Responsive Ad Slot

HSA Joint meeting nei

No comments

Saturday, May 31, 2014

CCpur, May 31, 2014 (HT): Zanikhan HSA Office, HSA Campus, Rengkai-ah HSA Platinum Jubilee ding le inzawmin HSA Gen. Hqrts le Platinum Jubilee Committee joint meeting nei a nih. Hi huna hin Platinum Jubilee hmang ding le inzawma hmalak pei dan ding hai ngaituo a ni a, June, 2014 a inthawk programme puithu taka hmang á¹­an ding tiin an rel.

Platinum Jubilee Committee khawm siemdanglam a ni a, Chairman dingin Pu Rochunghnung le Secretary dingin Pu Joseph L. Infimate hai ruot an ni bakah Treasurer dingin Lalrobul Pudaite ruot a nih.

Platinum Jubilee Fund raise na dingin vawisun hin HSA Gen. Hq. á¹­huoitu le Jubilee Committee hai chu Imphal tieng suokdawk an tum.

Kum 2014-16 HCLF á¹­huoitu thar ding hai

No comments
CCpur, May 31, 2014 (HT): Zanikhan RPC HQ Office, Peace Lane-ah Hmar Christian Leaders Forum (HCLF) General Body meeting nei a ni a, hi huna hin kum 2014-16 chunga HCLF á¹­huoitu thar dingin hieng a hnuoia hai hi thlangtling an nih.

Chairman: Rev. Ros Infimate, Vice Chairman: Rev. Dr J.L. Songate, Secretary: Rev. Dr Lalhmuoklien, Assistant Secretary: Rev. Rohminglien Pakhuongte, Finance Secy. : Rev. Rokhum Joute, Treasurer dingin Rev. Tlanghmingthang hai an nih.

Chun, Auditors dingin mi pahni - Dr Rosangzuol Kholum le Rev. Saithanglur Joute hai thlang an ni bawk.



Dr. Amo Tipaimukh biel fangin an zin

No comments

Wednesday, May 28, 2014

CCpur, May 28, 2014 (HT): Chairman, Hill Areas Comittee (HAC), Govt.of Manipur le Tipaimukh A/C MLA Dr. Chaltonlien Amo Vangai biel, Tipaimukh biel fang dingin an zin mek a. May 23, 2014, 11:00AM khan Patpuihmun khuo ah Vangai tlangdunga khuo tina hotuhai inhmukhawmna neipuiin Vangaitlang suk hmasawn dan ding hrilpuiin ruoi a thepui bawk. Chun, May 26, 2014 chawhnung dar 2 khan Ankhasuo phaisung po po a khuo tin a hotuhai an pawlpui nawk a, a biel hmasawnna le hmatieng peia hmalak dan ding hriltlangin ruoi the a ni bawk.

Zani zantieng 2PM khan Jiribam PWD Guest House ah Vangai (Tipaimukh) concern Department tin head hai ZEO, Jiribam; DFO, Jiribam; EE, Electricity; EE, PWD le EE, PHED hai an hmupui a, Vangai, Tipaimukh a hma hrat taka lak dan dinghai a hrilpui.

May 28, 2014 in Zomi area Vangai hai leh Jiram hmun ah inkhawmna neipui bawk a tih. Bufai normal quota baka additional quota in bag 400 sem thei dingin sukfel nghal bawk a tih.

Vangai pumpui Electric la tlung le varnawna hmun Sartuinek chena invarsuok tir ngei dingin Department hai le biel mipuihai thangpuina ngenin hma a lak bawk a. Vangaitlang dai tawk ding Electric ban tuhin Ankhasuo thak tlung vawng a ni ta a. Department hai le thangruol in 2014 chena a varsuok ngei beisei a ni thu a hril.

Tuhin Jiribam ah a la cham mek a, a tul chen chena, a biel mipuihai harsatna sawmdawl dingin biel mipuihai leh an inrawntlang zing tiin Pu Lalhossan, EM, ADCC a inthawk ei thu dawngna chun a hril.

Bethesda School of Nursing- Admission 2014

No comments

Tuesday, May 27, 2014

Bethesda School of Nursing
(Muolvaiphei Rural Health & Research Centre)
Muolvaiphei, Churachandpur, Manipur

2014- GNM Admission Notice
Bethesda School of Nursing invites female candidate for admission to 3 and half years General Nursing & Midwifery (GNM) Course.

Eligibility:
1. Cl-XII (Arts & Science)
2. Only unmarried women
3. NOS Candidate are not eligible

Application Procedure: Application form & Prospectus can be collected from the Office at Muolvaiphei by paying Rs. 200/- only, on all working days.

Last Date of Submission of entrance application form: 6th June, 2014
Date of Entrance Examination: 13th June, 2014 (09:00AM)

Sd/-
Principal
Betesda School of Nursing

JINAM PHAIRUOM DIARY - II

No comments

By Dr. John H Pulamte

May 4, 2014 (Tattephai, Ramvom, Mauchar)
Joseph le kan riekna khum kha ama ta ding chun a huntawk chara chu ka ta ding chun a lo tawi á¹­het leiin zingkar ka hang tho chu ka sil deu á¹­huom a. Zani hmasak anthawka ka hun hmang danhai a hmawsarum a, zanita ka lamlawnna kha ka sawl deu tho leiin in dêr lo lem chu ka ni nawh. Zing dar 5 vela tho dinga insiem kan nia chu kan ‘alarm set’ a hung inri charin kan hmethlum nghal leiin iemani chen kan in nawk a; dar 6 pêl metin kan prokram hmangna ding hmuna á¹­awng inringnaa volunteers hai an inko khawm riin a mi suká¹­hang a. Zing hmai khawm phi hran chuong lovin kan RV, tieng kan inpai phei a, kan inphifai sawk sawk nghal a. Zani zâna keini rawiin inret dêr loa kan tui insilna kha a bul hnai tuikhur a’nthawk an hung thak lût el ka lo sawna chu a lo ni naw fèt el. A bul hnai lai tuikhur hmu ding a um nawh; iemani chena hla a’nthawka an nunghakhaiin kan insil-insawpna ding lieua a zantieng a’nthawka an lo thakkhawl a ni zie ka hrietsuok a, inphalam um hle sienkhawm a thaw ngaina um ta lo a. Hmarhai pi-le-pu tlawmngaina le mikhuol chunga á¹­hat insuo tumna lungril hi vul zing raw seh!

Vantlang inkhawmna ding hmun anthawk chun ‘mipui hung khawm ta dingin’ a vél a vèlin an hang inko zawm deu par par a, prokram á¹­an huna chun á¹­hungna an rem hmunthuma á¹­hea hmun khat chu an hung hluobit ta a; kan hang á¹­an tak tak chie a chu a sir vela iná¹­hungna hmun remchang le deihliep a hai khawm an bit deu hmur tah a. Hnam le vantlang prokrama hun hmang indik hi chu a khawlai biel biel a khawm harsa chu ei ti seng a hawi. A zani zàn a’nthawk khan vawisuna Pathienni sande skul kai chu a hun an lo sawn inhnu met a ni leia an inhmaw naw lui a ni chu ka ring chuong nawh. An khawtlang le kohran á¹­huoitu, nunghak-tlangval le naupanghai hmèl le an khawsak dàn ka ena, ka lungril ngaituonain ramtin-ramtang a fang laiin ka thuhril hun a tlunga, ka nuom ang le tum ang khawmin ka hril suok zo ta nawa, pawi ka ti ang reng. Zani laia ka thu hriet le thuziek hmu – Hmar ni lo, hnam dang helpawlhaiin Muollien Gaobura an á¹­huoihmang thu dàm, Boro Arkap khuo mi 4 in bomb hmanga nga an man leia an á¹­huoi hmanga an sunghai kuomah pawisa sum a nuoi tel chawia inthlan suok dinga thu an pêk thu dàm le Jinam Valley Hmar khuo intina Household tax dawl a ni thu le mi lukipa cheng 5 pei an dawl hai leiin ka lungril sun angin a naa, a mi zim hle zing bawk. Kan ram ei tia khawm hnam danghaiin an nuom dán dànin an mi sawp let zing el chu a na!

Tattephai khuo hi hilai biela khuo danghai nêkin hmabak beiseium deu an neiin ka hmu; a san chu thil dang rak lei ni lovin a khuonawta tangka sum lamsuokna dinga ‘rubber bil’ an nei lei a nih. Hi thu hi an Assistant Gaobura khawma a thuhrilnaah uongthâu tiengpang deua zepin,“tuta inthawka kum 6 dang mi la enthlain mi ngaiven unla, kan la ngirsuok naw rawp chun thudang-hladang la rêlei tiu” tiin a hril ngat a nih; a mi suk thafân hlea, ka ditsakna insangtak kan hlan nghal. An naupanghai laia pakhat duthusam khawm, “rubber zawr pha, ka khal ding truck kan inchawk ding” ti a ni tawp. “Lekha theitawpin inchûk ka ta, officer/babu ka la ni ding” ti tiengpang a tam hmêl rak nawh.“Job card hlaw lak pha le, Bazarah for ei ta; I dit dit hril la inchaw pek ka ti che. Top-Up khawm thun ei ta (hello darling) ti’n in phone tuo zing ei ti” ti nêk chun a thupui lem hrim hrim. An Gaobura in kum thum sunga an khuo in sawrkar scheme dang dang hminga an sum hmuna le hmangna ‘record book/file’ chu iem an hriet a ni ding an mi ‘present’ hlauh a; sum le pai tienga an ‘lalpa’ ringum zie le a khuo-le-tuihai theitawpa a dawmsang tum zie mi hril an tumna khawm a ni el thei. An lalpa hi a hming ka hrieta chu a hmel ka la hmu nawa chu ka ngaisang rûk rieu. An khuo hminga Hmarpuon an min siltir lei chu a ni á¹­hak nawh.

An zîngbu mi buotsei pêk - nga sa le thlaihna dang dang chu a lawmnaw kan um nawh. Muongchangin kan faka, zîng inkhawm dinghaiin Biekin an pan zo a, keini leia inkhawm hman ta lo le um naw inlang khawm inkhawm lo rêng ding mi tlawmtehai le kan inchibaia, inngai tak siin kan suoksana, Ramvom kan pan tah a.

Ramvom hi chu Hmar khuo hlang hlak an nawa, a lal tak (gaobura) khawm unau Thado–Changsan hnama mi a ni nghe nghe. A in zawnga tiem chun Thado á¹­awng hmang chu an tam lem met bawk. Hmar á¹­awng hmanghai po chu a hma chun EFCI kohran an nia, tu ruok hin chu ICI an ni tah. A têlpuia chawp-le-chila kohran pawl an insawnna san an hril ka hriet thuoi vuot dàn chu nêp ka ti ta luoa, ka nui khawm anza nawh; politiks a thling nawh a; politriks khawm ni lovin‘poliá¹­hing’ ka ti lem; hril khawm ka hril sei pei nawha, ka ngaiven zui pei naw bawk.

A khuo lal tak pa chu pa fiemthu dú deu el le inpawlpui inhawi deu el hi a nia, a tlung hmasatak pawla á¹­hangin a la hung lo hai chu hang kokhawm vat vat dinga mi turtu takin a á¹­hang lem a. An hung khawma hun kan hang hmang chu a chawngpu le mikhuolhai khawm inhawi kan tia, hlawkpui hlein kan inhriet. Tlangram khuo kilkhawra um khawm ni inla, lekha inchûk nuom tak takhai ta ding chun inchûk sang thei a ni thu le a pawimaw le á¹­hat zie hril uor deu ka tumnain hmun dang le khuo danga ka la hrilsuok zen zen lo – NC Hills a hin mikhuol naran ka ni naw thu le Simtuiluong khuo-le-tui nina lo nei ve ka ni thu le ka hril dawk a. Naupangte kum 7 mi chauh ka ni lai zîng khawvar hlim anthawk zan inthim rak chena Simtuiluong le a a kawl hnaia Hmar, Kuki, Mirawng le Dierkei (Dimasa) hai Bazaar kaina, Hajaidisa anthawka Rel station hnai tak, Maibang chen kea ka lawn thu dàm ka hril pèka, an ngainuom ve phienniin ka hriet.

A khuo a hin HSA Unit a la um nawa, KSO khawm mumaltakin a um chuong nawh. HSA NC Hills & Karbi Anglong JHQ á¹­huoituhai chun hi khuoah hin HSA Unit indin phalna an Gaobura kuoma chun ‘indirect’ meta hni malamin anhma tieng an hung nawk ding thu an hril a; lalpa chun ‘aw’ a paw chie nawa chu chuong taka a lo khap chu ka ring chuong nawh. Ka lungril te te chun, “a HSA Unit nèkin ‘inchukna/education’ siemthrat hmasak dàn um thei sien chu” tiin duthu ka lo sâm a.

Hun kan hmang zo le inruolin kan suok dawk nawk nghala, zan inthim hmain Maucharkan tlung a. An khuo HSA Unit Secretary inah kan fekhawm hmasa phawt a, chu zoah chun pahni hnia kan tlungna le zantieng bu fakna dinga an mi lo riruong peka hai chun an mi thak a. Kan prokram chu zan inkhawm ṭin a ding a ni leiin iemani chen zet chawl hadamna hun kan hmua, a remchang hle. Mauchar khuo a hin chu a Ṭhiek pahnam le pahnam danghai khawma Ṭhiek ṭawng vawng an hmanga, an khawsungah chu an mikhuolhai khawm Ṭhiek ṭawng ngawtin an biek a ang. Muolhoi le khuo dangah an mikhuol ve pha an hmang zawm pei ding am ti ruok chu ka hriet naw tawp. Zân inkhawm ṭin chun kan tlungna, HSA President in tuolzawl, an LP School building compound ni nghal a chun phûr le thafân takin an hung khawma, prokram kan hmang lai poa chu a la phuisui taka, a khuo population le enkhi chun mihriem khwm an ṭhahnem hle.

Inkhawm keikhruoitu, an khuo LP School-a mi âi aw (substitute teacher) in mi sukphurna dinga a thil hang hril dàn le mi thuhril le hlasak a hang thluoi (comment) thiem dàn vèl chu insitum ka ti naw hlea; General Conference, mipui sáng tèla hmaa ngir ding khawmin insitum ka ti naw hle. A khawsunga á¹­huoitu pawimaw zuolhai inhmelhrietna a neia, an hming le nina chauh ni lovin an inhnik zawng le chemkalna zawng khawm thiem deuin a hrilsa pei bawk. An khuo HSA Unit President le kan thlungin pa a hang introduce-a, nga man inhnik le thiem a ni zie a hrilnaah “a hma bula chu Peter khawm anzak el a nih” a hang ti chun kawk a nei inthûk hle niin ka hriet.

Tlangval hlasak thiem, Immauel an neia, hla pahni a sakhai chu ‘Pistol Puokruk’ Pu Laltuoklien a hla, ‘Lam ei Tiu’ ti le ‘Aizawl Khawpui’ ti hai kha a nih. A hlasak laia ama ‘Pu Tuok a style chie’, a ke kawi deu ngieia a hang thên kuol vèl chu ‘slightly better than the original’ ti a awl hmel khep el. Amapa hi SM Dev College, Cachar-a Class XII inchûklai, insûng khawsak harsat leia a nuom ang khawma lekha inchûk á¹­ha thei lo, hun awl le chawl (vacation) a nei phaa thing àt le kut sinthaw remchang a hmu ang peia inhlaw hlak a ni lei mani ding Conductorpa khan, “ama hi inchûkna tieng Class XII a nia, thingàt tieng a ruok chu a Graduate tah” tiin a hril zai.

Prokram inhawi kan tia, hun changtuhai khawm kan induthaw tawl a, ngaithlatu naupang, nunghak-tlangval, nupui-papui hai inkhawm le discipline a ṭhaa kan thuhrilhai chu induthawtakin an ngai ṭhapa, thâ an suk fân hle. Hotupa Joseph lem chu anni Ṭhiek ṭawng ngatin thu a hril a, inhawi a ti bîk zuol. Prokram zoa an khuo kan zuk maksan ding lai lem chun an nunghakhai khan an inthla phal naw a ni deu tak; a hrana ama khata hi khuo hi a zu sir nawk khawmin mak tinaw tawp ka tih. Muollien khuo zânril lai zawi pawtin kan tlunga, kan riekna dinga an lo buotsaihai sengah an mi thaka zân imu chu anhnik nuom hle.

May 5, 2014 (Muollien, Boro Muolkoi)
Zing bufak khawp, dar 10:00-a dinga riruong prokram chu a tamlem thra tina leiin zing dar 7:00-a nei kan remti lem a; Hmar khuo danghai ang bawkin a hun taka tran chu harsa an ti vea, a vél a vèla á¹­awng inringna hmanga an hang inkokhawm hnunga dar 8 pel dawra kan tran hlak chun naupang hawklang á¹­hang lovin an community hall chu kan sip hmur nawk angreng si. Ṭan tawp ṭêpin zîng ruo á¹­hahnem tawktak a sûr leiin suonlam siem nuom chun siem ding chu a um. Vawitûka ruo hi zanita Tattephaia kan um laia sûr ni vei sien chu kan hung suokdawk dàn ding chu pang inhang thlâk ngawt a tih. Kan motorhai kha chirhak anthawk nuom elin intâl dawk thei naw tawp an ta; chuong a ni chun ‘paidal’-a kan hung bei tung ngai mei a ta. An cham le cham lovin driver pahnihai chu motor nghâk dingin kan maksan ngai mei a ta, ni iengzat hnung am an hung suokdawk thei ding hril thei ni bawk lo ding. Huishhh!

Sabjek bîk neia thuhrilna hun changtuhai ta ding chun khuo/hmun 8 vela ei hril tasa a ni leiin ei ‘bye-heart’ deuthaw taa, buoina ding a um nawh. Ra á¹­ha ansuo le ansuo naw chu thuhran. Prokram kan hmang zoa khuo lal (Gaobura) hai sungkuo bîka ruoi an mi buotsai pek kan kîl hmain kei le HSA President bâkah hotunu Lalramhnem hai a hran lieua inpawlpuina an mi neia; an Gaobura tak chun zani laia Naga helhaiin an á¹­huoihmanga, an dawp le vuok dan thuhai chipchier deuin a hrila, lung nat a um ie. Midanghaiin an khuo lal inthlasawng le inhlansawng danhai le harsatna neu neu an tuokhai an hril bawk a. Zuk thaw rak ngaina ka hriet nawa, á¹­hangpui theina ka nei phawt chun kan pei zing thu ka hril ringawt a; thurawn á¹­henkhat ka pêk bawk. Hril tham a ni nawa chu zuk hril el lang – kum 2005 Khrismas tawp ṭèp khan hi khuo lal (Gaobura), tuta pa tak hi chu nilo kha Naga helpawlhai bawkin an man a, pawisa sum tamtak an hni leiin ruol á¹­henkhat leh Camp Hebron, Dimapur khawpui anthawka Km 50 vela hlaah zantieng an hotu pakhat kan zun hmupuia, sawtnawteah an mi man khawm á¹­hatakin an insuo ve khiet chu a ni kha tie.

Kan prokram nawk chu zan dar 7:00-a Boro Muolkoi khuo a ni leiin sûn po hunawl kan neia, an khuoa ngaidi in inthawl le deidupa sûn chawl malamin namthlaka ka zâl a; imu hang that met ka tuma chu chulai biela Hmarhai fâk-le-dawn zawng dàn, an khawtlang inrelbawl dàn le khawsak dàn tlangpui le harsatna namenlo an tuok thu ramtin ka ngaituoa ka lungril an rim a, ka in el thei ta nawh; zuk thaw rak dàn ka hriet thlawt si nawh. NC Hills-a hin Hmarhai hin political movement le demand neiin hmasuon ei nei mêka, a ṭha. Chuong lai zing chun inchûkna ngainatu le inhnik Hmar tlangval pakhat dám hin All India Service chu hrillo, Assam Civil Service ekzam fethlengin, a district chu hrillo, Sub-Division pakhat el khawm hang awp ngat el sien chu a hnam pumpuiin nasatakin ei thrathnem pui awm de aw, ti dám ngaituo suok hiel a.

Zantieng Boro Arkap kan pan a, kan tlung le inruolin a khuoa Subsidiary Health Centre-a Pharmacist, Parbung khawsuok Thanglawrsang a quarter-ah uisa bawk an mi lo buotsai pèk chu kan fak a; an suong dàn style ruok chu ka ngaina chi a la ninaw chuong nawh. Jinam Valleya-a kan education promotional campaign team chu ‘Ui thlàn’chu kan ni ringawt tah. Keini le keini chu kan làn ‘bauh’ èm nawh!

A khuo hi Cachar phai an hnai ta leiin an nungchang le khawsakna khawm Muolhoi tieng nèkin Hmarkhawlien tieng a awn lem ta nisien a hawi. Kum 15 chungtieng phawt chu MAC candidate dinga qualify vawng an ni thu min an hril pek pha chu an lawm bèk naw thu ka hriet. Vawizan chu prokram conductorhaiin iem anhriet a ni ding, a hmasataka hun an mi pêk a; ka hril zo sawtnawteah mi an tlawm tiel tiela, a tawpna taka Joseph a huna lem chu an inkhat phier tah; tuol tieng anthawka tleirawl hawklak ruol mi hung khék khum pawl khawm an um hman; chuong mihai ang ta dinga kan prokram hi buotsai an ni nawha; a sawr ṭangkai tu ding le a trangkai ziek hrie phâk ding khawm an ni ta naw bawk.

Inkhawm ṭinin a khaw tlangval 2 in kan rieknaah an mi hung pana, kan hohlim a; hi lai biela inchûkna (education), fâk-le-dawn zawngna (economiks), khawtlang nun (social life) ngirhmun le harsatna ramtin kan hril tlang a. Politiks tieng le zani laia thiltlunghaia an lungawinaw zie innghaisan ding an neinaw zie an hrila, Jinam Valley Hmar Defense Force indin chen a nuom pawl an um ta thu an hril kai a. Zuk hril phûr rak inla lem chu a zing-zingnawka ramhnuoi lût ngam el khawm an um ka ringhla dèr nawh; thaw chi lem chu niin ka hriet ṭhak nawh. An mi ṭinsan hnungin Lalringum le Joseph leh room pakhata kan riek khawmna hmasatak khawm la ni mei a ta; kan la gawp sunzawm a, zîng dar 2 chen kan aw.

May 6, 2014 (Jinam Ghat, Silchar)
Kan hun hmang tawpna ding tak a ni ta a, a tîra nekin tha a zuoi tieng pang tah lei mani ding a tu tu khawm kan tha anthak ta nawa, kan zing tho khawm a thothang a ṭha ta nawh. Inhmaw rak lovin minute 10 lam chauh Jinam Ghat, P. Hmarlusei le a thlang tieng pohai Bazaar kaina hmun chu kan tlung thla a. A zîng, Nilaini chu an Bazaar ni a lo ni leiin a khuo nupui-papui a tamlemhai chu zawrsuma inchangtir thei ding maikhawm dingin ram le tui tieng an lo pan ta leiin nikhat pumhlum tha chaia mi lo nghak chu an tam ta naw a ang. Inthiem naw ding lem chu a ni ṭhak nawh. Bazaar shed a thawveng taka ṭhungna an lo remkhawm khawm chu a zatve hluo bit ding an inkokhawm zo naw a ni tak. Prokram kan hang hmang meu chun a hmuna kan thuhril hung ngaithla nèkin, trong inringna kan hmang tho ding ti an hriet leia an dawrte le in hai anthawka beng sika lo ngaithla an tam lem zie ka hung hrietsuok a. An khuochu Hmar Inpui President-in formal taka a sir vawikhatna tiin Hmar Thangsuopuon an mi lo insiltir vea, lawmum ka tia chu inphalamum ka ti lem. Hun hmasatak an mi chang tir nawk a; a hmunah mi an tam naw tho leiin ṭhung puma hohlim angdeuin thu ka hrila, kan hnik deu deu leiin ka suktawp thei naw ṭêp a nih. Jinam Ghat khuo hi hieng thlawta sumdawngna hmun pawimaw le district pakhat kawtsuo a nia chu electric meivar a la tlung bik ṭhak naw chu tie!

Prokram siemtuhaiin Jinam Ghat le a khuo inhnaipui, P. Hnachangzawl inkar lam kan lo hrietchieng naw lei mani ding, a khuo ngei tlunga prokram hmangna ding a hun le darkarin a mi dei tho vei leh. Chuong chu ni lovin, Jinam Ghat-ah hin anni hai khawm hung thla seng dingin kan lo beisei kha kan thawsuol met niin kan hriet a chu khuo anhnu zo tah. Mi sin inhawmthaw hun le ni a ni a ni leiin P. Hnachangzawl hai chu an HSA Unit President chauh Jinam Ghat prokram a chun a hung á¹­hang thei a. Amapa chu a hmêl en chun Student President ding chun a awm ta naw meta chu a hohlim le a á¹­hahnemngai dan anthok chun thluk lo rim an nam hle. HSA Unit hminga vawk (pig) an vâi thu a hril a, chu an vawk vâi chu thatin hung tlung ding Hmar Martyrs’ Day (May 16) chu umni khama hunser pangngai hmang lovin an khuo panna lampui umsun siemá¹­hatna tlángsin/hnátlang huoihawtin vadung leilâk daw an tum thu a hrila, a mi tawk em leiin ka thrang ve theina tiin Rs. 1000/- ka thawlawm ve tawp.

Ram sa hi ka du naw hrim lei ni lovin a thei chinah fàk naw ka tuma chu hi tûk hin chu ka fak á¹­awk el a, inhawi chu ka ti chie nawh. Bufak khawpin muongchang metin Silchar kan pana, motor pakhata Pu Sangkhum a rawiin Muolhoi tieng an direct-a, a dang po chawl hadam malamin Silcharah ‘follow-up’ prokram riruong malamin kan la riek.

Thu Tlangkawmna
Ni 6 sung Jinam Phairuoma ka châmsunga ka lungril suk uminhoitirnawtu pakhat chu a khuo haia sawrkar hnuhma hmu ding a um tlawm lei hi nitakin ka hriet. NC Hills hi India Independence zo hlim anthawk khan Sixth Scheduled (of the Indian Constitution) provision hnuoia um a nia; chuong sa khawm chun hieng hi a tlangram (villages) hai ngirhmun a ni chun Barak Valley (Assam), Tipaimukh (Manipur), Sinlung Hills (Manipur) le hmun danga Hmarhai, Sixth Scheduled hnuoia umlohai chu hmasawnna in a hnungsawn ram, ‘zangkhuo bungbu hnan’ rama um ding hrim ei lo ni el di’m chu, ti khawm ngaituo thei a nih. Annaw leh, Sixth Scheduled hnuoia ‘autonomy’ insâng um lei hin hleprukna (corruption) a suk hluor lem khawm a lo ni el rawi maw!

Tuolpui khuo kha chu a Jinam bielin a huop phâk lo a ni el khelah a danghai le tekhi ding chun khawpui khawm a hnai deua, a zie a la um met. P. Hmarlusei anthawka a thlang tienga Hmar khuo (kan sir) haiah chu a hmingin LP School chu a um senga; LP School, ME School le High School a pathuma umna khuo khawm 2 a um bawk. Sienkhom, chuong school-hai chu a hming takmeua um an nia, a naupanghai chu thuhran, an building le zirtirtuhai enin hieng school hai anthawk fâk hmuna ding khawpa kamdingna ṭha huondawk thei ding lekhathiem an sersuok chu thil awlai ni naw tawp a tih.

Jinam Valley-a Hmar khuo po hi khuo pakhat hluo dinga huntawk chauh ei/an nia chu mani khuo seng kha, ‘kan vang khawpui’ tihai ei/an ni leiin khuo pakhata inkarbûm rawt chu ‘vut laia vawi’ ang tho ning a tih. Mizorama MNF buoi laia sawrkarin ‘khawkar’ a thaw rak kha a hun lai chu an kûr-in-kûk puia, zaipu á¹­henkhatin khawsawt hla tamtak an phuok phaa chu á¹­hang khat (one generation) hnungah chu a lo á¹­hat lem zie hahîpin an hril tah a nih. Pathien thuá¹­ha le Bible thuá¹­ha hai khawm hi mani nuna tarlang nêkin midang zawm dinga hril anhawi lem a; Hmar thuvar pakhat, “Nga-in an tam an thipuia, Mihriemin ei tam ei dampui” ti khawm hi a taka sukdik tumtu chu ‘a tui luong naw zawnga inhlieu’ ni el thei dàn a um thlat. “Jinam Valley-a Hmar po hin Jinam Ghat, Boro Arkap le Muollien chenhang indâp/inzártung inla chu ‘khawpui ei inngir’ chu a ni el ding a na tie”ti khawm hi duthusam mei mei la ni phawt raw se!

Chuonga ei inkarbûm chun, “ka aithing bil, ka rubber/serthlum huon a hla awm em annawm” ti angreng suonlam hai chu zuk hnawl letdér thei ni kher naw nih. Sienkhawm, ei ram le lo hai chu ‘ei ta’ a la ni zing ding a na, midang-hnam danghaiin mi nei pêk el bîk nawng an tih. Ei ram le lo le pil tuihâng á¹­hatna hin á¹­hang (generation) iengzat chen am fak hmuna khawp a min suo pék zing thei ding, ti khawm ngaituo sa chi tak chu ni mei a tih!

Ka ti le ka ti nawk hlak – Ei Hmar Kohranhai khawm thingtlang/tlangrama chêng ei mi-le-sa hai taksa khawsakna, fâk le dawn zawngna le inchûkna hi hieng neka zuk buoipui thei met dàn dàm ei dap naw deu chu nitakin ka hriet. Ei pawlitisian le hnam á¹­huoituhai khawmin hieng lai hmunhai hi ei hnam nunphung (culture) le niphung (identity) phursuok le suk hringtuhai an ni zie ei inhmai ka ring nawh. Hnam le Pathien (kohran pawl thrangsain) ram ta dinga pensuoka ludum bawt ding mi inzawng inla hlak hieng lai biel tieng hi ei ngha deu á¹­huop awm bawk si. Abikin, naupanghai taksa ta dinga a huntawk fàk le dawn suktuo zo lohai hin mihriem ram le Pathien ram invawi dingin ei la beisei ṭûna, in tin deuthawah ‘ramthim bawm’ ei la hang daw pêk chu a na tie. Chuong nêk chun, ei kohranhai hin ei hnam sûnga biel á¹­henkhat hi chu ‘ramthim’ angin puong (declare) inla, chuong bielhai hringnun suk awlsam lem dan ding chu a telpuiin dap inla a thra awm de, ti dam hi mihriem duthusam a nih. Khuo á¹­henkhat a chu ‘kohran’ hmingin lo/huon an la hang neia, chawlkar tin nikhat bèk, chu lo/huon a ding chun nitha an la zuk pêk nawk hlak a nih. Khawpui lien le chîna uma mani du du faa dawn thei ngirhmuna uma, nuom nuom hril le ziek thei hai hin ieng zat percent char am ei ram le hnam le kohran ta dingin ei pêkin ei thawsuok ti khawm sui tham ni mei a tih!

Politiks á¹­awng taka ‘kan ram’ ei ti ve biel hi a tak takah chu a lo ni naw met khawm a hawi ka tih. Tutaka hi lai biel awptu tak chu hnam dang ‘sipaitehai’ an na; anni rawi hin uolâu takin Hmar in tin (every household) le mi lukipin thawlawm an dawla, mani dar (shoulder) chunga mani ludum la um zing dinga dithai chun a tam a tlawm hril loa pêk nawna chi ni nghal lo. Khuo lal (gaobura) an nuom nuom an ko kalânga, thukhel phuokfawma intumin Hmar khuoa ngei dàm an hlap hriel a; rama thingkung phûr le vadunga nga man dàn le inzawma an thupek (order) insuo zawmnaw tu chu a nuoi tel pawisa inchawitir dingin hla tak taka an kolet zing bawk.Tulai taka hilai biela khuohaia chênghai ‘moral down’ zie chu hrilin a siek nawh.

A biela inchûkna (school) a tam lem chu ‘a bila tho lo’, a zirtirtuhai khawm an sin pui tak neka ‘an thla hlaw ngai pawimaw hmasa lem an nih’, ti inla inkhel tam naw hlèng a tih. Sienkhawm, harsatna a um chun a sutkieng dan lampui a um. Jinam Phairuoma inchûkna ngirhmun siemthratna ding chun MAC le Sawrkar tienga thuneitu, Kohran, Civil Societies (Inpui, HSA, Village Authority) le a dang danghai á¹­hangruola hma lak thei ni taluong a tih. An school zirtirtu, tuta a hminga mei meia umhai anthawk chun beisei insang rak naw phawt inla hadam tak bawk a tih.



----------------------------------------------------

Singapore ah Mizo nunghak an awkhlum

No comments

Monday, May 26, 2014

Singapore, May 26, 2014: Nk. Laltlansangi aka Khin Thu Zar kum 17 mi chu Singapore-ah a umna hai inah Tarik 24 May 2014 zantieng 3:30PM vel khan inawkhlum saa hmu a nih.

Nk. Laltlansangi hi Aizawl, Bungkawn YMA Road, Mizoram a khawsa Myanmar Passport hmanga Singapore a mi kuoma um dinga fe a nih.

A ruong hi Police haiin la-in Myanmar Embassy ah inhriettir a ni a, case siem nghal a nih. FCFS Home Cell group an ti hai chun Singapore-a Mizo Christian Fellowship hotu hai an inhriettir a, thuoitu hai chun ama nu chanchin hi an hrietchieng naw el bakah hmalak dan ding an hriet rak naw thu hril a nih. A thidan hi mi i that ni dinga ringhla a nih.

Source: Chinland Today

Narendra Modi PM dinga laklutna ropuitaka nei

No comments
New Delhi, May 26, 2014: Vawizan tieng dar 6 khan Hindu nationalist, BJP MP Narendra Modi chu India
Prime Minister 15 na di'n Rashtrapati Bhavan Forecourt, New Delhi hmuna laklutna hun chu ropui taka nei a nih. Hi huna hin guests 4,000 vel fiel an ni a,  SAARC rama hai DDK Television hmangin Live a peksuok vawng a nih. A vawi khatna ding'n - SAARC thuoitu, Diplomats, Governors, Chief Ministers , Chief Justice of India, Padma Shree Awardees, 777 Member of Parliaments, UPA-2 Cabinet hai chu BJP hminga fielna pek vawng niin kimtakin an thang a nih. The Times of India chanchinbu chun, Rasthrapati Bhavan a thilthaw ruaohmang lien tak (biggest event) ala nih tiin a hril. Hi huna hin Narendra Modi le a Council of Ministers ding mi 44 hai chun thu insamna an nei a nih.



List Of Cabinet Ministers:

Rajnath Singh - Minister for Home Affairs

Arun Jaitley - Finance Ministry and additional charge of the Defence Ministry

Sushma Swaraj - Ministry of External Affairs

Ananth Kumar - Parliamentary Affairs + additional charge

Nitin Gadkari - Surface Transport Ministry and Shipping Ministry

Sadanand Gowda - Railways Ministry

Venkaiah Naidu - Urban Development Ministry

Ravi Shankar Prasad - Telecom Ministry, Law and Justice Ministry

Maneka Gandhi - Women and Child Development Ministry

Najma Heptullah - Ministry of Minorities

Smriti Irani - HRD Ministry

Radha Mohan Singh - Agriculture Ministry

Nirmala Sitharaman - MoS Commerce

Piyush Goel - MoS Power (Independent)

Prakash Javadekar - MoS Information & Broadcasting

Ram Vilas Paswan- Food and Civil Supplies Ministry


Parbung-ah workshop nei

No comments
Parbung, May 26, 2014 (Tlangsam): Voisun khan Parbung khawtlang huopin, Parbung Val Upa le RPC
Dev. Dept. hai huoihotna hnuoi-ah “Environment and Disaster Mitigation” ti thupui hmangin workshop nei a ni a, resource person dingin SIPHRO chairman David Buhril le á¹­huoitu dang dang hai hmang an nih.


Khawtlang á¹­huoitu, kohran á¹­huoitu, sikul naupang le zirtirtu mi 250 vel fekhawmin hi hun hi hlawtling taka hmang ani thu ei thu dongna chun a hril.

ANHNU ZO TAH

No comments
By H. Zate

Ka á¹­hungna ah  ka khat chauin Kan á¹­hung a, thil ramtin ngaituo in ka thil en pangai ka en tlawk tlawka, kan Klas rum kawtkhar chu damte in an hawng a, Pheikawk dum tle em em el hi a hung in lang a, Ka en nghawknaw hle el. A tungin ka en pei a, a kechawn le a kerai hei nal zie dam kha aw!! Ka kuom tieng panin a hung a, ka kawl a hung tlung chun a hmai a tak ka lo en a, a hmel á¹­ha em em el, a rûk a ka lo hlimpui hlak le a nek a mawi um thei dinga ka lo ring ngainaw kha an thimbut a, a hmel en ringawt khawm chun hlim suol aninawh ti chu an hriet thei a. A Bienga mitthli luong ngiei ngiei hei hmu chun a piengcham lawm dinga mi fiel tum a hung ani nawh ti ka hriet thei. Kha ni a, a hung hun kha kum 1 liem ta a a hung hun chie ani a, a hun, a hmun an ang vawng a, October ni 7.. . . .

Hun a liem a, hunin Ni a hring a,Ni in Kar, Kar in Thla, Thla khawmin Kum hringin, Kumsul veiin huntam a liem tah. Kan hlimlai haiin muol an liem a Nunhlui an in changzo tah. Sienkhawm, lunglaiah ruok chu Zani lai el a thiltlung ang in a la thar si. Kha kum kha ka la hriet zing Ka hmangai em em ka hrietnaw kara mi lo hlemtu ka tawng kum chuh. October ni 7 ani a, kan sikul chu a pangngai ang bawkin kan kai nawk a, kan klas khawm kan dan pangngai ang bawkin kan rum ah iná¹­hungin kan hunk an hmang a. chawllâwk ani (Break) a ni a, ka ruolhai pop o tuolah an ssuok vawng a, ka pang anhawi raknaw leiin ka suok venaw a, Ka á¹­hungna ah  ka khat chauin Kan á¹­hung a, thil ramtin ngaituo in ka thil en pangai ka en tlawk tlawka, kan Klas rum kawtkhar chu damte in an hawng a, Pheikawk dum tle em em el hi a hung in lang a, Ka en nghawknaw hle el. A tungin ka en pei a, a kechawn le a kerai hei nal zie dam kha aw!! Ka kuom tieng panin a hung a, ka kawl a hung tlung chun a hmai a tak ka lo en a, a hmel á¹­ha em em el, a rûk a ka lo hlimpui hlak le a nek a mawi um thei dinga ka lo ring ngainaw chu hmaisan ah ka en a, ka kawlah iná¹­hungin thil ramtin kan hril a, inhawi ka ti zie kha aw. Kei pasal a po a dawizep tak hi kha ni khan hmangaitu ka nei ve ti ka hriet a, a ma in a mi bêm lem nisienkhawm, ka ruolhaiin an ngeinêp ka phalnaw leiin keiin ka bêm lem angin kan langtir a, khani a inthawk khan chu sikul fe khawm inhawi ka  tiin ka hlim thei em em a, a hmel khawm kha á¹­ha sawt sawt in ka hriet hlak.

Kan innei tieu tieu a, sikul a inhmu el chu kan  dittawk tanaw a , an inah khawm ka leng ve zeu zeu hlak a, ka vawikhat lengna a chun anu in a mi lawm beknaw leiin kan zak em em a, sienkhawm, a naunu meu in a mi á¹­an tlat leiin ka ngampa ve tlat. A hnunga chun  ngaiah a nei ve ta a, ka leng nawk khawmin a mi mel duli ta ngainaw a, zalen takin kan hun kan hmang ta hlak. ka ringnekin ka lungril ka lo pek hman a, ka lo hmangai hman vieu ta a, ka hmangai mieu leiin ka ringzo a, a mi hlem hi ka ring ngainawh. hun hi a lo fe hrat em em a, December thla ani a, kum tawp  ani a, an kohran in inkhawmpui an tlung ding leiin kan thla dul a, ama sukbuoi ka á¹­i leiin zan a lem chu sms a mangá¹­ha kan phur bak phone khawm ka phone ngainawh. zankhat chu ka hei biek a, chawmkhat  kan inbiek hnung chun kan in mangá¹­ha nawk el a. chun, keikhawm chun lekha ka tiem ve nghal a, chawmkhat lekha ka tiem hnung chun zan dar 10 vel a chun iem ka hriet anih , a ieng rengin am ami mawl ani ka biek chak tlat a, ka hei call a, an ri char char a, tukhawmin an laknawh, vawithum ka call na a chun an lak a, chu thil ri ka hriet chu annawm khawvel a ka ri hriet tak laia kalungril sukna ngawi ngawi tu chuh. Nuhmei inrum ri ani a, rinum ti leia inrum ri ani nawh. A hnung a chun pasal hi a hung á¹­awng a, ‘bawi, hienghin zantin um zie ei ti aw’a ti a, ka hmangai em em, ka lo ring ve em em chun inthuok hlawp hlawp chun ‘aw’a ti mawl mawl a, ka na ngei el, ka ngai gam tanawh. Phone chu ka sie ,a ka lo call kher kher kha kan sir a, sienkhawm, a min phatsan anih ti ka hriet leiin á¹­ha ka ti bawk si. Ka lungril na chu ka á¹­ap zawi zawi a. ka lungngaini a mi hnem hlaktu le ka  hlimna min tluntu khan a mi suká¹­ap ta si. Chu zan a inthawk chun ka bansan ta a. sikul kan lut nawk khawm chun mi biek a tum a chu ka biek nuom tanawh. Ama chun thiltlung kha ka hrietnaw sawnin ka umdan a hrietthiemnaw em em a. a hnung a ka hrietnawk danin phone kha a sie hmang a, pasal pa in kei ka nih ti a hriet phing khan a hrietnaw karin a lo pickup alo ni a. a tawp a chun thil umdan ka hril a, ngaidam a min hni a, anachu, umzie a um tanawh. Ka ringna remchang a hmang a a min phat kha na ka ti a ‘Pasal sulhnung le Lawng sulhnung hriet ninaw sienkhawm Chem mel le uire chu hmang ding zat an hrietsuok hlak’an lo ti si  lei ngaidam nekin kan kiengsan lem ta a.

Hun a liem a, sikul kai khawm ni dang angin an hawi thei tanawh, nitin inhmu zing siin kan inhlat si. Ka á¹­hungna ah  ka khat chauin Kan á¹­hung a, thil ramtin ngaituo in ka thil en pangai ka en tlawk tlawka, kan Klas rum kawtkhar chu damte in an hawng a, Pheikawk dum tle em em el hi a hung in lang a, Ka en nghawknaw hle el. A tungin ka en pei a, a kechawn le a kerai hei nal zie dam kha aw!! Ka kuom tieng panin a hung a, ka kawl a hung tlung chun a hmai a tak ka lo en a, a hmel á¹­ha em em el, a rûk a ka lo hlimpui hlak le a nek a mawi um thei dinga ka lo ring ngainaw kha an thimbut a, a hmel en ringawt khawm chun hlim suol aninawh ti chu an hriet thei a. A Bienga mitthli luong ngiei ngiei hei hmu chun a piengcham lawm dinga mi fiel tum a hung ani nawh ti ka hriet thei. Kha ni a, a hung hun kha kum 1 liem ta a a hung hun chie ani a, a hun, a hmun an ang vawng a, October ni 7, kan break lai ani a, ka kawlah a hung iná¹­hung a, nikum a a hung iná¹­hung lai boruok le chun an ang tanaw khawpel. A ngaizawng pa, kha zan a a min phatsanna pa le khan an in ngaizawng a, nau a pai a,  sienkhawm, nei nuomloin a á¹­he nawk a chu lei a insira le thawdan ding hrelo a hung kir anih. Thil ramtin a hril a, thaw dan ding dam a min dawn a, ‘i mi hmangai hlak annaw? Mi ngaituo ta.’a ti a, chu á¹­awngbau kher kher chun a mi sukhar chieng kher el. A kutah ka chel a, ‘bawi, ka hmangai hlak che, tuchen khawm hin ka hmangai ran che, sienkhawm, i chunga ringna kan nghat chu remchanga la in ringumnawna in i mi thung let lem si a, tuhin chu khuo an hnu zo tah’ ka ti a, a mitthli a bienga luong chu ka hrukfai pek a, a ditthlang lampui chu a rinum ta’m an hawi ta’m ringum taka hraw lem dingin kan fui ta lem a.

-Hmar Rûn
20 May 2014

Liensangvung Award semna nei

No comments

Sunday, May 25, 2014

CCpur, May 25, 2014: Hmar Literature Society (HLS) in kum 1990 a inthawka a lo pek tan tah Liensangvung Award ti chu zani 1:30 khan Young Learners School ah semna nei a nih. Hi Award hi tukum hi a kum 25  hmel a hmuna ani taa, Hmar Studetns Association (HSA) sung a class X pass hai laia pasal le nuhmei percentage hmu insangtak hai pek hlak a nih. Tuta tuma Liensangvung Award, 2014 dawngtu hai chu Nk. Judith Ramtharmawi le  Tv. Albert Lalkhuongam an nia, Douglas school a inthawk veve an nih. Citation le cash award Rs. 15,000/- veve inhlan an nih. Hi Award hi Pu Joseph Lalrothang, Vice Chairman, Hmar Literature Society (HLS) le Ex-ZEO, CCpur in inhlanna a nei.

HYA Ambulance mithi ruong phur'n siet a tuok

No comments
Imphal, May 25, 2014: Vawituk khan Imphal HYA Ambulance, Pu Thuomluoi of Tinsuong a ruong thak dinga Churachandpur pan chu vangduoithlak takin Bishnupur lai Scooter in lam a hung tan thut chu an baw. Scooter a chuong a khaltu le naupangte a phur chu hliem an tuoka, Imphal tieng panpui nghal an nih. Chanchin ei dawng dan chun Ambulance khawm a radiotor sie in police ha'n an hrentang a, mithu ruong ruok chu motor danga phurin Churachandpur tieng panpui pei a nih.



SSC 10+2 Exam a hlawtlingna changhai

No comments
Staff Selection Commission (SSC) huoihawtna hnuoia Combined Higher Secondary Level (10+2) Examination 2013 results suok a tlangmi hlawtlinghai:

1. Robert Zarzolien S/o Pastor Lalthlanglien Sungte
2. Eleazar Lalremruot Sungte S/o Rev. Neichawngthang
3. Gordon C Amaw S/o Rev. K.T.Amos


4. H Kaiminlien Gangte
5. Laldinpuii Chenkual
6. Thuambiaklun
7. Esther Tinglamkim
8. Lamgoulian Hatlei
9. TH Khamminlal Vaiphei
10. John L Baite
11. L Lunminlal Haokip
12. satminlal Haokip
13. Nemmercy Vaiphei
14. K Thangeilal
15. Thangjahao Lhanghal
16. Suan Lam Khup
17. Nemneithiam Vaiphei
18. Mawi Hatlang Paite
19. Benjamin Kamlianmung
20. P Lienzapau Gangte
21. Boishi Lhaineivah Chongloi
22. Thanglenmng Vaiphei
23. Tongminlun Guite
24. Gin Lian Thang Bulte
25. H Goumuansang
26. Manguilen Haokip
27. K Stephen Lianmuanlal
28. L H Lalneo
29. H James Khongsai
30. Seizathang Haokip
31. M Chungkhokhai Haokip
32. Anglunlal Touthang
33. Ginkhansuan Naulak

Kum 1 sungin CCPur-ah HIV+ 269

No comments

Saturday, May 24, 2014

CCPur, May 24, 2014 (HT): District AIDS Office, CCPur chun April, 2013 - March, 2014 inkar kum 1 liemta sung khan mi 12,305 hai thisen an test-a hienghai laia 269 chu HIV+ an nih ti an hmusuok.

HIV+ hmusuoka um hai laia 28 hai chu nuhmei naupai an nih. Hi hun sunga ICTC Gen. Clients hnuoia thisen test dinga an target chu mi 7400 a ni laiin mi 6360 thisen an test a, hienghai laia 260 hai chu HIV+ an nih ti hmusuok a nih. HIV + hmusuok 260 hai laia 19 hai chu a hmaa HIV+ an nih ti lo hmu tasa, test nawn nawk an ni leiin hi hun sunga ICTC Gen. Clients hnuoia thisen test laia HIV+ an hmusuok chu 241 tina a nih.

Chun, hi hun sung ma-a PPTCT (nuhmei naupai) hai thisen test dinga target 5200 a ni leiin mi 5945 hai thisen an test a, hienghai lai hin HIV+ invawi 36 hmu a ni a, mi 36 hai laia 8 hai chu a hmaa lo test le hriet tasa an ni leiin hi hun sunga nuhmei naupai HIV+ hmusuok thar chu 28 a nih. General clients le PPTCT hnuoia hi hun sunga HIV+ hmusuok chu 269 a nih.

Pre-Matric Scholarship hni thei

No comments
Imphal, May 24, 2014 (HT): Department of Tribal Welfare and Hills, Govt. of Manipur chun Academic Session 2014-15 sunga ding, Class IX & X students (tribal) hai ta dingin Pre-Matric Scholarship hni thei a nih tiin Department a Joint Director chun inhriettirna a siem.

Hi Scholarship hni thei dinghai chu kum khata sum hmu (income) Rs. 2,00,000 a ni ding a nih. Hnina lekha chu Nov. 29, 2014 chenin hi Department Director kuomah peklut thei ning a tih. Application Form chu hi Department website-a laksawng thei ning a tih.

SBI Clerk Recruitment 2014 for 5000 Posts

No comments
State Bank of India (SBI) invites applications from eligible Indian Citizens for appointment as Assistants in clerical cadre in State Bank of India.

EDUCATIONAL QUALIFICATION : (As on 31.08.2014)
A Degree (Graduation level) from a recognised university, or any equivalent qualification recognised as such by the Central/State Government. Those who are in the final year of Graduation/Semester may also apply provisionally subject to the condition that, if called for interview, they will have to produce proof of having passed the Graduation Examination on or before 31.08.2014

Age: (As on 01.05.2014)
 Minimum Age : 20 years ; Maximum Age : 28 years (as on 01.05.2014). Candidates born
between 02.05.1986 and 01.05.1994 (both days inclusive) are only eligible to apply.

Candidates can apply for vacancies in one state only and will have to appear for the test from an examination centre for that particular state.
Candidates can appear for the test only once under this recruitment project.

ONLINE REGISTRATION OF APPLICATION : 26.05.2014 to 14.06.2014
PAYMENT OF FEES - ONLINE : 26.05.2014 to 14.06.2014
PAYMENT OF FEES - OFFLINE : 28.05.2014 to 17.06.2014

For further details CLICK HERE

SHDC Term kum 2 in pawtsei nawk

No comments
Aizawl, May 24, 2014: Mizoram Governor chun Sinlung Hills Development Council (SHDC) term chu ni 31,May, 2014 a inthawkin kum 2 dang a ding'n a pawtsei, Chairman le Member danghai khawm an term hi kum 2 dang sung an la chel sunzawm ding thu a hrilsa nghal a nih.

Ka Mi Suonvâwr Zârkhawpui (Senvon) Tlangvâl: Joseph Lalrothang Puruolte, Retd. ZEO

No comments
By: Rev. Hranghmingthang Varte

Mihaiin mi ropui le suongum hai fam an chang hnung an ditsakna le an ropuina tawngbâu tuihnai tak tak leh an hringnun Chanchinbuhai chen fethlengin hahipin an inzawt mawl mawl hlak a. A nih, a tha a, lâwm chu a um


hle. Kei ruok chun a damlai ngeiin ama Pu, Joseph Lalrothang, Zarkhawpui Tlangvâl (Senvawn Tlangvâl), mi ropui le suongum bek bek, ei Ram le Hnam tading le Zohnathlakhai tadinga THIEMNA MELLUNG phuntu le a Kawr-le-Vai le Chalrânghai tading chen khawma THIEMNA RÛNPUI bâwltu hi ka ditsakna ang huin inzâwt thiem naw lang khawm hei thai tiel ve hrim hrim ka tih.

PIENG LE MURNA: Ama hi Upa Lunpu le Pi Kâpkim hai nupa inkâra sul keu hmasatak, naupasal, India ramin zalênna a suolthlûk kum July 27 ni taka Senvawn khuo’n Vân kaina meiser a hung sit varna hmasatak le khawvêl A, AW, B,… a hung hmêlhriet vêna hmun ngêia pieng a nih. Tuhin Senvawn Nunghak Hmêltha le Nungchang tha, Pi Thangngei leh Naupasal 3, Naunuhmei 2, Mo 2 le Tumawng ben lai mêk 8 leh mani a in-le-lo det neiin tuhin Rengkhawpui (Rengkai) ah building sawng hni chungah Pathien malsawmna tamtak dawngin an khawsa mek a nih.

NAUPANGLAI: Thingtlânga Thanghluihai khawvêl lipuia inhlieu ve nanana chu a naupang laia an sukhlimna le an hnelna thuom inbelna chu a changkâng ve rak naw khawp el. Kekawr inek mawng phâwk thuina kuokâra hrikpui intui lai inbirûk le a hnap khang zêlna zakuo bân dum tler pumin sephung kuo a ruolhai leh an cho ve hlak a. Siel Siel a dam an thaw pha, a Sechal part playtu niin SECHAL HERO a ni hlak. Pheikhawk bovin chimbuk pik tha tha nêr vengna a Star Mark hmuin a Champion hlak. Insil dinga Phaiphengzawl Tuikhur (Rangte Tuikhur) a a fe pha Changaltui Umhaihawin a dawm thîn nuk nuk hlak. Amiruokchu, Vaihaiin – Hâwnhâr Bâlak (Naupang chu a chinlai a inthawkin Fâk tling ding chu hriet thei a nih) an lo ti hlak angin a thawna taphawt ah a ruolhai lai a filawr zat zat hlak a. A duongkai a tha a, mit a tlung a, a hmêl a tha a, ruolhai ngaisâng le inhnar a kai a nih.

THALAI HUN: Pu   Joseph Lalrothang hi a kip-a-kawiin a chanchin hre vawng naw lang khawm a ziektu hi ama nêkin kum 10 zet a upa lem ka lo ni leiin a tlangpui chu ka hriet ve nêl nuol a. Kohran Upa In a seilien le a Pate Pu Tana (Pu Kaitinthang Puruolte, Senvawn A Pa) Val- Upa kumhlun, Senvawn mi hrât a ni leiin a thalai hun a inthawkin Israelhai Lal, Saula ang bawkin ruol lai a filawr bik rieuva, Leadership neiin nunghak mitmei dawng thei rieuvin Pu Upa Rema (Mahajon) naunuhmei neisun Pi Thangngei-in a lung dum tak a thin fûk nal. Zârkhawpui Sietni-Thatni haia a âwngkâr hruktu a ni zat zat pei hlak.

INCHÛKNA: Vawisun a Thiemna Rûnpui bâwltu, Pu Joseph Lalrothang a Lekha inchûk tanna hretuhai chun tuta a nina hi awiuma khawm an ngai naw hiel ka ring. Senvawn a NEIG Mission School a an Headmaster (Famtah) Pu Rina Class VI chauh hnuoia Hmar Medium-in, “BI, A… BA, CHAW, A… CHA, A Pa a puo, Vawi za a vawi, Mai a ra liei, liei…” ti a an School sûnga pilvut khu chum chum hnuoia lo tan ve tho a nih! Pawl hni a inthawk ruok chu a Pa, Kohran Upa Lunpu hi Pa bengvâr, Thiemna ngaina mi tak el a ni leiin Donbosco School, Chingmeirong, Imphal ah a’nkai tir ve a. Ka hriet suol pal naw chun Lekha thiem thei tak chu a ni bik naw niin ka hriet. Hre ve phuor a ka’nhrietna chu kei hi insung harsatna leia nuom ang khawma Lekha inchûk thei lo, tlangvâl hnung a inchûk thar nâwk ka ni leiin HSLC a ruolin kan IN-EKZAM a, a Mark Sheet ka en ve a. Marginal charin Matric a zo ve tâwk a nih. College ruok chu Scottish Church, Calcutta (Kolkata ti a ko tah) ah PUC zovin BA chu Churachandpur Govt. College ah le BT chu Imphal ah a zo. Hieng lâwm a hlawtlingna a chang hi Lekha tieng el ni lovin a piengpui talent mama hi hlângkaitu niin ka hriet. Lekha tieng khawma hieng lâwm a English thiem hi Calcutta Scottish College a Mingohai Ro phûmrûk a zu cho dawk a ni ka ring.

HLAWTLINGNA LE ROPUINA:
(1) Thiemna Banpui phuntu mawl kha: A bul tanna nisien ti hi ka ngaituona a langsâr tak a nih. Kei chu Rêl inzin (Engine) leh ka tekhi tak a nih. Tu lungril khawm sukna naw sien mi tamtak Inchûktirtu an ni lai zingin ama Pu Joseph Lalrothang mama hi Thiemna Rûnpui Bâwltu
ka ti naw thei nawh. A Graduate a inthawkin High School a Zirtirtu sin thahnemngai taka thaw tan nghalin Mizoram a Suongpuilawn H/S a tanin, Manipur Government hnuoia Thanlon Govt. Higher Secondary School a hung thawk nawk peiin, Rengkai Govt. H/S lem chu Refugee-hai riebuk a inchang tah, theipatawp a hung tuoinâmin Student sângtêl ama felna inzin (Engine) in a kei phit duol duol a, tuhin ama hmalakna zar peiin Private School a kai thei naw hai pasie te te nauhai a zatel an Graduate tah. Pu Nelson Mandela-in, “Tlâng tamtak i lâwnkai hnung khawmin tlâng dang tamtak lâwnkai ding i la nei, ti hre zing rawh…”, a ti hi hre karin ZEO tlâng sip a Thiemna Puonzar (Flag) târin Award tlâmpui sip dawngin, a ke chinginlirin vân a sai mêk. Hril hmai derlo chi pakhat chu ZEO term tawp zaka hmun khat a hmangzo zak thei a nina hi a la ni
nawk! Chuchu Churachandpur District ah a hmang zo thei ngat a nih. Mi thenkhat chu sawnkuol/transfer kuol an ni hlak. Hi thil hin hril sei rak khawm ngai der lovin sawrkar, hotu,
mihai ditsak tlak le inza kai, mani sin a miringum, mihai mittlung a sinthaw hlaktu a ni zie a tarlang chieng hne hle ringawt el.

Rêl  (Train)  engine muol  khat  dâp  a sei,  Cabin  inzawm  khâwm,  Rûlpui  thangkin  ang  el  a bawkvâk zur zur, khuolzin mihai na hriet a- “Ka chak tak tak, ka chak tak tak … Muolza ka vât,
… Muolza ka vât…” ti ni awm fahran a muol za têl tlân liem zung zung a, varâl muol thar a inzin mihai thakkai zung zung hlaktu ang elin a muol muolin Mâwlna ram hlip thlain Thiemna varâl a mi hlângkai zung zungtu Pu Joseph Lalrothang hi ka ngaisâng naw thei nawh.


(2) Ei Ram le Hnam le mi tamtak tadinga Sandamtu: Ei Zohnathlâk-pui/Sinlung suokhai inkâra Unau hmêlhai an nei laia Hnam aia lu vawm chân ngam a, bân phar a, khêk suoktu kha ama Pu Joseph Lalrothang hi a nih, ti tu’nam inhmai thei tâng a ta?!... Ama zârin himna beisei a ei hnâr bawng chanpuihaiin, Hmarhaiin Martyr’s Day ni a puon an zar ang an taksa le hringna a him theina dingin mamawin, an kawtkai  a zar ve ding zawngin an buoi ruoi el a ni kha! Mitamtak le Hnam tading a damna intluntu chu a lo va ni ngei. Tleirâwl hawklak thenkhat sinthaw pei lova an hnik hnik du si hai nêkin, “Hnam Safe Guard” a ni lem hman hman naw maw? Ama hi inphat ruollovin ei Ram le Hnam le mi tamtak tadinga Sandamtu niin ka hriet. Sawrkar tienga a sinthawna chu sawrkar dan angin a kum in lo dai tah-in, lo chawl ta sien khawm ram le hnam tadinga a lo thangkaina hai popo hi enin State Sawrkar le India Sawrkar laipui a ei aiaw a, a tulna tieng tieng haia hrilpuitu le tlankuol veltu dingin dit a la um tak zet. Ama anga praktikal taka mipui hmangaitu hi ei vang hle ringawt el si a!... Hiengang khawpa mani sin a mi inpezo hih alangachangin Kohran a chun Pastor, Upa, Evangelist/Evangelist-At- Large le Missionary ninaw de sienlakhawm, taksa ram, ei ram le hnam, mipui tading chun hiengang nina hai hi a kawpin, a ni kim fai vawngin ka hriet. Kohran le NGO hran hran, a thangna phawt a hai mi rawnkai le banpui tak a ni rawp hlak.

(3) Philanthropic Organisation hran hran a Thuoitu le Midanglam a nina: Hmar hnam popo innghatna banpui laia pakhat- HYA President Term Thum zet phurin hnam buoina kârah, Helhai lakah, Indohai kârah, Security/Law Enforcement-hai kârah, Tlawmngaina le Tuorselna nghet taka chel a boruok zâp dei hlaktu kha ama ngei hi a lo nih. Thiemna Situi her suoktu laia pawimaw tak pakhat HSA Hmarram ah President sin a chel a, ATSUM  Gen.  Secretary,  Hmar  Inpui  Executive  Member,  Manmasi  Welfare  Society  ah Chairman, Unau inkâr buoina ah Peace Committee le Observer-in Manipur Sawrkarin a ruot, Bible  Society  of  India  ah  Life  Member,  President,  Manipur  Hill  District  High  School Headmaster Association, BSEM ah Member term hni, Vice-Chairman, Hmar Literature Society, Manipur le nina pawimaw tak tak inzawt seng lo hiel a mi challang le mi ringzo a kai. Ama hi Leadership nei tak el le Well Organiser a nina tak hi a Quality mi neka a chunghnungna le a danglamna tak chu a nih.

(4) Chawimawina a dawng: Chawimawina Nopui ropui tak tak a dawnghai hi pielrâla faisaring di’n ka ditsak tak zet. Hriet kim naw ka’nlau sasa’n:-
(a) Certificate  of  Appreciation  –  Awarded  by  District  Administration,  Churachandpur, Manipur. (1998-1999)
(b) State’s Best Teacher Award – Awarded by Govt. of Manipur. (1999)
(c) Certificate of Honours – Awarded by Siamsin Pawlpi (SSPP), GHQ. (2000) (d) Best Teacher Award – Awarded by H.S.A., GHQ. (2001)
(e) Outstanding Leadership Award – Awarded by Bibles for the World and PMS with Cash ` 10,000/-.
(f)  National Award – Awarded by Govt. of India. (2004)

Hienghai bakah khawm hin  Chawimawina thilpek/Memento le dang dang tamtak a dawng. Hieng zozai kutpâr thliek senglo hiel Chawimawina dawngtu Pu Joseph Lalrothang hi ngalfipin dam sienla, a thilthaw ropui tak takhai hi thang-le-tharin hung zui pei dingin ka ditsakna insâng tak ka’nhlân.


Tuhin lu a kêlsam to step hraw tanin a lung dumtu Pi Thangngei leh Building sâwng hni chungah an tuhai kuo pumin an hme duzâwng sermon chauh naw chu thaw ding nei ta lovin Rengkhawpui ah an damlai ni hmangin, châwlhadamin, an khawsa mek a nih.

Pu Joseph Lalrothang Puruolte Dam Sawt Raw Seh! Chung Khuonu’n Thuoiin, Malsawm Pei Raw Seh!

TIEMTU HMAR MIPUIHAI KUOMA THURÂWN:
Chier hla ni awm hielin, eini hnam hi chu mi’n thil ropui tak thaw hai sien, Chawimawi le Inpâka Lawmthu hril le Lawmpui ta nêkin Demsiet le Thîk ei ching a. Bethesda dil a sietu ding ei um ta ngai naw a, a pawi ngawt el. Kei a kawngkâr ah ka Thurawn ve hai chu:-
(a) Miin  inchik  tlak  thil  tha  a  thaw  chun  Sawrkar-pa  (Central/State  Sawrkar)  kuomah Intlun/Inhriettir amani, Recommend hlak nisien.
(b) Sawrkar ngai pawimaw phak a ni naw khawm a, a Hnam pumin thaw nachang hre inla.
Entirna’n:-
1.   Thiem inzirtirna/Lekha inchûktirna tieng – Pu Thanglawr Award
2.   Hlaphuok thiem – Rev. Thangngur Award
3.   Huoisenna tieng – Pu Damkung Award
4.   Hlasak thiem – Pi Lalruotmawi/Buizo Award
5.   Damdawi thiemna tieng – Dr. Thanglung Award

Chuongang pei chun, Ziek tienga thawtha hai, Bu-le-bâl hau hai, Tlawmngai filawr hai, Mi hrâthai, Inkhêl thiemhai le a dang dang haia filawr bik zuol hai khawm Award um ve pei bawk sien.


Mimal tlawmngaihai chun an thaw ngei luo a, amiruokchu a hnam pum hin ngai pawimaw nisien, hieng thil a hai hin thanghar inla chu mi thilpek (talent) tha tak tak neihai infuituona le tumruna, fak hmuna le intodelna ding dam siem pekin, mani chem fena zawn/zawng seng ah nasatakin a thangpui ngei ring a um.

SIPHRO in Hmarbiel ah Seminar

No comments

Friday, May 23, 2014

CCpur, May 23, 2014 (HT) : Sinlung Indigenous Peoples Human Rights (SIPHRO) chun Hmarbiel ah Environment le inzawmin Seminar huoihawt an tum. Hi le inzawm hin vawituk hin Tuithaphai suoksanin Hmarbiel pan an tih. SIPHRO team hai hi Sinlung Royal Riders (SRR) thahnemtawk takin zui bawk an tih. Sinlung Royal Riders hi 2010 kum a indin a lo ni tah.

HMAR/SINLUNG POLITICS LE INDIA POLITICS

No comments
By Lalthangsang Intoate

India ram hin 1947 kum khan mania ro-inrel theina chu lo suolsuokin, mipui ro-inrelna (democracy) ram khawm chu a hung ni ta pei a. India rama rorelna insangtak (Member of Parliament) inthlang a vawisawm parukna (16-na) chu May 16, 2014 ni, Hmar Martyr’s Day ni kher khera tiema um chun, a hlawtlingtu party le a hlawsamtu party khawma thil danglam inchik tlak an siem (record an break) deu seng elna hin, ‘Hmar politics le India politics’ ti thupui hmanga thuziek chu an lang tlat a. Chu ka sungril inthuk taka beiseina ruk rieu le danglam bik rieu na nei, hung in-irsuok chu a tak ram in-thlungtirtu Pathien le tiemtu taphawt kuomah a hmasan lawmthu ka hril a nih.

Kum 2014 chu Kum danga May ni 16 naw ang deuin ka thawpui mi iemani zathai chu tlaithleng awtpuina neiin, May 16 hi Hmar Martyr’s Day a hung ni dan hieng ang hin ka hril a nih, “Vawisunni hi ei thawpui laia hringna inhlan hmasatakhai thi ni ani leiin Martyrs Day ti a ni a, chu bakah India rama MP inthlang a vawi 16-na le inthlang result puong ni ani bawk a nih. Hmar Martyrs Day ani dan chu, 1989 April thla khan HPC President Pu Hmingchunghnung le kei hin, kan thawpui danghai hriet lovin Mizoram sawrkar pawi chu tawk dan ding kan rel a, chu thil chu kan ti hun char, April 16, 1989 khan kan sukpuitling ngei bawk a, chu taka inthawka thlakhat tling chie, May 16, 1989 kum chun Munierkhal thingpui huon, Assam ah Mizoram MAP le HPC sipaihai chu inkapin HPC 2 le MAP 1 hai chun hringna an chan a, chu thiltlung lei chun May ni 16 hi Hmar Martyrs day ti a hung ni ta a nih. Hmar Martyrs Day hi tuhin C.C. Pur District a hin sawrkar chawl (holiday) a hmang ani ta hiel a. Hnam sipai, mani aihna pha chanpuihai sulhnung zui mek tuhai khawsak zie le, an thisen man SHDC le BVHTDC enkawltuhai kalchawi mek dan hai chu ditkhawp um naw hle sienkhawm, C.C. Pur Dist ngei khawma ei thawpuihai thina ni chu sawrkar chawl (holiday) a ami puong pek hi lawm a umin a nep naw kle a nih. Chuleiin, Hmar Martyrs Day hung piengna dinga Pathien hmangruo pawimawtak pahni laia pakhat le Pathien remruotna thuruk dawngtu kei ngei le nangniha’n hi lai hmuna hnam sansuokna sin thaw-tlang theia ei la um hi lawm a umin a ropui tak zet a nih. Zantieng hin India rama roreltu ding khawm hre thei ta bawk ei ta; vawisuna inthawk hin ei hma bula thaw ding um taphawthai chu ani dan ding ang taka mani ta thawa ei thaw seng chun, “Ie-ma-na” ti tawng hmanghai chauh ni lovin, Sinlung suok ei ni ang hrimin Sinlung suok taphawthai ta dinga tleina tham/tlan tham ‘ra’ insuo theitu ei ni ngei ding a nih.” ti thu hi ka hril a nih.

Chuongchun, zantieng chu a hung inher hnai ta pei a, electric mei e’ng (Tuitha-E’ng) mihriemin hmasawnna lampui ei hrawna kawnga pawimawtak laia pakhat chu mi pethei lo khawp raua politics kalhmang hre lo le chau hai rorelna hnuoia khawsa ei ni ang hrimin, inthlang result puong ni meu khawm chun tuitha e’ng chu a um naw leichun, tuitha e’ng thatna ram/state danga chenghai chu ka hei phone kuol a, kum sawmthum vengvawng liem ta hnunga inthawka thilthlung thei ta ngai lo dinga ngai ta chu, BJP hmangin Pathien chun kawngtin reng ah a hung thlak danglam ta a nih, ti chu ka hriet thei ve ta chauh a nih. Chuongchun, India rama political party a hlawsam khawm nihai sien, a hlawtling khawm nihai sien an thil la tuok ngai zen zen lo chu an tuok (a tha tieng leh a thawnaw tieng leh record an break) ta seng el a nih.

India inthlang result hi mani /mani hnamah ei laklut chun, umzie inril tak a nei a, Bible-in, “A hmasatak a khawm ka um a, a hnuhnung tak a khawm ka um” a ti angin, Delhi politics le Sinlung politics hi ei hermil thiem chun, Mainpur-a Zohnathlakhai hmakhuo a hin kawngro suk hleng ei ta; Zohnathlak insuikhawm nawk dan ding politics-a khawm hin ei hmathlir (vision) ziek ngeia ei tlangzar ta hlakhai hi awlsam takin sukpuitling thei a ni ding a nih.

HPC (D) sunga buoina leia riva thar le kut tuor pawl an hung kat nawk nuk elna leihin mipui thlabarna chu a thlung nawk mek ta niin an lang a. Hi chungchang hi Hmar biel le Vangai biela khawtlang thuoituhai ngei khawma ka bulah an intlun ta a. Hi thil hi nguntaka ngaituo chun, Hmar hnam ta dinga thiltha intluntu ani theina lai a um ruol ruolin thiltha lo an tlun theina lai khawm a um bawk a nih.

HNA hin HPC (D) sunga buoina hi a e’ngto hle a, inremna ngei khawm a um theina dingin theitawp alo suo ve a. Sienkhawm, chuong a hmalaknahai chun umzie a nei chuong naw leiin, tuhin chu, thi ngama ram le hnam ta dinga inpumpek ngamna na na hai chu an ngaidan in-mil nawna leia an hringnahai an la chan pei ani khawma, ram le hnam hmakhuo an ngaina leia chan an nina lai a um tho leiin, an sungthu buoina chungchanga hin HNA chun kut a sawp ta a nih. Sienkhawm, mipui pawi tawk lo hai him theina ding chun theitawp a suo ding a nih. Chu kawnga chun khawtin thuoituhai leh inrawntuo hlak ninga ta; thiltha lem dinga ngaihai chu mipui tienga inthawk khawma thuawi taka zawm ani hlak chun, atu tieng tieng pawl khawma mipui pawi tawk lo hai chungah kut an thlak ngai naw ding a nih.

HNA hin Hmar hnam sunga pawl taphawthai chu tan bik le tan naw bik a nei nawha; a duthusam chu Pathienin ei hnam hi ngirhmuna an thutna san le a ditdan ni dinga a hmathlir (vision) ziek ngeia a tarlang hlakhai sukpuitling chu ani lem a nih. Chu kawnga chun, “A mi do nawtu taphawt chu ei tienga thang an nih” ti ziek hi HNA thupui a ni a. Chuongang bawkin, Hmar hnama insal taphawthai chun hi HNA thupui hi thupuia an nei thei hunah, India rama inthlangna insangtak MP inthlang a vawi 16-na le kum 2014 May 16 Martyrs Day ni kher khera inthlang result puonga um chun, India politics chu kawngtin renga a sawi danglam vawng angin, Hmar/Sinlung politics hi kawng tin renga sukdanglamin a um ngei ding a nih, ti chu kei le Olive HNA taphawthai beiseina chu a nih.

Dated: Hmar Runpui
May 18, 2014

Liensangvung Award May 24 ah sem ding

No comments
CCpur, May 23, 2014(HT): Kum tina HSLC Exam a thaw tha HSA member hai kuoma pek hlak Liensangvung Award semna chu May 24, 2014, 1:30PM khin Young Learners School, Zenhang Lamka, Ccpur hmuna nei ning a tih. L. Ruoivel Pangamte in key-note address hril a ta, donors le awardees ha'n thuhrilna nei bawk an tih. Pasal a hi Award dawngtu ding chu Albert Lalkhuongam s/o Ralkapthuom & Ramtharmawi, Muolvaiphei a ni a, Nuhmei a hi Award dawngtu ding chu Judith Ramtharmawi d/o Lalsiemlien & Remthangpui, Rengkai hai an nih. Award hai hi Pu Joseph Lalrothang in inhlanna nei a ta, Rev. T. Remthang in tawngtai pekna nei bawk a tih.

Thingfanghma Hna Tui-Cancer damdawi thatak?

No comments

Website thenkhat a hai Thingfanghma (Papaya) hna tui hi Cancer damdawi thatak a nih tiin tarlang'n a um tawl a, eini lai hin Cancer damdawi ang a hmang ani thu chu hriet ding a la vang hle. An hrildan tawite hang suklang ei tih.



Scientifically Tested or Proven?
Thingfanghma hna a'nthawka lakdawk tui hi Scientific Research an thaw a, cancer cells hai a sukbo thei le tumor cells ei ti hai an thanglien ding a veng thei ti an hmusuok a nih. Hi research an thawna ahin cancer chidang dang hieng liver, lung, cervix, pancreas le breast cancer haia ensin a ni a, hi thingfanghma hnatui hin sin a thaw tha hle ti an hmusuok bakah a dose an sang po leh a sinthaw a hrat zuolpei ti an hmusuoksa a nih. Tulai hnai el khan United States ah hi chungchang hi suichiengna an neina a chun Thingfanghma hna-a damdawi um hi cancer sukdam na dinga damdawi hman lai mek hai laia hrattak nekin a sinthaw a hrat lem zie an hmu suok a, a sinthaw hi tuta damdawi hmang mek hai nek hin maktaduoi lai zet a hrat in an hmusuok a nih.

Thingfanghma hna a'nthawka Cancer sukdam
Hmun hran hran ah Thingfanghma hnatui hmang leia Cancer sukdam thei talo ding ti hai chen khawm an sukdam thu hril a nih. 

Gold Coast Bulletin 1978 suoka Stan Sheldon an ti chun thingfanghma hna tui a inthawka a cancer invawi a sukdam thu alo tarlang taa, Lung cancer thi ngei ngei dinga an ti chu thingfanghma hna a inthawka tui lakdawk chu thlahni sung a dawn a,a n hang test nawk chun a cancer chu alo bofai vawng thu ziek a ni a. Doctor hai khawm'n mak anti thu an hril a nih. Stan Sheldon hin Thingfanghma hna a inthawka tui damdawia a hmang tanna hi kum 1962 lai kha a ni a, hi damdawi a hmusuok tawite hnunga a nuhmei in cancer a hung invawi ve a, a thawdan ang bawkin thingfanghma hnatui chu a pek ve a, a nuhmei cancer invawi chu a dam ve der a nih. A nuhmei bak ahin cancer invawi mi 16 hai khawm pe ve in an dam pui vawng thu hril a nih.

Stan Sheldon hin thingfanghma hnatui in cancer a suk dam thei ti thu a hung insuo a'nthawk hin cancer natna a na mi tamtak in an hmang sin tawl ve a, an dam pui ngei thu hril a ni bawk a nih.

A siem dan
1. Thingfanghma hna a lairawl iemanizat, tawl vang ta chu at-phit a, tui litre hni vel bur a saucepan ei ti haia suong thlawk ding a nih.
2. A tui chu a zatna vel zet a kang hun chen chu suong ding a nih
3. A tui chu a hna hlek a'nthawkin thlitfai ding.
4. A tui chu glass container a sie ding a nih. Nuom chun fridge (refrigerator) ah nithum/nili hai chen sie thei a nih. An hril dan chun a thatlai zingin a tui siemthar hlawk chu a tha tak a nih.

A fak dan
Thirhaihawte (spoon) thum or 50 ml peiin nikhata vawithum dawn ding, hi damdawi hi a thei hram chun chawl lova thla hni vel bek fak ding a nih.


Thingfanghma hnatui thatna dang hai
1. Dengue ei ti hai khawm hi a veng thei a nih. Pharmaceutical company hai chun thingfanghma hnatui hmang hin Dengue sukdamna ding damdawi an siem mek a nih. Doctor hai chun thingfanghma hnatui hi 20-25ml nikhata vawihni vel dawn chun dengue natna hi sukdam vat thei a nih an tih.
2. Malaria natna khawm a sukdam thei a nih.
3. Thingfanghma hnatui a hin vitamins A, C le E immune system ta dinga tha a um a, Viral infection ei ti hriltlang hai khawm hi a sukdam thei a nih.
4. Phingpui hratnaw hai ta ding khawma tha em em a nih. Thingfanghma hnatui a hin vitamins A, B1, C le E, calories, protein, carbohydrates, calcium, phophorus, iron and water hai a uma digestive system ta dingin a tha hle a nih.
5. Serthlum at-har le Thingfanghma hnatui hin thau (fat) khawm a suktlawm thei a nih.
6. Nuhmei thinei infuklo hai ta ding khawmin a tha bawk a nih.
7. Thingfanghma hnatui a hin vitamin A le C a tam leiin vun hriselnaw hai ta ding khawm'n a tha.
8. Sam til le sam hriselnaw hai ta ding khawma a tha bawk a nih.

Thingfanghma hnatui damdawi a hmangthu hi internet/website  tamtak a zieklang a ni a, a hriesap nuom hain chun google a zawng el thei a nih.

JCO (Religious Teachet) sin hmu thar

No comments
CCpur, may 22, 2014: Tv. Varthanglien Varte S/o (L) Kaikhothang Varte, Regkai, Vengpui chun Indian Army ah JCO-Religious Teacher sin a hmu thar. Ama hin Assam Regimental Centre, Shillong hmuna zawm ding a nih. A hlawtlingna ei lawmpui bek bek.

BFSc inchuk nuom hai ta ding'n ngaiven hun

No comments

Thursday, May 22, 2014

Imphal, May 22, 2014: Directorate of Fisheries, Govt. of Manipur hnuoi a kum 2014-2015 sung a Bachelor of Fisheries Science (BFSc) inchuk nuom hai ta dingin ngaihven hun ani tah. BFSc course hi kum 4 a ding ani a, an chuk nuomhai chun Physics, Chemistry le Biology ah entrance test an nei ding ti a nih.

Application form hi Rs. 200 peka Directorate of Fisheries, Lamphelpat ah May 24, 2014 anthawk June 10, 2014 chen lak thei ning a tih.

CDSU in file an lakkhawm

No comments
CCpur, May 22, 2014 (HT): Manipur sawrkarin Education Department hnuoia Ccpur District sunga Govt. School 40 chuong haia teachers 228 zet an post le a transfer na thu chu CDSU in an lak a. Education Minister in teachers hai transfer order an suo chu kansel dingin an ngen bakah Dr. Suresh Babu, Principal Secretary (Edn.) khawm an inhmupui ta a. Education Minister kuoma May 17, 2014 chena orders umsa kansel dinga thu an pek chu tu chen hin sawrkarin hma a la lak naw leiin CDSU chun zani 1:00PM.khan ZEO Office bakah teacher transfer hai thawkna schools 10-GM HS Tuibuong, Jt.HS Bijang. Loubuk Jr.HS, New Bazar Jr.HS, Vimala Raina HS, Vungzagin Hr.Sec.School, Thangkhai Govt.HS Rengkai Hr.Sec.School, Ccpur HS le Lanva Model HS haia file pawimaw hai an lakkhawm. Sawrkarin teachers hai an post le transfer na order a kansel hma po file hai hi hrentang ding, kansel a ni charin pekkir ding. Sawrkarin order kansel lova a fethlengpui chun file hai hi raw hmang vawng ning a ta, a tul anga hma lak pei ning a tih tiin CDSU chun an hril.

Synod in Rs. 1,32,98,36,769 a hmu, an budget an khum

No comments
Aizawl, May 22, 2014: Mizoram Presbyterian Synod chun April 2013 - March 2014 sung khan Rs. 1,32,98,36,769 a hmu a, an Budget siem Rs. 1,27,25,83,000 chu Rs. 5,72,53,759-in an khûm a nih, an khumna hi 4.50% a nih.

Mizoram Synod in kum 2013-14 sunga sum a hmu dan chu Pastoral-ah Rs. 73,54,94,210 a hmu a (budget Rs. 75,57,30,000) budget phâk naw na hi 2,02,35,790 (2.68%) a ni. Mission-ah Rs. 59,43,42,559 an hmu a (budget Rs. 51,68,53,000) an budget chu Rs. 7,74,89,559 (14.99%)in an khûm a nih.

Kum liem taa Synod Pay Commission-in hlawbi a siemṭhat chu January 2014 anthawk hmang ṭan a ni a, hi lei hin kum 2013-2014 budget-a sum sie'n thawktunhai hlaw a dai naw ni a tarlang a nih. A dai nawna hi Synod Executive Committee thu angin Finance Committee-in additional budget siemin phurûk tum a ni a; hlaw dinga bel ngai zat chu Pastoral-ah Rs. 3,40,86,870 le Mission-ah Rs. 2,30,96,000, a reng'n Rs. 5,71,82,870 a nih.

Mizoram Synod Finance Committee á¹­hungkhawm vawi 109-na chu zani khan Synod Committee Room-ah Moderator Rev. K Lalhmuchhuaka keihruoina hnuoia nei a ni a, Synod Secretary le Finance Officer ha'n report an pek a nih.

DDT kapna sin tan

No comments

Wednesday, May 21, 2014

CCpur, May 21, 2014: District Malaria Department han CCpur district sunga Malaria positive tamna hmun hai enfel in Tuithaphai area ah DDT kapna sin tan a ni a,  khuo pa 4 ah kapzo a ni tah. Tipaimukh Sub-Division ah Senvon area, Parbung area haia le Singngat Sub-Division ah Suangdoh area le Sinzawl area ahai khawm DDT kap ding in DDT le sprayer CCpur a'nthawk thawn dawk a ni tah.

MPSC Exam a hlawtlinghai an sin chel ding pek fel

1 comment
Imphal, May 21, 2014: Manipur Public Service Commission (MPSC) huoihawtna hnuoia Manipur Civil Services Combined Competitive Examination, 2013 final result April 21  a suksuok a um kha zani khan an sin chel ding hai pek fel an lo ni tah. Eini tlangmi a tlinghai an sin chel dinghai chu hieng ahnuoia ang hin pek an nih.


MANIPUR CIVIL SERVICE :
1. LH Ngathingshim (ST)
2. Ngangbam Jogendra Khumancha
3. Anjali Chongtham
4. Lalthazam (ST)
5. Yumnam Suraj Singh
6. Laishram Manikanta Singh
7. KSH Siddharth
8. Selina Thounaojam
9. MD Firoj Khan
10. Thangboi Gangte (ST)
11. Songeireng Khupboi Aimol (ST)
12. Mayengbam Veto Singh
13. Yumnam Nelson
14. Seiminthang Lenthang (ST)
15. A Adahrii Maheo (ST)
16. Bisheshwar Khumukcham
17. Shanngam S. (ST)
18. Jameson Sehlal Hangsing (ST)
19. Alfred Jamlallun Khaute (ST)
20. Sheikh Abdul Hakim
21. Derick L Khobung (ST)
22. Ningthoujam Johnson Meetei

MANIPUR POLICE SERVICE
1. Okramcha Wangkhomba
2. Akoijam Sadananda Singh
3. Kongkham Biplob Singha
4. Satyaam Takhellambam
5. Shankerjit Singh Loitongbam
6. Diana Konjengbam
7. Binoy Chongtham
8. Rattana Ngasepam
9. Rajkumar Charles
10. Rajkurai Tinaluxmi
11. Moirangmayum Bishworjit Singh
12. Moirangthem Amit Singh
13. Yumnam Joyraj Singh
14. Athokpan Romendro Singh
15. Amarjit Singh Lamabam
16. Tajenjam Bishwajit Singh
17. Syed Samir Ahamad
18. N. Shokhongam Baite (ST)
19. Augustine Jangminthang Khongsai (ST)
20. Ringthing Hongchui (ST)
21. Hasby Haokip (ST)
22. James Doujapao Haokip (ST)
23. Thangkhochon Haokip (ST)
24. T. Joseph Lhungdim (ST)
25. Shimray Asaiwo Bellrose (ST)

MANIPUR FINANCE SERVICE
1. Kshetrimayum Shivakanta Singh
2. Pukhrambam Sonika
3. Amakcham Devananda Singh
4. Kshtrimayum Ranjita
5. Sushil Kumar Ningombam
6. Thungjaomayum Indraraj
7. Tanika Naorem
8. Ningthoujam Khagemba Mangang
9. Naorem Sumorjit Singh
10. Santosh Kumar Chongtham
11. ST Rithung Anal (ST)
12. Toijam Chingthangkhomba Meetei
13. Kriti Das Thokchom
14. Irengbam Sobhachandra Singh
15. Kakchingtabam Kenish Sharma
16. Soihemlu Palmei (ST)
17. Md Arif Mujahid Khan
18. Samuel Tongminlen Lhungdim (ST)
19. Amos Gaithourai Kamei (ST)
20. Jangminlen Lupho (ST)
21. Lamgin Singsit (ST)
22. Paokai Haokip (ST)

SUB-DEPUTY COLLECTOR
1. Sapam Jotin Singh
2. Kherdananda Potsangbam
3. Scindia Laipubam
4. Rishikanta Loitongbam
5. Sapam Bishwojit Singh
6. Naorem Pritam Singh
7. Mayengbam Ranjeeta Devi
8. Surma Thiyam
9. Maibam Suranjoy Singh
10. Lukram Herojit Singh
11. Lawrence Kapkhenmang Munluo (ST)
12. ML Kaisungbou (ST)
13. Paul Nangsha (ST)
14. Mangte Jonathan Kom (ST)
15. Josiah Thuiguangpou Pamei (ST)

ELECTION OFFICER
1. Natalidita Ningthoukhongjam

ZRO in thusuok an siem

No comments
Tuithaphai, May 21, 2014 (HT): Zomi Re-Unification Organisation (ZRO) Hqtrs.chun Ccpur District mipuihai chu Ccpur town sunga Tuithaphai le Lanva vadung haiah hmunhnawk pei lo ding, nawchi zawr lo ding, Sa zawr hai chu sa thing, sa thi ta hnung, ran pul sa zawr lo ding le zan dar 6 hnunga Zu zawr ta lo dingin thusuok an siem. An thusuok bawsetuhai chu an chungah action khau tak lak ning a tih tiin Kenneth, Secy.Ministry of Info. & Public Relation, ZRO Hqtrs.chun zani khan thusuok a siem.

China rama Biekin thiek tum nawk a nih

1 comment

Zhejiang province-a Ningbo khuo-a Protestant hai biekin Xiaying Holy Love biekin chu China thuneituhai chun thiek dingin thu an pek nawk tah. Xiaying Holy Love biekin hi April 28 a Wenzhou-a Sanjiang biekin an thiek nek khan a lien lem a, 2.4 million (pound) laizet senga bawl niin sawng 10 zeta insang a ni a, a chung (roof) a Kros lientakel sie a ni bawk a nih. An member pakhat in thiek dinga thu an pek nasan ni dinga an hril tak chu a chunga Cross chu a lien taluo, an sang le a  thle taluo ti ringawt angin a hril.


Hi khuo a Kristien pung hrat taluo chu khawsung thuneitu haiin an lo ngaithei naw hle a, nitin hin mi 3,000 - 10,000 vel chu Krisitien a inlet ni a tarlang a nih. Hi Biekin an thiek chun Kristien a inlet an tlawm pha dinga ngai a nih.

Xiaying Holy Love Biekin


Holy Love biekin-ah hin May 11 khan inkhawm tawpna tak chu Kohran mipui hai chun mitthli pum lem chun hun an hmang a nih. Hi huna hin an Pastorpa chun Rom bung 8 a chang 1-8 chen tiem dawkin thuhrilna hun a nei a nih.

Hi khuo- Ningbo a hin 19th Century lai khan British missionary haia inthawkin Chanchintha a lut a, China Jerusalem ti hiela ko hlak a nih. China ram a hin Christian 100 million um dinga ring a ni taa, an pung pangngaia an pung pei chun kum 2030 vela chu Asia rama Christian tamna hmun tak ni dinga ring ani bawk a nih.


Chinese Constitution a Article 36 na chun 'Right to Freedom of Belief' a um tho laizing hin Kristienhai hi an hnawchep hle a, World Watch List a khawm khawvela Kristienhai dodalna nasatna tak rambung 37 na ah an sie a nih.

Hi le inzawma news report tiemsa nuomhai chun: http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/china/10841738/Thousand-Christians-forced-from-church-as-demolition-campaign-spreads.html

http://www.christiantoday.com/article/another.chinese.church.set.to.be.demolished/37546.htm

MLA thar Vanlalawmpuii Chawngthu laklut

No comments
Aizawl, May 21, 2014: Hrangturzo Assembly biel MLA thar dinga thlangtling le Mizoram Legislative
Assembly 7-na a nuhmei MLA um sun Nk.Vanlalawmpuii Chawngthu chu zani khan Mizoram Legislative Assembly Speaker Pu Hiphei chun Mizoram Legislative Assembly Conference Hall-ah thutiemna in nei tir in MLA din a laklut.

Nk.Vanlalawmpuii Chawngthu MLA dinga laklutna programme ‘Swearing-in-Ceremony’ ah hin Chief Minister Pu Lal Thanhawla, Home Minister Pu R. Lalzirliana bakah Cabinet Minister-hai, Deputy Speaker, Minister of State-hai, Parliamentary Secretary-hai le MLA hai an thang kim deu vawng a nih.

Nk.Vanlalawmpuii Chawngthu hi Pu C. Chawngkunga le Pi Lalliankimi Sailo hai naunu niin kum 34 a upa a ni a, inchukna tieng MA (Political Science) niin MPYCC a nina dang dang hai lo chel tah in tuhin MPYCC President ni lai mek a ni a, Dawrpui Vengthar ah an sungkuo in an khawsa mek a nih.

HSA Guwahati Admission Helpline 2014

No comments
Guwahati ah college hung kai nuom hai chun may last week tieng hin Admission Form College tin in an pek dawk ta ding ana. Chulei chun mi tuel khawm a hung kai nuom ta phawt chun hi a hnuoi a hming le phone no. ei pek hai hih contact in information hai chu lak thei nieng ati.

Government College hai:
1. Cotton College:
Unicky Lungtau - 09678776413
Agnetha Joute -08136017237
K Omec Hmar - 09531030237

2. B. Baruah College:
Daniel Lungtau - 07896703602
James Amo - 08399007921

3. Handique Girl College:
Debirose Inbuon - 08471928311

4. Arya Videyapeeth College:
Esther selate - 09864766592

5. Pragjotish College:
Miss Zulie khawbung(Asst. Proffesor) - 09435624114

6. SB Deorah College:
James Traite - 09085500878
Reuben Ruolngul - 07399694485

7. KC Das Commerce College:
Miriam Lungtau - 09954422347

8. Guwahati College:
Zakari joute - 07896420707
John Hrangchal - 09854141036

9. Guwahati Commerce College:
Kidron Buongpui - 09401533321
Note: Cotton College hai chu
HS(Science) chu June 10th le 11th sung admission ding ani.
HS(Arts) chu 12th June admission ding ani.
BSC chu July 5th le 6th sung admission ding ani
BA chu July 7th le 8th sung admission ding ani.

For more information please contact HSA Joints Headquarter Guwahati President Albert Hmar (9954537526)

HSA Rengkai hmalakna hnuoia a tlawna lekha inchuk thei

No comments
Rengkai, May 20, 2014: HSA Rengkai Unit hmalakna hnuoia Faran International le Karnataka College a hai course chidang dang a tlawna inchuk thei a ni ding. Hieng college hai hi thataka Bangalore University hnuoia Affiliate an ni a, inhnikna nei hai chun HSA Rengkai a hnuoia contact number tarlanga umhai a khun contact thei zing ning an tih.

Course an offer hai:
Faran International : BBM, BCA, B.com, GNM, Pharm D, B.sc Nursing
Karnataka College : MBA, BBM, BCA, B.com, B.Pharma, GNM, Pharm D,BCA, Science le Commerce
HSA Rengkai Contact Nos.: 8413028732/8119957713

Tv. Derick L. Khawbung in MSC a hmu

No comments

Tuesday, May 20, 2014

Tv. Derick L. Khawbung aka Lalhu S/o(Late) Dr. Lalnghawrlien, Sielmat, tukum 2014 a MPSC exam a tling ve kha, vawisun a sin hmu tak a chieng tah. Ama hin Manipur Civil Service (MCS) a hmu phak ve a nih. Election Code of Conduct rules in a khap leiin a sin hmu tak hi kha chen kha chieng rak loin a um a, chun, ama chung a mi ST pathum hai khan Ceneral ah an tling phak lei khan ama hi a hung tling phak ve ta a nih. A pumpui a topper pa ruok kha chu ST category ah a tla ve thung.

Source: CThant Khobung
Don't Miss
© all rights reserved
made with by Simon L Infimate