Responsive Ad Slot

Inflation vs Deflation

Thursday, October 27, 2011

/ Published by Simon L Infimate
~RH Hminglien, VIRTHLI Columnist

India rama hin ‘inflation’ le ‘corruption’ umzie hre lo khawpa ngawng ei um dim leh? Ei hriet seng ka ring a. A thumal hrim hrima hin chu kei khawm ka buoi bik bek nawh ie.

Kum khat lai khan London nunghak senior pakhat chu, “In ramah inflation hi a um ve am? Problem a tling?” tiin ka’n dawn a. Ama chun, “Tu kum nga liem ta sung khan chu inflation rate hi zero a nih” a tih.

Ram changkang lem hai chanchin an hril ka hriet ve hlak a. Mi rama chu dawr khawm a nghaktu an um nawh a. An thil zawr hai chu a man an bel vawng a, mani dit ang ang le dit zat zat lak el a na. An dittawk ei nga pha a man pekna ‘kuo’ ah an pek a, a nawi a hung let kir el hlak niin an hril a nih.

A’n hawi dan ding le thil a awlsam bik dingzie chu ei hriethiem ve phak khawp el. Sienkhawm ‘a á¹­ha ie’ ti leia ei ramah lo thaw ve chi chu ni kher naw nih. Lo thaw ve rawk inla, hlep naw chieng vieu ei tih. India rau rauva khawm Punjab, Orissa, Himachal hai nekin Mizoramah dam, Manipura dam hin inthaw chi naw nawkzuol a tih.

Hi ang dawr changkang ei nei thei nawna san lien tak pakhat chu ‘continuous inflation’ hi a nih. Thla tin thil man a pung zing a nih ti inla, ei hril suol a ni khawma 18% vel bakin suol naw nih. Dawr neitu’n a dawr thuomhnaw a’n chawkna zat ‘real procurement value’ le a zawrna ding zat ‘real marketing value’ a sut neu neu zing a ngai a, hlep ding chun a thil man chu a ‘revise’ zing a ngai a nih. Chuleiin ‘innep’ (negotiate) hi India rama market tinah thawdan phung a na, a ni pei khawm a ngai a nih.

Ei rama thil man pung hrat taluo hi problem lien tak a ni leiin, sorkar sinthawhai hlaw bi an siemá¹­ha pha hi harsatna hi an ngaituo sa ngei ngei hlak a. An hlaw bi/an hmu ding chu a hun lai chun awm tawk vieu sienkhawm thla hnih-thum sung chauvin a hlutna (purchasing power) chu a tlahnuoi  nghal ding a nih ti an hriet sa a na. An hlaw pangngai zing an lak chun kum hni hnunga chu hme an zeu hmui zo naw nghal ding a nih. Chuleiin an hlaw bakah Dearness Allowance (DA) an pek sa hlak a. Chun, DA hi thla ruk danah an siemá¹­ha pei a; ‘market price index’ an ti amani, thla ruk liem ta sunga thil man pung dan bi dungzuiin DA hi an sukpung hlak a nih.

Le, ei hril ta pova inthawk khin chu inflation hi ram pum harsatna a ang vieu a. ‘A ni hrim annawm’ tia á¹­hang khaw um mei an tih. Chuong mihai chu, ‘In á¹­hangna a’n dik nawh’ ei ti ngawt thei nawh. Chulai zingin, thil man pung dan ang peia dawrkaiin a thil man an suksang a, hlaw neihai hlaw a pung pei bawk si chun harsatna a ni nawh ti khawma á¹­hang ei khaw ve thei tho a ni. Ram pumah thil man ei suksang a ni el a, ei hmu a pung a, ei hmangna a pung bawk chun ngai ei aw zing tho annawm.

Aithing chingtu’n kum tin quintal 100 vel a nei hlak a. Kum thum liem taha khan quintal-ah Rs. 1000-in a zawr a. Rs. 35000-in a naupa upa lem ta dingin bike a’n chawk a. Bike man chu aithing quintal 35 a nih ei ti thei. Tu kum a naupa naupang lem ta ding bike a’n chawk nawk a. Bike man chu Rs. 42000 lai a lo ni tah! Bike man a lo inflate leiin lungsen á¹­eu pumin a’n chawk a nih. Sienkhawm a aithing chu quintal-ah Rs. 1500 zetin a zawr a. Chuongchun, a naupa naupang lem bike chu aithing quintal 28 chauhvin a’n chawk tina a ni. Inflation chu ama ta ding chun hlawkna a ni dai a tie.

Contractor hausa nau, USA-a lekha inchuk chun kum thum liem taha khan kum khatah US dollar 20000 a hmang a. Dollar khat chu Rs. 44 vel a ni leiin a pa chun India pawisa Rs. 8.8 lakhs a seng a. Nuoi sawmhnih man tanky lian a contract-a inthawka a hlep chu a hmang fai kel a nih. Kum thumnaah a naupa chun US dollar 22000 a mamaw ding a na. India ramah inflation le neu neu dang leiin exchange rate a tlahnuoi met a, dollar 1 chu India Rs. 43.87 a lo ni ta a. Contractor chu a lung a sen á¹­eu zing el a.

Inflation leiin tanky lien siemna man khawm an revise a; Rs 24.70 lakhs a lo ni tah. A hlepa inthawkin a naupa kum khat tlakna ding a thawn a; a hmang bang chun second hand car a la’n chawk thei tie. Sienkhawm inflation chu tuor vieu-ah a’n ngai tho!

Sumdawngtu’n inflation rate hre zingin sum a dawng a, kamdinghaiin inflation rate ang peiin DA an hmu tam pei  a. Inhlawhfahai khawma thil man pung dan thlir zingin an hlaw ding an ngiet a. Taxi chuong man, sa kg man, kuva man chenin a awmtawk ang peiin a pung pei hlak a nih.

Ei rama hin a tak taka inflation tuor nasa tak nia ka hriet chu ramthim project hi a ni. Thawlawm dang hieng sawma pakhat, faiá¹­ham, sande sikul hai khawm hin tlawm chun tuor ve ngei an ta; sienkhawm ramthim fund ang em ema tuor nasa chu um naw ni hai. Dawrkaiin a thilman a suksang chun a hlep rate a’n sang naw thei nawh a; kamdinghai hlaw a pung ve pei bawk a. Sawma pakhat chu ram sung economic trend zui ve pei a ni leiin a pung ve pei hlak a nih. Faiá¹­ham khawm, bufai man a pung nana na chun a rate a lo insang ve met hlak.

Ramthim thawlawm ruok chu kum hmasa rate khan ei fepui deu seng a, a rethei bik naw thei naw a ni. Ramthim seng senga khawm kohran ramthim budget nekin para church budget hin a tuor nasa lem nghe nghe a nih.

A rawng ei bawl Lal Isu kuom ei tlung pha talent a’n kawltir che kha iengzatin am i sukpung ti a lo indawn ngei ding che a na. I dawnna iem ning a ta? I ngaidanin, i ngaipawimaw zawng thil i thaw hai kha i hril ding am a nih?

Amaa inthawka i hmu, a’n kawltir che pakhat (i talent khat) chu i chatuon hringna kha a ni phawt a. ‘A ni naw’ tiin á¹­hang ieng ang la khawm a ni tho tho; á¹­hang zo chuong naw ti nih. Ama ngeiin, “… kei chu hringna an neina ding le hnienghnar tak an neina dinga hung ka nih” a ti kha (Johana 10:10b. Keima inlet fawm). Chatuon hringna i nei i hmang á¹­angkai leia chatuon hringna nei ve mi iengzat am i hung á¹­huoi ti a hriet nuom ding a nih. I’n khawm zat, Bible i tiem suok zat, sande sikul kai kim lawmman i lak zat hai kha a’n dawn ding che am, ka hriet nawh.

“Thlarau Inthieng a mi pek” i ti a ni el thei; a’n dik a nih. Sienkhawm ama Isu ngeiin, “… Thlarau Inthieng chu in chungah a hung tlung pha leh thilthawtheina la nei in tih; chuongchun Jerusalema dam, Judai le Samari ram khaw tina dam, kawlkawdawng chenin ka thu hretuhai ning in tih” a tih a, a fie tawk khawp el (Thilthawhai 1:8). Thlarau Inthieng dawngtu le changtu i ni maw? Kha Thlarau Inthieng kha Isu hung tir a ni kha (Johana 16:7; 14:26; 15:26). A hung tirna san chu ei Bible chang tarlanga khin a fie tawk a nih.

Ei Lalpa kuom ei tlung pha, Ama ngeiin a hung tir -Thlarau Inthieng fethlenga thilthawtheina ei hmu chu hmangin khaw lai lai am ‘a thu hretuhai’ ei nih a, mi iengzat kuoma’m ei hrietpui ti chu a hriet nuom ngei ding a nih. Thlarau Inthieng hi thil mei mei a ni nawh ti chu dawithiem Simon-in sum faia inchawk a nuom hiel dana inthawk khan a fie el awm ie (Thilthawhai 8:19). Thlarau Inthieng ei chang leia ei hlimzie, ei hlasak inhnikzie, inkhawm ei á¹­hatpha dan hai hi a mi lo indawn naw el thei a. Sienkhawm Thlarau Inthieng meu a mi pekna san bulpui tak ruok chu a min dawn theinghil chu ring a um naw khawp el.

Iengtin am dawn ei ta? Iengtin am dawn i ta?



“Lalpa, kan khawsakna khawvela thil man pung dan ang peiin sawma pakhat dam, faiá¹­ham dam, sande sikul le Chawlni zan thawlawm hai ka pek thlap thlap isawnnaw” ei ti ngam ding? Ama chun, “Khawvela ka hungna san kha ieng dang ni lovin bohmanghai zawnga sandam a nih a (cf Luka 19:10). In rama inflation kha sandamna sin hin a tuor nasa tak niin ka lo hriet a nih. Ka ngaipawimaw zawng i ngaipawimaw ve si nawh a, ei inrem hleithei awm naw hi. Hi ina hin chu ei um khawm thei naw ni el raw se. Puo tieng inthimah mi suoksan el ta la aw” ti dai el sien chu aw.

“In rama inflation kha problem in sawn a; deflation a ni nawh ti in ngaituo ngai nawh; malsawmna a ni insawnnaw! Sienkhawm ka thisen le ka hringna ngei inhlana- bohmanghai sandamna sin ka hung thaw, in hung sunzawm dinga ka maksan ruok khan chu inflation kha a tuor hle a nih. Ramthim thawlawm a inflate ve si nawh a, nangnin ‘inflation’ in ti kha ramthim ta ding chun ‘total deflation’ a lo ni ta lem a ni kha” tia Lal Isu’n hmaisana a mi suosal nawna dingin á¹­hang lak sau sau a ngai a nih.

Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate