Responsive Ad Slot

Ṭhangthar Nun Ning Fam Ṭhasiama

Friday, September 28, 2012

/ Published by Simon L Infimate



- R H Hminglien Hmar
hangthar nun ning(a) fam hasiama (ngei kha),

Lo tho hian han hawi vel se,

Vawi sawmpathum thin awn hian ka ring ngei e.

-F Laltuaia



Khawvel hin hma a sawn duok duok el chu a ni hi. Ni tin thil thar a suok zing a. A ṭha lem, hmang awlsam lem, ṭangkai lem hai a hung suok pei … hril seng le hriet seng khawm a ni nawh.

Hi hi hma tieng peia ei fe dan ding a nih ti hre zingin, kum khat vel liem taha khan article pakhat, ‘Ka Mobile Dit Zawng’ ti chu Virthli-ah ka thawlawm a. Mi tlawm-a-zawng chun an tiem ni mei a tih; comment pe khawm an um zeu zeu. A ni ngei inphalam tak pumin ka hung thawlawm kha a na. Mihaiin iengtin am mi ngai an ta ti mawl khan ka ngaituona  a hluo lien hrim a. Chuleiin, a humorous zawng deuvin a thu ka fepui a. Chu khelah ‘Zawlnei ni naw inlakhawm thil hrillawk hi inhawi ka ti zawng tak a ni leiin …’ tiin a bul ka ṭan hrim a nih

Chuong chu a ni leiin tiemtu ṭhenkhat chun fiemthu’n rawng kaiin an hung comment hrim a. A ni ngei, a awm naw chuong nawh a, inthiem naw ngawt thei khawm an ni bik nawh.

Kha article-a khan mobile phone, abikin hand set chanchin ka ziek kha a ni ngei el a. Amiruokchu a lailung lai vela khan ‘driverless car’ ka zep sa zau va. Kha thu lem kha chu tiemtuhaiin fiemthu khawm tling phakin an ngai naw ni ngei a ta, comment-tuhai khawma an ignore seng a nih. Mobile chanchin kara ka zep a ni leiin ngaisak a hlaw naw a ni el thei; annawleh thudang kara paragraph khat chau lo inzep ve a ni leiin mi’n an tiem fuk naw khawm a ni thei bawk. Hi ang hin ka ziek a ni kha tie:

‘Car chin fel renrawn pakhat nei an ta, dittawk em em an tih. Nu chun an pa office kai kar lengna ding a nei leh va hril a ta. An pa chun mobile hmangin an car chu a fena ding lampui (ruote) ‘set’ a ta, ‘auto start-n-drive’ hmangin in tieng tir a ta. Chu car chun bak nakawr ang deu ‘sensor’ nei a ta. Ama hung tawk theitu ding le ama’n a va tawk thei ding thil a um chun, sakhat (solid) le tui (liquid) khawm, meter khat vela hla a la ni lai tawp chat a tih. Mihriem taksa le mercury a’n tawk ding chun mercury a lo intawl hmang ang khan thil dang le inaihal a ni leiin a him ding a nih. A ngir lai motor dangin hnung tienga inthawk a hung baw ding khawma an inkar meter khatah boruok control-in lo dang thei a ta. Amiruokchu motor dang khawma sensor an nei seng leiin lo dang chu ṭul chuong kher naw nih.’

Driverless car chungchang hrillawkna thu ka lo sak suok ta kha ka thawsuol nia ka hriet chang a tam khawp el. A san chu kha ang car kha tukhawma hril ri ta lovin, a re vung vung el ta sih a. Mi’n mi hre dawk an tih ti inlau a um nuom ngei el ie.

Amiruokchu, zawlnei ni naw lang khawm (hei ti nawk hlak ka tih) ka ngairuotna kha a lo fail pumhlum bik nawh a, ka’n thuok hei huoi el a. Ka heart-0beat hi a fluctuate hlak a nih ti ka theinghil rum rum el a nih.

September ni 27, 2012 Thursday (chu chu vawisun hi a nih), inhnu deuvin ka tho va. Ka thaw dan pangngaiin, ieng dang ka thaw hma’n ka tunu, kum hni le thla sawm mi, a nu kawla imu inhnik taka zal/in chu ka va pawm a, sitting room-a ṭhungna seiah ka’n zaltir a. a bul tetah ka ṭhung a. Kan nu’n zing thingpui a mi hung pek a. Chu zovah newspaper ‘The Times of India’ a mi hung pek nawk a. Thingpui dawn malamin news heading ka hei en thuok thuok a.

Oh! Ka va hei inphu chieng lawm lawm; ka’n chawm tho naw cho a nih. Zawlnei ni awm tak le inphalam nachang hre lo ang thlawta ka ilo hrillawk ‘Driverless Car’ chu hun sawt nawteah a takin ei hmu thei ta ding a ni thu a lo chuong kuou el a ni chuh! Karei! ‘Halleluiah’ hang ti dinga ni em si lo.

Office ka pan a, ka tlung charin newspaper ka ban hmasa a. Office-a chu ina ka lak naw lem, ‘The Hindustan Times’ ka lak a. Chutaka khawm chun a lo chuong ve a. ‘Coming By 2015: Driverless Car’ tiin a thupui an sie.

Ka room khel chie, room danga inṭhung-pa’n ‘Asian Age’ a lak ve thung a. Chutaka chun a chuong ve hrim am tiin a newspaper chu ka va’n laktir a. A lo chuong nalawm el! Paper dang hai neka chiengin, ‘Google Launches Self-Driving Car’ tiin an lo ziek a, a thlalak khawm an inchuon nghe nghe. Car sira chun nu pakhat a ngir a, chuleiin, ‘A thlalak hi chu life-size prototype a ni awm hi’ tiin ka ngaituo a.

Hun awl ka nei phing leh Asian Age-a an iziek chu ka tiem a. Karei! A thlalak chu prototype a lo ni awzawng nawh. Thlalak hnuoia chun hi ang hin an la ziek ta deu deu.
A reporter looks at a Google self-driving car at the Google headquarters in Mountain View, California, on Tuesday. California governor Jerry Brown signed State Senate Bill 1298 that allows driverless cars to operate on public roads for testing purposes. The bill also calls for the US department of motor vehicles to adopt regulations that govern licencing, bonding, testing and operation of the driverless vehicle before January 2015. (‘licencing’ hi spelling mistake a ni? Well, an ziek dan charin ka copy a nih).

‘Ka Mibile Dit Zawng’ article kha fiemthu a ang vieu lai zingin ka tlangval ngaisang pakhat (‘Tv’ la ni awmtakin ka hriet) Lalringsan-in hi ang hin a comment ve thung a. Kei ngei khawm a mi suklawmin a mi sukphur hle nghe nghe:
‘“India, kum 2025 pha chu” t ka ngaituoa hi article hi tha ka t bek2 l ani.Hieng po2 a ngaituo theina dng hn cu lekhabu tam tk a rawn dng ana,min sawl taka an zong lo entwn pek l chi hlak ni bwk lo.Pu/pa,i ngaituona/hrillwkhai hi ei hmabaka thil la um dng ani t hi ka ring ve khp l.Mi tam tk cun duthusam mai2 khm an t l thei.Studnts tam lem chun a umzie khm an la man phak k ringnw.Thil hi i lo ngaituo chik ngot l.’

Chun ka pu R Th Varte comment khawm hi, a tawi tek tawk hle naka chu angle dang danga ngaituo le chik taka sui a phu a nih:
‘Tuta ei hmanglai zing hman hi kan insungin kan tuornaw laiin a changkang lem hungsuok hun ding chuh huphur ava um ngei de aw. Hai re hai!’

Khawvel hmasawnna chu a tlanin a tlan pur pur el chu a ni hih. Ka ngaituo chang chu Delhi-Gurgaon lampui le hmasawnna lampui hi ka tekhi hlak. Harsatna um lova tlan pur pur theina lampui a hung inhawng ta leiin chu lampuia chun mei kawin ei tlan pur pur el a na. Ei tlanna lamlien a ṭha zo po leh ei tlan hrat ting a; ei tlan hrat po leh ei hma tienga um, ei ihnawt ‘beiseina’ chu hrat nawkzuoka hnawtphak nuomin, lampui ei siemṭha sau sau hlak. Gurgaon lampui khawm hi a ṭha a, a lien hem hawm vei leh a chanchin hi hril rawn tak le newspaper-a hmun hluo tam tak a ni zing a nih.

Ei hmasawnna speed hratzie hi kum 50 hmaa muol lo liem ta hai khan hung hmu thut el hai sien, lu inhaiin tlu tawp el an tih (ka ring) Tleirawlhaiin sam an tan, an herkir; tlanglakhaiin kekawr zui, chinlem bova zui an bun lai khan ‘nasa ta vieu’ a ngai pawl an um a. Chu ngaidan chu hla-thu’n a hung inchang a, Luseihai lai a hung um tah-
Ṭhangthar nun ning(a) fam Ṭhasiama (ngei kha),
Lo tho hian han hawi vel se,
Vawi sawmpathum thi nawn hian ka ring ngei e!

an ti a ni kha. Ṭhangthar nun nghawk leia inawkhlum (ni awmtak a nih) Ṭhasiama chu vawisun ni hin hung tho thut el sien maw. A lu a va hei inhai awm char char.

Amiruokchu, hei ti nawk hlak ei tih, hmasawnna lamliem dungah mihai an tlan pur pur lai hin Hmarhai ruok chun ‘umhmun tawl rawt’ ei thaw a. Luseihaiin ‘ek cheh ṭhut’ an ti ang elin, che sawn hlei thei lovin, hma sawn ti um thei bawk lovin, hmatieng beiseina khawm ei nei ta naw am a nih ti ding khawpin ei ram le ei mipui an chau se zo tah. Ngaituona khelah, a taka hma la dingin thaw thei hlak ka nei nawh; mang chu a ang thlawt el ie.

Chuleiin, zawlnei ni awm taka, mani umhnunah lo inpawt vel hi ka thaw thei tawk a nih ti mi hrepek un la. Amiruokchu ka thaw thei sun, thil hrillawk tieng nana na chu ka la che ṭha pei a. Hi hi ka thaw thei ve sun a ni bawk si hin chu ‘zawlnei’ title hi regular ni naw sienkhawm honorary bekin in mi pek el thei naw maw?

Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate