HPC AND AFTERMATH

Simon L Infimate
~ Lalzuimawi Pajamte

Mizo “identity” a le Mizoram sunga Hmarhai “political aspiration” hai chu a’n pelsol rawn ta ĆŖm leiin Mizorama Hmarhai beidong chun Mizoram Hmar Association (MHA) kum 1986 khan Sakawrdaia indin a nia. Huop lien lemin 1988 khan Vaitinah Hmar People’s Convention (HPC) tia thlak a nih. Khawvela Hmar mipuiin an support a. Arms Struggle chen tlung a nih. HmalĆ¢kna a na tiel tiel bok.

Anni counter ding hin “Lalchung a pawl’ ti an hung suok ta a. “Lalchung” ti a į¹­i naw le tlĆ¢nse naw HPC an um nawh. Lalchung a rawi le MAP hai į¹­hangkop hin HPC hai chau ni lovin ‘Vice versa action’ leiin Hmar political leader ropui iemani tawkin hringna an chĆ¢n pha bok a nih. A tawpa chun Hmar mihrang Lalchung chu Ankhasuo khawlai pĆ¢rah NSCN-IM hai kutah arte thiin a thi. Chuongchun Lalchung le a rawihai chu an lo tawp ta a nih.

Hmar tlangval le MAP iemani zĆ¢t an thi hnungin Mizoram sorkar le HPC deligation chu 1992 khan Peace Talk nei į¹­an a nih. Hi inbiekna hin į¹­um 15 a-aw a. Pu Vaivenga chu Moderator niin Mizoram sokarin “Action plants” a siem chu hriltlang a nih. Inremnawhai kĆ¢ra chun midang (centre) in chair lain, action plants siem ve vein hriltlang ding ni awm tak. Thawsuol hmasatak a ni nawk ta phawt a nih.

Hi HPC movement le inbieknahai hi EFCI le ICI Kohran upahai keihruoina hnuoi a ni leiin Hmar mipuiin an ringzo tawk a. Chuongchun Sinlung Hills Development Council, 6th schedule hnuoia la lĆ»t ding tiin July, 27,1994 in inremna chu ziek a nih. Hi inremna “sauitan” huna hin “Aw kan Hmarram” ti hla sak a ni a; TV,DDK, social media haiin an cover a nih.

Hi SHDC status hi a chĆ¢u ding ti hmulawktuhai chun “V.C ƛ chau a nih” ti le, “Sairam suokhaiin Saphivok an hung hawn” ti a soiseltu an tam a. Hnamdamna tak tak tling zo dingin an ring nawh. Pu Vaivenga chun, “Politic-a hin “thawthei naw” ti a um ngĆ¢i nawh. Amiruok chu a tawp (destination) tlungna ding chun hun iemani chen a mamaw hlak. Hi hmuna hin chawl hri unla. Hmatieng chu in hrĆ¢tna le theina hmangin infe pei ding a nih. One step is enough for me” tiin hun a khĆ¢r a nih.
SHDC hi Hmar ADC full implementation a tlungna dingin ieng hrâtna le theina am ei hmang ta a ?

Chuongchun HPC tlangval ruolhai chu insarender ding an ni ta leiin Ankhasuo-ah Peace Camp siemin an hung umkhawm ta mup el a. Mizoram sorkarin Aizawl Town Bus 20 a hung tira Oct 20, 1994 a Ankhasuoa inthok suokdok ding ti chu HPC, Parbung tlangval Chalhranglien chu Jakradarah Vaihaiin an that leiin a buoi a. Overground tienga hnam į¹­huoitu haiin Jakrador vaihai chu hnotdar vawnga, an thlaihai popo suksepeka, an ranhai le an hmunhai khom lakpek vawng ding an ti khawma an thaw ngam naw a nih. A vaihnunga Meitei helha’n an thaw a, Jakradar lai Meitei khawthar an indin ta dĆŖr el ! Mani hnam chanpui hai chunga chauva huoi ei nih.

Chuongchun Oct. 21,1994 ni chu Airuo sûr hmar hmar hnuoia chun zing Dar 10:47 a chun HPC volunteer mi 300 ruol chu Sipai, Artelery Unit hai keihruoina hnuoia Aizawl pan dingin an suok ta nguoi nguoi a. A zing 22/10/94 chun Aizawla inthawk Km 45 a hla Sesawng chu sun Dar 11:25 in an tlung a. Central Training Institude (CTI), Mizoram Home Guard hai Training hmunpui a chun HPC insurrender dinghai umna ding Hall an lo bawl a; WELCOME HOME ti poster an lo târ kuou a nih.

Ni 2 sung zet insurrender dinghai Oath taking form fill up, an biodata ziek le an thlahai lĆ¢k a ni a. A zing ni 25/10/1994 chu Hmar tlangval, doralpui le chengrĆ¢ng lien tawnah Ram le Hnam san dinga inpehai chu Lalthanhawl a hmaa an dingį¹­haį¹­huon ni ding a ni ta lem a. Turnipui chu dĆ»l ruoiin Chalfil tlĆ¢nga inthawk chun CTI Officers Mess Varanda chu fie rak lovin a hung khaw a. Hmar tlangval ruol, nuhmei-naupang bula inhrosa hlakhai chu an rĆ¢lthuomhai leh parade ground-a chun “Dol zawrin kan zor an ta ie’ tia inpe dingin an hung suok ta į¹­hup į¹­hup el a nih !!

Home Coming building tuola chun dawkan sei deu an buotsai a. Pu J.Lalsangzuala (Hmar), Home Minister-in Surrendering Ceremony chu a keihruoi a. Hmar sipai ruolhai chu an lâm dan danglam taka lâmin, an ralthuomhai chu dawkana chun an sie ta zat zat a, arms 131 zet a tling. Lalthanhawl hmaa chun kûnin salute an pêk ta ṭhup ṭhup a. Mi 307, civil officialhai leh mi 400 hai chu an insurrender ta hum hum el a nih.

BAAL HMAA DINGṬHAṬHUON NGAILO HMAR TLANGVAL AN HUNG SUOK
An hming le biodata pe nuom lo, insurrender nuom velo, Tv. Lalhmingthang Sanate le a ruol iemani tawk an hung um ta a. Hi thil buoipuitu CID tienga OC Pu Thangluaia le officialhai chu an buoi ta ĆŖm ĆŖm . Chuongchun hi Peace Accord le insurrenderna hin Hmarhai tum ram an tlun naw ding ti hre a hma la zompei dingin anni rawi hin ram rol thar an tum ta a nih.

HPC chu an insurrender ta leiin hi hming hi put zing thei an ta naw leiin “Democratic” belin HPC-D an inti a. Anni hi Hmar mipui chun full support pein Nov. 30+Dec. 1/2000 a Hmar Inkhawmpui lien voi-4 na, Chawnga Memorial Hall Sielmata chun “Hnam Sipai” a pom an ni ta a nih.
Hi khĆŖla inį¹­hena le pawl chi hran hran uma, insurrender-na te nau um khom hril ngai lova la ngai phawt ei tih.

HPC (D) LE MIZORAM SORKAR-IN INREMNA ZIEK NAWK A NIH
Dt.2 April, 2018 khan Mizoram sorkar le HPC-D chun inremna ziek a ni a. Dt.12 April hin (CTI) Sesawnga bawk arms laying down or home coming ceremony neiin Hmar tlangval,doralpui le chenrâng lien tawna zâm ngailo hai chu Lalthanhawl a kei ṭhuoi Mizoram sorkar tâwna bawk an tlawmna/inpêkna ni ding a hung ni nawk ta a nih. Lawm a umin thi-le-thau sênga sawl taka ramsuok hai le buoipuitu hai chawimawina ei inhlân tak zet.

Hi accord hi hmun tina inthok a ngaiventu le duthusam tlingnaw deuva ngaitu Hmar mipui tamtak ei hang um hi a hlu ka ti em em a. Mani in luma inthoka hnam hmangai hi chu a lo inhawi tho bawk a. Kei âk zât hni hnuoi khoma zuk ngaiven ve tlat chu. Ieng dang khom nilovin ei thisen ah HMAR an ziek tlat lei a nih. Nang ṭhalai thiemna insang tak nei,sum ,zu le nuhmei a nun sukbuoi ngailotu khan, hnam i hmangai a midang thaw dingah ngai lova i pênsuok huna chu hi nêka ngirhmun ṭha lemah la ngir ngei ei tih. Accord a voihni chun a voithumna ding khomin la sign nawk a ni el thei a.

Hnam hmangai ei į¹­huoitu ha’n mipui hrĆ¢i tawk, a hmasa nĆŖka sa lien lem an mi hung hawn ngei ding ah ngai phawt ei tih. Iengkhom nisien an mi hung hĆ¢wn tawka lungawiin,a puitlingna chu ei nia innghat a nih hang ti nawk phawt ei ta. A poimaw tak chu inlungruolna hi a ni a, inpumkhat ding chun remruot thiemna le inkeihruoina fel tak le ngaituona fĆ®m tak nei ngai ngei a tih. Tuta interim hi chu thla ruk laia sĆ¢wt tak a ni ta naw hrĆ¢m ei bei sei. Ṭhuoitu hrĆ¢t,huoisen, var le hnam hmangaitu indik tak chu ei ma maw in,chu ngei chun ei beisei ram min tlun thei chau an tih.

WELCOME HOME!! HMAR PASALṬHAHAI

#buttons=(Ok, Go it!) #days=(20)

Our website uses cookies to enhance your experience. Learn More
Ok, Go it!
To Top