Responsive Ad Slot

Hmasawnna Thar | 11 November, 2015

Wednesday, November 11, 2015

/ Published by VIRTHLI
Central Sawrkar hotuhai le Th. Muivah an inhmupui
DELHI/CCPUR: Nov. 9, 2015 chawhnung dar 5 khan Ministry of Home Affairs­a Jt. Secretary thar, Pu Sateyndar Garg, IPS chu ama office North Block, New Delhi ah an inhmupuia, Mizoram le Assam a Hmar Political Issue chingfel loa la umzinghai ngaipawimaw pek dingin an ngen thar. Pu Garg hin ni 3 liem lai chauha mawphurna a lak a ni leiin hun la pe dingin a ngen a, “Thaw pek thei cheu ka nei chun thaw pek ka ti cheua, ka thei naw chun a san mumal takin hril ka ti cheu” tiin Hmar hnam thuoituhai hi a lo hril. Hi inbiekna a hin Deputy Secretary, NE­I, Pu SM Kandwal khawm a thanga, Hmar Inpui President kutah JAC Against Anti­Tribal Bills, Manipur thil phut, lekha pawimaw khawm inhlan a ni nghe nghe. Hmar thuoitu hai hi Hmar Inpui (HI) President, Dr. John Pulamte. Pu Lalthalien, HI Assembly Secretary, Pu J. Lalchhanhima, Mizoram Hmar Welfare Committe aiaw le Tv. Joseph V. Tuolor, Halflong (HSA aiaw) hai an nia. Anni hin hi ni ma hin NSCN­IM/GPRN hotulien Pu Th. Muivah khawm a chengna Bungalow, 61 Lodi Estate ah an inhmupui bawk.
    

Dr. John President, HI chun ei indawnna dawnin Ministry of Home Affairs NE Division in JAC Against Anti­Tribal Bills, Manipur thil phut le inzawma JAC lekha ding khawm hi hi huna ama kuta an inhlan a ni thu le Nov. 11, 2015 hin Manipur hung kir a ta, Nov. 12, 2015 in CCPur a hung hunah JAC hai kutah MHA NE Div. lekha inphurtir hi a’nhlan ding thu a hril. An cham sung hin Manipur Tribals Forum, Delhi in Manipur Assembly in Aug. 31, 2015 ni a a passed, Anti­Tribal Bills Pathum (3) dodalnaa a huoihawt Relay Rally le 4th Northeast Choral Competition hai khawm an va uop bawk a nih. (LRS)

Police officer 3 hai leh inbiekna nei
CCPur: Zanikhan Mr L.M. Khaute, IPS, ADGP (Law & Order); KT Vaiphei, IPS, IG (Intelligence) le Thangkhanlal Guite, IPS, IG (Zone­III) hai chu CCPur­ah an hung an zani zantieng khan Tuibuong­a SP/CCPur Office chamber­ah Ms Mannuamching, IAS, i/c DC/CCPur thangin JAC Against Anti­Tribal Bills thuoitu han meeting an nei. JAC thuoitu han anni le meeting nei hmaa zanikhan meeting an nei hmasak dinga ti a ni a. Sienkhawm, remchangnawna leia JAC in meeting an lo la nei hmasa hmannaw leiin hmatieng thilthaw dan ding thuah iengkhawm an hril tlangpui theinaw niin ei thu dwngna chun a hril.

DTC ah MGNREGA IPPE­II training nei
CCPur: Zani 11:00AM khan District Training Centre, Tuibuong­ah DRDA/CCPur huoihawtnain MGNREGA 2015­16 thuah Intensive Participatory Planning Exercise (IPPE­II) training nei nei a ni a, training hi Ms Mannuamching, i/c, DC, CCPur in a hawng a, MGNREGS hnuoia IPPI pawimawna le thil tum hai hrilhrietna a nei a, training­a thang hai a hming mei mei ni lova, khawsung, le ram ta dinga thil tangkai inchukdawk seng dingin an fui tawl. 
    
Training a hin Tipaimukh block, Thanlon block; Singngat block; Samulamlan block le  Tuibuong block haia Block Planning Team hai an thang a, resource person in Ibochouba Singh, State Nodal Officer (IPPE) govt of Manipur, Imphal; Shyamchandra Sharma, MCS, ADC/Pherjawl & SDO/BDO Tipaimukh; O Leimaton Devi, MCS, Addl DC to DC/CCPur & SDO/BDO hai resource person in an thang.

Dengue test duthusamin an thaw nawh
CCPur: NVBDCP/CCPur chun November 10, 2015 chen khan Dengue ringhla mi 326 hai thisen (blood sample) an lak ta a, October 29, 2015 a inthawk khan Imphal tieng han test na kawngah an duty duthusamin an thaw naw naw niin ei thu dawngna chun a hril. Dengue ringhla thenkhat chu confirmation an hmu hmain an lo dmfel hman der ta hlak. Dengue Cell­a Doctor duty 3 hai chu Dr O.Jutinkumar (Monday & Tuesday); Dr Th. Nirpendra (Wednesday & Thursday) le Dr Leivon Bellamy Kom (Friday & Saturday) hai an nia hril a nih.

Martyrs ralna
CCPur: Zanikhan District Hospital­a JPO kutah mimal le organisation thenkhat han tribal martyrs hai ralna le thangpuina Rs. 84,000/­ an inhlan. Zanita JPO kuta ralna le thangpuina petu hai chu­ ­Vumzakap Ngaihte of Muolhoih village in Rs.500/­; Rohmingthanga, Aizawl, Mizoram in Rs.900/­; Social Network Group Zolengthe Team han Rs.5000/­ le DS Mountain Spring, Bungmual han Rs.2000/­ a nih. November 11, 2015 a District Hospital­a Thingpui inlumtu ding ZYA ning an tih.

Kangathei JB School Teacher Quarter hawng
CCPur: Zani zingkar 8:30AM khan Ms Mannuamching, IAS, CEO/ADCC & i/c DC, CCPur chun Kangathei JB School campus­ah Barrack Type Teachers Quarter a hawng. Quarter hawnga um hi SPA 2013­14 hnuoia ADC/CCPur in a bawl a ni a, toilet le Common room/Conference room thangin Room 7 a um a nih.
    
Ms Mannuamching chun, quarter hawnga um hi teacher hai umna ding le a tul le pawimaw anga student hai hmang ding a ni thu hrilin Kangathei khaw mipui h ai chu thil danga hmang lo dingin a ngen. Kum 2016­17 session a inthawk Kangathei JB School tha taka a function theina dinga teacher quarter hi bawl le hawng ani thu hrilin biometric attendance khawm tan a ni ding thu a hril. Nu le pa hai chu mani nau hai Private school­a in kaitir tal tumna lungril an nei tawpsan dingin a ngen bawk. Khuo lal le mipui hai chu sawrkarin naupang school a thlawna an kai theina dinga facilities a siem hai hmang thiem ding le school tha taka enkawl dingin an cha.
    
Bieltu MDC Seilenmang Haokip chun khaw mipui aiawin Ms Mannuamching hi ditsakna puon an siltir a, ama ditsakna leia Barack type quarter bawl theia um a ni thu; NLCPR hnuoia school building 50 ding hai lai Kangathei JBS inthangtira um a ni thu a hril.

Nitish Kumar in November 20, 2015 in CM dinga sesamna a nei el thei
Patna: Bihar Assembly Election, 2015­a Mahagathbandhan or Grand Alliance in hratna an hung chang le inzawmin official taka puonglangna la umnaw sienkhawm Mr Nitish Kumar chun    November 20, 2015 khin Bihar Chief Minister dinga sesamna a nei el thei tiin ei thu dawngna chun a hril.  
    
Bihar Assembly election result hi November 8, 2015 a puong nita sienkhawm Diwali festival ding leia mipui an buoi seng lei bakah Diwali zovah Chhath festival in a hung zawm nawk leiin hi festival hi November 18, 2015 chen aw ding a ni a, hi lei hin Bihar –a sawrkar thar chun Chhath festival zo ding sesamna an nei thei chau beisei a nih tiin State JD(U) President  Basistha Narayan Singh chun a hril. Mr Nitish Kumar cabinet hluia senior minister pahni h ai khawmin sesamna hi November 20 vela nei an beisei thu an hril a, Grand Alliance a thang parties hai chun sawrkar tharin sesamna a nei hun ding hi an hriltlang mek a nih. Tuta Bihar sawrkar fe lai mek hi November 29, 2015 a tawp ding a nih. Hi lei hin sawrkar thar siemna dingah inhmaw ding a um nawh tiin Mr Nitish Kumar chun November 8, 2015 khan chanchinbumihai kuoma a lo hril ta a nih. Tuta tum hi Mr Nitish Kumar in Bihar CM dinga sesamna a nei vawi 5­na ding a ni tah.
    
Sesamna hi Patna­a Gandhi Maidan hmuna nei ning a tih. Constitution dungzui chun Bihar Assembly seats 243 uma hin Chief Minister thangin minister 36 an um thei.  
    
Hieng laizing hin Bihar Assembly Election­a BJP hnebana an umna thuah BJP senior leaders 4­   LK Advani, Murli Manohar Joshi, Shanta Kumar le Yashwant Sinha hai chun zanikhan joint statement siemin, party leaders han an hlawsamna thuah tukhawm intum bik ding an umnaw thu hrila an pawmzam el na chu nasa taka sawiselin, BJP hlawsamna san tha taka ennawn tul an ti thu an hril.

Darkar 72 Geneal strike thaw tum thul
Imphal: JAC against the murder of School Headmaster Md. Hashmad Ali in November 10, 2015 zanrila inthawk darkar 72 General Strike thaw an tu m chu Ningol Chakkouba le Diwali Festival hung um ding leiin an la thul hri phawt. Amiruokchu, Md. Hashmad Ali thattu hai sawrkarin mana, dan anga hremna a pek hma khat protest dang dang an la sunzawm pei ding thu an hril.

CM, Speaker le IGAR(S) han ditsakna
Imphal: Manipur Chief Minister O.Ibobi Singh; Manipur Assembly Speaker Th. Lokeshwar le Major General VS Sreenivas, VSM, IG AR (South) le All Ranks of Assam Rifles chun vawisuna Diwali Festival hmangtu ding hai po po ditsakna chibai an inhlan tawl. CM O.Ibobi  Singh chun, hi festival hin Manipur­a hnam tum tum cheng hai lai inunauna thalem a hung intlun ngei sien a nuom thu a hril.

NSCN­K unlawful organisation a puong
Imphal: Sarkar thlungpui Khaplang inrawi NSCN(K) hai Unlawfull Organisation (danpuo ah a hnawl) in a puong. Ministry of Home Affairs in thusuok a siem a chun, NSCN (IM) hai hin kum 15 deuthaw ceasefire neia sawrkar le inbiekna an nei hnungin sawrkar doa security forces  hai an that bakah bomb sukpuoka chetna an sukthar nawk leia under sub­section (1) of Section 3 of the Unlawful association hnuoia danpuoa hnawl an nih tiin a hril. NSCN(K) danpuoa hnawl an nina thu hi Manipur sawrkar a hung inhriettir a nih.

UNC in Sangai Festival thang lo dingin
Senapati: United Naga Council (UNC) chun Manipur­a Naga mi cheng hai chu November 21, 2015 a inthawka Manipur Sangai Festival tana um dinga hin thang lo dingin an inhriettir. Manipur Assembly in Anti­Naga Tribal Bills Manipur Assembly in August 31, 2015 nia an passed le hieng bill hai protest naa thang civil mi 9 zetin an thi pha le an ruong tuchena District Hospital CCPur Mogue­ah vui lova an la um na chungthua Manipur sawrkar an dodalnaa festival­a hin thang lo dinga Naga mihai an inhriettir a nih.

Pallel­ah Ex­servicemen rally nei
Imphal: Zanikhan Assam Rifles han Pallel hmuna Ex­Servicemen (veterans) rally an buotsai a, hi huna hin Assam Rifles le Army a ex­servicemen tam tak an thang. Hi huna hin Ex­servicemen rally schedules, pension benefits chungthu hai hriltlang a ni a, Ex­servicemen hai chu an ta dinga hamthatna chi tum tum thawa um hai tha taka an dawng le chang theina dinga rallies nei hun haia taima taka thang hlak dinga fiel an nih.
    
Hi rally huna hin Moreh hmuna Ex­servicemen Office hawng ding; 10 Mile Cafe chu Ex­servicemen League kuta pekdawk ding thu hai hril a nih.

Ex­Servicemen han Medals an pekkir
New Delhi: One Rank One Pension (OROP) thua an thil phut anga sukpuitling a hung ni theina dinga sawrkar thlungpuiin Notification a lan suo naw zing dodalnain Ex­servicemen hai chun zanikhan an Medal dawng hai an pekkir. Indian Ex­servicemen Movement a General Secretary Captain V.K. Gandhi chun, an thil ngen sukpuitling a ni hma chun nuorna an la sunzawm p ei ding thu a hril a, District Magistrate hai chu medal lak khawmna sin thaw dinga ngenin Medal an lakkhawm hai chu Prime Minister Narerendra Modi annawleh President Pranab Mukherjee kuoma pelut dingin a ngen bawk. Ex­servicemen hai chun OROP scheme a ni ang anga sukpuitling dingin an phut a nih.
    
Hieng laizing hin Defence Minister Manohar Parrikar chun, One Rank One Pension (OROP) Scheme hnuoia Ex­servicemen hai thil ngen hran hran hai chu sawrkarin a thei chen a pawm thu zanikhan South Goa hmuna Chanchinbumihai kuoma a hril. Harsatna nei hai chun Judicial Commission­ah intlunin an medal pekir kher lova an harsatna chingfel thei a ni thu a hril.

Assam­a hnam 6 hai ST Status PM kutah
New Delhi: Assam state sunga hnam paruk Moran, Muttock, Tai Ahom, Koch Rajbongshi, Sootea le Tea Tribes han Scheduled Tribe (ST) list a zieklut dinga an ngenna chu PM kutah a um mek a, PM in approval a thaw zo pha Union Cabinet­ah lut a ta, chu zovah Parliament­a phar ning a tih tiin minister of state for home Kiren Rijiju chun zanikhan reporters hai kuoma a hril a, kum thara Assam Election hmaa zo fel a ni ding thu Rijiju chun a hril. ULFA helpawl hai le inbiekna nei tan vat a ni ta ding a hril bawk.

Home Ministry in AFSPA hun a keisei
New Delhi: Ministry of Home Affairs chun Arunachal Pradesh state sunga Police stations 16 huomsung a Armeds Forces (Special Powers) Act zama um chu thla 6 sunga dingin a keisei nawk bakah Assam­Meghalaya ramri zul kms 20 huom sunga Armes Forces (Special Powers) Act zama um chu kum 1 sunga dingin a keisei bawk. National Socialist Council of Nagaland (Khaplang) NSCN (K), National Socialist Council of Nagaland (Khaplang­Kitovi) NSCK (KK)  le National Socialist Council of Nagaland (Reformist) NSCN (R) bakah United Liberation front of Assam (Independent) ULFA (I) le National Democratic Front of Bodoland (Songbijit) NDFB (S) hai chetna leia hieng hmun haia AFSPA hun hi keisei nawk a nih.

Pawl pahni inbeituonaahVHP leader a thi
Bengaluru: Zanikhan Karnataka­a Bengaluru a inthawk km. 250 a hla Madikeri hmuna Mysore Kingdom lo awptu Tipu Sultan piengchampha govt. sponsored­naa hmang a ni a, hi thil dodalnaa VHP han rally le bandh an thaw leia pawl pahni hai inkara inbeituona le lunga indengtuona nasa tak a tlung a, VHP hotu, District Organising Secretary Kuttappa a thi bakah midang tam takin hliemna an tuok. Police chun mipui hnawtdarna dingin teargas hai an kap bakah hi thil tlungna hmuna hin Section 144 Cr.Pc. puong a ni a, Police tamlem tirlut an ni bawk. Tipu Sultan Jayanti hi Karnataka sawrkarin a kum tina hmang zie ta dinga a lo rel a ni a, Bengaluru hmuna chun Tipu Jayanti hi Karnataka Chief Minister in zanikhan a hawng.

RBI Governor BIS Board VC dinga ruot
New Delhi: Reserve Bank of India (RBI) Governor Raghuram Rajan chu Vice Chairman,  Bank for International Settlements dinga ruot a nih. BIS Board a hin US Federal Reserve Chair Janet Yellen, Bank of England Governor Mark Carney le Bank of Japan Governor Haruhiko Kuroda h ai khawm an thang. Dr Raghuram Rajan hi zani hmasaa Basel hmuna BIS Board of Directors meeting huna BIS Vice Chairman dinga an ruot a ni a, November 10, 2015 a inthawk kum 3 sung a sin hi chel a tih.

Rukru han Rs. 26.76 lakh umna ATM an inruk
Jaipur: Rajasthan a chun Bhainsawa hmuna nationalised Bank ATM, Rs. 26.76 lakh umna rukru han an inrukhmang. Hi thil tlung hi zani zingkar 2:30PM khan ATM vengtu (guard) chun Police­ah report a pek a, ATM inrutu hai hi man ngei tumin Police chun dappui an thaw a, FIR an zieklut bawk.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
VAWISUN THUPUI
Mi dangin inpak lem raw se cheu, nangma hmur ngeia inpak ni loin, Hmelmak miin ni raw se, nangma hmurhai ngeiin ni loin. ­ Thuvarhai 27:2

Editorial
MHA thusuok thil lawmum

Ministry of Home Affairs in November 9, 2015 nia thusuok (Press Release) a siema chun Manipur Assembly in August 31, 2015 nia Bills pathum ­The Protection of Manipur People Bill, 2015”, “The Manipur Land Revenue and Land Reforms (Seventh Amendment Bill), 2015” le  “The Manipur Shops and Establishments (Second Amend­ ment Bill) 2015” a passed hai  chungthuah Ministry of Home Affairs chun Manipur sawrkar le Manipur phairam mi hai bakah tlangram biela chenghai le an zawmpui pawl hai ngaidan lakkhawm hmasa ding, chu hma chun hieng bill pathum hai chungthuah thutlukna siem a ninaw ding thu a zieklang a; hieng Bill pathum hai chungthuah Manipur –a phairam le tlangram mi han an pawm thei ve ve dingin Ministry of Home Affairs chun thutlukna siem a tum chu an zieklang bawk.
    
Hienganga Home Ministry in thusuok a hung siem hi Manipur tlangmi han inthuruol taka hma ei lak le dodal tlangna lei a ni ngei ring a um a, Manipur tlangram biela cheng tlangmi, hieng Bills 3 dodaltu hai ta ding chun thil lawmum tak a ni a, ra tha tak a hung insuo ngei khawm beisei a um. A mi venghim tluonsuok dim ti ruok chu hunin la hung hril a tih. Iengkhawm nisien, inthuruol taka kal ei pentlang pei a ni chun Bills pathum hai lakkir annawleh siemthat el chau ni lovin mania roinrelna hran ei nei theina ding kawt khawm a ala hung inhawng ngei beisei a um. Ei inthuruolna sukse thei ding thil hai hrim hrim thaw lo le hril lo chu ei renga ta dinga thiltha le ei damkhawsuokna ding lampui umsun a ni zie ei hriet zing nuom a um.
    
Hieng laizing hin JAC Against Anti­Tribal Bills inrawinain November 9, 2015 khan Manipur­a tlangmi hnam thuoitu hai chun Bills pathum hai le inzawma sawrkar le inbiekna nei a ni theina dinga an thil ngen le phut hai inziekna ‘Charter of Demands’ an lo peklut ta bakah inbiekna  a hung um thei a ni chun Central sawrkar­a Ministry of Home Affairs a inthawk Joint Secretary neka inhnuoi ni lo inbieknaah a thangve ngei ding ti a ni a, hi dungzui chun inbiekna hi Manipur le JAC chau ni lovin Central sawrkar palai thangvena ‘Tripartite talk’ a ni ding a nih. Hi chungthua hin JAC chun ni 5 sung state sawrkar hun an pek a, Bills 3 hai kokir a CM dawkan­ah ni 5 sunga sie hman ding ti a ni bawk a nih. JAC in Charter of Demands an peklut hai hi State sawrkar le Manipur phairam mi han an pawm thei dim ti ruok chu tuta inthawk ni tlawmte hnunga hriet theiin a hung um ding a ni a, inbiek theina dinga points an siem hai State sawrkarin a sukpuitling theinaw ruok chun inbiekna tan thei a la ninaw nawk phawt ding tina ang a nih.
    
Hi hih tuchena Manipur­a Tribal Movement le inzawma ei ngirhmun a nih. State sawrkarin JAC thil phut hai a sukpuitling theinaw leia inbiekna tan thei lova a hung um nawk chun ei harsatna hi nuom ela inkieng el thei dingin an lang naw a. Chuonglaizing chun state sawrkarin a mi pawmpek a ni ruok chun ei buoina le harsatna zuk inkieng duok el thei ding thil a ni bawk. JAC thil phut hai hi Bills 3 hai induong le siemnaa mawphurtu tak JCILPS han an pawmpui ve naw chun buoina a suok nawk tho tho ding a ni leiin Manipur­a cheng tlangmi hai le phaimi hai inrem le muong taka ei chengtlang zing theina dinga inlungruolna a hung um ngei theina dingin Kohran han chawl lova tawng­tainaa ei hriet zing thil pawimaw le tul a nih. Chun, state sawrkar hin ei movement chauna dinga thil iemanitak thawa devide and rule policy hmanga mi thedar tum zing a nih ti hi hrie a, pawl tum tum hai khawm ei fimkhur hle a tul bawk.
    
Ministry of Home Affairs in ei harsatna tuok ngaimaw a chingfel dinga hma a hung lakna hi lawm a um a, Manipur phairam le tlangram mi hai inrem taka ei umtlang zing theina dinga  thiem taka thulai a hung tan theina dinga Kohran han tawngtainaa ei hriet thilpawimaw le tul ni bawk a tih. Manipur sawrkar khawmin state economy ngirhmun derthawng taka um a nizie  lungrila pai zing puma, ei economy ngirhmun suk derthawng zuol theitu ding buoina le harsatna Manipur in a tuok belsa nawk ta nawna dinga phaimi le tlangmi hai lungruolna ding lampui nasa taka a dap nuom a um takzet.


Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate