Ei Lalpa Isu, ei ni misuolhai, ei suolnahaia inthawk min tlansuok dinga khawvêl hringmi ah hung insiem a, hnuoi taksa puta rawng a bâwl lai khan, a ṭhuoihruoihai kuomah ṭawngṭaidân an chûktir thu Chanchintha ziektu Mathai le Luka’n an ziek a. An ziek dân ruok chu an ang naw hle. Ringtuhai biek inah ei inkhâwm chânga ei hril hlak dân khawm, a khaw lem lem khawm ei zui pumhlûm chuong naw bawk. Kohranhai ei inpâwlkhâwm chânga ei hril hin, Chanchinṭha Mathai ziektu’n a ziek zûlah ei hril a, ei Bible translation ang tak ruok chu ei zui chuong nawh.
Lal ṭawngṭaina (Lords Prayer) tlar hnina hi English-a ei hmu dân chun, ‘Hollowed be thy name’ or ‘Hollowed be your name’ ti a ni tlângpui a. The Living Bible chun, ‘We honour your holy name,’ ti’n a sie a. Chu chu ei tawngin, ‘I hming inzâum raw se’ tia inletin ei hril ruol hlak a. Kei ka mimâwl lo ngai ve dân chun, mihriemhai hin Pathien hming hi ei inzâ am, ei inzânaw tâ’m, A hming chu inzâum sa a ni leiin, ‘I hming inzâum raw se’ ti ringawt hin chu a umzie tak phawk dawk phâkin ka hriet nawh a. ‘I hming inzain um rawse’ ti ding nia ka ngai leiin, ‘Kan Pa vâna mi, I hming inzâin um rawse’ ti’n ka hril hlak a. Chuongang tak chun kan Family Devotion-a khawm kan hril tlâng hlak. Isu’n Ama ringtuhai tawngtai dân ding an chûktir hin, hieng anga ṭawngṭaina thu insam/hrilhai chu Pathien hming inzum tak hi inza hai sien, a ti leiin, ‘I hming inzain um raw se,’ ti’n hril hlak ro a ti niah kei chun ka ngai.
Kum 2008 kuma Pu Rochunga Pudaite’n ‘Hmar- English Parallel Bible a hung suksuok tum khan, a buoipuitu pawimaw takhai laia thang ve niâwma ka hriet, Rev Roding Pulamte, a office-ah ka hang pan a, a chunga ka ngaidân khi ka hang hril a. Kum 2010-a Thuthlung Thar, Sam le Thuvar (BFW) inkawp a hung suok khan Mathai 6:9 thu hi, “Kan Pa vâna mi, I hming inzain um raw se,” ti’n a hung sie tah a. Lâwmum ka ti khawp el a. (Ka hril leia an hung sukdanglam chu ka ti ngam thak nawh). Amiruokchu, Thuthlung Thar, Sam le Thuvar inkawp 2011-publication a hung suok khan a pângngai bawk ‘I hming inzaum raw se’ tia siein a um nâwk a.
Hi chungchânga hin July ni 5, 2011 khan Rev Rochunga Pudaite kuomah Mail ka thawn a. Mail ka thawn tuma ka ziek ang anga ziek sâwng ding chun hmun a hluo lien deu ding a ni leiin, a tawi zâwngin “ Thuthlung Thar, Sam le Thuvarhai 2010 Publication-a khan, Mathai 6:9 thu hi, ‘I hming inzain um raw se’ tia i hung sie kha ka lâwm vei leh, ‘ 2011 publication-ah ‘I hming inzaum raw se,’ i hung ti nâwk a. Inletdân hlui bawk kha indik lem nia i hriet leia hung thleng nâwk i ni ?” ti’n kan dawn a. Ama Pu Rochung chun, “Bible ngun takin i tiem hlak nî’n ka hriet a, lâwmum ka tih. I thil hung hril hi hung ennawn (study) nâwk kan tih,” ti thu’n a mi dawn a. Chu hnungah Publication thar a suok nâwk ta’m ti iengkhawm hrietna ruok chu ka nei ta nawh.
Awleh, ei hril tah angin, Pathien hming hi mihriemhaiin ei inzâ am ei inzâ ta nawh am, A hming hi inzâum sa a nih a. Isu’n a ṭhuoihruoihai ṭawngṭaidân an chûktir anga ringtu, Lalpa ṭawngṭaina hriltuhai hin Pathien hming hi inzâ hai sien ti hi ei Lalpa Isu nuom le dit dân niah kei chun ka ngai a. Vawisûn chen khawm hin Pathien hming inzaum tak hi, khawvêl mihriem a zâtve nêka tamlem chun an inzâ nawh a, Ama khawm an ring nuom bawk nawh. Pathien Naupa mihriema hung insiem chun, Ama zui le ringtuhai chun Pathien hming hi inzâ hle hai sien a nuom leiin, “I hming inzain um raw se, ti hlak ro” A tina ni ding âwma ka lo inlet ve tlat leiin, kei le ka sûnghai chun, ‘Kan Pa vâna mi, I hming inzâin um raw se’ ti’n Lal ṭawngṭaina kan hril tan hlak.
Kan sûngkuo hril dân hi inlet dân ding indik tak a ni leiin, hieng ang tak hin midanghai khawma hril seng ei tiu ka tina ruok chu a ni nawh. Amiruokchu, hi chungchânga hin ka mal tlat bîk nawh ti ruok chu hei hril lang hrâm ka tih. Mathai Bung 6:9 thu hi Mizo Study Bible chun “Kan pa, vâna mi, I hming zahin awm rawh se,” ti’n a sie (inletin a um) ve.
A pahninaa chun Mathai Bung 6:13 hi lo hei en nâwk ei tih. Sâptawng tienga chun, “ …. But deliver us from evil,” or “ .. deliver us from the Evil One” ti hi ei tawnga inlet dân lo hei en nâwk vak ei tih.
Misuol laka chun mi sandam lem rawh (BSI)
Misuol laia chun mi sandam lem rawh. (BFW)
Misuol lakah mi sanhim rawh (Delhi Version)
Misual lakah chuan min chhandam zâwk ang che. (Mizo Study Bible)
Hilai châng hi sâptawnga inthawk inlet chungchâng an dik le diknaw thu hril ei tum nawh a; hril tum lang khawm ka hrietnâ’n a phâk bawk nawh. Ei hril tum tak chu, ‘Misuol(hai) laka or laia ti thu hi a nih.
Hmar ṭawnga Bible version pathum ei neihai laia pahni chun ‘Misuol laka(h)’ ti’n an inlet a; Bible for the World ruok chun, ‘misuol laia chun’ a ti a nih. Amiruokchu, Pathien bie le chawimawi dinga biek inah ei inkhâwm a, Lal(pa) tawngtaina ei hril châng, BSI le Delhi Version hmangtuhai khawm a, ka hrietphâk chinah chu, “Misuolhai laia chun misandam lem rawh,” an ti tlângpui ni’n ka hriet.
‘Misuolhai lakah’ ti le ‘Misuolhai lai’ ti hi grammatical taka hrilfie kîl kêl dân ka thiem nawh a. Amiruokchu, ringtuhai hi, ringnawmi (misuolhai) le chêng tlâng zing ei nih a. An ni thaw ang ang thaw lo ding le, an khawsak ang anga um lo dingin anni laka (laia ni lovin) inthawk mi sandam (sansuok) dinga Pathien kuoma ngênna ṭawngbau a ni leiin, “Misuolhai laka chun mi sandam lem rawh,” ti ding nia ka ngai leiin, chuongang tak chun ka ṭawngtai hlak. Sei taka hrilfie duot ngai lovin, ‘misuolhai laia sandam’ ti le ‘Misuolhai laka sandam’ umzie chu tiemtuhaiin ei hriet hrang ngei ring a um.
“Kan Pa vâna mi,
I hming inzain um raw se.
………………………….
Misuolhai laka chun mi sandam lem rawh,”
ti’n kei chun ka hril hlak a. Ka hril dân hi an dik tak pa a ni leiin, chuongang chun hril senghai sien ti leia ka ziek khawm a ni bawk nawh. A iengpo khawm chu nisien, Misuolhai laia sandam nêk chun, misuolhai laka sandam chu ka nuom lem hrim hrim.
