Responsive Ad Slot

CAREER GUIDANCE

Sunday, December 12, 2010

/ Published by Simon L Infimate
- Rev. Lalzarliana Darlong

•Career Hrilfiena
•Career le inchûkna tieng bîk
•Inchûkna Tieng indik thlangfûk le thlang hun
•Inchûkna Tha nei a tul zie
•Career Dinga Inpuochana le Nu le Pahai
•Uluk taka Career thlang

‘Career’ Hi Iem A na ?
Sâptawnga ‘Career’ ti hi ei nitawnga thumal pahni pakhat chau a zuk hrilfie el thei chi niin an lang naw a. Amiruokchu, ‘Sinthawna’ ti amani, annawle ‘Fâk le dawn zawngna dinga Sin thaw bîk’ ti dâmin tawi tie a hang hril thei khawm chu a hawi vieu. ‘Career’ hang ti hin a i hril tumtak ni a inlang chu hlaw hmuna dinga sin (Thawkna) chel bîk nei ringawt ni lovin, kha sin cheltu tadinga kaisângna hung ni pei theina chu a kawk tak niin an lang. Saptawnga hang hrilfie chun : Career means a profession or occupation with opportunities for advancement or promotion ti hin hrilfie tak mei a ti ie. Chu umzie chu : Dam sung hmasawn peina, inthanglien pei dân le hmasawnna; hang ni tum, lungril taka thawkna hang nei tum,chuong anga hang thawdinga inpuochana kui hi Career ti hi a ni tawp el a nih.

Career le Inchûkna Tieng bîk
Career ei nin ei dit thlang chu awlsam taka zuk hmusuok el ding chi hi a lo ni naw tawp el. Thawkna ei nin ei thaw dinga ei inuom takpa kuikha ei inhnik tak a na, ni khawm ei zuk châk tak el lo nisien khawm awlsam taka zuk chang el dân ding lampui a um chuong nawh ti ei hriet nuom a um. Titak zeta thaw suok a ngai vawng a nih. Career ei hril ding le hitaka ei hung târlang tumhai rêng rêng hi inchûkna tieng le inmat vawng an ni a, chuong ang inchûkna tieng bîk thang naw chun Career chungchâng hril rak inlakhawm umzie um tak tak chuong naw nih.

Inchûkna Tieng indik thlangfûk le thlang hun
Inchûkna ( A thren chu Traininghai khawm a kawk sa vawng a nih) chungchâng khawm kui hi hril belsap ding tamtak a um a. Career tha deu le dit umtak nei ding chun College kai amani University a inchûk ve ringawtin iengkhawm ni thei chuong naw nih. Ei thil inchûk le ei Career dinga ei tum kha an inzawm tlat ding a nih. Chuong a ni leiin, inchûkna tienga ei ni tumna le ei inchûk kha an mil thlap a tûl hlak a nih. Chuong anga thaw a ni naw chun Career mumal nei an tak hlak a nih. Mi tam takin inchûkna tieng insâng tak tak an inchûk zo va, MA dâm an inchûk a, an Career dinga an dit pa tak hlak chu an inchûkna tieng le inmil tangai lo rêng rêng chu. A bula inthawka inchûk nawk hlak chu a thei tangang ngai si naw a, a lo inhnu zo vawng ta hlak a nih.

Inchûkna Tha nei a tul zie
Ei nilai hin mi tam tak, BA; MA dâm inchûk le tum mumal nei dêr lova inchûk an lo ni leiin Career dit umtak hmu dân ding um pek ta si lo tam tak ei um tan an ta. Asan lien tak el chu hieng ei nunghâk tlangvâlhai hin ieng am an thaw nuom tak ding le an mamaw tak hrietchiengna nei lovin, tum mumal khawm iengkhawm nei lova an um hlak leiin, ruolhai thawdân thaw ve ringawt el an ni hlak si leiin tam tak el hai chu an hlawsam hlak hrim a lo nih. Inchûklai tamtak Vairama zun chûk theihai lai khawm ‘Ni tum’ le ‘Thaw tum’ iengkhawm mumal nei thak lova an hun tha tamtak kum 15 chen chen dâm an zu hmangral hnungin mumal nei dêr lovin an um thei zing bawk a nih. Hienghai tading hin a bula tan nawk ding chun a lo inhnu ta hlak si a. A pawi khawp el a nih. Chuleiin, a bula inthawka thaw ei tum Career chu enkai zing puma lekha ei inchûk hi a pawimaw hle ti ei hriet a tha. Lampui hraw tum le Career tum bîk neihai ta ding chun High School inchûklai a inthawkin uluk taka ei Career hrie zing pumin riruongna thatak siem a tul hle a nih.

Career Dinga Inpuochana le Nu le Pahai
Ei ni lai hin nu le pahai hin an nauhai atîra inthawkin thil an rêl fel pui tawknaw leiin thil tamtak an her suol nasa hle hlak. Chuel khêla, nu le pa tamtak hai hi Career tieng pang thil hrietna le bengvârna neilo deu a târlang a tul hle a nih. Ei hril ta angkhan thawkna zawng ding dâm le fâk le dawn zawngna dinga sin nei ding chun a tam thei ang taka thiemna le inchûkna nei lo chun hmu el thei an naw a; Lekha inchûk amanih thil ieng amani Training nei a ngai tina a nih. Hi thila ding hin sûngkuo khawsaknain a tlin dân hai thlîr thlânga thil remruot a ngai hlak. Ei umna rama inchûkna hrang hranga hin hieng tieng kawnga inkeithuoina an ngaipawi maw ngai naw a. Chuleiin, ei inchûklai naupanghai tadingin Career thlang dân dinga le inchûkna tieng inbuotsaina kawnga harsatna namên lo ei tuok chu a lo nizing ta an naw am a nih. Lungsiet um tak el chu ei nih. Chuleiin, hieng thila hai hin nu le pahai hin ngaituona le thlîr dân thar an nei a tul tak meu a nih. Hnam varhai chun an nauhai hma khuo ngaituoin an intuol lêng chai tir ngai nawh. An nauhai fena ding dik tak nia an hriet le sumin an tling chie hisap neiin an inchûk tir hlak. Chuleiin, tuhin chu ei ni Thalaihai hin, abîkin lekha inchûktu hai hin ei nu le pahaiin ei an lo ni nawk hlak a. Naupang inchûklai hai tieng panga khawm an inchûkna (School le College) tienga hai bengvârna tieng an paw bêk nawin an lang bawk si a. Career thlang ding le inbuotsaina kawnga hin nu le pa hai pawimawna hi uor hmadawm le ei hung thaw ding ang ei inhnikna bîk deuhai chu mi lo hrie puiin ei Career ding uluk taka an mi thangpui hi a tul tak zet el anta.

Uluk taka Career thlang
Thalai hai hin ei hmatieng huna ei sinthaw ding le fâk le dawn ei zawngna dinga ei thaw chi le ei inhniknahai fietaka ei hriethai chu thlang dingin ei inbuotsai a tul hle. Abîk takin inchûkna tienga lo thaw insâng deuhai ta dingin hieng a hnuoia Career ei Subject lakhai le inmilpui sinhai hang târlang inla:

BIOTECHNOLOGY
Hi hi Science tienga thiemna le fâk zawngna lampui tha êm êm el a nih. Biotechnology tienga inhnikhai chun inchûkna tieng thaw fet a tul a. Post Graduate degree lâk hnungin a ra sêng thei chau a nih ti inla indik mei at ih. Hieng tienga fe nuom tuhai chun Matric (Pawl 10) a inthawkin inbuotsai a tha a, 10+2 Science (Biology Thangin) lâk mâkmaw a nih. Website : dms.unipune.ernet.in en a tha.

NUTRITION & DIETETICS
Sap tawnga ‘Nutritionist’ an ti le ‘Dietician’ ti hai hi khawvêl pumpui huopa fâk le dawnzawngna (Profession) châk um tak el a ngai a ni a. Hieng ang hi inchûk ding chun a Course hai hi Diploma in Dietetics; B.Sc. Home Science; M.Sc. Applied Nutrition,etc. Hitaka ding hin 10+2 Science hnesaw taka inchûk phawt a ngai. Website : wbhuhs.org en a tha.

SIPAI ( ARMED FORCES)
Vêngtu sipai (Armed Forces) hai hi chi thumin an the a. Chuonghai chu :
The Indian Army; The Indian Navy; The Indian Air Force an nih. Hienga hai hin sin thatak tak hmu theiin a um zing a. UPSC hai huoihawtna hnuoia Competitive exam fe thlengin. 10+2 zo hnunga NDA inchûk zawm nghâl thei a ni bawk. Naval Academy Exam le Graduate zo hnunga direct a lût thei a ni bawk a nih.

LAW CAREER
Law tieng inchûk hi a tha êm êm. Mi tam lem ngaidan in Law inchûk hi chu Ukil hung ni ding chaua ngain ei ngai hlak. Chu chu an dik nawh. Law hin Career thatak tak a nei, chuonghai chu hieng- Corporate Law, Tax Law, Civil Law, Criminal Law, Patent Law, International Law tihai hi an lâr deu deuhai chu an nih. Prospect tha deu el a nih. Website : www.lawentrance.com enla fie takin i thaw dân ding hmûng i tih.

FINANCIAL & CORPORATE SERVICES
Abîk taka tuilai thalaihai laia Career tha deu taka inlang chu Financial & Corporate Services hi a nih. Chipchier taka hril ei nuom a chu hun in a dainaw ding leiin tawitetea hril thei chau an leiin, inhnikna neituhai chun enchieng tha hlêng a tih. Ngaiven dinga thahai chu Chartered Accountancy, Company Secretary, Stock and Securities, Banking le Cost & Works Accountancy hai hi an ni bik deu tak. Hi Career hi tulaia ding chun top rank a sie a ni hrim a nih. Website : www.icai.org en raw.

CIVIL SERVICES CAREER
Career chungchâng le thildang tamtakhai thlîrsa in ei nihai lai hin Civil Services Career hi thlang dinga ei dit insâng tak chu niin an lang. UPSC Notification en ngun hle a tha. Kum tin deu thaw a pêk hlak an leiin inhnikna nei tuhai chun ieng ang Subject le field a ei inchûkna tieng hmanga thang thei a nih. Khi a chunga ei târlanghai bâka khin Indian Forest Service, Wine Industry, Horticulture &Floriculture, Foreign Languages, Commercial Pilot, Merchant Navy, Aerospace/Aeronautical Engineering, Hospitality Industry, etc. hai hi hril uor chi le Career ditum tak tak el hai chu an ni bik deu tak.

HSA hai laia Kristien Thalai nunghâk le tlangvâl ditum tak tak el inchûk mêk haiin Career thatak tak ei hung nei pei theina dingin hi Paper le ngaituonahai hi Lalpa’n mal mi sawm pêk raw se !



Logo credit:http://www.employmentnews.gov.in/
Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate