Training on Human Rights Mechanism
CCPur: Human Rights Defender Alert India le WinGNE huoihawtnain Training on Human Rights Mechanism for the Human Rights Defenders (HRDs) of North East chu Oct. 2829, 2016 sung hin RWUS Conference Hall, CCPur ah nei a nih. Hi huna hin NGOs/Social activist, Manipur, Tripura le Nagaland a inthawk an \hang tawl a. Mr Mathew Jacob in Resource person niin training a pek.
Chun hi hmuna bawk hin ni khat sung aw Capacity building on Climate Change & International Humanitarian Law (CBCCIHL) pro. Prog. Orientation/Awareness on Human Rights chu CBOs hai ta dingin huoihawt a ni a, Resource person in Ms Nissi Lalrochan, Prog. Coordinator, RWUS le Ms Roslyn Ramdinmawi, Prog. CoOrd, RWUShai an \hang bawk.
Hieng hun haia hin Ms Bondita Acharya, Purva Bharati Educational Trust Women in Governance (WinG)India Tarajan Kakoti Gaon, Jorhat, Assam, India le Ms Mary Beth Sanate, Secy. RWUS han wellcome address le introduction an nei a, state tum tum a inthawka hunghai inhmelhriettirna an nei bawk.(LRS Puruolte)
Mithi ruong chodawk dinga ti postponed
CCPur: District Magistrate/CCPur in Section 175 (3) of Cr.PC 1973 hnuoia October 14, 2016 nia thi Pamsialching (22) w/o Paukhawmlal of Thingkangphai village, October 29, 2016, 10:00AM in a thlana inthawk chodawka forensic expert han postmortem an thaw \hat dinga ti chu hi thil thawtu ding Forensic Expert an um el naw leiin thu nawk um hma poa dingin la \hul a nih tiin Mr Lunminthang Haokip, District Magistrate, CCPur chun zanikhan Order an suo. Hi chungthua a thawtu ding medical surgeon/Foreinsic experts hai arrange a, an hmatienga inhriettirna pe dingin District Magistrate chun an hriettir.
A thinu pa Kamsong of Palkhuang village in a naunu khum bul ela inawkhluma hmu a nina thuah ringhlana a nei laia Oct. 21, 2016 nia complaint a pek le inzawma District Magistrate in a ruong chodawk le enfel \hat dinga a remti a nih. Police a complaint lut le inzawm hin Police chun UD case No. 6/CCPPS/2016 U/S 174 Cr.PC an registered a nih.
Imphala inthawk official 2 an hung \hang
CCPur: Zani 11AM khan CMO Office chamberah NHM le inzawmin review meeting nei a ni a, hi huna hin Imphala inthawk Dr Dakishore, State Nodal Officer, National programme for Prevention and Control of Deafness le Seirangba, State prog. Manager, NonCommunicable Disease hai khawm an \hung \hang. Meeting huna hin November 5, 2016 nia Imphal hmuna District tum tuma sem ding Hearing Aid sem ding chungthu hriltlang a nih. CCPur Districta inthawk hearing aids dawng ding mi 466 an um.
Tui\hapui Protection committee in ngenna
CCPur: Tui\hapui Protection CommitteeSaikawt chun Oct. 27, 2016 khan inhriettirna le ngenna siemin mi tukhawm Tui\hapui vadunga tur, bombs, Gelatine, Dynamo lien/ hrat chi, si le DDT chawkpawl hmanga Nga man le tui sukbal/sukse thei zawnga thil thaw lo dingin ngenna le inhriettirna siemin hiengang thil thaw hi khap a ni thu an puong. Hi inhriettirna pawisa lova thawluitu an um a, man an lo ni chun an chunga hremna natak pek ning a ta, an chungah iengpo khawm lo tlung sien anni mawphurna ning a tih tiin Tui\hapui Protection Committee, Saikawt thusuok chun a hril. Mipui hai chu Tui\hapui venghimtu le siem\hatu ni dinga \hang la seng dingin an ngen bawk.
Henglep A/C ah Mangcha
CCPur: Kum 2017 Manipur Assembly Election hung um dinga khin Mancha Thangzawm chun 57Henglep A/C ah a ngir ding thu Henglep hmuna mipui pungkhawm hai hmaah a puong. Mangcha Thangzaawm hi JPO, CCPur Convenor a nih.
November 5 chena UDISE form pelut dingin
CCPur: Churachandpur District sunga Block tina Govt. le Private Schools hai ta dinga UDISE 201617 form fillup zova pelut theina hun nuhnung tak chu November 5, 2016 a ni a. Schools tin hai chu Nov. 5, 2016 chenah a kuoma pelut dingin Kaikhanlian Guite, Block Mission CoOrdinator, RTESSA/CCPur Block chun an hriettir. Hi chena pelut lo hai chu UDISE 201617ah an hming in\hangtir a ninaw ding thu a hril bawk.
EVM Familiarization prog. sunzawm
CCPur: Mr Lunminthang Haokip,IAS, DC/DEO, CCPur le SVEEP team chun zanikhan Faith Academy, Bethel, Tuibong SubDivision, CCPur hmuna Class XI inchuklai hai kuomah Electronic Voting Machine Familiarization programme an buotsai. Zani hmasa khawm khan school tum tumah hiengang programme hi an lo buotsai ta bawk.
Manipur tlangram biela Government project-hai zo lova hawng tumna a um nawh: O.Ibobi Singh
Imphal: Zani chawhnung dar 1 a intahwk khan Manipur CM O.Ibobi Singh chun a officeah Manipur Hill Journalists Union (MHJU) hnuoia um Chanchinbumihai inpawlpuina le thingpui dawnpuina a nei. Hi huna hin Dy. CM Gaikhangam; Revenue law & Legislative Affairs, Forest & Environment Minister I. Hemochandra Singh; Commerce & Industries, Sericulture, Vety & AH Minister Govindas Konthoujam; Ngamthang Haokip, IFCD, Printing & Stationary minister Ngamthang Haokip, PHED, Science & Technology, Labour & Employment miniter T. Manga Vaiphei, Works, CAF & PD minister Ksh Biren, Health & Family Welfare, GAD & CADA minister D. Korungthang, Social Welfare and Cooperation minister A.K. Mirabhai le Department \henkhata Commissioners le Secretaryhai khawm an \hang.
Manipur tlangram bielah Development works thawa um hai laia 100 ah 80 chu tlangram biela thaw a nih. Mipui sawr \angkai dingin sin thaw a ni a, Maniupr tlangram biela Government Projecthai zo lova hawng tumna a um nawh. Phairam biela Block um hai nekin Tlangram biel huop sunga Block um haiah sin thaw tam lem a nih. Electric khawm ei hmu \ha ta a, NE bielah a \ha tak a ni tah. NE biela state dang han ei thaw dan an mi entawn ta a nih tiin CM chun a hril. Sawrkar thawktuhai tlangram bielah an um pei naw a, ministers le MLA hai kuomah tlangrama posting lo dingin an gnen a, hi thil hin ministers le MLAhai lu a sukhai a nih tiin O.Ibobi Singh chun a hril.
District Hospital, Ukhrul khawm zo lova hawng tum a ni nawh. Zo fel \ul hai zo fel vawng a nih tiin CM chun a hril. Hi le inzawm hin District Hospital, ukhrul building ngirhmun chu P.K. Singh, Commissioner (Health) in Slight show hmangin chanchinbumi fekhawm hai an entir. District Hospital, Ukhrula hi damnaw khum 50 umna a ni hlak a, damnaw khum 100 um theina dinga suklien a nih.
PWD le Power tieng enkawltuhai khawmin Manipur tlangram biel huop sunga sawrkarin hmasawnna sin chi tum tum a thawhai chu slight show hmanga inentir a nih. Hi huna hin PWD tienga official pakhat chun Vanbawng, Mizoram le Lungthulien, Manipur inkara lamlien (InterState connectivity) siem dinga riruonga um chu NEC in a thuin a remti ta a, Detailed Project Report (DPR) pelut dingin a hung ti a, DPR peklut vat ni tang a tih tiin a hril. Chun, hi lampui siemna dinga sum hmang dinga riruong chu Rs. 4.556 crore nin slight showah zieklang a nih.
MHJU \huoitu han Imphala an fe changa an umna ding Press Club or Guest House ngaituo pek dinga an ngenna chu a lo bawzui ding thu CM hin a hril.
Recommended an um nawh
Imphal: Law & Legislative Affairs Department hnuoia Legialative Drafting AssistantinCharge sin lakna ding le inzawma Selection Committee ruota um chun appointment pek dingin tukhawm recommended a nei nawh tiin Under Secretary (Law), Govt of Manipur chun Oct. 27, 2016 khan Notification an suo.
IM cadre 1 man
Imphal: Thoubal Police Commando chun zani sun dar 12:30 vel khan Yairipok Bamon Leikai areaah NSCN (IM) cadre Pingmeiso Shimbrui alias Asho (51) s/o Laiching Shimbui of Yeasom village, Ukhrul district chu document \henkhat leh an man nawk.
Assamah Helpawl thar a pieng
Imphal: Oct. 27, 2016 khan Assam Stateah helpawl thar a pieng a, a hmingah People’s Democratic Council of Karbilongri (PDCK) ti inbuk a nih. PDCK Chairman chu Jeksai Kangtang Lijang, General secretary chu Nongmei Tungjang le Chief of the Army staff chu Captain David Mukrang niin ei thu dawngna chun a hril. PDCK hi United National Liberation Front of Western South East Asia (UNLFW) in an thlawp niin PDCK chun an hril.
M. Prithviraj ngenna SC in a hnawl
Imphal: Manipur High Court in Parliamentary Secretary le Moirang A/C a MLA M Prithviraj, MLA a nina a hlippek le inzawma Supreme Courta appeal a thaw chu Supreme Court chun hnawlin a suktawp pek. 10th Manipur Legislative Assembly election huna a khingpui P. Sharat in hekna a siem leia M. Prithviraj hi a MLA nina suktawp peka um a nih.
MU ST Reservation 31% dingin
Imphal: October 27, 2016 nia Dean’s Committee resolution No. 1 dungzuiin Manipur University hnuoia Schedule Tribe (ST) hai ta dinga seat 31% ni dingin an rel a, Post Graduate le courses dang dang haiah 31% hi hmang seng dingin Deans of School of Studies le HoDs, MU hai Prof. M. Shyamkesho Singh, Registrar, i/c MU chun an hriettir. Chun, Course tum tuma admission thaw thei hun khawm November 5, 2016 chena dinga suksei le class chu November 7, 2016 a \an dinga ti a ni bawk.
Phensedyl bur 58,000 an man
Nischintapur: Oct. 27, 2016 zan khan BSF han Agartala khawpuia inthawka hla rak lo Amtalikhayerpur an ti hmuna Truck NL01L4649 sukchawla an dapnaah Phensedyl bur 58,000 dapdawkin an man niin Hardeep Singh, DIG, BSF chun a hril. Phensedyl mana um hi Rs. 71,96,995 manhu vel, Bangladesh rama phurlut tum a nih tiin a hril. Phensedyl bur khat man hi Rs. 105.50 (printed prize) a ni a, Bangladesh a chun Taka 600700 a zawr hlak nia hril a nih.
Nov. 1112 sung Modi Japanah an zin ding
New Delhi: Prime Minister Narendra Modi chu November 11 le 12, 2016 hai khin Japan ramah inzin a ta, Japan Emperor Akihito an hmupui ding bakah Japan Prime Minister Shinzo Abe leh annual summit meeting nei an tih. Japan PM le an inhmu huna hin an ram pahni hai thawtlangna \halem nei dan ding le thu pawimaw tum tum hai hril tlang an ta, civil nuclear sector ah pact an ziek beisei a nih. Civil nuclear thua pact an lo ziek chun Japan ram in Nuclear NonProliferation Treaty a \hang lo rambung civil nuclear cooperation pact a ziekpui hmasa tak a ni ding a nih.
Ui sa fak tukhawmin mi dang thei naw ni hai:Naga Hoho Prez
Guwahati: Naga Hoho President Chuba Ozukum chun, Ui sa hi kan pi le pu haia inthawka an lo fak ta a ni a, tukhawmin Ui sa kan fak ding hi dangin suktawp thei naw ni hai, Nagalanda chun Ui that le a sa fak khapna dan hmang thei ni naw nih. Dodal tlat kan ta, Naga mipui po poin dodal bawk an tih tiin a hril.
Union Minister Maneka Gandhi in North Eastah a bik takin Nagaland le Mizoramah dan loa Ui saa sumdawngna le ransaa sumdawngna khap dinga Ministry for Development of NE Region Jitendra Singh kuoma lekha a thawn le inzawma Naga Hoho President in a hril a nih. Nagaland Additional Chief Secretary RB Thong khawmin, Naga hai chun Ui sa hi TB damdawi le taksa sukhratna dinga an hmang a ni a. State sawrkar khawmin khap harsa a ti a, ka mimal tak khawmin a harsat ka ring tiin a hril.
Mehmood Akhtar kha spymaster a nih: Ravindra Yadav
New Delhi: India ram thuruk a kawl leia India ram suoksan dinga inhriettir New Delhia Pakistan High Commission thawktu Mehmood Akhtar kha 40 Baloch Regiment a Hawaldar sin lo thaw hlak, January, 2013 a test khirkhan le harsa tak nei hnunga ISI agent dinga thlang a nih tiin Ravindra Yadav, Joint Commissioner of Police (Crime) chun a hril. Test tum tum thaw hnunga ISI agent dinga \ha taka an thlang, kum 2014 kum lailung vela Indiaa rama Pakistan High Commisiona thawk dinga hung sie le visa section a thawk a nih tiin a hril bawk. Enthlatu sin a thawna le inzawm hin \hangpuitu zawngin Rajasthan le Gujarat hai khawm a lo inzin ta niin Mr Yadav chun a hril a, chu huna Rajasthan mi Visa agent Shoib kha an hmupui niin a hril bawk.
Rajasthan hmuna a \hangruolpui Shoaib chu zani hmasa zan khan Jodhpur hmuna man le hrentang a ni a, hi thua man ve midang pahni Maulana Ramzan le Subhas Jangir hai khawm Shoib fethlenga a thawpui nia hril a nih. Shoaib thu indawnna nei huna thuruk tamlem a hung suok ngei beisei a nih.
VAWISUN THUPUI
Infuina thu, nauhai kawk anga kawkna cheu ka kha in lo theinghil tah a ni maw? “Ka nau, Lalpa thununna chu ngainep naw la, Akawka i umin inthlada bawk naw rawh;
Hebrai 12:5
Editorial
|hangruol hi hratna
Mihriem hai hi zalen ei ni a, sienkhawm mani khata khawsa thei der lo, midang \hangpuina mamaw vawng ei nih. Mi pakhatin thil iengkim a sukpuitling thei nawh. Teacher chun an chuktir a, sienkhawm a fak ding le dawn ding chu midangin an siemsuok a nih. Pathienin a mi siem dan rengah mihriem hai hi mani khata um le khawsa ding ni lo, um tlang a, thaw tlang dinga a mi siem a ni zie Eden huona Pathienin Adam kawppui dinga Evi a pek a inthawk khawmin ei hriet thei. Tienlaia inthawk ta khan inthuruolna le \hangruolna hi a lo pawimaw ta a, tuchen khawm hin a la pawimaw pei a, a pawimaw deu deu lem a nih. Hi lei hin insungah, khawtlanga, kohrana, hnama le politics a khawm nisien \hangruol hi a pawimaw em em a nih. Ram le hnam \hangruol thiem thiem an dingchang a, a \hangruol thiem naw naw chu sirde in ei um pei ding a nih ti chu tulaia ei hun tawng meka inthawk khawmin hriet thei a nih.
Mit hi a pawimaw hle a, sienkhawm taksa peng hai lai ka \angkai tak a ti bik thei nawh. Vawikhat chu taksa peng hrang hrang hai hi an lo insel a, mit chun ‘ka va \angkai de aw’ sin thaw ding ka hmu zung zung thei a, tiin a hril a. Nakawr khawm chun ‘kei ngei khawm hi ka \angkai hle a nih, I mita I hmu thei lo ram le hmun hla taka chanchin khawm ka hriet thei a, sin umna khawm ka hriet zung zung thei a ti a. Bau chun, ‘kei umnaw lang chu tuin am thu a hril thei ding? A hung ti ve a, kut chun, ‘kei umnaw lang iem in thaw thei ding?’ a hung ti ve a, Ha chun, in thil fak hai senawi naw lang phingpui nain thi vawng tang in tih, a ti ve a. Ke khawm chu a to \awk \awk thei bik nawh, um naw lang khawlam fe in tlung thei bik in ta? A lo ti a, lungril chun, intithei takin, ‘lo to mei mei ro, ka ngaituona le induong fel sa vawng a nih in thaw’ a hung ti ve a. Chuongang peiin a \angkai tak le a pawimaw tak ni inchuin an insel ta zek a, a tawpah pakhat chun, ka \hang lovin thaw ro, kei chu lo chawl el ka tih an ti senga iengkhawm thaw loin an um ta seng a.
Chuong taksa peng laia phingpui ruok chun chawlzai rel loin a sin thaw ding a thaw zing a. A hung sawt pei chun sechip ding a nei tanaw leiin a hung buoi ta a, peng dang hai hlaka iengkhawm thaw an tum si nawh. Chuonga hun sawt tak phingpui ruok se ding nei loa a um chu chauin a hung tlu ta a, chu ruol chun taksa peng dang hai khawm an hung chau ta vawng a, a tawpah inhmusuokin an inrawnkhawm a, tukhawm a \angkainaw bik ei um nawh, ei ni’n ei thaw naw chun phingpuiin fak ding neinaw nia, phing\ama a thi hun chu ei thi ve hun a ni el ding a nih tiin, tukhawm insel loin inthuruol takin thaw tlang diel diel ei tiu tiin an theina zawn sengah sin an hung thaw \an nawk an tih.
Manipur University Admission reservation chungthua tulai hnai ela Tribal hai ei \hangruolna ra a thlawn nawzie hmu le hriet theiin a hung inlang nghal a inthawk khawm khan \hangruol a \angkai zie le thil a thaw thei zie chieng takin an lang. Manipur University Vice Chancellor incharge in University Council resolution dungzuia Admission fepui tum \al sienkhawm UGC in a remtinaw bakah kum 201617 Academic Session sunga Manipur University a Admission thawnaah Schedule Tribe hai ta dingin seats 31%, Schedule Caste hai ta dingin 2% le Other Backward Classes hai ta dingin seats 17% huol (reserve) pek dingin Manipur High Court chun Manipur University an hriettir a. Chuongang peiin UGC lekhathawn dungzuia Oct. 7, 2016 a Dean’s Committee meeting chun Manipur University hnuoia Post Graduate le Courses dang dang haia ST catetory seat reservation chu 31% ni dingin a hung rel ta a. MU hnuoia Deans of Schools of Studies le Head of Departments hai chu zui seng dingin Prof. M. Shyamkesho Singh, Registrar, i/c MU chun an hriettir bakah Course tum tuma Admission thaw thei hun khawm November 5, 2016 chena dinga suksei a ni thu le classes chu Nov. 7, 2016 a inthawk \an dingin an hriettir a nih. Hi thil hi MUTSU le ATSUM hmalaknaa Manipur tlangmi hai ei \hangruolna zar lieu lieu a nih tinaw thei a ni nawh.
Sungkuo, kohran, hnam, khawtlang ram le hnam anga ei ngirsuok theina ding chun a tu tu khawm ei \hangruol a \ul zie a chunga taksa peng hai insel thukhawchang hin a sukchieng thawkkhat vieu awm ie. Kei ka \angkai tak in tina mani, ka \hang loin iem an chang reng ti lungril ei put sung chun sungkuo, le hnam ang khawmin ei ngirsuok thei ngainaw ding a nih ti hi ei hriet tasa khawm nisien a thar taka ei hriet le ei inennawn nuom a um takzet a nih. Hnam ta dingin ei lo \angkaiin ei lo thawhlawk vieu khawm a ni thei. Sienkhawm kei ka \angkai tak ti a, ‘ka \hang lovin iem an chang reng’ ti ni awm taka rala ei inthlir el chun, ei insung, ei khawtlang, ei ram le hnam a tluk ruola tlu ve tho ding ei nizie hi a thar taka ei hriet nawn nuom a um takzet a nih.