Responsive Ad Slot

Hmar Mipui Kuoma Lawmthu le Ngenna

Wednesday, October 4, 2017

/ Published by VIRTHLI
HMAR MIPUI KUOMA LAWMTHU LE NGENNA
Thlaram (September) 30, 2017

Chunga Pathien le a hnam tlang le ditsak Hmar mipui ditsak sawngna zarin Mizoram Hmar biela inremna le hmasawnna ditum lem a um theina dinga Hmar People’s Convention (Democratic) le Mizoram sorkar INBIEKNA chu vel 5 (nga) lai zovin a hmawr inbawkna dinga ruongam chen siem theia an um ta leiin HPC(D) chu a lawm takzet a nih. Hieng chen mi thuoitu Pathien chungah lawmthu a hril a; hi chen tlung theina dinga hma mi lapuitu Hmar hnam sunga pawl tum tum thuoitu, Kohran thuoitu, palaihai le lungril le titakzeta tawngtainaa mi santu hai chungah lawmthu a tlampuiin a’ntung bawk. Ei hnam pawlitiks lamhraw hi ei la zo nawa, a tawp chena intheinghil lo le inthlawptuo zing dingin ei inngen nghal a nih.

Mizoram-a Hmar haiin mani roinrelna nei nuom leia ralthuom hiel cheleka beipui ei thlakna hin kum 30 hmel a hmu ding an tah. Pasaltha tamtak thisen a luonga, hun le ni, sum le pai le hringna hlu tamtak ei chan pha ta bawk. Ei thu le hla loa ramhnuoia hnawtlut a, silai put ei ni zie Mizoram sorkar khawmin a hriet a, inbiekna dawkan mi daw peka hmaisana inbiekna nei din a hma khawm khan vel iemani zat a mi fiela, ei indawr zie a hrietu seng ei nih. Sienkhawm, a thuphung anthawk thu ei inhmutuo naw nghal pei leiin vel khat-vel hni bak inbie lovin ei ‘deadlock’ pei kha a nih. Tuta tuma mi ruok chu inunauna le inringzotuona chu a thulaimua hmanga inbie tan ei ni leiin tu chen hin a la fe tluong ni’n ei hriet a nih.

Ei demand le beisei hmasatak chu ‘Sixth Schedule provision hnuoia Autonomous District Council’ a nih. Mizorama hin hieng ang provision hnuoiah hin unau Lai, Mara le hnam dang, Chakma an lo um taa; Assam state sungah NC Hills, Karbi Anglong le Bodo hai le Tripura state sungah ei unauhai an um a; iengtiklai khawma ei enthlitlai zinghai an ni bawk. Constitution of India provision anthawka intawlthla duoia Mizoram State Act hnuoia Sinlung Hills Council-a lungawia, hnam phatsantu hiela HPC(D) intum pawl an um a; Mani mimal ngaidan le duthusam zalentaka hriltheina ‘rights’ nei seng ei ni leiin chuong ang ngaidan nei chu ei um chu a awm thoa, pawi sei lo dingin ngai phawt ei tih. A dik tak ruok chun, chuong awzawng chu an nawh: ei tum le beisei hmasak theinghil lovin, ei nawr dan  le ei lampui hraw chitea ei thlakdanglam chauh a nih. Tutaka ei hnam ngirhmun le ei kawl le kienga boruok um le inlumlet dan enzingin a puo tieng anthawka th(r)ang khaw lovin a sungril anthawk ngeiin ADC hi nawr ei tum lem tah a nih. Pawlitiks khelzawla hin mipui zaah za lunginruolna le inthlawnna a um lem chu thil kalhmang a ni nawa, tukhawmin ei beisei nawh.

Ieng po khawm nisien, tuta inbiekna nuhnungtaka palaihai ‘meeting proceedings’ a khan, ‘Draft MoS le, draft SHC Bill’ hi sorkar palaihaiin an puhai (Mizoram sorkar) kuomah intlun an ta, HPC(D) palaihaiin Hmar Inpui-ah intlun ve thung an ta, annihai remtipuina lak pha ‘draft’ kha namdet dinga ti a nih. Chuleiin, ‘draft’ siemthatna le chite te thlengdanglamna hun thawveng a la uma, kawt lientak hawng zing a la ni a; hi ‘draft’ le inzawma ngaidan hrila, thurawn le rawtna siem nuom hai chun a’nhma thei angtaka ziek ngeia hung pelut dingin ei inngenin ei infiel takzet a nih. Thuthlukna nghet, ditum le a tamlemhai lunginruolna tak ei Hmar Inpui (Supreme House) hnuoiah ngei ei lak ding a nih. Ngaidan peklut ding ti a hin, a sel pawtawk zawng hrim hrim le, thangkhawna hmasak neisa le a pawngpaw sawiselna ringawt kha chu ni naw hram sien nuom a um. Ei hnam harsatna hi a ‘solution’ ding hril mang si loa a ‘problem’ ringawt hrilin umzie a nei ta nawh.

Insawiselna hril tak zara chun, khawlaidung le taptebul titinaa mimal hming lama inhrilsietna thuah HPC(D) chun iengkhawm hril thei a neinaw lai zingin ‘Social Media’ haia mani hming tak le hming tehlem hmanga hnam thuoitu le abikin ei ‘palaihai’ hmusit le diriemtaka chirhak thekhuma tawng mawilo chen hmang khum mi iemanizat ei uma, a pawi kher el. Tawpsan hmak ro; vawisuna thusuok hi ‘last warning’ ni nghal bawk raw se. Ei palaihai hi an thiem chungchuong bik lei le an inhawk hrim hrim leia ei tir an ni nawh. Kum sawt tak ta anthawka HPC(D) in thurawn a lakna le ram le hnam thila a mi ringzo thawkhai an nia; khawtlang, kohran le sorkara nina le mawphurna insang tak tak nei le mi tamtak chung en an ni ve tho a nih. An fe ding tawma HCLF hminga kohran thuoitu, Pastor le rawngbawltuhaiin an luchunga kut inghata an inthlaliem pei an ni bawk. Hmar khuo le mani chipuihai bubitna puotienga cheng le khawsa lo ni lei le, internet khawvela um ei ni ta leia mani chipui le hnam hai anthawka inthup sawng thei dinga inngai dingin Hmarhai hi ei la thlawm taluo ti khawm hrie sa ve inla kan nuom a. Ei hnam le ram ta dinga in ngaituona, tha le zung le sum le pai tuchena in seng tap o ruok chu tam rak dingin kan ring nawh.

Mizorama tuta inbiekna hi fe tluongin inremna ziekin thuoitu le cadres mi iemanizat ralthuom intung inlang khawm a pawlpui, HPC(D) hi thiek (dissolve) ni chuong naw nih. Thiek nekin, Assam le Manipur bakah a tul le pawimaw chun state le biel danga Sinlung suok Hmar le Unau-Suopui hai ta dingin theitawp suoin hma la la zawm pei a ta; Tlin le thlak lei niloa tuta hnam lo thuoi ve tawk tawktuhai kan t(r)il thla zo pha khawm thangthar mithiem le varhaiin kan hung an la hung thuol pei tho ding a nih. Chung Pathien vengna le huolhimna mi hni peka theitawpa kan kaiza mi vengpui zing dingin mitin kan fiel nawn nawk cheu.


Hmar People’s Convention (Democratic) aiin,

Sd/
(H. Zosangbera)
Chairman


Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate