Responsive Ad Slot

HPC AND AFTERMATH

Tuesday, April 3, 2018

/ Published by Simon L Infimate
~ Lalzuimawi Pajamte

Mizo “identity” a le Mizoram sunga Hmarhai “political aspiration” hai chu a’n pelsol rawn ta êm leiin Mizorama Hmarhai beidong chun Mizoram Hmar Association (MHA) kum 1986 khan Sakawrdaia indin a nia. Huop lien lemin 1988 khan Vaitinah Hmar People’s Convention (HPC) tia thlak a nih. Khawvela Hmar mipuiin an support a. Arms Struggle chen tlung a nih. Hmalâkna a na tiel tiel bok.

Anni counter ding hin “Lalchung a pawl’ ti an hung suok ta a. “Lalchung” ti a á¹­i naw le tlânse naw HPC an um nawh. Lalchung a rawi le MAP hai á¹­hangkop hin HPC hai chau ni lovin ‘Vice versa action’ leiin Hmar political leader ropui iemani tawkin hringna an chân pha bok a nih. A tawpa chun Hmar mihrang Lalchung chu Ankhasuo khawlai pârah NSCN-IM hai kutah arte thiin a thi. Chuongchun Lalchung le a rawihai chu an lo tawp ta a nih.

Hmar tlangval le MAP iemani zât an thi hnungin Mizoram sorkar le HPC deligation chu 1992 khan Peace Talk nei á¹­an a nih. Hi inbiekna hin á¹­um 15 a-aw a. Pu Vaivenga chu Moderator niin Mizoram sokarin “Action plants” a siem chu hriltlang a nih. Inremnawhai kâra chun midang (centre) in chair lain, action plants siem ve vein hriltlang ding ni awm tak. Thawsuol hmasatak a ni nawk ta phawt a nih.

Hi HPC movement le inbieknahai hi EFCI le ICI Kohran upahai keihruoina hnuoi a ni leiin Hmar mipuiin an ringzo tawk a. Chuongchun Sinlung Hills Development Council, 6th schedule hnuoia la lût ding tiin July, 27,1994 in inremna chu ziek a nih. Hi inremna “sauitan” huna hin “Aw kan Hmarram” ti hla sak a ni a; TV,DDK, social media haiin an cover a nih.

Hi SHDC status hi a châu ding ti hmulawktuhai chun “V.C Û chau a nih” ti le, “Sairam suokhaiin Saphivok an hung hawn” ti a soiseltu an tam a. Hnamdamna tak tak tling zo dingin an ring nawh. Pu Vaivenga chun, “Politic-a hin “thawthei naw” ti a um ngâi nawh. Amiruok chu a tawp (destination) tlungna ding chun hun iemani chen a mamaw hlak. Hi hmuna hin chawl hri unla. Hmatieng chu in hrâtna le theina hmangin infe pei ding a nih. One step is enough for me” tiin hun a khâr a nih.
SHDC hi Hmar ADC full implementation a tlungna dingin ieng hrâtna le theina am ei hmang ta a ?

Chuongchun HPC tlangval ruolhai chu insarender ding an ni ta leiin Ankhasuo-ah Peace Camp siemin an hung umkhawm ta mup el a. Mizoram sorkarin Aizawl Town Bus 20 a hung tira Oct 20, 1994 a Ankhasuoa inthok suokdok ding ti chu HPC, Parbung tlangval Chalhranglien chu Jakradarah Vaihaiin an that leiin a buoi a. Overground tienga hnam á¹­huoitu haiin Jakrador vaihai chu hnotdar vawnga, an thlaihai popo suksepeka, an ranhai le an hmunhai khom lakpek vawng ding an ti khawma an thaw ngam naw a nih. A vaihnunga Meitei helha’n an thaw a, Jakradar lai Meitei khawthar an indin ta dêr el ! Mani hnam chanpui hai chunga chauva huoi ei nih.

Chuongchun Oct. 21,1994 ni chu Airuo sûr hmar hmar hnuoia chun zing Dar 10:47 a chun HPC volunteer mi 300 ruol chu Sipai, Artelery Unit hai keihruoina hnuoia Aizawl pan dingin an suok ta nguoi nguoi a. A zing 22/10/94 chun Aizawla inthawk Km 45 a hla Sesawng chu sun Dar 11:25 in an tlung a. Central Training Institude (CTI), Mizoram Home Guard hai Training hmunpui a chun HPC insurrender dinghai umna ding Hall an lo bawl a; WELCOME HOME ti poster an lo târ kuou a nih.

