Responsive Ad Slot

Hmasawnna Thar | 11 March, 2015

Wednesday, March 11, 2015

/ Published by Ralsun Hmar

Torbung Bangla hmun ah Bike le Access an inbaw
CCPUR: March 10,2015 zantieng dar 4:50pm vel khan CCPur a inthawka Imphal tieng pana tlan Mr. Joseph R. Hmar (42) s/o Upa L.T. Mawia of Imphal, Access 125 Mahinhra Duro MN 01Z 2106 a chuong le Mr. Lalkholien (22) s/o Mr. Paojangam of Gamphajang (Koite Khuo kawl), CCPur, Lamka tieng pana tlan Bike R-15 A03 HP 865 a chuonghai chu Torbung Bangla hmunah an inbaw a. Anni hi anni khat a chuong le a khaltu veve niin an hliem veve leiin District Hospital,CCPur panpui anni a. An hliemna hai thui, tuom le XRay lak anni hnungin Doctor thurawn angin admit phawt an nih. An hliem natawl taluo naw a, sienkhawm an vawitieng khuppawi ve veah thui a ni a. Mr. Lalkholien hi a lu, a changtieng mitkho, a vawitieng kutpar, le a banah hliemna a tuok. Annihai hi Imphal a inthawk CCPur pana Car a hung tlan Pu P. Tongthang Zou, President, DYCC le Pu Mangcha Thagzawm hai chun an changsuol (accident) hi hmuin hi lai hmun a inthawk hin Hospital an phurtlung a nih. Hi thu hi hrein tlawmngai pawl tum tum a thuoituhai, HSA, HYA, KSO, TKSU, KKL, Social Worker tum tum hai le Mr. Lalditsang MDC, Senvon le Mr. V. Khaikhanmung MDC, Zenhang Lamka, ADCC hai khawmin hi thiltlung an hriet leinruolin an kan nghala, a tul ang angin hma an lak tawl. Mr. Lalditsang chun hiengang changsuolna (accident) tlung pawi a ti thu hrilin, hung dam vat dinga a ditsak thu a hril.HSA CCPur JHQ, HYA CCPur JHQ le KSO CCPur, TKSU GHQ, KKL GHQ hai chun hi eksiden chungthua hin March 11, 2015 (Vawisun) hin hininbiekna an nei ding niinTv. Lalthanzau Vice President, HSA CCPur JHQ chun HmasawnnaThar Daily Palai a hril. Mr. Joseph R. Hmar hi Assembly Speaker, HAS GHQ le Spokeperson, ATSUM nilai zing a nih. Hi lai hmun hi Accident Prone Zone niin Signboard khawm tar a ni a. Motor tam tak lo changsuol rawpna hlak ani leiin Speed breaker, Zebra Crossing le Sign board tamlem hi hmuna hin sawrkar thuneitu haiin hung ngaituo vat hai sien an nuom thu mi thahnemngai haiin ei palai kuomah an intlun bawk.
-LRS Puruolte| Photo:Alan


Rambung 3, Seychelles, Mauritius le Sri Lanka hai sir dingin PM Narendra Mod in N. Delhi a suoksan
NEW DELHI: Rambung tum tum 3- Seychelles, Mautitius le Sri Lanka hai sir dingin zani zantieng khan PM Narendra Modi le a hnungzuitu han New Delhi suoksanin Mahe, Seychelles a pan. Rambung 3 an zin sung hin ni 5 sung hun hmang a ta, economic le security chungthu haiah thangruolna tha lem a hung um theina dingin rambung pathum thuoituhai leh tititlangna nei an tih tiin India Foreign Secretary, S. Jaishankar chun a hril. Seychelles a ni khat a cham sungin Modi chun Seychelles President, James Michel leh inbiekna nei an ta, India thangpuinaa siem Coastal Radar Surveillance System

Syechelles ram kuoma inhlan a ta, Mahe khawpuiah Modi lawmlutna puithu taka nei ning a tih. Kum 1981 hnunga Indian Prime Minister in Seychelles ram a sir le inzin nawkna hmasa tak a nih. Seyhelles a inthawk PM Modi chun vawisun hin Mauritius pan a ta, Mauritius ramah ni 2 sung cham a ta, an Prime Minister, Sir Anerood Jugnauth le inbieng an ta, ram pahnihai inlaichinna siem that dan ding hriltlang an tih. Chun, Narendra Modi chu Mauritius National Day ah khuollien ning a ta, Mauritius National Assembly ah thu hril bawk a tih.

Rambung 3 a sirna dingin March 13, 2015 in Narendra Modi chu March 13, 2015 in Sri Lanka khawpui Colombo tlung a tih. PM Modi chun Sri Lanka President Maithripala Sirisena, Sri Lanka Prime Minister Ranil Wickremesinghe le an rama senior leaders hai leh meeting nei an ta, Sri Lanka Parliament a khawm Modi in thu hril a tih. Chun, Prime Minister Narendra Modi chun Mahabodhi Society le Mahabodhi Thing, Anuradhapura a mi va sir bawk a tih. Sri Lanka rama helpawlhai chetna leia in le lo nei lo hai a dinga sawrkarin In (Houses) a bawlhai chu Jaffna hmuna PM, Modi in a neitu dinghai kutah inhlan a tih. PM, Modi in rambung pathum an zinna haia hin insumdawngtuona, fak le dawn thil, tourism, Security Cooperation le thil dang dang haiah Memorandum of Understanding (MoU) ziek an tih tiin Mr S. jaishankar chun a hril.


Swine Flu invawi ni dinga ringhla mi 3 dang
IMPHAL: Manipur-ah swine flu invawi ni dinga ringhla mi 3 hmu nawk an ni a, an thisen test dingin Mumbai-ah thawn an ni tah tiin Kh. Palin, Managing Director, Shija Hospital & Research Institute chun a hril. Mi 3 hai laia pakhat RIMS a Isolation Ward-ah sie le enkawl le mi 2 hai chu Shija Hospital Isolation Ward ah sie le enkawl mek a nih. Mi 3 hai laia pakhat chu nuhmei kum 11 mi a nih. Manipur- a hi natna invawi hmu hmasa tak nupui kum 35 mi, Imphal East a mi khawm Shija Hospital-ah enkawl mek a la nih.


ZUF in AR an lambun, Ar 3 an hliem
IMPHAL: Zani zing dar 8:30 vel khan Zeliangrong United Front (ZUF) pawl chun Tamenglong District sunga A. Haochong village bulah 8 Assam Rifles road patrol duty pawl an lo lambun a, Assam Rifles 3 an hliem. ZUF pawl hin Grenade, IED le ralthuom tha chi tum tum an hmang a, hliemhai chu Helicopter in 183 Millitary Hospital, Leimakhong panpui an nih. Hliem 3 hai laia Rifleman Puia a ban vawitieng a hliem a, Chirmani Jamatia (23), Rifleman tho a ban chantieng a hliem a, Rajiv Kumar (29) chu a malpui changtiengpangah a hliem. Hi thil tlungna hmuna hin AR le State Police tirlut belsa an ni a, helpawlhai man tumin dappui an thaw.


Yaoshang sungin mi 2 thi, mi 125 hliem
IMPHAL: Yaoshang Kut hun sungin Manipur sungah inlirthei eksiden hmun 210 ah a tlung a, mi 2 an thi a, mi 168 an hliem a, hliemhai laia 125 RIMS panpui le mi 43 JNIMS panpui an nih. Hliemhai lai CT Scan lak ngaia lu hliem 52 an thang a, helpawl group tum tuma mi 7 man an nih tiin ei thu dawngna chun a hril.


Class XII a exam laiin a thi
BHOPAL: Madhya Pradesh Board hnuoia Class XII exam lai Priyanka Ahirwar (18) chu Exam Hall-ah a tlu a, khaw hre lovin a um a, Hospital panpui a ni a, sienkhawm doctor han sanzo ta lovin a thi. Hi thil hi zani hmasaa M.M. High School, Chandbad a tlung a nih. Priyanka hi lungphu chawla thi a nih tiin an zirtirtu pakhat chun a hril a. Amiruokchu, a sung han postmortem thaw an phal naw leiin a thina san tak hriet a ni nawh.


BJP in Awareness-cum-mass enrolment
CCPUR: Bharatiya Janata Party (BJP) chun March `14, 2015, 12:00noon khin YPA Hall, New Lamka College Veng-ah One Day Political Awareness-cum- Mass enronment Campaign of Bharatiya Janata party, CCPur Dist. 2015 nei an tih. Hi huna hin Th. Chaoba Singh, President BJP Manipur Pradesh le Union Minister hlui thang a ta, Pu J. Haokip, President, BJP, CcPur le Pu Ibohal Singh, former minister le Vice President, BJP Manipur Pradesh i/C CCPur hai functional president le guest of honour in thang an ta, Guest of Honours in Asni Kumar, Gen. Secy. (Adm,) BJP Manipur; C. Doungel, former minister, State Level Consultative Committee member of Hill Area ADCC election 2015 le Yanglet Haokip, Nat. Councilor State Level Consultative comm. member, Hill Area ADCC election 2015 hai thang an tih.

Hi huna hin a nuom taphawt thang dinga fiel an ni a, State BJP president inhmupui nuom hai khawmin inhmupui thei ning a tih tiin BJP CCPur chun inhriettirna a siem.


Natl. Integration Tour in
CCPUR: Parbung Govt. High School staff le students mi 20 hai chu an Headmaster Pu Lalruot Ralsun le Capt. Bhullar, Assam Rifles inrawina hnuoiah March 12, 2015 khin National Integration Tour-a fe dingin CCPur suoksanin Chennai, Tamil Nadu pan an ta, March 28, 2015 khin hung kir nawk an tih. Tour-a fe ding hai hi DIG HQ 27 Sector Assam Rifles in inthla liem a tih. Merina, Golden le Edward Elliat Beaches hai sirin, Vandallore Zoo, Zoological park, Light House, Fort St. George India, Water Theme park, Saint Thomas Mount, Rajiv Gandhi Memorial, Govt. Museum le OTA Chennai (Withness POP) hai sir an tih. Kum 2013-14 khawm khan Parbung High School student hai chun an Delhi, Agra le Jaipur hai an lo zu fang ta bawk a nih.


MHJU General Body meeting
CCPUR: Zanikhan Press Club, Churachandpur-ah Manipur Hill Journalist’s Union (MHJU) General Body meeting nei a ni a, Hill districts haiah Media Sensitization campaign nei ding le agendas tum tum an hriltlang. March 15&16, 2015 ah Guwahati hmuna Indian Federation of Working Journalist’s Union (IFWJ) inkhawmpui a um ding a ni a, hi huna thang dinga fiel ve an ni angin MHJU aiawin MHJU President H.A. Shothing Shimray le MHJU General Secretary, S. Nengkhanlun hai an ruot.


Tuta thla sungin Imphalah mini passport office
IMPHAL: Zanita a office hmuna Dr Suresh Babu, Principal Secretary (Health), Govt. of Manipur in Chanchinbumihai an hmupui huna hieng thuhai hi a hril. Tuta thla sung hin Imphal ah Mini passport office hawng ning a tih. Tuhin Union Home Ministry nghak mek a ni a, Delhi a inthawk hungin passport office hi Old Assembly Complexah hung hawng ding a nih. Medical Council of India (MCI) chun JNIMS chu recognition thaw dingin a remti ta a, Manipur University in MBBS seats 100 inchuk theina a pek khawm MCI in a pawmpui tah. Swine Flu laka invengna dingin sawrkarin hma a lak zing a, Swine Flu invawihai suma thangpuina (financial  
pek dingin a riruong, ei CM O.Ibobi Singh New Delhi ah an zin a, Imphal a hungtlung pha leh la hriltlang nawk ning a tih. District Hospitals le CHCs haiah Swine Flu a damnawhai enkawlna a um a, a damdawi khawm ei mamaw tawk ei nei tiin Dr Suresh Babu chun a hril.


A tul hle naw chun inzin lo
IMPHAL: India ramah Swine Flu natna hri an leng vanglai tak a ni leiin a tul hle naw chun State dangah tulai hin inzin lo dingin Dr O.Ibomcha, Director, Health Service, Govt. of Manipur chun thurawn le ngenna a siem.


Kum 11 mi suollui a nih
IMPHAL: March 6, 2015 khan Borayangbi Mayai Leikai, Bishnupur district-ah tlangval pali zetin nuhmei tleirawl kum 11 mi Zu an vairui hnungin an suollui tiin Police thusuok chun a hril. Under Section 8 of the POCSO Act dungzuiin Women Police Station, Bishnupur-a FIR file a nih.


MPTC a training ding hai SP in an fui
CCPUR: Tulai hnaia Manipur Police Department hnuoia CCPur District-a Police Assistant Sub Inspector (ASI) hung zawm thar mi 25 hai chun MPTC, Pangei-a training dingin vawisun hin CCPur suoksan an tih. Hi le inzawm hin ASI training ding hai chu zanikhan K. Kabib, IPS, SP, CCPur chun infuina thu hrilin an thla tawl a. Training sungin officers an ni am constable khawm nihai sien inza a, CCPur district in training sunga a thatnaw zawnga record a nei nawna dinga thuawi taka um ding le training sung a tam thei ang tak award lak tum dingin ASI training ding hai an fui.


TADA hmalaknain Pararbung khawsung tui
PARBUNG: Parbung Convention 2015 thutluknahai bawzuitu dinga indin Committee Tipaimukh Area Development Agnecy (TADA) chun, Parbung khawtlang ta dinga tul hmasa tak ‘Tui’ chu Pathien hratna ringsana nasa taka an bei hnungin March 10, 2015 khan Parbung khuo ngeiah Tui hmu theia hlawtling a ni tah. Tuta kar sung hin vengbuk tin supply thei dinga siem tum a nia. Tui lakna dinga hin Engineer theitawpa ruoi a ni angin an thurawn anga fepui a ni a. Tuta mi hin kum 20 hnungtieng chena mipui fak khawp a tlingnaw dinga hriet a ni leiin vadungpui ting dil a pump kai tum nawk mek a ni a, tuhin JCB in a nawr tan mek. Tum dana chun Dil tingnaa hin motor pahni impel thei le a kuol tuoka motor tlan thei vawng dinga hisap a ni. Dil hi thla khat/thla hni sunga tingzo hman dinga riruong a nih. Hi Dil hi a puitling pha Lawngte khawm sie dinga riruong a nih. Hi Dil hi Pu C. Songate hai sungkuo in Pathien hratna ringsana finance an intiem a nih. Tui lakna dinga hin ei officer tam takin tlawmngai an insuo zing bawk. Parbung sukvul nawkna dinga intiemtu hai popo chunga Committee chun lawmthu a hril a, Account peka umah khawm thangpuina sum thawn zung zung dingin an ngen nghal bawk.
(Lalnunthang Songate)


Bawng that le a sa zawr khapna
JAIPUR: Zani hmasa khan Haryana Governor chun an state sungah Bawng thatna dan hmang a ni theina dingin Haryana Gauvansh Sanrakshan and Gaushamvardhan Bill, 2015 Haryana Budget session nei meka hin putlut ning a tih tiin Assembly-a thu a hril huna a hril. Bawng that hai na taka hremna ding provisions hi bill a hin thang a ta, bawngsa zawr khawm Haryana state sungah khap ning a tih tiin Haryana Agriculture & Animal Husbandary minister Om Prakash Dhankar chun a hril.


Naga nunghak kha suollui a nih
DIMAPUR: Suolluia um Dimapur, Nagaland a College student le Naga nunghak kha suollui ngei a nih ti finfie a ni tah tiin Y. Patton, Nagaland Home Minister chun zani hmasa khan a hril. Naga nunghak suolluitu sunghai zangnadawmna pek ninaw ni hai a, Police silai hmetpuoknaa Naga pasal pakhat kap hluma um sunghai chau zangnadawmna pek ning an tih. Hi thil tlung le inzawm hin mi 43 man an ni tah tiin Patton chun a hril bawk.


UPLF area commander
kap hlum
DIPHU: Karbi Anglong district headquarters Diphu a inthawka Km. 50 vela hla, Borlangphar Police station huop sunga Monidhan Basti an ti hmuna United People’s Liberation Force (UPLF) le Security Forces hai March 9, 2015 zing dar 10.45 vel khan an inkaptuo a, Dhananjay Daulagapu, Area Commander, UPLF kap hlum a ni a, a rawihai mi 4 chu damin an tlan hmang. Kap hluma um kuta intahwk 9mm Pistol 1, a mu 3 le Mobile phones 2 hmu a nih tiin Police thusuok chun a hril. Dhananjay hi DHD cadre hlui, kum 2003 a ralthuom le sawrkar kuta inpe a nih. UPLF Chairman, Gajao an ti chu thla 8 liemta khan man a nih.


ATM suksein Rs. 23 lakh an lak
PATIALA: Zani hmasa zingkar khan Patiala, Punjab biela Nabha town ah rukru han SUV hmangin ATM an nawrthlu a, a machine km. 25 a hla, hmun fienrielah an phur a, ATM machine chu suksiein a sunga um Rs. 23 lakh lain an fena chin hriet lovin an tlan hmang. Thla 13 liemta khawm khan SBI Patiala Branch ATM, chu sun var laiin rawk a nih. A rawktu han ATM vengtu pakhat an kap hlum bakah pakhat an kap hliem a, ATM suksiein Rs. 37 lakh an lak hmang hnungin an fe hmang san ta bawk a nih.


Editorial:

El Nino- tâm hrî

US le Australian meteorological agencies hai chun tukum nipui/fur sung hin El Nino um theina chance 50-50 a um niin an hrillawk a. El Nino hi a hung um a ni chun India rama chun boruok umdan pangngai lo taka umin ruotui a tla tlawm ding a nih. US Agency in monthly update an puonglanga chun tukum February thla khan Pacific ocean a chun El Nino an sieng a, hi lei hin tukum nipui sung a El Nino um theina chu 50-60% chance a um niin an hril a nih.

El Nino hi Spanish tawng a ni a, saptawng chun ‘little boy’ (pasal naupang) tina a ni a; Pacific tuifinriet, South America tieng hnaia boruok inlumlet dan a ni tak. Pacific tuifinriet, equator bawr velah hun dang neka boruok a lum lem pha El Niño hi a tlung hlak a nih. El Nino a um hin hun dang hai nekin tuifinriet tui a lum a, El Nino um na ding hin hun dang nekin 0.5 degree in a lum lem a ngai, chu thil chun khawvel pumpui boruok le sik le sa inlumlet dan nasa takin a nghawng a, hi lei hin El Nino um kum chu khawlum kum, boruok lum kum a ni hlak. El Nino hin hun bik a neinaw a, a chang chun kum hni dana dam a tlung a, a chang chun kum sari dana khawm a tlung hlak bakah El Nino um sung hi thla 7-9 annawleh a neka sawt khawm a um hlak bawk a nih.

El Nino chungthua hin tuta inthawka thla 2 vel chen hnunga a lim a hung inlangchieng lem beisei a ni thu India Meteorological Department –a D. Sivananda Pai chun a hril. El Nino um ding le dingnaw hi chieng taka hril thei la ninaw sien khawm um thei le um theinawna chance 50- 50% a um niin mithiem hai chun an hril a. El Nino hi a lo hung um a ni chun tukum ( 2015) po a dai el thei niin US National Weather Agency-a Climate Prediction Centre in March thlaa update an thawnaa inthawk an hril. Australian Bureau of Meteorology chun, El Nino ‘watch’ alert an suo. El Nino hi a hung um a ni chun US-a hmun thenkhatah thlisie hrang tlawm a ta, hmun thenkhata chun nasa takin khuo an thal bawk ding a nih.

Nikum khan El Nino a hung um met a, sienkhawm an let nawk phut leiin India rama chun August thla vel khan ruo a sur a, sienkhawm kum dang nekin 11% in ruotui a hmutlawm lem leiin thlai thar suok a suktlawm pha a nih. El Nino hi tukum a hung um/tlung a ni chun khawvel rambung tum tuma boruok sik le sa nasa taka a danglam ding ang bawkin India rama khawm thlai chingna le kawng dang danga harsatna a hung intlun ngei dinga ring a nih. El Nino hin India rama chun a tlangpuiin ruotui tlak dana nghawng nasa tak a nei hlak. Kum dang nekin ruotui hmu mumal nawng ei ta, chu thil chun thlai chingna kawnga loneitu hai ta dingin harsatna nasa tak intlun a ta, ruotui tlawm/ khuo inthal leiin boruok a suklum em em bawk ding a nih. Ruotui mumal naw-in ei rama nghawng a hung nei ding chu ‘Tâm’ a nih. Kum 1770 khawm British Raj hun lai khan El Nino leia boruok sik le sa mumal naw leiin India rama chun tam nasa takin a tla a, a tuor nasa tak tu chu West Bengal an ni a, hi lei hin ‘Bengal Famine’ tia inbuk a lo nih. Kha huna tam tlung khan mihriem 10 million vel an thi nia sut a ni a, kha huna tam leia mi thizat khah, kha huna India rama mihriem um popo hmun thuma thea hmun khat anghu vela hisap a nih. Ei economy hmatieng pana inthang mekin hmatieng ei pan pei na dinga boruok sik le sa mumal tak ei mamaw lai zinga hienganga El Nino hung um thei ding nia mithiem han an hrillawk hi India ram ta ding chun chanchin lawmum lo takel a ni a. A lo hung tlung a ni chun India ta dinga thil pawi takel, ei economy ngirhmun sukse theitu a hung ni ding a nih. Hieng a ni lei hin El Nino hung tlung ding laka sawrkar thlungpui le state sawrkar hai an lo insingsat a tul ding niin an lang.

Nikum khawm khan sik le sa mumal naw le ruotui mumal taka an hmunaw leiin loneitu hai chun harsatna namen lo an tuok pha a nih. Manipur state sawrkar khawmin phairam biela loneitu hai chau ni lovin tlangram biela loneitu hai hmakhuo ngaia tuta inthawka hma a lak tan nghal nuom a um. El Nino hung tlung el thei nia hrillawkna um hi a lo hung tlung chie naw a ni khawmin tuchena ei rama boruok inlumlet dan ei thlir chun khuo inthal chu ei hmasuon niin an lang. Tui a vang in Well tam tak an kang tawl mek ta leiin tui thua khawm mipuiin harsatna nasa ei tuok tan mek a nih. Hi lei hin mipui ta dinga sinthaw dinga inpe Ministers, MLAs le Politicians han hma an lak tan a tul. Loneitu han bu le bal ching thei lova an um chun ei hmabak chu tâm a ni ding a nih.

Hieng a ni lei hin Churachandpur District bika chun a district sunga Ministers/MLA han Khuga Dam-a inthawk canal-a tui tha taka inluongtir a ni theina dingin hma hung la ngei hai sien district mipui, a bikin loneitu hai lawm ni ngei an tih. Chun, khuo a hung inthal a ni chun district mipui han tui thuah harsatna namenlo an tuok bawk ding a ni leiin PHED, CCPur Division leh thangruola inang tlang taka tui semdar a ni theina dingin hma hung la bawk hai sienla ti chu mipui dit dan le duthusam ni ngei a tih.


Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate