Tulai a “Social Networking Site” inlârtak le ṭhangthar haiin ei hmang nasat em em le hriet hlaw tak, a ṭhang lova khawvel khawm bulhmuk anga ei hriet, hmangaitu in a hmangai kuoma, “ I ṭhangnaw chun sêr a muol ka thur zo naw ie” a ti ang hlawl a ei ngainat tah, “Facebook”, mi ṭhenkhat lem chun a sakhming hril nikhuoa khawm an ko-duot na’nna “FB” an I ti hiel hi ṭangkai taka hmanghai ta ding chun, chanchin hriet awlsamna le hmun dang danga, ruol le pai umhai inpawl tlangna le in biekpaw na’n ei hmanga. Ruolthar siemna a ding khawma ṭangkaitak a nih, khawlai ram a khawm um in la, Internet thlungzawm a ni phawt chun, ruolthar siem thei a nih. Ieng hnam po khawm ni inla; rambung dang danga umhai le khawm ruolṭha ni le inpawl (chatting) hai chu daidan tu a um ta nawh, ṭawng ei in hrietpaw phawt chun a hun tawk. Chuleiin, ei ni anthawka thil ei post hai reng reng chuh, mani chau a ding ( Secret) a ni naw phawt chun, ei lo in hmupek thei a. Chu taka inthawk ruoltharhai siemin, khuolzin nikhuo a hai khawm mikhuol dûkna a um ta nawh. “Facebook” anthawka hmel lo inhmu ta le in bie zing zing ei ni lem chun, a awlsam nâwk zuol hlak. Hrietchieng nawna hmun le hmelhriet neinaw rama inzin ngai naw na ram a ding lem chun, aṭha nawk zuol a. Ruolṭha ei I nei hai chuh, milo ṭhangpuitu le mi sâwk zangkhai theitu tak an lo ni hlak.
Ei hmel ṭhat le ṭhat naw, piengnal le nalnaw, a thau le kawr, mi hlawtling le hlawsamhai, hmabak êng deu le êng nawhai chen khawm hriet thei hiel na khawp, nuhmei pasal, ngaizawnghai chen inzâwngna kawnga ding khawma, insit um naw tak el a nih. Tulai khawvel changkângna a ding chun, hmang thlaktak el, abiktakin ṭhalai nitin nunna buoi em em, mani sin zing nisuok ruol deuthaw a ṭan a, zan zaltawma inlawi thei chau hai ta ding lem chun, a ṭha nawk zuol hlie hlie a ni deu tak. Aruk te a sailai “D” annaw leh mani ti zâwng deuhai le khawm mi dang hriet loa lo inbox keu keu a, bithu “D” lo tiemna a ding khawma insit um naw tak a nih.
Chuonglaizing chun, ei mizie tak tak le mani nina vawnghim na kawng tieng pang a hin, mani chit fimkhur hi a lo ngai awm de aw ti dingin a um an tah. “Facebook Groups” dang dang; tam tak el a um a, ṭhenkhat lem chu, saruok, nuhmei sexy deu thlalak hai chen pose-na “Groups” le zawlro tieng pang kawk le kawk naw deu Groups hai chen a um hiel a. Mi ṭhenkhat kawmen-hai lem chu mani suong-le-kuo ni rawi an tih; ti inzak um rak khawp in, a tiemtu ni le ahmutu ni inthlahrung a um chang a tam vieu.
Facebook-a I zaumna sukbawrbang naw!
Leh! Nunghak tamtak chu, nitin deuthaw a, mani Pro-Pic thlak ngat ngat nuom, a chângin ne ne inlang vang, a chângin mal inlang sâng ta deu. Phing le lâihai chen suklang ta dam. Model ni awm taka in her ngâwia thla la a mani wall a in pose kuol vel hai hmu ding a um hlak a. Mi dang zalênna chu tu kuta in nghat an naw lai zingin, mani zaumna chu mani bawkin ei veng him a ngai tho tho sie. An hminga nunghak/nuhmei hming ni si, inbox ni mang silova … “Fb” ṭawng takin “Muuaaah” ti a, a nuhmei lem in hang kawmen el hai lem hi chu a! Ei farhai/nauhai dam ni pal an tih ti inlau a um ie. A kawmen na pa chun a hrietthiem khawm chu alo ni thei, midang ngaidan a chu nuhmeia nei thlak a ni naw phawt ti thei a nih. Pasal ṭhenkhatin aw… “I nal a; khaw he! I thla hei lâng ei tih”, ti in an thlalak mani zaumna chu an hei zawr a, “Fb” a chun an lo hei pose pek châng hlak bo lo. Mani thu naw chun ei thlalakhai khawm hi mi’in an nuom maninga an chinglet hi phal naw hram inla nuom a um. Thlalak pangai deu le ruolcham hai chu a zie zie a um a. Hi lei hin, vaihai lem chun hmunuom le ennuom an ti vieu naw na ding san hi a vang ṭei el. Hienglei khawm hi a ni ei tulai khawvela nuhmeihaiin suknawmnatna an tuok nasan tamtak khawm. In thlalakhai le in umdan hai anthawk mi’in zuom en in an en lei cheu a nih, ti hi nuhmei/nunghak hai hin hrie inla nuom a um takzet. Hmingsiet nawna dinga hmingsie thei ngirhmuna ei ngir thei leiin, nu le pahai khawma mani nauhai in ieng chie in am an hmang a na tulai “Fb” an ti hi, ti khawm sui hi a ṭha, ei naunuhmeihai chu mi in-ah inlawi ding le mi mo ding an ni a, chuleiin mi hin mo dingin lo iei pal an tih; ti inlau a um hle bawk. Mani in thaw thei naw inla khawm midang an thawk beka mani nauhai mizie/ngirhmun hi hriet tum dan ding lampui khawm dap el ding a nih. Chu an naw chun, ngai ṭha taka ei umlaiin ei nauhaiin lampui ṭha naw tieng a nun an lo khal zing ani chun, atawpa a tuortu ding chu nu le pa tho ei ni awm si a. Fimkhur thei pa ang tawpa ei tulai khawvel hmangdan khawm, abiktakin hieng ang “Social Network sites”, “Facebook” chau nilo, “WhatsApp” an tihai chen hi an hmangdan hai khawm nu le pahai hin ei nauhai hril ngun inla nuom a um. An hnu hnunga hril in umzie a nei tlawm em el. Chu chau chu ni lovin, pasal hin “internet” khawvel a hin an nina tak tak le mizie, sinthawna le pienghmang hai hi nuhmei kuomah chuh an hril dik ṭha nuom naw ti chu mithiemhai hril dan a nih. Chuleiin, pasal pakhat kuoma mawnghlim chu, pasal po po kuoma mawnghlim ang a ni! Ti hih in hriet tasa khawm nisien nuhmeihai hin hriethar nawk inla ṭha ngawt a tih.
Nang Facebook Hero!
Leh! Pasalhai tieng hei hril inla, mani hming tak tak hmang ngam si lovin, hming pangaitak anga inlang tho sie ( a ṭhen) hmang in, a ṭhen lem chun mani hming an naw leh ei hnam (Hmar) hming ni thei naw ni ie; ti chieng ngawi ngawi a hming nei tam tak hmu ding a um. Hienghai hi ṭawng hmang chung chang le kawmen pêkna kawnga hin an dit uluk naw em em a. Mani na thei ei ni ti ei inhriet angin mi dang khawm suknat thei an ni ve ni ti veng lek lova thil pose hi ei uor em em a. Ei BIBLE-in “ Mi’in I chunga an thaw dinga I nuom ang tak chuh midang chungah khawm thaw rawh”, ti changchawina um ta reng reng lova ei lo in hram vel el hai hi, ei ni an mi tina ni ve sien; ieng ang chie in am ei um ding ti insût hlak in la ṭha ngawt a tih. Pose-a um hrim hrima inselna ding anga ei ngai pei le, ṭha taka kawmen ei pek nuom dal hai dam hi iem a san a ni ding? Huoi tak taka ṭawnga, mak tak taka lo in hram hai hih, atak tak chun an ngam chie di’m aw….. ti chu mi tam lem ngaidan anih. “Facebook site” a ei hril fel theinaw ding chieng em em hre zing si a, ngaidan le mi thil ziek a ni naw zawng ngawta lakkawi hai khawm mi pangai chun an ching kher dim dam ti mi talem ngaituona ah a lut chang atam hlak. Chuleiin mani indawn hi a pangai thlak lem el di’m maw? “Facebook”-a hming pangaitak le mani nina, address chieng taka hriet thei le zieklang hai chun, thil hi “LIKE” mei mei le kawmen, an naw leh thu mumal rak lo an hril naw tlângpui in an lang bawk. “Facebook-a” a huoi huoi le a changtu (Hero) hai hi mani hming tak tak naw an tam lem an ti a!! Tak tak ni mawh! chuonghai ngaidan le hrilhai hrim hrim khawm chu mi’in men-ah an thlak ngai nawh, ti hi andikna chen a um awm ie. Thil pose hai reng reng khawm hi a chunga thupui tiem mang lova nuom dan dan a kawmen hei pek elhai dam hi bân thei inla; chu chun a changtupa tak chu ei ni el ding a na. A changtupa ei nuom lei luot luot a ei rawi hai an naw leh ei tienga ṭhanghai leh ṭhang naw khawm hriehrang lova ei vei hmat vawng chun, invet ei hlaw el ding a nih. Min Bawng chanchin an hril laia, Vawk chanchin lo hril ve sen chu mi pangai chun thaw chie an naw a. Chuleiin, a hmangdan ding tak le a nina ding ang taka ei hmanga ei thaw chun a changtupa indik tak ni el ei tih.
Chuleiin, ei rêng el hin ei khawvel chang kângna in a mi fe pel ve thei si naw leiin, hieng changkângna hai hi hmangdan chintawk hriet tieng pang ah khawm hin mani hi ieng ang ngirhum chie am ei um a, tihai in ngaituo seng inla. Zan khuovar zaka “Facebook” inhnel hi an hawiin zawngsak awl tak khawm chu a nih. Ei ni ṭhangtharhai khawmma mani suksie theitu le sin mi suk bahla theitu thilhai hi a hun tawk a hmang tumin ṭhang heila thar inla ṭha hle’ng a tih. Ka nu ka pa ka hlem e, ei ti sung inthimah ei in vawrlut a lo ni zing el thei a, nu le pa haiin hieng ang tieng pang hi hrie naw haisien khawm, chunga pathien in a mi hmufie em a, ei hnuoi Pathien Nu le Pa ei lo hlem ani khawma a pap chu ei ni tho in hmung ei tih.
Nu le pa hai khawm a zân sawt tak tak khumlaizawl, rizai hnuoi a mani lekha/sin thaw ni awm taka innauhai an meng chun ieng lei am. Ieng am a thaw ti hi hriet tum in ṭhang la in la nuom a um bawk. Chuong ang ei lo ngaituo phaknaw a ni chun tuhi a ṭanna hun le inhriettirna ni nghal sien, varsuok tum hram ding a nih. Nauhaiin khawvela kan hung piengsuoka kan I hlêm hmasatak hai chu nu le pa hai hi in ni hiel naw am a nih!
In ngaituo vâng vâng ei tieu ṭhangtharhai hi Article Section 66(A), “Information Technology Act” a um ta naw ti lei elin ṭawngkam thlada naw hram inla nuom a um. Dân chu dân vêkin a ṭhiekin a siemdanglam thei tho a nih. Chuleiin, nang/kei hi “Facebook Star Am Hero”, ei lo ni.