Ni 2 sung zet insurrender dinghai Oath taking form fill up, an biodata ziek le an thlahai lâk a ni a. A zing ni 25/10/1994 chu Hmar tlangval, doralpui le chengrâng lien tawnah Ram le Hnam san dinga inpehai chu Lalthanhawl a hmaa an dingá¹­haá¹­huon ni ding a ni ta lem a. Turnipui chu dûl ruoiin Chalfil tlânga inthawk chun CTI Officers Mess Varanda chu fie rak lovin a hung khaw a. Hmar tlangval ruol, nuhmei-naupang bula inhrosa hlakhai chu an râlthuomhai leh parade ground-a chun “Dol zawrin kan zor an ta ie’ tia inpe dingin an hung suok ta á¹­hup á¹­hup el a nih !!

Home Coming building tuola chun dawkan sei deu an buotsai a. Pu J.Lalsangzuala (Hmar), Home Minister-in Surrendering Ceremony chu a keihruoi a. Hmar sipai ruolhai chu an lâm dan danglam taka lâmin, an ralthuomhai chu dawkana chun an sie ta zat zat a, arms 131 zet a tling. Lalthanhawl hmaa chun kûnin salute an pêk ta ṭhup ṭhup a. Mi 307, civil officialhai leh mi 400 hai chu an insurrender ta hum hum el a nih.

BAAL HMAA DINGṬHAṬHUON NGAILO HMAR TLANGVAL AN HUNG SUOK
An hming le biodata pe nuom lo, insurrender nuom velo, Tv. Lalhmingthang Sanate le a ruol iemani tawk an hung um ta a. Hi thil buoipuitu CID tienga OC Pu Thangluaia le officialhai chu an buoi ta êm êm . Chuongchun hi Peace Accord le insurrenderna hin Hmarhai tum ram an tlun naw ding ti hre a hma la zompei dingin anni rawi hin ram rol thar an tum ta a nih.

HPC chu an insurrender ta leiin hi hming hi put zing thei an ta naw leiin “Democratic” belin HPC-D an inti a. Anni hi Hmar mipui chun full support pein Nov. 30+Dec. 1/2000 a Hmar Inkhawmpui lien voi-4 na, Chawnga Memorial Hall Sielmata chun “Hnam Sipai” a pom an ni ta a nih.
Hi khêla inṭhena le pawl chi hran hran uma, insurrender-na te nau um khom hril ngai lova la ngai phawt ei tih.

HPC (D) LE MIZORAM SORKAR-IN INREMNA ZIEK NAWK A NIH
Dt.2 April, 2018 khan Mizoram sorkar le HPC-D chun inremna ziek a ni a. Dt.12 April hin (CTI) Sesawnga bawk arms laying down or home coming ceremony neiin Hmar tlangval,doralpui le chenrâng lien tawna zâm ngailo hai chu Lalthanhawl a kei ṭhuoi Mizoram sorkar tâwna bawk an tlawmna/inpêkna ni ding a hung ni nawk ta a nih. Lawm a umin thi-le-thau sênga sawl taka ramsuok hai le buoipuitu hai chawimawina ei inhlân tak zet.

Hi accord hi hmun tina inthok a ngaiventu le duthusam tlingnaw deuva ngaitu Hmar mipui tamtak ei hang um hi a hlu ka ti em em a. Mani in luma inthoka hnam hmangai hi chu a lo inhawi tho bawk a. Kei âk zât hni hnuoi khoma zuk ngaiven ve tlat chu. Ieng dang khom nilovin ei thisen ah HMAR an ziek tlat lei a nih. Nang ṭhalai thiemna insang tak nei,sum ,zu le nuhmei a nun sukbuoi ngailotu khan, hnam i hmangai a midang thaw dingah ngai lova i pênsuok huna chu hi nêka ngirhmun ṭha lemah la ngir ngei ei tih. Accord a voihni chun a voithumna ding khomin la sign nawk a ni el thei a.

Hnam hmangai ei á¹­huoitu ha’n mipui hrâi tawk, a hmasa nêka sa lien lem an mi hung hawn ngei ding ah ngai phawt ei tih. Iengkhom nisien an mi hung hâwn tawka lungawiin,a puitlingna chu ei nia innghat a nih hang ti nawk phawt ei ta. A poimaw tak chu inlungruolna hi a ni a, inpumkhat ding chun remruot thiemna le inkeihruoina fel tak le ngaituona fîm tak nei ngai ngei a tih. Tuta interim hi chu thla ruk laia sâwt tak a ni ta naw hrâm ei bei sei. Ṭhuoitu hrât,huoisen, var le hnam hmangaitu indik tak chu ei ma maw in,chu ngei chun ei beisei ram min tlun thei chau an tih.

WELCOME HOME!! HMAR PASALṬHAHAI
Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate