Responsive Ad Slot

Ka Hringnun Mi Khal Ngîl Hlaktu Bible Châng

Monday, April 13, 2015

/ Published by VIRTHLI
~ H. Zaneisang, VIRTHLI Columnist

                   “… Cleanse thou me from secret faults.”  King James (Psalms 19:12)

          Thingtlâng khaw chitereka  seilien ka nih a. Kum 1961 bâwr vela inthawk khan tleirâwl nungchang ka hung hriet tan veh a. Khâng hunlaia kan  khuoa chêng mipuihai ta ding khan cahu  tulaia suolna buru tak tak, sum le pai ngainatna leia corruption, drug addict le zungawl invawi ti ang vêl hi chu a rim a ra khawm hriet phâk a la ni nawh. Amiruokchu, mihriem hi suola insieng ei ni leiin, mani hun peiah, Pathien dit nawzâwng le Thlarau Thienghlim thuoina dawng thei lova min umtir theitu, suola tlûkna ding chu a tam te meu el !

            Chuong hunlai chun Pathien thu ka la ûksak ve  nawh. Amiruokchu, kristien sûngkuoa seilien tachâwk chu, naupang Sunday sikul le mani insûnga nu le pa inchûktirnaa inthawk Pathien (Bible) thu nakâwr sûngah a lût tam thawkhat vieu tho. Chuonglai huna chun Naupang Sunday sikul le biek in inkhâwm hrim hrim, mani nuom le inhâwk thua kai le inkhâwm ni lovin, nu le pa tirluina lei chaua inkhâwm hlak ka nih. Amiruokchu, Isu Krista Chanchintha hi mihriem nakâwr sûngah a lût ta chun, nun inlet thapna intlun nghâl el naw sien khawm, iemani kawng zâwng bêkin nun hi a tha tieng a keihêmin a thuoi hlak niin ka hriet.

            Chuonga tleirawl nun hawklak hun ka hmang mêk lai chun, a kum indik chie ka hriet ta nawh, kum 1960 annawleh 1961 nîng a tih; kan vênga chun rawngbawltu Kâpvela (mitdel) chun Pathien thuhril rawngbâwlna Presbyterian biek inah a hung nei a. Nu le pa inzâna le an thu awiin,  biek in inkhâwm le tina titi lêngkhawmna huna chun ka thang ve hlak a. Zân khat chu titi lêngkhawmna huna chun thuhriltu Kapvela chun  “ Sam 19 châng 12-a ‘Suol inthuphaia inthawk hin  mi sukkieng rawh’ tia inpâkna hla Lal Davidin a lo siem a, suol inthup ti tak hi iem a umzie ?” tiin titi lêngkhâwma thanghai chu kan ngaidân le kan pawm dân a min dawn tâwl a. Chu zâna fekhawmhaiin suol inthup kan hrilfiena chu, ‘Tukhawm ihmu le hriet lova a rûka suol thaw,’ ti a nih.

            Kan dawnna le hrilfiena chu thuhriltu Kâpvel chun a dittâwk naw leiin, ama chun hieng ang hin suol inthup chu a hrilfie tah a. “ Midanghai hmu le hriet lova suol thaw nazawng hi, hilai changa suol inthup tia Lal David hril hi a va tlingphâk nawh a. A san chu, Lal Davidin sipai lal Uria nuhmei Betsebi, a pasal um naw kâra a lo zâlpui kha, mi tukhawmin an hmuin an hriet nawh a. Amiruokchu, kha chena khan hilai changa suol inthup a ti tak hi chu a la tling phâk nawh. David-in khânga Betsebi, a pasal um naw kâra a lo suolpui lei khan Betsebi chun nau a hung pai tah a. A suolna chu thupa a um theina dingin indona field-a inthawk Uria chu a ko dawk a; insil faia a nuhmei kuoma riek (zâl) dingin lal David chun a tir tah a.

            Amiruokchu, Lalpa Pathien Thlarauin sipai hotu Uria lungrilah sin a thaw ni ngei a ta, a ina fe ta lo chun, a lalpa siehlawhai lai lal in kawtkhar bula chun a va zâl ve ta lem a. A zînga khawm chun Uria chu zû vai ruiin a nuhmei kuomah fe dinga nasa taka a tir khawm chun Uria chu fe nuom lovin siehlawhai lai bawk a riek nâwk ta lem a. Chuphing leh Lal David chu a lung a sen a, sipai lal Joab kuomah lekha thawnin, Uria chu a thi ngei theina dingin râl hmatâwng, a titumna lai takah thawn a,  ama chu thlâthlam dingin thu a thawn tah a. Chu lekha, (a thina ding thu) chu chawiin Uria chun indona hmun tieng chu a pan nawk tah a. Vervêk taka Lal David thu phierrûk  lei chun Uria chu râl kutah a thi tah ngei a.

            Hi taka hin suol (inthûk taka) thuprûk chu a um a nih. Lal David ta ding khan râl ram le râl hmatâwnga a sipai tukhawm a tir chu dânin a phal nawna le a suolna a um nawh. Indo lai chu râl hmatâwnga fe pawl chu sipai lai  an um ngei ding a ni hrim a. Amiruokchu, David khan a ram sawrkar le sipai inthuoi dân iengkhawm bawsiet nei thak lovin thil suol râpthlak tak thawin tuol a that a nih. An râldohai an hne a, Israel nauhai thlamuong le hlim taka an um theina ding ngaituona leiin, a  râlrêl thiemna leia Uria kha râl hmatâwnga a tir ni sien chu iengkhawm a suolna a um nawh. Ama lalram dân bawse thak lovin, bawse nêk hmanin a lalrama sipai inthuoi dân indik tak hmang le zui siin, amiruokchu,  inngaina suola a tlûk thupna ding lieu lieuin a sipai hotu pakhat râl hmatawnga a tir a. A tir el chau ni lovin, sipai lal kuomah, ama Uria chu a thi ngei theina dinga lo thlâthlam dingin thu a pêk a.  Mi nuhmei ditlai a uiretpuina suol thup dingin a ram dân le sipai inawpdân indik tak hmangin tuol a that a. A ram dân bawse si lova thiem le inril taka Lal David-in tuolthatna suol a thuprûk kha Pathien chau naw chun, hnuoi mihriemhai hriet le phawkdawk phâk ding chi an  nawh. Mihriem haiin hre naw hai sien khawm, thil iengkim Siemtu le iengkim chunga Rorêltu  Pathien chun a hriet hmai naw tawp el ! Suol thuprûktu Lal David (Israelhai chunga ro rêl dinga Ama (Pathien) thlang ngei) chunga khan Pathien hremna le thununna na tak a tlung hrim a ni kha,” tiin a mi hril tâwl a.
            Chu hrilfiena chun ka nunah thu nasa takin a hril a. Mani thu ngeia Pathien thu  ka ngaisak hma, nu le pa thu thua kan hêm lai huna ka kuoma Pathien thu tam tak hrila umhai laia  ka theinghil nâwk tah ngai lo ding tlâwmte hai laia pakhat chu, David inpâkna hla Sam 19:12 hi a lo nih.  A ni luo a, khawvêl lal ropui le sawrkar hotu lienhai khawm hin, a ram le sawrkar dân bawse si lovin suol râpthlâk tak tak an lo thaw thei hlak ding a ni âwm de ? Hnam le sakhuo thuoituhai khawmin pawl le kohran dânhai bawse si lovin, mihriem mithmuah, mawi le indik thlap si’n Pathien dit nawzâwng suol an lo thaw thei ding a lo ni zing el a ! ti hrietna chun, kei misuol tak lungril le ngaituonaah sin thawin,  suol khur inthûk taka lût lo dingin a mi lo vêngin ka hringnun hi a mi lo khalngîl hlak niin ka hriet.
            Kei misuol tak khawm hi, ka nina ang ang le ka suol pumin Pathien chun a nau dit tak ni dingin A mi lo pawm nuom ve zing ti kum 1975 kuma ka hung hriet le pawm ve hma khawm khan, Lal David,  suol thuprûk leia a tuorna râpthlâk tak khan Pathien tina keimaah siemin, suol khur inthûk taka lût lo dingin hilai Sam ziek hin ka nun a lo thuoi ve hlak. Chu chu Isu Krista Chanchintha zâr lieu lieu a nih. Hi Chanchintha lawmum tak hi keima tiengah  ditna hrim hrim a um hma dai khan hieng lâwma thu inril, khawvel mihriem thiemna le varnain a hriet le a phawkdawk phâk lo ding, thiem le inril taka suol thuprûk khawm, Lalpa Pathien thil iengkim hre vawng thei chun A hriet el chau ni lovin; suol thuprûktu hringnaa chun hi damsûng ni ngei khawm hin Lalpa rorêlna chu a tlung hlak a lo nih, ti thu hi keiah hrilin lo um naw sien chu Isu sandamna chang phâk lova pilhmanghai lai ka lo thang ve el âwm de aw ! ka ti hiel hlak.

             Kum za khat lai liem tah, 1910 khan Chanchintha vabuchawi chun ei ram le ei hnam hung dêngharin, chu Chanchintha vara chun taksa le thlarauah kal ei chawi mêk a. Hi hringnun damlai nia hin, Pathien hring ring nawhai chun suol an thuprûk el ul a ni khawmin, an thaw ding hrim an thawah ngai ei ta. Amiruokchu, Pathien hring ringtuhai lai hin, mihriem mithmua sawsêlbo, Pathien mithmua ruok chu suol thuprûk tel tul iengzât tak am um ei tih aw ? Vawisûna khawvel rorelna court ngei khawma thiem naw a lo inchangtir tah, kohran le khawtlâng khawma hmunhnawk bâwma pei ding chaua an  hmu, Pathien mithmua ruok chu mithienghlim iengzât tak am um an tih aw ? A khingtiengah, sawkar le kohran tarmita mitha famkim le sawisêlbo (pastor le upahai thangin)-hai lai hin suol inthup inthuo hnêr hnûra intung iengzât tak am um an tih aw ? ti zawna hi keiah a pieng rawp hlak. Chu zawna (question) chu Pathien chau naw chun, mihriemhai hriet le dawn dik chi hlak chu a ni thlâwt si nawh !

             A naupa ngei eini misuolhai ta dinga pe a, Ama ringna leia lunginsietnaa a thlâwna sandamna kawt inhawng thu ei ram le ei hnam  ngeia hril le intlun dinga kum 1910-a Pu Tlangval hung tirtu Lalpa Pathien hi, pathien po po laia chunghnungtak Pathien a ni leiin hriet naw le hriet hmai A nei ve nawh a. Ama chun mimal le hnam pumpui khawm ni sien, A nuom nuom A dawmsâng a, A nuom nuom A peithlâk hlak ti hre rânin, Gospel Centenary hmangtuhai le Gospel Centenary Souvenir tiemtuhai po po, Pathien hring inzâna le tina inthûk tak nei a mani mimal nun khal seng dingin ei in ditsak hle a nih. Hnam  le kohran thuoituhai le hi article tiemtuhai po povin Lalpa tina fai le thienghlim ei nei seng ei inditsak takmeu a nih.

‘Lalpa tina chu a fai a, kumkhuo a dai hlak.. Sam 19:9.





Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate