Responsive Ad Slot

Hmasawnna Thar | 04 August, 2016

Thursday, August 4, 2016

/ Published by VIRTHLI
Dr Lokendro Singh in Project Belladonna­200 a hawng
CCPUR: Dr K. Lokendro Singh, Director, AYUSH, Govt. of Manipur inrawinain State AYUSH Officer, State Nodal Officer, NHM Manipur hai thangin Imphal­a inthawk official 9 zani 10:30AM khan CCPur­ah an hung a, District Hospital­a MS Conference Hall­ah Project Belladonna­200 (Preventive support of JE) an hawng. Hi huna hin CMO, MS/ DH; DFWO, DMO, CCPur le Seiboi Mate, DPM/NHM hai thangin District Hospital staff hai khawm an thang.



Dr K. Lokendro Singh chun, JE natna hri laka invengna ding Project Belladonna­200 chu zani hmasa khan Imphal­ah Health Commissioner P.K. Singh in a hawng thu hrilin Belladonna­200 damdawi fak hin Japanese Encephalitis (JE) natna laka inthawk 100­ah za ei him thei tina a ninaw a, iemanichen­ah a mi veng thei ti chau a nih tiin a hril.

AYUSH damdawi “Belladonna­200” hi a fak dan ding category 4­a the a ni a, zingkar inhmatak iengkhawm fak hma phing ruok laia fak ding an nih. A fak dan ding chu (i) kum 0­1 inkar han  1 globule/pill once daily for 3 days ; (ii) kum 1­15 inkar han 2 globules/pills once daily for 3 days;  (iii) kum 5­15 inkar han 3 globules/pills once daily for 3 days le (iv) kum 15 le a chungtieng han  4 globules/pills once daily for 3 days  a nih.

Hi damdawi hi  Health Institution (District Hospital/CMO) fethlenga sem ni dingin ei thu dawngna chun a hril a. Hi damdawi sem a ni huna chun JE leia mipui hai inlauna a hung bo ngei beisei a nih tiin Dr K. Lokendro Singh chun a hril.

August 31 Tribal Unity Day in
CCPUR: July 18, 2016 a Joint Action Committee Against Anti­Tribal Bills (JAC) le Outer Manipur Tribal’s Forum (OMTF) meeting thu rel angin August 31, 2016 khi Tribal Unity Day a hmang ninga  tih tiin JAC thusuok chun a hril. Hi Day le inkal dinga mimal le pawl tum tum hai chu programe dang siem lo dingin JAC chun ngenna an siem. August 31, 2016 hi Anti­Tribal Bills 3 hai le inzawma JAC in hma a lak a kum khat tlingna ding a nih. Chun, July 18, 2016 a JAC le OMTF thurel dungzui ang bawkin August 11, 2016 chena State sawrkarin JAC thil ngen a ngaisak naw chun JAC le OMTF thangruolin nuorna thaw tan ning a tih. Inchuknain, public offices, mimal le pawlhai chu India Independence DAy a vawi 70 tling lawmnaa thang lo dingin JAC chun ngenna a siem bawk.

VTI­ah driving  inchuk thei
CCPUR: Vocational Training Institute (VTI), Rengkai Muolhlum­ah Driving inchuk nuom hai ta dingin  Application Form semdawk tan mek a ni a. A dit hai chun Office hour sungin Application form lak thei ning a ta, an hnu takah August 10, 2016 chena peklut ding a nih.

Lawmthu an hril
CCPUR:  An phu ruollo le an ring phaklo, bufai pek an nina chungah a petu HPC(D) Chairman hotuhai kuomah Hrangthakim chun Ngurte khawsunga hmeithaihai aiawin lawmthu a hril. HPC(D) chu damsawt ding le Pathienin thangpui peia malsawmna tam lema vur dingin ditsakna an inhlan bawk.

Malaria Positive 8
CCPUR: District Malaria Office chun July, 2016 sung khan damnaw mi 2101 hai thisen lain an enfel a, Malaria Positive 8 an hmu a, hi laia 3 chu Malaria PF an nih.

Monitoring Cell hawng 
CCPUR: Churachandpur district­a Japanese Encephalitis (JE) le Viral Fever inleng mek le inzawmin DSU/IDSP Centre­ah Monitoring Cell hawng ning a tih. Hi Cell­a hin Dr O. Jotinkumar Singh le Dr Leivon Bellamy Kom hai duty hlak an ta, Monitoring Cell le District Hospital haia damnaw inen, JE ni dinga ringhla le Viral Fever nei hai thisen lain Imphal­ah test dinga thawn pei ning a tih. Doctor duty hai a tul le pawimaw anga thangpuitu dingin Lalzarlien, Male Health Supervisor, District Malaria Office ruot a nih tiin Dr Liankhojam Guite, Dist. Malaria Officer & Dist Surveillance Officer/CCPur chun a hril.

Rifleman Written Exam August 7­ah
CCPUR/IMPHAL: Manipur Police Department hnuoia Rifleman lakna dinga Physical Efficiency Test­a hlawtling hai ta dinga Written Examination chu August 7, 2016, 11:00AM khin Khuman Lampak Main Stadium, Imphal­ah um a tih. Candidate hai chu zingkar 9:00AM a tlung kim seng dingin Themthing Ngashangva, IPS, Chairman, DPC for Recruitment of Rifleman (MR), 2016 chun inhriettirna a siem. Candidate hai chu Admit Card, Clip Board le Ball Point Pen chawi seng dinga inhriettir an ni a, Exam­na hmuna hin mobile phone, bags, wallet etc. hai chawilut phal ninaw nih.

BVHTDC Chairman in Power Tillers a sem
HMARKHAWLIEN: Pu Lalthomlien Hmar, Chairman, Barak Valley Hill­Tribe Development Council (BVHTDC) chun zani zantieng 2PM kham Hmarkhawlien Community Hall­ah Barak Valley mipuihai ta dingin Power Tillers semdawkna a nei. Hi huna hin mi 24 kuomah Power Tillers sem a nih. A renga sem ding zat chu 76 a ni a, a dang hai chu 2nd phase­a sem nawk dinga ti a nih. Hi huna hin Assam­a Excise, Fishery le PWD minister hlui Pu Parimal Suklabaidya khuollienin a thang a, Silchar­Hmarkhawlien inkar lampui thanaw khawm thla 6/7 sunga siemzo hman dingin a tiem. Auditor Controller statement dungzuiin Assam sawrkarin pawisa Vaibelsie singkhat le sangkhat a bat leia sin zuk tan el thei a ni nawna thuah pawi a ti thu a hril. Hi huna hin Assam Assembly Dy. Speaker Dilip Paul le Cachar BJP President khawm a thang.

Darkar 6 chuong zet hriltlang a ni hnungin Rajya Sabha in GST Bill a passed tah
NEW DELHI: Sawrkar thlungpuiin hmang kar a nghakhla em em, Indian history­a Tax reform lientham tak 122nd Constitution Amendment Bill “Goods and Services (GST) Bill” tia hrietlar  chu zanikhan Rajya Sabha­ah darkar 6 chuong zet hriltlang a ni hnungin pass a nitah. GST Bill hi  Lok Sabha­a pass tasa, sienkhawm  Rajya Sabha­ah majority Congress in siemthat ngieta an dodal tlat leia pass thei lova hun sawt tak lo um a nih. GST Bill hi hmang a nipha chun India ram pumpuiah  state tin haiah Sales Tax thuhmun/angkhata lak hung ni tang a ta, state sawrkar han a hrana Sie (tax) an lak  hlak hai sukboin, Central Excise, State VAT, entertainment, entry le luxury taxes hai a hung thlakthleng ding a nih.

Finance Minister Arun Jaitley chun, sawrkar thlungpui chun inlai takin GST rate siem a tum ding thu le GST hin tax peklo (tax evasion) a suktlawm pha ding thu hi Bill hriltlangna huna a hril a. GST Bill hin ei ram economy derthawng taka um mek hi nasa takin a hung sukhrat  ding thu; Centre le state sawrkar han revenue tam lem an hmu thei pha ding thu hai a hril.

Congress a inthawk P. Chidambaram chun, Chief Economic Advisor in rawtna a siem angin GST standard rate chun 18 percent a pel ding a ni nawh tiin a hril a, hi standard rate pela siem a ni nawna dingin Congress party chun India ram pumpuiah campaign a thaw ding thu; Congress in GST Bill hi a dodal naw a, a felnaw tam tak a um leia a lo thlawp naw a ni thu a hril a. Sawrkarin Bill­a one percent inter­state transaction tax hnawl a remti chu lawmum a ti thu a hril.

GST Bill­a state le state inkara thil phur man tax 1% lak belsa tumna Congress in a dodal leia hun khang chen Pass thei lova Rajya Sabya a intang a ni a, hi thil hi hnawl a ni phawt chun Congress chun GST Bill hi a thlawp nghal ding thu a lo hril tasa hrim a nih. GST hi khawvel rambung   thenkhat chun an hmang zing ta a nih.

Bill hi dan a hung ni theina dingin Lok Sabha­ah kir nawk a ta, hi chu zovah state Legislative  Assemblies 50% bekin an la pawmpui a tul nawk ding a nih.PM Narendra Modi chun GST Bill Rajya Sabha­a pass a nina thuah political party tum tum hai chungah lawmthu a hril.

Kum tin Govt. ITIs ah student 1640 admit
IMPHAL: Manipur­ah Govt. Industrial Training Institutes (ITIs) 11 a um a, hieng ITI haiah hin kum tin students 1640 admit an ni hlak. Govt. ITI, Takyel ah seats 448, Ukhrul ITI ah seats 156,  ITI CCPur­ah seats 92, Senapati ITI ah seats 60, Tamenglong ITI ah seats 160,  Jiribam ITI ah seat 32,  Takyel ITI ah seat 80, Phaknung ITI ah seat 228, Kakching ITI ah seat 128, Ningthoukhong ITI ah seat 128 le ITI Chandel (Komlathabi) ah seat 128 a um  tiin Th. Manibabu, Joint Director, Directorate of Craftsman Training chun zanita DIPR Complex, Imphal­a  press conference huna a hril.

Sawrkar rama In bawla um hai thiek
IMPHAL: Manipur state sawrkarin Bishnupur District sunga Moirang le Senda Road inkara Sendra Chingkhong, Moirang hmuna sawrkar rama In le dawr bawlhai chu an In le dawr hai thiek dinga an hriettir hnung khawma an thiek nuomnaw leiin zanikhan Police le JCB hmangin state sawrkar chun a thiek.  Hi laia In le dawr nei han an lo dang tum leiin a hnawtdarna dingin Police han tear gas le mock bomb an kap khum a, mi 10 vel an hliem. Hliemhai hi District Health Centre panpui an nih. Hi lai hmuna hin a hma deu a inthawka  District Magistrate, Bishnupur District in Cr.P.C. 144 a lo puong ta a nih.

State sawrkar sum hmuna tak VAT
IMPHAL: Manipur state sawrkar sum hmuna tak chu Value Added Tax (VAT) a nih. Kum 2015­16 khan Department of Taxes, Govt. of Manipur chun  Sie (revenue)  Rs. 468.24 crore a hmu a, kum tawp chenah Rs. 480­490 crore hmu phak beisei a nih. Kum 2009­10 in Rs. 163.28 crore, kum 2013­-14 in Rs. 395.74 crore le kum 2014­15 in Rs. 432.49 crore hmu a nih tiin Shailesh Kumar Chourasia, Commissioner of Taxes, Govt. of Manipur chun zanita DIPR Complex, Imphal­a Press Conference huna a hril.

Langthabal­ah dappui thaw a nih
IMPHAL: Independence Day hmangna ding le inzawma venghimna tiengpang thil leiin zani zingkar dar 5 a inthawk khan Imphal West District Police Commando han Langthabal bielah dappui an thaw a, lekha pawimaw nei lo mi 3 an man a, thu indawn chieng dingin Singjamei Police Station­ah an peklut.

KUFO cadre pakhat an man
IMPHAL: Senapati Brigate, Red Shield Division hnuoia Jawalamukhi Battalion chun July 31, 2016 khan Kuki Unification Frontal Organisation (KUFO) cadre Satgoumang Lhouvum @ Rolling @ John Cena (29), s/o PoulalLhouvum of village Salem Veng, Motbung, Police Station– Saparmaina, district Senapati (Manipur) chu an man a, Saparmaina Police station­ah an peklut.

West Bengal hming “Bengal” tia thlakthleng tum
KOLKATA: Zani hmasaa West Bengal Cabinet meeting chun West Bengal hming chu “Bengal” tia thlakthleng dingin remtina an nei. State sawrkar chun tuta hma khan West Bengal hming hi “Paschim Bango” tia thlakthleng dinga rawtna sawrkar thlungpui kuomah a lo pek ta a, sienkhawm sawrkar thlungpuia inthawk green signal a hmunaw leiin tuhin state sawrkar chun rawtna thar a hung siem nawk a nih tiin West Bengal Parliamentary Affairs Minister Partha Chatterjee chun a hril. Hi thua resolution pass a ni theina dingin August 26, 2016 khin special Assembly session ko a ni ding thu Mr Chaterjee chun a hril bawk.

Anandiben Patel inbanna pawm pek
NEW DELHI: Gujarat Chief Minister Ms Anandiben Patel in Chief Minister a ninaa inthawka inbanna a pek chu zani zingkar khan BJP Parliamentary Board in a pawmpek a, Ms Anandiben Patel thlaktu ding zawngnaa mawphurtu dingin Union Minister Nitin Gadkari le BJP General Secretary Saroj Pandey hai ruot an nih.

BJP National President Amit Shah Gujarat CM thar dinga ruot ni el theia hrilrik um na chu senior Party leader le Union Minister Venkaiah Naidu chun hnielin, Amit Shah chu party in national level­ah a la mamaw thu a hril.

VK Singh Jeddah a tlung
JEDDAH: Saudi Arabia rama India mi sinthawa inhlawfa, sin an nei tanaw leia India ram tienga hung kir nuom hai thuoikirna ding le inzawma thil tul hai buoipui dinga inzin Minister of state for External Affairs V.K. Singh chu zani zingkar khan Jeddah khawpui a tlung. Saudi Arabia rama hin India mi inhlawfa 7,700 vel camps 20 haia enkawl mek an nih. Saudi economy tlakhnuoi leia an thawkna company han hlaw an pek theinaw bakah an sin haia ban an ni leia hiengang harsatna hi hung um a nih.

Mumbai ­Goa leilak a chim; Bus 2 le passenger hai tuiin a len hmang
RAJGAD: Zani zingkar 1AM vel  khan Mumbai le Goa inkar­a Raigadh district sunga Savitri vadung chunga daw leilak chu ruosur nasat leia tuilien leiin a chim a, Maharashtra State Road Transport Corporation  Bus 2 le a sunga chuong passenger hai tuiin a len a, sansuokna sin thaw mek a nih. Hi leilak hi  British hun laia bawl, kum 70 chuong zeta upa a nita a, Mumbai le Goa infepawna lampui pawimaw takel niin vadung tuilien leia Bus hai hin an hraw lai taka leilak hi hung chim nia hril a nih. Bus haia hin passenger 11 ve ve an chuong nia hril a nih.

Bus le a sunga chuong passenger inhmang hai zawngna sin thaw mek a nih. Sawrkar thlungpui chun sansuokna sin thaw dingin NDRF teams 4 le Lawng 12 a tir thu zanikhan Home Minister Rajnath Singh chun Lok Sabha hmuna a hril. Hi baka hin sansuokna sin thangpuitu dingin Army helicopters 2 tir a ni thu a hril bawk.

Hi thu ei sut chena hin mi 2 thisa ruong hmu le tuia inthawk laksuok a ni ta thu District Collector Sheetal Ugale­Teli le Police SP Suvez Haque hai chun an hril.

Jail a intang tlansuok man kir
MAMIT : Tuolthatna thubuoi leia man le Jail­a intang mek, July 9, 2016 zingkar dar 8:30 vela  Central Jail­a inthawka tlansuok Mr Lalrindika S/o Lalchhunga of West Lungdar Village, Mamit District, Mizoram chu zani zingkar 6:30 vel khan West Lungdar Lodung sei rama a unaupa tu sungah 5 IR Bn. Commando han an man. Ama hi January 31, 2016­a West Lungdar hmuna tuol thatna thubuoia man a nih.

Samak 21 thangin ramsa 310 an thi tah
GUWAHATI:  Kaziranga National Park (KNP), Assam­a chun  July 25, 2016­a inthawk tuchena hin Assam rama tuilien leiin Samak 21 thangin ramsa 310 vel an thi ta niin Divisional Forest Officer Subhasis Das chun a hril. Assam tuilien hin forest camps 130 tuiin a chim a, camps 70 hai chu tuiin a la chimpil zing niin DFO chun a hril. Kum 2012 nekin KNP a tuilien hi a nasa lem a, sienkhawm ramsa thi ruok chu kum 2012 khan an tam lem.

VAWISUN THUPUI
“Mi an bawsiethai in ngaidam chun, in Pa vana min ngaidam veng a ti cheu. Nisienlakhawm, mihai in ngaidam si naw chun, in Pain in bawsietnahai ngaidam bik naw ni.  ­Mathai 6:14­15

Editorial: Mani chengna In bula ran vai

Zohnathlakhai hi tienlaia  ei pi le pu haia inthawka mani chengna in bula ran vai hlak ei ni a, ran ek le zun hing inkara khawsa thang ei ni a, ei thil ching hi hmasawnna chi hran hran han mihriem nun a hung sukchangkang hnung khawm hin ei la thlauthla thei meu nawh. Ei khawpui sunga chenghai ngei khawm hin ei in huongsung sengah Vawk, Bawng, Ar, Ui, Mengte le a dang dang hai chu ei la vai seng a, In bula ran vai hi ei lan khap hmak thei nawh. Sawrkarin khapna thupek an suo khawmin ei zawm chuong nawh. Ran vai hi ei tangkaipui hle laiin, khawvel mithiemhai chun ran a inthawka natna hrik mihriem han ei kai nasat dan an mi hrila inthawk hin chu a thaw dan dang ei zawng ve el hi ei thaw dan ding niawm tak a nih.

Hieng laizing hin sawrkara thuneitu tieng hin nitina ei fak le dawn thawsuok dan ding tiengpangah ngaituona a la seng tawk naw hle ti chu tuta ei ngirhmuna inthawk hin an lang chieng hle. Vawksa, bawngsa, arsa ei du dan ngaituo hin chu ei State puotieng chena thawnsuok thei khawp Vawk fam, Ar fam le bawng  farm changtlung tak tak nei thlie tluo ta awm tak ei nih. Hiengang farm hi chu ei hang thaw tan dal hlak a, sienkhawm tuchen hin hlawtling taka enkawl sunzawm thei ei la um nawh. Hi lei hin mani chengna bulah thei ang anga ei vai el naw chun thaw ngaina rak a um chuong nawh. Khawpui sungah ran vai ei khap ding chun hmun dangah umzie nei taka ran vaina hmun changkang tak ei siem le nei a tul ding a nih.

Khawpui  sungah ran vai hi khap thei lo ni ta sienla khawm, khawpui puotieng deu, khawte haiah chun khap hlei thei a ninaw el thei. In bula ran vai leh hin ei nunin inzawmna a nei tlat leiin In bula ran vai hi ei khap thei hmak chu ring a um nawh. Hi lei hin ei ran vaihai ei enkawl fimkhur a, an zun le ek ei inthiel fai thlap zing  a pawimaw a nih. Chuong a ninaw chun ei ran vai haia inthawk natna hri ei lan vawi pei ding a nih.In bula ran vai hi bansan hmak thei inla chu ei ta dinga a thapa tak a hung ni ngei ring a um.

Mithiemhai chun khawvela mihriemhai natna hrik invawitirtu  natna hrik (microbes) 1,415 laia zaah 60 zet hi ran a inthawka inkai a ni thu an hril a. Manipurah hin hang enfel ve ta inla chu, natna hrik ei pai laia iengzat him ran a inthawka ei kai ve ti hi sut tham ve a tling ring a um. Ei ran vaihai le ei chengpawl dan hang en hin chu, khawvel huopa rana intahwka mihriemin natna hrik ei pai zat anga sut 61% nekin Manipur bik hi ei lo insang el thei a nih. Hiengang hi ei ngirhmun a ni ding leiin In bula ran vai hi chu ching pei chi niin an lang nawh. Tu ela ei tawpsan thei naw a lo ni khawma damte tea bansan dan lampui ei dap chu ei thaw ding makmaw niin an lang.

Churachandpur khawpui sungah hin veng tin deuthawah  Vawk, Bawng, Ar, Ui, Kel le a dang dang vai hi ei la thahnem hle. Khawpui sung a suktawp bakah boruok a sukpawrche hle a. Hieng ei ran vaihai hi sum lamsuokna ding le mania ei hme dinga ei vai a ni tlangpui a. A sa hi lo thienghlim khawm nisienla, ei ran vaihai ei enkawl dan tam tak hi a thienghlim tawk naw hle a, a sa a inthawk ni lo, a vai dan system a inthawk ringawt khawm hin ran natna hrik kaina ‘chance’ an sang hle ring a um.

Ei ramah ngei Japanese Encephalitis le Dengue natna hri invawi le hieng natna hri leia thi ei um ta tlat leiin ei ran vai dan hi a system le a hmun ei thlakthleng chu a tul hrim hrim a nih. Hilei hin sawrkarin In bula ran vai khapna thupek a hung insuo a ni khawma a pawm dan ei thiem nuom a um. Khaw thenkahtah In bula ran vai khap khawm thil hung um thei a ni bawk. Hi thil hi a lo hung um a ni khawma khawtlang thuoituhai sawisel le dem el chi ninaw nih. Ei dam theina ding, ei hrisel lem theina ding le ei that tlangna ding a ni leiin thiem taka ei pawm tlang seng thiltha ning a tih. A bul tan tir laiin lo harsa deu sienlakhawm, damte tein hang thawng ei ta, ei hung thiem le thaw thei ve el ring a um.

Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate