Responsive Ad Slot

UKRAINE VUONGNA IRAN A INTHAWKA VUONGSUOK KHA TU SUKTHLA AM NING A TA?

Friday, January 10, 2020

/ Published by Simon L Infimate
A. THUHMATHUOI

Iran in Iraq rama America sipai camp pahni a zu kap zo chi khan Tehran airport a inthawkin Ukraine vuongna chu Jan 8, 2020 zingkar dar rukin a vuongsuok a. Minute hni zo chiin boruoka inthawkin a thla tla a. Mi 176 in an hringna an chan. A thi za le sawmsari paruk a 82 hai kha Iran mi le sa an nih. A chuong hai lai hin kum sawmhni le sawmthum bawr an tam. Innei thar, students, sungkuo khuolzin, professionals le academics an nih. Naupang sawmpanga an chuong bawk. Ukraine vuongna a chuong 176 lai hin America mi pakhat khawm an thang nawh.


US le Iran buoi lai taka Iran a inthawka vuongsuok Ukraine vuongna UIA Flight Boeing 737-800 kha iengtita boruoka inthawka thla tla el am ning a ti aw? Accident leia birsuk vang vang am a ni ding annawle tuhai in am a ni an kapthlak leia tla? Kapthlak a ni chun tu kapthlak am ning a ta?

Kha nia Ukraine Boeing sunga chuong passengers 176 hai kha rambung pasari a mi an nih:

1. Iran mi 82

2. Canada mi 63

3. Ukraine mi 11

4. Sweden mi 10

5. Afghanistan mi 4

6. Britain mi 3

7. German mi pathum an nih

B. THEORIES

Ukraine Boeing 737-800 boruok a inthawka a thlak dan chungthua ngaidan theory pali a um. Chuong hai chu tawite te in a hnuoia hin ei hung tarlang:

1. Mechanical failure theory

Vuongna engine tha naw lei annawle an siemdan infuk naw lei a ni el thei ti pawl an um.

Vuongna ei ti hin vuongna le engine siemtu an um a. Chu chu Boeing hai an nih. Vuongna hmangtu rambung an um a. Chu chu Ukraine an nih. Vuongna lutna le vuongsuokna airport neitu an um. Chu chu Iran a nih. Vuongna a chuong mihriem an um. Chuong hai chu rambung pasari Iran, Canada, Ukraine, Sweden, Afghanistan, German le Britain mi an nih.

Kha ni a Iran khawpui Tehran a inthawka vuongdawk Ukraine vuongna UIA Flight PS 752 kha ni hni hma khan a siemtu Boeing haiin maintenance check an lo thaw a. A tha vawng anga an lo report a nih. Amiruokchu, Boeing vuongna hi safety kawnga kum iemanichen kha hmingsie deuva lo um a nih. An finance a tlahnuoi pha a. Daksuok tum zing an nih.

Iran sawrkar chun mechanical failure leiin Ukranian Boeing kha a accident a nih, an tih. Vuongna thla lai hmutu witness thenkhat hai hrildan le an hmena a um. Mechanical accident a ni chun Boeing company intum thei a nih. Flight recorder black box hmu a ni tah. A sie hne hle. Amiruokchu, black box recordings remkhawm pha vuongna thlak dan le a thlak nasan la suidawk thei a nih.

2. Missile strike theory

ATC communication, airliner wrekage, distress signal thil suitu ngaidan le vuongna thlakdan lo hmutu tamtak hai ngaidan sirsan chun Ukraine vuongna kha kapthlak a nih, titu an tamlem.

3. Terror angle

Human error leia accident khawm a ni thei. Pilot thawsuol lei ei tina. Chu angle chu investigation chauvin hril thei a tih. ISIS le Iran a helpawl hai thuruk a ni thei bawk. Amiruokchu, Gulf ram a ding chun Iran hi ISIS dotu pawimawtak a nih. ISIS leiin Baghdad le Tehran khawm an lo thangkawp a. ISIS an lo do. Chuleiin terror angle hin sirsan ding a nei rak nawh.

4. Thenkhat chun mid air engine explosion leia boruoka inthawka thlatla ning a tih, an tih.

C. INVESTIGATION IN A SUIDAWK HMAPO TUM EI INTUM PHAWT DING?

Ram tin ram tang sui hnungin Ukraine vuongna thlakdan chungthu chu nakie pha a suitu haiin la suidawk ngei an tih. Amiruokchu, tuhri a ding chun Ukraine vuongna boruok a inthawka  a thlakna le inzawma intuma um thei po chu a hnuoia hai khu an nih:

1. Iran

Kum 2014 khan Malaysian vuongna MH 17 chu Ukraine rama Russia thangpui hel haiin Russia siem Buk missile hmangin an lo kapthlak a. Mi 298 an thi. Kha tum khan Russia le an buoina a sosang laitak Ukraine in a van boruok vuongna ta dingin a lo khar chuong nawh. Investigation team in kha kha an ngai thupui hle.

US le indo thei ngirhmuna an um ta chun Iran in an air space lo khar hai sien chu kha ni khan Ukraine vuongna kha vuongsuok lo ding a nih. Ram dang vuongna lut le suok popo early warning system hmangin inhriettirna an lo pek thei bawk.

Iran in America camp a zu kap zo char khan Tehran kha in mumal thei ta lo a nih. America hai phuba lak ding ngawt Tehran ah an lo suongtuo a. A nghakin an lo nghak tawp a nih. An invet vang. An lungsen ral inring lai chun Ukraine vuongna zuk vuongdawk chu US in missile hmanga a beiletna sawnin Iran in an air defence system Tor Missile Defence batteries hmangin Ukraine vuongna chu an lo kapthlak pal a ni el thei titu an pung zing.

Kum 2005 khan Iran in Tor Missile defence system hi Russia hai indo hmangruo bazarah a lo va hmu a, an chawk. A man a tam hle. An tangkaipui em em. Tor missile defence hi mi pali panga chau enkawl the a nih. Mel sawmpathum a hla hmelma missile le vuongna lo hmulawk theina radar a nei a. Mel riet a hla-a um hmelma vuongna boruokah a kapthlak thei. Amiruokchu, a chalaitu haiin skill le accuracy an nei a tul a. Iran le US boruok infuk naw lai a ni a. Thawsuol khawm awl a tih. Kapdawkpal thei a nih. Chun west hmu peilo Iran sunga helpawl hai thu phirruk leia thil tlung khawm a ni thei.

2. Ukraine

US le Iran boruok inherdan enin Ukraine chun a vuongna kha a lo invuongdawk tir naw thei vei leh. Amiruokchu, buoina sosang ding hrielawk leiin a zan zana puonthu le inthawkdawk an nih, titu an um. Damsuok tuma vuongsuok vangduoi an nih, an tih.

3. America

America hin missile air defence programme thatak a nei a. Missile tracking infrared satellites pali a nei. Nikhat laia Iran in Iraq a US army camp pahni a va bei khan US in a missile warning system a hmang tangkai hle. US sipai thi le hliem pakhat khawm an um nawh.

US hin air traffic control machine khawm tha tak a nei a. Vuongna popo warning a lo peklawk thei. Lut le suok ding a hmu lawk thei vawng. Amiruokchu, Tehran suolzie hi ramdang khawma an mit ngeiin hmu ve hai sien a ti a. Khawvel inremna chawkbuoi theitu a nih ti khawvel hril a nuom a. Chuleiin America in Iran suolna leia middle east buoina hi zuk suktawp el a tum nawh. A fakzawngna in hmang zing a tum. US in Iran air defence batteries lo kapdawktu laia thang thenkhat chu America tieng huoilutin Ukraine vuongna (ramdang pasari a passengers chuongna) kha a lo inkapthlak tir a nih, titu an um. Saddam le Gadaffi hai angin Iran hi titiri a hmang a tum a nih, an tih.

4. Russia

Iran hai air defence system SA 15 hi Russia siemdawk a nih. Russia in ram sawmparuk hai kuoma a lo zawrthlawng ta a. A zawr zing bawk. Iran a air defence system kha Russia tieng inawn pawl hai i enkawl a nih, titu an um. Khanga tangkai ti an hriet ta leiin tuhin chu Iran in inchawsa tum nawk a ta. Syria, Lebanon le Jordan khawma inchaw ve tum an tih. Chu chu Russia indo bazaar hlawkna ding a la nih. Missile zawr competition ah Russia silai le ralthuom bazar ah ram dang hmu ding an tlawm ta leiin Moscow bei a lo dawng hlak. Tuta tuma Iran-US buoina hin a good morning bazar an fuk hmel tah.

5. Canada, Britain, German, Sweden, Afghanistan, etc.

Iran le America boruok a sosang lai tak khan Tehran airport chung airspace feet 25,000 a insangah ramdang vuongna sawmpariet lai lutin an suok zing a. Ramdang haiin missile attack a um ding ti hrielawk hai sien chu an airlines hai warning pein an lo inchawltir ring a um. Iran rama foreign embassies le Iran sawrkar an lo inhrietpaw vat naw ni mei a tih. Foreign embassies haiin Iran a inthawka suokdawk tum foreigners hai travel advisory chiengkuong tak an lo pek hman naw khawm a ni thei. Travel advisories hmu hnunga damsuok tuma tlandawk vangduoi khawm an ni thei.

D. THUKHARNA

Kum sawttak el US economic sanction leiin Iran nuclear programme le missile technology chun an inthanglien ding ang takin an lo inthanglien thei nawa. Russia a inthawk khawmin indo hmangruo siemna technology tha an lo dawng nawh. Chuleiin Iranian scientist hai bei a lo dawng thei em em a nih.

Amiruokchu, local technology le North Korea rawmrawk sirsanin Tehran chun missile phawkfawm chu 1250 mel kapphakin a hung siemsuok a. A kutsuok ngei missile defence system Bavar 373 khawm a hung remkhawm thei ta a nih. Chuong hai chu a uongpui ta bek bek a nih.

Iran in missile hmangin Iraq a America army camp pahni a zu kap hnunga US President Donald Trump in Iran in mizie a thlaktleng tul a tih, tia economic sanctions bawk a sopui kha Tehran chun a theinghil vat ring a um nawh. Chuleiin Ukraine vuongna thlakdan chiengkuong taka suidawk a ni ngei theina dingin Tehran sawrkar, vuongna a chuong hai ram sawrkar pasari, US le NTSB thangkawpin Ukraine plane crash investigation tha takin an thawtlang a tul. Thudik hrietsuok tuma hmalakna chu Iran in mizie thalo thupna in a hmang ve thei tlat.

Ukranian civilian jetliner chu Iran in hmelma military vuongna sawnin a lo kapthlak ringawt a ni chun Iran vuongna le military technology a bikin an uongpui bek bek air defence system Bavar 373 lan hnuoizie a suklang a. Tehran ta dingin khawvel hrieta inzakna khawp tling a tih.

US, Russia, Israel le India angin missile defence system tha nei tuma Tehran hmalakna BAVAR 373 chun tawpni nei naw nih. Amiruokchu, civilian vuongna le military combat vuongna la thlirhran theilo Iranian airforce military chu America hai PATRIOT missile defence le Russia hai S-300 missile defence le la tekhi chi an nawh. Hi kawnga running race a hin Iran in US le Russia mei a la hmu phak teu teu nawh.

Russia, China, Iran, North Korea, Cuba, Venezuela, Syria le EU missile programme a inthawka America invenghimna dingin kum 2019 khan US Congress chun NextGen missile tracking satellite panga siemna ding sum Rs 8,660 lakhs a lo amen dai tah. Kum 2025 a inthawk khin America in beipui thlak a tih. Iran a missile sawmpanga khan an lo in testing-sin phawt a nih.

Thawsuolpal leiin Ukraine vuongna kha kapthlak a lo ni chun Gulf nation hai ta dingin Iran hi ram tium a la ni zing ti khawvelin hmu thei a ta. Tehran kuta nuclear bomb a him nawh ti sopui nawk an tih. Chu chu America politician haiin middle east-a fakzawngna economic weapon pawimawtakin hmang zing an tih.

-Ziektu

Dada le Jojo Pa,
Hmarkhawlien, Cachar, Assam

10.1.2020
Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate