~ Jami Darngawn
Kei mi laia khawm thawsuok nei lo le pauzolo nu hin ka nuom thu nilovin Hnam Siemtu/Mi Siemtu Lalpa'n A nuom danin Ami hmang hlak chu ka ni hih !
Awleh, 2018 kum tawp tieng ni khat chu ka insung sin thawa ka buoi rak rak lai chun phone call ka dawnga "Jami, hung ṭum vat ta ?" Tiin kona ka dawnga, kei khawm chu thuawi takin kan inchung a'nthawk chun kan inhnuoi ah ka va ṭuma, chutaka chun mi kotu HWA ṭhuoituhai an lo uma, anni hai chun ka Nu le ka U Lal Remsiemin Hmar Thangsuopuon an Design thar chu ka nuteha'n puon an ran a, an entawn dinga an sie chu an hmu fuka mawi le nal an ti em lei chun thlalakpui ding chun an mi ko thlak chu ka lo nih. Kei khawm chun inring lawklo le phakneng chun chu Hmar Thangsuopuon chu thla kan lakpui tah a nih.
2019 kum a hung thara HWA chun Calendar an buotsaina a chun Hmar hnampuon chidang dang mawi tak takhai chu Nupui/Nunghak/Naupang haiin inbelin an thlalakhai chu hmu thei dingin a um a, chutaka chun kei ve bawk khawm chu July thla a chun a phek sirtieng a chun ka lo um ve a, ka naupa kum 9 mi (Anaya Lalropuia) chun hieng hin a hril "Nu nu, iem a ta nang i thlalak hi a fie naw/nal naw tak a? Mi danghai hlak hi an fie em em si a !" Tiin a mi hril a, kei chun "Tawi, kei chu Calendar a chuong ding laia ṭhang kan nawa amiruokchu WHA hotuhai Imphal an hungna lampuia an hnawmsuok leiin ei in ah (toilet) an hung lut vak naa hi Thangsuopuon hi nal an ti leiin an mobile ah thla an mi lakfawma an inṭhangtir ve mei mei a ni hih" tiin ka hril fie a, chutaka chun ka naupa chun a hrietthiem tah a hieng hin a hril nawk a. "Nu nu, Hmar nuhmeihai laia i thlalak a um ta reng reng khawm chu lawm el rawh" a mi tih. (He he)
Ani ngei, kei khawm ka thei ang ang chun kan ti Hmar nupui em ema hnam puonhai khawm hi ka thei ang ang chun humhal ka tum zing a nih. Amiruokchu, ka lo thaw nasa taluo lei khawm ning a ta kum 2/3 vel liem tah a khan mi ṭhenkhatin "Inti Hmar taluo" tia an mi hril lei khan kan phalam deua, chuongtetak chun ka thaw ta naw laizingin ka lungril ruk tak chun kan vawi em em a nih.
Chuonghiel ṭawngkam ka lo dawngphana khawm iengdang lei an nawh Hmar hnam puonhai ka uksak taluo lei a nih ti inla inkhel naw nih. Hnam puonhai hi ka lunginsietin ka ngaina ngawi ngawia ka thei ang ang chun kan bel ve hlak. "Hmar Âm" lem lem hi chu ei Hnam hming a putzing ta khawma unau hnam dang ha'n ta neia an nei el hi chu kei suilungmawl hin ka lo inroin ka lo phal ngai nawh. Puonlaisen lem lem hi chu ka bi changhin ka lung a awi hlie hlie hlaka Hmar nupui ka ni leia bi thei chauh ka ni hi vangnei kan ti hle hlak a nih.
A bikin pasalhai nekin nuhmeihai hin Hnam puonhai chawilar/chawisang hi ei awlsam em ema Biekin inkhawmna le lawm nikhuo le lungngai nikhuo a hai khawm nuhmeihai chun hnam puonhai inbelin ei suklang thei zing a nih.
Chuongang bawk chun pasalhai nekin nuhmeihai hin Hnam Siemtu Pathien ditdan angtakin um ei ta, Hnam puonhai ei chawisang/chawilar awlsam angbawkin "Ei Nungchanghai hi ei hnam mawina a nih" ti hriezingin khawlai hmuna um inla khawm ei ziemawihai suklang peiin hieng:
1. Tlawmngaina.
2. Inthuruolna.
3. Taimakna.
4. Inlainatna.
5.Thienghlimna.
Etc hai hi ei hnam mawina puotienga inbel/inlang thei lo sungtienga ei incheina ziemawi a nih. Hmar nauhai laia um inhawi ka ti bek bekna khawm hieng ei hnam ziemawihai lei a nih ka ti nuom a nih.
Ei hnam mawina chu nang le kei mawina a nih ti hrezingin Hnam Siemtu ei Pathien ditdan ang taka umin ei tlinnawnahai insawisel el lovin, ei thawsuolnahai chu thawṭhat tumin, ei thaw ṭhathai inpak tawnin, chuongchun ei umna hmun sengah ei thei ang tawk peiin ṭhang la nawk zuol sau sau ei tiu khai.
HNAM SIEMTU LALPA'N HMAR NAUHAI HI MAL MI SAWMPEI RAW SEH.
Kei mi laia khawm thawsuok nei lo le pauzolo nu hin ka nuom thu nilovin Hnam Siemtu/Mi Siemtu Lalpa'n A nuom danin Ami hmang hlak chu ka ni hih !
Awleh, 2018 kum tawp tieng ni khat chu ka insung sin thawa ka buoi rak rak lai chun phone call ka dawnga "Jami, hung ṭum vat ta ?" Tiin kona ka dawnga, kei khawm chu thuawi takin kan inchung a'nthawk chun kan inhnuoi ah ka va ṭuma, chutaka chun mi kotu HWA ṭhuoituhai an lo uma, anni hai chun ka Nu le ka U Lal Remsiemin Hmar Thangsuopuon an Design thar chu ka nuteha'n puon an ran a, an entawn dinga an sie chu an hmu fuka mawi le nal an ti em lei chun thlalakpui ding chun an mi ko thlak chu ka lo nih. Kei khawm chun inring lawklo le phakneng chun chu Hmar Thangsuopuon chu thla kan lakpui tah a nih.
2019 kum a hung thara HWA chun Calendar an buotsaina a chun Hmar hnampuon chidang dang mawi tak takhai chu Nupui/Nunghak/Naupang haiin inbelin an thlalakhai chu hmu thei dingin a um a, chutaka chun kei ve bawk khawm chu July thla a chun a phek sirtieng a chun ka lo um ve a, ka naupa kum 9 mi (Anaya Lalropuia) chun hieng hin a hril "Nu nu, iem a ta nang i thlalak hi a fie naw/nal naw tak a? Mi danghai hlak hi an fie em em si a !" Tiin a mi hril a, kei chun "Tawi, kei chu Calendar a chuong ding laia ṭhang kan nawa amiruokchu WHA hotuhai Imphal an hungna lampuia an hnawmsuok leiin ei in ah (toilet) an hung lut vak naa hi Thangsuopuon hi nal an ti leiin an mobile ah thla an mi lakfawma an inṭhangtir ve mei mei a ni hih" tiin ka hril fie a, chutaka chun ka naupa chun a hrietthiem tah a hieng hin a hril nawk a. "Nu nu, Hmar nuhmeihai laia i thlalak a um ta reng reng khawm chu lawm el rawh" a mi tih. (He he)
Ani ngei, kei khawm ka thei ang ang chun kan ti Hmar nupui em ema hnam puonhai khawm hi ka thei ang ang chun humhal ka tum zing a nih. Amiruokchu, ka lo thaw nasa taluo lei khawm ning a ta kum 2/3 vel liem tah a khan mi ṭhenkhatin "Inti Hmar taluo" tia an mi hril lei khan kan phalam deua, chuongtetak chun ka thaw ta naw laizingin ka lungril ruk tak chun kan vawi em em a nih.
Chuonghiel ṭawngkam ka lo dawngphana khawm iengdang lei an nawh Hmar hnam puonhai ka uksak taluo lei a nih ti inla inkhel naw nih. Hnam puonhai hi ka lunginsietin ka ngaina ngawi ngawia ka thei ang ang chun kan bel ve hlak. "Hmar Âm" lem lem hi chu ei Hnam hming a putzing ta khawma unau hnam dang ha'n ta neia an nei el hi chu kei suilungmawl hin ka lo inroin ka lo phal ngai nawh. Puonlaisen lem lem hi chu ka bi changhin ka lung a awi hlie hlie hlaka Hmar nupui ka ni leia bi thei chauh ka ni hi vangnei kan ti hle hlak a nih.
A bikin pasalhai nekin nuhmeihai hin Hnam puonhai chawilar/chawisang hi ei awlsam em ema Biekin inkhawmna le lawm nikhuo le lungngai nikhuo a hai khawm nuhmeihai chun hnam puonhai inbelin ei suklang thei zing a nih.
Chuongang bawk chun pasalhai nekin nuhmeihai hin Hnam Siemtu Pathien ditdan angtakin um ei ta, Hnam puonhai ei chawisang/chawilar awlsam angbawkin "Ei Nungchanghai hi ei hnam mawina a nih" ti hriezingin khawlai hmuna um inla khawm ei ziemawihai suklang peiin hieng:
1. Tlawmngaina.
2. Inthuruolna.
3. Taimakna.
4. Inlainatna.
5.Thienghlimna.
Etc hai hi ei hnam mawina puotienga inbel/inlang thei lo sungtienga ei incheina ziemawi a nih. Hmar nauhai laia um inhawi ka ti bek bekna khawm hieng ei hnam ziemawihai lei a nih ka ti nuom a nih.
Ei hnam mawina chu nang le kei mawina a nih ti hrezingin Hnam Siemtu ei Pathien ditdan ang taka umin ei tlinnawnahai insawisel el lovin, ei thawsuolnahai chu thawṭhat tumin, ei thaw ṭhathai inpak tawnin, chuongchun ei umna hmun sengah ei thei ang tawk peiin ṭhang la nawk zuol sau sau ei tiu khai.
HNAM SIEMTU LALPA'N HMAR NAUHAI HI MAL MI SAWMPEI RAW SEH.
