Responsive Ad Slot

Hmasawnna Thar | 26 November, 2015

Thursday, November 26, 2015

/ Published by VIRTHLI
Tuolsung
Ruong vuina ding thuah JAC in Media hai an inhmupui
CCPUR: Anti­Tribal Bills 3 hai le inzawma Tribal Martyrs 9 hai ruong vuina ding chungthuah Joint Ation Committee (JAC) Against Anti­Tribal Bills in zani zantieng 3:00PM khan tuolsung chanchinbumi hai an inhmupui a, JAC/CCPur, JAC Jiribam le ATSUM joint delegation team han October 7­19, 2015 inkar sung khan New Delhi­ah Central leaders tum tum an inhmupui thu; chu huna Ministry of Home Affairs (MHA) in Bill 3 hai le inzawma District Hospital Morgue­a mithi 9 vui lova la um hai a ngaimaw hle thu; a ngaimaw leiin mithi hai humanitarian ground­a vui phawt a, nuorna/protest fepui pei dinga tawngkama assuarance an pek thu hai an hril a. Amiruokchu, Joint delegation team chun mipui hmakhuo ngainain tawngkam el ni loa ziek ngeia President in Bills 3 haia suoi a thaw nawna ding thuah Chanchinbua published ngei dingin an ngen a. Hi le inzawm hin Ministry of Home Affairs chun November 9, 2015 khan Press Release insuoin, hieng Bills pathum hai chungthuah Manipur sawrkar bakah stakeholders, phairam le tlangram mi hai rawn hmasa phawt a ninaw chun thutlukna siem ninaw nih tiin thusuok a hung siem ta a, hienganga MHA in thusuok a hung siem lei hin Bills 3 hai hi ei remtina thanglo chun President in suoi a thaw naw ding a nih ti a sukchieng a nih.



Martyrs nu le pa han an nau hai Bills 3 hai leia thi an nih ti pawma an ruong chungthuah mawphurna JAC kuta an lo pekdawk ta angin le, MHA kuoma assuarance in mi pek chun ruong hai vuiliem kan tih tia ei intlun anga MHA inthawk assuarance hmu a nita bawk leiin Martyrs hai ruong vuiliemna chu JAC mawphurna a nita a, ei ngenna anga MHA in assuarance a mi pek ta si chun martyrs hai ruong vuiliem chu eini tienga ei thaw ve ding awm an tanaw manih! mipui, JAC le MHA inkara inlaichinna tha taka a fe pei theina ding, CCPur mipui han  nundan pangngai ei hmang nawk theina dinga Martyrs hai ruong vuiliem chu a tha tanaw manih? tiin hi huna thang JAC Jiribam­a inthawk Rev.(Upa) Benjamin  Shakum chun a hril.

HSLC Exam Centre ding an sukfel
CCPUR: Zani sun dar 12:00Noon khan T. Goukhomang, ZEO/CCPur inrawinain Phungkhothang Govt. H/S­ah HSLC, Examination­ 2016 hung um ding le inzawma Private Centre Committee 1st meeting Phungkhothang Govt. H/S­ah an nei a, hi huna hin CCPur Private Exam Centre ding hai an sukfel a, pawmpui (approval) thaw dingin Director of Education (S) kuomah thawn ning a tih.

Committee chun HSLC Exam, 2016 hung um dinga CCPur –a Main exam centre dingin Ebenezer Academy an ruot a, exam Centre dang pakhat dingin Don Bosco Hr. Sec. School an ruot. Chun,  HSLC 2016 CCPur Private Centre Committee  President dingin T.Goukhomang, ZEO; OC Secretary dingin T.Hanglamthang, Principal Phungkhothang Govt H/S le AOC (Confidential) dingin Pumsong Hangshing, DI & DDO ZEO office ruot an ni a, Local educationist in Ginvum Ngaihte, retd. Joint Director of Education (S) le Lhingnu Touthang,retd. Headmistress hai an ruot bawk.

AOC Head Office dingin N. Chaoba Stanley, Don Bosco Hr Sec School; H.Liankhanlal, Principal Ebenezar Academy; CL John, Headmaster GM H/S; TS Mangcha Haokip, Principal, HM English school; Liankunga, Headmaster, Lamka Centre H/S le T.Donglianpau, Headmaster, Vimala Raina H/S hai ruot an ni a, Member in­ CMO, SDPO/CCPur; High school le Hr Sec school a Headmasters hai po ruot an nih.

Street light inbunna sin sunzawm
CCPUR: Electricity Department chun Tipaimukh Road­Tiddim Road junction traffic Point laia street light ban ding ft. 60 a insang an phun zo hnungin Electricity department chun zanikhan  a a meivar pesuoktu ding tak a lien 8 le a chin 8 inbukin sin an thaw.

(L) Vumzakhup Vualnam Memo.trophy final
CCPUR:  Zani zantieng 2:00PM khan Zenhang Lamka­ah 1st Upa (L) Vunzakhup Vualnam Memorial Trophy, 2015 final match programme hmang a ni a, Chief Guest in Dr Dallien le Guest of honour in G. Thangkhosuanmung, Chief of Hiangtam Lamka & EM, ADCC a thang. Final­ah Suansiamlian FC Z. Lamka le GKLT HQ hai an inkhel a, Suansiamlian FC chun 4­0 in GKLT HQ an hne. Champion team in lawmmnain Rs. 5000+Trophy le runners up in Rs. 3000/­ an dawng.

Fasting Prayer an nei
CCPUR: Zanikhan Society for Fast Justice (SFJ)­CCPur chun Peace Ground, Tuibuong­ah fasting prayer an nei. Fasting prayer huna hin Rev Lalpienglawm, Evangelist at Large, AG le Jimmy Ginbiakthang han thuhrilna hun an hmang.


Parliament Winter Session vawisuna inthawk tan ning a tih
NEW DELHI: Parliament Winter Session chu vawisun hin tan ning a tih. Lok Sabha le Rajya Sabha haia chun Parliament Winter Session ni khatna le ni hnina hai chu India Constitution pawm a ni champha le inzawm le Constitution draft­tu Dr BR Ambedkar chawimawina hun a hmang ning a tih.

Parliament Winter Session nei ding le inzawm hin zanikhan New Delhi hmuna all party meeting nei a ni a, sawrkar chun Parliament­ah thil iengkim hriltlang dinga an pei thu  all party meeting­a thang hai  an hriettir. Parliamentary Affairs Minister M. Venkaiah Naidu chun, tulaia India rama thil ditum lo tlung thua Opposition hai ngaimaw a hrietthiempui thu a hril a; ieng thu khawm sawrkar chun Parliament­a hriltlang  an pei tia hriln Opposition party hai chu Parliament –a Bill pawimaw hai a fetluong theina dinga thlawp dingin a ngen. Mr Naidu chun, GST Bill chu India ram ta dinga thil pawimaw tak a ni thu a hril.

All party meeting a hin Prime Minister Narendra Modi, Home Minister Rajnath Singh; Finance Minister Arun Jaitley, Lok Sabha­a Congress leader Mallikarjun Kharge; Ghulam Nabi Azad, Jyotiraditya Scindia hai khawm an thang. PM Narendra Modi khawmin Opposition party hai chu Inpui inthung tha taka infetir dingin a ngen.

Parliament Winter Session tan ding le inzawm hin Lok Sabha Speaker Sumitra Mahajan khawmin zani zantieng khan political party tum tuma leaders hai inhmupuiin Inpui inthung tha taka a fe theina dinga sawrkar thlawp dingin a ngen tawl a, BJP Parliamentary party executive le NDA constituents hai khawmin zanikhan Prime Minister chengnainah meeting  an nei.

Parliament Winter Session nei dingah rorelna tha taka a fe theina dinga thlawp dingin Opposition parties hai sawrkarin ngen sien khawm tulai hnaia India ram sunga sakhuo le chi le kuonga inngaitheinawna nasa taka hung pung chungthu bakah thil man kaisang le a dang dang hai chu Opposition han nasa taka an khekpui ring a ni leiin Parliament inthung rihau a se rek hle ring a nih. Amiruokchu, Parliament Winter Session ni khatna le ni hnina hai chu hunser pawimaw hmang ding a ni leiin Opposition hai hin an sukbuoi ring a ni nawh. Sawrkar thlungpuiin a ngaipawimaw tak GST Bill chungthuah sawrkarin hriltlang dingin all­party meeting a ko nawh tia hrilin CPI(M) chun sawrkar chu homework thaw lovin an tum a, hi lei hin House­ah GST Bill a fethlengnaw chun sawrkarin maw phur a tih tiin CPI(M) General Secretary Sitaram Yechury in a hril.

CM in Technology Park a va enfel
IMPHAL: Manipur CM O.Ibobi Singh chun zanikhan Mantripukhri hmuna Information Technology (IT) park a va sir a, Park­a facilities um hai a enfel a, IT Professionalw 130 vel han taima taka sun le zana sin an thaw va va hmuin a lawm hle. IT Park hi square feet 20,000 vela lien niin ama O.Ibobi Singh in July 4, 2015­a kha a hawng a nih.

CM O.Ibobi Singh chun IT park le a se vela Old MSTC shed hai khawm Hardware le assembling units haia hmang dingin an hriettir. CM chun IT Entrepreneurs hai chu thalai tamlem ta dinga sien pe dinga ngenin  Manipur chu  NE a IT Hub a  siem dingin an fui tawl a,  sawrkar chun an hmalaknaah a thei anga thangpuina a pek ding thu a hril.

RIMS Dy. Director corruption thawin an intum
IMPHAL: KCP Poirei Lup chun Regional Institute of Medical Sciences (RIMS) Dy. Director (Administration), Y. Rajendra, Ministry of Health a inthawk deputation a hung le Dr M. Amuba, Medical Superintendent, RIMS hai chu corruption nasa taka thawin an intum a, Contractors hai kuoma sin pekna dingah thamna nuoi tel an lak tiin an intum a, Y. Rajendra chu a term a zo hnunga indiklo taka sum laklutna a la thlakhla leiin a hun suksei dingin  thuneitu insang hai a tham tia intumin kir nawk ta dingin an inhriettir. Hi baka hin RIMS­a Staff Nurse lakna ding le inzawmin RIMS thuneitu han candidates hai kuomah third person fethlengin Rs. 15­20 lakh an ngen tiin an intum bawk. HI lei in KCP Poirei chun RIMS thuneitu hai chu Dy. Director (Admin) in RIMS a suoksan hma chu nurse recruitment process sukchawl dingin an inhriettir.

Fakthei zawrna dawr pakhat khar pek
IMPHAL: Sangai Festival fe meka Food Safety Officer (FSO), Imphal East in zanita Kangjeibung hmuna fakthei zawra um hai an enfel naah Dawr pakhata fak thei zawr hai chu mihriem fak dinga him lova ngai leiin dawr hi an khar pek bakah dawr dang dang haia samples 5 an lakkhawm hai enfel dingin laboratory­a thawn a nih. Kangjeibung sung hin fakthei zawrna dawr 63 laizet a um a nih.

An hmatienga chinfel dingin a ngen
IMPHAL: Zani hmasaa Thangmeiband le Thongju A/C  haia  byelection result puong a ni le inzawma Thongju biela BJP candidate Th. Biswajit tling a workers han an lawm huna UNNACO school guard han silai an hmetpuok leia buoina suoka mi 8 zetin hliemna an tuok bakah UNNACO complex sunga motor innghata um hai MLA thlangtling thara um workers han an raw chungthua buoina um mek chu an rang thei anga chingfel dingin Thongju A/C MLA Th. Bishwajit in state sawrkar a ngen. Biswajit tling lawm dinga fe workers thenkhat UNNACO hmuna guard thenkhatin an dang bakah silai an hmetpuok leia buoina hi suok nia hril a nih.

RIMS Staff Nurse Exam
IMPHAL: Regional Institute of Medical Sciences (RIMS), Imphal hnuoia Staff Nurse lakna dinga written Examination chu December 12, 2015, 1:00PM­3:00PM sung khin Exam Centre tum tum haia nei ning a tih. Exam centre ding hai chu December 9, 2015 niin a thara puonglang le inhriettirna siem nawk ning a ta, RIMS website www.rims.edu.in annawleh RIMS Notice board­ah hmu thei ning a tih. Written exam result hi Dec. 13, 2015 ah puong ning a ta, written­a hlawtling hai ta dingin Dec. 15­18, 2015 sungin interview Jubillee Hall, RIMS, Imphal hmunah 8AM­6PM inkar sung haia nei ning a tih.

Basic news reporting Course
IMPHAL: Directorate of Imformation and Public Relation (DIPR), Govt. of Manipur huoihawtnain ni 15 sung aw ding annual basic news reporting course chu January, 2015 chawlkar hnina vel khin tan ni dingin ei thu dawngna chun a hril.

Helpawl 3 le civil mi 1 an thi
SRINAGAR: Zanikhan Jammu and Kashmir­a Line of Control (LoC) Kupwara district­a Tangdhar Army station chu helpawl 3 han an va hlukhum a, inkaptuona nasa tak a tlung a, helpawl 3 kap hlum anni bakah civil mi pakhat a thi. Inkaptuonaa hin Junior Commissioned Officer pakhatin hliemna a tuok bawk. Tanghdar hi Srinagar khawpuia inthawk km.160 vela hla a nih. Jaish­e­Muhammad (JeM) pawl chun Army camp hi anni va kap a ni thu an puong.

Helpawl hai inbikrukna hmun dapdawk
JAMMU: Zanikhan Jammu and Kashmir­a Poonch district sunga helpawl hai inbikrukna hmun  security forces han an dapdawk a, ralthuom tam tak an man. Ralthuom an dapdawk hai lai IED Cylinder (kg. 3 senga rik) 3, bottle –shaped IED 500gms, AK magazines 2, AK silaimu 112, China siem Grenade 1, PIKA mu 41 le thil dang dang a thang.

Inbieknaah Chetia inthangtir ve dingin
NEW DELHI:  ULFA Chairman Arabinda Rajkhowa inrawinaa ULFA thuoitu hai chun zani hmasa khan New Delhi hmuna Union Home Secretary Rajiv Mehrishi an inhmupui a,  sawrkar thlungpui le ULFA inbiekna fe mekah tulai hnai ela Bangladesh  in India kuta a hung inhlan ULFA General Secretary Anup Chetia chu inbiekna inthangtir dingin an ngen. ULFA thuoitu hai hin Union Home Minister Kiren Rijiju khawm tulai hnai khan an lo inhmupui tah. Chetia inbieknaa a thang phal a ni huna inbiekna hi sunzawm nawk chau an tum.

Russian Su-24 kap thlaka um Pilot 1 sansuok
MOSCOW: Zani hmasaa Russia indo vuongna Su­24 Fighter Jet  Syria ram sunga kap thlaka um­a pilot pakhat chu special forces han dam in an sansuok a, tuhin Syria rama Rusian Airbase­ah a um. Pilot pakhat dang ruok chu a ruong hmu a la ni nawh.  Su­24 fighter jet kap a ni lei hin pilot hai hi an inkapdawk hman a, sienkhawm pilot pakhat hi an kapdawk hnungin an la kap fuk nawk nia hril a nih. Russia indo vuongna hi Turkish sipai han Turkish airspace dan a bawsiet tia F­16 jet hmanga an kap thlak niin an hril. Hieng laizing hin Russian Defence Ministry chun Turkish airspace dan a bawsietnaw thu a hril ve thung a, Russia President Vladimir Putin chun Syria ram huop boruoka vuong a ni thu a hril. Russia indo vuongna kapthlak a ni le inzawm hin Russia le Turkey inkar boruok a susang hle a, Turkey do el dingin Russia chu an singsa a, sienkhawm US, European Union le UN han an la thlem dei hram hram a nih.

VAWISUN THUPUI
Mi po po le inremna le inthiengna hnawt ro, chu inthiengna naw chun tukhawmin Lalpa hmu naw ni hai  ­Hebrai 12:14

Editorial
Ûm tui namphum tum ang

Manipur hi Lord Irwin in ‘Switzerland of the East’ tia a lo ko le  India Prime Minister hmasa tak  Pandit Jawaharlal Nehru chun ‘ The Land of Jewel’ tia a lo hril, ram inhawi le muongum, boruok sik le sa inhawi takel, 22,347 sq. Kms a lien,  a ram lien liem 90%  tlang le muolin an khumna hmun, boruok inthieng tak, ram leilung tlang le muol mawi tak, thing le ruo chitin an vulna, ramsa le thilhring chitin lungruol taka an lengna ram lo niin a sungah hnamtin chitin hun khang chen inngei diel diela ei lo chengna ram, a hnuoi Nga, a chung bu tia hrilna ram lo ni bawk a nih.

Amiruokchu, Politics thlisie in a mi hung nuoi china inthawk ei ti dim annawleh mipui  hnam tin han mani chanvo inchuna chang hrietna ei hung nei pei lei; Manipur ram chu  ram nelumlo hung niin tuta India ram ril le khawvel rambung tum tum han Manipur an hmu dan chu Drugs ngawlvawi, HIV/AIDS tamna le helpawl hai hrangna hmun a hung ni tah. A ram neitu taka insal Meitei hai chau ti tak lovah a sunga cheng Tribal hnam tin hai chun mani hma chit siela kal ei pen seng leiin hnam tinin a hmingin helpawl ei nei fir fer seng a, ram le hnam ta dinga an thaw that ruok a tlangpuia thlirin  hriet ding a vang vieu. Politics thila mani hmasielna a lien deu deu a, a tu hnam khawmin mani hnambing chit humhal le suk hmasawn tumin thang ei khaw, mania rorinrelna nei seng tumin thang ei lak bawk a. Sienkhawm, ei inkal tuo seng leiin tukhawm hmasawn thei bik um lovin ei ram chu ram tium le khawvel mi hai rausan ramah ei inchangtir mek a nih.

Chinese thuvar in ‘One cannot manage too many affairs: like pumpkins in the water, one pops up while you try to hold down the other’ a lo ti angin Manipur sawrkar ta ding khawma chingfel seng ruol lo dingin ei ngirhmun hi a khir ta a nih. Pakhat lungawina ding thaw leh pakhat an lo lungsen nawk pei bawk si! Sawrkarna cheltu hai ta ding khawma luhai um tak chu ni ngei a tih. Manipur phairam biela cheng (Meitei) han  chengna biel an intar tak leia tlangram biel ramruok tam tak umna hmun an inhnar lei le Inner Line Permit System (ILPS) hmang nawk dinga nawrna nasa tak an nei hnungah Manipur Assembly chun August 31, 2015 khan Bills pathum a passed a. Phaimi hai a suklungawi zo char le inruolin Manipur tlangram biel haia chappui kang ang elin Manipur Assembly in Bills 3 a passed hai dodalna leia buoina le helna nasa tak a hungtlung a, tuchen hin hi buoina hi a la fe zing a, iengchen am a la aw ding ti hriet a ni nawh. Bills lakkir nisienla hlak chu phaimi hai nasa takin an hung sosang nawk ding bawk.

Hiengang bawk hin Sadar Hills District Demand Committee in Sadar Hills district puitlinga hlangkai dinga an ngenna ang tak hin Kuki hai suklawmna dingin district puitlingin hang hlangkai ta chie sienla hlak chu unau Naga hai an hung tuongsie nawk ding ti a chieng hle bawk si. Chu lai zingin State hran ngen pawl, Separate Administration ngen le Alternative Arrangement ngen pawl ei um bawk a. Pakhat suklungawi leh pakhat nuor ding, sawrkar pa ta dingin ei ngirhmun hi ‘Ûm tawl tuia namphum tum ang’ a harsa  a nih. Ûm tawl hi tuiah a ruolin hang namphum tum la, pakhat i namphum zo leh pakhat hung invawr dawk nawk pei a tih. Chuong ang deu chu Manipur­a ei ngirhmun hi a nih.

Lekhathiem le mivar tak tak ei pung pei bawk leiin sawrkar pa ta dingin a zo a zai hlak chun mipui hai hi ei mawl lai hun angin ami hlem thei zing naw ding bakah mani dikna le chanvo (rights) humhalna chang hrie thangthar lai an hung pung pei bawk leiin Manipur hin ieng  ieng am hmatieng a la hung tuok pei ding  hrillawk harsa tak a nih. Tukhawm hin sawrkar thlungpui chun NSCN(IM) hai an biekpui mek a. Manipur mipui hai ditnaw le dodal zawnga inremna siem a ni vai chun Manipur­a hin mei a chawk ngei ding a nih ti chu a chiengsa a nih. Hi lei hin Manipur­a ei ngirhmun hi sawrkar ta ding chun Ûm tawl tui namphum tum ang ei nih. Hiengang bawk hin mani hnambing ta ding chita hma ei siel seng lei ni ngei a ta, Unity ei hang ti ve bawk khawm ku hi Ûm tuia namphum tum ang thoin  chel tal ei tuma chu ei chel theinaw deu khawm nisien an hawi, harsa chu ei ti tho ie.

Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate