Responsive Ad Slot

Hmasawnna Thar | 02 September, 2015

Wednesday, September 2, 2015

/ Published by VIRTHLI
Headline
Aug. 31 zan le Sept. 1 nia thil tlung haia mihriem thina tuok 8 an tling tah; Mithi hai Morgue­ah an la um vawng
CCPur: Manipur Assembly in August 31, 2015 nia Bill 3 an passed dodal le mipui lungsen fekhawm han MP, minister le MLAs hai chengna in an raw leia buoina suok le Security Forces hai silai hmetpuok leia thina tuok chu mi 8 an tling tah. August 31, 2015 zana thil tlunga khan mi 3 an thi bakah hi zana thil tlung leiin mi 2 an thi belsa nawk leiin August 31, 2015 zana thil tlung leia thi chu mi 5 an nitah. Chuonghai chu­ H. Paulianmang (23) s/o (L) H. Thianlal of Dorcas Veng,New Lamka;Pausuanlian (19) s/o Zenkhanching of Vengnuam, New Lamka le Thangzalian (33) s/o (L) Zelzamung of Tipaimukh Road, Hiangtam Lamka  bakah zani zingkara T. Manga Vaiphei inah meiin a kang hlumsaa hmu Henlalson (18) s/o M.Khaikhothang of Headquater Veng le Vungzagin In raw a ni huna meiin a kang hliem Enkhankhup (19) s/o s/o Nangzachin of LV Lane, New Lamka hai an nih.
   


August 31, 2015 zana thil tlung le security forces hai chetna leia lungsen mipui chun zani zantieng 1:00PM khan CCPur Police station hlukhum tumin lung le thil dang dang hmangin an bei a. Police station gate bul –ah mei an rawchawk bakah Tipaimukh Road tienga inthawk fencing­ah mei sukchawkin an rawsiet a. Police han mipui hnawtdarna dingin tear Gas tam tak an kap bakah vawi tam tak silai an hmetpuok a. Zantieng 2:30PM vela mipuiin Police station an lutchil el thei dinga an lang leiin  silai nasa takin an hmetpuok a. Hi thil tlunga hin mi 10 vel an hliem bakah mi 3 silaimuin a dengfuk leiin damzo lovin an thi. Chuonghai chu­  Khaizamang (12) s/o (L) Haokhothang of Bijang; Khamthianmuan (22) s/o Kamkhenthang of Pearsonmun;  Jamminthang Valte (27) s/o (L) V. Vungkhojam of College Veng, N. Lamka hai an nih.  Silaimu in a deng fuk leia hliem 4 chu Hospital­ah admit an ni a, chuonghai chu­ Lunminlien (21) s/o Lethang of Bijang ( A ngalru silaimu in a deng fuk);  Khenthang (43) s/o Ginjalian of Lower Chapellane; Khuallian (28) s/o Vungzasiem of Hiangtam Lamka le Thangminlun Baite (22) s/o Janglet of B.Phaicham hai an nih. Zani hmasa zana thil tlung le zanita thil tlung leia thina tuok hi an rengin mi 8 an tling ta a nih. Mithi 8 hai hi District Hospital Morgue­ah an la um vawng.

CCPur buoina thuah Inpui han Joint Declaration an siem;
Thina tuok hai Rs. 5 lakh seng pek dinga peifel sa a nih­ DC
CCPur: CCPur District­a thil tlung le inzawmin Sept. 1, 2015, 1:00PM khan Simveng­a Simte Inn­ah UPF le KNO thuoituhan Kuki Innpi/CCPur; Zomi Council; Hmar Inpui bakah frontal Organisation tum tum han emergency meeting neiin thutlukna an siem. Hi huna hin KNO President Pu PS Haokip chun thuhrilna hun a hmang bawk. Hi huna thutlukna points 5 Joint Declaration an siema chun KIC, Zomi Council le Hmar Inpui President/Secretary han hming an ziek.
    


Resolution no. 1: August 31, 2015 nia Manipur Assembly in Bill 3: (i) The Protection of Manipur People’s Bill, 2015, (ii) The Manipur Land revenue and Land reforms (Seventh Amendment 2015 (iii) The Manipur Shop and Establishments (Second Amendment 2015) chu demin thiemnaw an inchang. A san chu Bill 3 hai hi Anti­Tribal a ni bakah discussion le debate  um lova  democratic dan kala pass a ni leiin.
   
Resolution no. 2: Hill Areas Committee (HAC) in an rang thei angin meeting a ko ding, Bill 3 pass­a um hai sut annawleh siemthat a ni theina dinga ni 10 sunga hma a lak le a sukpuitling ding.
   
Resolution no. 3: August 31, 2015 nia Hill district haia thil tlung chu vangduoina lei a ni a, tukhawma hnam thil (communal lines) a lak lo ding, society tinin hiengang ngaidan (communal lines) nei lo ding.
   
Resolution no. 4: Tribal issue/cause leia hringna chan hai sunna nei malamin Commitee chun hi thil tlunga inrawl security personnel hai demin thina tuok le hliem hai sawrkarin ex­gratia le compensation a pek ding.
   
Resolution no. 5: Tuta Manipur­a buoina hi Manipur tribal hai ta dinga thilthar ni lo “age­old political grievances” a ni leiin Tribal hai ta dinga permanent political solution a um theina dinga Union Government hung inrawl dinga an ngenna hai an nih.
   
Hi meeting huna resolution pass hai le inzawm hin zani zantieng 2:00PM khan DC chengnain­ah   Zomi Council le Hmar Inpui thuoitu han joint meeting an nei a, thutlukna siema um hai an hriltlang.
           
Hi huna hin DC, CCPur chun, thina tuok hai mi 8 sunghai kuomah mi pakhat pei Rs. 5 lakh pei  pek dinga sanctioned le pek nghal thei a ni ta thu hrilin, a thi belsa an um chun sanction nghal pei a ni ding thu a hril.

Sielmat Hospital Ambulance silaia kap
CCPur: Zani zingkar dar 10:00vel khan Sielmat le tiddim Road junction laia leilak laia inthawk IRB personnel pakhat chun SLR silai hmangin Sielmat Christian Hospital campus­a innghat Ambulance (Sielmat Hospital ta) chu a kap a, silaimu fe thleng chun Sielmat Hospital­a damnaw hai umna room a thir gate a kap bawng bakah silaimu iemanzatin Hospital chung a deng fuk tiin ei thu dawngna chun a hril. 
   

Chun, silaimu lenglakin leilak laia sie Sintex kap tlangin in ban a kap fuk bawk. Hi IRB personnel hin Sielmat Hospital campus sungah tear gas khawm a kap lut a, sienkhawm hospital staff han tuiin an bur hlum a nih.

DC le ADC Chairman hai interview thaw
CCPur: Churachandpur district­a thil tlung le inzawmin Imphal­a inthawk All Manipur Working Journalist Union (AMWJU) hnuoia chanchinbumi 24 vel zanikhan CCPur­ah an hung a, DC/CCPur le ADC Chairman bakah KSO thuoituhai inhmupuiin interview an neipui.
   
Hi huna DC/CCPur in a hril danin Aug. 31, 2015 nia  thil tlung leia thina tuok mi 4 hai laia mi 2 hai chu silaimu in a deng fuk leia thi an ni a, pakhat chu meiin a kang hlum le pakhat chu bike accident­a thi a nih tiin a hril a, silaimu hi Assam Rifles am State force hai kap suok ti hriet a la ni naw a, buoina boruok sukre le control­na dingin zani zantieng 1PM a inthawk 5:00PM inkar sung public curfew puong a nih tiin a hril.
   
Buoina boruok control­na dingin state sawrkarin additional security (60 IRB) a hung tirlut bakah Civil society han Chief Minister/Chief Secretary hai le inbiek an nuom thu IG (Law & Order) kuoma an inhriettir thu DC/CCPur chun a hril.
   
Hieng laizing hin ADC/CCPur Chairman chun, CCPur district­a thil tlung hi Manipur  Assembly in mipui hrietpuina um loa lungruol taka Bill an passed lei a ni a, dodal le sawiseltu um loa pass ti chu tlangmi hai hmusitnaa an ngai lei a nih tiin a hril a. CCPur District­a hin hnam tum tum (Meetei etc) khawm an um a, hieng hnam tum tum hai hin imrem le muong taka an khawsa tlang theina dingin AMWJU member hai khawmin thuvuongva le thu diklo thangsana hmang lo a, thu dik tak ziek dingin a ngen.

Mani Battery workshop thuomhnaw raw
CCPur: August 31, 2015 nia Security personnel han silai an hmetpuok le inzawma silai kaptu  hai umna Lailam Veng junction –a M/s Mani Battery Workshop chu zani 9:00AM vel khan  mipui lungsen han kawtkhar suksein Workshop sunga thuomhnaw um hai dawm dawkin lampui lai an raw vam vawng.

Mani hnam puon chit khai
CCPur: August 31, 2015 nia thil tlung le inzawma mihriem thi hai sunnain zanikhan CCPur khawpui sunga cheng hnam tum tum hai chun an in haia an hnam puon chit khaiin sunna an nei.

ADC in emergency meeting an nei
CCPur:  Mr Langkhanpau Guite, Chairman, ADCC inrawinain zanikhan a chengnain ah ADC/CCPur hnuoia MDCs han emergency meeting an nei a, Vice Chairman Lal Hossan, CEO/ADC le MDC tamlem an thang. HI huna hin Manipur Assembly in August 31, 2015 nia Bill pathum an passed hai an pawmnaw thu, thina tuok hai an sun thu le hliemna tuor hai dam vat dinga an ditsakna thu an puong.

Central Trade Unions han General Strike
Imphal: Vawisun hin Central Trade Unions 10 han India ram pumpui huopin general strike nei an tih. Hi General Strike hi Manipur­a Council of Teacher’s Association (COTA) le AMTUC bakah AMGEO pawl inzawmkhawmna Joint Administrative Council (JAC) khawmin an thlawp ding thu an puonglang.

HAC in meeting an nei
Imphal: Zanikhan Hill Areas Committee (HAC), Manipur in meeting an nei a, ILPS le inzawma Manipur Assembly in Bill thar 3 an passed leia Hill district haia  kakhawk a nei dan le thu dang dang an hriltlang bakah Bill thar 3 passed­a um dodalnaa Churachandpur a buoina suok leia thina tuokhai sunnain minutes 2  sung totawkin hun an hmang.

Sawrkar le JCILPS in inremna points 6­ah
Imphal: Zanikhan JCILPS thuoituhai le State sawrkarin inbiekna an nei a, points 6 ah inbiekremna an nei. An inbiekremna dungzuiin an nuorna chalsan hri phawt ding, nuorna nei a ni sunga mana um hai insuo vawng ding ti le Sapam Robinhood ruong lak ta ding tihai a thangsa.

Sadar Hills le Moreh haia khawm lampui dang
Imphal: Zanikhan Imphal­Dimapur Road a Sadar Hills le Imphal­Moreh Road haia khawm KSO han lampui an dang a, motor tlan inlawn thei lovin an um pha. Moreh a i nthawka Imphal tieng pana hung thil chi tu m t um phurtu motor 100 chuong Tengnoupal ah an intang bakah Imphal­a inthawka Moreh pana fe motor hai khawm Saivom bak an pel thei nawh. Chun, zani zantieng khan Moreh a intahwka hla rak lo, Kondang Lairembi an ti hmuna Police Office, a bikin Police Commando camp tia hriet chu raw a nih. Chun, Moreh a Sumo station hmuna bomb puok ri hriet niin ei thu dawngna chun a hril. CCPur Police station hlukhum a ni huna khawm electric bill pekna Counter raw siet a nih.

AR han KYKL cadre 1 an man
Imphal:  22­ Assam Rifles chun August 31, 2015 khan Sekmaijin general area hmuna dappui an thaw a, KYKL cadre No 305, SS Pvt Wahengbam Boboy alias Nanao alias Lukhon alias Handsomeboy (22), S/o Wahengbam Birkumar Singh,resident of Wabagai Tera Pishak Khongnang Makhong, Thoubal district chu an man a, Kakching Police station­ah an peklut.

PM in Bhagalpur­ah thu a hril
Shagalpur: Zanikhan PM Narendra Modi in Bhagalpur, Bihar­a Vantlang inkhawmnaah thu a hril a, ram hmasawnna in dit chun Bihar Assembly election hung um dinga hin B JP candidate­hai lo vote tling ro tiin mipui hai a ngen. 14th Finance Commission chun hungtlung ding kum 5 sungin Bihar state suk hmasawnna dingin 3.74 lakh crore a pek ding thu a hril. Kum 25 liemta sunga Bihar­a sawrkarna chel ta han Bihar ta dingin thaw an nei nawh tiin Modi chun a hril.

Rs. 21,28,000 umna ATM lak hmang
Shillong: August 30, 2015 khan tu ti hrietlo han Bonalari Petrol Pump, Mawlai Nongkwar,  Shillong hmuna inthut Automated Teller Machine (ATM), SBI ta, a sunga Rs. 21,28,000 umna chu lak hmang a nih tiin Nonglamlin Rynjah, Senior Executive Operator, SBI, Shillong chun Police Station­ah FIR a peklut.

Central YMA in Rs. 59,98,736
Aizawl: Central YMA hmalaknaa Mizoram sunga YMA branch tum tum han Manipur le Myanmar a tuilien le mimkei leia Zohnathlak harsatna tuorhai thangpuina dinga pawisafai August 31, 2015 chena an khawnsuok chu Rs. 59,98,736 a tling phak niin CYMA thusuok chun a hril. YMA Branch hai laia a khawndawk rawn tak chu Khatla Branch anni a, Rs. 1,87, 710 an khawndawk. YMA branch­hai lai Branch 11 in Rs. 1,00,000 an thaw tling seng.

A nauhrawn Rs. 20,000 in a zawr
Etah: Madhya Pradesh state a nupui kum 52 mi, Virma Devi chun a naunu hrawn kum 17 mi chu tulai hnai el khan Delhi­ah a thuoi a, pasal pakhat Suresh Chandra of Bhind District,  Madhya Pradesh, tuta Delhi­a um kuomah Rs. 20,000 in a zawr. A naunu hi a zawrna pa kuoma inthawk himin a tlansuok a, Senior SP, Bhind District van hmupuiin FIR a peklut a. Hi dungzui hin Police chun Verma Devi hi man tumin an zawng mek.

Maoist thuoitu 1 le Maoist thlawptu 126 an inpe
Malkangiri: Odisha State a Malkangiri district Collector le SP, Malkangiri hai hmaah Maoist thuoitu, State sawrkarin luman Rs. 1,00,000 neia a puong tah Mahesh Mushhaki le Maoist thlawptu mi 126 hai chu zanikhan an inpe. Mahesh hi Silakota village­a cheng a ni a, Maoist helpawlhai thil thaw dan a ditnaw zie, tribal mihai suk harsa lemtu a ni zie a hrietchieng leia sawrkar kuta hung inpe niin an hril.

Non­Subsidized LPG man sukhnuoi
New Delhi: Zanikhan Vuongnaa hmang chi thautui man le LPG Non­Subsidized man suktlawm a nih. Vuongna thautui man 11.7 percent a sukhnuoi le LPG Rs. 25.5 a sukhnuoi a nih.

Assam CM le APCC President ko
New Delhi: India hmarsak biel mi, Delhi­a u m mek han harsatna an tuok changa a buoipuitu dingin Arvind Kejriwal CM nina hnuoia Delhi­a AAP sawrkar chun “North East India Support Cell” le “Monitoring Committee” indin dingin a rel niin Arvind Kejriwal chun a hril. Delhi a hin sawrkar sinthaw, lekha inchuk le private company hran hran haia thawkna nei NE biel mi nuoi 7 deuthaw an um mek nia hril a nih.

Mimkei leiin Assam­ah mi 2 an thi
Rangia: Zani zingkar khan Assam state a Kamrup (Rural) district sunga Amigaon an ti hmuna mimkei rapthlak takel a tlung a, nupui pakhat Sumita Khaklary le a naunu Rashmi Khaklary hai a del hlum. Ruo sur nasat leia mimkei hi tlung nia hril a nih. Kalipahar area sunga chun tulai tak hin in bawl khap a nih.

UP­ah pawisa note lem Rs. 7,00,000
Allahabad: Zani hmasa khan Uttar Pradesh state a Pratapgarh district a Mauaima Police station huop sunga Allahabad khawpuiah Police han pasal pakhat chu India pawisa note lem Rs. 7,00,000 leh an man. Mana um hi kum 4 sung pawisa note lema lo sumdawng ta le pawisa note lem hai hi Bangladesh a inthawka a lak/dawng niin Police kuomah an puong.

Doctor tehlem man a nih
Navi Mumbai: Doctor nia inhril, Doctor ni si lo, Doctor tehlem Vaidhya Kamal Singh chu zanikhan Police han an man. Vaidhya Kamal Singh hin Ayurvedic doctor nia inhrilin zunthlum natna invawi Kusumodar Shetty chu ni 21 sunga sukdam thei dinga inhrilin Rs. 8.65 lakh a lakpek hman a, sienkhawm a sukdam ta sinaw leia Police kuoma report a pek leia Vaidhya Kamal Singh hi Police han an man a nih.

NDFB(S) cadres 5 man an nih
Rangia: Zani hmasa zan khan Assam State a Kamrup (Rural) district sunga Mairachara  hmuna Security Forces han dappui an thawnaah NDFB(S) cadres 5 an man a, an kuta inthawk Hand grenades 5 man a nih tiin Defence spokesman chun a hril.

Assam CM le APCC President ko
New Dlehi: Assam state­a Congress party ngirhmun hriltlangpui dingin AICC chun Assam CM Tarun Gogoi le APCC President Anjan Dutta hai chu Delhi­ah a ko. BJP a lut thar Himanta  Biswa Sarma chun Congress MLA 40 vel BJP ah laklut a tum a, hi thil hi AICC chun a ngaimaw hle a, hi leia Assam CM le APCC President hai Delhi­a a ko nia hril a nih. Tarun Gogoi hin thlawptu MLAs 78 a la neia hril a nih.

Purunsen kg. 4,000 inrutu mi 2 man
Jaipur: August 28­29, 2015 inkar zan khan Rajasthan­a Mandi an ti hmuna Purunsen kg. 60 a rik pei ding Purunsen bags 70 inruk hmang a ni a, hi le inzawma Police han an suizuinaah  Mandi hmuna watchman Kajor le nuhmei pakhat hai chu man an nih. Hieng Purunsen hai neitu chu Kishan Agrawal a ni a, an hmang ti a hriet le inruolin Police­ah complain pein FIR a peklut a, chu taka hieng mi pahni hai hi an man a nih.
-----------------------------------------------------------------------------------------
VAWISUN THUPUI
Chuleiin, Krista leiin hratnawnaahai, sietnaahai, hnengdenaahai,suknawmnatnaahai, hnawchepnaahai, ka lawm hlak a nih; ka hrat naw po leh ka hrat hlak a nih.   2 Korinth 12:10

Editorial
Hnam buoina intlun naw hram sien

Manipur­a Inner Line Permit System (ILPS) ngenna le inzawma Manipur­a buoina chun re tieng pan lovin a la zuol pei a. JCILPS han ILP system Manipur­a hmang nawk dinga an nawrnaa phairam biel sunga nuorna le helna nasa tak neia thina tuok chen an um hnungin Manipur sawrkarin an thil ngen angin Special Assembly inthungin Bill pathum­ The Protection of Manipur Peoples’ Bill, 2015; Manipur Land Revenue and Land Reformed (Seventh amendment) Bill, 2015 le Manipur Shops and Establishments (Second amendment) Bill, 2015 hai chu August 31, 2015 khan Manipur Assembly chun lungruol takin an passed a. Hieng Bill pathum hai passed a ni le inzawmin Hill District haia tlangmi hai lungsenin nuorna le helna an nei tan nghal a, an aiaw dinga an thlang MLAs le MP hai In hai an hlukhum a, thenkhat chu a kang fai rit tawl  a nih. Hi el baka hin Security forces han mipui hnawtdarna dinga silai an hmetpuok leiin mi iemanizat zetin thina an hung tuok leiin Churachandpur District­a chun boruok a sosang hle a nih.
     
ILPS ngenna le inzawm hin August 18, 2015 khawm khan Moreh hmuna tribal (Kuki) le Meitei hai inkara inbeituona, in inraw pekna le motor suksietna hai chen a lo tlung ta a, boruok sosang re tieng a hung pan lai zinga Bill 3 Manipur Assembly in an hung passed nawk chun Manipur­a tribal hai chengna biela boruok nasa takin a hung suk sosang nawk a nih. Boruok sosang zuolna nia inlang chu Tribal MLA han hieng bill hai dodalna nei lova an remtipui lei ni takin an lang. Manipur­a tribal hai chun ILPS hmang nawk hi an dodal hrim hrim niin an lang naw a, sienkhawm tuta Bills 3 Assembly in an passed hai hin Manipur­a cheng tlangmi hai chun an rights (dikna) sirde le hnawchepa um dinga an ngai lei a nih (a tawi zawngin) ti inla ei hril suol ring a um nawh. Manipur­a cheng tlangmi hai ta dinga hrietthiem harsa tak pakhat chu kum 1951 hnung tienga Manipur lut (cut off year) hai zawng dawk le thawndawkna ding bakah ei lo chengna le hmun le ram hai chunga thu nei lo le, ram le hmun inchawk na kawnga harsatna an nei ding lei niin an lang.
   
Hnam anga ei dam khawsuok theina dingin tlangmi han ei  rights humhalna dingin Manipur Land Revenue and Land Reforms Act (MLR & LR), 1960 ei nei a, sienkhawm hi dan sukchingpena, humhal ei nina hung derthawng ding lakah theitawp suoa thang la ding ei ni hrim a nih. Hieng laizing hin ei thil dit le ei thil tum a hung hlawtling theina ding chun inthuruolna le inlungruolna tha tak ei nei a pawimaw a. Chuongang bawkin ei thilthaw dana a hnam buoina suksuok thei zawnga hma ei lak naw hram hram chu ei ta dinga thatna, ei dam khawsuok theina ding le ei thil dita ei hlawtling theina ding  lampui a nih.
   
Tulai chu technology khawvela cheng ei ni ta leiin Facebook, WhatsApp le a dang dang hai fethlengin thil tlung hai ei inhrietpawin ei inhrilpaw zung zung thei ta a. A thain a remchang hle. Amiruokchu, a hmang dan ei thiem a tul. Thenkhatin hi thil le inzawma a hnam bing (unau meitei) hai theida zawnga thu thedar ei ching a, hi hi sim hmak dinga thiltha a nih. Hieng thil ei thaw hi ei himna sukderthawngtu in an chang thei a nih ti hi ei hriet tlat nuom a um. Hi thilin hnam buoina a hung intlun vai chun tukhawm a him ding ei um nawh. Mani chu ei lo himin ei insaseng thei khawm a lo ni thei. Sienkhawm Manipur ram sung hmun tum tum haia ei unau, ei sang, ei u, ei nau le tu le te hai mi hnam kara um tam tak an um a. Chuong hai hmakhuo ding ngaituo pum zinga ngaituona sei tak (second thought) neia hma ei lak nuom a um.
           

A ieng iengkhawm lo nisienla, ei thil nawr le ei thil dit hai ei ngenna le nawrna chu sawrkar a ni a. Hi lei hin a mimal annawleh a hnambing ang zawnga intheidana ei lungrila piengnaw sienla.  Ei thil dit ei nawrna le hmalaknaah hnam le hnam kara buoina intlun tir thei zawnga chein hma la naw hram inla, chu ding chun mitin thu thedarna kawnga fimkhur seng bawk inla nuom a um tak zet. Mimal intheidana, hnam le hnam indo le inbeituona intlun thei ding zawnga hma ei lak a ni vai chun thiltha nekin thil thalo an tlun ding a nih ti hriein hnam le hnam kara buoina a suok nawna dinga mitinin hma ei lak seng nuom a um. Chun, ei MLA hai khawm ei thil tuok hin an mit sukvar ngei sien nuom a um.     
Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate