a um lai zingin hieng nek hman hman kuhin a pawl inhnuoi tieng anthawkin hung ṭan inla chu maw ei banai fûk lem ka ring tlat chu tie. Pawl li manih Pawl nga anthawkin Hmar ṭawng hawrawp ziek dan, hmang dan hai inchûk ṭan inla tûm Hmar ṭawng la thiem naw rawp ding??? A ṭha tak pa a nih chu ka ti ngam naw a chu hieng hin thaw thei chie inla chu ei Hmar ṭawng chu hi nek hin a hmangtu tam lem ei ta, ṭawngkam mawi le nal tak tak suokdawk rawn lem bawk dingin ka ring. Chu chun ei ṭawng sukvul ngei ta bawk ei tih.
Thu tawpna chu a nel a, a tlangkawmna ang deuin. Tuta ṭum a ka thil ziek a hin ‘Tulai’ ti thumal hi vawi iemani zat zet el ka hmang leiin ka uor inti pal el chun ti naw ro asanchu ei ‘Tulai’ ta em annawm. Chun, artikul pakhat a pahni ka hung inkawp tir ang deu a na a tiem dan kha ei thiem tawl deu fur thoa maw... Tiem malamin hung remkhawm pei el ro aw.hahaha!!!
A tawpna tak tak, ieng thaw thei ei nei naw ti ei hriet a, thiemna le tlinna khawm chu ang tho. Amiruokchu, lungrila hung inlang chu mi tu haiin amanih an lo hmu ṭangkaina pah damin ei lo hmang pal hlau el chun lawm a um awm em el ti leia ei hung thai rang phêr phuor nawk a nih. A tawp tak tak tah.